Türkiye ve Doğu Marmara Bölgesi TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELERİ www.marka.org.tr 18.07.2019
Büyüme Hızı (%) 2019 yılının birinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre tarım sektörü toplam katma değeri %2,5 arttı, sanayi sektörü %4,3 ve inşaat sektörü %10,9, hizmetler (ticaret, ulaştırma, konaklama ve yiyecek hizmeti) %4 azaldı. 11,5 3,6 7,2 5,8 7,5 6,1 4,8 4,9 4,2 3,2 5,3 5,3 7,3 7,4 7,4 5,3 1,8 2,6-0,8-3,0-2,6 I II III IV YILLIK I II III IV YILLIK I II III IV YILLIK I II III IV YILLIK I 2015 2016 2017 2018 2019 Kaynak: TÜİK GSMH 2
Tüketici Fiyat Endeksi (Haziran 19; %) Yıllık Artış Tüketici Fiyat Endeksi aylık %0,03; yıllık %15,72 artmıştır. Çeşitli Mal ve Hizmetler; % 26,88 28 24 20,35 20 16 12 10,35 89,58 9,22 4 19,67 10,26 10,13 8,78 19,71 19,50 18,71 15,72 11,29 11,87 12,15 15,39 10,90 10,23 10,85 11,72 7,46 6,57 6,58 7,64 15,85 9,79 8,79 25,24 17,90 24,52 21,62 12,98 10,68 11,20 11,90 8,05 7,28 7,16 7,00 20,30 11,92 8,53 Alkollü içecek ve tütün; 19,24 Ev Eşyası;% 22,51 Lokanta ve Oteller; %20,84 0 Gıda ve Alkolsüz İçecekler; %19,20 2016 2017 2018 2019 Sağlık; 19,05 Kaynak: TÜİK, TÜFE 3
Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Haziran 19; %) Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi aylık %0,09; yıllık %25,04 artmıştır. Yıllık Artış 52 48 44 40 36 32 28 24 20 16 12 8 4 0 46,15 45,01 38,54 32,93 32,13 30,12 29,64 28,71 25,04 23,71 25,00 29,59 20,16 15,36 16,09 16,37 15,26 13,69 14,87 15,45 16,34 16,28 17,28 17,30 12,14 13,71 14,28 6,41 3,80 2,87 3,25 3,41 3,96 3,03 5,94 1,78 2,84 4,47 33,64 15,47 9,94 Dayanıksız Tüketim Malı; %24,41 Sermaye Malı; %24,67 Enerji; %35,44 Ara Malı; %23,57 2016 2017 2018 2019 Dayanıklı Tüketim Malı; %18,03 Kaynak: TÜİK, Yİ-ÜFE 4
İşsizlik (Nisan 19; %) 15-24 Yaş İşsizlik Oranı İstihdam Oranı (15+) İşsizlik Oranı(15+) 23,2% 2019 46,0% 13,0% 16,9% 2018 47,9% 9,6% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% Kaynak: TÜİK; İşgücü İstatistikleri 5
Ödemeler Dengesi (Mayıs 19) Cari işlemler açığı 2018 Mayıs ayına göre 6.172 milyon $ azalarak bu yılın aynı ayında 151 milyon $ fazla vermiştir. Bunun sonucunda, on iki aylık cari işlemler açığı 12.829 milyon $ olarak gerçekleşmiştir. + - 4,00 2,00 0,00-2,00-4,00-6,00-8,00-10,00 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 2017 2018* 2019* Seri 1-2,7-2,5-3,1-3,7-5,3-3,7-4,6-0,9-4,4-3,8-4,4-7,7-7,0-4,4-4,7-5,6-6,1-3,0-2,2 2,00 1,87 2,62 1,06-1,5-0,6-0,7-0,6-1,3 0,15 Kaynak: TCMB, Ödemeler Dengesi İstatistikleri; *Revize 6
Kapasite Kullanım Oranı (Haziran 19) 62,4 Haziran 19 78,2 60,0 80,0 78,8 69,4 77,3 Haziran 18 83,9 82,0 80,0 78,0 82,2 84,9 76,2 76,0 74,0 72,0 74,0 Ana Metal Sanayii Kimyasalların ve Kimyasal Ürünlerin İmalatı Kauçuk ve Plastik Ürünleri İmalatı Motorlu Kara Taşıtı, Treyler (Römork) Ve Yarı Treyler (Yarı Römork) İmala Başka Yerde Sınıflandırılmamış Makine ve Ekipman İmalatı Deri ve İlgili Ürünler İmalatı Kaynak: TCMB, Reel Sektör İstatistikleri 7
