ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR ALANINDAKİ GELİŞMELER (2002-2012)

Benzer belgeler
Yatırım Teşvik Uygulamalarında Bölgeler

TABLO-4. LİSANS MEZUNLARININ TERCİH EDEBİLECEĞİ KADROLAR ( EKPSS 2014 )

TABLO-3. ÖNLİSANS MEZUNLARININ TERCİH EDEBİLECEĞİ KADROLAR ( EKPSS 2014 )

SON EKONOMİK GELİŞMELERDEN SONRA ESNAF VE SANATKARLARIN DURUMU

TAŞRA TEŞKİLATI MÜNHAL TEKNİKER KADROLARI

TABİP İL BÖLGE SE PDC KAD ORAN GRUP KİLİS ,09% A1 KARAMAN ,36% A2 İZMİR ,36% A3 MALATYA

TABLO-1. İLKÖĞRETİM/ORTAOKUL/İLKOKUL MEZUNLARININ TERCİH EDEBİLECEĞİ KADROLAR (2015 EKPSS/KURA )

TABLO-2. ORTAÖĞRETİM MEZUNLARININ TERCİH EDEBİLECEĞİ KADROLAR ( EKPSS 2014)

KPSS-2014/3 Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Kadrolarına Yerleştirme Sonuçlarına Göre En Büyük ve En Küçük Puanlar (Lisans)

Fren Test Cihazları Satış Bayiler. Administrator tarafından yazıldı. Perşembe, 05 Mayıs :26 - Son Güncelleme Pazartesi, 30 Kasım :22

İL ADI UNVAN KODU UNVAN ADI BRANŞ KODU BRANŞ ADI PLANLANAN SAYI ÖĞRENİM DÜZEYİ

VERGİ BİRİMLERİ. Taşra Teşkilatındaki Birimlerin Yıllar İtibariyle Sayısal Durumu

Elektrik Piyasası Sektör Raporu Ocak/2016

KPSS-2014/3 Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Kadrolarına Yerleştirme Sonuçlarına Göre En Büyük ve En Küçük Puanlar (Önlisans)

LİSTE - II TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU - TAŞRA

3. basamak. Otomobil Kamyonet Motorsiklet

Karşılıksız İşlemi Yapılan Çek Sayılarının İllere ve Bölgelere Göre Dağılımı (1) ( 2017 )

LİMANLAR GERİ SAHA KARAYOLU VE DEMİRYOLU BAĞLANTILARI MASTER PLAN ÇALIŞMASI

LİSTE - II TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU - TAŞRA

MUHARREM AYINDA ORUÇ AÇMA SAATLERİ İSTANBUL

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI TEHLİKELİ ATIK İSTATİSTİKLERİ BÜLTENİ(2013)

İLLERE GÖRE NÜFUS KÜTÜKLERİNE KAYITLI EN ÇOK KULLANILAN 5 KADIN VE ERKEK ADI

Temmuz SAGMER İstatistikleri

Tüvturk Araç Muayene Gezici Mobil İstasyon Programı

2016 Ocak İşkolu İstatistiklerinin İllere Göre Dağılımı 1

OTO KALORİFER PETEK TEMİZLİĞİ - VİDEO

LİSTE - III TÜRKİYE KAMU HASTANELERİ KURUMU - TAŞRA İL KODU İL ADI POZİSYON ADI BÜTÇE TÜRÜ

KPSS 2009/4 MERKEZİ YERLEŞTİRMEDEKİ EN KÜÇÜK VE EN BÜYÜK PUANLAR ( YERLEŞTİRME TARİHİ : 29 TEMMUZ 2009 )

KPSS-2014/3 Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Sözleşmeli Pozisyonlarına Yerleştirme (Ortaöğretim)

