EKONOMİ BAKANLIĞI KENYA T.C. Nairobi Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği E-mail: nairobi@ekonomi.gov.tr Tel: +254 20 712 47 79 Adres: Turkish Embassy Office Of the Commercial Counsellor 30 Gigiri Road 00620 Nairobi/ KENYA Ticaret Müşaviri Ş. Koray DEMİRCAN
Genel Bilgiler Devletin Adı Başkent Yönetim Biçimi Resmi Dili Yüzölçümü Nüfusu Önemli Şehirler Başlıca Limanlar ve Sevkiyat Noktaları Para Birimi Saat Dilimi Telefon Kodu İnternet Uzantısı THY Uçuş Noktaları GENEL BİLGİLER Kenya Cumhuriyeti Nairobi Cumhuriyet İngilizce, Svahili 569.259 km 2 43 Milyon (2012 tahmini) Nairobi, Mombasa,Nakuru Mombasa Şilin GMT +3 254.ke Mombasa, Nairobi Kaynak: Economist Intelligence Unit 2
Ekonomik Göstergeler 2009 2010 2011 2012* 2013* 2014* GSYH (Milyon $, Cari Fiyatlarla) 30.580 32.198 34.650 41.359 42.874 44.271 Kişi Başına Milli Gelir (GSYH, $) 774 795 832 963 946 934 GSYH Büyümesi 2,7 5,8 4,4 4,1 4,8 5,1 İşsizlik Oranı (%) 20 20 20 20 20 20 Para Birimi/Dolar Paritesi (Ort.) 77 79 89 85 90 97 Cari İşlemler Dengesi (Milyon $) -1.689-2.512-5.521-3.990-3.550-3.122 Cari İşlemler Dengesi / GSYH (%) -5,5-7,8-15,9-9,6-8,3-7,1 Enflasyon Oranı (TÜFE) 920 400 1.400 940 560 600 Doğrudan Yabancı Sermaye Girişi (Milyon $) 116 186 335 392 425 491 Yabancı Yatırımlar (Milyon $) 119 220 370 408 444 522 Toplam Rezervler (Milyon $) 3.850 4.321 5.165 5.680 5.567 6.212 Toplam Dış Borç (Milyon $) 8.590 8.801 10.258 11.025 11.881 12.652 Kaynak:*Economic Intelligence UnitTahminleri 3
Dünya ile Ticaret (I) Değer (Milyon Dolar) Değişim (%) Mal Ticareti 2008 2009 2010 2011 2012* 2010-2011 2011-2012 İhracat 5.001 4.463 5.169 5.853 5.917 13,2 1,1 İthalat 11.128 10.202 12.093 15.028 14.387 24,3-4,3 Dış Ticaret Hacmi 16.129 14.665 17.262 20.881 20.304 21,0-2,8 Dış Ticaret Dengesi -6.127-5.739-6.924-9.174-8.470 32,5-7,7 İhracat/İthalat (%) 44,9 43,8 42,7 39,0 41,1-8,7 5,3 Değer (Milyon Dolar) Değişim (%) Hizmet Ticareti 2008 2009 2010 2011 2012* 2010-2011 2011-2012 İhracat 3.251 2.883 3.675 3.605 4.023-1,9 11,6 İthalat 1.870 1.812 2.016 2.586 2.654 28,3 2,6 Dış Ticaret Hacmi 5.121 4.695 5.691 6.191 6.677 8,8 7,9 Dış Ticaret Dengesi 1.381 1.071 1.660 1.018 1.369-38,7 34,4 İhracat/İthalat (%) 173,8 159,1 182,3 139,4 151,6-23,6 8,8 Kaynak: Trade Map 2012 yılı verileri EIU tahminleri 4
