ve Adım Adım Oluşumu işbirliği ile gerçekleştirilen 'nın Ekim 2013 Ağustos 2014 tarihleri arasında gerçekleştirilen faaliyetlerinden derlenen dönem sonu raporudur. Detaylı bilgi için; bilgi@tohumtakas.org Ağustos 2014 İstanbul Sayfa 1 / 7
1. Dönem İçi İstatistikleri 2013-2014 dönemi; Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği'nin başvurusunu takiben T.C. İstanbul Valiliği Dernekler Masası'nın 09.10.2013 tarih ve 42693 Olur'u ile başlayan ve 2014 yılı Ağustos ayında sona eren dönemi kapsamaktadır. Sözkonusu dönemde gerçekleştirilen faaliyetlerde Adım Adım Oluşumu koşucularının Avrasya 2013 Maratonu süresince vermiş oldukları destekle toplam 33.410,35 TL tutarında bağış toplanmış olup sözkonusu tutarla 2013 Aralık ayında İstanbul'da Yönlendirme Komitesi Toplantısı buluşması ve 2014 Ocak ayında Yalova Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü'nde 47 üretici/çiftçinin katılımıyla Çiftçi Buluşması gerçekleştirilmiştir. Dönem içerisinde 26 çiftçinin 169 çeşit yerel tohumu kendi aralarında takas etmelerine ve sonrasında arazilerinde ekmelerine imkan tanınmış olup sözkonusu tohumlardan 33 adedinin bakteriyel, fungal ve virütik testleri gerçekleştirilmiştir. Ayrıca; Buğday Derneği'nin özkaynaklarıyla; önceki kampanya döneminde yalnızca çiftçilerin kullanımına açılan www.tohumtakas.org sitesinin yeni yazılım geliştirmeleri devam etmiş, görseli yenilenmiş ve site dernek üyelerinin de kullanımına açılmıştır. İnternet sitesinin ve kampanyanın iletişiminin yapıldığı facebook.com/groups/tohumtakasagi sosyal medya grubu kurulmuş olup, Ağustos 2014 itibariyle binden fazla üyeye ulaşılmıştır. 2. Gerçekleştirilen Etkinlikler 1. Adım Adım Oluşumu İyilik Peşinde Koş sloganı ile koşularını sivil toplum kuruluşlarının inandıkları projelerine adayan gönüllü koşucular; bu kampanya döneminde de Tohum Takas Ağı için desteklerini sürdürmüşlerdir. Avrasya 2013 Maratonu öncesi bir dizi bilgilendirme toplantısında koşucularla biraraya gelen proje koordinasyon ekibi; Tohum Takas Ağı kampanyasının yıllar içindeki gelişiminden ve yeni dönemde yapılması hedeflenen etkinliklerden bahsetmişlerdir. Sayfa 2 / 7
2. Avrasya 2013 Maratonu Kampanyayı destekleyen 54 Adım Adım koşucusu, bir koşuda, çevrelerindeki destekçilerinden toplam 33.410,35 TL toplamayı başarmışlardır. Sözkonusu rakam, toplam proje bütçesinin %90'ına denk gelmektedir ve ilk defa proje bütçesinin tamamına yakını yılın ilk koşusu olan Avrasya Maratonu'nda toplanmıştır. 3. Yönlendirme Komitesi Toplantısı 20 Aralık 2013 tarihinde Tohum Takas Ağı Yönendirme Komitesi üyelerinden 17 kişinin katılımıyla İstanbul'da bir toplantı gerçekleştirilmiştir. Toplantıda 2014 yılı için kampanyanın ve projenin eğitim / kaynak yaratma stratejileri konuşulup tartışılmıştır. Sayfa 3 / 7
4. Yalova Çiftçi Buluşması 28-30 Ocak 2014 tarihlerinde, farklı bölgelerden toplam 47 üretici/çiftçinin katılımıyla Yalova'daki Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü'nde çiftçi eğitim ve buluşması gerçekleştirilmiştir. İlk gün yerleşme ile başlayan buluşma, ikinci gün Buğday Derneği Eş Genel Müdürü Batur Şehirlioğlu nun; yerel tohumların mevcut durumu ve önemi ile ilgili sunumuyla başlayıp sonrasında Tohum Takas Ağı nın işleyişi ile ilgili bilgilendirme ile devam etmiştir. Enstitü görevlilerinden ve aynı zamanda Danışmanlar Kurulu üyemiz olan Dr. Gülay Beşirli ve Dr. İbrahim Sönmez hocalarımızın teknik eğitimi ve katkısı, ikinci gün öğleden sonraki oturumda akşama kadar devam etmiş ve yoğun ilgi görmüştür. Her iki akşam da ayrıca yemek sonrası bilgi ve deneyim paylaşımını içeren toplantılarımız samimi bir havada devam etmiştir. Birbirini daha önce hiç görmemiş, belki de hiç görme şansı bulamayacak fakat aynı ideallerde benzer yöntemlerle farklı yörelerde üretim yapan üreticilerimiz bir yandan gönül bağını güçlendirirken bir yandan da üretim teknikleri pratikleri, geleneksel yöntemler ve bölgelerinde yaşadıkları sorunlar ve bunlara ürettikleri çözümleri açık kürsü yöntemiyle aralarında konuşma ve paylaşma fırsatı bulmuştur. Üçüncü günün sonunda Enstitü deki organik tarım parselleri gezisini takip eden öğle yemeğiyle birlikte, tüm üreticiler, yerel tohumu tercih eden böyle bir toplulukta birlik olmanın heyecanıyla yeni tohumlar ekmek için birbirlerine söz vererek bir sonraki buluşmada karşılaşmak umuduyla ayrılmışlardır. Sayfa 4 / 7