-TÜRKİYE DE KİŞİ BAŞINA TÜKETİCİ BORCU 4 BİN TL YE YAKLAŞTI

YEREL SEÇİM ANALİZLERİ. Şubat, 2014

Tüvturk Araç Muayene Gezici Mobil İstasyon Programı

Doğal Gaz Sektör Raporu

TAKVİM KARTONLARI 2016 YILI RESMİ TATİL GÜNLERİ

Mart 2012 SAGMER İstatistikleri

Elektrik Piyasası Sektör Raporu Kasım/2016

2015 KOCAELİ NÜFUSUNUN BÖLGESEL ANALİZİ TUİK

İÇİNDEKİLER. Rapor Özet Türkiye genelinde il merkezlerinin içmesuyu durumu

Ağustos SAGMER İstatistikleri

Ajans Press; Marka Şehir ve Belediyelerin Medya Karnesini açıkladı

Elektrik Piyasası Sektör Raporu Ekim/2016

Elektrik Piyasası Sektör Raporu Temmuz/2016

Mayıs 2012 SAGMER İstatistikleri

KARABÜK ÜNİVERSİTESİ PERSONEL DAİRE BAŞKANLIĞI

Doğal Gaz Sektör Raporu

Ocak SAGMER İstatistikleri

Ocak SAGMER İstatistikleri

Mart SAGMER İstatistikleri

Mart SAGMER İstatistikleri

Elektrik Piyasası Sektör Raporu Ağustos/2016

Haziran SAGMER İstatistikleri

Kasım SAGMER İstatistikleri

Elektrik Piyasası Sektör Raporu Aralık/2016

1. KDV İstisnası. 4. Faiz desteği

Doğal Gaz Sektör Raporu

İllere ve yıllara göre konut satış sayıları, House sales by provinces and years,

TABLO-1. MERKEZİ YERLEŞTİRMEDEKİ EN KÜÇÜK VE EN BÜYÜK PUANLAR ( ORTAÖĞRETİM MEZUNLARI )

Ocak SAGMER İstatistikleri

Mart SAGMER İstatistikleri

Elektrik Piyasası Sektör Raporu Eylül/2016

* Bu illerde Personel Dağılım Cetveline (PDC) göre personel istihdamı planlanmamıştır.

Ocak SAGMER İstatistikleri

Ulusal Gelişmeler. Büyüme Hızı (%) Türkiye ekonomisi 2017 itibariyle dünyanın 17. Avrupa nın 6. büyük ekonomisidir. a r k a. o r g.

İTİBARİYLA KÖY YOLU ENVANTERİ

Mayıs 2014 SAGMER İstatistikleri

ŞEREF DEMİRTAŞ TÜİK ZONGULDAK BÖLGE MÜDÜRÜ 08/01/2016

ERDİNÇ SANCAK TÜİK EDİRNE BÖLGE MÜDÜRÜ 07/08/2014

Elektrik Piyasası Sektör Raporu Haziran/2016

TÜİK İZMİR BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ 09/07/2015

BAYİLER. Administrator tarafından yazıldı. Çarşamba, 18 Nisan :29 - Son Güncelleme Cuma, 03 Mayıs :39

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ

TÜİK BURSA BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ 09/09/2015

2012-ÖMSS Sınav Sonucu İle Yapılan Yerleştirme Sonuçlarına İlişkin Sayısal Bilgiler (Lisans)

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ

Elektrik Piyasası Sektör Raporu Mayıs/2016

ÜLKEMİZDE VE DOĞU KARADENİZ BÖLGESİ HİDROELEKTRİK ENERJİ POTANSİYELİ

TÜİK İZMİR BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ 07/08/2014

Türkiye'nin en yaşanabilir illeri listesi

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ

Elektrik Piyasası Sektör Raporu Nisan/2016

KURUM ADI KADRO ADI KONT.

RÜZGAR HIZ DAĞILIMI. 50 metre. Ekonomik RES yatırımı için 7 m/s veya üzerinde rüzgar hızı gerekmektedir.

122. GRUPTA İHALE EDİLECEK SAHALARIN LİSTESİ. Belirlenen Taban İhale Bedeli TL. 1 Adana II. Grup Arama ,30 60.

Elektrik Piyasası Sektör Raporu / Ağustos/ 2017

2012-ÖMSS Sınav Sonucu İle Yapılan Yerleştirme Sonuçlarına İlişkin Sayısal Bilgiler (Ortaöğretim)

CEYHAN SOSYO- EKONOMİK RAPORU

İSTİHDAM İZLEME BÜLTENİ

Elektrik Piyasası Sektör Raporu / Nisan/2017

ALANYA NIN BAZI EKONOMİK VE SOSYAL VERİLERİNİN MEVCUT İLLER İLE KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ

2015 YILI RESMİ TATİL GÜNLERİ Yılbaşı 1 Ocak Perşembe. Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı 23 Nisan Perşembe. Emek ve Dayanışma Günü 1 Mayıs Cuma

Elektrik Piyasası Sektör Raporu Mart/2016

Elektrik Piyasası Sektör Raporu / Mayıs/2017

Ulusal Gelişmeler. Büyüme Hızı (%) a r k a. o r g. t r * II III IV YILLIK I II III IV YILLIK I II III IV YILLIK I II III

T.C. ENERJİ PİYASASI DÜZENLEME KURUMU Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı

Elektrik Piyasası Sektör Raporu / Ekim / 2017

T.C. ENERJİ PİYASASI DÜZENLEME KURUMU Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı

