Sorularla ICIEC ve Yabancı Yatırım (Politik Risk) Sigortası 1. ICIEC Kimdir? o ICIEC (Islamic Corporation for the Insurance of Investment and Export Credit), İslam Kalkınma Bankası Grubuna bağlı, islami sigorta (tekaful) prensipleriyle çalışan çok taraflı (multilateral) bir Yatırım Sigortası ve İhracat Kredi Sigortası Kuruluşudur. (www.iciec.com). ICIEC in açık adının Türkçe karşılığı İslam Ülkeleri Arası Yatırım ve İhracat Kredi Sigortası Kurumu dur. ICIEC ayni zamanda reasürans da yapmaktadır. 2. ICIEC in merkezi nerededir? o Suudi Arabistan, Cidde dedir. Dubai de temsilciliği bulunmaktadır. 3. ICIEC in kredi derecelendirme notu var mıdır? o Evet, ICIEC in Moody s tarafından belirlenen kredi derecelendirme notu Aa3 dir. 4. Türkiye ICIEC in üyesi midir? o Evet, ICIEC in kuruluş anlaşmasının onaylanması 30/01/1997 tarihinde Bakanlar Kurulunca kararlaştırılmış, 19 Mart 1997 tarih ve 22938 sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır. 5. ICIEC in kuruluş amacı nedir? o ICIEC in kuruluş amacı üye ülkelere yapılan yabancı yatırımları ve üye ülkelerden yapılan ihracatları sigortalayarak ekonomik kalkınmalarına destek vermektir. 6. ICIEC in görevleri nelerdir? o Yabancı Yatırım (Politik Risk) Sigortası: Üye ülkelere dışarıdan yapılan yatırımları sigortalamaktır. o İhracat Kredi Sigortası: Üye ülkelerden yapılan vadeli ihracatlardan doğan alacakları sigortalamaktır. YABANCI YATIRIM (POLİTİK RİSK) SİGORTASI: 7. Politik Risk nedir? o Politik Risk, başka bir ülkede yapılan yatırımın, politik nedenlerden dolayı zarar görmesi durumudur. Politik nedenler, yabancı yatırımcının kontrolü dışında meydana gelir ve yatırımcı önceden hesap etmediği bu risklerin gerçekleşmesi sonucunda zarara uğrar. 8. Politik Riskler hangileridir? o Dövize çevirme ve transfer kısıtlamaları, o El koyma, millileştirme, o Savaş, iç karışıklık, o Sözleşme ihlali, o Hükümran/Egemen ödememe hali 1
9. Politik Risk Sigortası nedir? o Politik Risk Sigortası, yabancı yatırımcının yukarıda bahsedilen risklerin gerçekleşmesi sonucunda uğrayabileceği zararları tazmin eder. Yangın, doğal afet vs. sonucu oluşabilecek zararlar ile ticari faaliyet sonucu oluşabilecek zararlar Politik Risk Sigortası kapsamında değerlendirilmez. 10. Yatırım Ülkesi kavramı neyi ifade eder? o Yatırım Ülkesi, yabancı yatırımın yapıldığı ICIEC üyesi ülkedir. (bkz. Soru 25, Üye ülke listesi). 11. ICIEC in sunduğu Yabancı Yatırım (Politik Risk) Sigortası poliçesinin kapsamı nedir? o Dövize çevirme ve Transfer kısıtlamaları: Yabancı Yatırımcının yurtdışına transfer etmesi gereken kar, anapara, telif bedeli ve diğer tutarların yerli paradan (yatırım ülkesi para birimi) dövize çevrilmesiyle ve yurtdışına transferiyle ilgili yatırım ülkesi hükümetince konulan ayrımcı kısıtlamalar. Yatırım ülkesi para birimindeki devalüasyon sonucu oluşabilecek zararlar sigorta kapsamına dahil değildir. o El Koyma, millileştirme: Yatırım ülkesi hükümetinin eylem(ler)i sonucunda yatırıma veya mal varlıklarına el konulması, millileştirilmesi o Savaş, iç karışıklık: Savaş, ülke içindeki askeri veya terörist eylemler sonucunda yatırımın