2 1. U L U S A L ÇEVRE PROJE OLİMPİYATI www.inepo.com I www.fatihkoleji.k12.tr
İÇİNDEKİLER Ulusal Inepo Çevre Proje Olimpiyatı 2 Geleceğimizi Kurtarma Adına 3 Teşekkür 4 Ulusal Inepo Jüri Üyeleri 5 Inepo ya Katılan Ülkeler 6 Aktiviteler 8 Basında Inepo 10 Medyada Inepo 22 Yarışmadan Görüntüler 24 Dünya Hepimizin 28 Inepo nun Tarihçesi 31 İnepo Başvuru İstatistikleri 34 İnepo Finalist Proje İstatistikleri 37 Finalist Projeler / Lise 39 Finalist Projeler / Ortaokul 46 Projeler 52
ULUSAL ÇEVRE PROJE OLİMPİYATI Mehmet KICIROĞLU Fatih Eğitim Kurumları Genel Müdürü Modern çağın insanı rahat yaşama arzusu, bitmek tükenmek bilmeyen istekleri ve sorumsuzca hareketleri yüzünden doğadaki dengeleri bozmuş ve evrensel boyutta çevre sorunları ile karşı karşıya kalmıştır. Sorunun evrensel olması küresel anlamda bir çevre bilincine sahip olunmasını zorunlu kılmıştır. İnsanlar artık daha net bir şekilde hepimizin aynı gemide olduğunu, tek bir yaşam alanımız olduğunu ve bu yaşam alanımızı yani dünyamızı korumak ve ona sahip çıkmamızın gerektiğini anlamaya başladılar. Bunun için pek çok kuruluş çaba göstermeye başladı. Fatih Koleji de bu bilinçle hareket ederek bundan tam 21 yıl önce INEPO yu kurdu. Mütevazı bir şekilde başlayan INEPO bugün dünya çapında tanınan ve ilgi gören bir organizasyon haline gelmiştir. INEPO (Uluslararası Çevre Proje Olimpiyatı) bu yıl 21. defa önce ülkemizin daha sonra da dünyanın genç çevre gönüllülerini bir araya getirip onların çevre ile ilgili ürettikleri çözümleri herkese göstermelerine ve kamuoyunu bilgilendirmelerine yardımcı olmaktadır. Gençler bilim insanlarının önümüzdeki 100 yıl içinde öngördükleri, sıcaklığın artmasıyla deniz seviyesinin yükselmesi sonucu meydana gelebilecek iklim değişiklikleri, gıda temin etmede büyük sıkıntılar çekilebileceği yönündeki tahminleri, ozon tabakasındaki incelme sonucu başta deri hastalıkları olmak üzere insanda görülmesi beklenen değişik rahatsızlıklar, tarımda meydana gelebilecek ürün verimliliğinin azalması, küresel ısınmanın artması, ormanların azalması gibi çevre problemleri insanların sebep oldukları problemlerdir. Bu problemlerin çözümleri yine insanlar tarafından bulunmak zorundadır. Hiç kimse bu olumsuzluklara kayıtsız kalamaz. Fatih Eğitim Kurumları nın madden ve manen desteklediği INEPO Çevre Proje Yarışması, aynı zamanda bilim insanlarının geleceğe ait karamsar öngörülerinin meydana gelmesini önlemek için atılmış önemli adımlardan birisidir. Bu yarışmanın katılımcıları olan genç beyinleri çevre problemlerine karşı çözümler üretmek için öğretmenlerinin rehberliğinde ellerinden gelen her şeyi yapmaktadır. Bugünün genç nesli, geleceği kurmakla da yükümlü olduğundan çok büyük bir sorumluluk üstlenmiştir. Bu yarışmaya katılıp çevre konusunda çözümler üreten çevre sevdalısı gençlere, onlara yol gösteren öğretmenlerine, bu projeleri değerlendiren çok değerli öğretim üyelerinden oluşan jürimize, bu organizasyona destek olan kurumlara ve devlet büyüklerine teşekkür ediyor ve yarışmada ödül alan gençlerimizi kutluyorum. 22. INEPO da daha yaşanabilir bir dünyada tekrar buluşmak dileğiyle 2
GELECEĞİMİZİ KURTARMA ADINA... Fatih Eğitim Kurumları olarak 21. kez ülkemize ve tüm dünyaya, çevre için sesleniyoruz. Bütün gayretimiz ve çabamız, bize emanet edilen dünyamızı, doğal güzelliklerini daha fazla kaybetmeden gelecek nesillere teslim edebilmek içindir. Madem bu dünya bizim, yaşanır hale getirmek de hepimizin görevidir. Çölleşen topraklar, kirlenen hava ve sular, evsel ve endüstriyel atıkları çevreye gönül vermiş insanımız için artık kabus oldu. Aslında bu tehlike tüm insanlığı tehdit ediyor. Geleceğimizi kurtarma adına çevre ve bilim aşığı gençlerimiz ve onların fedakâr öğretmenleri 21 yıldır girdiğimiz bu yolda bizi yalnız bırakmadılar. Çevreyi güzelleştirme ve dünyamıza nefes aldırma adına