ARTVİN ÇORUH ÜNİVERSİTESİ ORMAN FAKÜLTESİ ORMAN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BİTİRME ÇALIŞMASI HAZIRLAMA ESASLARI Bölüm I. Dayanak Madde 1- Bu esaslar Artvin Çoruh Üniversitesi (AÇÜ) Kayıt, Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliği nin 27 ve 28. maddelerine dayanarak hazırlanmıştır. Bölüm II. Bitirme çalışmasının amacı Madde 2- Bitirme çalışmasının amacı, son sınıf öğrencilerinin herhangi bir konuyu bilimsel olarak araştırma, değerlendirme ve sunma yeteneğini geliştirmektir. Bölüm III. Bitirme çalışmasının verilmesi Madde 3- Öğrenci bitirme çalışması yapacağı Öğretim Üyesini VI. yarıyılın son haftasının bitimine kadar seçer. Öğrencinin VIII. Yarıyılın ilk haftasına kadar bitirme çalışması alabileceği Danışmanı tespit edememesi durumunda Bölüm Başkanı öğrenciye Danışman tayin eder. Bir öğretim üyesi bir Eğitim- Öğretim yılı içerisinde en çok 5 öğrenciye danışmanlık yapabilir. Madde 4- Öğrenci bitirme çalışması yapacağı Öğretim üyesi ile birlikte bitirme tezi konusunu belirler. Bitirme çalışması normal olarak her bir öğrenciye ayrı konularda verilir. Ancak, çalışma konusunun birden fazla kişiyi gerektirdiği hallerde danışmanın onayı ile bir konu 2 öğrenciye grup bitirme çalışması olarak verilebilir. Madde 5- Bitirme çalışması alacak olan öğrenciler, VIII. yarıyılın ilk haftası içerisinde Bitirme Çalışması dersine kayıt yaptırırlar. Kayıt yaptıran öğrenciler, aynı haftanın sonuna kadar Ek-1 deki Bitirme Çalışması Başvuru ve Değerlendirme Formu nu doldurarak Bölüm Başkanlığı onayını aldıktan sonra Öğrenci İşleri ne teslim ederler. Bölüm IV. Bitirme çalışmasının yürütülmesi Madde 6- Bitirme çalışması, bilimsel analiz, gözlem ve deneylere dayalı olarak yürütülür. Bitirme çalışması danışman öğretim üyesi tarafından bu çerçevede yönlendirilir ve izlenir. Bölüm V. Bitirme çalışmasının değerlendirilmesi Madde 7- Bitirme çalışmasını tamamlayan öğrenciler, çalışmalarını 12. haftanın içinde ciltsiz olarak danışmanına ve Bölüm Başkanlığınca belirlenen diğer 2 jüri üyesine teslim eder. Madde 8- Bitirme çalışması herkese açık olarak sunulur. Sunum 14. hafta içerisinde gerçekleştirilir. Sunum tarih ve yeri 12. hafta içinde Bölüm Başkanlığı tarafından ilan edilir. Madde 9- Danışman (jüri başkanı) ve diğer iki jüri üyesi teslim edilmiş olan bitirme çalışmasını ve sunumunu göz önüne alarak, öğrencinin bitirme çalışması notunu verir. Geçer not alan öğrenciler, bitirme 1
çalışmasının son halini yarıyıl sonu sınavları dönemi içerisinde ciltli olarak ve 2 nüsha halinde Bölüm Başkanlığı na teslim eder. Madde 10- Bitirme çalışmasından geçerli not alınamaması durumunda veya bitirme çalışmasının son halinin Bölüm Başkanlığı na zamanında teslim edilememesi durumunda, bir sonraki eğitim-öğretim yılında aynı veya farklı bir konuda bitirme çalışmasını tekrar alınır. Bölüm VI. Bitirme çalışması düzeni Madde 12- Bitirme çalışması, Ek-2 deki yazım kılavuzuna göre düzenlenir. 2