zarar görmesi ya da uzun süreli iş yapamama hali o Sözleşme ihlali: Yatırım ülkesi hükümetinin ya da yetkili bir biriminin yatırımcıyla yaptığı bir sözleşmeden doğan yükümlülüğünü ihlal etmesi, tanımaması hali o Hükümran/Egemen ödememe hali: Yatırım ülkesi hükümetinin ya da yetkili bir biriminin bir finansal sözleşmeden ya da garantiden doğan planlı bir ödemesini yapamaması hali 12. ICIEC Yabancı Yatırım (Politik Risk) Sigortasının faydaları nelerdir? o Yatırımcının görece riskli ülkelere yatırım yapmasını kolaylaştırır. o Yatırımcının bilançosunu ticari olmayan risklere karşı korur. o Yatırımın bankalar tarafından finanse edilmesini kolaylaştırır. o ICIEC in çoktaraflı uluslararası anlaşmayla kurulmuş olması ve kuruluş anlaşmasının yatırım ülkesi hükümetince/meclisince onaylanmış olması caydırıcı bir etki oluşturur. 2
13. Yabancı Yatırım Sigorta Poliçesinde süreç nasıl işler? 1) Yabancı Yatırımcı, Ön Başvuru formunu (Preliminary Application Form) doldurarak ICIEC e gönderir. ICIEC ön başvuruyu değerlendirir, sonuç olumlu ise endikatif bir fiyatlama ile beraber Ön Onayını vererek yatırımın tüm ayrıntılarının sorgulandığı Esas Başvuru Formunun doldurulmasını ister. 2) ICIEC, Esas Başvuruyu temel alarak yatırımı ve politik risklerini değerlendirir. 3) ICIEC Yönetimi başvuruyu kabul ederse yatırımcıya bir Sigorta Teklifi sunar. 4) ICIEC, yatırım ülkesi hükümetinden Karşı çıkmama (Non-objection) yazısı alır. 5) Riskin oluşması durumunda yatırımcı ICIEC e başvurur ve zararı tazmin eder. 14. ICIEC in Yabancı Yatırım (Politik Risk) Sigortası hangi yatırımları kapsar? 1) Sıfırdan yeni bir tesis/şirket kuruluşu 2) Mevcut bir tesis/şirketten hisse alımı 3) Kar paylaşım anlaşmaları 4) Varlıklarla ilgili mülkiyet hakları 5) Üretim, yönetim paylaşma anlaşmaları 6) Lisans, imtiyaz (franchise) anlaşmaları 7) Anahtar teslim projeler, müteahhitlik projeleri ve ekipmanları 8) Mevcut fabrika/tesis genişletme yatırımları 15. Yatırımın yeterliği / seçilebilirliği: 1) Yatırım ülkesi ICIEC üyesi bir ülke olmalıdır. (bkz. Soru 25, üye ülke listesi). 2) Ön Başvuru, yeni bir yatırım ise başlama safhasında, mevcut bir yatırımın genişletmesi ise bu safhanın başında, hisse alımıysa alımdan önce yapılmalı. Ön Başvuru tarihinden önce bitmiş yatırımlar sigorta kapsamına alınamamaktadır. 3) Yatırım, yatırım ülkesinin ekonomik gelişmesine katkı sağlayıcı olmalıdır (istihdam yaratan yatırımlar ya da alt yapı projeleri gibi). 4) Yatırım İslami kurallara aykırı olmamalıdır. 3
16. Yatırımla ilgili bir alt ve üst sınır var mıdır? o 1 milyon ABD Doları nın üzerindeki yatırımlar tercih edilmekle birlikte belirlenmiş bir üst sınır yoktur. 17. Sigorta oranı nedir? o Zarar durumunda ICIEC yatırımcıya sigortalanan riskler kapsamında ve sigorta oranı nisbetinde (normal olarak zararın % 90 ila % 95 i kadar) ödeme yapar. 18. ICIEC, yatırımlarda kaç yıla kadar sigorta sağlayabilir? o Genel olarak 15 yıla kadar, özel durumlarda 20 yıla kadar 19. ICIEC in Yabancı Yatırım Sigortasında sektör ayırımı var mıdır? Hangi sektörlerde çalışmaktadır? o Yoktur, gıda, ulaştırma, enerji, demir-çelik, kablo, finans vb. sektörlerle çalışmaktadır. 