yüreklerini, emeklerini ortaya koydular. INEPO onlarla dünyada çevre adına ses getirir oldu. Gençlerin çevre konusundaki duyarlılığı bizim geleceğe ait umutlarımıza güç katıyor. Bu yılki ulusal yarışmamızda her zamankinden daha fazla bir ilgi ile karşılaştık. İlk başvurularda hepsi birbirinden güzel altı yüzü aşkın proje geldi. Gönlümüz isterdi ki gelen bütün projeleri yarışmaya koyalım. Ancak imkânlarımız 141 proje seçmeye elverdi. İlgi gösteren tüm genç arkadaşlarımıza gönülden teşekkür ediyorum. Çevre adına çıktığımız bu yolda her zaman yanımızda olan Çevre ve Şehircilik Bakanlığımıza, Milli Eğitim Bakanlığımıza, basın yayın kuruluşlarına ve bize destek olan çevre gönüllülerine teşekkür ediyorum. Çevre adına önümüzde iç karartan tablolar olsa da henüz vaktin geçmediğine inanıyorum. Ülkemiz ve tüm dünya insanlarına çevre bilinci adına INEPO ve emsali çalışmaların sayısının artmasını diliyor, tüm katılımcılara ve değerli jüri üyelerimize başarılar diliyorum. M. Mansur DÜZDAĞ Özel İstanbul Fatih Fen ve Anadolu Lisesi Müdürü gençler proje üretecek, dünya güzelleşecek... 3
Teşekkür T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Erdoğan BAYRAKTAR Bakan T.C. Milli Eğitim Bakanlığı Prof. Dr. Nabi AVCI Bakan Orhan ERDEM Bakan Yardımcısı Dr. M. Emin ZARARSIZ Müsteşar Dr. Muammer YILDIZ İstanbul İl Milli Eğitim Müdürü Basri ÖZBAY Bahçelievler İlçe Milli Eğitim Müdürü Bahçelievler Kaymakamlığı Şevket CİNBİR - Kaymakam İstanbul Büyükşehir Belediyesi Mimar Dr. Kadir TOPBAŞ - Belediye Başkanı Bahçelievler Belediyesi Osman DEVELİOĞLU Belediye Başkanı 4
Ulusal Inepo Jüri Üyeleri PROF. DR. BİRSEN DEMİRATA ÖZTÜRK - İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ YRD. DOÇ. DR. FATİH ABASIYANIK - FATİH ÜNİVERSİTESİ PROF. DR. MEHMET KARPUZCU - GEBZE YÜKSEK TEKNOLOJİ ENSTİTÜSÜ YRD. DOÇ. DR. HALİL ARI - HARRAN ÜNİVERSİTESİ PROF. DR. METİN DIĞRAK - KAHRAMANMARAŞ SÜTÇÜ İMAM ÜNİVERSİTESİ YRD. DOÇ. DR. İSMAİL DUTKUNER - SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ PROF. DR. MUSA GENÇ - SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA PETEK - FATİH ÜNİVERSİTESİ PROF. DR. MUSTAFA KUMRU - FATİH ÜNİVERSİTESİ YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA ULAŞLI - GAZİANTEP ÜNİVERSİTESİ PROF. DR. MUSTAFA ÖZATEŞ NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ YRD. DOÇ. DR. SAMİ GÖREN - FATİH ÜNİVERSİTESİ PROF. DR. ORHAN KURAL İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ YRD. DOÇ. DR. SEDAT COŞGUN - FATİH ÜNİVERSİTESİ PROF. DR. YÜKSEL KÖSEOĞLU - FATİH ÜNİVERSİTESİ YRD. DOÇ. DR. SELİN SAYIN MUSTAFA KEMAL ÜNİVERSİTESİ DOÇ. DR. ABDULHADİ BAYKAL - FATİH ÜNİVERSİTESİ YRD. DOÇ. DR. SERDAR AYDIN - İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ DOÇ. DR. AHMET ERDAL OSMANLIOĞLU - TÜRKİYE ATOM ENERJİSİ KURUMU YRD. DOÇ. DR. SEVİM IŞIK - FATİH ÜNİVERSİTESİ DOÇ. DR. ERGÜN GONCA - FATİH ÜNİVERSİTESİ YRD. DOÇ. DR. ÜLKÜ ALVER ŞAHİN - İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ DOÇ. DR. LOKMAN ALPSOY - FATİH ÜNİVERSİTESİ DR. FİKRET KOÇ - DEVA HOLDİNG DOÇ. DR. NÜKET SİVRİ İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ DR. ONUR UZONUR - TÜRKİYE ATOM ENERJİSİ KURUMU DOÇ. DR. SERKAN CALISKAN - FATİH ÜNİVERSİTESİ UZMAN ALİ RIZA ATASOY SAKARYA ÜNİVERSİTESİ YRD. DOÇ. DR. ABDULLAH KIRAN CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ gençler proje üretecek, dünya güzelleşecek... 5
ya Katılan Ülkeler Afganistan, Almanya, Amerika Birleşik Devletleri, Angola, Azerbaycan, Arjantin, Arnavutluk, Bangladeş, Benin, Beyaz Rusya, Birleşik Arap Emirlikleri, Bosna Hersek, Brezilya, Bulgaristan, Burkina Faso, Çek Cumhuriyeti, Çin, Danimarka, Endonezya, Etiyopya, Estonya, Filipinler, Finlandiya, Gana, Güney Afrika Cumhuriyeti, Güney Kore, Gürcistan, Hindistan, Irak, İngiltere, İran, İtalya, Kanada, Kazakistan, Kenya, Kırgızistan, Kosova, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Letonya, Macaristan, Makedonya, Maldivler, Malezya, Meksika, Mısır, Moğolistan, Moldova, Mozambik, Myanmar, Nijerya, Özbekistan, Pakistan, Polonya, Portekiz, Romanya, Rusya, Slovakya, Sri Lanka, Tacikistan, Tanzanya, Tayland, Tayvan, Tunus, Türkiye, Türkmenistan, Ukrayna, Vietnam, Yemen Özerk Cumhuriyetler Başkurdistan, Çuvaş Cumhuriyeti, Dağıstan, Kırım, Nahcivan, Tataristan 6
