2013 İNEGÖL EKONOMİ RAPORU İnegöl Ticaret ve Sanayi Odası Bilgi Hizmetleri ve Proje Müdürlüğü
Yeni Türkiye mizi lâyık olduğu yüceliğe ulaştırabilmek için mutlaka iktisadiyatımıza birinci derecede ve en çok ehemmiyet vermek mecburiyetindeyiz. Zamanımız tamamen bir iktisat devrinden başka bir şey değildir.
ÖNSÖZ İnegöl Ticaret ve Sanayi Odası, faaliyette olan üç bin beş yüzü aşkın üyesinden aldığı güçle sürekli büyümekte ve geleceğe doğru emin adımlarla ilerlemektedir. 80 li yıllardan itibaren sanayileşmeye başlayan İnegöl bugün yıllık 1 milyar doların üzerinde dış ticaret hacmine sahip olmuştur. Nüfusu 200 bini çoktan geçen İnegöl ümüzde; gelişim ve değişimin etkilerini hem iş yaşantımızda, hem de günlük yaşantımızda görüyoruz. Şu bir gerçek ki; İnegöl Ticaret ve Sanayi Odası sahip olduğu vizyon ve yönetim anlayışı sayesinde bu güne kadar olduğu gibi, bundan sonra da İnegöl ün değişim ve gelişim sürecinde etkili olmaya devam edecektir. Elbette; İnegöl Ticaret ve Sanayi Odası nın daha güçlü bir yapıya ulaşması, İnegöl ün gelişimi açısından da gereklidir. Kuşkusuz ki İnegöl Ticaret ve Sanayi Odası nın daha da güçlenmesi, İnegöl ün geleceğine büyük katkı yapacaktır. Bu düşüncelerden yola çıkarak; İnegöl ün ekonomik fotoğrafını çekmeyi temel alan ve şu an elinizde bulunan, Ekonomi Raporunu hazırladık. Rapor İnegöl ün ekonomik yapısını, güçlü yanlarını ve fırsatlarını gözler önüne serecek, zayıf yönlerinin ve gelişimindeki tehditlerin önceden tespit edilerek zamanında alınacak önlemler ile fırsata dönüştürülmesine katkı sağlayacaktır. Raporun hazırlanması sırasında katkılarından dolayı; Tüm dış paydaşlarımıza, üyelerimize, Meclisimize, Yönetim Kurulumuza ve çalışanlarımıza ve emeği geçen herkese teşekkürlerimi sunarım. İnegöl Ticaret ve Sanayi Odası olarak; İnegöl ün sürekli gelişmesinde daima öncü olma hedefimize ulaşmamızda rehberimiz olması temennisi ile Saygılarımla, İnegöl, 2013 Metin ANIL İnegöl Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı 2
İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... 2 2. DURUM ANALİZİ... 4 2.1. Tarihsel Gelişim Süreci... 4 2.1.1. İnegöl ün Tarihçesi... 4 2.1.2. İnegöl de Sanayi ve Ticaretin Tarihçesi... 5 2.1.3. İnegöl Ticaret ve Sanayi Odası nın Tarihçesi... 6 3. EKONOMİK VE SOSYAL ANALİZ... 7 3.1. İklim ve Coğrafi Konum... 7 3.2. Ulaşım... 8 3.3. Turizm... 10 Konaklama... 10 Oylat Kaplıcaları... 10 3.4. Nüfus... 11 3.5. Organize Sanayi Bölgeleri... 16 İnegöl Organize Sanayi Bölgesi... 16 Atık Su Arıtma Tesisi... 17 Doğalgaz... 17 İnegöl Mobilya Ağaç İşleri İhtisas Organize Sanayi Bölgesi... 17 3.6. İnegöl deki Esnaf Odaları... 18 3.6.1. İnegöl Maragozlar ve Mobilyacılar Odası... 19 3.6.2. Diğer Esnaf ve Sanatkar Odaları... 20 3.7. Sağlık... 20 İnegöl Devlet Hastanesi... 20 Aile Sağlığı Merkezleri... 20 Sağlık EvIeri... 21 3.8. Elektrik Enerjisi Tüketimi... 22 3.9. Eğitim... 23 3.10. Dış Ticaret İstatistikleri ve İnegöl Mobilya Sektörü... 29 Şekil 15. İhracat Onay Sayısı Grafiği... 38 Türk Mobilya Sektörü... 38 İnegöl Mobilya Sektörü... 43 İnegöl de Mobilya Test Laboratuarının Kurulması... 45 3.11. Binek Araç ve Tescil İstatistikleri... 45 3.12. Tarım ve Hayvancılık... 46 3.13. İşsizlik Rakamları 55 4. İNEGÖL TİCARET VE SANAYİ ODASI... 55 4.1. Üye İlişkileri... 55 4.1.1. İnegöl Ticaret ve Sanayi Odası Üye Profili... 55 4.2. Firma Açılış ve Kapanışları... 57 4.3. SWOT (GZTF) Analizi... 62 4.4. PEST Analizi... 63 SONUÇ... 66 KAYNAKÇA... 67 3
1. GİRİŞ Hedefi olmayan gemiye hiçbir rüzgâr yardım edemez. Montaigne İnegöl Ticaret ve Sanayi Odası nın geleceğini kendi lehine yönlendirmesine olanak tanımak, kurum kültürünün ve kimliğinin oluşumuna, gelişimine, güçlendirilmesine destek olacak, kaynaklarımızın stratejik önceliklere göre dağıtılmasını sağlamak, kaynaklarımızın etkin kullanılıp kullanılmadığını izlememizi sağlamak, belirsizliklerle başa çıkma konusunda bize sistematik bir yaklaşım sunacak ve mali yönetimimize etkinlik kazandıracak İnegöl Ekonomi Raporu yalnızca kurumumuza değil, tüm paydaşlarımıza ve İnegöl e yarar sağlayacaktır. 2. DURUM ANALİZİ 2.1. Tarihsel Gelişim Süreci 2.1.1. İnegöl ün Tarihçesi İnegöl ün tarihi, 1847 ve 1942 yıllarında yapılan arkeolojik kazılardan elde edilen bulgulara göre M.Ö. 3.000 yıllarına kadar uzanmaktadır. 5.000 yıllık bir geçmişe sahip İnegöl de sırasıyla Hititler (M.Ö.2.000), Bitinyalılar (M.Ö.7.yy.), Lidyalılar (M.Ö.6.yy.), Persler (M.Ö.5.yy.), Makedonyalılar (M.Ö.5.yy.) hüküm sürmüşlerdir. M.Ö. 2. yüzyılın sonlarında Bergama Krallığı ile beraber Roma İmparatorluğu hâkimiyeti altına giren İnegöl, M.S. 395 yılında Roma İmparatorluğu nun bölünmesinden sonra, Bizans İmparatorluğu egemenliğine geçmiştir. Uzun süre Bizans İmparatorluğu egemenliğinde kalan İnegöl, 1071 Malazgirt Zaferi nden sonra kısa bir süre içinde Anadolu nun Türkler tarafından fethiyle birlikte Selçuklu hâkimiyeti altına girdi (1078). Ancak Haçlıların İznik i geri almak için yaptıkları Haçlı Seferi sonucunda 1097 yılında tekrar Bizans egemenliğine bırakıldı. Bu tarihten sonra birkaç kez daha Türkler ve Bizans İmparatorluğu arasında el değiştiren İnegöl, Osmanlı Beyliği nin kuruluşuna kadar Bizans hâkimiyeti altında kalmaya devam etti. Osmanlı Beyliği nin kuruluş yıllarına denk gelen dönemde (1299-1300) Osman Bey in yakın dostu ve komutanlarından biri olan Turgut Alp, İnegöl ün fethini gerçekleştirdi. (Bugün ilçemizin bir mahallesi ve bir köyüne Turgut Alp in adı verilmiştir.) 4
2.1.2. İnegöl de Sanayi ve Ticaretin Tarihçesi İnegöl ün ticaret hayatı 1904 te Hocaköy de Ömer Bey ve arkadaşlarının kurduğu dokuma fabrikası ile başlar diyebiliriz. Daha sonra ise Cuma Mahallesi nde Kasapzade Emin, Yenice Mahallesi nde Ayazzade Efendiye ait tahin imalathanesi yanında Kemalpaşa Mahallesi nde İsmail Zühtü Efendi nin sandık imalathanesi ve Orhaniye Mahallesi nde İlyas Usta nın araba tekerleği başlığı imalathaneleri ile ticaret ve zanaat faaliyetleri devam eder. 1927 yılında ise üç dokuma fabrikası, iki tahıl fabrikası, bir kereste fabrikası, iki tereyağı, yoğurt ve peynir imalathanesi, Romanya göçmeni Salih Anıl ın mısır kırma makineleri ve yün tarakları ile bir de çorap ve fanila imalathaneleri kurularak gelişme devam eder. 1927 yılında Ticaret Odası nda 10 adet birinci sınıf, 15 adet ikinci sınıf, 60 adet üçüncü sınıf ve 285 adet dördüncü sınıf esnaf olmak üzere 370 üye kayıtlıdır. Ayrıca 102 adet de küçük esnaf ve zanaatkâr da tescil edilmiştir. İnegöl ve yakın çevresi zengin orman varlığına sahip olduğundan, başlangıçtan itibaren ağaç ve kereste işletmeciliği üzerine faaliyet ön planda olmuştur. 1922 yılında İbrahim Bosnalı, Şakir Lakşe ve Zihni Efendi gibi ortaklar tarafından Kemalpaşa Mahallesi nde kurulan Uludağ ve Karabel Ormanları Kereste İşletmesi adlı şirket uzun yıllar varlığını sürdürmüştür. Yine Hasan Mutlu ve çocuklarının Cerrah ta, Cafer ve Abdülselam Cumhur kardeşlerin Paşabey Çıkmazı ndaki fabrikalarında dönemin en sağlam sandalyelerinin üretildiği rivayet edilir. O yıllarda ayrıca makineli tarım öncesinde çiftçinin en önemli araçlarından biri olan döğen imalatı da yapılmaktaydı. İnegöl de üretilen döğenlerin büyük bir kısmı ülkenin değişik yörelerine gönderilmekteydi. İlyas Usta nın ürettiği araba başlıkları, Şamlı Hasan Usta ve diğer birçok araba imalatçısının Ankara Caddesi ndeki imalathanelerinde yaptıkları at arabaları da ülkenin her yerinde beğeni ile alıcı bulmaktaydı. Hasan Mutlu nun 1943 ten sonra yaptığı girişimle İnegöl de artık mobilya imalatına geçilmiş oldu. O yıllara kadar at arabası, tahta kaşık, sandalye ve sandık imal eden İnegöl deki zanaatkârlar artık mobilya imal etmeye başladılar. 1945 yılında ise Mehmet Güryıldız kendi tasarımı olan ilk mobilyayı üretti. O yıllarda İnegöl de üretilen ve ilçe dışına satışı yapılan başlıca ürünler tütün, tahıl, kereste, koza, yaş sebze ve kuru meyveden oluşmaktaydı. İlçemizde fabrika olarak adlandırabileceğimiz ilk tesis 150 girişimcinin bir araya gelerek kurdukları ve 4 Ağustos 1957 de günlük 24 bin kapasiteyle üretime başlayan tuğla 5
fabrikasıdır. O tarihten sonra hızlı bir kalkınma süreci içine giren İnegöl de irili ufaklı özel sanayi yatırımları yapılmaya başlanmıştır. 1967 yılında İnegöl ve çevresinin tütün üreticisinin elindeki tütünü işlemek amacıyla Gümrük ve Tekel Bakanlığı bünyesinde Tekel Yaprak Tütün ve İşletme atölyesi kurulmuş, Cerrah yolu üzerindeki Tekel e ait tütün depolarının olduğu yerde 90 lı yılların başında Tekel e bağlı Kibrit Fabrikası faaliyete geçirilmiştir. Tütün İşletme Atölyesi, Kibrit Fabrikası birlikte faaliyetini sürdürdükten sonra, önce tütün işletme atölyesi ardından da 2001 yılında Kibrit Fabrikası faaliyetine son verilmiştir. Kibrit fabrikasının bulunduğu yerde Uludağ Üniversitesi ne tahsis edilmiş ve bu bina İnegöl Meslek Yüksek Okulu olaral hizmet vermektedir. Bugün 4000 dönüme yakın kurulu alan üzerinde 3000 civarında iş yerinde üretilen mobilyaların çeşitleri ve modelleri oldukça zengindir. Mobilya sanayisi; her zevk ve bütçeye uygun mobilya imalatı ile ülke ve dünya insanına hizmet vermektedir. Özellikle 2000 yılından sonra mobilyada büyük bir ihracat faaliyeti göze çarpmaktadır. İhracata bağlı olarak üretimde teknolojide yenilikler, kalitede ve hedeflerde yükseliş, tasarımda ise modüler sistemler kendini hissettirmektedir. Yine 2000 li yıllardan itibaren mobilya sektöründe fabrikalaşma ve markalaşma faaliyetleri hız kazanmıştır. 2.1.3. İnegöl Ticaret ve Sanayi Odası nın Tarihçesi Osmanlı salnamelerindeki kayıtlara göre 1890 yılında Başkanlığı nı Hatip Hoca Mustafa Efendi nin yaptığı, Dağıstani Hacı Mehmet Efendi, Bosnalı Hacı Yunus Ağa ve Benzarskikors Efendi nin oluşturduğu 4 kişilik heyet tarafından Ticaret ve Ziraat Odası kurulmuştur. 1890 yılında Amerika nın Chicago (Şikago) şehrinde yapılacak Chicago Ticaret ve Endüstri Fuarı için davetiye gönderilen 15 odadan biri, İnegöl Ticaret ve Sanayi Odası dır. 1889 yılında İnegöl de şehir merkezi ve köylerinde ipek kozası işleyen 60 mancınık ve 5 ipek fabrikası olduğu tespit edilmiştir. XIX. Yüzyıl sonunda İnegöl de 13 han, 89 kahvehane, 574 dükkân, 16 fırın, 15 debbağhane, 16 yağhane, 16 kiremithane, 13 böcekhane, 8 ipek fabrikası, 74 değirmen, 11 mağaza ve bir otel bulunmaktadır. O dönemde İnegöl kasaba merkezi, iki nahiyesi ve 80 köyünde yaşayan nüfus 50.000 dolaylarındadır. 6
