Dönem : 1 Toplantı: 2 MİLLET MECLİSİ S. Sayısı: 371 Bolu Milletvekili Zeki Baltacıoğlu ve 8 arkadaşının, öğretmenlere eğitim ve köy ödeneği verilmesine dair kanun teklifi ile Cumhuriyet Senatosu Tunceli Üyesi Mehmet Ali Demir ve iki arkadaşının, Eğitimcilere meslek tazminatı, mahrumiyet zammı ve yıpranma ödeneği verilmesi hakkında kanun teklifi ve Millî Eğitim ve Plân komisyonları raporları (2/23, 2/151) Bolu Milletvekili Zeki Baltacıoğlu ve 8 arkadaşının, öğretmenlere eğitim ve köy ödeneği verilmesine dair kanun teklifi (2/23) Millet Meclisi Yüksek Başkanlığına öğretmenlere eğitim ve köy ödeneği verilmesine dair kanun teklifimiz gerekçesiyle birlikte ilişik olarak sunulmuştur. Gereğine müsaadelerinizi saygılarımızla arz ve rica ederiz. 7. 12. 1961 Bolu Milletvekili Bolu Milletvekili Konya Milletvekili Konya Milletvekili Zeki Baltacıoğlu Kemal Demir Fakih özlen İhsan Kabadayı Konya Milletvekili Konya Milletvekili Erzincan Milletvekili Giresun Milletvekili Vefa Tanır Abdüssamet Kuzucu Naci Yıldırım M. Kemal Çilesiz Samsun Milletvekili tlyas Kılıç öğretmenlere eğitim ve köy ödeneği verilmesine dair kanunun gerekçesi Milletlerin ileri ve medeni ıbir seviyeye yüksel meşinde eğitimin baş âmil 'olduğu izahtan varestedir. îleri memleketlerle aramızdaki mesafeyi görünür bir gelecekte kapatabilmek için yeni nesilleri en iyi şekilde yetiştirmek mecburiyetindeyiz. Eğitimin birinci unsuru ve baş dayanağı öğretmendir. Yarınından endişesi olmıyan,»mesut bilgili öğretmenler elinde yetişen genç kuşaklar memleketi kısa zamanda yükselteceklerdir. îyi ve yetişmiş öğretmen sayısının her sene artan ihtiyacı karşılıyacak seviyeye çıkması ve bilhassa çok kısa zaımanda halline mecbur olduğumuz köye öğretmen gönderilmesi dâvasının çözülmesi için öğretmenliğin cazip hale getirilmesi zaruridir, öğretmenlik meslekinin cazip hale getirilmesi için başta gelen mânevi unsurların yanında, maddi ihtiyaçların göz önünde tutulması gerekmektedir. Ayrıca öğretmenin kendisini yetiştirebilmesi, devamlı olarak mesleki ile ilgili yayınları takibetmesiyle mümkün olur. Aslında öğretmenin tekâmülü, yannmdan emin, rahatça yaşıyabilmesini temin edecek maddi imkânlar içinde bulunması yanında inceleme için gerekli boş zamana sahibolmasiyle mümkün olabilir.