Ulusal Gelişmeler. Büyüme Hızı (%) a r k a. o r g. t r 11,5 7,5 5,8 7,4 7,4 7,3 7,2 3,6 6,1 5,3 3,2 5,3 5,3 4,9 4,8 4,2 2,6 1,8 -3, ,8

Yığma Yapıların Deprem Güvenliklerinin Arttırılması

Elektrik Piyasası Sektör Raporu / Kasım / 2017

Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası Sektör Raporu Ocak/2015

Transkript:

2013 Sayı 15 Enerji ve Tabii Kaynaklar ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR ALANINDAKİ GELİŞMELER (-2012) GELECEK İÇİN ÜRETİYOR, 2023 HEDEFLERİMİZ İÇİN YATIRIM YAPIYORUZ.

Ülkemiz Dünyada Yılından Bu Yana Elektrik ve Doğalgaz da Çinden Sonra En Fazla Talep Artış Hızına Sahip 2. Büyük Ekonomisi Oldu Hükümet olarak enerji arz güvenliğinin sağlanmasına büyük önem veriyoruz. Artan enerji talebini dikkate alarak enerji arz güvenliğimize yönelik politikalar oluşturuyoruz. Yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarına öncelik vererek kaynak çeşitlendirmesine gidiyoruz. Enerji kaynaklarının, taşıma güzergâhlarının ve enerji teknolojilerinin çeşitlendirilmesi de önceliklerimiz arasında yer alıyor. Nükleer enerjiyi ülkemize kazandırmakta kararlıyız. Yeraltı ve yerüstü kaynaklarımızı ülke ekonomisine yüksek katma değer sağlayacak şekilde değerlendiriyoruz. Enerji verimliliğinin artırılması ve enerji diplomasisinde uluslararası işbirliğinin geliştirilmesi için çalışmalar yürütüyoruz. Türkiye, dünyada kömür rezervinde 17 inci, kömür üretiminde 13 üncü, elektrik üretiminde 20 inci, jeotermal enerji kapasitesinde 12 inci, güneş enerjisi kapasitesinde 27 inci, rüzgar enerjisi kapasitesinde 16 ıncı sırada bulunuyor. OECD ülkeleri içinde, geçtiğimiz 10 yıllık dönemde, enerji talep artışının en hızlı gerçekleştiği ülke durumundayız. Yaptığımız projeksiyonlar bu eğilimin orta ve uzun vadede devam edeceğini gösteriyor. 2

2013 Sayı 15 Elektrik Enerjisi Kurulu Gücümüzü %92,2 Artırdık Ülkemizde, yüksek büyüme oranlarının sonucu olarak uzun yıllardan beri yıllık elektrik enerjisi tüketim artışı ortalama yüzde 7-8 seviyelerinde gerçekleşti. yılında 129 milyar kilowatt saat olan elektrik üretimimiz, 2012 yılında 239 milyar kilowatt saate çıktı. 2012 129 milyar kilowatt saat 239 milyar kilowatt saat yılında 31 bin 846 megavat olan elektrik enerjisi kurulu gücümüz, 2013 yılı Ağustos ayı sonunda, yüzde 92,2 artışla, 61 bin 151 megavata ulaştı. 31.846 megavat 2013 61.151 megavat Termik Hidrolik Rüzgar - Jeotermal 19,6 23,0 24,1 25,9 27,4 27,3 27,6 29,3 32,3 33,9 35 31,8 12,2 12,6 35,6 12,6 36,7 12,9 38,8 13,1 40,5 13,4 40,7 13,8 41,8 14,6 44,8 15,8 49,5 17,1 52,9 19,6 2,5 57,1 Şekil 2: Türkiye kurulu gücü (bin MW) 3

Ülkemizde yılında 300 olan elektrik üretim santrali sayısı 2012 yılı Ağustos ayı sonu itibariyle ise yaklaşık üç kat artarak 861 e yükseldi. 300 2012 861 24,12 % Termik 3,98 % Çöp, Biyokütle, Atık Isı, Jeotermal 12,69 % RES 59,22 % HES Şekil 1: 2012 yılında devreye giren santrallerin kaynak bazında dağılımı (%) Kayıp-kaçak tarama çalışmalarımız kapsamında yaklaşık toplam 2,5 milyar lira tutarında kaçak tahakkuku gerçekleştirildi. Elektrikteki kayıp kaçak oranı 2012 yılı sonu itibarıyla (özel şirketler dahil) yüzde 15 seviyesine indi. %21 2012 %15 4