Dünya ile Ticarette Önemli Sektörler (II) Milyon Dolar İHRACAT Sıra Fasıl Dönemsel (Ocak-Aralık) 2009 2010 2011 1 9 KAHVE, ÇAY, PARAGUAY ÇAYI VE BAHARAT 1.105 1.381 1.411 24,1 2 6 CANLI BİTKİLER VE ÇİÇEKÇİLİK MÜSTAHZARLARI 479,0 455,0 512,0 8,7 3 27 MİNERAL YAKITLAR, MİNERAL YAĞLAR VE MÜSTAHSALLARI, MUMLAR 189,0 218,0 258,0 4,4 4 7 YENİLEN SEBZELER VE BAZI KÖK VE YUMRULAR 225,0 270,0 246,0 4,2 5 24 TÜTÜN VE TÜTÜN YERİNE GEÇEN İŞLENMİŞ MADDELER 136,0 136,0 216,0 3,7 6 25 TUZ, KÜKÜRT, TOPRAK VE TAŞLAR, ALÇILAR VE ÇİMENTO 141,0 138,0 200,0 3,4 7 15 HAYVANSAL VE BİTKİSEL YAĞLAR VE BUNLARIN MÜSTAHSALLARI 109,0 150,0 198,0 3,4 8 72 DEMİR VE ÇELİK 104,0 131,0 182,0 3,1 9 28 İNORGANİK KİMYASAL MÜSTAHSALLAR, ORGANİK, İNORGANİK BİLEŞİKLER 135,0 124,0 177,0 3,0 10 39 PLASTİK VE PLASTİKTEN MAMUL EŞYA 114,0 139,0 168,0 2,9 2.738 3.141 3.569 61,0 4.463 5.169 5.853 100,0 Milyon Dolar İTHALAT Sıra Fasıl Dönemsel (Ocak-Aralık) 2009 2010 2011 1 27 MİNERAL YAKITLAR, MİNERAL YAĞLAR VE MÜSTAHSALLARI, MUMLAR 2.223 2.700 4.178 27,8 2 84 NÜKLEER REAKTÖRLER, KAZAN; MAKİNA VE CİHAZLAR, ALETLER, PARÇALARI 967,0 1.216 1.475 9,8 3 85 ELEKTRİKLİ MAKİNA VE CİHAZLAR, AKSAM VE PARÇALARI 973,0 1.192 1.048 7,0 4 87 MOTORLU KARA TAŞITLARI, TRAKTÖR, BİSİKLET, MOTOSİKLER VE DİĞER 816,0 899,0 987,0 6,6 5 72 DEMİR VE ÇELİK 398,0 489,0 672,0 4,5 6 10 HUBUBAT 749,0 397,0 647,0 4,3 7 15 HAYVANSAL VE BİTKİSEL YAĞLAR VE BUNLARIN MÜSTAHSALLARI 369,0 485,0 644,0 4,3 8 39 PLASTİK VE PLASTİKTEN MAMUL EŞYA 372,0 492,0 615,0 4,1 9 30 ECZACILIK ÜRÜNLERİ 283,0 332,0 438,0 2,9 10 48 KAĞIT VE KARTON; KAĞIT HAMURUNDAN KAĞIT VE KARTONDAN EŞYA 252,0 318,0 371,0 2,5 7.402 8.520 11.075 73,7 10.202 12.092 15.028 100,0 Kaynak: Trade Map 5
Milyon Dolar İHRACAT Sıra Ülkeler 2009 2010 2011 1 UGANDA 598,0 657,0 873,0 14,9 2 İNGİLTERE 498,0 507,0 536,0 9,2 3 TANZANYA 389,0 420,0 476,0 8,1 4 HOLLANDA 341,0 339,0 377,0 6,4 5 ABD 226,0 285,0 293,0 5,0 6 MISIR 154,0 229,0 267,0 4,6 7 SUDAN 165,0 237,0 254,0 4,3 8 PAKİSTAN 196,0 228,0 241,0 4,1 9 BAE 139,0 238,0 229,0 3,9 10 KONGO DEMOKRATİK CUMHURİYETİ 147,0 161,0 200,0 3,4 2.853 3.302 3.747 64,0 4.463 5.169 5.853 100,0 Milyon Dolar İTHALAT Sıra Ülkeler 2009 2010 2011 1 BAE 1.162 1.463 2.281 15,2 2 HİNDİSTAN 1.078 1.302 1.714 11,4 3 ÇİN 965 1.523 1.638 10,9 4 GAC 914,0 754,0 818,0 5,4 5 JAPONYA 633,0 735,0 669,0 4,5 6 SUUDİ ARABİSTAN 356,0 407,0 598,0 4,0 7 ENDONEZYA 243,0 340,0 516,0 3,4 8 ABD 649,0 496,0 508,0 3,4 9 İNGİLTERE 473,0 626,0 492,0 3,3 10 SİNGAPUR 342,0 400,0 373,0 2,5 6.816 8.045 9.608 63,9 10.202 12.093 15.028 100,0 Kaynak: Trade Map Dünya ile Ticaret (III) Türkiye, Kenya nın ihracatında 50 nci, ithalatında ise 31 inci sırada gelmektedir. 6