2 Bu gün ibir çok öğretmenlerin maddi zaruretler içinde, ıbaşka işlerde çalışmak mecburiyetinde kaldıkları, bu sebeple inceleme ve yetişime imkânlarından mahrum ıbulundukları bir vakıadır. Geçim güçlüklerinin sebebolduğu mânevi huzursuz hıkların öğretmen ve dolayısiyle öğrenci üzerinde yapacağı zararlı etkilerin eğitim hizmetini aksatmakta olduğu da gözden uzak tutulmamalıdır. Gerek Devlet müesseselerinde ve gerekse hususi teşebbüslerdeki cazip.imkânlar ehemmiyetli sayıda öğretmenin meslekini bırakmasına ve binnetice öğretmen sıkıntısının artmasına sebebolduğu unutulanaımalıdır. Yukarıda kısaca açıklanan düşüncelerin ışığı altında öğretmenlere eğitim ve köy ödeneği verilmesine dair ekli kanun tasarısı hazırlanmıştır. Tasarıda öğretmenlik meslekinin cazip hale getirilmesi, öğretmenlerin kendilerini yetiştirebilmeleri için meslekleri ile ilgili yayınları takibedebilme imkânına kavuşturulmaları, köy öğretmeninin medeni imkânların uzağında olması sebebiyle mâruz bulunduğu maddi külfetlerin karşılanması suretiyle köye öğretmen- göndermenin kolaylaştırılması gayeleri ancak malî imkânlarımız nisbetinde gerçekleştirilmiştir. Bu sebeple asgari bir miktar olarak öğretmenlere ayda 10 lira köy ödeneği ve 50 lira eğitim ödeneği verilmesi derpiş olunmuştur. Köyde vazife gören öğretmenlere verilecek olan aylık 100 lira köy ödeneğini köy öğretmenini manen takviye edecek, köyde bulunmasının ona tahmil ettiği munzam masrafları karşılamak imkânını verecektir. Bir bakıma köy ödeneği köyden şehire akın temayülünü de önlemiş olacak, köye öğretmen bulunması ve gönderilmesi kolaylaşacaktır. Millî Eğitim Komisyonu raporu Millet Meclisi Millî Eğitim Komisyonu $5.4. 1962 Esas No: 2/23, 2/151 Karar No; 14 Yüksek Başkanlığa Başkanlığınızca komisyonumuza havale buyurn.lan «Cumhuriyet Senatosu Tunceli Üyesi Mehmet Ali Demir ve iki arkadaşının, eğitmenlere meslek tazminatı, mahrumiyet zammı ve yıpranma ödeneği verilmesi hakkında kanun teklifi» ile «Bolu Milletvekili Zeki Baltacıoğlu ve 8 arkadaşının öğretmenlere eğitim, ve köy ödeneği verilmesine dair kanun teklifi» teklif sahipleri ve ilgili Bakanlık temsilcilerinin iştirakiyle komisyonumuzda görüşüldü : Aynı maksadı temin gayesiyle hazırlanmış bulunan ve 2 teklif halinde komisyonumuza intikal etmiş olan kanun teklifleri, aynı mahiyette görüldüğünden, Zeki Baltacıoğlu ve 8 arkadaşının teklifi müzakereye esas alınmak üzere her iki teklifin tevhiden görüşülmesine karar verildi. Kanun teklifinin gerekçesinde serd edilen fikirler, komisyonumuzca da uygun görülerek kanun metninin müzakeresine geçilmiştir. Her iki teklifinde, gerek ödenek ve gerekse tazminatı, öğretmen ve eğitmenlere şâmil olması bakımından kanun teklifinin başlığı değiştirilerek aşağıdaki şekje konulmuştur. «İlköğretimde görevli öğretmen ve eğitmenlere eğitim ve köy ödeneği verilmesi hakkında kanun teklifi» olarak kabul edilmiştir. Metnin birinci maddesinde, her iki kanun teklifinde de ilköğretim okul müdürleri ve yardımcıları zikredilmiş ise ele komisyonumuz fiilen eğitim ve öğretimle görevli öğretmen ve eğitmenlerin bu haklardan tamamen istifade edebilmelerini düşünerek aşağıdaki şekilde değiştirmiştir. «ilköğretimde fiilen eğitim ve öğretimde görevli bulunan öğretmen ve eğitmenlere maaş ve ücretinden başka ayda 75 lira eğitim ödeneği verilir.» M. Meclisi ( S, Sayısı ; 371 )
