DOKÜMAN No: DOĞALGAZ SATINALMA TEKNİK ŞARTNAMESİ YAYIM : 1 REVIZYON : 1 TARİH : 04.06.2013 SAYFA : 1 / 7 OTOMATİK HACİM DÜZELTİCİ(Korrektör) İÇİNDEKİLER 1- AMAÇ VE KAPSAM 2- STANDARTLAR 3- TEKNİK ÖZELLİKLER 4- ÖLÇÜM STANDARTLARI 5- HASSASİYET VE KALİBRASYON 6- HABERLEŞME 7- OHD LERDEN ALINACAK ARŞİV VERİLERİ 8- DEVREYE ALMA VE EĞİTİM 9- GARANTİ KOŞULLARI
DOĞALGAZ SATINALMA TEKNİK ŞARTNAMESİ DOKÜMAN No: YAYIM : 1 REVIZYON : 1 TARİH : 04.06.2013 SAYFA : 2 / 7 1. AMAÇ VE KAPSAM OTOMATİK HACİM DÜZELTİCİ(Korrektör) Bu şartname müşteri istasyonlarında bulunan mekanik sayaçlardan geçen gaz miktarını standart tüketim şartlarındaki gaz miktarına dönüştürmek için kullanılan Otomatik Hacim Düzelticilerin(OHD) teknik bilgilerini, ulusal ve uluslararası standartlar ile ilgili bilgileri kapsamaktadır. 2. STANDARTLAR İmalatçı veya tedarikçi firma Otomatik Hacim Düzelticiler için aşağıdaki standartları sağlamak ve belgelendirmek zorundadır. 2.1 MID ( MEASUREMENT INSTRUMENT DEVICES ) 2004/22/EC Tip Onay Belgesi MODUL B, Test veya kalibrasyon yapılabileceğine ilişkin ( Final Test and Production Quality ) sertifikası ( MODUL D ), Üretici firmanın üretmiş olduğu her ürün için MID B ve MID D Modüllerine uygun olarak akredite olmuş bir kişi veya laboratuvarda test ve kalibrasyondan geçirilerek sertifikalandırılmış olmalıdır. 2.2 TS EN 12405-1 2.3 TS EN 60079-0 ve TS EN 60079-25 2.4 IP 65 (NEMA 4X) veya daha üst koruma sınıfı 2.5 CE veya UL uyumluluk sertifikası 3. TEKNİK ÖZELLİKLER 3.1 Otomatik Hacim Düzelticilerde (OHD) Z Faktörünü dinamik olarak hesaplanacaktır. 3.2 Otomatik Hacim Düzelticiler (OHD) PTZ tipi LOG (kayıt ve veri depolama) yeteneği olan, Otomatik Hacim Düzelticiler ve kullanılan tüm ekipmanları gazlı ortamda çalışabilecek tipte olacaklardır. 3.3 Otomatik Hacim Düzelticilerde hesaplama formülü olarak AGA NX19, AGA 8 DC 92 ve SGERG88 olarak seçilebilir ve onaylı olmalıdır. 3.4 Otomatik Hacim Düzelticiler arıza durumlarında girilmiş olan default değere göre veya arızaya geçmeden önceki en son uygun aralıklardaki hesaplanan ortalama düzeltme katsayısına göre hesaplama yapmalıdır. Bu yaptığı düzeltme ile ilgili mekanik endeksi normal haneye de ekleyecek düzeltilmiş endeks ayrı bir hata durumunda düzeltilmiş değer olarak kayıt edecektir.