Türkiye ile Ekonomik ve Ticari İlişkiler Anlaşmalar: Ticaret ve Ekonomik İşbirliği Anlaşması 12 Ekim 2004 Protokoller: Türkiye-Kenya Karma Ekonomik Komisyonu 1. Dönem Toplantısı Mutabakat Zaptı 7
Türkiye ile İkili Ticaret (I) Değer (Milyon Dolar) Değişim (%) 2008 2009 2010 2011 2012 2010-2011 2011-2012 Türkiye'nin İhracatı 233,1 70,6 86,4 199,2 138,0 130,7-30,7 Türkiye'nin İthalatı 12,6 5,8 13,4 14,7 17,9 10,2 21,2 Dış Ticaret Hacmi 245,6 76,4 99,7 214,0 155,9 114,5-27,1 Dış Ticaret Dengesi 220,5 64,8 73,0 184,5 120,2 152,7-34,9 Kaynak: Trade Map 8
Türkiye ile İkili Ticaret (II) Milyon Dolar TÜRKİYE'NİN İHRACATI Sıra Fasıl Dönemsel(Ocak-Aralık) 2009 2010 2011 2012 1 72 DEMİR VE ÇELİK 13,3 17,9 99,5 38,4 27,9 2 11 DEĞİRMENCİLİK ÜRÜNLERİ, MALT, NİŞASTA, İNÜLİN, BUĞDAY GLUTENİ 1,8 2,8 9,7 11,8 8,5 3 84 NÜKLEER REAKTÖRLER, KAZAN; MAKİNA VE CİHAZLAR, ALETLER, PARÇALARI 5,5 7,5 7,9 11,7 8,5 4 85 ELEKTRİKLİ MAKİNA VE CİHAZLAR, AKSAM VE PARÇALARI 5,3 6,7 7,5 9,6 7,0 5 73 DEMİR VEYA ÇELİKTEN EŞYA 3,8 5,0 5,7 6,4 4,7 6 96 ÇEŞİTLİ MAMUL EŞYA (KALEMLER, FIRÇALAR VB) 0,0 0,0 0,0 4,5 3,3 7 87 MOTORLU KARA TAŞITLARI VB. AKSAM VE PARÇALARI 2,9 3,2 2,8 4,5 3,3 8 19 ESASINI HUBUBAT, UN, NİŞASTA, SÜT TEŞKİL EDEN MÜSTAHZARLAR 4,4 4,5 5,0 4,4 3,2 9 48 KAĞIT VE KARTON; KAĞIT HAMURUNDAN KAĞIT VE KARTONDAN EŞYA 3,5 4,4 5,0 4,4 3,2 10 55 SENTETİK VE SUNİ DEVAMSIZ LİFLER 2,6 3,3 3,6 4,3 3,1 43,0 55,4 146,6 100,0 72,5 70,6 86,4 199,2 138,0 100,0 Milyon Dolar TÜRKİYE'NİN İTHALATI Sıra Fasıl Dönemsel(Ocak-Aralık) 2009 2010 2011 2012 1 12 YAĞLI TOHUM VE MEYVALAR, SANAYİ BİTKİLERİ, SAMAN, HAYVAN YEMİ 1,9 4,0 4,6 6,5 36,1 2 9 KAHVE, ÇAY, PARAGUAY ÇAYI VE BAHARAT 2,2 2,9 3,4 5,1 28,5 3 41 HAM POSTLAR, DERİLER (KÜRKLER HARİÇ) VE KÖSELELER 1,1 2,8 5,0 4,5 25,4 4 6 CANLI BİTKİLER VE ÇİÇEKÇİLİK MÜSTAHZARLARI 0,1 0,3 0,5 0,6 3,4 5 24 TÜTÜN VE TÜTÜN YERİNE GEÇEN İŞLENMİŞ MADDELER 0,2 2,7 0,7 0,4 2,0 6 64 AYAKKABILAR, GETRLER, TOZLUKLAR VB EŞYA VE AKSAMI 0,0 0,0 0,0 0,1 0,8 7 99 DİĞER 0,0 0,0 0,0 0,1 0,8 8 53 DOKUMAYA ELVERİŞLİ BİTKİSEL LİFLER, KAĞIT İPEĞİ VE DOKUMALARI 0,2 0,2 0,2 0,1 0,7 9 20 SEBZE, MEYVA, BİTKİ PARÇALARI, SERT KABUKLU YEMİŞ KONSERVELERİ 0,0 0,0 0,2 0,1 0,7 10 08 YENİLEN MEYVALAR, KABUKLU YEMİŞLER, TURUNÇGİL VE KAVUN KABUĞU 0,1 0,1 0,0 0,1 0,4 Kaynak: Trade Map 5,7 12,9 14,5 17,7 98,9 5,8 13,4 14,7 17,9 100,0 9
