... 3... 5... 5... 9... 14... 19... 19... 22... 22... 25. 28... 30... 31... 31... 33... 34... 35... 36... 36... 37 dirilmesi... 39 41... 42 1
... 42... 42... 43... 43... 44... 45... 46... 52... 55... 58 5... 60... 62... 65... 67... 69 EK-1... 78 2
Bu (1998), Kayseri (1998), Avrupa (1999), Adana- -MAM Teknoloji Serbest - olan ve - - - - - - - -MAM Serbest - -MAM Teknoloji 3
olarak b tedir. 1985- a Serbest yararlanabilmektedir. 4
2. T si si, -. 1, l edilen iktisadi - ye - - - edilmesinde: - - 1 http://www.tuik.gov.tr/jsp/duyuru/upload/gsyh_8798fark.pdf 5
Tablo 1. Ser ihracatina katkisi ($) ithalatina katkisi ($) gelire net katkisi ($) 1998 79.112.680 65.040.357 14.072.323 1999 189.530.214-219.988.695 409.518.909 2000 102.323.901 202.257.245-99.933.344 2001 355.685.878-10.613.389 366.299.267 2002 596.142.033-295.983.968 892.126.001 2003 1.188.122.066 667.075.412 521.046.654 2004 1.487.388.227 347.024.940 1.140.363.287 2005 1.416.176.704 871.870.242 544.306.462 2006 1.668.381.251 1.283.755.352 384.625.899 2007 2.091.813.954 1.400.231.375 691.582.579 2008 2.571.114.075 1.808.237.869 762.876.206 2009 2.722.421.627 899.138.985 1.823.282.642 2010 2.066.922.261 1.657.394.751 409.527.510 2011 602.301.645 454.697.202 147.604.443 TOPLAM 17.137.436.516 9.130.137.678 8.007.298.838 (1998-2011) Kaynak:, Grafik 6
Kaynak: rileri, ithalata daha fazla artt Grafik rileri (1998-8 milyar isi ise pozitif ise bu oran, - - % ve ihracata 2, ktedir. 7
Tablo 2. 1998 0,3 0,1 1999 0,7-0,5 2000 0,4 0,4 2001 1,1 0,0 2002 1,7-0,6 2003 2,5 1,0 2004 2,4 0,4 2005 1,9 0,7 2006 2,0 0,9 2007 2,0 0,8 2008 1,9 0,9 2009 2,7 0,6 2010 1,8 0,9 rileri toplam Tablo.1 e olarak tespit edilen Nitekim, SB 2 - SB - 2 http://www.tcmb.gov.tr/odemedenge/odemet.pdf. 8
- SB - - - tur. faaliyet 4.60 S bir tercih sebebi ol Grafik rileri 9
Grafik rileri. Ancak, erde 50 SB se seviyesini 10 milyon dolar olarak ise bu seviyenin an hem de SB 6 seviyesine gerilemektedir. 10
rileri larak, geneli i kur olan H 2003. A yer alan 11
(2001-2010) rileri Grafik.7 (milyon $) rileri, 12
- urgunluk, 2009 ve 2010 Grafik.8 rileri ektedir. Buradan hareketle, rileri 13
Grafik.10.Serb rileri veya ihracat - ih de her bir (2) kinci olarak, (3) Son olarak, x ihracatta Burada 1998-2010 ile toplam ihra 14
Tablo 3. Uzman SB Uzman SB Almanya 8 Irak 4 8 Polonya 4 7 4 7 Arnavutluk 3 ABD 6 3 Azerbaycan 6 3 Hollanda 6 Hindistan 3 Kazakistan 6 3 5 3 5 Makedonya 3 5 Meksika 3 Rusya 5 Pakistan 3 4 Panama 3 Fransa 4 Portekiz 3 rileri ve Hesaplamalar SB SB bu etmektedir. 15
ise ihracatta ise Afrika 16
bir SB SB, 17
18
3 t Bununla beraber, ihracat nedenle, ve e kullan ekonomik arz etmektedir. yerini daha olan n vurgulanmas ve ilmesi gerekmektedir d olarak, 3 oran beklenmektedir. Tablo orana sahip e, ciro ktedir. Serbest Tablo lemek. 19
3 analiz, 3 Tablo 5 te lerde Tablo 5. 2006 2007 2008 iyetleri Ana metal sanayisi fabrikas elektrikli makine ve ci Bilgisayar ve ilgili faaliyetler Bilgisayar ve ilgili faaliyetler M 22
Ana metal sanayisi tic Meta Bilgisayar ve ilgili faaliyetler imalatlar imalatlar S Gayrimenkul faaliyetleri Tablo 5 t inc yer alan avantajl old rler 23
, Tablo 6. 2006 2007 2008 esi; Ki fabrikasy imalatlar t toptan ticaret ve ticaret faaliyetleri; seyahat acentelerinin faaliyetleri faaliyetleri; seyahat acentelerinin faaliyetleri acentelerinin faaliyetleri Bilgisayar ve ilgili faaliyetler Bilgisayar ve ilgili faaliyetler Bilgisayar ve ilgili faaliyetler hepsinde 24
2006-17 lerde da etmektedir. belirgin olmakla beraber devam 3 r an serbest Tablo 7. 2006 2007 2008 G Derinin ta ve benzeri malzemelerden, fabrikasyon me ve benzeri malzemelerden, Kimyas etler Ana metal sanayisi 25
Bilgisayar ve ilgili faaliyetler T Bilgisayar ve ilgili faaliyetler Tablo 7 de belirtilmektedir. ve 2008 y Ancak, n yla ihracat n elde edilen bulgular Tablo 8 de yer Tablo 8. 2006 2007 2008 Derinin tabakl 26
