2009 YILI EKİM AYI HALI İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ Ülkemiz halı ihracatında 2008 in son dönemlerinde başlayan düşüş, bu yılın ilk on aylık döneminde de etkisini sürdürmüştür. Ancak, 2009 yılı Ekim ayında ülkemizin toplam halı ihracatı 2008 yılının aynı dönemine kıyasla % 14,8 oranında artmış ve bu ayda 119,3 milyon dolarlık ihracat kaydedilmiştir. 2009 Ocak Ekim döneminde ise ülkemizin toplam halı ihracatı 2008 yılının aynı dönemine kıyasla % 10,4 düşerek 868,1 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Ülkemizin halı ihracatında 2009 yılının tümünde bir önceki yıla kıyasla düşüş kaydedilmiş olmasına rağmen, aylık bazda kaydedilen artışlar neticesinde toplam düşüş oranının azalan bir seyir izlediği görülmektedir. 2009 Ocak Ekim döneminde el halısı ihracatı bir önceki yılın aynı dönemine göre % 18,8 azalarak 93,7 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Aynı dönemde makine halısı ihracatı ise bir önceki yıla kıyasla % 9,2 düşmüş ve 774,4 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Belli Başlı Pazarlarda Halı İhracatındaki Gelişmeler Türkiye nin halı ihracatında % 14,7 lik payıyla en büyük pazarı olan S.Arabistan a gerçekleştirilen ihracatta, Mart ayından itibaren kaydedilen artış Ekim ayında da devam etmiş ve 2009 Ocak Ekim döneminde ihracat bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 26,3 oranında artarak yaklaşık 128 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Anılan dönemde, halı ihracat pazarlarımız arasında önemi her geçen gün artan ikinci büyük pazarımız durumundaki Irak a halı ihracatımız % 52,1 artarak 79 milyon dolar ihracat değerine ulaşmıştır. Kaydedilen bu ihracat değeri ile Irak ın toplam halı ihracatı içerisindeki payı % 9,1 e yükselmiştir. Bir diğer önemli pazarımız olan ABD ye yönelik halı ihracatımız ise 2009 Ocak Ekim döneminde bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 12,2 düşmüş ve 61,7 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Bu ihracat değeri ile ABD nin toplam halı ihracatımız içerisindeki payı % 7,1 olarak hesaplanmaktadır. Mayıs ayına kadar en büyük ikinci halı ihracat pazarımız olan Almanya ya yönelik ihracatımız 2009 Ocak Ekim döneminde uzun bir aradan sonra ilk kez artmıştır. Bu dönemde kaydedilen artış oranı % 6,7 iken ihracat değeri 53,5 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Almanya nın 2009 yılının ilk on ayında ülkemiz toplam halı ihracatındaki payı % 6,2 olarak hesaplanmakta olup, Almanya bu dönemde en büyük pazarlarımız arasında dördüncü sırada yer almaktadır. 1
Halı ihracatımızda 2009 Ocak Ekim dönemine ait veriler incelendiğinde ilk 10 pazar içerisinde S. Arabistan, Irak, Almanya, İngiltere, Azerbaycan ve Kazakistan a yönelik ihracatın arttığı ABD, Polonya, Romanya ve B.A.E ye yönelik ihracatın ise azaldığı anlaşılmaktadır. İlk on ülke içerisinde halı ihracat artışımızın en yüksek olduğu ülke % 82,5 artış kaydedilen İngiltere olmuştur. Anılan dönemde İngiltere ye yönelik ihracat 22,9 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Aynı dönemde ilk 10 ülke içerisinde ihracatımızın bir önceki seneye kıyasla en fazla gerilediği ülke ise % 54,5 lik düşüşle Romanya olmuştur. Bu ülkeye yönelik ihracat 2008 in ilk on aylık döneminde 48,3 milyon dolar olarak gerçekleşmişken bu yılın Ocak Ekim döneminde halı ihracatımız yaklaşık 22 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Aşağıdaki tabloda, ülkemizin halı ihracatında ilk on pazara ilişkin gelişmeler yer almaktadır. EN ÇOK HALI İHRACATI YAPILAN ÜLKELER Birim: 1.000 $ ÜLKELER 2008 2009 PAY DEĞİŞİM OCAK - EKİM OCAK - EKİM % % S.ARABİSTAN 101.319 127.969 14,7 26,3 IRAK 51.927 78.999 9,1 52,1 ABD 70.254 61.717 7,1-12,2 ALMANYA 50.125 53.495 6,2 6,7 POLONYA 37.203 29.966 3,5-19,5 İNGİLTERE 12.536 22.883 2,6 82,5 ROMANYA 48.290 21.966 2,5-54,5 BİRLEŞİK ARAP EMİRLİKLERİ 25.755 21.518 2,5-16,5 AZERBAYCAN 19.611 20.232 2,3 3,2 KAZAKİSTAN 10.771 19.288 2,2 79,1 İLK 10 ÜLKENİN TOPLAM İHRACATI 427.791 458.033 52,8 7,1 TÜRKİYE TOPLAM HALI İHRACATI 968.717 868.075 100,0-10,4 El Halısı Pazarlarımızdaki Gelişmeler 2009 Ocak - Eylül döneminde el halısı ihracatı bir önceki yılın aynı dönemine göre % 18,8 azalarak 93,7 milyon dolar olmuştur. Aynı dönemde el halısı ihracatımızda en önemli ülkeler başta ABD ve Japonya olmak üzere Belçika, Almanya ve İtalya olarak sıralanmaktadır. Söz konusu dönemde en önemli el halısı ihracat pazarımız olan ABD ye ihracat % 24 azalarak 20,7 milyon dolar olarak kaydedilmişken, ABD nin el halısı ihracatımızdaki payı % 22,1 olarak hesaplanmaktadır. 2