1905 yılında; Ticaret, Zanaat ve Ziraat Odası olarak adı geçen Ticaret ve Sanayi Odası, 1910 lı yıllarda da İnegöl Ticaret ve Sanayi Odası adını almıştır. İnegöl ün ekonomik hayatında önemli bir yeri olan Ticaret ve Sanayi Odası nın üye sayısı İnegöl ün gelişmesine paralel olarak her geçen gün artmaktadır. 3. EKONOMİK VE SOSYAL ANALİZ 3.1. İklim ve Coğrafi Konum İnegöl ün iklimi Karadeniz ile Akdeniz iklimi arasında geçiş karakteri göstermektedir. Bölgede ılıman Marmara iklimi görülür. Yaz ayları daha çok Akdeniz iklimine benzer. Sıcak ve az yağışlıdır. Kış ayları ise soğuk ve bol yağışlıdır. Kar yağışları normal, don olayları fazladır. Yıllık ortalama sıcaklık 12,4 o C dir. Yaz sıcaklık ortalaması 21,9 o C, Kış sıcaklık ortalaması ise 2,3 o C dir. Bu güne kadar ölçülen en yüksek sıcaklık 41,2 o C ile Ağustos ayına aittir. En düşük sıcaklık ise -22,7 o C olarak ölçülmüştür. İnegöl, Anadolu Yarımadası nın kuzeybatısında, Marmara Bölgesi nin güneydoğusunda yer alır. 40 o 09 derece kuzey enlemi 29 49 doğu boylamı arasındadır. İnegöl ün tamamı Marmara Bölgesi sınırları içinde olup konumu itibariyle de Marmara Bölgesi güney sınırlarını belirler. Bursa nın güneydoğusundaki İnegöl ün kuzeyinde Yenişehir ilçesi, güneyinde Kütahya ili, güneybatısında Keles ilçesi ve güneydoğusunda Bilecik bulunmaktadır. Bu sınırlar içindeki İnegöl ün yüzölçümü 1031 km² dir. İnegöl ün güneybatısından başlayan dağlar güneydoğusuna, doğudan başlayan dağlar da kuzeybatısına kadar ulaşmaktadır. Çevresindeki dağların belirlediği sınırlar içinde bulunan İnegöl Ovası nın uzunluğu, Akıncılar Yöresi Kurşunlu Kasabası arasında 24 km yi bulmaktadır. Batıdaki Yenice Kasabası yakınlarına 3-4 km olan genişliği, Hocaköy yakınlarında 9 km dir. Doğuya doğru 4 km, Çitli Köyü nde 2,5 km, Kurşunlu Kasabası çevresinde ise 1 km ye düşer. Etrafı çevreleyen dağların ortasında, denizden yüksekliği 300-350 metreyi bulan, 142 km lik bir ova mevcuttur. İnegöl Ovası kuzeyde Küpeli Tepe (558 m.) ve Karadoğu Tepesi (534 m.) ile Yenişehir Ovası ndan ayrılmaktadır. Doğusunda Ağı Dağı (1030 m.), batısında Uludağ ve güneyinde ise Uludağ uzantısı olan Domaniç Dağı (1794 m.) ile çevrelenmiştir. İnegöl ü çevreleyen dağ ve platolar içinde en yüksek yer, 2470 m. ile Uludağ üzerinde bulunan Kuzyatağı Tepesi dir. 7
İnegöl ün güneyindeki Uludağ ın eteklerinden, batıdaki Mezit Köyü ne kadar çam ormanları ile kaplı birçok yayla bulunmaktadır. Bunlar; Taraklı, Bataklı, Arap Oturağı, Alaçam, Eğrelti, Yanaklı, Paşa Çayırı, Boğazova, Çiçek, Ardıçlı, Paşaalan, Gökgeliş, Sarıçayır ve Arpalık yaylalarıdır. İnegöl toprakları, çevre dağların yüksek kesimlerinde doğan irili ufaklı birçok akarsu ile bölünmektedir. En önemlileri Kocadere, Karadere, Hocaköy Deresi, Bedre Deresi, Akçasu Deresi, Çandır Deresi, Mezit Deresi dir ve bu dereler çeşitli yerlerde şelaleler oluşturmaktadır. Bu akarsuların önlerine baraj ve göletler yapılarak sulama alanında yararlanılmaktadır. Bursa Ovası sularını Marmara Denizi ne gönderirken, İnegöl Ovası nın suları Karadeniz e dökülür. 3.2. Ulaşım İnegöl ü çevre il ve ilçelere bağlayan üç farklı düzeyde karayolu ulaşım şebekesi bulunmaktadır. TCK Devlet Karayolları Ağı: (Toplam 112 km) 1. Bursa-İnegöl-Ankara TCK Devlet Karayolları 2. İnegöl-Yenişehir-İznik TCK Devlet Karayolları 3. İnegöl-Tahtaköprü-Domaniç TCK Devlet Karayolları İl ve Köy Yolları Ağı: (Toplam 280 km) 1. İnegöl-Hasanpaşa-Kurşunlu-Pazarcık yolları 2. İnegöl-Gündüzlü-Oylat yolları 3. İnegöl-Tekke Köyü-Bilecik yolu Değişik Özellikli Yollar: (Stabilize 280 km) Tesviye 69 km ve ham 73 km, köy yollarının toplamı 222 km dir. Türkiye de tarım ve sanayinin birlikte gelişme gösterdiği önemli şehirlerden biri olan Bursa ya 45 km uzaklıkta bulunan İnegöl ekonomik gelişme bakımından Bursa ya benzer özellikler göstermektedir. Güney Marmara dan İç ve Batı Anadolu ya ulaşım İnegöl üzerinden yapılmaktadır. Bu durum İnegöl ün gelişmesinde en önemli etkendir. Karayolu ulaşımının yeterli seviyede olması ve son dönemde yapılan yol çalışmalarıyla ulaşımın daha da rahatlamasıyla ekonomik gelişim hızlanacaktır. Özellikle Gemlik ve Mudanya Limanlarına 1-1,5 saatte karayolu ile ulaşmak mümkündür. Yenişehir Uluslararası Havaalanı ise yarım 8
saatlik mesafededir. İnegöl-Yenişehir arasındaki yolun genişletilmesiyle havaalanına ulaşım daha da kolaylaşacaktır. Devlet karayolları ağına dahil yol uzunluğu toplam 112 km dir. Bu yollardan Yenişehir, Bozüyük ve Domaniç e ulaşım yapılmaktadır. Köy yolları ağı ise toplam 280 km dir. Ara yollarda kalan birkaç köy dışında köy yolları ağının tamamına yakını asfalttır. Bursa-İnegöl-Bozüyük yolu üzerinden İstanbul, Eskişehir ve Ankara ya ulaşım sağlanırken, İnegöl-Yenişehir yolu üzerinden İznik ve Bilecik e gidilebilmektedir. Bu yol aynı zamanda İstanbul a ulaşım için alternatif bir yol olarak da tercih edilmektedir. İnegöl-Tahtaköprü-Domaniç yolu üzerinden ise Kütahya ve İç Batı Anadolu ya ulaşım yapılabilmektedir. İnegöl-Kurşunlu-Pazaryeri yolu ise Mezit yolu açılmadan önce Bilecik ve Bozüyük e ulaşımı sağlamaktayken, dik ve virajlı oluşu nedeniyle artık tercih edilmemektedir. Bursa 45 İnegöl 34 75 Gemlik 87 49 48 İznik 65 113 98 175 K.Bey 67 112 97 146 135 Keles 30 75 60 109 98 97 Mudanya 87 131 116 165 18 153 126 M.K.Paşa 65 105 90 139 128 86 96 146 Orhaneli 48 90 118 30 116 115 78 134 108 O.Gazi 55 27 80 30 123 122 85 141 82 60 Y.Şehir Tablo 1. Bursa ve İlçelerinin Birbirlerine Uzaklıkları İnegöl ü Bursa ve Ankara ya bağlayan devlet karayolu şehrin en önemli ulaşım yoludur. Bu yol İnegöl e canlılık vermektedir. İnegöl-Yenişehir-İznik üzerinden Yalova yoluna çıkılmaktadır Bu yol da, İstanbul a gerek deniz, gerekse karayolu ile gitmek isteyenlerin tercih ettiği ve iyi durumda asfaltı olan ikinci önemli devlet karayoludur. İnegöl- Kurşunlu-Pazarcık il karayolu, Mezit Boğazı ndan İnegöl-Bozüyük yolu açılmadan önce kullanılan önemli bir karayoluydu. Eski tarihlerde İpek Yolu olarak kullanılan İnegöl-Bilecik il yolu, uzun süredir stabilize olarak kullanılmaktaydı. Tamir ve bakımı yapılan yolun önemli bir bölümü asfaltlanarak 1998 yılında hizmete sunulmuştur. Bilecik e en kısa yoldan İnegöl- Tekke Köyü-Bilecik yolu ile gidilmektedir. 9
Bir bölümü asfalt olan bu yolun daha da iyileştirilmesi için çalışmalar devam etmektedir. İnegöl-Keles yolu 45 km dir. İnegöl ün kuzeybatısındaki İsaören Köyü ve Çayyaka Köyü nden Boğazova ya ulaşılır. 20 km lik bu bölümün yarısı asfalttır. Diğer bölümler halen stabilize olmasına rağmen çok kısa zamanda asfaltlanacaktır. Bu yol Keles ve Orhaneli nin İnegöl-Ankara yoluna en kısa çıkış yoludur. Domaniç Dağları nı aşan ikinci karayoludur. 3.3. Turizm Bursa nın 45 km güneydoğusunda yer alan İnegöl ün antik dönemdeki adı Ankedoma dır. İlçedeki önemli tarihi eserler Osmanlı döneminden kalmıştır. İnegöl tarihi eserler ve kültürel değerler bakımından zengin bir yer olmasına rağmen, bu güne kadar sadece 1942 yılında İnegöl Höyüğü nde resmi bir kazı yapılabilmiştir. Bu nedenle toprak altı kültür değerlerinin özellikleri tam olarak bilinmemektedir. 1481 de Sadrazam İshak Paşa tarafından yaptırılan İshak Paşa Camii ve Külliyesi, Hamza Bey Camii, Yıldırım Camii (Cuma Camii), Kurşunlu Camii, Kurşunlu Han ve Ortaköy Kervansarayı İnegöl deki tarihi eserlerdir. İnegöl ün 13 km batısında Sultan Köyü nde XIV. yüzyılda yaşamış Germiyanoğlu Geyik Baba ile Balım Sultan adına Orhan Bey tarafından yaptırılmış Geyikli Baba Türbesi önemli bir ziyaret yeridir. Boğazova Yaylası, Arabaoturağı Yaylası, Alaçam Yaylası ve tarihi çınarlar İnegöl ün tabii güzellikleridir. Konaklama Şehir merkezinde iki tane 4 yıldızlı, bir tane 2 yıldızlı, bir tane 1. sınıf ve bir tane de 2. sınıf otel vardır. İnegöl e 27 km uzaklıkdaki termal sıcak su merkezi Oylat ta beş adet otel bulunmaktadır. Oylat Kaplıcaları Oylat kaplıcası, Hilmiye Köyü hudutları içinde, İnegöl Belediyesi mücavir sahasında İnegöl ilçe merkezine 27 km uzaklıkta, 700 rakımda, orman içinde, eskiden beri şifalı suyu ve doğal güzelliği ile bilinen bir kaplıcadır. Kaplıcanın suyu 40 o C derece sıcaklığa ve saniyede 50 litre debiye sahiptir. PH değeri ise 7,26 dır. Suyun, 10 bin üzerinde yatak kapasiteli termal tesislerin ihtiyacını karşılayabileceği hesaplanmaktadır. 10
Kaplıca normalde 927 sayılı kanunun ek 5. maddesi gereği İl Özel İdaresinin tasarrufunda bulunması gerekirken, yine aynı kanunun ek 5. maddesi 2. fıkrası dikkate alınarak kıymetli ve ehemmiyetli görüldüğünden devletçe imtiyaz suretiyle işletilmesi kararlaştırılmış ve 30.3.1945 tarihli Bakanlar Kurulu Kararnamesi ile Ekonomi Bakanlığı Maadin Umum Müdürlüğünce Oylat Kaplıcaları İşletme Limited Ortaklığına 60 yıl süre ile işletilmek üzere imtiyaz tesis edilmiştir. Daha sonra kaplıca tesislerinin üzerinde bulunduğu orman alanı yine 4/2248 sayı ve 25.01.1954 tarihli Bakanlar Kurulu Kararnamesi ile aynı şirkete 60 yıl süreyle irtifak hakkı tesisi suretiyle tahsis edilmiştir. Kaplıca suyunun tahsis süresi 30.03.2005 tarihinde dolmuş, ormanın tahsisi ise 25.02.2014 tarihinde dolacaktır. Sıcak suyun yeniden tahsis edilebilmesi için 26.05.2004 gün ve 5177 sayılı kanuna eklenen ek geçici 5. madde ile ilgili kanun gereğince ılıca ve kaplıcalara daha önce verilen işletme imtiyazı sürelerinin imtiyaz sahiplerine müracaatları halinde Maden İşleri Genel Müdürlüğünce 20 yıla kadar uzatılma imkânı getirilmiştir. Hâlihazırda, Oylat Kaplıcası, Oylat A.Ş. diye bilinen çok ortaklı, İnegöl Belediyesi nin de % 18,36 oranında ortaklığının bulunduğu, yönetim kurulu başkanlığını İnegöl Belediye Başkanı nın yaptığı şirket tarafından işletilmektedir. Oylat İnegöl Belediyesi nin mücavir alanı içerisine alınmıştır. Tamamına yakını Orman arazisi üzerine kurulmuştur. Toplam yatak kapasitesi 2013 Mart ayı itibari ile 650 civarındadır. Sıcak su düzensiz dağıtıldığı için mevcut tesislere bile yetmemekte, özellikle İstanbul ağırlıklı konaklama talebi kapasite azlığı nedeniyle karşılanamamakta, tesisler arası çekişmeler yaşanmakta, kaplıcaya ulaşan 11 km uzunluğundaki yolun yetersiz kalması, bu haliyle kaplıcanın nitelikli tesisler ile gerçek kapasitesine kavuşması mümkün olamamaktadır. Bu nedenle de kaplıcanın yöreye sağlayabileceği ekonomik katkıya ulaşılamamaktadır. 3.4. Nüfus İnegöl ilçesi ile ilgili ilk nüfus bilgileri, ciddi anlamda, 1893 yılı itibariyle başlamaktadır. XVI. yüzyıla ait Hüdavendigâr Livası Tahrir Defterleri ndeki 1521 ve 1573 yıllarına ve İnegöl kazasına ait tahrirler, İnegöl şehrinin şehirleşme süreçieri açısından da büyük önem taşımaktadır. Söz konusu bilgiler ışığında, 1521 ve 1573 yıllarına ait yazılmış hane sayılarına bakarak İnegöl kazasındaki şehirsel ve kırsal yerleşmelerin nüfus miktarları ve nüfus artış hızı tahminleri yapılabilmektedir. 1521 ve 1573 yılı tahrirleri incelendiğinde, İnegöl ilçesinde kırsal ve şehirsel nüfus oranlarının özellikle günümüze göre ilginç sonuçlar 11
ortaya koyduğu anlaşılmaktadır. Osmanlı İmparatorluğu nda nüfusun yaklaşık %90 ının köylülerden ve göçerlerden oluştuğu görülmektedir. İnegöl ilçesi XIX. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Kırım, Kafkasya ve Balkanlar dan ülkemize yönelen göçierden önemli paylar elde etmiştir. İnegöl e doğru yaşanan göç olayları, kırsal kesimde yeni yerleşmelerin ortaya çıkışını, İnegöl ün de küçük bir kasaba olma niteliğinden kurtularak büyük bir kasaba olma sürecine girmesini sağlamıştır. Nitekim 1893 yılı itibariyle şehirli nüfus oranı, 1573 yılına oranla iki kat artarak %18.68 e çıkmıştır. İnegöl ün nüfusu, 1893-1940 yılları arasında ancak 1,6 kat artış göstermiştir. Şehirleşmenin bu devrede oldukça yavaş geliştiği, buna karşın kırsal nüfus oranının %74-81 arasında cereyan ettiği görülmektedir. 1960 yılından itibaren nüfusu 25 binlere ulaşan İnegöl, şehir kategorisine geçiş yapmıştır. 1960 tan beri düzenli ve yoğun nüfus artış hızı ve büyüme temposu gösteren İnegöl şehri, eskiden beri uzmanlaştığı mobilya endüstrisine katılan karma endüstri (Organize Sanayi Bölgesi) sayesinde, ciddi bir şekilde göç almış ve nüfus artış hızı 5 yılda (1985-1990) 1,5 kat artan bir seyir izlemiştir. Hem nüfus bakımından büyüyen, hem de alansal genişlik kazanan İnegöl ün, endüstrileşmenin getirdiği ivme ile 1985-1990 döneminde yıllık ortalama nüfus artış hızı bir önceki beş yıla göre epeyce artmıştır. Aynı dönemde, nüfusunun büyüme oranı 1980-1985 dönemine göre 1,5 kat artmış ve %30 a ulaşmıştır. Bundan da önemlisi, 1960-1980 yılları arasında ülkemizdeki 25.000-50.000 nüfuslu şehirler grubuna dahil olan İnegöl, 1985-1997 döneminde 50.000 ile 100.000 nüfuslu şehirler grubuna çıkmıştır. 1990 yılında 50.000 ile 100.000 nüfuslu şehirler grubunda 18. sırada bulunan İnegöl, 1997 yılında 6. sıraya yükselmiştir. 2000 yılı itibari ile İnegöl, bir üst basamağa geçerek, nüfusu 100.000 ile 500.000 arasında olan şehirler, arasında yerini almıştır. 2000 yılında yapılan genel nüfus sayımı sonuçlarına göre ilçenin 186.558 nüfusu olup, bu nüfusun 105.959 u ilçe merkezinde, 47.821 i köylerde, 32.778 i ise beldelerde ikamet etmektedir. Adrese dayalı nüfus sayımı sonuçlarına göre İnegöl ün nüfusu 2010 yılında 221.116, 2011 yılında 225.472 ve 2012 yılında 229.812 olarak belirlenmiştir. İnegöl merkez nüfusu 12