- â - Metnin ikinci maddesinde, idari taksimatları nazarı itibara alarak, köylerde fiilen görcvîi öğretmenlere köy ödeneği tazminatı verilebilmesi için, ikinci madde aşağıdaki şekle konulmuştur. «Birinci madde hükümlerinden faydalananlardan il ve ilçe belediye sınırları dışında görevli bulunan öğretmenlere ayrıca ayda 50 lira köy ödeneği verilir.» Her iki kanun teklifinin esası, ilköğretimde fiilen görevli öğretmen ve eğitmenlere dair bulunduğundan üniversiteye mütaallik 3 ncü maddenin konmasına lüzum görülmediğine komisyon kanaat getirerek, bunun yerine eğitim ve köy ödeneklerinin hangi şartlarla verilip ve hangi şartlarla kesileceğini tâyin ve tesbit etmek amacı ile yeni bir 3 ncü madde kaleme almıştır. «Birinci ve ikinci maddelerde zikredilenlere, maaş ve ücretlere müstahak bulundukları sürece ödenekleri her ay peşin olarak verilir. Her ne sebeple olursa olsun, bir yıl içkide fiilen görevine devam etmediği günler toplamı (tatiller hariç) 60 günü geçenlere 60 günden fazla süren devamsız günler için bu ödenekler verilmez.» Teklifin 4 ncü maddesi, tekliflerde, teklif tarihi nazara alınarak 1.3. 1961 tarihinde yürürlüğe girer denmiş ise de, tekliflerin komisyona intikali ve müzakere süresinin bu müddeti, doldurmuş " olduğundan komisyon «bu kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer» şeklinde değiştirmiştir. Teklifin 5 nci maddesi de, kanunun tekniği bakımından «Maliye ve Millî Eğitim Bakanları yürütür» şeklinde değiştirilmiştir.. Bütçe Komisyonuna havale edilmek üzere Yüksek Başkanlığa arz olunur. Komisyon Başkanı İstanbul Tahsin Demiray Sözcü Sakarya Burhan Akdağ Sadi Kâtip Ordu Pehlivançğlu Ağrı Rıza Polai Artvin Saffet Eminağaoğlu Aydın Melâhat Gedik Bingöl M. Sıddık Aydar Denizli Remzi Şenel Erzurum Cevat Dursunoğlu Giresun Söz hakkım mahfuz Nizamettin Erkmen Manisa Süleyman Çağlar Nevşehir Ali Baran Numanoğlu Tunceli. Vahap Kışoğlu Tunceli Fethi Ülkü «M. Meclisi (S. Sayısı : 371),
BOLU MİLLETVEKİLİ ZEKİ BALTACIOĞLU VE 8 ARKADAŞININ TEKLİFİ t :, : " ;, öğretmenlere eğitim ve köy ödeneği verilmesine dair kanun teklifi MADDE 1. Millî Eğitim Bakanlığına bağlı her türlü okul, kurs ve kurumlarda görev alan öğretmenlik sıfatını haiz eğitimcilere ayda (50) lira (eğitim ödeneği) verilir. MADDE 2. Birinci maddede anılanlardan il ve ilçe merkezleri dışında vazife görenlere ayrıca ayda (100) lira (köy ödeneği) verilir. MADDE 3. Üniversite ve yüksek okul öğretim üyeleri ve yardımcılarından her hangi bir ad altında ödenek alanlara bu kanun tatbik edilmez. Köy eğitmenleri yalnız 1 nci madde hükmünden istifade ettirilirler. MADDE 4. Bu kanun 1.3. 1961 tarihinde yürürlüğe girer. MADDE 5. Bu kanunu Bakanlar Kurulu yürütür. 4 MİLLÎ EĞİTİM KOMİSYONUNUN DEOİŞTİRİŞİ İlköğretimde görevli öğretmen ve eğitmenlere eğitim ve köy ödeneği verilmesi hakkında kanun teklifi MADDE 1. İlköğretimde fiilen eğitim ve öğretimle görevli bulunan öğretmen ve eğitmenlere maaş ve ücretlerinden başka ayda 75 lira eğitim ödeneği verilir. MADDE 2. Birinci madde hükümlerinden faydalananlardan il ve ilçe belediye sınırları dışında görevli bulunan öğretmenlere ayrıca ayda 50 lira köy ödeneği verilir. MADDE 3. Birinci ve ikinci maddelerde zikredilenlere maaş ve ücretlere müstahak bulundukları sürece ödenekleri her ay peşin olarak verilir. Her ne sebeple olursa olsun, bir yıl içinde fiilen görevine devam etmediği günler toplamı (Tatiller hariç) 60 günü geçenlere, 60 günden fazla süren devamsız günler için bu ödenekler verilmez. MADDE 4. Bu kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. MADDE 5. Bu kanunu Maliye ve Millî Eğitim Bakanları yürütür. M. Meclisi ( S. Sayısı : 371)