El halısı ihracatımızda ilk 10 pazar arasında yer alan ülkelerden Belçika dışındaki dokuz ülkeye yönelik ihracat % 1,9 ile 37,5 arasında değişen oranlarda gerilemiştir. Ülkemiz için ihracat pazar büyüklüğü sıralamasında ABD nin hemen ardından gelen Japonya ya el halısı ihracatı bir önceki senenin aynı dönemine kıyasla %12 azalarak 9,6 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Japonya nın Türkiye nin toplam el halısı içindeki payı ise % 10,2 olarak hesaplanmıştır. Bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla ülkemizin el halısı ihracatında artış kaydedilen tek ülke ise % 1050 artış oranı ile Belçika olmuştur. EN ÇOK EL HALISI İHRACATI YAPILAN ÜLKELER Birim: 1.000 $ ÜLKELER 2008 2009 PAY % DEĞİŞİM OCAK - EKİM OCAK - EKİM % ABD 27.235 20.708 22,1-24,0 JAPONYA 10.905 9.593 10,2-12,0 BELÇİKA 342 3.933 4,2 1050,0 ALMANYA 3.179 1.988 2,1-37,5 İTALYA 2.299 1.795 1,9-21,9 FRANSA 1.398 1.096 1,2-21,6 İSVİÇRE 1.104 1.083 1,2-1,9 İSPANYA 1.052 761 0,8-27,7 AVUSTRALYA 844 724 0,8-14,2 S.ARABİSTAN 714 661 0,7-7,4 İLK 10 ÜLKENİN TOPLAM İHRACATI 49.072 42.342 45,2-13,7 TÜRKİYE TOPLAM HALI İHRACATI 115.383 93.652 100,0-18,8 Makina Halısı Pazarlarımızdaki Gelişmeler 2009 Ocak Ekim döneminde makina halısı ihracatımız 2008 yılının aynı dönemine göre % 9,2 oranında düşerek 774,4 milyon dolar olmuştur. Anılan dönemde, makina halısı ihracatımızda en büyük paya sahip olan ülke olarak 127,3 milyon dolarlık ihracat ve % 16,4 lük payıyla S.Arabistan öne çıkmaktadır. S.Arabistan dan sonra gelen iki ülke Irak ve Almanya ise sırasıyla 78,5 milyon dolarlık ihracat ve % 10,1 lik pay ile 51,5 milyon dolarlık ihracat ve % 6,7 lik paylarıyla ikinci ve üçüncü sırayı paylaşmaktadırlar. Makine halısı ihracatımızın en büyük pazarı konumunda olan Suudi Arabistan a yapılan ihracat Ocak Ekim 2008 dönemine kıyasla % 26,5 oranında artarak 127,3 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Anılan dönemde Irak a yönelik ihracatımız ise % 53,9 oranında artmıştır. Bu dönemde Almanya ya yönelik makine halısı ihracatımız bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 9,7 artmıştır. 3
2009 yılının Ocak Ekim döneminde en fazla makine halısı ihraç edilen ilk 10 pazarın dördünde ihracatımız bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 4,7 ile 54,5 arasında değişen oranlarda azalmıştır. EN ÇOK MAKİNE HALISI İHRACATI YAPILAN ÜLKELER Birim: 1.000 $ ÜLKELER 2008 2009 PAY % DEĞİŞİM OCAK - EKİM OCAK - EKİM % S.ARABİSTAN 100.605 127.308 16,4 26,5 IRAK 50.992 78.470 10,1 53,9 ALMANYA 46.946 51.507 6,7 9,7 ABD 43.019 41.009 5,3-4,7 POLONYA 37.169 29.963 3,9-19,4 İNGİLTERE 11.418 22.337 2,9 95,6 ROMANYA 48.185 21.918 2,8-54,5 BİRLEŞİK ARAP EMİRLİKLERİ 25.579 21.413 2,8-16,3 AZERBAYCAN 19.398 20.117 2,6 3,7 KAZAKİSTAN 10.615 19.137 2,5 80,3 İLK 10 ÜLKENİN TOPLAM İHRACATI 393.926 433.179 55,9 10,0 TÜRKİYE TOPLAM HALI İHRACATI 853.334 774.423 100,0-9,2 2008 Ocak Ekim dönemine kıyasla ihracatın % 54,5 gerilediği Romanya ihracatta en yüksek düşüşün kaydedildiği pazar olmuştur. Romanya dışında ihracatımızın bir önceki senenin aynı dönemine kıyasla gerilediği ülkeler ise % 4,7 lik düşüşün yaşandığı ABD, % 19,4 lük düşüşün yaşandığı Polonya ve % 16,3 lük düşüşün yaşandığı Birleşik Arap Emirlikleri olarak sıralanmaktadır. En yüksek ihracat artışının kaydedildiği ülke, bir önceki seneye kıyasla makine halısı ihracatımızın % 95,6 arttığı İngiltere olmuştur. S.Arabistan, Irak, Almanya ve İngiltere dışında ihracatımızda artış kaydedilen diğer ülkeler %3,7 lik ihracat artışının kaydedildiği Azerbaycan ve % 80,3 lük artışın gerçekleştiği Kazakistan olmuştur. İTKİB Genel Sekreterliği AR & GE ve Mevzuat Şubesi 09.11.2009 4
5
6
7