2010 yılında 167.419, 2011 yılında 172.406 ve 2012 yılında 197.984 olarak sayılmıştır. İnegöl ün belde ve köylerine baktığımızda ise nüfusun 2010 yılında 53.697, 2011 yılında 53.066 ve 2012 yılında 52.195 olduğunu görmekteyiz. 2010 yılında ilçe merkezi nüfusunun 83.936 sını erkekler ve 83.483 ünü kadınlar oluşturmaktadır. 2011 yılında ilçe merkezinde 86.586 erkek nüfus ve 85.820 kadın nüfus vardır. 2012 yılında ise İnegöl merkezindeki erkek nüfus 89.069, kadın nüfus 88.548 dir. 2010 yılında İnegöl belde ve köylerinin erkek nüfusu 26. 887, kadın nüfusu 26.810 dur. 2011 yılında İnegöl belde ve köylerinin erkek nüfusu 26.580, kadın nüfusu 26.486 dur. 2012 yılında ise İnegöl belde ve köylerinin erkek nüfusu 26.058, kadın nüfusu 26.137 olarak belirlenmiştir. 2010 2011 2012 Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam İnegöl (İlçe Merkezi) 83.936 83.483 167.419 86.586 85.820 172.406 89.069 88.548 177.617 İnegöl (Belde ve Köyler) 26.887 26.810 53.697 26.580 26.486 53.066 26.058 26.137 52.195 İnegöl Toplam 221.116 225.472 229.812 Tablo 2. İnegöl ün Nüfusu (TÜİK) Nüfus rakamlarını incelediğimizde 2010 yılında nüfusun %76 sının şehir merkezinde yaşadığını söylemek mümkündür. Bu oran 2011 yılında %76 ile ayrı oranda kalmış olup, 2012 yılında ise %77 ye yükseldiği görülmektedir. 2010-2012 yılları arasında kentleşme artışının %6 olduğu yapılan değerlendirmede ortaya çıkmıştır. Gelişen ve sürekli büyüyen ekonomisi ile göç alma potansiyeli bir hayli fazla olan İnegöl de, Türkiye nin yedi ayrı bölgesinden gelen vatandaşlarımız yaşamaktadır. Doğu Anadolu Bölgesi nden 38.495, Karadeniz Bölgesi nden 24.403, İç Anadolu dan 11.226, Ege den 8.910, Marmara dan 4.881, Akdeniz den 2.928, Güneydoğu dan 2.686 kişi İnegöl de yaşamaktadır. İnegöl e en çok göç veren Doğu Anadolu Bölgesi nden Ardahan 9.694 kişiyle ilk sırada bulunmaktadır. Ardından sırasıyla Erzurum 8.368, Muş 7.802, Bitlis 4.847, Kars 2.005, Van 1.978, Ağrı 1.852, Malatya 496, Erzincan 420, Elazığ 395, Şırnak 312, Bingöl 120, Iğdır 97, Tunceli 60, Hakkari 49 kişi ile yer almaktadır. 13
İnegöl e göç veren ikinci büyük bölge konumundaki Karadeniz Bölgesi nden Artvin 6.389 kişi ile ilk sırada yer almaktadır. Ardından Çorum 5.019, Trabzon 4.812, Bayburt 2.276, Samsun 1.381, Gümüşhane 762, Zonguldak 699, Giresun 482, Ordu 444, Tokat 376, Amasya 362, Rize 356, Kastamonu 262, Düzce 240, Karabük 192, Sinop 142, Bolu 114, Bartın 95 kişi ile yer almaktadır. İnegöl e göç veren üçüncü büyük bölge konumundaki İç Anadolu Bölgesi nden Yozgat 4.449 kişi ile ilk sırada yer almaktadır. Ardından Ankara 1.151, Kırşehir 1.096, Eskişehir 1.036, Konya 890, Sivas 643, Niğde 472, Kayseri 392, Aksaray 319, Kırıkkale 227, Çankırı 182, Nevşehir 157, Karaman 84 kişi ile yer almaktadır. İnegöl e göç veren dördüncü büyük bölge konumundaki Ege Bölgesi nden Kütahya 6.702 kişi ile ilk sırada yer almaktadır. Ardından Afyon 546, Manisa 520, İzmir 441, Aydın 257, Denizli 166, Uşak 159, Muğla 119 kişi ile yer almaktadır. İnegöl e göç veren beşinci büyük bölge konumundaki Marmara Bölgesi nden Bilecik 1.682 kişi ile ilk sırada yer almaktadır. Ardından İstanbul 1.117, Balıkesir 787, Sakarya 366, Çanakkale 288, Kocaeli 271, Edirne 144, Yalova 120, Tekirdağ 106 kişi ile yer almaktadır. İnegöl e göç veren altıncı büyük bölge konumundaki Akdeniz Bölgesi nden Kahramanmaraş 1.070 kişi ile ilk sırada yer almaktadır. Ardından Hatay 500, Adana 494, Mersin 346, Isparta 143, Osmaniye 124, Kilis 119, Antalya 77, Burdur 60 kişi ile yer almaktadır. İnegöl e göç veren yedinci ve son büyük bölge konumundaki Güneydoğu Anadolu Bölgesi nden Diyarbakır 613 kişi ile ilk sırada yer almaktadır. Ardından Mardin 564, Şanlıurfa 470, Siirt 401, Gaziantep 341, Batman 178, Adıyaman 119 kişi ile yer almaktadır. İnegöl e göç veren şehirleri büyükten küçüğe doğru sıralarsak birinci sırada Ardahan olmak üzere hemen arkasından sırasıyla Erzurum, Muş, Kütahya, Artvin, Çorum, Bitlis, Trabzon, Yozgat, Bayburt, Kars, Van, Ağrı, Bilecik, Samsun, Ankara, İstanbul, Kırşehir, K.Maraş, Eskişehir, Konya, Balıkesir, Gümüşhane, Zonguldak, Sivas, Diyarbakır, Mardin, Afyon, Manisa, Hatay, Malatya, Adana, Giresun, Niğde, Ş.Urfa, Ordu, İzmir, Erzincan, Siirt, Elazığ, Kayseri, Tokat, Sakarya, Amasya, Rize, Mersin, Gaziantep, Aksaray, Şırnak, Çanakkale, Kocaeli, Kastamonu, Aydın, Düzce, Kırıkkale, Karabük, Çankırı, Batman, 14
Denizli, Uşak, Nevşehir, Edirne, Isparta, Sinop, Kırklareli, Osmaniye, Bingöl, Yalova, Adıyaman, Muğla, Bolu, Kilis, Tekirdağ, Iğdır, Bartın, Karaman, Antalya, Tunceli, Burdur, Hakkari şehirleri yer almaktadır. 2011 yılında İnegöl de diğer illerden göç ederek yaşayan toplam 89.617 vatandaşımız varken 2012 yılında 3.912 kişi daha İnegöl e yerleşmiş ve bu sayı 93.529 a çıkmıştır. 70.000 60.000 50.000 Nüfusun Yaş Gruplarına Göre Dağılımı 59.150 56.321 49.395 40.000 30.000 20.000 19.146 29.588 13.200 10.000 3.012 0 YAŞ GRUPLARI 0-4 5-19 20-34 35-49 50-64 65-80 80 ve üzeri Şekil 1. Nüfusun Yaş Gruplarına Göre Dağılımı Grafiği 15
Yaş Gruplarının Toplam Nüfusa Oranı 1% 13% 6% 8% 26% 0-4 5-19 21% 20-34 35-49 50-64 25% 65-79 80 ve üzeri Şekil 2. Yaş Gruplarının Toplam Nüfusa Oranı Grafiği İlçede 0-4 yaş arası nüfus toplam nüfusun % 8 ini, okul çağı şeklinde değerlendirebileceğimiz 5-19 yaş grubu ise toplam nüfusun %26 sını oluşturmaktadır. 20-34 yaş grubu toplam nüfusun %25 ini, 35-49 yaş grubu toplam nüfusun %21 ini, 50-64 yaş grubu toplam nüfusun %13 ünü, 65-79 yaş grubu toplam nüfusun %6 sını ve 80 ve üzeri yaş grubu ise toplam nüfusun %1 ini oluşturmaktadır. 3.5. Organize Sanayi Bölgeleri İnegöl Organize Sanayi Bölgesi 1976 yılında kurulan İnegöl Organize Sanayi Bölgesi, Türkiye nin ilk ilçe organize sanayi bölgesidir. İnegöl Organize Sanayi Bölgesi ndeki 108 parselde bulunan 85 tesis faaliyet halindedir ve 13 bin civarında istihdam sağlamaktadır. SEKTÖR FİRMA SAYISI DAĞILIM (%) İSTİHDAM TEKSTİL-KONFEKSİYON 29 34 7.350 MOBİLYA VE ORMAN ÜR. 27 32 2.150 GIDA SANAYİ 4 5 1.300 KİMYA 3 4 300 AMBALAJ 2 2 300 METAL 1 1 350 DİĞER 19 22 1.250 TOPLAM 85 100 13.000 Tablo 3. Organize Sanayi Bölgesindeki Firmaların Sektörlere Göre Dağılımı ve İstihdamı 16
Atık Su Arıtma Tesisi Organize sanayi bölgesinde 110 bin m 2 alanda 1997 yılında inşaatına başlanan atık su arıtma tesisi yaklaşık 10 milyon dolara mal olmuş ve 2001 yılında faaliyete geçmiştir. 130.000 m 3 /gün kapasiteli tesiste günde 55 bin m 3 evsel atık ve 35 bin m 3 endüstriyel atık olmak üzere toplam 90 bin m³ atık su arıtılmaktadır. Arıtma işlemi esnasında, günlük 70 ton yaş çamur termal tesislerde kurutularak 17 ton kurutulmuş çamur elde edilmekte ve bu çamur yakıt olarak kullanılmaktadır. Doğalgaz İnegöl Organize Sanayi Bölgesi nde 1995 yılında başlanan doğalgaz dağıtım hattı projesi 1996 yılında tamamlanarak, Haziran 1997 den itibaren fabrikalarda kullanılmaya başlanmıştır. Ayrıca, iki sanayi kuruluşu da doğalgazdan elektrik enerjisi elde etmek amacıyla doğalgaz dönüşüm santrali kurmuştur. İnegöl de iki adet doğalgaz şehir giriş istasyonu ve on adet bölge regülatörü mevcuttur. 2012 yılı itibariyle, doğalgaz hattı için toplamda imalatı yapılan çelik hat uzunluğu 24 km, polietilen hat uzunluğu 343 km dir. Toplam abone sayısı 40.000 olmasına karşılık, 70.000 abone potansiyeli vardır. 2012 yılı içerisinde ilçenin toplam doğalgaz kullanımı ise 40.000.000 Sm³ tür. İnegöl Mobilya Ağaç İşleri İhtisas Organize Sanayi Bölgesi İnegöl Mobilya Ağaç İşleri İhtisas Organize Sanayi Bölgesi`ne ait kuruluş protokolü Sanayi ve Ticaret Bakanlığı nca onaylanmıştır. İnegöl Mobilya Ağaç İşleri İhtisas Organize Sanayi Bölgesi olarak planlanan İnegöl 2. OSB de kamulaştırma çalışmaları ve yer tahsisleri hızla sürmektedir. 13 km. lik yol çalışması tamamlanmış olup kalan yolların tamamının keşif ve ihale çalışmaları devam etmektedir. İnegöl Mobilya Ağaç İşleri İhtisas Organize Sanayi Bölgesi nde 3.850 dönüm arazi kamulaştırılmıştır. Bir yandan kamulaştırma çalışmaları devam ederken, diğer taraftan da talep eden sanayicilerimize yer tahsisi sağlanmaktadır. Mart 2013 itibariyle, 85 firmaya yer tahsis edilmiş, 9 firma üretime başlamış bulunmaktadır. Faaliyete geçen firmalarda Mart 2013 17
Firma Sayısı itibariyle 950 kişi istihdam edilmektedir. Diğer firma binalarının da yapım çalışmaları devam etmektedir. 3.6. İnegöl deki Esnaf ve Sanatkar Odaları 3.6.1. İnegöl Maragozlar ve Mobilyacılar Odası İnegöl Marangozlar ve Mobilyacılar Odası nda alınan verilere göre İNMOB un üye sayısı 2008 den başlayarak 2012 ye kadar her yıl azalış göstermiştir. 2008 de 1362 üyesi bulunan İNMOB un üye sayısı toplamda yaklaşık %45 azalarak 2012 de 745 e düşmüştür. 2008 2009 2010 2011 2012 Üye Sayısı 1362 1178 1143 869 745 Açılan Firma Sayısı 46 19 28 37 46 Kapanan Firma Sayısı 230 142 63 208 118 Mesleki Eğit. Mer. Öğrenci Kayıt Sayısı 28 11 14 13 12 Tablo 4. Yıllara Göre Açılan ve Kapanan Firma Sayıları Açılan firma sayılarına bakıldığında, 2008 den 2012 ye dalgalı bir trend seyrettiği görülmektedir. Açılan firma sayısı 2008 den 2009 a yaklaşık %59 azalarak 46 dan 19 a gerilemiştir. 2010 da ise açılan firma sayısı yaklaşık %32 artarak 28 a ulaşmış, 2011 yılında yine yaklaşık %32 artarak 37 e ulaşmış ve 2012 yılında yaklaşık %26 artarak 46 ya ulaşmıştır. Yıllara Göre Açılan ve Kapanan Firma Sayıları 1.600 1.400 1.200 1.000 800 600 400 200 0 2008 2009 2010 2011 2012 Yıllar Üye Sayısı Açılan Firma Sayısı Kapanan Firma Sayısı Mesleki Eğitim Merkezi Öğrenci Kayıt Sayısı Şekil 3. Yıllara Göre Açılan ve Kapanan Firma Sayıları Grafiği 18
Kapanan firma sayıları da 2008 den 2011 e dalgalı bir trend seyretmiştir. 2008 de 230 olan kapanan firma sayısı 2009 da %38 azalarak 142 ye düşmüştür. 2010 da yaklaşık %56 lık bir azalışla 63, 2011 yılında da yaklaşık %230 artarak 208 ve 2012 yılında %43 lük düşüşle 118 olarak belirlenmiştir. Mesleki Eğitim Merkezi ne kayıt olan öğrenci sayısı 2008 de 28 iken, 2009 yılında yaklaşık %60 azalarak 11 olmuştur. 2010 da yaklaşık %27 oranında artış göstererek 14 olan kayıt olan öğrenci sayısı, 2011 yılında sadece bir kişi farkla 13 kişi olarak belirlenmiştir. 2012 yılında ise yine bir kişi farkla 12 kişi olarak belirlenmiştir. 3.6.2. Diğer Esnaf ve Sanatkar Odaları İnegöl de bulunan diğer esnaf odarının mevcut üye sayıları ile 2012 yılında gerçekleşen üye kaydı ve kayıt silme işlemleri ve ait bilgiler aşağıdaki tabloda verilmiştir. ESNAF ODASI MEVCUT ÜYE ÜYE KAYDI SİLİNEN ÜYE İnegöl Şoförler ve Otomobilciler Odası 1.704 113 47 İnegöl Köfteci-Aşçı-Tatlıcı ve Benzerleri Odası İnegöl Arabacı-Demirci ve Madeni Sanatkarlar Odası İnegöl Elektrikçiler ve Benzerleri Odası İnegöl Berberler ve Kuaförler Esnaf ve Sanatkarlar Odası İnegöl Meyveciler, Sebzeciler ve Pazarcılar Esnaf Odası 476 37 31 585 25 30 185 26 10 244 28 21 203 25 9 İnegöl Keresteciler ve Benzerleri Odası 211 4 8 İnegöl Terziler ve İşçileri Esnaf ve Sanatkarlar Odası İnegöl Kahveciler, Büfeciler Esnaf Odası İnegöl Kırtasiyeciler, Züccaciyeciler, Hırdavatçılar ve Bakkallar Esnaf Odası 635 28 13 644 94 113 910 97 48 Tablo 5. Esnaf ve Sanatkar Odaları Mevcut Üye Sayısı ile 2012 Yılı Açılan Kapanan Firma Sayıları 19