2013 Sayı 15 Doğalgaz iletim ve dağıtım boru hattımızın uzunluğunu Dünya nın çevresinin iki katından fazlasına ulaştırdik Doğal gazın kullanılmaya başlandığı 1987 yılında 500 milyon standart metreküp olan yıllık yurt içi doğalgaz tüketimimiz, 2012 yılı sonu itibarıyla 45,3 milyar standart metreküp olarak gerçekleşmiştir. yılında 4 bin 510 kilometre olan doğalgaz iletim ve dağıtım boru hattı uzunluğu, 2012 yılı itibarıyla 18 kat artış göstererek 82 bin 238 kilometreye ulaşmıştır. Bu değer dünyanın çevresinin iki katından fazladır. 4.510 km 2012 82.238 km de sanayi ile konutta 5 şehrimize, sadece sanayide ise 9 şehrimize giden doğalgaz iletim hattı, bugün itibariyle 72 şehrimize ulaştı. Diğer illerimize de doğalgaz arzı sağlamaya yönelik çalışmalarımız devam ediyor. 14 il 2012 72 il Türkiye nin Doğalgaz İl Ulaşım Haritası KIRKLARELİ EDİRNE TEKİRDAĞ İSTANBUL YALOVA KOCAELİ SAKARYA BARTIN ZONGULDAK KARABÜK DÜZCE KASTAMONU ÇANKIRI SİNOP SAMSUN AMASYA ORDU GİRESUN TRABZON RİZE ARTVİN ARDAHAN KARS ÇANAKKALE BURSA BİLECİK BOLU ÇORUM TOKAT GÜMÜŞHANE BAYBURT ERZURUM IĞDIR BALIKESİR ESKİŞEHİR ANKARA KIRIKKALE YOZGAT SİVAS ERZİNCAN AĞRI MANİSA KÜTAHYA KIRŞEHİR TUNCELİ BİNGÖL MUŞ İZMİR UŞAK AFYON NEVŞEHİR AKSARAY KAYSERİ MALATYA ELAZIĞ BİTLİS VAN AYDIN MUĞLA DENİZLİ ISPARTA BURDUR ANTALYA KONYA KARAMAN NİĞDE ADANA K.MARAŞ ADIYAMAN OSMANİYE G.ANTEP Ş.URFA DİYARBAKIR MARDİN BATMAN SİİRT ŞIRNAK HAKKARİ MERSİN KİLİS Doğalgaz ulaşan iller HATAY Doğalgaz gidecek iller 5

Yenilenebilir Enerji KaynaklarıMIZDAN HİDROLİK KURULU GÜCÜMÜZÜ %72,5 ARTIRDIK yılında 12 bin 241 megavat olan hidrolik kurulu gücümüz, 2013 yılı Ağustos ayı sonu itibariyle, yüzde 72,5 artışla 21 bin 119 megavata ulaştı. Bugün itibariyle ekonomik kategoride olduğu belirlenen yıllık 140 milyar kilowattsaat/yıl Türkiye hidrolik enerji potansiyelinin yüzde 41 lik kısmı işletmede bulunuyor. Bu potansiyelin yüzde 27 lik kısmı ise, özel teşebbüs tarafından yapımı sürdürülen projeler dahil, inşa halindedir. Şekil 3: hidrolik enerjisi kurulu gücünün yıllar içindeki değişimi (MW) 6

2013 Sayı 15 yılında neredeyse yok sayılacak düzeyde olan (19 megavat) rüzgar enerjisi kurulu gücümüz, 2013 yılı Ağustos ayı itibariyle 2 bin 604 megavata ulaştı. 2.277 1.910 1.560 1.210 860 510 160-190 şekil 4: rüzgar enerjisi kurulu gücünün yıllar içindeki değişimi (MW) 2013 yılı Ağustos ayı sonu itibariyle 9 bin 880 megavat kurulu gücünde 272 adet yeni rüzgar projesine lisans verdik. Jeotermal enerjinin de yenilenebilir enerji kaynaklarımıza dahil edilmesine önem veriyoruz. yılı sonu itibariyle sadece 17,5 megavat olan jeotermal kurulu gücümüzü bugün yaklaşık 246 megavata yükselterek 14 katına çıkardık. 17,5 megavat 2013 246 megavat Tüm bu çalışmalarla, yılında 12 bin 277 megavat olan yenilenebilir enerji kaynakları kurulu gücümüzü, yüzde 94,5 oranında artırarak, 2012 yılı itibarı ile 23 bin 885 megavata ulaştırdık. 7