gençler proje üretecek, dünya güzelleşecek... 7
Aktiviteler 8
gençler proje üretecek, dünya güzelleşecek... 9
Basın da 10
Basında gençler proje üretecek, dünya güzelleşecek... 11
Basın da 12
Basında gençler proje üretecek, dünya güzelleşecek... 13
Basın da 14
Basında gençler proje üretecek, dünya güzelleşecek... 15
Basın da 16
Basında gençler proje üretecek, dünya güzelleşecek... 17
Basın da 18
Basında gençler proje üretecek, dünya güzelleşecek... 19
Basın da 20
Basında gençler proje üretecek, dünya güzelleşecek... 21
22 21. Ulusal Çevre Proje Olimpiyatı
Medya da gençler proje üretecek, dünya güzelleşecek... 23
Uluslararası Yarışmadan Görüntüler 24
gençler proje üretecek, dünya güzelleşecek... 25
Yarışmadan Görüntüler 26
gençler proje üretecek, dünya güzelleşecek... 27
Dünya Hepimizin BBir düş kurun. Öyle bir düş kurun ki, hangi milletin, hangi dinin, hangi ırkın insanı olursanız olun, herkes size katılsın, herkes düşlerinizin bir parçası olsun. Ve öyle bir düşle yaşayın ki herkes size özensin. Herkes sizden bir parça olmayı kendine hedef edinsin... Biz size bir düş öneriyoruz. Gelin bir düşü birlikte kuralım. Dünyada yaşayan yeni doğmuş bebeğin saflığını taşıdığı kadar, yaşlı bir insanın da deneyimlerini içinde barındıran bir düş olsun birlikteliğimiz. Bu düş cennette bir parça olsun. Cennetin bir parçası olsun. Bu düş hepimizin paylaştığı dünyayı bir düş cenneti haline getirmek arzusu olsun... Bir çocuk gibi koşmaya başlayalım. Dünya bir yanda hayaller bir yanda. Düşler bir yanda. Koşalım. Birlikte gülüp oynadığımız dünyada hepimiz adına biri koşsun. Güzel bir hayalin gerçekleşmesi ümidiyle koşsun... Böyle bir düşün peşinden koşmaya başlamadan önce son bir kez dünyamıza bakalım. Ve bu güzel dünyayı düşlerimize çevirmeden önce, neler yaşanmış, neler olmuş birlikte görelim. İçtiğimiz su... Soluduğumuz hava... Birbirinden leziz meyveler... Kısacası hayatın kaynağı... Sadece hayatın değil, aynı zamanda tüm güzelliklerin kaynağı dünyamız... Baharın gelişinden etkilenmeyen bir şair düşünülebilir mi? Yeryüzündeki harmoni ve kuş cıvıltısı karşısında gönül teli titremeyen bir müzisyen olabilir mi? Güzel bir manzara karşısında heyecana kapılmayan bir ressam var mıdır? Bütün güzellikler insanın emrine verilmiş... Ama ne yazık ki, insanoğlu bunun değerini yeterince bilmiyor. Sağlıksız sanayileşme ile doğayı kirletiyor, tahrip ediyor. Çöp dağları... Sadece yeryüzünü çirkinleştirmekle ve doğal dengeyi bozmakla kalmıyor, aynı zamanda toprağın derinliklerine sızarak yer altı sularını da kirletiyor. Araştırma sonuçlarına göre, yetişkin bir insan hayatı boyunca ağırlığının 600 katı çöp üretiyor... Peki ya denizler! Her yıl 7 milyar kilo çöp denizlere atılıyor. Yok olmaya yüz tutan hayvan ve bitki türleri. Ortalama her gün 3 canlı türü yok oluyor. 9600 kuş türünden üçte ikisi yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. Okyanuslarda, tatlı sularda ve nehirlerde yaşayan 24.000 balık türünden üçte ikisi yok olmak üzere. Sadece 1950 ile 1980 arasında dünyadaki tüm ormanların dörtte biri yok edildi. Her yıl 27 milyon dönüm yağmur ormanı haritadan siliniyor. Diğer bir deyişle günde 74 bin dönüm, saatte 28
