SABİT DİSKLER Verileri kalıcı olarak depolayan hafıza birimidir. Bu nedenle en önemli donanım birimidir. Arızalandığında mali kaybının yanı sıra veri kaybına da neden olur. Günümüzde sabit disk teknolojileri harici ve dahili olarak kullanılmaktadır. Yaygın sabit disk üreticilerinden Seagate(Maxtor( Quantum)),Hitachi(IBM), Toshiba,Wester Digital, Samsung, ve sayılabilir. Çalıştırılacak programa ait kodlar sabit diskten okunarak Ram hafıza üzerine alınırlar.kodlar burada çalıştırılarak, görevleri icra edilir. İşlenilecek verilerde aynı şekilde Ram üzerinden alınarak işlenir. Eğer bu belleklerde yer kalmamışsa Ram de veri boşaltma yoluna gidilir. Ramın bu geçici kodları depoladığı alana swap alan (sanal bellek ) denmektedir. Swap alan sıkça kullanılıyorsa o sistemde yavaşlama meydana gelir.
3 farklı yapıda sabit disk vardır. 1)HDD(Hard Disc Driver) 2)SSD(Solid State Driver 3)HHD(Hybrid Hard Driver HDD =HARD DİSK DRİVE Verileri bir eksen etrafında dönebilen manyetik disk üzerinde tutan yapıya sahiptirler. Yapısında elektronik ve elektrik bileşenlerin yanında mekanik bileşenler de vardır. Mekanik yapı sabit disklerin bant genişliğini sınırlamaktadır. Çünkü dönüş hızları ve eksensel hareket kabiliyetleri, elektronik yapılara göre oldukça düşüktür. Fakat veri kurtarma kabiliyeti en iyi sabit disk modellerdir. Manyetik yüzeye sahip genelde alüminyum veya seramik katkılı cam malzemeden oluşan disklere sahiptirler. Bu diskler sabit bir hızla döner. Okuma/yazma kafası dönen disk üzerindeki dosya sistemine göre hareket ederek verilen komutları icra etmeye çalışır. Manyetik yüzey eski disklerde demir oksit, şimdiki disklerde ise kobalt denilen malzeme ile kaplanır. Veriler hızla dönen diskler üzerinde arkalı önlü olarak, dijital formatta tutulmaktadır. DİSK BİLEŞENLERİ 1) Disk Plakaları(Platters): Aliminyum veya seramik katkılı camdan üretilmiş sert malzeme üzerine manyetik özelliğe sahip çeşitli tabakaların eklenmesi ile oluşturulmuş yapılardır. Her bir diskin iki yüzü de veri saklamak amaçlı olarak kullanılır. Her bir disk için iki adet (birisi diskin alt diğeri üst yüzeyinde oü iki )
okuma/yazma kafası (head) vardır. Disk üzerinde veriler iç içe dairesel hakalara (iz) Kaydedilirler. Her bir iz üzerinde belirli büyüklüklerde sektör denilen mantıksal veri alanları plakalar üzerinde yer alır. Verilerin tutulduğu manyetik ortamlar, demir, oksit, kobalt demir karışımı veya diğer kobalt karışımları kullanılarak elde edilirler. Disk Plakalarında yapıyı oluşturan katmanlar; Disk üzerine veriler yazılırken sayılar 1 ve 0 ifade edilerek yazılır. Bir ve sıfırlar disk üzerinde iç içe geçmiş halka üzerine manyetik olarak sıra ile yazılır. Disk