ve benzeri malzemelerden, ve benzeri malzemelerden, ve benzeri malzemelerden, B imalat lar ve motosikletlerin t ve etlerin lerin faaliyetleri; seyahat acentelerinin faaliyetleri Destekley faaliyetleri; seyahat acentelerinin faaliyetleri faaliyetleri; seyahat acentelerinin faaliyetleri Gayrimenkul faaliyetleri tmektedir. da 27
Bu bulgu ise ni, fakat edir. 3 9 Tablo 9. S Toplam Ciroya Toplam Ciroya emelerden, 28
seyahat acentelerinin faaliyetleri Gayrimenkul faaliyetleri Bilgisayar ve ilgili faaliyetler etleri etmektedir. Tablo 9 erin hangi mekanizmalar politikalara da iyi bir zemin ha Tablo 10. S SB Faaliyetleri 46,9 7,9 7,2 7,1 3,7 3,3 29
2,0 1,6 Tablo 10 a,, faaliyetleri 3 nu. serbest lerin de 30
4. SERBEST N F sermaye etkileri ekonometrik mode - ri panel data mod tir. yer alan yer almayan bulunmay en 2006- verisi faaliyet 4.1 - firmalarda sermaye 12 e firmalardan % etkileri in yer alan firmalar sermaye 31
Tablo 1 Tahmin modeli: R- 0.10 5.48 560, 422 -effects GLS regression) P> z Sabit terim.18 0.001 015 0.001-0.2x10-9 0.203 0.021 0001-0.2x10-8 0.046 Analizi e ara ar Tablo 1 Tahmin modeli: R- 0.25 37.58 254, 186 k Kareler (Random-effects GLS regression) P> z Sait terim 11.37 0.001 0.71 0.015 0.09 0.023 0.005 0.177 0.19 0.046 (fixed effects) mo So yer a 32
yer alan firmal firmalardan 4.1.1 olan anlama Tablo 1 Tahmin modeli: 560 R- 0.22 F (24, 535): 6.12 P> t abit terim 0.19 0.001-0.2x10-9 0.023 0.001 0177-1.32x10-7 0.046-0.19 0.564 Antalya STB 0.77 0.032 Bura STB 0.94 0.017 0.55 0.10 0.58 0.095 2011 Tablo 1 33
4.1.2 SB enteraktif fa in daha yer alarak Tablo 1 Tahmin modeli: 1278 R- 0.21 F (32, 1245): 10.26 P> t Sabit terim 0.2 0.001-0.2x10-9 0.090-1.87x10-7 0.225-0.19 0.288 NACE_rev.1.1kodu 15 0.37 0.056 NCE_rev.1.1kodu 17 0.38 0.041 NACE_rev.1.1kodu18 0.70 0.001 NACE_rev.1.1kodu 19 0.63 0.003 NACE_rev.1.1kodu 2 0.57 0.029 NCE_rev.1.1kodu 24 0.41 0.034 NACE_rev.1.1kodu 25 0.40.061 NACE_rev.1.1kodu 27 0.63 0.004 NACE_rev.1.1kodu 28 0.57 0.004 NACE_rev.1.1kodu 29 0.57 0.005 NACE_rev.1.1kodu 31 0.68 0.001 NACE_rev.1.1kodu 33 0.36 0.090 NACE_rev.1.1kodu 34 0.56 0.006 NACE_rev.1.1kodu 35 0.40 0.046 NACE_rev.1.1kodu 36 0.37 0.069 NACE_rev.1.1kodu 60 0.84 0.001 NACE_rev.1.1kodu 61 0.52 0.022 NACE_rev.1.1kodu 63 0.45 0.086 NACE_rev.1.1kodu 74 0.66 0.012 1 Tablo 15 34
Tablo 16. NACE_rev.1.1kodu 15 NACE_rev.1.1kodu 17 NACE_rev.1.1kodu 18 NACE_rev.1.1kodu 19 NACE_rev.1.1kodu 23 NACE_rev.1.1kodu 24 Kimyasal m NACE_rev.1.1kodu 25 NACE_rev.1.1kodu 27 Ana metal sanayisi NACE_rev.1.1kodu 28 NACE_rev.1.1kodu 29 NACE_rev.1.1kodu 31 NACE_rev.1.1kodu 33 NACE_rev.1.1kodu 34 NACE_rev.1.1kodu 35 NACE_rev.1.1kodu 36 NACE_rev.1.1kodu 60 NACE_rev.1.1kodu 61 NACE_rev.1.1kodu 63 faaliyetleri NACE_rev.1.1kodu 74 er, sadece Tablo 1 koyu renkle 4.1.3 ni yer alan firma eneline 1 yer alan firmala Bununla beraber, yla temel beklenti miz 35
, olan dinamikleri iyi incelenmelidir. 4.2 on olarak da etkisi yine panel data analiziyle incelenecektir. 4.2.1 desteklenmemektedir. Tablo 17. Verimlilik Analizi: Panel Veri Modeli Tahmin modeli: R- 0.01 2.88 1278, 426 -effects GLS regression) Tahmin Katsa > z Sabit terim 5,2x10 4 0.001 6.61x10 4 0.471 7.2x10 4 0.251-0.18 0.403 36
SB Tablo 1 Tahmin modeli: R- 0.01 4.04 560, 422 -effects GLS regression) P> z Sabit terim -9x10 4 0.657 1.4x10 4 0.597-0.9x10 5 0.203 6x10 2 0.078 Kayn Son olarak da cironun, beklenild, toplam Tablo 1 Tahmin modeli: 349, 261 R- 0.34 112.29 -effects GLS regression) P> z Sabitterim 3.47 0.001 0.06 0.72-0.9x10-5 0.203 y 0.04 0.20 0.18 0.2 4.2.2 37