LİNYİT KÖMÜRÜ TÜRKİYE ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETİMİNİN YAKLAŞIK %13 nü KARŞILIYOR Linyitten elde edilebilecek elektrik enerjisi üretim potansiyelimiz, yeni keşfettiğimiz sahalarla birlikte, 20 bin megavatlık santral kurulabilecek seviyede bulunuyor. Bu rezervin yaklaşık 4,8 milyar tonu Afşin-Elbistan Havzası ndadır. Bu bölgede yaklaşık 3 milyar ton linyit rezervi kullanım ve bu rezerve dayalı yaklaşık 7 bin megavat termik potansiyeli yatırım için hazır. Bu havzada uygulayacağımız 3 yeni projeyle yılda yaklaşık 9 milyar kilowattsaat elektrik üretilecek. Bu projeler hayata geçirildiğinde, bölgeye toplam 10 milyar dolar civarında yatırım yapılacağını öngörüyoruz. Buna ilaveten önceki yatırımlarla birlikte bölgeden yılda 85 milyon ton kömür ve karşılığında da yılda 45 milyar kilowatt enerji üretilecek. Bu rakamlar, şu andaki Türkiye elektrik enerjisi üretiminin yaklaşık yüzde 20 sini oluşturuyor. Şekil 4: kömür arama sondaj metrajı (bin metre) 8

2013 Sayı 15 Petrol ve doğalgaz arama yatırımlarımızı yılına oranla yaklaşık 9 katına çıkardık yılı sonu itibariyle 100 milyon dolar olan petrol arama ve üretim yatırımımız, 2012 yılında 910 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. 2013 100 milyon $ Petrol arama ve üretim yatırımımızı 9 katına çıkardık 910 milyon $ Petrol ve doğalgaz yurt içi arama yatırımlarımız yılına oranla yaklaşık 9 kat arttı. yılında 47 bin 157 metre olan sondaj uzunluğu, 2012 yılında 176 bin 222 metre olarak gerçekleşmiştir. 910 milyon USD 100 milyon USD 2012 Arama ve Üretim İçin Yapılan Yatırım Miktarı 9 Kat Artış 14.135 m 93.815 m 2012 Petrol üretim kuyu metrajı 7 kat artış 47.157 m 176.222 m Şekil 5: petrol arama ve üretimine yönelik gelişmeler Her geçen gün artan petrol ve doğalgaz ihtiyacımızı yurt içi ve yurt dışı kaynaklardan karşılamak için yeni arama stratejileri geliştiriyoruz. Özellikle Karadeniz ve Akdeniz bölgesindeki deniz alanlarına yönelik çalışmaları hızlandırdık. Yurt dışında da Azerbaycan, Irak, Libya, Kazakistan, Afganistan Kolombiya ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti nde çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Bu kapsamda yüksek donanımlı ve modern bir petrol arama sismik geminin satın alınmasına ilişkin süreç devam ediyor. 2012 Petrol arama faaliyeti metrajı 4 kat artış 2,4 milyon ton 2,4 milyon ton 2012 Ham petrol üretimi 9

TÜRKİYE 132 ÜLKE ARASINDA MADEN ÇEŞİTLİLİĞİ İTİBARİYLE 10. SIRADA YER ALIYOR Türkiye, yeraltı kaynakları yönünden dünya madenciliğinde adı geçen 132 ülke arasında maden çeşitliliği itibariyle 10 uncu sırada yer alıyor. Günümüzde dünyada ticareti yapılan 90 çeşit madenden 77 sinin varlığı ülkemizde saptandı ve 60 civarında maden türünde üretim yapılıyor. yılında 100 bin metre olan kamu-özel sektör maden arama sondaj miktarını, 2012 yılı itibariyle 1 milyon 500 bin metre düzeyine ulaştırdık. 2013 100 bin metre Maden arama sondaj miktarını 15 katına çıkardık 1 milyon 500 bin metre yılında yaklaşık 600 milyon dolar olan maden ihracatımızı, 2012 yılı sonu itibariyle 4 milyar dolara çıkardık. Maden ihracatımızı 7 katına çıkardık Şekil 6: maden ihracat değerleri (Milyar Dolar) Madencilik sektörünün Gayri Safi Yurtiçi Hasıla içindeki değeri yılında 1,9 milyar dolar iken, 2012 yılında bu rakam 11,7 milyar dolara yükseldi. 10