Cumhuriyet Senatosu Tunceli üyesi Mehmet Ali Demir ve 2 arkadaşının, Eğitimcilere meslek tazminatı, m^thramiyet zammı ve yıpranma ödeneği verilmesi hakkında kanun teklifi (2/151) Cumhuriyet Senatosu Başkanlığına Eğitimcilere meslek tazminatı, mahrumiyet zammı, yıpranma ödeneği verilmesi hakkında kanun teklifimiz gerekçesi ilişikte sunulmuştur. Gereğinin yapılmasına müsadelerinizsi saygılarımızla arz ederiz. 21 / 2 / 1962 Y.T.P. C.H.P. C.K.M.P. Tunceli Senatosu Kırklareli Senatosu Bolu Milletvekili Mehmet Ali Demir Ahmet Naci An Kâmil İnal GEREKÇE Milletimizin çağdaş uygarlık seviyesine biran evvel ulaşabilmesi, bu uygarlığın maddi ve mânevi nimetlerinden yeteri kadar faydalanılması için; millî eğitim ve öğretim çalıışmalatnnıda görev alanların verimli gayretleri şarttır. Türk insanının millî şuur, sosyal dayanışma, topyekûn kalkınma, refah ve huzurunda arzu edilen gelişmenin sağlanması; her meslek erbabından ziyade eğitim ve öğretim meslekinde çalışanların tesirli, başarıllı, verimli olmaısiyle kaimdir. «Milletleri kurtaranlar ancak ve yalnız öğretmenlerle eğitimciler olduğu» hakkındaki büyük ve doğru sözün gerçek değerinin verilebilmesi için insan ruhunu olgunlaştıran, insanı insan yapan, Tanrı sanatı öğretmenlik mesleki ile bıı meslek mensuplarına gerekli değeri vermek, feragat ve fedakârlık istenirken hiç olmazsa külfetlerin 'karşılığı olan nimetlerin de esirgenmemesi lâzımdır. Nesiller; öğretmenlerin ellerinde, dillerinde, bilgilerinin, yetişdiricilik kudretlerinin ışığında gelişir, olgunlaşırlar. Milletimizin mtthtaeolduğu irfanı, vicdani ve fikri, hür, sağlam nesillerin yetiştirilmesi; kuvvetli refahlı, aydım Türkiye'nım yaratılabilmesi de her şeyden evvel öğretmenlerin yeterle çalışmaları, sağduyular», memleket severlikleri ve nuizurlariyle mümkün olacaktır. Sosyal yaşayışlımızda bütün mesleklerm kendilerine has değerleri 'olmakla beraber, bütün meslekleri hazırlıyan, onlara ışık tutan bilgi sunan, öncü olan meslek; öğretim ve eğitim meslekidir., Minnet ve şünranla kaydetmek lâzımdır ki : Türk öğrefcmenleril büyük bîr tevazu içinde, feragat ve fedakârlığın en güzel örneklerini verogelerek sadece mânevi hazla yetinip türlü mahrumiyet ve güçlüklere göğüs gererek asla yılgınlık göstermemiş, idealist bir topluluk ojduğunu yıllar boyu isbat etmiştir. Kendilerinden hizmetin, fedakârlığın, feragatin âzamisini ister ve beklerken herkesten çok, geçim kaygulaırından uzak, huzur içinde, yarına güvenle bakan, her.türlü neşriyatı takibederek yetişmek ve yetiştirmek durumunda olan öğretmenlerdin birtakım imkânlara kavuşturulması zamanımın gelip geçmekte olduğu inancındayız. İdareci, adliyeci, zabıta, subay v. s. meslek mensuplarına zaman zaman çeşitli isimler altında ödemeler yapıldığı halde öğretmenler her devirde bu t&bji haklan sayılması icaibeden bu ödemelerden mahrum bırakılmışlardır. Bu hal haklı ve yerinde olarak bu meslek mensuplarını bugünkü, şartlar ve örnekler karşısında kızgınlığa, üzüntüye sevk etmektedir. Bu halin telâfisi artık zaruri bir keyfiyettir, öğretmenlerden verim istiyor ve bekliyorsak, külfetlerinim nimetlerine kavuşturumasını temin etmek zorundayız. M. Meclisi ( S. Sayısı : mi)