Tablo 2 Tahmin modeli: R- 0.075 46.94 560, 422 -effects GLS regression) P>z Sabtterim 4.18 0.047 8.33 0.004 3.96x10-6 0.328 iro 12.34 0.001 yer alan firmalarda yer alm 8,33 daha fazla e Tablo 2 Tahmin modeli: 560 R- 0.22 F (23, 536): 6.73 P> t Sabit terim 10.95 0.001 Toplam ciro 3.86x10 8 0.001 14.69 0.001-26.92 0.48 Antalya SB 56.94 0.124 2.71.079 Kocaeli SB 66.67 0.076 B 70.24 0.052 38
Benzer bir analiz, SB Tablo 2 Tahmin modeli: 560 R- 0.21 F (32, 527): 4.43 > t Sabit teim 9.75 0.001 Toplam ciro 3.48x10-8 0.001 21.58 0.001-26.83 0.457 NACE_rev.1.1kdu 16 62.77 0.131 NACE_rev.1.1odu 24 53.14 0149 NACE_rev.1.1kodu 25 61.89 0.117 NACErev.1.1odu 31 68.25 0.068 NACE_re.1.1kodu 35 65,10 0.083 NACE_rev.1.1kodu 72 68.47.083 yorumlanacak olursa,. 39
artt Bu bulgu da ni 40
5 e kurulan ir kle geleneksel gerekmektedir. Tablo 23 te SB re Tablo 23. re Tip Lokasyon Aktiviteler Ticarete destek <50 hektar Antrepo ve <100 hektar - - Her yere kurulabilir faaliyetler tirme - m ya da Serbest Liman / >1000 hektar - -GE, faaliyet, ir. Ancak geleneksel ihracat 41
verememektedir. desteklenmektedir. ki verimlilik ve teknoloji transferi konu SB zamanla geleneksel SB 5.1 ilir. 5.1.1 le 5.1.2 42
ticaret p desteklenmesi Teknolojik getirilmesi ard linkages) kurularak 5.1.3, 5.1.4, 43
S uttur (White, 2011). kezlerin AR- 5.1.5 Engeller 44
lgenin Serbest B gerekmektedir. Bunun le t ca dile, Bu 5.1.6 45
gerekmektedir. SB ar-ge olumlu etki potansiyeline sahiptir. Kaynak adece ve sosyal 5.2 SB - imalat sanayini geleneksel SB 46
Shenzhen Zhuhai Shantou Xiamen Hainan 1978 0.009 0.009 0.251 0.082-1990 8.152 0.489 0.84 0.781 0.471 2000 34.564 3.646 2.595 5.880 0.803 2006 135.959 14.843 3.484 20.508 1.376 2007 168.542 18.477 3.912 25555 1833 2008 163.780 19.730 3.278 26.970 - Kaynak: Yeung et al.2008; Yeung, Lee ve Kee, 2009 SB - 47
Tablo (Milyon Dolar) Year Shenzhen Zhuhai Shantou Xiamen Hainan 1978 5.48-1.61-0.10 1990 389.94 69.1 98.09 72.37 100.55 2000 1961.45 815.18 165.61 1031.50 430.8 2006 3268.47 824.22 139.60 954.61 748.78 2007 3662.17 1028.83 171.62 1272 1120 2008 3929.58 1138.49-1955.63 - Kaynak: Yeung et al.2008; Yeung, Lee ve Kee, 2009 Shenzhen kurulu da Bu SB stratejisini ge - 48
Kaynak: COMTRADE ve hesaplamalar Kaynak: COMTRADE ve hesaplamalar ve pay artarak devam etm 49
Kaynak: COMTRADE ve hesaplamalar SB Tablo 25. (Milyon Dolar) (%) Sanayinin toplam Guangdong 1991 33.52 50.39 7.43 27.96 1995 331.11 54.46 20.33 33.54 2000 1560.78 29.84 36.08 37.39 2005 7163.12 49.51 51.06 45.74 2006 9246.89 20.50 54.02 40.56 2007 11141.88 20.50 54.90-2008 12772.65 14.60 - - (%) - 43.98 - - e 2009, WB, 2010. (%) 50
SB Vergi tatilleri vergisi indirimleri Firmalara eleman istihdam Ar-ge harcam SB, SB SB ile n eko Referanslar The World Bank, 2010. Building Engines for Growth and Competitiveness in China, Experience with Special Economic Zones and Industrial Clusters, ed. Douglas Zhihua Zeng. The World Bank, Washington, D. C.,2010. Economics, 50:2, pp.222-240. Lu R., 2008. Chinese Special Economic Zones as Clusters, International Business, Varen, 2008. Liang Z., 1999. Foreign Investment, Economic Growth, and Temporary Migration: The Case of Shenzhen Special Economic Zone, China, Department of Sociology, City University of New York Queens College, Development and Society, Volume 28 Number 1, pp.115-37, 1999. Asian Development Bank, 2007. Special Economic Zones and Competitiveness, A Case Study of Resident Mission, Series No:2, 2007. 51
Global Institute, 2009. Shenzhen: From Village to Megacity, McKinsey Development, Douglas Zhihua Zeng, WP Policy and Research Paper, The World Bank, Washington, D.C., 2011. The World Bank, 2010. Building Engines for Growth and Competitiveness in China, Experience with Special Economic Zones and Industrial Clusters, Douglas Zhihua Zeng, The World Bank, Washington, D. C., 2010. Ng, M. K., 2003. City Profile: Shenzhen Cities, Vol.20:6, pp: 429-441, 2003. 5.3 52