2013 Sayı 15 BOR MADENİNDE TÜRKİYE DÜNYA REZERVİNİN %72 SİNE SAHİP Dünya rezervinin yüzde 72 sine sahip olduğumuz bor madeninde, üretim, satış ve ihracat rakamlarında önemli ilerlemeler sağladık. yılında 436 bin ton olan bor kimyasalları ve eşdeğeri ürün üretimini, 2012 yılında 1,8 milyon tona ulaştırarak 4 katına çıkardık. 436 bin ton 2013 1,8 milyon ton 2012 yılı bor ihracat tutarı yılına göre 4,3 kat artarak 798 milyon dolara, toplam bor satış hasılatı ise 822 milyon dolara yükseldi. 2000 2001 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 w Şekil 7: toplam bor bileşikleri satış değeri (Milyon Dolar) 11

2 NÜKLEER SANTRAL KURUYORUZ 2023 yılına kadar ülkemizde 2 nükleer güç santralinin devreye alınmasını, 3 üncü santralin de inşasına başlanmış olmasını hedefliyoruz. Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı verilerine göre, dünyadaki elektrik üretiminin yüzde 13,5 i nükleer enerjiden sağlanıyor. Ayrıca yarısı Fransa, ABD ve Japonya da olmak üzere dünyada 434 nükleer santral işletmede bulunuyor, 69 ü ise inşa halinde. Fransa elektrik üretiminin yüzde 75 ünü, Almanya yüzde 16 ini, ABD yüzde 19 sini nükleer enerjiden karşılıyor. Cumhuriyetimizin kuruluşunun 100 üncü yılı olan 2023 te, elektrik enerjisi ihtiyacımızın bugünkünün iki katından fazla artarak, yaklaşık 500 milyar kilowatta ulaşacağını tahmin ediyoruz. Bu doğrultuda, yenilenebilir enerjiden ve enerji verimliliğinden maksimum düzeyde yararlanmaya çalışmak yanında, nükleer santrallarının kurulması da bir zorunluluk olarak karşımıza çıkıyor. 12

2013 Sayı 15 Mersin Akkuyu Nükleer Santral Çalışmaları Tüm Hızıyla Devam Ediyor 2023 yılına kadar ülkemizde 2 nükleer güç santralinin devreye alınmasını, 3 üncü santralin de inşasına başlanmış olmasını hedefliyoruz. Bu amaçla, Mersin in Akkuyu Bölgesi nde nükleer güç santralı kurulmasına için 12 Mayıs 2010 da Rusya Federasyonu Hükümeti ile yaptığımız anlaşma çerçevesinde, arazi tahsis işlemlerini tamamladık. Akkuyu sahasında zemin etüt çalışmaları sürüyor. Projenin altyapı çalışmalarının bitirilmesinin ardından inşaat süreci başlayacak. En geç altı yıl içinde bu santralin birinci ünitesini ticari işletmeye almak kararındayız. Santralın gerek inşaatı gerek işletimi sırasında Türk personelinin eğitilmesini, çalıştırılmasını ve insan kaynakları potansiyelimizin geliştirilmesini hedefliyoruz. Proje kapsamında, 2011 ve 2012 Eylül aylarında, Türkiye den toplam 119 öğrenci, Mephi Üniversitesi nde eğitim görmek üzere Moskova ya gönderildi. 2013 yılı Ekim ayında ise 78 öğrenci daha Moskova ya eğitime gönderilecektir. Sinop Nükleer Santral Anlaşması İmzalandı Ülkemize kazandırmayı hedeflediğimiz ve Sinop ilimizde kurulacak ikinci nükleer güç santrali için Japonya Hükümeti ile 03 Mayıs 2013 tarihinde anlaşma imzalanmıştır. Üçüncü Nükleer Santral Çalışmaları Üçüncü santralin yerinin belirlenmesi işlemi 1 yıl içinde tamamlanacak; İğneada bu seçeneklerden bir tanesidir. 13

2 NÜKLEER SANTRAL KURUYORUZ Enerjide Özel Sektör Yatırımları Ülkemiz enerji sektörünün 2023 yılına kadar ki toplam yatırım ihtiyacının 120-130 milyar dolar düzeyinde olacağını tahmin ediyoruz. Bu çerçevede ihtiyaç duyulan yatırımların mümkün olduğu kadar özel sektör tarafından yapılmasını sağlayacak düzenlemelerin hayata geçirilmesi yönünde gerekli çalışmaları yürütüyoruz. Şekil 8: kamu ve özel sektörün elektrik enerjisi üretimdeki payı (%) özel kamu Yaptığımız çalışmalarla elektrik kurulu gücünde özel sektörün payı deki yüzde 34 seviyesinden, bugün yüzde 62 düzeyine ulaştı. Elektrik enerjisi üretiminde özel sektörün payı ise yüzde 66 seviyesine yükseldi. Kalan son dağıtım şirketinin devir işlemlerinin 2013 yılı Ekim ayı içinde tamamlanmasıyla birlikte 21 adet Elektrik Dağıtım Şirketinin hepsi özel sektör tarafından işletilmektedir. 14