DOĞALGAZ SATINALMA TEKNİK ŞARTNAMESİ DOKÜMAN No: YAYIM : 1 REVIZYON : 1 TARİH : 04.06.2013 SAYFA : 3 / 7 3.5 Otomatik Hacim Düzelticilere dışarıdan yapılacak harici besleme durumlarında kendi pilini kullanmayacaktır. 3.6 Otomatik Hacim Düzelticiler harici besleme alınmaksızın haberleşmesiz durumda 5 yıl pil ömrüne sahip olacaktır. 3.7 Otomatik Hacim düzelticiler low battery ( güç beslemesi düşük ) alarmını gösterecektir. 3.8 Otomatik Hacim Düzelticilere harici besleme yapılmaksızın ön ödeme kitlerine düzeltilmiş veya düzeltilmemiş endeksten puls gönderebilecektir. 3.9 Otomatik Hacim Düzelticiler ve arayüz yazılımlarının Türkçe olması veya olmaması durumunda tedarikçi firma cihaza ait detaylı kullanım kitapçığını Türkçe olarak sağlamalıdır. 3.10 Otomatik Hacim Düzelticiler mekanik sayaçtan gelen LF ( Low Frequency) ve HF ( High Frequency) pulse çıkışına uygun olacaktır. 3.11 Input / Output durumları En az 8 DI (Digital input), 2 DO (Digital output)ve 4 AI (Analog input) olmalıdır. Bu inputoutputlar arayüz programı aracılığıyla ayarlanabilir olacaktır. 3.12 Otomatik Hacim Düzelticiler dahili bir database yapısına sahip olmalı. Geriye dönük en az 60 gün süreyle günlük ve saatlik bazda arşiv verilerini hafızasında tutabiliyor olacaktır. 3.13 Otomatik Hacim Düzelticiler -20 C ile +50 C sıcaklık arasında standart ölçüm ve hesaplama ve veri depolama özelliklerinde hiçbir eksilme olmaksızın çalışacaklardır. 3.14 Otomatik Hacim Düzelticilerde gerçek zaman saati bulunacaktır 3.15 Otomatik Hacim Düzelticilerde, bir şifre veya kilit sistemi ile yetkisiz kişilerin kullanımına karşı korunmuş olacaktır. 3.16 Cihazda gerekli bilgileri görüntüleyecek kapasitede minimum 8 karakter (8 digit) kapasiteli en az 1 sabit display bulunacaktır. Display sleep modda çalışabilir olacaktır. Ancak cihaz kesinlikle sleep moda çalışmayacaktır.bunun dışında detay bilgileri veren diğer bir display ünitesi tercih sebebidir. 3.17 Otomatik Hacim düzelticiler 9999 m3/h sayaç kapasitesine kadar olan sayaçlarla kullanılabilmelidir.
DOKÜMAN No. DOĞALGAZ SATINALMA TEKNİK ŞARTNAMESİ YAYIM : 1 REVIZYON : 1 TARİH : 04.06.2013 SAYFA : 4 / 7 4. ÖLÇÜM STANDARTLARI 4.1 Sıkıştırılabilirlik Katsayısı, AGA NX 19, AGA 8 DC92 ve GERG 88 standartlarına göre hesaplanabilmelidir. Ölçüm hesaplama metodu otomatik hacim düzenleyicinin konfigürasyon yazılımı üzerinden bir pc aracılığıyla veya elle girilebiliyor olmalıdır. 4.2 Refererans basınç değeri 1.01325 bar ve referans sıcaklık değeri 15 C (288.15 K) olarak girilebilmeli ya da program içinde bu şekilde sabitlenmiş olmalıdır. 5. HASSASİYET VE KALİBRASYON 5.1 OHD -20 C / 50 C arasındaki çalışma aralıklarında ortam şartlarından bağımsız olarak doğruluk değerleri belirtilmeli ve belgelendirilmelidir. Bu değer % 0,5 den büyük olmamalıdır. 5.2 Her OHD nin basınç, sıcaklık sensörleri ve ölçüm hassasiyeti için kalibrasyon sertifikaları MID e uygun olarak düzenlenecektir. 5.3 OHD lerin basınç ve sıcaklık sensörleri için ölçüm hassasiyetleri basınç için 1 mbar, sıcaklık için 0,01 C çözünürlüğünde olmalıdır. 5.4 Basınç transmitteri ölçüm esnasında sıcaklık ve basınç etkilerini belirtilen doğruluk aralığında tolere edecek şekilde üretilmiş olmalıdır. 5.5 Basınç sensörü için ölçüm doğruluğu gerçek değerin % 0,2 hata payı aralığında olmalıdır. 5.6 Basınç sensörleri Absolute olacaktır. 5.7 Sıcaklık sensörü için ölçüm doğruluğu gerçek değerin ±0,25 hata payı aralığında olmalıdır. 5.8 Sıcaklık sensörü PT 100 veya PT 1000 RTD (Platinyum Tip rezistans) tipinde olmalıdır. 5.9 Otomatik hacim düzeltici kalibrasyonla birlikte verification özelliğini de sağlamalıdır. 5.10 Verifikasyon özelliği, sahada operatörün basınç ve sıcaklık girişlerini donanım veya yazılımla test ederek gerçek referans değerleri ile karşılaştırarak kaydetmesini sağlamalıdır. 5.11 Otomatik hacim düzeltici ve saha sensörleri ile ilgili yapılan tüm düzenli kalibrasyonlar cihaza kaydedilebilmeli ve gerektiğinde yazılım üzerinden değerlendirme amacıyla gözlemlenebilmelidir.