- ar-g Kaynak: COMTRADE ve hesaplamalar 53
offshoring, BPO). 1995- ar-ge Ar-ge merkezleri ar-ge Referanslar Zagun K., Strojny M., Klimczak D., 2009. A Guide to Special Economic Zones in Poland, KPMG in Poland,,2009. Sokolowicz M.E., 2007. Agglomeration of Lodz Region Attracting BPO Investments? Current situation and Future Prospects, XIII. Conference Internationale Du Reseau PGV, Lisbon, 2007. Lodz Special Economic Zone Joint Stock Co., 2010, Business Opportunities in Lodz Special Economic Zone, 2010. Pastusiak R., The Effectiveness of Lodz Special Economic Zone in the Circumstances of Crisis According to P. Warr, Corporate Finance Department, University of Lodz, Poland. Rydz E., 2003. Functioning of Special Economic Zones in Poland and Their Role in Activating Regional Economy, Acta Universitatis Carolinae, Geographica No:1 p:355-366, 2003. 54
5.4 gelirlerin petro ini Jebel Ali Serbest B b de sinin % 10,2 lojistik ve finans merkezi haline gelmesiyle Cisco, Microsoft, DELL gibi bi 55
Jebel Ali - Kaynak: COMTRADE ve hesaplamalar Kaynak: COMTRADE ve hesaplamalar 56
Jebel Ali B2B e- na ya da Gelir vergisi muafiyeti ve k SB -ge faaliyetlerini 57
Referanslar Tahir J., 1998. An Assessment of Free Economic Zones in Arab Countries: Performance and Main Features,Working Paper No:9926, 1998. Balakrishan M. S., 2009. Approaches to Enter Emerging Markets: A UAE Case Study, Melodena Stephens Balakrishan, University of Wollongong in Dubai, 2009. Quinn S., Walters T.,Whiteoak J., A Tale of Three (Media) Cities, Department of Journalism, Ball State University, College of Communication and Media Sciences, Zayed University. Pacione M., 2005. City Profile: Dubai, Department of Geography, University of Strathclyde,2005. Davidson C. M., 2009. Dubai: Foreclosure of a Dream, Middle East Report, Dubai Ministry of Economy, The Economic Bulletin, September 2006, Volume 3, Issue 27, 2009. Matly M., Dillon L., 2007.Dubai Strategy: Past, Present, Future, Harvard Business School, 2007. Nowicki L., 2007.Investment and Entrepreneurship in Arab and Muslim- Majority Countries: The Case of Free Zones, University of Paris, 2007. Strong M., Himber R., 2009. The Legal Autonomy of the Dubai International Financial Centre: A Scalable Strategy for Global Free-Market Reforms, 2009. Reuman R. M., 1991.The Jebel Ali Free Zone in the Emirate of Dubai: A Commercial Alternative after the Gulf Crisis, Arab Law Quarterly, Vol. 6, No. 1 pp: 68-78, 1991. Shalhoub, Z.K. and Al Qasimi, L.,2004. Crafting the Environment for High Tech Incubation Projects: The Case of Dubai, International Journal Management of Practice, Vol. 1, No.1.2004. 5.5 -Afrika Fonu (China-Africa Development Fund, olarak, -Afrika (Forum on China-Africa Cooperation - FOCAC) 2006 Zirvesi'nde ilan edilen -Afrika Fonu - CADF, ve 5 milyar dolara -Afrika yaparak hissedar konumunu -Afrika ortak Fonu deniz ya da Afrika en ge - yapan tek bir model 58
Avrupa na ) yaparken (petrol platformu ) M hizmet vermekte (mermer). Ay dev cihaz Haier ilk kez sanayi.fujian Huaqiao, bir sanayi ve Yine Ha Panapak Lahor ortak bir, Chambishi, ve Merkezi (China Middle East Investment and Trade Promotion Center) ve Cebel Ali Serbest (Jebel Ali Free Trade Zone) Dubai'de 4,000 tasarlanan 300 milyon bir ticaret merkezi., Tianjin (Tianjin Port Free Trade Zone Investment Company) ve United States Pacific Development Company), Greenville kentinde ticaret ve. Bu projelerin yedisi, alt - b - mevcuttur. Nitekim Ministry Of Commerce People's Republic Of Bu kapsamda teklifleri uygun bulunan su Kazanan, 200-300 milyon RMB (29 ile ) hibe ve 2 milyar kadar (294 milyon $) uzun vadeli kredi alabilmektedirler. maliyetleri) belirli maliyetlerin (fizibilite planlama ziyaretleri ve ler, arazi si, teklif arazi, fabrika ya da 59