EK 1 AÇÜ ORMAN FAKÜLTESİ ORMAN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BİTİRME ÇALIŞMASI BAŞVURU VE DEĞERLENDİRME FORMU 1. ÖĞRENCİ BİLGİLERİ (Bitirme çalışması alacak öğrenci tarafından doldurulacaktır) Adı- Soyadı : Numarası : Yarıyılı :.. yarıyıl Başvuru Tarihi : / / 200 2. ÖĞRENCİ İŞLERİ KONTROLÜ Yukarıda adı, soyadı yazılı öğrenci Bitirme Çalışması alabilir / alamaz. Öğrencinin İmzası Tarih: / / 200 İmza: 3. BİTİRME ÇALIŞMASININ KONUSU VE DANIŞMANI Bitirme Çalışmasının Konusu: Bitirme Çalışması Danışmanı: Danışmanının İmzası : Bölüm Başkanının Onay : Tarih : / / 200 4. BİTİRME ÇALIŞMASININ DEĞERLENDİRİLMESİ Sunum Tarihi / / 200 Başarı Notu (Rakam ve Yazıyla) : Jüri Başkanı (Danışman) Jüri Üyesi Jüri Üyesi İmza İmza İmza Bitirme çalışmasının ciltsiz olarak düzeltmeler için danışmana son teslim tarihi: Bitirme çalışmasının sunum dönemi: Bitirme çalışmasının Bölüm Başkanlığı na ciltli olarak en son teslim tarihi: Bahar yarıyılı 12. hafta son günü Bahar yarıyılı 14. hafta süresince Yarıyıl sonu sınav döneminin son günü 3
EK-2 ARTVİN ÇORUH ÜNİVERSİTESİ ORMAN FAKÜLTESİ ORMAN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BİTİRME ÇALIŞMASI YAZIM KILAVUZU Bitirme çalışmasına ait bilgiler bölümlere ayrılarak sunulur. Bitirme çalışmasının düzeninde aşağıdaki bölümleme esas alınır. - Başlık (kapak) sayfası - Önsöz - İçindekiler - Tablo listesi - Şekil listesi - Özet - Giriş - Materyal ve Yöntem - Bulgular (ve Tartışma) - (Tartışma ve) Sonuç - Kaynaklar - Ekler Bitirme Çalışmasının metne dönüştürülmesi sırasında uyulması gereken kurallar aşağıda belirtilmiştir: 1. Bitirme çalışmasının ilk sayfası Başlık sayfası olacak ve bu sayfada: üniversite ve fakültenin adı; bitirme çalışmasının başlığı; bitirme çalışmasını hazırlayan öğrencinin adı, soyadı ve numarası; öğrencinin kayıtlı olduğu bölüm; anabilim dalının adı; bitirme çalışmasını yöneten öğretim üyesinin adı; bitirme çalışmasını bitirme tarihi yer alacaktır. 2. Bitirme çalışmasının ikinci sayfası, Önsöz sayfası olacaktır. Önsöz de; bitirme çalışmasında ele alınan konu, konuyu seçme nedeni ve çalışmanın amacı, bitirme çalışmasının nerede ve ne zaman hazırlandığı açıklanacak ve son paragrafta bitirme çalışmasının hazırlanmasında yardımları ve katkıları olanlara teşekkür edilecektir. Önsöz genellikle tek sayfayı aşmaz. 3. Bitirme çalışmasının üçüncü sayfasında İçindekiler bölümü bulunacaktır. Bu sayfada; -Önsöz, -İçindekiler, -Tablo Listesi, -Şekil Listesi, -Özet, -Giriş, -Materyal ve Yöntem, -Bulgular (ve Tartışma), - (Tartışma ve) Sonuç (ve Öneriler), -Kaynaklar, -Ekler ve tüm alt başlıkların hangi sayfalarda olduğu gösterilecektir. 4. Tablo Listesi başlığı altında metin içinde geçen tabloların, Şekil Listesi başlığı altında da metin içinde yer alan grafikler, resimler, haritalar ve diğer şekillerin numaraları, başlıkları ve bulundukları sayfaların numaraları gösterilerek sıralanır. 5. "Özet" bölümü, okuyucuya çalışmanın tamamı hakkında kısa ve açık bilgiler verecek şekilde yazılmalıdır. Okuyucunun metnin tamamını okuyup okumamaya doğru karar verebilmesi için çalışmanın konusunun, ana fikrinin ve amacının belirtilmesi, çalışmanın önemli noktalarını içermesi gereklidir. Özette; araştırmanın amacı, materyal, yöntem, önemli bulgular ve öneriler, yani çalışmanın tüm bölümlerine ait bilgiler, doğru ve anlaşılır cümlelerle eksiksiz olarak verilmeli, ancak gereksiz ve aşırı ayrıntılardan kaçınılmalıdır. Özet en çok iki sayfadan oluşmalıdır. 4