3.7. Sağlık İnegöl de, 1 devlet hastanesi (320 yatak kapasiteli), 1 diş hastanesi, 1 özel hastane, 1 tıp merkezi, 1 Verem Savaş Dispanseri mevcuttur. 01.10.2009 tarihi itibariyle Aile Hekimliği Uygulamasına geçilmiş olup, Sağılık Grup Başkanlığı Toplum Sağlığı Merkezi oluşturulmuş ve Sağlık Ocakları Aile Sağlığı Merkezine dönüştürülmüştür. Böylelikle, 14 tane de Aile Sağlığı Merkezi bulunmaktadır. Ayrıca bölgede İnegöl ilçesinde hizmet veren 50 eczane ve 1 tane hastanede görev yapan kamu eczacısı bulunmaktadır. İnegöl Devlet Hastanesi İnegöl ilçesinde Nisan 2005 e kadar Devlet Hastanesi ve SSK Hastanesi adıyla iki hastane mevcutken, bu tarihten sonra sağlık hizmetlerinin birleştirilmesiyle SSK Hastanesi Devlet Hastanesi bünyesine katılmıştır. Bu birleşmeden sonra oluşan 308 yataklı İnegöl Devlet Hastanesi nde dâhiliye hizmetleri eski SSK Hastanesi binasında, cerrahi hizmetleri de devlet hastanesi binasında verilmeye başlanmıştır. İnegöl Devlet Hastanesi nde 2013 yılı itibari ile 67 si uzman ve 17 si pratisyen olmak üzere toplam 84 doktor görev yapmaktadır. Bununla birlikte ayrıca hastanede, 181 hemşire, 93 teknisyen ve 53 ebe bulunmaktadır. Hastanede toplam 505 personel görev yapamaktadır. İnegöl Devlet Hastanesi nde toplam 308 adet hasta yatağı bulunmaktadır. İnegöl de 10.000 nüfusa düşen yatak sayısı 13,66 ile oldukça düşüktür. 2012 yılında İnegöl Devlet Hastanesi nden 747.911 hasta hizmet almıştır. Aile Sağlığı Merkezleri İnegöl Sağlık Grup Başkanlığı ve Toplum Sağlığı Merkezi ne bağlı 11 i merkezde olmak üzere toplam 14 adet aile sağlığı merkezi, 1 verem savaş dispanseri mevcuttur. İnegöl Sağlık Grup Başkanlığı Hazineye ait binada, 1 No lu Turgutalp Aile Sağlığı Merkezi Sağlık Bakanlığı na ait binada, 2 No lu Orhaniye Aile Sağlığı Merkezi Sağlık Bakanlığı na ait binada, 3 No lu Hamidiye Aile Sağlığı Merkezi İnegöl Belediyesi ne ait binada, 4 No lu Hanife-Selçuk Teşik Aile Sağlığı Merkezi İnegöl Belediyesi ne ait binada, 5 No lu Şükrü Özdilek Aile Sağlığı Merkezi İnegöl Belediyesi ne ait binada, 6 No lu Cuma Aile Sağlığı Merkezi Hazine ye ait binada, 7 No lu Alanyurt Aile Sağlığı Merkezi Sağlık 20
Bakanlığı na ait binada, 8 No lu Akhisar Aile Sağlığı Merkezi İnegöl Belediyesi ne ait binada, 9 No lu Huzur Aile Sağlığı Merkezi İnegöl Belediyesi ne ait binada, 13 No lu 6 Eylül Aile Sağlığı Merkezi şahsa ait binada, 14 No lu Mesudiye Aile Sağlığı Merkezi İnegöl Belediyesi ne ait binada faaliyetini sürdürmektedir. Beldelerde bulunan 10 No lu Yenice Aile Sağlığı Merkezi İnegöl Belediyesi ne ait binada, 11 No lu Kurşunlu Aile Sağlığı Merkezi Sağlık Bakanlığı na ait binada, 12 No lu Cerrah Aile Sağlığı Merkezi Sağlık Bakanlığı na ait binada faaliyetini sürdürmektedir. 1 No lu Turgutalp Aile Sağlığı Merkezi nde 8 aile hekimi, 2 No lu Orhaniye Aile Sağlığı Merkezi nde 9 aile hekimi, 3 No lu Hamidiye Aile Sağlığı Merkezi nde 5 aile hekimi, 4 No lu Hanife Selçuk Teşik Aile Sağlığı Merkezi nde 4 aile hekimi, 5 No lu Şükrü Özdilek Aile Sağlığı Merkezi nde 6 aile hekimi, 6 No lu Cuma Aile Sağlığı Merkezi nde 2 aile hekimi, 7 No lu Alanyurt Aile Sağlığı Merkezi nde 7 aile hekimi, 8 No lu Akhisar Aile Sağlığı Merkezi nde 2 aile hekimi, 9 No lu Huzur Aile Sağlığı Merkezi nde 2 aile hekimi, 10 No lu Yenice Aile Sağlığı Merkezi nde 4 aile hekimi, 11 No lu Kurşunlu Aile Sağlığı Merkezi nde 2 aile hekimi, 12 No lu Cerrah Aile Sağlığı Merkezi nde 1 aile hekimi, 13 No lu 6 Eylül Aile Sağlığı Merkezi nde 2 aile hekimi, 14 No lu Mesudiye Aile Sağlığı Merkezi nde 2 aile hekimi hizmet vermektedir. İnegöl Sağlık Grup Başkanlığı ile bağlı kurumlara hizmet veren 1 hizmet aracı ve 1 özel şirket aracı mevcuttur. Sağlık EvIeri İlçemizde Aile Sağlığı Merkezleri ne bağlı Tekke, Hayriye, Hamzabey, Sungurpaşa, Mezit, Gündüzlü, Çayyaka, Maden, Hamamlı, Şehitler, Tahtaköprü, Çavuşköy, Kulaca, Şipali köylerinde sağlık evleri bulunmaktadır. Sayılan sağlık evlerinden yalnızca Hamzabey ve Gündüzlü sağlık evlerinde ebe personeli görev yapmaktadır. Ayrıca beldelerde bulunan Aile Sağlığı Merkezleri ne bağlı Kayapınar, Küçükyenice köylerinde sağlık evleri vardır. Sayılan sağlık evlerinden yalnızca Küçükyenice sağlık evinde ebe personeli görev yapmaktadır. Tekke, Hayriye, Sungurpaşa, Mezit, Gündüzlü, Çayyaka, Maden, Şehitler, Şipali, Kayapınar, Küçükyenice köylerindeki sağlık evleri muhtarlığa ait binalarda, Hamzabey, 21
68.027 69.622 66.516 112.935 115.686 60.747 59.426 48.660 42.714 79.962 97.883 97.613 84.838 108.005 137.767 74.738 82.416 280.408 510.009 446.894 480.421 338.394 415.830 736.665 673.556 Tahtaköprü, Çavuşköy, Kulaca köylerindeki sağlık evleri ise Sağlık Bakanlığı na ait binalarda faaliyetlerini sürdürmektedirler. 3.8. Elektrik Enerjisi Tüketimi Sanayi sektöründe elektrik tüketimi 2008-2012 yıllarında yaklaşık 86.000 MW/h olarak gözükmektedir. UEDAŞ İnegöl İşletme Müdürlüğü nden alınan bilgiye göre, 2012 yılında 2008 yılına göre %70 artarak 115.686 MW/h enerji tüketilmiştir. Elektrik Tüketimi (MW/h) 800.000 700.000 600.000 500.000 400.000 300.000 200.000 100.000 0 2008 2009 2010 2011 2012 Şekil 4. Yıllara ve Kullanıcılarına Göre Elektrik Tüketimi Grafiği Ticarethane elektrik tüketiminin 2008 yılından başlayarak 2011 yılı sonuna kadar düştüğü, 2012 yılında ise yükseldiği görülmektedir. 2008-2011 arasındaki düşüş yaklaşık %30 iken 2012 yılında bir önceki yıla göre %89 oranında bir artış yaşanmıştır. Mesken elektrik tüketiminde 2008 den 2012 ye yaklaşık %40 artış yaşanmıştır. 2009 yılı ve 2008 yılı mesken elektrik tüketimi birbirine yakın bir değer almıştır. Bu sınıflamalar dışında kalan diğer alanlardaki elektrik tüketimi ise 2008 den itibaren bir düşüş trendi içerisindedir. Diğer alanlardaki elektrik tüketimi 2012 yılında 2008 yılına göre yaklaşık %83 düşmüştür. 22
5.119 839 4.280 482 313 169 90 46 44 7.885 4.899 2.986 10.449 6.480 3.969 3.767 1.943 1.824 14.812 15.806 15.342 23.068 18.586 15.240 15.291 11.111 30.618 26.402 38.410 33.826 Toplam elektrik tüketimi verilerini incelediğimizde ise benzer düşüş trendinin yaşandığı görülmektedir. 2012 yılı toplam elektrik tüketimi 2008 yılına göre yaklaşık %43 düşmüştür. 3.9. Eğitim 2012 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi sonuçlarına göre İnegöl de yaşayan vatandaşların okuma yazma durumu ve eğitim düzeylerine ilişkin veriler aşağıdaki grafiklerde verilmektedir. İlçe merkezinde yaşayan 6 yaş üzeri nüfus dikkate alınarak derlenmiştir. İlçenin 2012 yılında 6 yaş üzeri nüfusu 157.048 dir. 45.000 40.000 35.000 30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0 Toplam Erkek Kadın Şekil 5. İlçe Nüfusunun Eğitim Durumu Grafiği 23
Eğitim Durumunun Nüfusa Dağılımı 0% 0% 2% Okur-yazar olmayan 5% 17% 7% 3% 20% Okur-yazar İlkokul mezunu İlköğretim mezunu Ortaokul mezunu 22% 24% Lise mezunu Yüksekokul/fakülte mezunu Yüksek lisans mezunu Doktora mezunu Bilinmeyen Şekil 6. Eğitim Drumunun Nüfusa Dağılımı Grafiği 29% 1% 3% 3% Okul Türleri Dağılımı 1% 1% 27% 3% 32% Okul Öncesi Bağımsız Anaokulu İlkokul Ortaokul Lise Meslek Lisesi İmam Hatip Lisesi Halk Eğitim Merkezi Mesleki Eğitim Merkezi Şekil 7. Okul Türleri Dağılımı Grafiği 2012 de, okul türleri dağılım grafiğine göre İnegöl deki okul türlerinin en çok ilkokulda yoğunlaştığı görülmektedir. Buna göre toplam okul sayısının %32 sini oluşturan ilkokulların sayısı 65 dir. 1 Bunun dışında kalan okul türlerinin dağılımı ise; 54 Okul Öncesi, 2 6 Bağımsız Anaokulu, 59 Ortaokul, 7 Lise, 7 Meslek Lisesi, 1 İmam Hatip Lisesi, 1 Halk 1 4+4+4 eğitim-öğretim sistemi ile ilköğretim okulları, ilkokul ve ortaokul olarak ayrıştırılmıştır. 2 Okul öncesi eğitim, mevcut ilkokullar bünyesinde ayrı sınıflarda uygulanmaktadır. 24
Eğitim Merkezi, 1 Mesleki Eğitim Merkezi olmak üzere toplam 201 adet okul bulunmaktadır. Bu okullarda görev yapmakta olan kadrolu ve ücretli toplam 2.379 öğretmenin 1.569 u ilkokul ve ortaokullarda, 707 si liselerde ve 19 u anaokullarında, 84 ü de halk eğitim ve mesleki eğitim merkezlerinde görev yapmaktadır. Ayrıca ilçede, Uludağ Üniversitesi ne bağlı İnegöl Meslek Yüksek Okulu ve İşletme Fakültesi bulunmaktadır. İnegöl Meslek Yüksek Okulu; Elektrik, İnşaat Teknolojisi, Makine, Mobilya ve Dekorasyon, Tekstil Teknolojileri, Çocuk Gelişimi, Dış Ticaret, Pazarlama, İşletme Yönetimi, Muhasebe ve Vergi Uygulamaları olmak üzere 10 bölümü ile 20 öğretim görevlisi ve bir de uzman akademisyen kadrosuyla hizmet vermektedir. İmegöl Meslek Yüksek Okulunda 899 u kız ve 1.257 si erkek olmak üzere 2.156 öğrenci ön lisans eğitimi görmektedir. İnegöl İşletme Fakültesi nde ise 5 öğretim üyesi ile 26 sı kız 21 i erkek olmak üzere 47 öğrenci lisans eğitimi görmektedir. Okul Türlerine Göre Öğrenci Dağılımı 3% 13% 12% 1% 3% 1% 30% Okul Öncesi Bağımsız Anaokulu İlkokul Ortaokul 8% Lise 29% Meslek Lisesi İmam Hatip Lisesi Halk Eğitim Merkezi Mesleki Eğitim Merkezi Şekil 8. Okul Türlerine Göre Öğrenci Dağılımı Grafiği Okul türlerine göre öğrenci dağılımına baktığımızda toplam öğrenci sayısı olan 55.647 in %30 unu ilkokul öğrencileri oluşturmaktadır ve ilkokulda öğrenim gören toplam öğrenci sayısı 16.543 tür. Diğer okul türlerinde ise; 16.236 öğrenci ortaokulda, 4.421 öğrenci lisede, 6.520 öğrenci meslek lisesinde, 1719 öğrenci imam hatip lisesinde, 1.870 öğrenci okul öncesi sınıflarında, 514 öğrenci bağımsız anaokulunda, 7.068 öğrenci halk eğitim merkezinde, 756 öğrenci ise mesleki eğitim merkezinde öğrenim görmektedir. 25
Okul Türlerine Göre Derslik Dağılımı 11% 8% 4% 1% 2% 4% 2% 35% Okul Öncesi Bağımsız Anaokulu İlkokul Ortaokul Lise 33% Meslek Lisesi İmam Hatip Lisesi Halk Eğitim Merkezi Mesleki Eğitim Merkezi Şekil 9. Okul Türlerine Göre Derslik Sayısı Dağılımı Grafiği İnegöl de bulunan okullardaki toplam derslik sayısı 1.453 olup, bunların %35 ini oluşturan 515 derslik ilkokullarda bulunmaktadır. Toplam dersilik sayısının %32 sini oluşturan 472 derslik ortaokullarda, %11 ini oluşturan 161 derslik liselerde, %8 ini oluşturan 121 derslik meslek liselerinde, %4 ünü oluşturan 60 derslik okul öncesi sınıflarında, yine %4 ünü oluşturan 55 derslik imam hatip liselerinde, %2 sini oluşturan 31 derslik bağımsız anaokullarında, yine %2 sini oluşturan 24 derslik mesleki eğitim merkezinde ve %1 ini oluşturan 14 derslik halk eğitim merkezinde mevcuttur. Özel Eğitim Kurumlarının Dağılımı 27% 35% Özel Dersane Rehabilitasyon Merkezi 15% 15% 8% Özel Okul Sürücü Kursu Öğrenci Yurdu Şekil 10. Özel Eğitim Kurumlarının Dağılımı Grafiği 26