noter i, ve sigorta) de a -Afrika Fonu a izinleri gibi - (L 5.6 - dolar bin - 2 ),28 km 2 ) 2 ) Ya 60
Haziran 2008 itibar yla. toplamda 600 bin U yla da SEP, 500 binden fazla istihdam ile Yab 3,300 - - Yerel - - Toplanan Vergi(2008 sonu) - 34 milyar $ (%25) 130 Milyar Renminbi (19 milyar $) 500,000 % 15 % 30-2008) 9.5 Milyar Renminbi (1.4 milyar $) % 15 -Sing Council - - -Singapore Joint Steering - - na, olarak, 61
2003: tisiz hizmet vermektedir 2004: 2 2007: Yeni kara- nun. bir karar- 5.7 zel Ekonomik B, n e 62
lerin inovasyon ve teknoloji transferi te olan ve ara mallara tercihl firmalar, 63
Mexico City, Guadalajara ve Monterrey girdilerinin %31, %16 ve %10,5 lerini yerel kaynaklardan tedarik etmektedirler. ( MacLachlan ve Aguilar, 1998) Bu rden programlara Referanslar Acquisition of Technological Capability through Special Economic Zones (SEZs): The Case 221. FIAS (Foreign Investment Advisory Service). 2008. Special Economic Zones: Performance, Lessons Learned, and Implications for Zone Development. Washington, DC: FIAS. 31. 64
5.8 Aka Special Economic Zone (ASEZ) Ak - 65
in m yapabilir ve %70 lgesi ALANI ASEZ ALT YAPI PARKI ALAN edilmektedir. - Aqaba Special Economic Zone Authority (ASEZA) 66
el organizasyondur. bitmektedir. 5.9. Bu kapsamda Medical School-Dubai Merkezi DHCC 1. 2. 3. Wel 4. Destek Hizmetleri, 5. 67
68
6.. re net 7,3. - -.... performans 69
. ziyade imalat yapan de %6 seviyesine konusudur. 70
a, Afrika ve kedonya ve Arnavutluk Bu noktad. ihra 71
etmektedir. er 72
edilen eksiklikler. getirilmesinden eksidir. 1. 2. 3. 4. Destek Hizmetleri, 5. m 73
belirlen - t olabilmektedir. - dir (Business process offshoring, BPO). etmektedir. Akabe 74
ASEZA, vergilendir -Singapur oynayabilmektedir. Bu nedenle n-singapur Suzhou 75
- - - bilinilirlik 76
i desteklemektedir. Projeleri kabul edilen, 200-300 milyon RMB (29 ile 44 milyon $ ) hibe ve 2 milyar (294 milyon $) uzun vadeli kredi alabilmektedirler. Bunun temel sebebi sadece ve 77
EK-1 Adana... Antalya... Avrupa... Bursa... Denizli... Hata! Ege... Gaziantep... AHL... ret... - Trakya...... Kayseri... Kocaeli... Hata! Mardin... Mersin... Rize... Samsun... Trabzon... 78
Adana 1999 2000 2005 2010 101 293 237 0.46 0.75 0.49 25 23 16 4 13 15 4 13 14 Toplam 0.26 0.64 0.81 0 0 0 - - - Yerli- 0 0 1 - - 0.42 geleri 2005 2010 Lastik-Plastik 8.63 64.4 Lastik-Plastik 12.3 50.4 Kimya Sanayi 0 26.5 89.1 8.38 Kimya San. Demireri 79.3 30.4 0 10.6 Demir- 2.20 0.64 Makine Sanayi 3.15 6.50 Elektrik Sanayi 0 1.40 79
hracat (Milyon USD) 2000 2005 2010 1.15 4.31 16.41 0.1 0.1 0.4 0.34 0.49 1.22 7 3 50 Almanya, Yunanistan, Azerbaycan, Hollanda, Irak, Suriye, Azerbaycan thalat (Milyon USD) thalat 2000 2005 2010 28.79 37.90 76.24 0.7 0.5 1.2 3.21 3.06 3.56 13 12 18 Suudi Arabistan, Rusya Suudi Arabistan, Almanya, - Fransa, Almanya Suudi Arabistan, Hindistan, Almanya, Hollanda, Fransa 2001 4 (7) 1 (1) 4 (13) 1 (6) 2005 1 (3) 1 (3) 5 (12) 2 (7) 2010 11 (50) 2 (16) 2 (18) 2 (19) 80
Antalya 1996 2000 2005 2010 500 2100 4180 2756 7.6 9.6 10.7 5.6 15 24 42 26 33 86 100 107 28 70 70 75 4.1 4.6 3.5 4.3 4 11 16 17 3.3 5.2 8.1 9.7 Yerli- 1 5 14 15 1.6 4.7 6.3 6.3 2005 2010 Lastik-Plastik Makine Sanayi 22.4 24.2 44 40.7 1.1 15.3 Otomotiv Sanayi 26.4 20.5 1.3 15 Kimya San. 13 15.8 Tekstil- Konfeksiyon 21 12.4 Makine Sanayi 0.4 7.4 Kimya Sanayi 9.5 10.6 Elektrik Sanayi 5.7 4.8 81
hracat (Milyon USD) 2000 2005 2010 25.4 103.4 316.5 2.2 2.2 7.3 10.7 26 37 29 46 34 Hollanda, Almanya, Almanya, Hollanda, Suriye, A.B.D, Libya thalat (Milyon USD) thalat 2000 2005 2010 70.6 180.6 201.1 1.6 2.3 3.0 21.9 44.9 24.9 33 37 40 Almanya, Hollanda, Macaristan Fransa, Hollanda, A.B.D 2001 10 (29) 3 (16) 8 (33) 6 (20) 2005 6 (46) 5 (18) 6 (37) 5 (20) 2010 6 (34) 3 (24) 3 (40) 5 (21) 82