6. Bitirme Çalışması ana başlıkları normal olarak Giriş, Materyal ve Yöntem, Bulgular (ve Tartışma), (Tartışma ve) Sonuç", "Kaynaklar ve Ekler dir. Tartışma, Bulgular la birlikte ya da Sonuç la birlikte ele alınabilir. Alt başlıklar da kolaylıkla anlaşılacak ve kapsam hakkında bilgi verecek şekilde belirlenmelidir. Ana başlıklar sadece sayfa ortasında yer alırken, alt başlıklar sayfa başlarında yer almalıdır. Ana başlıklar ve alt başlıkların numaralandırılmasında Arap rakamları (1,2.8,9) kullanılır; alt başlıklar ait oldukları ana başlık altına ana başlık numaralarıyla birlikte kullanılarak sıralanmalıdır (1.1., 3.2.2 vb.). Alt başlıkların dört kademe (basamak) ile sınırlı tutulması için gayret edilir. 7. Giriş bölümünde; bitirme çalışmasının konusu, önemi, amacı anlaşılır bir biçimde ve öz olarak açıklanmalıdır. Bu şekilde okuyucuya sorun hakkında genel olarak bilgi verilir. Bu bölüme kısa bir literatür özeti konularak diğer yazar ve araştırıcıların konu ile ilgili düşünceleri de sistematik olarak belirtilebilir. Gerekli görülürse Giriş in alt başlıkları da oluşturulabilir. 8. "Materyal ve Yöntem" bölümünde ayrıntılar üzerinde durulur. Materyal, çalışmanın konusuna bağlı olarak yöre, bölge, sektör, insan/nüfus grupları, faaliyet türleri, toprak/bitki/hayvan türleri/toplulukları, deney veya gözlem araç/gereç/malzemeleri, bilgi/veri kaynakları/türleri vb. olabilir. Yöntem ise çalışma kapsamında yürütülen sayısal ve deneysel analizler ile bilimsel gözlemleri ifade eder. Materyal ve Yöntem ana başlığı altında genellikle birkaç alt başlık yer alır. 9. Bulgular (ve Tartışma) bölümünde çalışmadan elde edilen sonuçlar özetlenecek ve gerek görülürse bu bölümde tartışılacaktır. Bu bölümün, Giriş ve Materyal ve Yöntem bölümleriyle uyumlu (tutarlı) olması, aynı zamanda açıklanan sonuçların birbirleriyle mantık ve zaman bakımından çelişmemesi gereklidir. Burada da gerekli görüldüğü kadar alt başlık kullanılabilir. 10. (Tartışma ve) Sonuç bölümünde ulaşılan sonuçlar eleştirilecek, ele alınan konuyla ilgili diğer araştırmacıların verdikleri bilgiler karşılaştırılacak ve varsa sorunun çözümlenmesinde yararlanılabilecek önerilere yer verilecektir. Bu bölümde, bitirme çalışmasını hazırlayan öğrencinin öznel (sübjektif) değerlendirmesi, yorumu söz konusudur. Ancak, anlatım sırasında "ben", "biz" gibi ifadeler kullanılmamalı, bunların yerine "yazara göre" veya "gözlemlerimize göre" gibi tarafsız ifadeler yahut edilgen ifadeler (anlaşılmaktadır, ileri sürülebilir vb.) kullanılmalıdır. Bir önceki bölüm eğer Bulgular ve Tartışma olarak işlenmişse, bu bölüm için yalnızca Sonuç başlığı daha uygun olacaktır; dolayısıyla sonuçlar ve varsa öneriler üzerinde yoğunlaşılacaktır. 11. Ekler bölümünü; metni kabartan ve metnin akışını aksatan matematik işlemleri, formüllerin ayrıntıları, anket formları, geniş ve uzun tablolar, büyük ölçekli ve çok sayıdaki şekiller, haritalar, grafikler, fotoğraflar vb. oluşturmalıdır. 12. Kaynaklar bölümünde yararlanılan kitap, dergi, makale, gazete, internet sitesi gibi kaynaklar alfabetik sıraya göre gösterilecektir. Bir kitap kaynak listesinde: yazarın soyadı (büyük harflerle), adının ilk harfi (büyük harf), yayın tarihi, kaynağın adı (ilk harfler büyük), yayın numarası, yayınlandığı yer bilgileri sıralanarak; makale ise yazarın soyadı (büyük harflerle), adının ilk harfi (büyük harf), yayın tarihi, kaynağın adı (ilk harfler büyük), yayın tarihi, içinde yayınlandığı derginin adı, cilt numarası ve hangi sayfalarda yer aldığı yazılacaktır. Örnekler: 5