İnegöl de bulunan çeşitli özel eğitim kurumlarının toplam sayısı 52 dir. Bu kurumların %35 ini oluşturan özel dersanelerin toplam sayısı 18 dir. Bunun dışında 8 sürücü kursu, 8 özel okul, 4 rehabilitasyon merkezi ve 14 öğrenci yurdu bulunmaktadır. Okul Türlerine Göre Öğretmen Dağılımı 1% 30% 3% 24% İlkokul 7% İlkokul (köy) Ortaokul Lise 35% Anasınıfı Usta Öğretici Şekil 11. Okul Türlerine Göre Öğretmen Dağılımı Grafiği Milli Eğitim e bağlı okullarda toplam 2.379 öğretmen çalışmaktadır. Toplam öğretmen sayısının %35 ini oluşturan 835 öğretmen ortaokullarda çalışırken, %30 unu oluşturan 707 öğretmen liselerde, %24 ünü oluşturan 574 öğretmen ilkokullarda, %7 sini oluşturan 160 öğretmen civar köylerdeki ilkokullarda, %3 ünü oluşturan 84 usta öğretici halk eğitim ve mesleki eğitim merkezinde ve %1 ini oluşturan 19 öğretmen anasınıflarında görev yapmaktadır. 27
100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 922 256 8021 7807 2279 948 258 8522 8429 2142 Okul Öncesi Okul Türleri Bazında Kız-Erkek Öğrenci Dağılımı Bağımsız Anaokulu 2954 3566 İlkokul Ortaokul Lise Meslek Lisesi 988 731 İmam Hatip Lisesi 4692 2376 Halk Eğitim Merkezi 184 572 Mesleki Eğitim Merkezi Erkek Öğrenci Kız Öğrenci Şekil 12. Okul Türleri Bazında Kız-Erkek Öğrenci Dağılımı Grafiği Okullardaki kız ve erkek öğrencilerin dağılımına bakıldığında, okul türlerinin çoğunda bu dağılım dengeli olduğu görülmektedir. Okul öncesi sınıflarındaki 1.870 öğrencinin 948 ini erkekler 922 sini ise kızlar oluşturmaktadır. Bağımsız anaokullarındaki 514 öğrencinin 258 i kız 256 sı erkek, ilkokullardaki 16.543 öğrencinin 8.522 si erkek 8.021 i kız, ortaokullardaki 16.236 öğrencinin 8.429 u erkek 7.807 si kız, liselerdeki 4.421 öğrencinin 2.142 si erkek 2.279 u kız, meslek liselerindeki 6.520 öğrencinin 3.566 sı erkek 2.954 ü kız, imam hatip liselerindeki 1.719 öğrencinin 731 i erkek 988 i kız, halk eğitim merkezindeki 7.068 öğrencinin 2.376 sı erkek 4.692 si kız ve mesleki eğitim merkezindeki 756 öğrencinin 572 si erkek 184 ü kız olarak belirlenmiştir. 28
3.10. Dış Ticaret İstatistikleri ve İnegöl Mobilya Sektörü İnegöl 2012 yılında 516 firma ile 776.713.181,30 dolar ihracat gerçekleştirmiştir. 54 firma ile de 274.535.143,43 dolar ithalat gerçekleştirerek 502.178.037,87 dolar dış ticaret fazlası vererek ülkemiz için model ekonomi şehri olma geleneğini sürdürmüştür. Toplam dış ticaret hacmi ise 1.051.248.324,73 dolar olarak gerçekleşmiştir. Sektörel bazda incelediğimizde, 2012 yılında en fazla ihracatın tekstil sektöründe olduğunu görüyoruz. 2012 YILI İHRACATININ SEKTÖREL DAĞILIMI $400.000.000,00 $350.000.000,00 $300.000.000,00 $250.000.000,00 $200.000.000,00 $150.000.000,00 $100.000.000,00 $50.000.000,00 $0,00 Şekil 13. 2012 Yılı İhracatın Sektörel Dağılımı Grafiği SEKTÖR TUTAR USD TEKSTİL $356.673.615,90 MOBİLYA $251.244.071,33 ORMAN ÜRÜNLERİ $52.574.514,05 GIDA $49.944.471,10 OTOMOTİV YAN SANAYİ $25.738.501,08 KİMYA $11.642.877,13 MAKİNE & METAL $3.678.188,84 DİĞER SEKTÖRLER $25.216.941,90 GENEL TOPLAM $776.713.181,30 Tablo 6. 2012 Yılı Sektörlerin İhracat Tutarı 29
2012 YILI İTHALATININ SEKTÖREL DAĞILIMI $120.000.000,00 $100.000.000,00 $80.000.000,00 $60.000.000,00 $40.000.000,00 $20.000.000,00 $0,00 Şekil 14. 2012 Yılı İthalatın Sektörel Dağılımı Grafiği SEKTÖR TUTAR USD TEKSTİL $104.967.503,77 ORMAN ÜRÜNLERİ $83.426.513,17 GIDA $22.742.751,28 KİMYA $18.855.276,73 OTOMOTİV YAN SANAYİ $17.466.529,50 MOBİLYA $4.152.937,48 MAKİNE & METAL $1.258.877,16 DİĞER SEKTÖRLER $21.664.754,33 GENEL TOPLAM $274.535.143,43 Tablo 7. 2012 Yılı Sektörlerin İthalat Rakamları İnegöl 2012 yılında 55 firma ile 274.535.143,43 dolar ithalat gerçekleştirmiştir. İthalat rakamları içerisinde en yüksek ithalat oranına tekstil sektörü sahiptir. Toplam ithalatın yaklaşık olarak %38,3 ü bu sektör tarafından gerçekleştirilirken; orman ürünleri, gıda, kimya ve otomotiv yan sanayi sektörleri, toplam ithalatın sırasıyla %30,4 %8,3 %6,5 ve %6,3 ünü gerçekleştirmektedirler. Organize Sanayi Bölgesi ise, 2012 yılında 55 firma ile toplam ihracatın $468.235.715,83 tutarındaki kısmını ve 26 firma ile toplam ithalatın $203.148.358,44 tutarındaki kısmını gerçekleştirmiştir. 30
İNEGÖL ÜN Sektörlere Göre İhracatı 2008-2012 Yılları Arası İHRACAT 2012 2011 2010 2009 2008 Sektör Yılı Toplamı Yılı Toplamı Yılı Toplamı Yılı Toplamı Yılı Toplamı $776.713.181,30 $676.127.625,63 $556.946.536,00 $521.638.781,06 $549.515.886,87 Tekstil $356.673.615,87 $361.057.930,20 $291.024.527,00 $294.517.338,19 $304.464.273,48 Mobilya $251.244.071,33 $176.553.018,60 $143.466.738,00 $114.661.993,36 $104.269.261,67 Orman Ürünleri $52.574.514,05 $47.074.933,89 $38.109.120,00 $43.289.416,23 $73.922.109,97 Gıda $49.944.471,10 $41.302.304,87 $36.092.090,00 $29.935.034,69 $25.307.675,18 Kimya $11.642.877,13 $12.256.789,50 $13.709.898,00 $19.329.506,72 $17.865.479,71 Otomotiv Yan Sanayi $25.738.501,08 $12.163.392,22 $15.654.942,00 $8.774.735,40 $17.556.572,85 Makine & Metal $3.678.188,84 $3.453.306,76 $2.233.497,00 $1.863.958,53 $1.981.696,61 Diğer Sektörler $25.216.941,90 $22.265.949,59 $15.404.574,00 $9.266.797,94 $4.148.817,40 Tablo 8. İnegöl ün 2008 2012 Yılları Arası Sektörlere Göre İhracatı Tekstil sektörü 2011 yılında toplam ihracatın %53,4 ünü gerçekleştirirken 2012'de bu oran % 45,9 a gerilemiştir. Mobilya sektörü son 5 yıldır yakalamış olduğu trendi korumaya devam ederken 2011 yılında ihracattan aldığı %26,1 lik payını 2012 yılında %32,4 e taşımayı başarmıştır. Orman ürünleri sektörünün toplam ihracat içerisindeki %6,9 luk payı 2012 yılında küçük bir düşüşle %6,7 olmuştur. Gıda sektörünün ihracattan aldığı pay %6,1 den %6,4 e yükselirken kimya sektöründe de %1,8 den %1,4'e düşüş yaşanmıştır. Otomotiv yan sanayi sektörü 2012 deki payını %1,8 den %3,3 e yükseltirken makine metal sektörü konumunu korumaya devam etmiştir. 31
2012 YILI İLLERİN DIŞ TİCARET HACİMLERİ SIRA NO İLLER İHRACAT $ İTHALAT $ DIŞ TİCARET HACMİ $ 1 İSTANBUL 76.661.017.271 119.601.020.544 196.262.037.815 2 KOCAELİ 12.599.011.360 11.733.533.730 24.332.545.090 3 BURSA 11.125.042.767 10.316.050.743 21.441.093.510 4 İZMİR 8.662.196.822 10.576.757.696 19.238.954.518 5 ANKARA 7.143.143.095 10.489.176.013 17.632.319.108 6 GAZİANTEP 5.581.382.296 5.053.831.153 10.635.213.449 7 MANİSA 4.204.730.150 3.618.434.183 7.823.164.333 8 HATAY 2.041.202.739 4.420.191.947 6.461.394.686 9 ADANA 1.915.935.194 3.046.331.991 4.962.267.185 10 DENİZLİ 2.624.238.819 2.262.263.373 4.886.502.192 11 KAYSERİ 1.582.921.958 1.589.200.636 3.172.122.594 12 SAKARYA 1.820.433.230 1.149.584.871 2.970.018.101 13 MERSİN 1.311.918.207 1.129.214.800 2.441.133.007 14 KONYA 1.275.789.245 1.153.774.351 2.429.563.596 15 KAHRAMANMARAŞ 754.014.208 1.037.028.322 1.791.042.530 16 ANTALYA 978.097.279 666.537.272 1.644.634.551 17 ZONGULDAK 321.157.964 1.256.296.453 1.577.454.417 18 ESKİŞEHİR 925.407.061 645.141.345 1.570.548.406 19 SAMSUN 422.942.260 1.006.611.250 1.429.553.510 20 TRABZON 1.099.796.448 157.722.386 1.257.518.834 21 TEKİRDAĞ 596.924.283 641.097.289 1.238.021.572 22 MARDİN 949.895.672 151.968.426 1.101.864.098 23 ŞIRNAK 1.018.369.682 40.732.925 1.059.102.607 * İNEGÖL İLÇESİ 776.713.181 274.535.143 1.051.248.324 24 AYDIN 711.349.209 293.205.023 1.004.554.232 25 BALIKESİR 475.744.512 485.236.885 960.981.397 26 OSMANİYE 117.915.684 839.993.612 957.909.296 27 KARABÜK 167.424.439 482.827.237 650.251.676 28 ORDU 334.243.515 104.245.214 438.488.729 29 RİZE 389.489.130 25.940.905 415.430.035 30 KIRŞEHİR 203.384.024 211.556.288 414.940.312 31 KARAMAN 278.648.648 123.461.012 402.109.660 32 HAKKARİ 363.151.648 38.888.414 402.040.062 33 MALATYA 282.898.149 96.872.228 379.770.377 34 AFYONKARAHİSAR 314.442.058 62.578.293 377.020.351 35 UŞAK 171.585.172 194.213.592 365.798.764 Tablo 9. 2012 Yılı İllerin Dış Ticaret Hacimleri 32
2012 YILI İLLERİN DIŞ TİCARET FAZLALARI SIRA NO İLLER İHRACAT $ İTHALAT $ CARİ FAZLA $ 1 ŞIRNAK 1.018.369.682 40.732.925 977.636.757 2 TRABZON 1.099.796.448 157.722.386 942.074.062 3 KOCAELİ 12.599.011.360 11.733.533.730 865.477.630 4 BURSA 11.125.042.767 10.316.050.743 808.992.024 5 MARDİN 949.895.672 151.968.426 797.927.246 6 SAKARYA 1.820.433.230 1.149.584.871 670.848.359 7 MANİSA 4.204.730.150 3.618.434.183 586.295.967 8 GAZİANTEP 5.581.382.296 5.053.831.153 527.551.143 * İNEGÖL İLÇESİ 776.713.181 273.605.307 502.248.037 9 AYDIN 711.349.209 293.205.023 418.144.186 10 RİZE 389.489.130 25.940.905 363.548.225 11 DENİZLİ 2.624.238.819 2.262.263.373 361.975.446 12 HAKKARİ 363.151.648 38.888.414 324.263.234 13 ANTALYA 978.097.279 666.537.272 311.560.007 14 ESKİŞEHİR 925.407.061 645.141.345 280.265.716 15 AFYONKARAHİSAR 314.442.058 62.578.293 251.863.765 16 ORDU 334.243.515 104.245.214 229.998.301 17 MALATYA 282.898.149 96.872.228 186.025.921 18 MERSİN 1.311.918.207 1.129.214.800 182.703.407 19 GİRESUN 175.033.316 9.697.631 165.335.685 20 KARAMAN 278.648.648 123.461.012 155.187.636 21 DİYARBAKIR 198.952.274 69.057.038 129.895.236 22 BURDUR 150.369.641 22.919.677 127.449.964 23 MUĞLA 243.429.684 120.591.428 122.838.256 24 KONYA 1.275.789.245 1.153.774.351 122.014.894 25 ISPARTA 155.200.073 47.644.676 107.555.397 26 ÇANAKKALE 169.930.755 71.807.619 98.123.136 27 IĞDIR 84.662.455 8.115.367 76.547.088 28 ADIYAMAN 104.826.308 35.585.231 69.241.077 29 ÇORUM 166.368.854 98.436.052 67.932.802 30 BATMAN 83.544.244 26.754.486 56.789.758 31 NİĞDE 62.643.575 20.720.937 41.922.638 32 KÜTAHYA 145.487.482 119.628.367 25.859.115 33 ÇANKIRI 50.909.778 28.344.711 22.565.067 34 SİNOP 27.305.184 9.331.088 17.974.096 35 TOKAT 37.301.761 20.453.699 16.848.062 Tablo 10. 2012 Yılı İllerin Dış Ticaret Fazlaları 33
2012 YILI İLLERE GÖRE İHRACAT SIRALAMASI VE İNEGÖL ÜN YERİ SIRA NO İLLER İHRACAT $ 1 İSTANBUL 76.661.017.271 2 KOCAELİ 12.599.011.360 3 BURSA 11.125.042.767 4 İZMİR 8.662.196.822 5 ANKARA 7.143.143.095 6 GAZİANTEP 5.581.382.296 7 MANİSA 4.204.730.150 8 DENİZLİ 2.624.238.819 9 HATAY 2.041.202.739 10 ADANA 1.915.935.194 11 SAKARYA 1.820.433.230 12 KAYSERİ 1.582.921.958 13 MERSİN 1.311.918.207 14 KONYA 1.275.789.245 15 TRABZON 1.099.796.448 16 ŞIRNAK 1.018.369.682 17 ANTALYA 978.097.279 18 MARDİN 949.895.672 19 ESKİŞEHİR 925.407.061 * İNEGÖL İLÇESİ 776.713.181 20 KAHRAMANMARAŞ 754.014.208 21 AYDIN 711.349.209 22 TEKİRDAĞ 596.924.283 23 BALIKESİR 475.744.512 24 SAMSUN 422.942.260 25 RİZE 389.489.130 26 HAKKARİ 363.151.648 27 ORDU 334.243.515 28 ZONGULDAK 321.157.964 29 AFYONKARAHİSAR 314.442.058 30 MALATYA 282.898.149 31 KARAMAN 278.648.648 32 MUĞLA 243.429.684 33 KIRŞEHİR 203.384.024 34 DİYARBAKIR 198.952.274 35 GİRESUN 175.033.316 Tablo 11. 2012 Yılı İllere Göre İhracat Sıralaması ve İnegöl ün Yeri 34
2012 YILI İLLERE GÖRE İTHALAT SIRALAMASI VE İNEGÖL ÜN YERİ SIRA NO İLLER İTHALAT $ 1 İSTANBUL 119.601.020.544 2 KOCAELİ 11.733.533.730 3 İZMİR 10.576.757.696 4 ANKARA 10.489.176.013 5 BURSA 10.316.050.743 6 GAZİANTEP 5.053.831.153 7 HATAY 4.420.191.947 8 MANİSA 3.618.434.183 9 ADANA 3.046.331.991 10 DENİZLİ 2.262.263.373 11 KAYSERİ 1.589.200.636 12 ZONGULDAK 1.256.296.453 13 KONYA 1.153.774.351 14 SAKARYA 1.149.584.871 15 MERSİN 1.129.214.800 16 KAHRAMANMARAŞ 1.037.028.322 17 SAMSUN 1.006.611.250 18 OSMANİYE 839.993.612 19 ANTALYA 666.537.272 20 ESKİŞEHİR 645.141.345 21 TEKİRDAĞ 641.097.289 22 BALIKESİR 485.236.885 23 KARABÜK 482.827.237 24 AYDIN 293.205.023 * İNEGÖL İLÇESİ 274.535.143 25 KIRŞEHİR 211.556.288 26 ŞANLIURFA 202.967.249 27 UŞAK 194.213.592 28 BOLU 179.393.886 29 TRABZON 157.722.386 30 MARDİN 151.968.426 31 BİLECİK 149.109.588 32 KIRKLARELİ 138.321.252 33 KARAMAN 123.461.012 34 EDİRNE 120.647.527 35 MUĞLA 120.591.428 Tablo 12. 2012 Yılı İllere Göre İthalat Sıralaması ve İnegöl ün Yeri 35