Avrupa 2000 2005 2010 1266 1839 1952 5.8 4.7 4 41 11 11 Fi 31 174 173 29 146 135 1.9 7.2 7.8 2 12 18 0.9 6.1 10.3 Yerli- 0 16 20 0 7.1 8.4 2005 2010 Tekstil-Konfeksiyon Kimya Sanayi Makine Sanayi Cam-Seramik Sanayi (%) (%) 63.3 46.3 Lastik-Plastik Sanayi 41.9 27.8 4.7 12.8 Makine Sanayi 8.7 18.2 8.2 12.3 Tekstil-Konfeksiyon 25.1 15.9 8.1 6.5 Kimya Sanayi 6.6 12 Lastik-Plastik Sanayi 2.3 4.5 Elektrik Sanayi 1.9 6.6 83
hracat (Milyon USD) 2000 2005 2010 30.8 329.2 365.1 2.6 7.1 8.4 12.5 64.7 65.8 lke 28 80 85 Almanya, Pakistan, - - mburg, Romanya thalat (Milyon USD) thalat lke 2000 2005 2010 16 206.1 436.2 0.4 2.7 6.6 6.5 41.8 63.2 20 48 58 Almanya, Avusturya, Romanya - - D E 2001 3 (28) 2 (14) 8 (20) 8 (16) 2005 12 (80) 2 (18) 12 (48) 7 (22) 2010 11 (85) 4 (15) 11 (58) 6 (19) 84
Bursa 2001 2005 2010 264 5033 6070 1 13 12.5 5,5 28,7 35,5 48 175 171 43 155 144 2,8 7,6 8,3 1 8 11 0,5 4,1 6,3 Yerli- 4 12 16 3,6 5,3 6,7 2005 2010 Otomotiv Sanayi 13,2 57,6 Tekstil ve Konfeksiyon San. 42,5 19,6 Elektrik Sanayi 24,7 24,9 Tekstil ve Konfeksiyon San. 22,8 25,2 Makina San. 12,4 6,8 Otomotiv Sanayi 21,7 20,8 Elektrik San. 11,7 6,3 Makina Sanayi 13 14,3 Demir- 6,4 2,7 Lastik Plastik Sanayi 6,5 3,1 85
hracat (Milyon USD) 2001* 2005 2010 14,8 426 625 0.0 9.2 14.3 eler lke 0,5 7.2 6 38 86 89 Almanya, - (Milyon USD) ler thalat lke 2001* 2005 2010 5,1 787 321 0.0 10.2 4.8 0,2 15 3.5 13 52 59 G.Kore, Almanya - Almanya, Fransa, Slovenya 2001 8(37) 3 (7) 6 (13) 2 (10) 2005 11(86) 4 (21) 3(52) 2 (19) 2010 10(89) 5 (22) 8(59) 6 (20) 86
Denizli 2000 2005 2010 13 99 54 0,06 0,25 0,11 13 2,8 2,5 1 35 22 Yerli Firma Say 1 30 20 0,07 1,5 1,2 0 0 0 0 0 0 Yerli- 0 5 2 0 2,2 0,84 2005 2010 Tekstil ve Konfeksiyon 97,1 96,4 Tekstil ve Konfeksiyon 82,4 91,7 Demir- ik Sanayi 1 1,6 Demir- Sanayi 0 5,9 Lastik-Plastik Sanayi 1,1 1,1 15,7 1,7 0,7 0,7 Kimya Sanayi 0 0,2 0,05 0,2 Makina Sanayi 0,3 0,19 87
hracat (Milyon USD) 2002 2005 2010 1,9 81,6 3,6 0.0 1.8 0.1 0,3 5,7 0,2 lke 6 27 11 A.B.D,Almanya, Hollanda, Fransa, Almanya, Moldova, Suudi Arabistan thalat (Milyon USD) thalat lke 2002 2005 2010 0,07 7,3 23,9 0.0 0.1 0.4 0.0 1 1,3 1 11 10 lkeler Hindistan, Vietnam, Pakistan 2002 2 (6) 1(1) 2(1) 2(2) 2005 5 (27) 1(7) 3(11) 1(6) 2010 3 (11) 1(6) 4 (10) 1(3) 88
Ege 1996 2000 2005 2010 2400 6.100 12.076 18.312 36 28 31 38 9.0 17.0 36.4 76.9 265 357 331 238 Pay 30 19 13 11 201 289 256 163 29 18 12 9 31 32 23 34 25 15 11 19 Yerli- 33 36 52 41 52 33 23 17 2005 2010 Makina Sanayi Tekstil-Konfek. San. Elektrik Sanayi Otomotiv Sanayi 15.0 34.1 Elektrik Sanayi eri 25.2 37.3 23.3 17.7 Makina Sanayi 14.4 22.3 17.0 11.3 Tekstil-Konfek. San. 29.3 15.1 15.7 10.2 Lastik-Plastik Sanayi 5.3 6.9 12.6 8.6 erleri 3.7 4.2 89
hracat (Milyon USD) 2000 2005 2010 287.9 972.2 391.1 24.5 21.1 9.0 9.5 20.9 5.7 77 98 89 ler Hollanda, A.BD, Fransa Almanya, Hollanda, A.B.D, thalat (Milyon USD) 2000 2005 2010 575.3 1263.0 1019.7 13.1 16.4 15.4 20.5 25.2 12 64 79 79 ler ya, 2001 7 (77) 6 (26) 17 (64) 6 (27) 2005 10 (98) 7 (27) 13 (79) 5 (29) 2010 11 (89) 5 (26) 10 (79) 5 (25) 90
Gaziantep TERGELER 2000 2005 2010 154 196 174 0.7 0.5 0.4 8,1 5,8 7,2 19 34 24 Pay 1 1.3 1.1 19 32 20 1 1.5 1.1-1 1-0.5 0.5 Yerli- - 1 3-0.4 1.2 2005 2010 Lastik-Plastik Sanayi Tekstil-Konfek. San.. Makina Sanayi 6.9 46.0 Meyveler 56.7 23.9 73.8 19.8 Tekstil-Konfek. 30.7 19.9 1.9 13.7 0.5 19.5 14.2 9.1 Lastik-Plastik 5.7 18.9 0.07 4.2 0.1 10.6 91
hracat (Milyon USD) (%) 2000 2005 2010 0.4 10.6 27.2 0.0 0.2 0.6 0.1 0.6 0.8 9 20 26 ler Irak, Azerbaycan, Fransa, Polonya, Suriye - Suudi Arabistan thalat (Milyon USD) (%) 2000 2005 2010 7.1 48.3 52.2 0.2 0.6 0.8 1.4 2.9 1.5 16 34 27 ler Hong Kong Suudi Arabistan, Almanya, - - 2001 8 (10) 1(8) 7 (20) 4(14) 2005 5 (16) 2(9) 11 (30) 3(14) 2010 8 (23) 3(13) 11 (23) 5(8) 92