Chaisurisri, K., Edwards, D.G.W., Kassaby, Y.A. 1992. Genetic control of seed size and germination in Sitka spruce. Silvae Genetica 4: 348-355. Dirik, H. 1993. Kızılçam (Pinus brutia Ten.) da bazı önemli fidan karakteristikleri ile dikim başarısı arasındaki ilişkiler. İ.Ü. Orman Fakültesi Dergisi Seri A 2: 51-75. Garlato, G. 2004. Various definitions of direct and indirect requirements in input-output analysis: a Comment and Further Developments, Draft workpaper, Universita Ca Foscari Di Venezia, Italy. http://www.dse.unive.it/workpapers/0103.pdf [Ziyaret Tarihi: 15 Nisan 2008]. Kambur, S. 2009. Rhus coriaria L., Pyracantha coccinea M. Roemer ve Cotoneaster nummularia Fisch.&Mey Türlerinin Tohum ve Çimlenme Özelliklerinin Belirlenmesi. AÇÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Silvikültür Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi. 40 s. Artvin. Polenske, R. K. 1989. Historical and new international perspectives on input-output Accounts. In: Frontiers of Input-Output Analysis (Ed. Miller, R.E., Polenske, K.R. and Rose, A.Z.). pp: 37-50. Oxford University Press, New York. Ürgenç, S. 1998. Ağaçlandırma Tekniği. İ.Ü. Orman Fakültesi Yayın No: 441. Emek Matbaacılık. 600 s. İstanbul. 13. Bitirme Çalışması hazırlanırken görüşülen bir kimseden aktarma yapılıyorsa bu kısım tırnak içinde verilecek, eğer alıntı ya da aktarma 2-3 satırdan uzunsa satırbaşından içeride yine tırnak içinde yazılacaktır. 14. Metin içinde, bir başka yazarın eserinden bir alıntı yapılacaksa yararlanılan kaynaklarla metin dört farklı şekilde ilişkilendirebilir: 1- Söz konusu kaynaktan çalışmanızda doğrudan değil de dolaylı olarak yararlandıysanız, bu kaynağı metin içinde ve kaynak listenizde göstermenize gerek yoktur. 2- Kaynaktan sınırlı şekilde yararlanmışsanız, yararlandığınız düşünceyi kendi cümlelerinizle ifade ediniz ve son cümlenizi sonuna yararlandığınız kaynak yazarının soyadını, yayın yılını parantez içinde yazarak noktalamak suretiyle bitiriniz. Örnek: Çimlendirme ortam sıcaklığı çimlenme yüzdesi ve çimlenme hızı üzerinde önemli bir rol oynamaktadır (Roberts, 1972; Bewley ve Black, 1994; Çiçek ve ark., 2005). 3- Eğer bir kaynak sizin düşüncenizi kuvvetli bir şekilde doğruluyorsa, o kaynak metin içinde doğrudan yer almalıdır. Buradaki atıf kaynak yazarının soyadı yazılarak onun ileri sürdüğü düşünce yine kendi cümleleriniz ile ifade edilerek yapılmalıdır. 6
Örnek: Fırat (1972) ın belirttiği gibi arazi hasıla değeri kesin doğrulukla hesaplanamamaktadır. Çünkü arazi hasıla değerini hesaplamak için geliştirilen formüllerde yer alan öğelerin değerleri tahmini olarak hesaplanabilmektedir. 4- Bazen bir kaynakta yer alan düşünceyi olduğu gibi metnin içine almak gerekebilir. Bu durumda alıntı yapılan kaynak yazarının soyadı ve parantez içinde yayın yılı yazılarak, alınan cümle ya da paragraf olduğu gibi tırnak içinde verilir. Yapılan alıntıdan bir kısmı kesilirse, kesilen bölüm yerine üç nokta konulur. Örnek: Geray (1998) ise ekonomiyi "insan davranışlarından hareket ederek, kıt kaynakların, ihtiyaçları en yüksek düzeyde tatminini sağlayacak şekilde kullanılmasına ışık tutacak kuralları bulma bilimi" olarak tanımlamaktadır. 15. Sayfa numaraları Giriş bölümüne kadar küçük Romen rakamlarıyla (i, ii, iii, iv ), Giriş bölümünden sona kadar ise Arap rakamlarıyla 1 den başlayarak sayfa alt ortalarına yazılır. 