İNEGÖL ÜN Sektörlere Göre İhracatı 2008-2012 Yıllara Arası İHRACAT 2012 Genel 2011 Genel 2010 Genel 2009 Genel 2008 Genel Sektör Yılı Toplamı İhr. Yılı Toplamı İhr. Yılı Toplamı İhr. Yılı Toplamı İhr. Yılı Toplamı İhr. $776.713.181,30 Payı $676.127.625,63 Payı $555.695.385,00 Payı $521.638.781,06 Payı $549.515.886,87 Payı Tekstil $356.673.615,87 45,92% $361.057.930,20 53,40% $291.024.527,0 52,37% $294.517.338,1 56,46% $304.464.273,4 55,41% Mobilya $251.244.071,33 32,35% $176.553.018,60 26,11% $143.466.738,0 25,82% $114.661.993,3 21,98% $104.269.261,6 18,97% Orman Ürünleri $52.574.514,05 6,77% $47.074.933,89 6,96% $38.109.120,00 6,86% $43.289.416,23 8,30% $73.922.109,97 13,45% Gıda $49.944.471,10 6,43% $41.302.304,87 6,10% $36.092.090,00 6,49% $29.935.034,69 5,74% $25.307.675,18 4,61% Kimya $11.642.877,13 1,50% $12.256.789,50 1,81% $13.709.898,00 2,47% $19.329.506,72 3,71% $17.865.479,71 3,25% Otomotiv Yan Sanayi Makine & Metal Diğer Sektörler $25.738.501,08 3,31% $12.163.392,22 1,79% $15.654.942,00 2,82% $8.774.735,40 1,68% $17.556.572,85 3,19% $3.678.188,84 0,47% $3.453.306,76 0,51% $2.233.497,00 0,40% $1.863.958,53 0,36% $1.981.696,61 0,36% $25.216.941,90 3,25% $22.265.949,59 3,29% $15.404.574,00 2,77% $9.266.797,94 1,78% $4.148.817,40 0,75% Tablo 13. İnegöl ün 2008 2012 Yılları Arası Sektörlere Göre İhracatı 36
İNEGÖL ÜN Sektörlere Göre İthalatı 2008-2012 Yıllara Arası İTHALAT 2012 Genel 2011 Genel 2010 Genel 2009 Genel 2008 Genel Sektör Yılı Toplamı İthalat Yılı Toplamı İthalat Yılı Toplamı İthalat Yılı Toplamı İthalat Yılı Toplamı İthalat $273.605.306,95 Payı $347.056.818,25 Payı $367.520.516,00 Payı $298.019.143,23 Payı $312.886.603,32 Payı Tekstil $104.967.503,77 38,36% $175.274.717,78 50,50% $142.242.444,0 38,70% $125.730.387,2 42,19% $158.488.568,7 50,65% Mobilya $4.152.937,48 1,52% $8.022.775,10 2,31% $3.569.011,00 0,97% $2.779.741,33 0,93% $3.773.169,08 1,21% Orman Ürünleri $83.426.513,17 30,49% $75.770.160,38 21,83% $57.487.863,00 15,64% $49.753.699,85 16,69% $115.319.730,9 36,86% Gıda $22.742.751,28 8,31% $11.545.655,18 3,32% $15.256.365,00 4,15% $3.208.233,77 1,08% $3.416.876,31 1,09% Kimya $18.855.276,73 6,55% $35.095.872,01 10,11% $99.447.469,00 27,06% $84.003.357,57 28,19% $13.538.404,68 4,33% Otomotiv Yan Sanayi Makine & Metal Diğer Sektörler $17.466.529,50 6,38% $26.701.658,55 7,69% $16.331.945,00 4,44% $12.355.649,21 4,15% $17.487.870,19 5,59% $1.258.877,16 0,46% $1.441.558,17 0,41% $759.825,00 0,21% $3.952.270,20 1,33% $493.914,37 0,16% $21.664.754,33 7,92% $13.204.421,08 3,80% $32.425.594,00 8,82% $16.235.804,03 5,45% $368.069,00 0,12% Tablo 14. İnegöl ün 2008 2012 Yılları Arası Sektörlere Göre İthalatı 37
Yıllar 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Onay Sayısı 5.160 5.989 6.151 7.474 8.108 9.129 9.307 9.890 11.031 Tablo 15. İhracat Onay Tablosu (Serbest Dolaşım ve Menşe ispat belgeleri) (Yıllar İtibariyle, Adet) 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 0 İhracat Onay Sayısı 11031 9890 9129 9307 8108 7474 5160 5989 6151 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 İhracat Onay Sayısı Türk Mobilya Sektörü Şekil 15. İhracat Onay Sayısı Grafiği Türk mobilya endüstrisi çoğu geleneksel yöntemlerle çalışan küçük ölçekli işletmelerin çoğunlukta olduğu bir yapıya sahiptir. Ancak son 10-15 yıl dikkate alındığında orta ve büyük ölçekli işletmelerin sayısında da gözle görülür bir artış mevcuttur. 2007-2013 yılları arasındaki 6 yıllık periyotta mobilya sektörünün üretimi yılda %13 gibi bir artışla 2013 yılı sonunda 19 milyar dolar düzeyine ulaşacağı tahmin edilmektedir. YILLAR Ortalama Yıllık Artış 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2007-2013 7.800 9.000 10.200 12.500 14.000 16.300 19.000 (%)13 Tablo 16. Türk Mobilya Sektörü Üretim Projeksiyonu (2007-2013) (Milyon $) 38
Türkiye mobilya sektörü, pazarın yoğunlaştığı veya orman ürünlerinin yoğun olduğu belirli bölgelerde toplanmıştır. Türkiye'nin neredeyse her ilinde mobilya üretimi yapan işletmelere rastlanmakla birlikte, Kayseri, Bursa (İnegöl), İzmir, Ankara, İstanbul ve Adana'da üretim tesislerinin sıklaştığı görülmektedir. Bursa İnegöl bölgesi tarihi İpek Yolu üzerinde olması ve hammadde kaynaklarına yakın olması nedeniyle mobilyacılıkta önemli bir rol oynamaktadır. İzmir bölgesi, TÜİK verilerindeki belirtilen istihdam düzeyine göre, Bursa dan sonra gelmektedir. İstihdam düzeyi sıralamasında İstanbul u sırası ile Ankara, Kayseri, Bursa ve İzmir takip etmektedir. Mobilya sektörü, özellikle son yıllarda büyük gelişme göstermiş ve ihracat 2012 yılında 1,81 milyar dolara ulaşmıştır. 2008 yılında 1,31 milyar dolar olan mobilya ihracatımız 2009 yılında genelde düşme eğilimi göstererek 1,14 milyar dolara gerilemiştir. 2010 yılında 2009 yılına göre %18 artarak 1,34 milyar dolar olmuş, 2011 yılında ise %15 lik bir artışla 1,58 milyar dolar olmuştur. İhracat yapılan başlıca ülke grupları içerisinde Irak, Libya, Almanya, Azerbaycan ve Fransa ilk 5 sırayı paylaşmaktadır. İlk 10 ülkeye gerçekleştirilen ihracatın %60 ını mobilya ihracatımız oluşturmaktadır. Ayrıca, mobilya ihracatımızda dikkat çeken bir diğer özellik ise Irak, Libya ve Türkmenistan gibi Türk müteahhitlik hizmetlerinin yoğun olduğu ülkelerdeki ihracat artışının yükselmesidir. Libya da 2009 yılında %102, Türkmenistan da %62 oranında bir artış gerçekleşmiştir. Arap Baharı olarak adlandırılan, Kuzey Afrika ve Ortadoğu ülkelerindeki rejim değişikliklerinden sonra, Libya ülkemiz için mobilya sektörü de dahil olmak üzere birçok sektörde yeni bir pazar halini almıştır. 2011 yılında Libya ya yapılan mobilya ihracatımız 16 milyon dolar dolaylarında iken 2012 yılında yapılan mobilya ihracatı 10 kat artarak 162 milyon dolara ulaşmış, Libya mobilya ihracatı yaptığımız ülkeler arasında ikinci sıraya yükselmiştir. Mobilya sektöründe yapılan ithalatın ise yıllar içinde artış göstermekte olmasıyla beraber, ihracat artışımızın ithalat artışının önünde gerçekleşmiş olup, Türkiye mobilya sektöründe net ihracatçı bir ülke konumunda bulunmaktadır. Mobilya sektöründe ithalat yapılan ülkeler içinde en büyük payı %35 ile Çin almaktadır. Bu ülkeyi, İtalya ve Almanya 39
takip etmektedir. Ülkemizin mobilya ithalatında ilk 10 ülkenin payı %80 civarında olup, mobilya ithalatı 2012 yılı itibariyle ülkemiz genel ithalatının %0,35 ini oluşturmaktadır. 2008 sonu itibariyle uluslararası piyasalardaki etkileri bütün sektörlerde yaşanan ekonomik krizin etkisiyle ülkemiz mobilya sektöründe, hem yatırımlarda hem talepte bir daralma yaşanmıştır. 2009 yılında ihracatımızda görülen düşüş, 2010 yılı başı itibariyle yerini yükselmeye bırakmış, 2011 yılsonu itibariyle 2010 yılına göre %17,9 oranında bir artış gerçekleşmiştir. 2012 ise 2011 yılına göre bu artış %13 olarak gerçekleşmiştir. Türk Mobilya Sektörünün Güçlü Yönleri Sektörün dinamik yapısı ve gelişmeye açık bir potansiyele sahip olması Ürün çeşitliliği El işçiliğinin gelişmiş düzeyde olması Tasarıma verilen önem Hedef pazarlara coğrafi yakınlık Sektörün işbirliğine ve yatırıma açık yapısı Türk Mobilya Sektörünün Zayıf Yönleri Hammadde temininde yaşanan sıkıntılar Enerji fiyatlarının yüksekliği Kalifiye işgücü yetersizliği Tanıtım ve pazarlamadaki dağınıklık Markalaşmaya gereken önemin verilmemesi AR-GE ve teknoloji konusunda zayıf kalınması Türk Mobilya Sektörü İle İlgili Görüş ve Öneriler Mobilya sektöründe, ABD ve AB ülkeleri gibi ileri teknolojiye yönelmiş ülkelerin yanı sıra Çin ve Uzakdoğu gibi ucuz ama nispeten düşük kalite imalat yapan ülkeler dikkat çekmektedir. Bu itibarla, ülkemizin Çin kadar ucuz bir imalat yapması, maliyetlerdeki yükler nedeniyle kısa ve orta vadede mümkün olmadığı için, Türk mobilya sektörünün teknoloji, tasarım ve markalaşmaya önem vermesi gerekmektedir. 40
Ülkemizde mobilya sektörü özellikle ev ve ofis mobilyaları grubunda yoğunlaşmaktadır. Türk mobilya sanayisinin dünya ticaretindeki payı nispeten düşük olup, ithalatta %0,7, ihracatta %1,5 oranında bir pay almaktadır. Söz konusu payın arttırılabilmesi için, hali hazırda devlet desteklerinden sektörün daha fazla yararlanması mümkündür. İhracata yönelik destekler kapsamında; AR-GE Yardımı Pazar Araştırması ve Pazarlama Desteği Eğitim ve Danışmanlık Yardımı Çevre Maliyetlerinin Desteklenmesi İstihdam Yardımı Yurtdışı Ofis-Mağaza Açma, İşletme ve Marka Tanıtım Desteği Türk Ürünlerinin Yurtdışında Markalaşması, Türk Malı İmajının Yerleştirilmesi ve Turquality nin Desteklenmesi Uluslararası Nitelikteki Yurtiçi İhtisas Fuarlarının Desteklenmesi Yurtdışı Fuar Katılımlarının Desteklenmesi Tasarım Desteği olmak üzere sağlanan desteklerden mobilya sektörünün yeterince faydalanamadığı görülmektedir. Pazar Araştırması ve Pazarlama Desteğinden, 2009 yılında yararlanan toplam 794 firmanın 25 i, Çevre Maliyetlerinin Desteklenmesi çerçevesinde 2009 yılında yararlanan toplam 1289 firmanın 4 ü, Yurtdışı Ofis-Mağaza Açma, İşletme Yardımı ndan 2009 yılında yararlanan toplam 203 firmanın 9 u, Turquality programı kapsamında desteklenen 75 markadan 6 tanesi, mobilya sektöründe yer alan firmalardan oluşmaktadır. Sektörde çok dağınık bir yapının olduğu görülmektedir. Öte yandan, sektörün kurumsal dokusunda çok fazla sayıda kuruluşun varlığı sebebiyle, ihracat artışında bir sinerji yaratılabilmesinde zorluklar yaşanmaktadır. Bu itibarla; 41
Ana ve Yan Sektörlerde Etkin Koordinasyon Sağlanması Sektör ile ilgili Politikaların Oluşturulması ve Uygulanmasında Aktif Katılım AB Entegrasyon Sürecinde Sektörün Geliştirilmesi Küresel Rekabet Şartlarına Uygun Olarak Sektörün Güçlendirilmesi İlgili Dernek, Birlik, Oda ve OSB lerin Bir Araya Getirilmesi Sektörde Üst Kurumsal Birlikteliğin Oluşturulması için bir mobilya sektör platformunun oluşturulması faydalı olabilecektir. Mobilya Sektör Platformu nun ve Mobilya İhracatçı Birliği nin oluşturulması hususu sektörün dış pazarlardaki payının ve etkinliğinin arttırılabilmesi açısından önem arz etmektedir. Ülkemiz mobilya sektörünün kalite ve tasarım üzerinde yoğunlaşması, ihracattaki payının arttırılabilmesi ve süreklilik kazanması açısından da büyük önem taşımaktadır. Bu gerekçeyle, uluslararası ölçekte kabul görecek bir kalite işaretinin oluşturulması gerekmektedir. Sektörde maliyetlerin düşürülmesinin önemli bir yolu olarak, Ortak Satın Alma Organizasyonu kurulması ise en azından denenebilecek finansal araçlardan biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Ortak Satın Alma Organizasyonlarının kurulmasının, özellikle ucuz girdi temini ve ucuz hizmet alımı açısından maliyet avantajı yaratabilmesi mümkün bulunmaktadır. Sektörde yaşanan en önemli sorunlardan biri ise, kalifiye işgücündeki yetersizliklerdir. Bunun için eğitim imkânlarının arttırılması ve geliştirilmesi gerekmektedir. Tanıtım gruplarının faaliyetlerine bilimsel metodlarla yeni bir vizyon kazandırılması gerekmektedir. Yurtdışındaki Türk Ticaret Merkezleri nde mobilya tanıtım ofislerinin açılması da sektörün ihracatına yeni bir ivme kazandırılabilecek konular arasında sayılmaktadır. Kalite olgusunun, değişen ve gelişen tüketici tercihleri nedeniyle özellikle ihracatta çok önemli olması, mobilya sektöründe bir kalite işaretinin geliştirilmesi ve bunun için bir Mobilya Teknoloji ve Tasarım Kurulu nun oluşturulması ve oluşturulacak kurul aracılığıyla mobilya kalite işaretinin geliştirilmesi ve uygulamaya konulması büyük önem arz etmektedir. 42
