Ham petrolün ihracat fiyatları 31. 7. 41 tarihinde oktan muhtevası, parafin derecesi ve istihsal mevkiine göre, vagon başına 14.750 ilâ 20.350 ley arasında muamele görmüştür. Amerika B. D. inde de materyel, nakliyat ve işçi masraflarının artması yüzünden, bazı petrol müştakkat fiyatları son bir sene zarfında %24 ilâ 66 nisbetinde bir tereffü kaydetmiştir. Başlıca müştakların 14. 5. 41 tarihinde fob Meksika körfezi fiyat durumunu ve son bir sene zarfında asgarî ve azamî fiyatları gösteren cetveli aşağıya dercediyoruz (galon başına dolar senti üzerinden): Müştaklar 14 5. 1941 Son bir senede Azamî Asgarî Yükselişin % nisbeti Tayyare benzini 7,75 7,75 6,25 24 Benzin % 72 oktan 6,25 6,25 3,75 66,60» % 65»» % 60» 5,25 5,00 5.25 5,125 4,25 3,25 23,53 57,69 Gaz yağı musaffa 3,75 4,625 3,25 42,31 Motorin No. 57 3,50 3,875 3,25 48,46 Mazot No. 2 3,37 3,75 2,875 30,43 M. T. A. M. T. A. Enstitüsü Altıncı Çalışma Yılının Teknik Bilançosu Mecmuamızın geçen seneki Cumhuriyet bayramında çıkan (M. T. A. 4/21 No. lu) sayısında M. T. A. Enstitüsünün beş yıllık teknik bilançosu dercedilmişti. Bu nüshada dergimizin fevkalâde sayısını fırsat b ilerek altıncı çalışma yılının teknik neticelerini toplu bir halde gözönüne koymayı bo rç biliriz. M. T. A. Enstitüsünün teşekkül tarihindenberi takip edilen sistematik ve plânlı istikşaf, arama mesaisine altıncı yıl zarfında hız verilerek memleketin muhtelif mıntakalarında bulunmuş, yeni ihbar edilimiş veya keşfolunmuş bulunan iki yüzden fazla maden zuhuru üzerinde etüdler yapılmıştır. Üzerinde istikşaf yapılan zuhurat, madenin muhtelif imkânlarına dair yürütülen mütalealar ve bilhassa yeraltı servetleri h akkında alınması lâzım gelen esasa göre iki grupa ayrılmıştır: Kategorisi lâtin alfabesi hurufatı ile işaretlenen yataklar esaslı arama veya araştırma vaziyetindedir (Z ve Y), mufassal jeolojik etüdü yapılmış olmakla beraber araştırmağa değerli görülmüş ve projesi beklenilmekte olan zuhur- 465
lar (P) veya ilk etüdü yapılmış ise de tetkiklerin derinleştirilmesine lüzum görülen yataklar (X) olmak üzere henüz Enstitünün tasarruf ve tetkikinde bulunanlar. İkinci grup, yâni romen rakamları ile gösterilen yeraltı servetleri ise etüdleri hitama ermiş olup ya hususî sermaye ile işletilebilir (III), veya daha derin etüde değerli olmadığı anlaşılmış (IV) veya etüdü yapılmış ve kat'î değersizliği anlaşılmış olan yataklar (VI), nihayet mahallî ihtiyaçları temin edebilecek mahiyetteki ufak maden kömürü yatakları (IV-V) teşkil eder. Bu ikinci grupa Enstitünün uhdesinden çıkmış olan zuhurat dahil olur. Bundan maada maden suyu, ılıcalar ve muhtelif sanayide kullanılan kil ve topraklar, yâni hiçbir tasnife tâbi tutulmıyan zuhurat «müteferrik» cetvelinde gösterilmiştir. Kategori Z Esaslı arama vaziyetindedir. Madenin Cinsi Elâzığ Giresun Hatay tzmir Kastamonu Kastamonu Sürt Tokat Keban Tirebolu İskenderon Ödemiş Küre Daday Karasu Ulukışla Beşiri Bucuk Salın, Işıkdağ Keban, Sulu Mağara Deliktaş (Metruk köy) Karılar, Karaerik Ağlık, Lahanos, Akköy Ekver Halıköy Küre özü Çamdağ Bolkardağ Ramandağ Turhal, altın Antimon, kurşun S. Kalkopirit Cıva T. Kömür S. Altın Antimon Kategori Y Araştırma vaziyetindedir. Amasya Merzifon Bartın Çeltek Amasra Kömür 466 Kategori P İlk etüd ve mufassal jeolojik etüd yapılmıştır. Araştırmağa değerli görülmüş ve projesi beklenmektedir. Zılan Kuyucak Doğrul Aragez Amyant