DOKÜMAN No. DOĞALGAZ SATINALMA TEKNİK ŞARTNAMESİ YAYIM : 1 REVIZYON : 1 TARİH: 04.06.2013 SAYFA : 5 / 7 6. HABERLEŞME 6.1 OHD ler haberleşme üniteleri ile birlikte çalıştıklarından dışarıdan harici bir beslemeye ihtiyaç duyacaktır. Bu kaynak 220 V AC şebeke gerilimine uygun olarak tasarlanacaktır. 6.2 Local haberleşme için bir RS 232 haberleşme portu ve optik okuyucu portu bulunacaktır. Teklifte sistemde bulunan diğer portlar hakkında ve maksimum bağlanabilecek haberleşme port sayısı hakkında bilgi verilecektir. 6.3 OHD nin haberleşmeyi sağlaması için GPRS modem kullanılacaktır. OHD bu haberleşme sistemlerine uygun konfigürasyon yapılabilmeli, sorunsuz çalışabilecek şekilde olmalıdır. 6.4 İmalatçı veya tedarikçi firma tarafından haberleşme için sağlanacak modemler TK ( Telekomünikasyon Kurumu ) tarafından kayıtlı olmalıdır. 6.5 OHD lere uzaktan değer yazdırılmaya uygun konfigürasyon tedarikçi firma tarafından sağlanacaktır. 6.6 Otomatik hacim düzelticilerin farklı iletişim ortamları üzerinden haberleşmeleri durumunda kullanıcıya ait bilgilerin SCADA sistemimize aktarılabilmesi için hacim düzelticiye ait haberleşme protokolünün tanımlama bilgileri verilecektir. 6.7 Tedarikçi/İmalatçı firmalar, SCADA çalışması için gerekli olan ve ilerde istenebilecek tüm teknik bilgi ve desteği sağlayacaktır. 6.8 OHD lerin SCADA veya AMR sistemiyle haberleşmesinde kullanılacak protokol Modbus RTU olacak, Modbus Register adresleri de konfigürasyon yazılımı üzerinden ayarlanabilir olmalıdır ve bunu belgeleyecek dokümantasyonu sağlayacaktır. 6.9 SCADA ya uyum sürecinde teklif verilen hacim düzenleyicilerin tüm uyumluluk sorumluluğu tedarikçi firmaya aittir. Teklif veren firma bunu sağlamayı herhangi bir ücret beklentisinde olmadan kabul ve taahhüt eder. 6.10 Haberleşme panosunda 220 V AC İzolasyon trafosu, Korrektörün ihtiyacı olan DC besleme için çift kutuplu bariyer ( Artı ve Eksi besleme korumalı ), korrektör ve Modem arasındaki seri bağlantı için bariyer olmalıdır.