İnegöl Mobilya Sektörü Cumhuriyet dönemiyle birlikte İnegöl de ekonomi; özellikle coğrafi pozisyonu gereği önemli gelişmeler göstermiştir. 1927 yılında üç dokuma fabrikası, iki tahıl fabrikası, bir kereste fabrikası, iki tereyağı, yoğurt ve peynir imalathanesi, Romanya göçmeni Salih Anıl ın mısır kırma makineleri ve yün tarakları ile çorap ve fanila imalathaneleri kurularak İnegöl ekonomisi gelişimini sürdürmüştür. Çevresindeki ormanlar nedeniyle 1980 lere kadar orman ürünleri alanında imalat sanayi gelişmiş, ağaç ve kereste işletmeciliği üzerine faaliyet ön planda olmuştur. O yıllarda ayrıca makineli tarım öncesinde çiftçinin en önemli araçlarından biri olan döğen imalatı da yapılmıştır. 1943 ten sonra İnegöl de mobilya imalatına başlanmıştır. Aslında şehrin şu anki ekonomik aktivitesini belirleyen önemli kilometre taşlarından biri de bu olmuştur. İnegöl de fabrika olarak nitelendirilebilecek ilk tesis 150 girişimcinin bir araya gelerek kurdukları ve 4 Ağustos 1957 de günlük 24 bin kapasiteyle üretime başlayan tuğla fabrikasıdır. İnegöl de üretilen ve ilçe dışına satışı yapılan başlıca ürünler tütün, tahıl, kereste, koza, yaş sebze ve kuru meyveden oluşmaktadır. Köylülerin geçim kaynağını orman ürünleri ve tarım oluşturmaktadır. Tarla tarımında patates, lahana, domates, pancar ön sıralarda gelmektedir. Yörede meyvecilik de bir hayli gelişmiştir. Özellikle şeftali, armut, erik, elma ve çilek meyvecilikle uğraşan yöre halkının başlıca geçim kaynağını oluşturmaktadır. Son yıllarda ilçede meyve fidancılığı da büyük bir ivme kazanmıştır. İstihdam açısından incelendiğinde, İnegöl de en yüksek istihdamın sanayi sektöründe olduğu görülmektedir. Toplam işgücünün %47 si sanayi sektöründe çalışmaktadır. Ayrıca, ilçe dışından da sanayi sektörü önemli miktarda işgücü çekmektedir. 1976 yılında İnegöl Belediyesi ile İnegöl Ticaret ve Sanayi Odası`nın teşebbüsüyle kurulan İnegöl Organize Sanayi Bölgesi (İOSB) Türkiye nin ilk organize sanayi bölgeleri arasında yer alır. 1980 sonrasında ise İOSB nin kurulması ile birlikte orman ürünlerinin yanında tekstil, otomotiv yan sanayi ve diğer sanayi kolları da gelişmiştir. Bölgede ağırlıklı olarak tekstil ve konfeksiyon işletmeleri göze çarpmakla birlikte, sünger üretimi, sunta ve kontra plak üretimi, gıda üretimi, yem üretimi, ambalaj, cam, orman ürünleri-mobilya, kimya, gıda, döküm ile otomotiv yan sanayi sektörlerinde faaliyet gösteren işletmeler vardır. İlçede 43
faaliyet gösteren fabrikaların il içindeki katma değere katılma oranı %84, il dışına ise %16 oranındadır. Türkiye toplam ihracatının %1 ini, mobilya ihracatının %10 unu, yurt içi mobilya talebinin ise %40 ını bu şehir karşılamaktadır. İnegöl de mobilyacılığın geçmişi, yüzyıl öncesine, 1900 lü yılların başına dayanır. O yıllarda İnegöl ün etrafının ormanlarla kaplı oluşu, ağacın kereste atölyelerinde işlenip kalas halini alarak yurt içinde ihtiyacı olan yerlere nakli ile başlamış, Cumhuriyet in kurulduğu yıllarda da kerestecilik, yumurta sandığı, at arabası imalatı, daha sonra sandalyecilik ve koltuk imalatları yerini günümüzde son teknolojik imkânların, makinelerin kullanıldığı bir döneme bırakmıştır. Ağaçlarla uğraşmak zamanla ana kaynağımız haline gelmiştir. İnegöl coğrafi konum itibariyle Ankara-Bursa karayolu üzerinde bulunması nedeniyle mobilya sanayi bölgemize her gün ziyaretçi ve müşteri olarak gelen halkımızın ilgisini çekmektedir. Sektördeki çeşitlerden modern ve klasik koltuk takımları, yatak odası ve yemek odası takımları, oturma grupları, çekyat, kanepe, çocuk ve genç odası mobilyaları, mutfak ve mobilya aksesuarları büyük beğeni toplamaktadır. İnegöl mobilyacılığın bugünkü ekonomiye katkısı azımsanmayacak kadar büyüktür. Kurulduğu yıllarda parmakla sayılabilecek kadar az olan mobilyacı işyerleri bugün yerini yüzlercesine bırakmıştır. Bu iş yerlerinde üretilen mobilyaların çeşitleri ve modelleri oldukça zengindir. Sektördeki firmalarımız, İnegöl de her yıl organize edilen mobilya dekorasyon fuarları ile hem ulusal hem de uluslar arası düzeyde işadamları ve tüketicileri misafir etmekte ve onlara İnegöl mobilyasını tanıtma fırsatı sunmaktadır. İHRACAT 2012 2011 2010 2009 2008 Mobilya 251,24 176,55 143,46 114,66 104,26 Orman Ürünleri 52,57 47,07 38,10 43,28 73,92 Tablo 17. İnegöl ün 2008-2012 Yılları Arası Sektörlere Göre İhracatı (Milyon $) 44
İnegöl de Mobilya Test Laboratuarının Kurulması Fikir öncülüğünü İnegöl Ticaret ve Sanayi Odası nın yaptığı ve projesini koordine ettiği Mobilya Test Laboratuarı, TUV Rheinland tarafından Ekim 2011 de İnegöl de faaliyete geçirilmiştir. TUV Rheinland Mobilya Test Laboratuarı, 25 ayrı mobilya dayanıklılık ve kalite testi sağlamaktadır. Yaklaşık 2.000.000 Avro ya mal olan laboratuar Türkiye ye hizmet vermenin yanı sıra yakın coğrafyada bulunan ülkelere de hizmet verebilmektedir. Dünyada sadece dokuz örneği bulunan mobilya test laboratuarı ülkemizde tektir. Mobilya başkenti olmayı kendine misyon edinmiş İnegöl kenti için bu amaca ulaşmada büyük ölçüde katkı sağlayabilecek kapasitede bir laboratuardır. Mobilya Test Laboratuarı uzun vadede ve geniş alanda toplumsal fayda sağlayacaktır. Türkiye de daha önce mobilya test laboratuarı olmadığından kalite sertifikalı ürün almak isteyen bilinçli tüketicilerin daha fazla ücret verme mağduriyeti ortadan kalkmıştır. Üreticiler için nakliye giderleri ortadan kalktığından sertifikayı daha ucuza almaktalar ve böylece daha fazla üretici kalite sertifikası temin edebilmektedir. Bu durum da rekabeti artırmakta ve tüketiciler, kalite sertifikalı ürünü daha ucuza elde edebilmektedir. Estetik ve fonksiyonellik gibi özellikler için mobilya alan tüketiciler kalite sertifikalı ürün aldıklarında güvenilirlik, dayanıklılık, emniyet ve işçilik kalitesi konularında beklenmedik sorunlarla karşılaşmayacaklardır. Ayrıca daha önce test yaptıramayan ve kalite belgesi alamadığı için pazarda sıkıntı yaşayan mobilya firmaları ürünlerine uygulanan testler sayesinde kalitesini artırıp pazar paylarını genişletebilmektedirler. 3.11. Binek Araç ve Tescil İstatistikleri İnegöl İlçe Emniyet Müdürlüğü nden alınan verilere göre 2008 yılından başlayarak 2012 yılı sonuna kadar hem tescilli araç sayısında hem de sürücü belgesi sayısında her yıl bir artış yaşandığı görülmektedir. 45
38.227 41.468 39.385 44.046 40.840 46.704 44.093 51.208 46.707 54.477 Yıllara Göre Tescilli Araç ve Sürücü Belgesi Sayısı 60.000 55.000 50.000 45.000 40.000 35.000 30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0 2008 2009 2010 2011 2012 Tescilli Araç Sayısı Sürücü Belgesi Sayısı Şekil 16. Yıllara Göre Tescilli Araç ve Sürücü Belgesi Sayısı Grafiği Tescilli araç aayıları açısından bakıldığında 2008 de 38.227 olan tescilli araç sayısı, 2009 da yaklaşık %3 artarak 39.385 e çıkmıştır. 2010 da ise bu sayı yine bir önceki yıla göre yaklaşık %4 artarak 40.840 olmuştur. 2011 yılı itibariyle ise 44.093 e ulaşan tescilli araç sayısında 2010 a göre yaklaşık %8 lik bir artış görülmüştür. 2012 yılında tescilli araç sayısı, bir önceki yıla göre %5,9 luk bir artışla 46.707 ye yükselmiştir. YILLAR 2008 2009 2010 2011 2012 Tescilli Araç Sayısı 38.227 39.385 40.840 44.093 46.707 Sürücü Belgesi Sayısı 41.468 44.046 46.704 51.208 54.477 Tablo 18. Yıllara Göre Tescilli Araç ve Sürücü Belgesi Sayısı Sürücü belgesi sayıları açısından bakıldığında ise 2008 yılından 2011 yılı sonuna kadar sürekli bir artış görülmektedir. 2008 de 41.468 olan bu sayı 2009 da yaklaşık %6 artarak 44.046 ya, 2010 da yaklaşık yine %6 artarak 46.704 e, 2011 de da yaklaşık %10 artarak 51.208 e ulaşmış ve son olarak 2012 de 6,3 artarak 54.477 ye ulaşmıştır. 3.12. Tarım ve Hayvancılık İnegöl İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü nden alınan 2012 yılı verilerine göre, İnegöl ün toplam kültür arazisi 297.230 ha, orman arazisi 424.220 ha, çayır-mera arazisi 180.420 ha, göl-bataklık-kayalık ve meskun yerler 98.170 ha alana sahiptir. 46
Arazi Türlerinin Dağılımı 18% 10% 30% Kültür Arazisi Orman Arazisi Çayır-Mera Arazisi 42% Göl-Bataklık-Kayalık ve Meskun Yerleer Şekil 17. Arazi Türlerini Dağılımı Grafiği İlçemizde toplam 2.526.420 dekar tarım alanı bulunmaktadır. Tarım alanının yaklaşık %64 ü tarla arazisi, %33 ü meyve bahçeleri arazisi ve %3 ü meyve alanı olarak kullanılmaktadır. Nadas alanları yıllara göre değişmekle beraber, ortalama 5.000 dekarlık tarım alanı ise nadasa bırakılmıştır. ÜRÜN ADI ÜRETİM DEĞERİ (TL) Bitkisel Üretim 360.416.870,00 Hayvansal Üretim 49.350.416,00 TOPLAM 409.767.286,00 Tablo 19. Hayvansal ve Bitkisel Üretim Değerleri (TL) 47
Hayvansal ve Bitkisel Üretim Değerlerinin Dağılımı Bitkisel Üretim Hayvansal Üretim 12% 88% Şekil 18. Hayvansal ve Bitkisel Üretim Değerlerinin Dağılımı Grafiği İnegöl İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü nden alınan 2012 yılı verilerine göre İnegöl deki tarımsal üretimin toplam değerinin %88 ini 360.416.870,00 TL değeriyle bitkisel üretim oluştururken, geri kalan %12 lik kısmını 49.350.416,00 TL değeriyle hayvansal üretim oluşturur. İnegöl de gerçekleşen toplam tarımsal ve hayvansal üretimin toplam değeri ise 409.767.286,00 TL dir. ÜRÜN ADI ÜRETİM ALANI (Da) ÜRETİM (ton) Şeftali 16.275 42.315 Armut 19.000 75.050 Elma 11.900 44.744 Çilek 2.100 3.675 Kiraz 14.000 14.700 Ceviz 6.000 4.350 Erik 4.200 13.860 Kestane 4.900 3.185 Üzüm (Sofralık Çekirdekli) 2.000 4.200 Tablo 20. Meyvelerin Üretim Alanları ve Miktarları 48
2.100 3.675 16.275 19.000 11.900 6.000 4.350 14.000 14.700 4.200 13.860 4.900 3.185 2.000 4.200 42.315 44.744 80.000 75.000 70.000 65.000 60.000 55.000 50.000 45.000 40.000 35.000 30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0 Meyvelerin Üretim Alanları ve Miktarları 75.050 ÜRETİM ALANI (Da) ÜRETİM (Ton) Şekil 19. Meyvelerin Üretim Alanları ve Miktarları Grafiği İnegöl de üretilen çeşitli meyveleri üretim (ton) ve üretim alanı (Da) açısından karşılaştırdığımızda şeftali, armut, elma, çilek, kiraz, ceviz, erik, kestane ve üzüm (sofralık) arasında armudun 75.050 ton üretimle ilk sırada olduğu görülmektedir. Üretim alanı açısından yapılan kıyaslamada da armut 18.931 dekar üretim alanı ile yine birinciliğini korumaktadır. Üretim miktarı açısından ikinci sırada 44.744 ton üretim ile elma gelirken, üçüncü sırada 42.315 ton üretim ile şeftali, dördüncü sırada 14.700 ton üretim ile kiraz, beşinci sırada 13.860 ton üretim ile erik, altıncı sırada 4.350 ton üretim ile ceviz, yedinci sırada 4.200 ton üretim ile üzüm (sofralık), sekizinci sırada 3.765 ton üretim ile çilek, dokuzuncu ve son sırada ise 3.185 ton üretim ile kestane yer almaktadır. Üretim alanları açısından ise ikinci sırada 16.275 dekar üretim alanı ile şeftali gelirken, üçüncü sırada 14.000 dekar üretim alanı ile kiraz, dördüncü sırada 11.900 dekar üretim alanı ile elma, beşinci sırada 6.000 dekar üretim alanı ile ceviz, altıncı sırada 4.900 dekar üretim alanı ile kestane, yedinci sırada 4.200 dekar üretim alanı ile erik, sekizinci sırada 2.100 dekar üretim alanı ile çilek, dokuzuncu ve son sırada ise 2.000 dekar üretim alanı ile üzüm (sofralık) yer almaktadır. 49