6 işte bu maksat ve gaye illedir ki, Türk insanı tıı eğitecek, öğretecek, yetiştirecek ve yarının Türkiye'sinin özlenen seviyeye ulaşmasında başrolü oynıyarak nesilleri çağdaş medeniyet seviyesine ulaştıracak fedakâr öğretmenlerimizin mad li ızdıraplarmı biraz olsun hafifletebilmek ümüdi ile bu kanun tasarısı hazırlanmıştır. C. S. TUNCELİ ÜYESÎ M. A. DEMİR VE 2 ARKADAŞININ TEKLİFİ Eğitimcilere meslek tazminatı, mahrumiyet zammı, yıpranma ödeneği verilmesi hakkında teklifi kanun MADDE 1. İlgili okul ve kursları bitirdikten sonra, Maarif Vekâletince açılan imtihanları da kazanarak öğretmenlik ve eğitmenlik yapma yetkisini elde edenlerden Maarif kadrolarında görev allan eğitimcilere, kıdemlerine göre hakları olan aylıktan başka olmak üzere, bu kanun hükümlerine uyularak, meslek tazminatı, mahrumiyet zammı, yıpranma ödeneği verilir. MADDE 2. öğretmenlik sıfatını haiz bulunanlardan, Maarif Vekâletine bağlı okul ve dairelerde görev alarak, eğitimciliği meslek edinmiş olanlara, ayda yüz lira meslek tazminatı ödenir. MADDE 3. Birinci maddede anılanlardan köyler.de veya köy karekterli yerlerde hizmet edenlere ayrıca ayda elli lira mahrumiyet zammı verilir. Mahrumiyet zammı, ödenmesi gereken köy karakterli yerler Maarif ve Dahiliye vekâletleri tarafından birlikte tesbit olunur. İlköğretim müfettişlerine de, bölge merkezlerine bakılmaksızın, aynı suretle mahrumiyet zammı ödenir. MADDE 4. İlkokullarda birkaç sınıfı okutan öğretmen ve başöğretmenlere, birden fazla okuttukları sınıflardan herbiri için ayda otuz lira yıpranma ödeneği verilir. MADDE 5. Meslek tazminatı, mahrumiyet zammı, yıpranma ödeneği ve ek görev ücreti için gerekli kadro cetvelleri, Maarif Vekâleti tarafından hazırlanır. MADDE 6. Bu kanun 1 Mart 1963 tarihinle yürürlüğe girer. MADDE 7. Bu kanunu Maarif, Maliye ve Dahiliye Vekilleri yürütür. M. Meclisi (S. Sayısı : 371 )i
Millet Meclisi Bütçe ve Plân Komisyonu Esas No: 2/23, 2/151 Karar No: 136 _. 7 Bütçe ve Plân Komisyonu raporu Yüksek Başkanlığa 27.8.1963 Cumhuriyet Senatosu Tunceli Üyesi Mehmet Ali Demir ve iki arkadaşının, eğitmenlere, meslek tazminatı, mahrumiyet zammı ve yıpranma ödeneği verilmesi hakkındaki kanun teklifi ile Bolu Milletvekili Zeki Baltaeıoğlu ve 8 arkadaşının öğretmenlere eğitim ve köy ödeneği verilmesine dair kanun teklifleri, Millî Eğitim Komisyonu raporu, komisyonumuza havale edilmiş olmakla, teklif sahipleri ve ilgili Hükümet temsilcilerinin iştirakiyle tetkik ve müzakere edildi. Hükümet görüşünü esas alan komisyonumuz; 1. Portesinin, milletvekilleri ye senatörlerco yapılan tekliflere nazaran 97,5 milyon lira; Millî Eğitim Komisyonunun teklifine nazaran ise 90 milyon lira miktarında olduğu, 2. Giderlerinin Genel Bütçeye ilâve bir külfet teşkil edeceği; 3. Mahrumiyet bölgesinde çalışanlara mahrumiyet zammı verilmesi mevzuu ile mesken meselesi yani personel rejimi prensipleri meyanmda ele alınmış bulunduğu; 4. Beş yıllık Kalkınma Plânı ile uygunluk arz etmediği; Mülâhazalariyle uygun mütalâa edilmiş ve teklifler reddedilmiştir. Genel kurulun tasvibine arz edilmek üzere Yüksek Başkanlığa sunulur. Başkan Hatay. İnal Başkanvekili Balıkesir F. Islimyeli Bu Rapor Sözcüsü Kars K. Okyay Kâtip Yozgat V. ZTyar Artvin S. 0. Avcı Aydın Söz hakkım mahfuzdur /. Sezgin Bilecik Ş. Binay imzada bulunamadı Çanakkale Ş. İnan Gümüşane Muhalifim S. Savacı Hatay A. S. Hocaoğlu imzada bulunamadı Kastamonu Muhalifim S. Keskin Konya /. Baran Sakarya İV. Bayar Siirt A. Yaşa imzada bulunamadı Trabzon A. Şener >>»<( M. Meclisi (S. Sayısı : 371)1