Dış Ticaret İhracat (Mayıs 2019) 2019 2018 En Fazla İhracat Yapılan Ülkeler (milyon $) 15 Milyar 981 Milyon 1.467 14 Milyar 257 Milyon 857 853 0 2 4 6 8 10 12 14 16 Milyar $ İhracat %89,7 Karşılama Oranı %64,6 İthalat Kaynak: TÜİK; Dış Ticaret İstatistikleri 8
Dış Ticaret İhracat (Ocak-Mayıs 2019) 2019 2018 En Fazla İhracat Yapılan Ülkeler (milyon $) 72 Milyar 666 Milyon 6.621 69 Milyar 239 Milyon 0 20 40 60 80 Milyar $ 4.306 4.066 İhracat %86,2 Karşılama Oranı %66,2 İthalat Kaynak: TÜİK; Dış Ticaret İstatistikleri 9
Dış Ticaret İthalat (Mayıs 2019) 2019 2018 En Fazla İthalat Yapılan Ülkeler (milyon $) 17 Milyar 819 Milyon 1.890 22 Milyar 067 Milyon 1.623 0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 Milyar $ 1.619 Kaynak: TÜİK, Dış Ticaret İstatistikleri 10
Dış Ticaret İthalat (Ocak-Mayıs 2019) 2019 2018 En Fazla İthalat Yapılan Ülkeler (milyon $) 84 Milyar 307 Milyon 9.005 104 Milyar 518 Milyon 7.319 0 20 40 60 80 100 Milyar $ 7.235 Kaynak: TÜİK, Dış Ticaret İstatistikleri 11
Bölgesel Gelişmeler İhracat, Mayıs 2019 2019 yılı Mayıs ayında 14,479 milyar $ olan Türkiye toplam ihracatının %8,9 u (1,425 milyar $) Doğu Marmara Bölgesi nden gerçekleşmiştir. Gümrük verilerine göre ise bölgemiz 2,698 milyar $ ihracat tutarı ile Türkiye toplam ihracatının %17 sini gerçekleştirmiştir. TR31 %6,2 TR51 %4,9 Sakarya 493.359.676 %3,1 TR41 %7,2 TR42 %8,9 TR42 Bölgesi en çok ihracat yapan 2. düzey 2 bölgesidir. Yalova 4.288.706 %0,0 Düzce 12.900.402 %0,1 TR10 %50,0 Bolu 12.968.457 %0,1 Kocaeli 902.033.259 %5,6 Kaynak: TÜİK, Dış Ticaret İstatistikleri 12
Bölgesel Gelişmeler İhracat, Ocak- Mayıs 2019 2019 yılı Ocak-Mayıs döneminde 72,67 milyar $ olan Türkiye toplam ihracatının %9,7 si (7,058 milyar $) Doğu Marmara Bölgesi nden gerçekleşmiştir. Gümrük verilerine göre ise bölgemiz 12,869 milyar $ ihracat tutarı ile Türkiye toplam ihracatının %17,7 sini gerçekleştirmiştir. TR31 %5,9 TR51 %4,7 Sakarya 2.347.461.765 %3,2 TR41 %6,9 TR10 %49,8 TR42 %9,7 TR42 Bölgesi en çok ihracat yapan 2. düzey 2 bölgesidir. Yalova 182.251.047 %0,3 Düzce 57.389.899 %0,1 Bolu 54.912.091 %0,1 Kocaeli 4.416.481.396 %6,1 Kaynak: TÜİK, Dış Ticaret İstatistikleri 13
Bölgesel Gelişmeler İhracat-Ülke Kompozisyonu Mayıs 19 Ocak- Mayıs 19 Almanya; 8,48% Birleşik Krallık; 7,31% Fransa; 5,89% İtalya; 5,23% ABD; 4,82% Hollanda; 4,40% Mısır; 3,82% Almanya; 6,52% Birleşik Krallık; 5,73% İtalya; 5,35% Fransa; 6,14% ABD; 5,03% Mısır; 4,52% Polonya; 3,37% İsrail; 3,22% İspanya; 9,49% Polonya; 3,73% İspanya; 9,52% Malta; 3,03% Singapur; 3,39% Diğer; 43,43% Diğer; 47,57% 2019 yılı Mayıs ayında TR42 Bölgesi 1,425 milyar $ ihracatının %9,49 u İspanya, %8,48 i Almanya, %7,31 i Birleşik Krallık yapılmıştır. İlk 10 ülke, Bölge toplam ihracatının %56,6 sını oluşturmuştur. 2019 yılı Ocak-Mayıs döneminde TR42 Bölgesi 7,058 milyar $ ihracatının %9,52 si İspanya, %6,52 si Almanya, %6,14 ü Fransa ya yapılmıştır. İlk 10 ülke, Bölge toplam ihracatının %52,4 ünü oluşturmuştur. Kaynak: TÜİK, Dış Ticaret İstatistikleri 14