3000 dönüm, dakikada 50 dönüm yağmur ormanı yok oluyor. Yok edilen 2,5 km karelik bir yağmur ormanıyla birlikte 750 çeşit ağaç, 1500 çeşit çiçekli bitki, 125 çeşit memeli hayvan, 400 çeşit kuş, 100 çeşit sürüngen, 150 çeşit kelebek ve sayısız böcek türü yok ediliyor. Petrol ve kömür rezervleri hızla tükenme noktasına doğru yaklaşıyor. Konfüçyüs, Bir insan uzağı düşünmezse, yakın bir zamanda mutlaka üzüntü ile karşılaşacaktır der. Doğal afetlerin çoğunu kendi hatalarımızla davet ediyoruz aslında. Sel baskınları, iklim değişiklikleri, tayfınlar... Böyle devam ederse, önümüzdeki yıllarda dünyamızda 1.5 i ile 4.5 derece arasında bir ısınma yaşanacak. Bu ise deniz sularının yükselmesi ve kıyılardaki birçok kendin sular altında kalması demektir. Balzac ın tespitiyle söylersek: Doğadaki kanunları anlamazlıktan gelen, cezasını çeker İnsanoğlu sadece dünyamızı kirletmekle kalmıyor, aynı zamanda kirletici elini gökyüzüne de uzatıyor. Atmosfere atılan kükürt ve azot oksitler, daha sonra asit yağmurları halinde yeryüzüne iniyor ve tabiatın yeşil örtüsünü, nehirleri tehdit ediyor. Ozon tabakasının yüzde 5 i Kloroflorokarbon gazlan (CFC) tarafından yok edildi. Ozon tabakasındaki %01 lik bir incelme 50 bin yeni deri kanseri ve 150 bin de yeni körleşme demektir. Dengeyi bozmak kolay. Ama yeniden kurmak için milyonlarca yıl gerekli. Bu da yetmiyormuş gibi, savaşlarla dünyayı yok etmeye devam ediyoruz. Ölüm kusan silahlar, füzeler ve bombardıman uçakları... Dahası, biyolojik, kimyasal ve nükleer silahlar... Dünya genelinde silaha yapılan harcama yaklaşık 800 milyar dolar. Yani günlük ortalama 2 milyar dolardan fazla. Oysa sağlığa ve diğer toplumsal hizmetlere yapılan harcama, bunun sadece beşte biri nispetinde. Her yıl 20 milyona yakın insan açlıktan ölüyor. 841 milyon insan yetersiz beslenirken, 1 milyardan fazla insan temiz su kaynağından mahrum. 1.6 milyar insan okuma-yazma bilmezken, 2 milyar insan da elektriksiz, yani medeniyetten habersiz yaşıyor. Einstein ın ifadesiyle, Teknolojik alanda sağlanmış bütün gelişmeler, diğer bir deyişle medeniyetimiz, patolojik suçlunun elinde bir balta gibidir 21.yüzyılda bize rehberlik edecek, yeni bir ahlak pusulasına ihtiyacımız var. Bu bilinci taşıyan insanlar bir şeylerin yapılması gerektiğini biliyorlardı. Acilen çevre bilincinin sağlanması gerekiyordu... 1993 yılında ilk defa Fatih Koleji nin öncülüğünde düzenlenen çevre proje olimpiyatı, geleneksel hale getirildi. Ve bu çalışmaların bir sonucu olarak. Uluslar arası Çevre Proje Olimpiyattan adıyla bir organizasyon çıktı ortaya. İşte INEPO böyle doğdu. UNESCO nun da desteklediği bu uluslar arası organizasyonun amaçları şöyle özetlenebilir. Okul çağındaki gençleri çevre konusunda bilinçlendirmek ve gelecek kuşaklara örnek olmalarını sağlamak, ayrıca öğrencilerin bizzat yaşayarak proje geliştirmelerini teşvik etmek ve problemlere daha somut çözüm önerileri getirmek. 1993 de 8 ülke ile başladı uluslararası proje olimpiyatı. Katılan proje ve ülke sayısı yıldan yıla çoğaldı. 1999 da 24 olan katılımcı ülke sayısı 2010 yılında 44 e ve 2012 yılında 50 ye ulaştı. INEPO nun hedefleri aslında Birleşmiş Milletler Örgütünün çalışmalarıyla da paralellik arz ediyor. 1992 yılında Birleşmiş Milletler tarafından organize edilen Rio de Janeiro konferansında yayınlanan gençler proje üretecek, dünya güzelleşecek... 29
deklarasyonun 21 no lu ilkesinde gençliğe önem verilmesi gerektiği vurgulanıyor ve uluslar arası işbirliğinin önemine de dikkat çekiliyordu. Çevre sorunlann global olması, küresel işbirliğine zorluyor bizi. Gerçekte bir bütün olan kainatı, biz sadece parçalar halinde görmekteyiz. Oysa evrendeki her şey birbiriyle ilintili. Örneğin Amazon ormanlanndaki bir kelebeğin kanat çırpması, binlerce kilometre ötedeki bir bölgenin hava durumunu etkileyebilir. Aklımız kirlendiğinde, nesnelerde çeşitlilik varmış gibi düşünürüz. Ama eğer aklımız susturulursa, nesnelerin çeşitliliği de ortadan kaybolacaktır. Uluslararası Çevre olimpiyatları, her yıl Mayıs ayının üçüncü haftasında Türkiye de gerçekleştirilmektedir. Jürinin