üzerindeki herhangi bir dosyaya ait verilerin adreslenebilmesi için, disk üzerinde iz, sektör ve küme oluşturmaya ihtiyaç vardır. Bu işleme disk formatlama(biçimlendirme) denilebilmektedir. İz(Track): Verilerin kaydedilmesi amacıyla iç içe halkalar şeklinde disk üzerinde oluşturulmuş veri kayıt bölümleridir. Merkeze aynı uzaklıkta iç içe dairesel halkalardan oluşur. Bir iz üzerinde ardışık sektör parçaları yan yana dizilmişlerdir. Okuma yazma kafası bir iz üzerine konumlanarak istediği sektörleri okuyup yazabilir. Sektör: 256, 512Byte gibi büyüklüklere sahip ardışık veri depolama kümeleridir. Kümeler(Cluster): Disk üzerinde varsayılan bir büyüklüktür. İşletim sisteminin disk yönetimi ile alakalıdır. Dosya ve dizinlerin yerleştirildiği en küçük disk alanına denir. Bu değer birçok Windows sürümlerinde 4096 bayttır.boyutu dosya sistemine göre değişir. 2)Silindir(Cylinder): Birden fazla disk tabakası için düşeyde aynı hizadaki tüm izleri içine alan silindir şeklindeki tanımlamadır. Okuma yazma kafaları hep birlikte hareket ederler. Bir okuma yazma kafası 4. iz üzerinde ise diğerleri de aynı iz üzerindedir. Okuma yazma kafasının konumunu değiştirmeden, okuma
yazma yapabildiği tüm izler silindir yapıyı oluşturur. Eğer sabit disk tek bir disk tabakasından oluşsaydı silindir ve track aynı anlama gelecekti. 3) Okuma/Yazma Kafası: Disklerin üzerinde değmeden gezen ve istenen adrese verileri yazıp, istenen adresten de verileri okuyan kafadır. Günümüzde bu kafa üzerinde okuma ve yazma kısımları birbirinden ayrı yapıya sahiptirler. Eski disklerde okuma ve yazma kafası aynı olup C şeklinde demir yapıdan oluşmaktaydı. Bu disklerde okuma yazma kafası okuma işleminde manyetik işareti elektrik işaretine, yazma işleminde ise elektrik işareti manyetik işarete
çevirerek okuma yazma yapardı. Günümüzde yazma işlemi için aynı yapı kullanılır. Bu kafanın sargılarının üzerinden geçen akımın yönüne göre oluşan farklı yönlerdeki manyetik alanın etkisi ile veriler disk üzerine yazılır. Veriler okunurken ise manyetik koruyucu içerinde yer alan GMR(Giant magnetoresistance) denilen sensor yardımıyla bitlerin manyetik durumu algılanır. GMR manyetik alanın durumuna göre direnci değişen bir algılayıcıdır. 2)SSD (Solid State Drive) Yapısında disk, motor ve okuma yazma kafası bulunmayan elektronık karttan ibaret veri depolama aracıdır. Verileri SDRAM, DRAM veya Flash hafızalarında tutarlar. SDRAM ve DRAM bellek modülleri bilindiği üzere üzerlerinde verileri tutmak için elektrik enerjisine ihtiyaç duyarlar. Kalıcı veri depolama amaçlı kullanılan RAM modüllerinde enerji sağlayan bir kaynak olarak pil kullanılmaktadır. Bu tip Ram hafızalara NV-RAM (Non-Volatile RAM = Kalıcı Ram) denilebilmektedir. NV RAM ler yapısındakı Ram hızında çalışırlar ve hızları Flash hafızalardan daha iyidir. SSD lerin mekanik parçaları olmadığı için performansı daha iyi ve güç gereksinimi daha düşüktür. Veri kurtarma olanakları HDD ye göre daha düşüktür. Mekanik yapıları olmadığı için sessiz çalışırlar. Test sonuçlarına göre HDD lerden %30-45 arasında bir performans fazlalığı vardır. HDD disklerin yerini almaya başlayan kayıt birimidir. Mekanik bileşenler yapısında olmadığı için arama ve bekleme gibi mekaniksel gecikmeler burada görülmezler. Veriye ulaşım daha hızlıdır. Avantajlarına rağmen harddisklere göre istenen taleplere ulaşılamamıştır.