5. 4. Bayramiç Yerel Ürün ve Yerel Tohum Takas Şenliği Buğday Derneği ekibi; 26 Nisan 2014 günü Çanakkale'nin Bayramiç ilçesinde bu yıl dördüncüsü gerçekleştirilen Yerel Ürün ve Yerel Tohum Takas Şenliği'nde stand açıp Tohum Takas Ağı kampanyası ve takası kolaylaştıran internet sitesi olan www.tohumtakas.org'un tanıtımını gerçekleştirmiştir. 3. Yapılan Çalışmalar 1. Tohum Envanteri Kampanya süresince toplam 26 üretici/çiftçi'nin 169 çeşit yerel tohumu aralarında takas etmesi ve ekmesi sağlanmıştır. Sözkonusu çeşitlerin belli başlıcaları; Bakla, Susuz Börülce, Yarma Domates, Pembe Domates, Sarı Buğday, Akkunduz Buğdayı, Kavılca Buğdayı, Çavdar, Pırasa, Pazı, Pancar, Kapya Biber, Sivri Biber, Oturak Domates, Dikenli Hıyar, Kara Kekik, Sayfa 5 / 7
Koruoba Kavun, Yerli Mısır, Yemeklik Kabak, Kıvırcık Marul, Sarıkız Oturak Fasülye, Üyevik Buğday, Akbaşak Buğday, Kaşif Buğday, Maniye Domates, Uzun Karpuz, Bağrıbütün Kavun, Nazende Fasülye, Kandıra Biberi, Üçburun Biberi, Karakılçık Buğdayı, Kavılca Buğdayı, Kara Yaprak Domates, Beyaz Bamya, Aydın Karası Patlıcan, Karagöz Börülce, Kara Soğan, Çeşme Domatesi, Yaz Buğdayı, Ak Darı, Beyaz Soğan, Maraş Acı Biber, Kişniş, Reyhan, Yığılca Sarısı Mısırı, Karahıdır Domatesi, Çırgalan Biberi, Yemliha Patlıcanı olarak özetlenebilir. 2. Analizler Kampanya boyunca iki ayrı analiz döneminde toplam 33 adet tohumun virüs, bakteri ve mantar analizi; Ege Üniversitesi Tohum Teknolojisi Uygulama ve Araştırma Merkezi (TOTEM) laboratuvarlarında gerçekleştirilmiştir. Sözkonusu testler sonucunda (Cucumber Mosaic) virüsüne rastlanılan 12 ve Alternaria SPP mantar etmenine rastlanılan 1 adet çeşidin ekimine izin verilmemiş olup üreticiler sözkonusu etmenlerle ilgili bilgilendirilmiştir. 16 Ocak 2014 TOTEM Analiz Sonuçları Sıra No 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 Çeşit Adı Pembe Domates Koruoba Kavunu Marul Tere Girit Kabak Yalova Yağlık Biber (Salacık) Balkan Domates Susuz Deşti Domates Sarı Karpuz Pırasa Soğan Çarşamba Hıyarı Yamula Patlıcanı Cırgalan Biberi Karahıdır Domates Kereviz Roka Yerli Cin Mısır Susuz Börülce Kırmızı Barbun Üretici Hacıköy Biga Keşan Keşan Lisinia Ali Gökmen Ali Gökmen Samsun Kayseri Kayseri Kayseri Halit Koç Halit Koç Bakteriyal Virütik Fungal Alternaria spp. 11 Şubat 2014 TOTEM Analiz Sonuçları Sıra No 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 Çeşit Adı Beyaz Darı Kadınbudu Karpuz Uzun Patlıcan (Balıkesir) Topan Patlıcan (Aydın Karası) Yerli Domates Beyaz Bamya Sarı Domates Şapka Domates Köy Biberi Kırmızı Biber (Salçalık) Ayaş Domatesi Yerli Sivri Yeşil Biber Tatlı Sivri Uzun Biber Üretici Nihat Fırat İbrahim Bayrak Necmi Nacak Necmi Nacak Saklıköy / Halit Koç Bakteriyal Virütik Fungal Sayfa 6 / 7
3. Tohum Takas Ağı İnternet Sitesi (www.tohumtakas.org) Buğday Derneği özkaynaklarıyla geliştirilen ve 2012-2013 kampanya döneminde çiftçiler arası kullanıma açılan www.tohumtakas.org internet sitesine yeni yazılım modülleri eklenmiş olup 2014 Mart ayında dernek üyeleri arası yerel tohum takasına izin verecek şekilde kapsamı genişletilmiş ve görseli yenilenmiş olarak geliştirmeleri tamamlanmıştır. Site içerisinde yer alan Eğitim ve Makale bölümleri ile yerel tohum konusunda hassasiyeti olan ancak üretim tekniklerini geliştirmek isteyen üreticilere tohum ekiminden tohumluk alımına kadar çeşitli başlıklarda doküman ve makale desteği sunulmasıyla beraber sitenin güncellenmesi ve operasyonu da Buğday Derneği sorumluluğunda olacak şekilde yayına devam etmesi ve ülke çapında tüm üretici gruplarını biraraya getirerek yerel tohum takasını çoğaltması hedeflenmiştir. *Bu rapor; 'nin Tohum Takas Ağı Kampanyası 2013-2014 dönem sonu raporu olarak kaleme alınmıştır. Detaylı bilgi için; bilgi@tohumtakas.org Sayfa 7 / 7