değerlendirmesi sonucunda katılımcıların yüzde 10 una altın, yüzde 20 sine gümüş ve %30 una bronz madalya verilmektedir. Bu çalışmaların pratik faydalarından bir kısmı şöyle özetlenebilir. Çevre dostu alternatif enerji kaynaklannın bulunmasına katkı sağlamak. Kirletici unsurların ortadan kalkması için projeler geliştirmek ve sürdürülebilir kalkınmanın altyapısı için gerekli zeminin hazırlanması. Bütün bunların ötesinde, ülkelerin dostluğu yolunda önemli kazanımlar elde edilmektedir. Bu ise uzun vadede savaşların önlenmesi yolunda atılmış büyük bir adımdır. Böylece silaha yapılan yatırımların, insani amaçlarla yönlendirilmesi sağlanmış olacaktır. Burada derece almak için gençler kıyasıya yanşıyor. Ama sonuçta herkes mutlu olarak ülkesine dönüyor. Çünkü, bu vesileyle insanların kazandıkları başka şeyler de var. Zira çok farklı coğrafyalardan ve değişik kültürlerden gelen ülkelerin öğrencileri burada tanışıp, kaynaşıyor ve görüş alışverişinde bulunuyor. Asıl büyük ödül bu. Yaşadığımız gezegenin güvenliği, mutluluğu ve hatta devamı, bu olimpiyatlarda ortaya çıkan projelerin uygulanmasına bağlı. Sağlıklı hava, temiz içme suyu, güvenli besin kaynakları ve gezegenimizdeki tür çeşitliliğinin korunması... Kısacası çocuklarımıza bırakmakla gurur duyacağımız bir dünya... Çünkü... Dünya hepimizin! 30
nun Tarihçesi Fatih Eğitim Kurumları öğrencilerinin, uluslararası olimpiyatlarda kazanmış olduğu başarılar, kurumu başarılı öğrencileri ödüllendirmeye sevk etmiştir. 1993 yılında Bakırköy Belediyesi nin desteğiyle yapılan ilk yarışmaya 8 ülke katılmıştır. 1994 yılında 13 ülke, 1995 yılında 17 ülke, 1996 yılında 20 ülke, 1997 yılında 24 ülke, 1998 yılında 24 ülke, 1999 yılında 24 ülke, 2000 yılında 21 ülke, 2001 yılında 20 ülke, 2002 yılında 20 ülke, 2003 yılında 20 ülke, 2005 yılında 25 ülke,2006 yılında 30 ülke, 2007 yılında 35 ülke, 2008 yılında 41 ülke, 2009 yılında 44 ülke, 2010 yılında 44 ülke yarışmaya katılmış ve 20. INEPO Uluslararası Çevre Proje Yarışması 50 ülkenin katılımı ile gerçekleşmiştir. 1993 yılından bu zamana kadar Dünya nın çeşitli ülkelerinden 13-19 yaş grubu öğrencileri büyüklerin amansızca kirlettiği doğayı kurtarmak için çalışmalar yapmaktadır. Bu gençlerin ırkları, dinleri birbirlerinden farklı ama ortak noktaları Çevre Sevgisi dir. gençler proje üretecek, dünya güzelleşecek... 31
gençler proje üretecek, dünya güzelleşecek... Projeler Listesi Çevre Biyolojisi Çevre Kimyası Çevre ve Fizik Çevre ve Sağlık Enerji
21. İnepo Başvuru İstatistikleri Toplam Çevre Çevre Çevre ve Ili Proje Biyolojisi Kimyası Fizik ADANA Ortaokul 4 1 2 1 Çevre ve Görsel Sn. Çevre ve Saglık ADANA Lise 9 1 3 4 1 AKSARAY Ortaokul 1 1 AMASYA Ortaokul 21 9 2 1 5 4 AMASYA Lise 7 3 3 1 ANKARA Ortaokul 35 7 4 7 8 5 4 ANKARA Lise 34 8 5 1 4 11 5 ANTALYA Ortaokul 7 2 1 1 2 1 ANTALYA Lise 2 2 ARTVİN Ortaokul 1 1 AYDIN Ortaokul 4 1 1 2 BALIKESİR Ortaokul 5 2 1 2 BALIKESİR Lise 1 1 BARTIN Ortaokul 1 1 BATMAN Lise 4 1 2 1 BİLECİK Ortaokul 25 11 1 2 1 6 4 BURSA Lise 33 5 5 5 12 6 ÇANKIRI Ortaokul 1 1 DENİZLİ Ortaokul 3 1 1 1 DENİZLİ Lise 3 2 1 DİYARBAKIR Ortaokul 4 1 3 EDİRNE Lise 5 1 2 1 ELAZIĞ Ortaokul 3 2 1 ELAZIĞ Lise 12 4 4 4 ESKİŞEHİR Ortaokul 4 1 1 1 1 ESKİŞEHİR Lise 4 2 1 1 GAZİANTEP Ortaokul 37 8 4 10 11 4 GAZİANTEP Lise 1 1 HAKKARİ Lise 1 1 Enerji 34
21. İnepo Başvuru İstatistikleri Toplam Çevre Ili Proje Biyolojisi HATAY Lise 1 1 Çevre Kimyası Çevre ve Fizik Çevre ve Görsel Sn. Çevre ve Saglık ISPARTA Lise 26 8 4 3 6 5 İSTANBUL Ortaokul 71 9 12 11 18 16 5 İSTANBUL Lise 82 17 13 9 13 23 7 İZMİR Ortaokul 34 3 5 7 5 8 6 İZMİR Lise 53 13 8 8 1 14 9 KAHRAMANMARAŞ Lise 1 1 KAYSERİ Ortaokul 6 5 1 KAYSERİ Lise 5 2 3 KIRIKKALE Ortaokul 3 1 2 KIRŞEHİR Ortaokul 1 1 KIRŞEHİR Lise 2 1 1 KOCAELİ Ortaokul 2 1 1 KONYA Ortaokul 1 1 KONYA Lise 2 1 1 KÜTAHYA Ortaokul 2 1 1 KÜTAHYA Lise 4 3 1 MANİSA Ortaokul 23 6 4 4 7 2 MANİSA Lise 11 5 1 2 3 MERSİN Ortaokul 2 2 MUĞLA Ortaokul 4 1 3 NEVŞEHİR Ortaokul 4 1 2 1 NEVŞEHİR Lise 3 1 2 NİĞDE Ortaokul 2 1 1 NİĞDE Lise 15 4 3 2 2 4 ORDU Ortaokul 1 1 ORDU Lise 6 6 RİZE Ortaokul 2 1 1 RİZE Lise 4 2 2 Enerji 35