20. Yabancı Yatırımcının (gerçek veya tüzel kişi) ülkesi / menşei konusunda bir kısıtlama var mıdır? o Yoktur. ICIEC üyesi olmayan ülkelerden yatırımcılar da ICIEC üyesi bir ülkeye yatırım yaparsa sigorta yapılabilir. Yabancı Yatırımcı, yatırım ülkesinden bir kişiyle/şirketle ortaksa sigorta sadece yabancı yatırımcı için yapılır. 21. Yabancı Yatırım Sigortasının maliyeti ne kadardır? o Yatırım sigortasının maliyeti iki kısımdan oluşur. 1) Esas Başvuru bedeli (1,000 ABD Doları), 2) Sigorta primi. Sigorta primini belirleyen etkenler: 1. Yatırım ülkesinin bulunduğu ülke riski değerlendirmesi, 2. Yabancı Yatırımcı tarafından talep edilen ve Madde 8 de açıklanan sigorta kapsamının genişliği (burada yatırımcı arzu ettiği riski kapsama alma, istemediğini dışarıda bırakmakta serbesttir), sigorta süresi, sektörün risk profili ve yatırımla ilgili spesifik riskler, 3. Ön Başvuru bedelsiz olmakla birlikte, Esas Başvuru için 1,000 ABD Doları (iade olmaksızın) işlem bedeli alınmaktadır. Poliçe kesilmeden önce hukuki inceleme, teftiş, yerinde görme faaliyetleri olmakta, bunun için de Esas Başvuru anında 20,000-50,000 ABD Doları teftiş (due dilligence) ücreti alınmaktadır. Poliçe kesildiği takdirde bu ücret birinci yılın priminden düşülmekte, kesilmediği takdirde kullanılmamış kısım iade edilmektedir. 22. Başvuru için hangi belgeler gereklidir? o Tamamlanmış durumda Ön Başvuru ve Esas Başvuru formları, o Yabancı Yatırımcı profili, finansal bilgileri, o Yatırımla ilgili fizibilite çalışmasını da kapsayan detay bilgiler, o ICIEC tarafından Esas Başvuru değerlendirme aşamasında yatırımın türüne göre değer tesbiti vs. için ekspertiz raporları istenebilir. 4
23. Ön Başvurudan poliçe kesimine süreç ne kadar zamanda tamamlanabilir? o Yatırım sürecinin ve bilgi/belge akışının hızına göre değişmekle birlikte 2 ay ile 4 ay arasında tamamlanabilir. 24. ICIEC şu ana kadar Türk yatırımcılarına politik risk sigortası yapmış mıdır? o Evet, Lübnan da ve Kuzey Afrika da yatırım yapan Türk firmalarina Yabancı Yatırım Sigorta poliçeleri kesilmiştir. Yatırımların toplamı 400 milyon Dolar ın üzerindedir. 25. ICIEC üyesi ülkeler hangileridir? Arap Ülkeleri Afrika Ülkeleri Asya Ülkeleri Avrupa Ülkeleri 1) B.A.E. 1) Benin 1) Bangladeş 1) Arnavutluk 2) Bahreyn 2) Burkina Faso 2) Brunei 2) Türkiye 3) Cezayir 3) Cibuti 3) Endonezya 4) Fas 4) Çad 4) İran 5) Katar 5) Fildişi Sahili 5) Kazakistan 6) Kuveyt 6) Gabon 6) Malezya 7) Libya 7) Gambiya 7) Pakistan 8) Lübnan 8) Gine 9) Mısır 9) Kamerun 10) Moritanya 10) Mali 11) Sudan 11) Mozambik 12) Suriye 12) Nijer 13) Suudi Arabistan 13) Nijerya 14) Tunus 14) Senegal 15) Ürdün 15) Uganda 16) Yemen 17) Umman ÖNEMLİ NOT: Soru-Cevap şeklindeki bu not ön bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır, ICIEC i her hangi bir taahhüt altına sokmamaktadır. Güncel bilgiler için ICIEC ile doğrudan temasa geçilebilir. İRTİBAT : OĞUZ AKTUNA (Business Development Manager) Adres: ICIEC, P.O. Box 15722 Jeddah- 21454 Cidde / Suudi Arabistan Cep Tel: 00966 564342418 İş Tel: 00966 126467581 Cep Tel (TR): 0090 532 2532624 5