AHL 1996 2000 2005 2010 220 1039 1827 974 3.4 4.7 4.7 2 6 10 203 44 36 104 9 22 32 91 8 10 4.7 6 0.4 0.6 2 7 0 4 1.6 3.3 0 2.3 Yerli- 2 6 1 8 3.2 5.6 0.5 3.4 2005 2010 Tekstil- Konfeksiyon 46.7 30.6 Makine Sanayi 35.6 26.6 Makine Sanayi nleri Elektrik Sanayi 4.3 24.5 5.1 15.5 Elektrik Sanayi 5.7 17.8 Tekstil- Konfeksiyon 28.5 17.2 Kimya Sanayi 12.7 12.3 Kimya Sanayi 32.7 16.4 10 6.8 10.3 10.8 Sat 93
hracat (Milyon USD) (%) lke 2000 2005 2010 191.7 610.3 636.2 16.3 13.2 14.6 1.2 1.5 1.1 79 93 81 Almanya, A.B.D, Hollanda Kazakistan thalat (Milyon USD) thalat 2000 2005 2010 1145.3 1083.7 1069.3 26.1 14.1 16.1 3.8 1.6 1 60 65 58 Almanya, A.B.D, Fransa Almanya, Holl 2001 9 (79) 4 (20) 11 (60) 5 (21) 2005 9 (93) 4 (18) 12 (65) 5 (19) 2010 7 (81) 5 (18) 9 (58) 5 (16) 94
1996 2000 2005 2010 130 1301 2125 2355 2 5.9 5.4 4.8 1 2,8 3 4,2 134 457 709 554 109 379 575 456 16,1 24,8 28,4 26,4 3 27 53 35 2,5 12,8 26,9 20,0 Yerli- 22 51 81 63 34,9 47,7 36,2 26,6 2005 2010 Makine Sanayi Otomotiv Kimya Sanayi Elektrik Sanayi 30.3 31.7 Makine Sanayi 16.8 27.8 33.7 20.6 Elektrik Sanayi 20.6 17.1 7.7 10.2 2.9 16.5 4.1 10.1 Kimya Sanayi 8.4 9.2 5.5 9.5 Otomotiv Sanayi 15 9.1 95
hracat (Milyon USD) 2000 2005 2010 318.2 924.3 598.3 27.1 20.0 13.7 2 2.3 1 82 76 74 Rusya, Ukrayna, Cezayir Azerbaycan, Fransa Almanya, Nijerya, thalat (Milyon USD) (%) thalat 2000 2005 2010 1645.6 2364 1698.6 37.4 30.7 25.6 (%) 5.4 3.4 1.6 64 77 76-2001 5 (82) 6 (26) 10 (64) 6 (28) 2005 8 (76) 4 (26) 12 (77) 6 (28) 2010 13 (74) 6 (16) 10 (76) 6 (19) 96
- Trakya 2000 2005 2010 409 1254 1429 1.9 3.2 2.9 23 6 6 18 209 242 17 177 204 1.1 8.6 11.8 1 19 23 0.5 9.6 13.1 Yerli- 0 13 15 0 5.8 6.3 2005 2010 Pay Tekstil- Konfeksiyon 69.7 41.6 Makine Sanayi 11.8 26.5 Makine Sanayi Kimya Sanayi Otomotiv 4.8 25.5 41.9 23 3.7 6.2 Kimya Sanayi 11.7 11.6 2.1 5.7 Elektrik Sanayi 5.7 7.6 5.4 4.9 6 6.4 97
hracat (Milyon USD) 2000 2005 2010 21.5 463.9 255.3 1.8 10.1 5.9 0.1 1.1 0.4 33 83 88 Tayvan, Fransa, Almanya yna Rusya thalat (Milyon USD) thalat 2000 2005 2010 65.7 646.4 514.7 1.5 8.4 7.8 0.2 0.9 0.5 31 66 60 Japonya Hollanda, Tayvan Hollanda, Japonya 2001 3 (33) 2 (18) 11 (31) 8 (18) 2005 8 (83) 2 (20) 11 (66) 4 (20) 2010 19 (88) 5 (16) 9 (60) 6 (21) 98
2000 2005 2010 2414 1802 1398 11 5 3 15,5 9 7,7 156 200 182 Pay 11 5 3 142 180 167 9.3 8.8 9.6 9 13 8 4.2 6.5 4.5 Yerli- 5 7 7 4.6 3.1 2.9 2005 2010 P 20.2 54.6 Deri- Deri- 46.7 54.2 Kimya Sanayi 8.6 14.8 Kimya Sanayi 12.5 13.9 Ham Deriler-Postlar Makina Sanayi 15.9 13.3 Elektrik Sanayi 12.8 9.9 23.1 3.6 Ham Deriler-Postlar 11.7 8.8 11.9 2.3 1.7 4.4 99
hracat (Milyon USD) (%) 2000 2005 2010 17.8 23.4 47.0 1.5 0.5 1.1 0.5 0.5 0.6 27 41 53 ler A.B.D thalat (Milyon USD) (%) 2000 2005 2010 57.8 93.5 103.0 1.3 1.2 1.6 2.0 1.8 1.2 51 51 58 ler Avusturulya, Almanya, ya Almanya 2001 6(27) 4(20) 12(51) 3(19) 2005 8(41) 7(22) 12(51) 4(24) 2010 13(53) 4(25) 14(58) 5(25) 100
Kayseri 2000 2005 2010 126 760 1425 0.5 1.9 2.9 7,4 10,4 14 17 73 101 Pay 0.9 2.9 4.7 17 72 97 1.1 3.5 5.6 - - 1 - - 0.5 Yerli- - 1 3-0.4 1.2 2005 2010 Lastik-Plastik Sanayi Demir- 31.0 38.8 Demir- 21.4 45.7 4.1 23.4 33.3 18.1 Tekstil-Konfek. San. 7.1 12.4-18.4 10.2 Elektrik Sanayi 22.3 10.9 Elektrik Sanayi 15.4 8.4 Metaller 21.1 3.7 Lastik-Plastik 1.4 7.3 101
hracat (Milyon USD) ihrac 2000 2005 2010 4.6 31.8 136.0 0.4 0.7 3.1 1.8 4.5 11.9 24 52 67 ler - Irak, A.B.D., Fransa, thalat (Milyon USD) (%) 2000 2005 2010 7.1 134.5 140.0 0.2 1.7 2.1 1.9 14.6 9.7 15 43 34 ler Almanya Rusya Fed., Ukrayna, Rusya Fed., Ukrayna, Hollanda D 2001 7(24) 3(7) 3(15) 4(10) 2005 12(52) 5(13) 7(43) 4(14) 2010 12(67) 5(13) 7(34) 3(16) 102