21. İnepo Başvuru İstatistikleri Ili Toplam Proje Çevre Biyolojisi Çevre Kimyası Çevre ve Fizik Çevre ve Görsel Sn. Çevre ve Saglık SAKARYA Ortaokul 38 4 7 7 9 8 3 SAKARYA Lise 7 2 3 1 1 SAMSUN Ortaokul 7 4 3 SAMSUN Lise 2 1 1 SİİRT Lise 1 1 ŞANLIURFA Ortaokul 11 1 4 2 3 1 ŞIRNAK Lise 3 2 1 TEKİRDAĞ Ortaokul 2 1 1 TEKİRDAĞ Lise 2 1 1 TRABZON Lise 8 5 3 UŞAK Lise 1 1 VAN Ortaokul 1 1 YALOVA Ortaokul 6 2 1 1 1 1 YOZGAT Ortaokul 24 6 1 4 12 1 YOZGAT Lise 5 4 1 ZONGULDAK Ortaokul 1 1 ZONGULDAK Lise 2 2 Toplam Ortaokul 401 79 61 62 55 94 50 Toplam Lise 360 86 62 52 29 88 42 Genel Toplam 762 165 123 114 84 182 92 Enerji 36
21. İnepo Finalist Proje İstatistikleri Toplam Çevre Çevre Ili Proje Biyolojisi Kimyası ADANA Ortaokul 1 1 Çevre ve Fizik ADANA Lise 1 1 AMASYA Ortaokul 4 1 1 2 AMASYA Lise 2 2 Çevre ve Saglık ANKARA Ortaokul 5 2 1 2 ANKARA Lise 8 2 1 3 2 BALIKESİR Ortaokul 4 2 1 1 BATMAN Lise 1 1 BİLECİK Ortaokul 6 2 1 2 1 BURSA Lise 7 2 2 2 1 EDİRNE Lise 1 1 ELAZIĞ Lise 2 1 1 ESKİŞEHİR Ortaokul 3 1 1 1 ESKİŞEHİR Lise 1 1 GAZİANTEP Ortaokul 7 2 2 2 1 ISPARTA Lise 2 1 1 İSTANBUL Ortaokul 10 4 2 3 1 İSTANBUL Lise 17 5 3 2 5 2 İZMİR Ortaokul 6 1 2 2 1 İZMİR Lise 13 2 3 5 3 KAYSERİ Lise 2 1 1 KOCAELİ Ortaokul 1 1 MANİSA Ortaokul 8 2 2 1 2 1 MANİSA Lise 3 2 1 MERSİN Ortaokul 1 1 NEVŞEHİR Ortaokul 1 1 NİĞDE Lise 1 1 ORDU Lise 1 1 RİZE Lise 2 1 1 Enerji 37
21. İnepo Finalist Proje İstatistikleri Ili Toplam Proje Çevre Biyolojisi Çevre Kimyası Çevre ve Fizik Çevre ve Saglık Enerji SAKARYA Ortaokul 4 1 1 2 SAKARYA Lise 2 1 1 SAMSUN Ortaokul 1 1 SAMSUN Lise 1 1 ŞIRNAK Lise 2 1 1 TEKİRDAĞ Lise 1 1 TRABZON Lise 1 1 YALOVA Ortaokul 4 1 1 1 1 YOZGAT Ortaokul 4 1 2 1 Toplam Ortaokul 70 17 13 12 18 10 Toplam Lise 71 18 13 12 18 10 Genel Toplam 141 35 26 24 36 20 38
NO FİNALİST PROJELELER / ORTAÖĞRETİM 1. Öğrenci Adı Soyadı 2. Öğrenci Adı Soyadı Proje Başlığı Danışman Öğretmen 1 MEHMET KUTANOĞLU SAMET BERİN ÇEVRE BİYOLOJİSİ TRITICUM AESTIVUM L. (BUĞDAY) KÖK UÇLARININ MERISTEMATIK HÜCRELERINE TITANYUM DIOKSIT (TIO2) IN GENETIK ETKILERI YURDANUR AKYOL 2 BARAN ONAT YILDIRIM MEHMET UMUT ÖKSÜZ FARKLI SESALTI VE SESÖTESI DALGALARIN SUCUL ORTAMDA ESCHERICHIA COLI BAKTERISI ÜZERINE ETKISININ INCELENMESI HİDAYET TERECİ 3 KERIME TUĞÇE DÖNER ALGLERLE ORMAN HAVASI SEZER İNAN 4 AYŞE KARATAŞ VOLKAN FERAHOĞLU KARAYOSUNU İLAVELİ YENİLEBİLİR AMBALAJ D. DUYGU KILIÇ 5 ELİF NUR ŞAHİN FEYZA ÜSTÜNER BİTKİNİN BİTKİYE ETKİSİ HÜLYA YAZGAN 6 ŞENOL KAYACI NECATI SERHAT ÖZKASAP KURŞUN AĞIR METALİNİN BİTKİLER ÜZERİNDEKİ ZARARLARINI ANOXYBACILLUS GONENSIS G2 BAK- TERİSİNİ KULLANARAK ORTADAN KALDIRILMASI SEDI KARADAŞ 7 ŞENAY BAŞÇIFTÇI SERRA URGANCI 8 TAYYAR SELIM ÖKMEN ATAKAN KORKMAZ ISPARTA SAV YOLU KİRLİ SUYUNU LEMNACEAE(SU MERCİMEĞİ)VE PAELORİS(MİDYE) İLE TEMİZLEME ATIK ÇAMURU VE TUĞLA ARTIĞINI KULLANARAK İŞLETMESİ SONA ERMİŞ TAŞ VE TOPRAK OCAKLARININ DOĞAYA GERİ KAZANDI- RILMASI YA DA SÜRDÜRÜLEBİLİR BİR KENTSEL YAŞAM İÇİN REKREASYON ALANLARI GURBET UYSAL SEFA ŞAHİN 9 RUMEYSA HAVVANUR HANELÇİ ZEYNEP RANA YILDIZ BOR STRESLI ARPA BITKISINDEKI BAZI MIRNA LARIN TESPITI HİKMET TOZKOPARAN 10 FURKAN DEMIR CEP TELEFONLARINDAN YAYILAN FARKLI DOZ- LARDAKI ELEKTROMANYETIK IŞIMALARA MARUZ BIRAKILAN TAVUK EMBRIYOLARININ GELIŞIMI MERYEM ÖZGAN 39