DOKÜMAN No. DOĞALGAZ SATINALMA TEKNİK ŞARTNAMESİ YAYIM : 1 REVIZYON : 1 TARİH : 04.06.2013 SAYFA : 6 / 7 7. OHD LERDEN ALINACAK ARŞİV VERİLERİ 1. Hacim düzelticiler minimum aşağıdaki bilgileri (herhangi bir taşınabilir bilgisayara ihtiyaç duymaksızın) ekranında gösterebilecektir: 1.1. Artmaya/değişmeye devam eden değerler Düzeltilmiş toplam tüketim (Sm3) (Alarm durumundaki dahil) Düzeltilmemiş toplam tüketim (m3) (Alarm durumundaki dahil) Alarm durumundaki düzeltilmiş toplam tüketim (Sm3) Alarm durumundaki düzeltilmemiş toplam tüketim (m3) Günlük düzeltilmiş tüketim (Sm3) (Alarm durumundaki dahil) Günlük düzeltilmemiş tüketim (m3) (Alarm durumundaki dahil) Günlük alarm durumundaki düzeltilmiş tüketim (Sm3) Günlük alarm durumundaki düzeltilmemiş tüketim (m3) Aylık düzeltilmiş tüketim (Sm3) (Alarm durumundaki dahil) Aylık düzeltilmemiş tüketim (m3) (Alarm durumundaki dahil) Aylık alarm durumundaki düzeltilmiş tüketim (Sm3) Aylık alarm durumundaki düzeltilmemiş tüketim (m3) Anlık gaz debisi (Sm3/h) Gün içerisindeki maksimum ve minimum gaz debisi (Sm3/h) ve çekiş zamanı Ay içerisindeki maksimum gaz debisi (Sm3/h) ve çekiş tarih ve zamanı Tarih (gün/ay/yıl) - zaman (saat/dakika) Ölçülen basınç (barg) Ölçülen sıcaklık ( C) Hesaplanan toplam düzeltme faktörü (KVTO) 1.2. Sabit - depolanmış değerler Bir önceki ayın düzeltilmiş aylık tüketimi (Sm3) (Alarm durumundaki dahil) Bir önceki ayın düzeltilmemiş aylık tüketimi (m3) (Alarm durumundaki dahil) Bir önceki ayın alarm durumundaki düzeltilmiş aylık tüketimi (Sm3) Bir önceki ayın alarm durumundaki düzeltilmemiş aylık tüketimi (m3) Bir önceki ayın maksimum gaz debisi (Sm3/h) ve çekiş tarih ve zamanı
DOĞALGAZ SATINALMA TEKNİK ŞARTNAMESİ DOKÜMAN No. YAYIM : 1 REVIZYON : 1 TARİH : 04.06.2013 SAYFA : 7 / 7 8. DEVREYE ALMA VE EĞİTİM İmalatçı veya tedarikçi firma hacim düzelticilerin ayarlarının yapılması ve kullanımı, kalibrasyon ve bakımının nasıl yapılacağı, montajı ve devreye alınması ile ilgili, ilk satın almayı müteakip kurulu basınç düşürme ve ölçüm istasyonları üzerinde en az 3günlük bir eğitim programı düzenleyecektir. Eğitim dokümanları eğitimden önce teslim edilecektir ve eğitim programı başkentgaz ilgili birimi onayına sunulacaktır. Bakım anlaşmaları yapılmasını gerektirmeyecek, tamamen kendi imkânları ile programlama yapabilmesi ve problemleri giderebilir hale gelmesi için ilgili bütün eğitim tedarikçi firma tarafından sağlanacaktır. Tedarikçi firma detaylı eğitim dokümanlarını Türkçe olarak verecektir. 9. GARANTİ KOŞULLARI OHD malzeme ve üretimden kaynaklı hatalara karşı devreye alma tarihinden itibaren 3 ( üç ) yıl tedarikçi firmanın garantisi altında olacaktır. Arıza durumunda üretici veya tedarikçi firma tarafından ücretsiz değiştirilecektir. OHD lerin pilleri ise devreye alma tarihinden itibaren5 yıl boyunca üreticinin garantisi altında olacaktır. Bu süre içerisinde pil kaynaklı oluşabilecek problemlerden üretici veya tedarikçi firma sorumlu olup ücretsiz yenisi ile değiştirecektir.