Fırsatlar İkili Ekonomik İlişkilerin Gelişme Alanları (Sektörler) Mal Ticareti : İhracatta demir-çelik; buğday unu; bebek bezleri; bakır-çinko esaslı alaşımlardan şeritler; oluksuz kağıt; kartondan katlanabilir kutular; sentetik flament demetleri; makarna İthalatta domates tohumu, çay ve deri Hizmetler Ticareti : Müteahhitlik ve müşavirlik hizmetleri, lojistik hizmetleri, restoran işletmeciliği, turizm Yatırımlar: Kenya da halihazırda mobilya, tekstil ve konfeksiyon, turizm, inşaat malzemeleri, endüstriyel mutfak ve ütü, halı, restoran işletmeciliği gibi sektörlerde 40 kadar Türk işletme faaliyet göstermektedir. Kenya nın ülkemize bilinen bir yatırımı henüz bulunmamaktadır. 3. Ülkelerde Potansiyel İşbirliği Alanları (Sektörler) Kenya nın komşusu Doğu Afrika Topluluğu üyesi Tanzanya, Uganda, Ruanda ve Burundi de de yukarıdaki alanlarda işbirliği potansiyeli bulunmaktadır. 10
Faydalı Bilgiler Firmalarımız İçin Önemli Adresler (*) Fuarlar İhaleler İlgili Kamu Kurum ve Kuruluşları www.musavirlikler.gov.tr Kenya, www.ekonomi.gov.tr www.musavirlikler.gov.tr Kenya, www.ydmh.gov.tr, tenders.nation.co.ke Yatırım Ajansı www.investmentkenya.com İhracat İşleme Bölgeleri Otoritesi www.epza.com Merkez Bankası www.centralbank.go.ke Standartlar Bürosu - www.kebs.org Gelir Otoritesi www.revenue.go.ke Sektörel Dernekler Çay Kurulu www.teaboar.or.ke Tropik Meyve, Sebze ve Kesme Çiçek İhracatçıları Birliği www.fpeak.org Çiçek Konseyi www.kenyaflowercouncil.org Kahve Kurulu - www.coffeeboardkenya.co.ke Turizm Federasyonu www.ktf.co.ke Odalar Firma Bilgi Kaynakları Kenya Üreticiler Derneği www.kam.co.ke Kenya Özel Sektör Birliği www.kepsa.or.ke Mal Ticareti (İthalatçılar): Hizmet Ticareti : (*) Firmalarımızın söz konusu ülkeye ilişkin bilgi almak amacıyla takip edebilecekleri düşünülerek yukarıda listelenen web adres bilgileri; güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan temin edilen referans bilgilerdir. Ekonomi Bakanlığı, bu adreslerdeki içeriklerin doğru ve tam olması konusunda garanti vermez; bu içeriklerin kullanımı ile ilgili doğabilecek sorunlarda hukuki sorumluluk kabul etmez. 11