NO FİNALİST PROJELELER / ORTAÖĞRETİM 1. Öğrenci Adı Soyadı 2. Öğrenci Adı Soyadı Proje Başlığı Danışman Öğretmen 11 MAHMUT AYDIN YASİN KÖMÜ 12 UMUT ONBAŞıLAR FEYZA ÖZEL ÇEVRE BİYOLOJİSİ STATIK KÜLTÜRDE ACETOBACTER XYLINUM İLE SELÜLOZ ÜRETIMI VE EKOLOJIK ÖNEMI INFLUENZA-A DNA'SINI HEDEF ALAN DNA BIYOSENSÖRÜ GELISTIRILMESI VE GELISTIRILEN MURAT ÇİL NILÜFER ÜZEL 13 ENES BAHADIR ŞEKER ZEKERIYA SALIH 14 SINAN ABUS FURKAN BÜYÜKGÖL HIDROTALSITLERIN SÜRDÜRÜLEBILIR (SUSTAINABLE) KAYNAKLARDAN SENTEZI PROJENIN ADI: SILENA CONICA (TOKLUBAŞI) BİTKİ- SİNİN FENOLİK MADDE İÇERİĞİ, ANTİOKSİDAN VE ANTİBAKTERİYEL AKTİVİTELERİNİN ARAŞTIRILMASI BÜLENT IŞIK SEVİLAY KOCABAŞ 15 BURAK ÇEBİ ORGANİK YARA KREMİ FATİH ACAR 16 ECE ÖZKAYA YELIZ ATEŞ 17 AYŞE FAHRIYE BAKIRCI ASLI GÖNÜL 18 İPEK EFE GÖKÇE PİŞİREN BİOEPHESTİA (EPHESTIAKUEHNIELLA TÜRÜ ERGIN GÜVELERI ÜZERINDE BITKI EKSTRAKTLARININ ETKISININ ARAŞTIRILMASI) GENETİĞİ DEĞİŞTİRİLMİŞ ORGANİZMALAR (GDO) YÜKSEK FRUKTOZLU MISIR ŞURUBU VE DOĞAL ŞEKERLİ BESİNLERİN KULLANILDIĞI DİYET GRUPLARININ ÖLÇÜMLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI ÇEVRE KİMYASI ENDÜSTRIYEL METALLERIN ELEKTROKIMYASAL DAVRANIŞLARI ÜZERINDE BIBERIYENIN (ROSMARI- NUS OFFICINALIS L.) DOĞAL KORUYUCU ETKISI SEMRA ÖZARICI MENEKŞE ERDOĞAN ARZU HARZADIN 19 FURKAN DEMIR MEHMET ALPASLAN 20 DILŞAT SAVDA AYŞAN ONUK ZEOLIT TAŞI VE SU PÜSKÜRTMELI BACA (ZEOSU) SISTEMI ATIK SULARDA BULUNAN AĞIR METALLERIN - CU II, PB II ÇETI (PROSOPIS FRACTA) ILE GIDERIMI TÜMER ÜNAL ŞERIF BALCAN 40
NO FİNALİST PROJELELER / ORTAÖĞRETİM 1. Öğrenci Adı Soyadı 2. Öğrenci Adı Soyadı Proje Başlığı Danışman Öğretmen ÇEVRE KİMYASI 21 MUHAMMED ÖNKİBAR MUHAMMET EMRE DERECİ ÇAY TOHUMUNDA KEŞFEDİLMEYEN HAZİNE: ÇEVRE DOSTU DETERJAN SEDİ KARADAŞ 22 HILAL YÖRÜK BERRA KATARTAŞ DEODORANTSIZ HAVA SAHASI SEFER DOĞAN 23 SAMET YıLDıRıM 24 TUBA ÖZGE KARAÇOBAN ESRA YILMAZ 25 FURKAN FILIZ 26 HANDE NUR GÜLER DIP-COATING TEKNIĞIYLE HAZIRLANAN DOĞAL PORFIRIN INCE FILMLERIN OPTIK ÖZELLIKLERININ ÇEŞITLI PARAMETRELERE BAĞLI OLARAK INCELENMESI KİMYASAL HALKALARIN FİZİKSEL VE MATEMATİKSEL ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ HIDROKARBON KATILAŞTIRICI POLIMERLERIN, KAZA SONRASI OLUŞACAK YANGIN VE PATLAMALARI ÖNLEYICI OLARAK ARAÇ YAKIT DEPOLARINA ADAPTASYONU BİYOBOZUNUR AEROJELLERLE SU KAYNAKLARINDAKİ ATIK YAĞLARIN TOPLANMASI SELMA KAYAKÖY YAŞAR CENİK ALI CERRAH BERNA ÖZTÜRK 27 AYŞENUR MELEK KOYUNCU MERVE ELİPEK ANTIBAKTERIYEL BIYONANOKOMPOZIT AMBALAJ FATMA EMEL İŞIK 28 TALHA ENES TUTAL YUNUS EMRE TAŞKIR NANOFİBER POLİMER VE DOĞAL ZEOLİT İLE DUYARLILIĞI ARTTIRILMIŞ OPTİK KİMYASAL CO2 SENSÖRÜ GELİŞTİRİLMESİ YALÇIN KABAK 29 SEFA ÇEKEREK AHMET CEMAL SEVMEZLER ELEKTRONIK ATIK(E-ATIK)LARIN GERI DÖNÜŞÜMÜNÜN SAĞLANMASI INSAN SAĞLIĞINA VE ÇEVREYE OLAN ZARARININ ÖNLENMESI İBRAHİM ŞAHİN 41
NO FİNALİST PROJELELER / ORTAÖĞRETİM 1. Öğrenci Adı Soyadı 2. Öğrenci Adı Soyadı Proje Başlığı Danışman Öğretmen ÇEVRE VE FİZİK 30 ANIL DEMİR KANCELL HALIL ULUTAŞ 31 SINAN ASLAN HALIL İBRAHIM HATA FARADAY ETKISI ILE SIVILARIN KALITATIF TAYINI THAMI EL BOUKHARI 32 MUHAMMET MUSTAFA KESKİN MUSTAFA EMIRHAN KUTLUANA BETA VULGARIS (ŞEKER PANCARI) POSASI IÇERIKLI ÇEVRE DOSTU ŞPS ÖZEL SOLÜSYONUN KIŞ AYLARINDA KAR VE BUZLANMAYA KARŞI KULLANILAN KAYA TUZU VE ABRASSIVE MADDE- LER ILE ÇÖZÜCÜ ETKISININ KIYASLAMALI ANALIZI. MEHMET YILMAZ 33 ESRA EVGIN MUHAMMED KAPLAN NANO BOYUTLU TIO2 ILE KAPLANMIS ARABA CAMI ŞERIF BALCAN 34 ŞAHIN DERELI TOLGA YÜKSEL MANYETİK SIVI AYNA TIMOTHY TIMUR 35 ECEM FIRAT AHMET ÖZHAN KIRLI LENSSIZ MIKROSKOP FÜSUN CİNGİ 36 ADA DOĞRUCU ALP EREN ELCI İŞITME ENGELLILER IÇIN SES ALGILAYAN GÖZLÜK OKTAY ÜNAL 37 ASıM BURAK GÜNDÜZ PIEZOELEKTRIK KRISTALLI PROBLA BELIRLENEN AKUSTIK EMPEDANSIN AEROJEL VE DIYATOME KAVKILI GELIŞTIRILEN NANO KOMPOZITLERIN YA- LITIM PERFORMANSINA ETKISININ ARAŞTIRILMASI OSMAN MUTLU 38 ÖMER NAIM SAYER MEHMET BENGIN BOZKURT GÜNEŞ PİLİ ELDE ETMEKTE KULLANILAN PÜSKÜRTME YÖNTEMİ TÜMER ÜNAL 39 AHMET BURAK GÜRAY ÜNAL ERDEM DILEK YENİ NESİL GÜNEŞ PİLİ YAŞAR CENİK 40 DOĞUKAN ACER 41 ÇAĞATAY ÜNAL HÜSEYİNCAN KIROĞLU BAHÇE SULAMADA DAMLAMA SİSTEMİNDE SU AKIŞ KONTROLÜ DENİZ YÜZEYİNDEKİ PETROLÜ TOPLAYAN VE AYRIŞTIRAN SİSTEM HANDAN ERGÜL AHSEN ER TAŞTAN 42