Bölgesel Gelişmeler İthalat-Ülke Kompozisyonu Mayıs 19 Ocak- Mayıs 19 Japonya; 8,81% Almanya; 7,35% Güney Kore; 6,00% Çin; 4,99% Japonya; 11,20% Almanya; 7,58% Güney Kore; 5,28% Birleşik Krallık; 5,08% İtalya; 4,47% Çin; 4,91% Rusya Federasyonu; 14,48% Birleşik Krallık; 4,16% Fransa; 3,66% Rusya Federasyonu; 11,59% İtalya; 4,73% Fransa; 3,76% ABD; 3,60% İspanya; 3,54% İspanya; 3,35% ABD; 3,53% Diğer; 39,13% Diğer; 38,82% 2019 yılı Mayıs ayında TR42 Bölgesi 1,289 milyar $ ithalatının %14,48 i Rusya Federasyonu, %8,81 i Japonya ve %7,35 i Almanya dan yapılmıştır. İlk 10 ülke Bölge toplam ithalatının %61 ini oluşturmuştur. 2019 yılı Ocak- Mayıs döneminde TR42 Bölgesi 5,905 milyar $ ithalatının %11,59 u Rusya Federasyonu, %11,20 si Japonya ve %7,58 i Almanya dan yapılmıştır. İlk 10 ülke Bölge toplam ithalatının %61,1 ini oluşturmuştur. Kaynak: TÜİK, Dış Ticaret İstatistikleri 15
Bölgesel Gelişmeler Kurulan Kapanan Şirket İstatistikleri, Ocak-Mayıs 2019 TR42 Bölgesi 2019 2018 2017 2016 2015 1.280 1.518 1.242 1.127 1.104 168 134 144 137 210 Türkiye 2019 2018 2017 2016 2015 35.392 40.744 30.347 31.296 29.273 4.796 4.731 4.882 4.526 5.864 Kaynak: TOBB Kurulan Kapanan Şirket İstatistikleri Kurulan Kapanan 16
Bölgesel Gelişmeler TÜFE (Haziran 19) 360 370 380 390 400 410 420 TRC3 (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt) TR61 (Antalya, Isparta, Burdur) TR82 (Kastamonu, Çankırı, Sinop) 430 440 450 TR Türkiye-Turkey TR51 (Ankara) TR21 (Tekirdağ, Edirne, Kırklareli) TR41 (Bursa, Eskişehir, Bilecik) TRB1 (Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli) TR10 (İstanbul) TR81 (Zonguldak, Karabük, Bartın) TR33 (Manisa, Afyonkarahisar, Kütahya, Uşak) TR63 (Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye) TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) TR71 (Kırıkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kırşehir) TR83 (Samsun, Tokat, Çorum, Amasya) TR52 (Konya, Karaman) TRA1 (Erzurum, Erzincan, Bayburt) TR90 (Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane) TR31 (İzmir) TRC1 (Gaziantep, Adıyaman, Kilis) TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) TR72 (Kayseri, Sivas, Yozgat) TR22 (Balıkesir, Çanakkale) TR32 (Aydın, Denizli, Muğla) TRC2 (Şanlıurfa, Diyarbakır) TR62 (Adana, Mersin) TRA2 (Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan) 422,03 Kaynak: TÜİK, TÜFE Endeksi 17
Bölgesel Gelişmeler Yatırım Teşvik İstatistikleri, Ocak-Nisan 2019 Türkiye 1.538 39.178 milyon 69 1.056 milyon 1.443 21 770 milyon 854 12 176 milyon 606 63.970 6 748 milyon 1.336 10 127 milyon 225 Belge Yatırım İstihdam Kaynak: Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü 18
Planlama, Programlama ve Koordinasyon Birimi Hazırlayan Fatma AVȘAR