1.900 1.600 2.400 900 1.575 850 2.338 550 963 500 1.500 300 360 50 75 30 75 30 83 25 57 7.500 7.600 ÜRÜN ADI ÜRETİM ALANI (Da) ÜRETİM (Ton) Patates 7.500 24.375 Domates (sofralık) 850 2.338 Domates (sanayi) 1.900 7.600 Lahana (beyaz) 500 1.500 Biber (sivri) 900 1.575 Patlıcan 30 75 Hıyar 30 83 Taze Fasülye 1.600 2.400 Sakız Kabağı 25 57 Bal Kabağı 300 360 Kavun 50 75 Karpuz 550 963 Tablo 21. Sebzelerin Üretim Alanları ve Miktarı 25.000 20.000 15.000 24.375 Sebzelerin Üretim Alanları ve Miktarları 10.000 5.000 ÜRETİM ALANI (Da) ÜRETİM (Ton) 0 Şekil 20. Sebzelerin Üretim Alanları ve Miktarı Grafiği İnegöl de üretilen çeşitli sebzeleri üretim (ton) ve üretim alanı (Da) açısından karşılaştırdığımızda patates, domates (sofralık), domates (sanayi), lahana (beyaz), biber (sivri), patlıcan, hıyar, taze fasulye, sakız kabağı, bal kabağı, kavun ve karpuz arasında 24.375 ton üretimle patatesin ilk sırada olduğu görülmektedir. Üretim alanı açısından yapılan kıyaslamada da patates 7.500 dekar üretim alanı ile yine birinciliğini korumaktadır. 50
Üretim miktarı açısından ikinci sırada 7600 ton üretimle domates (sanayi), üçüncü sırada 2.400 ton üretimle taze fasulye, dördüncü sırada 2.338 ton üretimle domates (sofralık), beşinci sırada 1.575 ton üretimle biber (sivri), altıncı sırada 1.500 ton üretimle lahana (beyaz), yedinci sırada 963 ton üretimle karpuz, sekizinci sırada 360 ton üretimle bal kabağı, dokuzuncu sırada 83 ton üretimle hıyar, onuncu sırada 75 ton üretimle patlıcan ve kavun, onbirinci sırada ise 57 ton üretimle sakız kabağı yer almaktadır. Üretim alanı açısından ise ikinci sırada 1.900 dekar üretim alanı ile domates (sanayi) gelirken, üçüncü sırada 1.600 dekar üretim alanı ile taze fasulye, dördüncü sırada 900 dekar üretim alanı ile biber (sivri), beşinci sırada 850 dekar üretim alanı ile domates (sofralık), altıncı sırada 550 dekar üretim alanı karpuz, yedinci sırada 500 dekar üretim alanı ile lahana (beyaz), sekizinci sırada 300 dekar üretim alanı ile bal kabağı, dokuzuncu sırada 50 dekar üretim alanı ile kavun, onuncu sırada 30 dekar üretim alanı ile hıyar ve patlıcan, onbirinci sırada ise 25 dekar üretim alanı ile sakız kabağı yer almaktadır. ÜRÜN ADI EKİM ALANI (Da) ÜRETİM (Ton) Buğday 82.000 36.900 Arpa 4.500 1.800 Mısır (Dane) 750 338 Mısır (silaj) 10.500 42.000 Ayçekirdeği (yağlık) 20.000 6.000 Ayçiçeği (çerezlik) 4.500 1.463 Yonca 10.000 15.000 Fiğ (yeşil ot) 8.000 7.200 Yulaf 5.000 2.000 Tablo 22. Tahıl Üretim Alanları ve Üretim Miktarı 51
20.000 6.000 10.500 10.000 15.000 8.000 7.200 5.000 2.000 4.500 1.800 4.500 1.463 750 338 36.900 42.000 Tahıl Üretim Alanları ve Üretim Miktarı 90.000 82.000 80.000 70.000 60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 0 EKİM ALANI (Da) ÜRETİM (Ton) Şekil 21. Tahıl Üretim Alanları ve Üretim Miktarı Grafiği İnegöl de üretilen çeşitli tarla ürünleri üretim (ton) ve ekim alanı (Da) açısından karşılaştırdığımızda buğday, ayçekirdeği (yağlık), mısır (silaj), yonca, fiğ (yeşil ot), yulaf, arpa, ayçiçeği (çerezlik) ve mısır (dane) arasında mısırın (silaj) 42.000 ton üretimle ilk sırada olduğu görülmektedir. Ekim alanı açısından yapılan kıyaslamada 82.000 dekar ekim alanı ile buğdayın birinci sırada olduğu görülmektedir. Üretim miktarı açısından ikinci sırada 36.900 ton üretimle buğday, üçüncü sırada 15.000 ton üretimle yonca, dördüncü sırada 7.200 ton üretimle fiğ (yeşil ot), beşinci sırada ise 6.000 ton üretimle ayçekirdeği (yağlık), altıncı sırada 2.000 ton üretim ile yulaf, yedinci sırada 1.463 ton üretim ile ayçiçeği (çerezlik), sekizinci ve son sırada ise 338 ton üretim ile mısır (dane) yer almaktadır. Ekim alanı açısından ise ikinci sırada 20.000 dekar ekim alanı ile ayçekirdeği (yağlık), üçüncü sırada 10.500 dekar ekim alanı ile mısır (silaj), dördüncü sırada 10.000 dekar ekim alanı ile yonca, beşinci sırada 8.000 dekar ekim alanı ile fiğ (yeşil ot), altıncı sırada 5.000 dekar ekim alanı ile yulaf, yedinci sırada 4.500 dekar ekim alanı ile ayçiçeği (çerezlik) ve arpa, sekizinci ve son sırada sırada 750 dekar ekim alanı ile mısır (dane) yer almaktadır. 52
HAYVANSAL ÜRÜNLER Kırmızı Et Süt Bal Deri Bal Mumu Gübre Yumurta ÜRETİM MİKTARI 1.119.584 kg 18.200.000 lt. 90.000 kg 6.708 adet 3000 kg 28.000 ton 80.300.000 adet Tablo 23. Hayvansal Üretim Miktarı Hayvansal Üretim Miktarı 100.000 80.000 90.000 80.300 60.000 40.000 20.000 0 1.119 Kırmızı Et (ton) 18.200 Süt (bin lt.) Bal (kg.) 6.708 3.000 Deri (adet) Bal Mumu (kg.) 28.000 Gübre (ton) Yumurta (bin adet) Şekil 22. Hayvansal Üretim Miktarı Grafiği İnegöl de üretilen çeşitli hayvansal ürünlere bakıldığında kırmızı et, süt, bal, deri, bal mumu, gübre ve yumurta görülmektedir. 2012 yılında kırmızı et 1.119.584 kg, süt 18.200.000 lt, bal 90.000 kg, deri 6.708 adet, bal mumu 3000 kg, gübre 28.000 ton, yumurta 80.300.000 adet üretilmiştir. 53
0 0 0 0 0 18 18 8 21 0 681 338 820 323 333 125 427 1.483 1.440 1901 1.308 2.232 2073 2.659 2.825 3.365 3.665 3665 4.812 5.590 3.13. İşsizlik Rakamları 2008-2012 İşsizlik Rakamları 6.000 5.500 5.000 4.500 4.000 3.500 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0 İşsiz Sayısı Özel Sektör İşe Yerleştirme İşsizlik Maaşı Bağlanan Kişi Sayısı Kısa Çalışma Ödeneği Bağlanan Düzenlenen Kurs Sayısı Kurs Eğitimi Alan Kişi Sayısı 2008 2009 2010 2011 2012 Şekil 23. İnegöl ün 2008 2012 Yılları Arası İş-Kur Verileri Grafiği 2008 2009 2010 2011 2012 İşsiz Sayısı 3.365 5.590 4.812 3.665 3.665 Özel Sektör İşe Yerleştirme 681 338 820 2.232 2.073 İşsizlik Maaşı Bağlanan Kişi Sayısı 2.659 2.825 1.483 1.440 1.901 Kısa Çalışma Ödeneği Bağlanan - 1.308 - - - Düzenlenen Kurs Sayısı - 18 18 8 21 Kurs Eğitimi Alan Kişi Sayısı - 323 333 125 427 Tablo 24. İnegöl ün 2008-2012 Yılları Arası İş-Kur Verileri Türkiye İş Kurumu ndan alınan verilere gore, işsiz sayısında 2008 den 2009 sonuna kadar ciddi bir artış gözlenmiştir. İşsizliğin bu denli artmasının nedeni ise 2008 yılında ABD de patlak veren Mortgage Krizi ve devamında bunun bir finansal krize dönüşerek tüm dünyaya yayılmasıdır. Krizin etkisiyle tüm dünyada bir talep daralması yaşanmış ve bunun sonucu olarak firmalar üretimlerini azaltma kararı almışlar, dolayısıyla işgücü taleplerini azaltmışlardır. Bunun yanında firmalar kriz ortamında ayakta kalabilmek için maliyetlerini düşürmeye çalışmışlar ve bu amaçla da bir kısım çalışanlarını işten çıkarmışlardır. İşte bu iki 54
nedenin birleşmesi sonucu olarak krizle birlikte işsiz sayısında ciddi bir artış yaşanmıştır. 2009 da işsiz sayısı yaklaşık %66 artarak 5.590 a, 2010 da ise bir önceki yıla göre yaklaşık %14 azalarak 4.812 ye gerilemiştir. 2011 yılında işsiz sayısı yaklaşık %24 azalarak 3.665 e düşmüştür. 2012 yılında ise işsiz sayısı bir önceki yılla aynı kalmıştır. İlçede işsizlik yok denecek kadar azdır. Çevre ilçeler ve bölgelerden servis taşımacılığı yoluyla çok sayıda kişi ilçede faaliyet gösteren firmalara çalışma maksatlı olarak gelip gitmektedir. Hatta mevcut durumda, bölgede nitelikli personel sıkıntısı sürmektedir. İşsizlikle doğru orantılı olarak işsizlik maaşı bağlanan kişi sayısı 2008 den 2009 sonuna kadar artmıştır. 2008 de 2.659 kişiye işsizlik maaşı bağlanmışken 2009 da bu sayı yaklaşık %6 artarak 2.825 e, 2010 da ise bir önceki yıla göre yaklaşık %48 azalarak 1.483 olmuştur. 2011 yılında işsizlik maaşı bağlanan kişi sayısında yaklaşık %3 lük bir azalma gözlenmiş ve bu sayı 1.440 a düşmüştür. 2012 yılında işsizlik maaşı bağlanan kişi sayısı bir önceki yıla göre %32 artarak 1.901 e ulaşmıştır. Kısa çalışma ödeneği ise yalnızca 2009 yılında, 1.308 kişiye bağlanmıştır. Bunun dışındaki yıllarda herhangi bir kişiye kısa çalışma ödeneği bağlanmamıştır. 2008 de 681 kişi özel sektörde işe yerleşmişken 2009 da bu sayı yaklaşık %50 azalarak 338 e, 2010 da bir önceki yıla göre yaklaşık %143 artarak 820 e ulaşmıştır. 2011 de 2010 a göre yaklaşık %172 artarak 2.232 ye ulaşmıştır. 2012 yılında ise bir önceki yıla göre %7 düşüşle 2.073 kişi özel sektörde işe yerleşmiştir. İş-Kur tarafından 2008 yılında herhangi bir kurs düzenlenmemiştir. 2009 ve 2010 yıllarında, İş-Kur tarafından 18 er adet, 2011 yılında 8 adet ve 2012 yılında 21 adet kurs düzenlenmiştir. Düzenlenen bu kurslara katılım sayısı da 2009 da 323, 2010 da 333, 2011 de 125 ve 2012 de 427 dir. 4. İNEGÖL TİCARET VE SANAYİ ODASI 4.1. Üye İlişkileri 4.1.1. İnegöl Ticaret ve Sanayi Odası Üye Profili 2012 Aralık ayı itibariyle Oda ya kayıtlı üye sayısı 3.700 dür. Kayıtlı üyelerin 2.834 tanesi faal durumdadır. Faal üye oranı %76,8 dir. Üye profili; üye sayısı, şirket tipine göre aşağıda yer alan tablolarda belirtilmiştir. 55
ŞİRKET TİPİ ADET Anonim Şirket 297 Kollektif Şirket 14 Kooperatif 171 Limited Şirket 1.633 Şahıs İşletmesi 1.585 TOPLAM 3.700 Tablo 25. İnegöl Ticaret ve Sanayi Odası Üye Profili 2012 Aralık ayı itibariyle NACE kodları şeklinde belirlenmiş meslek gruplarına göre üye sayısı aşağıdaki tabloda belirtilmiştir. MESLEK GRUBU ÜYE SAYISI 1. MESLEK KOMİTESİ 158 2. MESLEK KOMİTESİ 185 3. MESLEK KOMİTESİ 110 4. MESLEK KOMİTESİ 113 5. MESLEK KOMİTESİ 219 6. MESLEK KOMİTESİ 169 7. MESLEK KOMİTESİ 87 8. MESLEK KOMİTESİ 70 9. MESLEK KOMİTESİ 587 10. MESLEK KOMİTESİ 307 11. MESLEK KOMİTESİ 224 12. MESLEK KOMİTESİ 154 13. MESLEK KOMİTESİ 74 14. MESLEK KOMİTESİ 283 15. MESLEK KOMİTESİ 285 16. MESLEK KOMİTESİ 109 17. MESLEK KOMİTESİ 71 18. MESLEK KOMİTESİ 67 19. MESLEK KOMİTESİ 194 20. MESLEK KOMİTESİ 234 TOPLAM 3.700 Tablo 26. 2012 Aralık ayı itibariyle NACE kodları şeklinde belirlenmiş meslek gruplarına göre üye sayısı 56
4.2. Firma Açılış ve Kapanışları İnegöl Ticaret ve Sanayi Odası Ticaret Sicil Memurluğu tarafından 2012 Yılında; Anonim Şirket statüsünde 31 Limited Şirket statüsünde 110 Şahıs Firması statüsünde 374 Kooperatif statüsünde 5 olmak üzere toplam 520 firma kayıt işlemi gerçekleştirilmiştir. Ayrıca 2012 yılında; Anonim Şirket statüsünde 14 Limited Şirket statüsünde 33 Şahıs Firması statüsünde 222 Kooperatif statüsünde 4 olmak üzere toplam 273 firma kayıt silme işlemi gerçekleştirilmiştir. 2012 yılında, şubeler de dahil olmak üzere, ticaret siciline kuruluş sermayesi 50.000-100.000 TL arasında olan 6, kuruluş sermayesi 100.001-500.000 TL arasında olan 8, kuruluş sermayesi 500.001-2.000.000 TL arasında olan 4, kuruluş sermayesi 2.000.001-5.000.000 TL arasında olan 2, kuruluş sermayesi 5.000.001-20.000.000 TL arasında olan 3, ve kurluş sermayesi 20.000.001 ve üzeri olan 8 şirket olmak üzere toplam 31 Anonim Şirket kayıt olmuştur. Buna göre 2012 yılında ticaret siciline kayıt olan anonim şirketlerin %19 unun kuruluş sermayesi 50.000-100.000 TL arasında, %26 sının kuruluş sermayesi 100.001-500.000 Tl arasında, %13 ünün kruluş sermayesi 500.0001-2.000.000 TL arasında, %6 sının kuruluş sermayesi 2.000.001-5.000.000 TL arasında, %10 unun kuruluş sermayesi 5.000.001-20.000.000 TL arasında ve %26 sının kuruluş sermayesi 20.000.001 TL ve üzerindedir. 57
Ticaret Siciline Kayıt Olan Anonim Şirketlerin Kuruluş Sermayelerine Göre Dağılımı 8 7 6 5 4 3 2 1 0 Şekil 24. Ticaret Siciline Kayıt Olan Anonim Şirketlerin Kurlış Sermayalerine Göre Dağılımı Grafiği Ticaret Siciline Kayıt Olan Limited Şirketlerin Kuruluş Sermayelerine Göre Dağılımı 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 Şekil 25. Ticaret Siciline Kayıt Olan Limited Şirketlerin Kuruluş Sermayelerine Göre Dağılımı 2012 yılında ticaret siciline kuruluş sermayesi 5.000-10.000 TL arasında olan 12, kuruluş sermayesi 10.001-20.000 TL arasında olan 4, kuruluş sermayesi 20.001-30.000 TL arasında olan 3, kuruluş sermayesi 30.001-50.000 TL arasında olan 16, kuruluş sermayesi 58