NO FİNALİST PROJELELER / ORTAÖĞRETİM 1. Öğrenci Adı Soyadı 2. Öğrenci Adı Soyadı Proje Başlığı Danışman Öğretmen ÇEVRE VE SAĞLIK 42 MERVE SAĞYATANLAR AZİZ BERKAY YILDIRIM POLI (AKRILAMIT-KO-ALLIL METAKRILAT) SENTEZI VE BOYA GIDERIMINDE KULLANIMI AYŞE TÜRKER 43 MUHAMMET CAN KORUCU PAMUK ATIKLARDAN SABUN ELDESİ BÜLENT YAMAN 44 YAREN BERFİN ÇEÇEN BILGENUR ERŞAHIN 45 BEDIRHAN AYGÜL SERHAT HAZAR BEZELYE KONSERVELERİNDEKİ BOZULMANIN MİKROBİYOLOJİK,KİMYASAL YOLLARLA SAP- TANMASI VE BOZULMAYI SAPTAYACAK BELİRTEÇ GELİŞTİRİLMESİ ULTRASONIK SES DALGALRININ BAKTERILER ÜZERINDEKI ANTIBAKTERIYEL ETKISI YEŞİM GÖKGÖZ IBRAHIM TÜREN 46 TUĞÇE NILAY BOSTAN ASIM DİLLİ RF NESNE TANIMA ELDİVENİ ÖMER GÜNAYDIN 47 MEHMET ENES ARICI MUSTAFA GÖZGEN KANSERE DUR DIYEN BITKI: SARI KANTARON BÜLENT IŞIK 48 MUHAMMED ATIF KÖKÇIKARAN FATİH BURULDAY RADYASYON ZIRHLAMASINDA YUMURTA KABUĞU- NUN ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI ŞENER TAŞKAN 49 MUSTAFA KILINÇ ALI BURAK DURMUŞ 50 ALİ LÜTFÜ İNÖZÜ KLINOPTILOLIT SAKLAMA KAPLARININ (KAOLIN VE FLEIÇERIKLI) GIDA KAYNAKLI BAKTERIYEL İNTOKSI- KASYONLAR ÜZERINDEKI ETKILERI (ANTIBAKTERI- YEL SAKLAMA KABI ÜRETIMI) KETEN TOHUMUNUN MÜSILAJ YÖNÜNDEN INCELENMESI İBRAHİM HALİL ÖZBİLEN LÜTFİYE BÜKEN 51 AYŞENUR YAĞMUR ÇİFTCİ ACINETOBACTER BAUMANNII TANIMLANMASINDA KULLANILACAK ÇEVRE DOSTU VE DÜŞÜK MALİYETLİ SEÇİCİ BESİYERİ YUSUF SUBAŞI 52 ÖMER AYYILDIZ FURKAN ÖZKAN EBENACEAE FAMILYASINDAN OLAN TRABZON HURMASI YAPRAĞI VE MORACEAE FAMILYASIN- DAN OLAN DUT YAPRAĞINDAN SABUN ÜRETIMI. FATİH ALAKUŞ 43
NO FİNALİST PROJELELER / ORTAÖĞRETİM 1. Öğrenci Adı Soyadı 2. Öğrenci Adı Soyadı Proje Başlığı Danışman Öğretmen ÇEVRE VE SAĞLIK 53 ELIF NAZ KÖSE YEŞIM ÖZBABALIK 54 SELIN ŞEN ECE ALKIM KOBAKÇI 55 YAĞIZ SANDAL BENGÜ ÖNAL FASULYE TOHUMU İLE KEMOTERAPİYE BİTKİSEL DESTEK ISIL VE YAĞ ALINMA İŞLEMLERİ SONUCUNDA SÜT- TEKİ YAĞ, LAKTOZ, LACTOBACİLLUS BULGARİCUS VE STREPTOCOCCUS THERMOPHİLUS BAKTERİLE- RİNİN MİKTARININ DEĞİŞİMİNİN İNCELENMESİ BASİT, UCUZ VE HIZLI GDO ANALİZİ (TANIDIK BESİNLERDE YABANCI GENLER) BERNA ÖZTÜRK ENIS ERYAMAN MÜLKİYET ŞİMŞEK 56 SEZİL ŞİRİN YEŞİM TÜRKKAL ANTIBAKTERIYEL VE YARA IYILEŞTIRME ÖZELLIĞI KAZANDIRILMIŞ KANTARON TOZU IÇEREN ASIMET- RIK SELÜLOZ ASETAT FILM BAZLI YARA ÖRTÜSÜ MODELI FATMA PINAR KARTAL 57 HILAL NUR İŞÇEN MERVE TORUN DİL YOLUYLA GÖRME CİHAZI PINAR ELGAY AYDIN 58 CANSU APAYDIN İRFAN YİĞİT BAYSAL 59 RUMEYSA NUR BÜYÜKABACI DEVE DIKENI TOHUMUNUN KANSERLI HÜCRELERI ÖLÜME GÖTÜREN KASPAZ ENZIMLERININ AKTI- VASYONUNDAKI ROLÜ ENERJİ MERAL KARABİNA NİDA NALBANT FOTOVOLPEL PIL NURİ BALTA 60 ETKİN UÇAR KAAN ÖZYÜREK 61 MEHMETHAN TUNA 62 ALPEREN ÜSTÜN BAYRAM ALİ AÇIKEL BIMETALIK NANOPARÇACIK MODIFIYE POLIMER FILM ELEKTROTLARIN HAZIRLANMASI,KARAKTERİZASYONU VE OKSİJEN İNDİRGENMESİNE UYGULANMASI ELEKTRONIK KONTROLLÜ VE ELEKTRIK KUMANDALI ÇEVRECI ARAÇ TASARIMI DOĞA DOSTU ENERJI: THERMOTOGA MARITIMA BAKTERILERI ILE HIDROJEN GAZI ÜRETIMI RÜÇHAN ÖZDAMAR FÜSUN CİNGİ BÜLENT IŞIK 44
NO FİNALİST PROJELELER / ORTAÖĞRETİM 1. Öğrenci Adı Soyadı 2. Öğrenci Adı Soyadı Proje Başlığı Danışman Öğretmen 63 TAHA EYMEN YILMAZ MAHMUT ŞAHİN ENERJİ TAVUK TÜYÜ İLE ISI YALITIMLI KOMPOZİT MALZEME YAPIMI ISA CURAL 64 BARAN DELİKLİTAŞ SEMANUR ŞAHİN EV YAPIMI GÜNEŞ PİLİ IBRAHIM TÜREN 65 HACI YASİN HOŞAB ESAD EMIN AKDOĞAN 66 MERT VASİT ELİ LEVİ 67 İLAYDA KELLEY AYÇA GÜNGÖR GABRO FAMILYASINDAN BAZALT(BASALTE) ILE ŞAMOTREFRAKTER TUĞLALARININ ISI DEPOLAMA VE ISI TRANSFER VERIMLERININ INCELENMESI GÜNESIN SOGUK YÜZÜ " GÜNES ENERJILI TASINABILIR SOGUTUCU" MİKROALG CHLAMYDOMONAS REINHARDTTII REKOMBİNANTI CC124 TÜRÜNDEN SÜRDÜRÜLEBİLİR BİYOHİDROJEN ÜRETİMİ VE POTANSİYEL KULLANIM ALANLARI ERDAL AKIN TALHA KILIÇ ZERRIN BENAL HEPSÖ- ĞÜTLÜ 68 HÜSEYİN GARZANLI ŞEYHMUS MERTER BARAJLARDA ENERJI VERIMININ ARTTIRILMASI YILMAZ ÖRENÇ 45