16. Metinden kopmadan okuyucuyu ayrıntılı bir şekilde aydınlatmak için dipnot verilmesi gerekebilir. Dipnot işareti alıntı ya da aktarmanın hemen arkasından parantez içinde 1 den başlayarak sıra numarası vererek gösterilir, bu numaralar ait olduğu sayfanın altında ilgili açıklama ile birlikte verilir. Örnek: Fırat (1972) ın belirttiği gibi arazi hasıla değeri kesin doğrulukla hesaplanamamaktadır. Çünkü arazi hasıla değerini hesaplamak için geliştirilen formüllerde (1) yer alan öğelerin değerleri ancak tahmini olarak hesaplanabilmektedir. 1. Arazi hasıla değerini belirlemek çok sayıda formül geliştirilmiştir. Bunların en eskisi ve en çok tanınanı Faustmann Arazi Hasıla Değeri Formülüdür. 17. Bitirme Çalışması, bilgisayar ile A4 boyutundaki kağıtlara 1,5 satır aralığında yazılacaktır. Sayfanın sol ve üst tarafından 3 cm, sağ ve alt tarafından 2 cm boşluk bırakılacaktır. Sayfa numaraları sayfanın alt kısmına ortalanarak verilecektir. Yazı karakteri olarak Times New Roman (Tur) kullanılacak, metin yazı puntosu 12 olacaktır. Metinde ana başlıklar (Giriş, Materyal ve Yöntem vs.) sayfa ortalanarak büyük ve kalın (koyu) harflerle yazılırken, tüm alt başlıklar kelimelerin sadece ilk harfleri büyük olarak ve tümü kalın (koyu) punto ile yazılır. Tablo ve Şekil başlıkları ile Tablo ve Şekil içindeki yazı ve rakamlar için normalde 11 punto kullanılacaktır, ancak zorunlu hallerde daha küçük punto kullanılabilir; Tablo ve Şekil başlıkları kalın (koyu) punto ile yazılır. Tablo ve şekiller metin başından itibaren 1 den başlayarak numaralandırılır (Tablo 1., Şekil 1.,. ). Tablo başlıkları Tablo numarası ile birlikte tablonun üst kısmına, Şekil başlıkları ise Şekil numarası ile birlikte şeklin alt kısmına yazılır. Tablo hazırlarken aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir: Tablo metin okunmaksızın anlaşılabilmelidir. Tablo başlığı kısa ve özlü, ancak tabloda verilen sayıların ne anlama geldiğini belirtecek açıklıkta olmalıdır. 7
Tablo, göstermek istenilen ilişkiyi ortaya koyacak şekilde bölümlere ayrılmalı ve önemli görülen ilişki ilk satır ve/veya ilk sütunda yer almalı ve sıralama mantıkî dizi halinde yapılmalıdır. Tablolarda dikey çizgilerden mümkün olduğunca kaçınılmalıdır. Satır ve sütun başlıkları kısa ve açık olmalı, gerektiğine dipnotta açıklama yapılmalıdır. Satır ve sütunlar birbirlerinden çizgilerle ayrılabilir ancak uygun aralıklar bırakılmalıdır. Sayılara ilişkin ölçü birimleri kesinlikle yazılmalı, çok büyük sayılar kısaltılmalıdır. Tablodaki bilgilerin kaynağı açıklanmalıdır. Grafikler, sayısal bilgilerin incelenmesini, aralarındaki ilişkiyi görmek ve göstermek için kullanılırlar. Grafikler başlıca çizgi, sütun, yüzey (kare, daire, resim), hacim diyagramları olarak gruplandırılabilir. Metin içinde çok sayıda ve sık olarak "kısaltma" kullanılmamışsa, bu kısaltmaların anlamlarını içiren bir listesinin de eklenmesi gerekebilir. Yine metin içinde gösterilebilecek olan formül vb. matematiksel ifadeler, ifadenin bulunduğu satırın sağına yaslı olarak (1), (2)..biçiminde sırasıyla numaralandırılır. 18. Bitirme çalışması beyaz karton kapak ile ciltlenmiş bir şekilde teslim edilir. 19. Kapak ön yüzü ekte belirtilen örnek formata göre düzenlenmelidir. Cilt sırtı ve arka kapak yüzü boş bırakılacaktır. 8
ARTVİN ÇORUH ÜNİVERSİTESİ ORMAN FAKÜLTESİ OMAN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ KURAK VE YARIKURAK ALANLARDA AĞAÇLANDIRMA BİTİRME ÖDEVİ 06040132 Hasan ÇİÇEK Orman Mühendisliği Bölümü Silvikültür Anabilim Dalı Danışman: (Yrd. Doç.; Doç.; Prof.). Dr. Adı SOYADI HAZİRAN 2009 ARTVİN 9