Kategori P (devamı) istanbul İstanbul istanbul Sarıyer Eyüp Sarıyer Karaağaç Çiftealan Akpınar Ağaçlı Kiselgur izmir Kayseri Kategori X (X 4, X 2, X 3 ) İlk etüdü yapılmıştır, daha deri.ı etüde değerlidir. Osmaneli Göynük Göynük Göynük Gemlik İnegöl Mihalıççık Foça Çukurca Tavşanlıdere Kümbet Türkmen Avlamış Firanlar Firanlar Belheris Kayabaşı Kuyupınar Körnüç Madenler Saçmalıpınar Dibektaş Hatıköy deresi Sülüklü Dömeli Erlerdivanı Taşyaylâ Orta Sincanköy Kayı Sepetçi Kızılcaviran Marga Başviran Sepetçi Gündüzler Dikimcederesi Domya Şaphanedağı Çorakçılar mahallesi Karacaviran Mecidiye Taraklı Kokarpınar tepesi Antimon Talk Nikel Antimon Turp Lületaşı Lületaşı Şap Güherçile 467
Katagori (X 1, X 2, X 3 ) devamı Malatya Malatya Urfa Hendek Hendek Adıyaman Kâhta ci Hilvan Kâzımiye Bıçkıdere Ahmediye Setçe Doğançay Gündüzler Gübrelik Alaköprü Birut ci Çermiş - Ambar Zift Zift B.Şist Bitümlü marn Kategori III Etüdleri yapılmış. Devlet işletmesine mevzu olamaz. İşletme kurmak şartile hususî teşebbüse terk edilebilir. Karasu Bahçesultan Güde Gümerdiğin Kestane ve Kirazlık Nailiye S. Talk Büecik 468 Kategori EtUdU yapılmış, daha derin etüde değerli olmadığı anlaşılmıştır. Yalnız mıntaka metallojenik etüdü için bir fikir verebilir. Osmaneli Osmaneli Yenişehir Yenişehir Yenişehir İnegöl IV: Hisarcık Dereyürük Gündüzbey Derecikviren Belenkebir Büyükelmalı Karadere Ormangüzeli Ormangüzeli Firanlar Kayıderesi Gümele Çele - Kaynaş Çengeller Karataş boğazı Süleymaniye Akbıyık Sülüklü Taşçörten Cicoros Mesruriye Kalay Talk
Kategori ( IV : ) devamı Karasu ci ci Mağara Mecidiye Şerbetpınar Karacahisar Polluca S. Diyarbakır Kategori V: (Metal ve diğer) Etüdü yapılmış, kat'î değersizliği anlaşılmıştır. Göpnük Göpnük Mihalıççık Yıldırımören Çukurviran Dikmen deresi Yeniceisagir Akköy Çatalçam Sığırlık Kumcuk Akçaalan Sarıot Ilıca Çavuşdere Arapköy Şabanözü Handırı -Ilısılık Uluköy Eldenköy Şihler Gelintaş - Seydiköy Çapar Kayı Adiller Bulduk Güzören Müsellim ncı Yolaycık Hacıali İnköy Dengi İkikese Mazıdağ Ağaçhisar Sulukaraağaç Eğrigöz Kavacık Bahçekuyu Mansurlar Kestanepınar Acıelma Kurudere İbrikdere, Alüminyom Kalay Mika Muhtelif Amyant Zırnık Nikel 469
Kategori V : ( metal ve diğer ) devamı Malatya Besni ci ci Madendere Nailiye Yayalar Hanyatak Tut Erişler Kargınlar Kireçliboğaz Kategori IV ve V : ( Kömürler ) Etüdü yapılmış. Devlet işlemesine mevzu olamaz. Ancak mahallî ihtiyaçları tatmin edebilecek bir çalışma mevzuu olabilir. Orhaneli Kirmasti Orhangazi Tercan Ilıç Ilıç inönü Akköy Akçaalan Burmi Soğukpınar Yeniköy Hamamköy Bulduk -Yuvaoluk Vartik Erhami Kankurut Aşağı Güvenç Kategori VI : ( Kömürler ) Etüdü yapılmış, kat'î değersizliği anlaşılmıştır. inegöl Kirmasti Ilıç Gayve Yıldızeli Boyalı Dikmen deresi Akköy Belenkebir Selbükü Gölcükköy Arpasekisi Karakadı Ayva Mürseller Ilısılık Gümerdiğin Yeniköy Henege Melekşe -Soluk Melekşe - Oruç 470
Müteferrik : i Madedin cinsi Çorum Denizli Denizli Denizli Isparta İzmir İzmir Ayaş Çubuk Sarayköy Sarayköy Sarayköy Uluborlu Menemen Dikili Kozlu Seyhamam Madensudere Güneysaray Melekşah Koyunlu Çaltı İnönü Aktaş Çukurviran Atça Hacı Yakup Sarıot Hatıköy Yukarı Derdin Derebayındır Çorum Tırkaş, lü Tırkaş, Uyuzhamam Karataş Lâçin Lâçin, Göbet Keçiborlu Çamaltı Tuzlası Kaynarca Ciltliği Kozluk Ilıca Paşaköy Acıpınar Sınasa Yaprak İrhala Gelegüle Gelveri Kılıçdere - Kozlu Öküşne Çaycuma Sıcak maden suyu tü maden suyu Potas Gaz (CO 2 ) Kireç Tüf ve Bazalt Şist kil (Şiferton) Şist kü (Şiferton) Rabıt kili (Bindeton) 471