2013 Sayı 15 ENERJİ VERİMLİLİĞİ İLE KAMUDA 7.8 milyar kilowatt üretim artışı sağladık 2007 yılında Enerji Verimliliği Kanunu nu yürürlüğe koyarak enerjinin ve enerji kaynaklarının verimli kullanımını teşvik eden ve zorunlu kılan düzenlemeleri getirdik ve uygulamalara başladık. 2008 yılında çıkardığımız genelgeyle kamuda verimsiz lamba kullanımı yasaklandı. Kamuda verimli aydınlatmaya geçiş ile her yıl yaklaşık 50 milyon lira tasarruf ediyoruz. Kamuya ait termik ve hidrolik santrallerimizdeki verim değerlerini yükseltmek için yaptığımız rehabilitasyonlar sonucunda, 2012 yılı sonu itibarıyla yaklaşık 7,8 milyar kilowatt üretim artışı sağladık. 15

ENERJİ DİPLOMASİSİ İLE ÜRETİMİN DÜNYA PAZARLARINA ULAŞMASINDA KÖPRÜ OLDUK Türkiye, gerek coğrafi, gerekse jeopolitik konumu ile Ortadoğu ve Orta Asya nın üretiminin dünya pazarlarına ulaşmasında hem bir köprü hem de bir terminal olma özelliği taşıyor. Doğu-Batı Enerji Koridoru nun en önemli bileşenini oluşturan Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) Ham Petrol Ana İhraç Boru Hattı, 4 Haziran 2006 tarihinde Ceyhan İhraç Terminali nden yüklenen ilk petrol tankeri ile işler hale geldi. Bu hat ile Azeri petrolü başta olmak üzere, Hazar Bölgesi nde üretilen petrol uluslararası pazarlara taşınıyor. Azerbaycan-Türkiye Doğal Gaz Boru Hattı ndan 2007 yılı Temmuz ayından itibaren doğalgaz tedarik ediyoruz. Bakü-Tiflis-Erzurum Doğal Gaz Boru Hattı, yıllık 20 milyar metreküplük kapasitesi ile Türkiye yle birlikte Avrupa nın da hızla artan doğalgaz ihtiyacının bir kısmını karşılayacak potansiyele sahip. 16

2013 Sayı 15 Şah Deniz Konsorsiyumu nun üreteceği Faz II gazından yıllık 10 milyar metreküpün Avrupa ya iletilmek, 6 milyar metreküpün iç tüketimimizde kullanılmak üzere nakline ilişkin anlaşmayı geçen yıl imzaladık. 26 Haziran 2012 ise Azeri gazının ülkemiz üzerinden taşınmasına yönelik Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı Projesinin (TANAP) anlaşmasını imzaladık. Diğer taraftan, 2007 yılı Kasım ayında işletmeye alınan Türkiye-Yunanistan Doğal Gaz Boru Hattı ile Güney Avrupa Gaz Ringi Projesi nin ilk ayağı tamamlandı. Böylece ülkemiz doğalgaz iletim şebekesinin komşu ülkelerin altyapısıyla enterkonneksiyonu gerçekleştirdi ve doğalgazda köprü tedarikçisi konumuna geldi. Güney Avrupa Gaz Ringi Projesi nin bir sonraki aşamasını ise Türkiye-Yunanistan Doğal Gaz Boru Hattı nın, Adriyatik Denizi nden geçecek bir hat ile İtalya ya uzatılması oluşturuyor. Türkiye nin Avrupa ya açılım stratejisi kapsamında Ortadoğu ve Hazar Bölgesi doğalgaz rezervlerini, gaz talebindeki gelişmelere göre Batı Avrupa ya ulaştırılması amaçlanmaktadır. Bu kapsamda Şahdeniz Konsorsiyumu Trans-Adriyatik Doğal Gaz Boru Hattı projesini seçerek, Azeri gazının ülkemizden sonraki güzergahını belirlemiştir. 17