Kocaeli 2000 2005 2010-185 3179-0,47 6,4-5 99 Firma S - 37 32-36 27-1.8 1.5 1 2-0.5 1.1 Yerli- - - 3 T - - 1.2 2005 2010 Makine San. 1,8 27 40,5 21,1 Tekstil ve Konfeksiyon San. 54,9 19,6 Otomotiv Sanayi Makina San. San. 81,2 72,8 10,4 9,5 3,3 5,3 Kimya San. San. 0.02 11.8 Elektrik Sanayi 3,8 3,8 0,3 5,3 0,2 3 Mal ine 103
2002 2005 2010 (Milyon USD) 0,5 35,3 154 0.0 0.8 3.5 0,0 0,9 2,4 6 24 24 ler Fransa, Arnavutluk, Yunanistan Almanya, Rusya Federasyonu B.A.E, Pakistan, Malta (Milyon USD) thalat 2002 2005 2010 2 46,1 98,2 0.0 0.6 1.5 0,0 0,3 0.5 12 30 39 ler Almanya, A.B.D, - Almanya, Ukrayna, A.B.D., Almanya, Hollanda, Finlandiya,A.B.D, Polonya 2002 3(6) 3 (7) 5(12) 4 (8) 2005 4 (24) 2 (8) 7(30) 4 (13) 2010 6(24) 1 (14) 11(39) 4 (15) 104
Mardin 1996 2000 2005 2010 10 26 23 17 0,15 0,1 0,05 0,0 1,2 2,9 2,5 17 8 10 9 1 6 9 9 1 0,9 0,6 0,4 0,0 2 1 - - 1,6 0,5 - - Yerli- - - - - - - - - 2005 2010 Tekstil ve Konfeksiyon 13,4 59,1 Kimya Sanayi 0 100 Otomotiv Sanayi 56,1 19,7 30,4 10,6 Kimya San. 0 7,2 Sanayi Bitkileri 0 1,6 105
hracat (Milyon USD) 2000 2005 2010 1,58 0,66 0 0.1 0.0 0.0 5 0,4 0 3 3 0 ler Kazakistan, Irak, Azerbaycan Irak, Suriye, Azerbaycan - thalat (Milyon USD) thalat 2000 2005 2010 1,5 2,7 3,6 0.0 0.0 0.1 3,7 9 4,9 10 5 1 E eler Lanka(Seylan), Almanya, Irak 2001 1(6) 2 (9) 6(13) 3(13) 2005 2(3) 2 (3) 2(5) 2(8) 2010 0 (0) 0 (0) 1 (1) 1(1) 106
Mersin GENEL 1996 2000 2005 2010 3140 5798 6703 6191 47.6 26.5 17.2 12.7 9 11 14 15 356 529 491 403 280 412 409 317 41.2 27 20.2 18.3 76 117 54 32 T 62.3 55.5 27.4 18.3 Yerli- 0 0 28 54 0 0 12.5 22.8 2005 2010 S 44.4 25.5 Meyveler 18.2 18.2 Tekstil ve Konfeksiyon San. 14.2 14.3 22.2 17.2 Kimya San. Lastik Plastik 9.1 14.0 Meyveler 15.3 9.9 Kimya San. 7.8 12.8 0.7 11.9 18.4 11.4 Tekstil ve Konfeksiyon 10.1 10.8 Mal ine 107
hracat (Milyon USD) 2000 2005 2010 249.0 567.2 717.5 21.2 12.3 16.5 109.7 95.2 65.8 86 97 90 ler Irak, Hollanda, Irak, Holland thalat (Milyon USD) thalat 2000 2005 2010 762.9 792.8 801.9 17.4 10.3 12.1 256.0 216.0 83.5 82 90 79 ler Tayland, Almanya, Hollanda - Hindistan, Almanya thalat 2001 14 (80) 7 (29) 19 (78) 10 (29) 2005 10 (97) 4 (30) 19 (90) 7 (30) 2010 8 (90) 7 (30) 19 (79) 8 (27) 108
Rize 2000 2005 2010 5 18 3 0,0 0,0 0,0 1.2 1.8 3 4 10 1 4 10 1 0,2 0,5 0,0 - - - - - - Yerli- - - - - - - 2005 2010 ttaki Otomotiv Kimya San. Makina San. 56,1 56,2 95,1 95,1 41,3 41 Kimya San. 2,7 2,7 1,7 1,7 2,2 2,2 Lastik Plastik 0,6 0,6 Sanayi 0,01 0,01 0,01 0,2 109
hracat (Milyon USD) 2000 2005 2010 6,9 10,8 2,2 0.6 0.2 0.1 7,8 6,8 0,6 5 10 3 ler Federasyonu, Azerbaycan, B.A.E., A.B.D. Bulgaristan Azerbaycan, thalat (Milyon USD) thalat 2000 2005 2010 5,2 4,4 0 0.1 0.1 0.0 44,8 24,4 0 22 11 0 En ler Almanya, Fransa, Macaristan, Polonya, Hollanda Tayvan, Almanya - 2001 2(6) 2 (15) 4 (22) 2 (15) 2005 3 (10) 2 (16) 1(11) 1 (12) 2010 2 (3) 1 (4) 0 (0) 0 (0) 110
Samsun 2000 2005 2010 50 98 229 0.8 0.4 0.5 Fi 5 11 12 10 9 19 10 9 19 0.7 0.4 1.1 0 0 0 0 0 0 Yerli- 0 0 0 0 0 0 2005 2010 Metaller Sanayi 0 78.7 Hububat 77.1 84.7 Hububat 0 7.7 Cam-Seramik 13.7 5.5 Cam-Seramik 27.8 5.3 Kimya Sanayi 0 3.3 Mamulleri 0 5.1 51.7 1.7 Mamulleri Makine Sanayi nleri 6.7 2.7 0 2.5 111
hracat (Milyon USD) 2000 2005 2010 8.6 0.7 1.9 0.7 0.0 0.0 0.9 3.5 16.9 6 5 6 - Kazakistan Rusya, Ukrayna, Libya, Suriye, thalat n toplam ithalat (Milyon USD) 2000 2005 2010 0.5 4.2 49.6 0.0 0.1 0.7 0.6 1.6 8.7 6 5 9 Fransa, Ukrayna, Rusya, Almanya, Fransa Rusya, Romanya, Kanada, Ukrayna, D 2001 1 (6) 6 (19) 5 (6) 2 (9) 2005 3 (5) 3 (7) 1 (5) 3 (5) 2010 1 (6) 2 (5) 3 (9) 1 (5) 112
Trabzon 1996 2000 2005 2010 177 43 21 71 2.7 3.8 0 0.1 6 60 3 10 34 21 7 8 23 13 1 6 3.5 0.9 0.1 0.5 11 8 3-9.1 3.9 1.5 - Yerli- - - 3 2 - - 1.9 0.8 2005 2010 Otomotiv 73.5 71.8 Baklagiller 56.3 51 Sanayi Bitkileri 9.8 9.6 7.2 7.1 Otomotiv Sanayi Hububat 30.2 26.9 2.7 10.2 Makine Sanayi 2.4 4.4 Makine Sanayi 5.7 5.1 Demir- 3.5 3.5 Sebzeler 1.3 1.2 Serb 113