YENİ enerji projelerimiz Bir diğer önemli projemiz olan Irak-Türkiye Ham Petrol Boru Hattı Projesi yle ilgili anlaşmaların süresini 15+5 yıl uzatan değişiklik anlaşması, 19 Eylül 2010 tarihinde Bağdat ta imzalandı. Anlaşma, ülkemiz için tarife değişikliğinin uygulanması bakımından önem arz ediyor. Hükümet olarak, komşu ülkeler başta olmak üzere enerji üreticisi tüm ülkeler ile önümüzdeki dönemde Mutabakat Zabıtları ve Anlaşmalar imzalamayı planlıyoruz. Bu tarz anlaşmalar, sadece kamunun değil aynı zamanda özel sektörün de bu ülkelere yatırım yapabilmesi bakımından önem taşıyor. Diğer ülkelerle aramızdaki elektrik şebekelerinin enterkonneksiyonuna önem veriyoruz. Türkiye Elektrik Sistemi, 18 Eylül 2010 günü itibariyle, Avrupa Elektrik Şebekesi İletim Sistem İşletmecileri Kıta Avrupası Senkron Bölgesi Şebekesi ne bağlanmış bulunuyor. 18

2013 Sayı 15 2023 Hedeflerimiz 2023 yılına kadar 2 nükleer santralin devreye alınması ve 3. nükleer santralin inşasına başlanması, 2023 yılı kadar yenilenebilir enerji kaynaklarının enerji arzı içindeki payının yüzde 30 a çıkarılması, 2023 yılı kadar teknik ve ekonomik olarak değerlendirilebilecek hidroelektrik potansiyelimizin ve bilinen linyit ve taşkömürü kaynaklarının 2023 yılına kadar elektrik enerjisi üretimi amacıyla değerlendirilmiş olması, Rüzgar enerjisi kurulu gücünün 2023 yılına kadar 20.000 MW a çıkarılması, 2023 yılında elektrik enerjisi kurulu güç kapasitemizi 100 bin MW a ve toplam elektrik enerjisi üretimimizi 500 milyar kwh e yükseltilmesi, 2023 yılı sonuna kadar ülkemizin ve Avrupa nın petrol ve doğalgaz arz güvenliğinin artırılması yönünde gündemde olan projelerin gerçekleştirilmesi, 2023 yılında Türkiye nin GSYİH başına tüketilen enerji miktarının (enerji yoğunluğunun) 2011 yılı değerine göre en az yüzde 20 azaltılması, Elektrik üretimi, iletimi ve dağıtımında teknik kayıpların asgariye indirilmesi ve dağıtımda kaçak kullanımın engellenmesi, Türkiye nin enerji hub ı (terminali) olabilmesi yolunda enerji borsası ve uluslararası piyasa entegrasyonu projelerinin hayata geçirilmesi, Transit petrol ve doğal gaz boru hattı projelerinde Türkiye nin jeopolitik ve stratejik liderliğinin sürdürülmesi, Enerji sektöründen kaynaklı sera gazı emisyon artış hızında azalma sağlanması, 600 MW lık jeotermal potansiyelimizin tümünün 2023 yılına kadar işletmeye alınması hedeflenmiştir. 19

Enerji arz güvenliğinden kaynaklanan riskleri azaltmak ve enerjinin daha verimli üretilmesini ve kullanılmasını sağlamak amacıyla serbest piyasa şartlarının oluşturulması ve rekabete dayalı yatırım ortamının geliştirilmesi, enerji sektöründeki önemli talep artışını karşılamada başlıca stratejilerimiz olmaya devam edecektir. Ülkemizin son 10 yılda yaşadığı yüksek ekonomik gelişme ve artan refah seviyesinin sonucu olarak enerji sektörünün her alanında hızlı bir talep artışı olmaktadır. Türkiye, OECD ülkeleri içerisinde geçtiğimiz 10 yıllık dönemde enerji talep artışının en hızlı gerçekleştiği ülke durumundadır. Gelecek 10 yılda da enerji talebinin 2 katına çıkmasını bekliyoruz. Biz enerji yönetimi olarak yüzde 72 oranındaki ithalatı azaltmak, iki katına çıkacak olan talep artışını sorunsuz karşılamak ve arz güvenliğini sağlamak için çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Enerji arz güvenliğinden kaynaklanan riskleri azaltmak ve enerjinin daha verimli üretilmesini ve kullanılmasını sağlamak amacıyla serbest piyasa şartlarının oluşturulması ve rekabete dayalı yatırım ortamının geliştirilmesi, enerji sektöründeki önemli talep artışını karşılamada başlıca stratejilerimiz olmaya devam edecektir. Taner YILDIZ Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı ADALET VE KALKINMA PARTİSİ GENEL MERKEZİ Söğütözü Caddesi No: 6 Söğütözü / ANKARA Tel : 0 312 204 50 00 Faks : 0 312 204 50 20