Özellikler SSD HDD Hazırlık Süresi Yok Birkaç saniye Rasgele Erişim 0.1 ms 5-10 ms Okuma Gecikmesi Genelde düşük Genelde yüksek Okuma Performansı Değişmez Parçalı dosyalarda performans düşmektedir. Disk Birleştirme Gerekmez Gerekli Ses Yok Var Güç Gereksinimi(Aynı Az Çok(>15 Watt) Tip) Mekanik Süreklilik Söz konusu değil Gerekli Sıcaklık, Darbe Dayanımı Çok Az Manyetik Hassasiyet Yok Çok Ağırlık Hacim Az Çok Paralel Çalışma Bazılar aynı anda farklı çipleri okuma/yazma yapabilir. Yazma Ömrü Flash tanlılar sınırlı, fakat DRAM tabanlılar sınırsızdır. Aynı silindir üzerinde mümkün Sınırsız Kapasite Şu an HDD den daha az SDD den daha çok Okuma/Yazma süreleri Bazılarında farklı Aynı 3)HHD(HYBRID HARD DRIVER) Fiziksel olarak HDD ye benzerler. Hem disk hem de flash hafızaya sahiptirler. Dolayısıyla SSD ve HDD karışımı melez yapıya sahiptirler. Flash hafıza içeren yüksek boyutta tampon belleğe sahiptirler. Böylece mekanik sisteme göre daha hızlı olan flash yapı kullanılarak disk erişimlerindeki bekleme süreleri azaltılır. Böylece performans(boot gibi) ve hız artırılmış olur. Windows Vista tarafından yazılımla Ready Drive ile adlandırılan yapıyla desteklenmektedir. HHD sürücülerde manyetik disk iki durumda çalışmak zorundadır. Birincisi üzerindeki flash bellek dolduğunda diğeri ise flash bellekte olmayan bir veriye ulaşılmak istendiğinde. Dolayısıyla birim zamanda diskin dönme gereksinimi azaltılarak performans artırılır. Bu durum güç gereksinimi de azaltmaktadır.
DİSK PARAMETRELERİ 1)Boyut; Masaüstü bilgisayarlardaki kullanılan disk boyutu ile diz üstü bir bilgisayar için kullanılan disk boyutu farklıdır. Günümüzde daha çok 3.5 ile 2.5 boyuta sahip sabit diskler kullanılmaktadır. Form Faktör Genişlik Yükseklik Max. Kapasite 3.5 102 mm 25.4 mm 3 TB 5 2.5 69.9 mm 7-15 mm 1.5 TB 4 1.8 54 mm 8 mm 320 GB 3 Max. Disk Sayısı 2)Disk dönüş hızı(rpm=rotate Per Minute); HDD ve HHD için geçerli bir parametredir. Diskin kendi ekseni etrafında dakikada dönüş sayısın gösteren bir parametredir. Günümüzde 15.000, 10.000, 7200, 5400rpm değerlere sahip diskler bulunmaktadır.7200rpm değeri diskin dakikada 7200 defa döndüğünü gösterir.
3) Tampon Bellek(Cache veya Buffer): Disk erişimi bellek erişiminden daha yavaş olduğu için disk performansını artırmak için HDD üzerine bellek hafıza birimleri yerleştirilmiştir. Amaç erişilmesi öngörülen verileri bellekte hazır bekletmektir. Eğer istenen veri bellekte varsa disk erişimi olmadan veriler
doğrudan bellek üzerinden gönderilir. Günümüzde 8,16,32,64 MB büyüklüğünde tampon bellekler vardır. 4) Konumlanma Süresi(Seek Time): Disk üzerinde okuma yazma kafasının, istenen adrese yazma veya okuma amaçlı ulaşmak için harcadığı süredir. Kafanın disk üzerindeki konumuna göre bu süre kısalıp uzayabilir. Bunun için ortalama konumlanma süresinden(average seek time) bahsedilir. Kısa olması diskin okuma ve yazma performansının daha iyi olduğunu gösterir. 5) Kapasite: Depolayacağı veri miktarını gösterir. Günümüzde 750 GB, 1TB ve hatta 4TB kapasiteli diskler bulunmaktadır.
SABİT DİSK ARABİRİM ÇEŞİTLERİ Sabit disklerin anakarta bağlandığı veriyolu tipleri günümüzde 4 çeşittir. Bunlar PATA SATA SCSI SAS Fiziksel olarak tüm sabit diskler birbirine benzerler ve yakın boyutlardadır. Bir sabit diskin desteklediği arabirimi belirlemek için bağlantı soketlerine bakmak yeterlidir. Arabirimlerin bant genişliği, kablo yapısı, kablo uzunluğu, kanal başına düşen sürücü sayısı gibi belirleyici özellikler vardır. PATA PATA(IDE): Paralel ileri teknoloji eklentisi anlamına gelmektedir. Bu kelime ATA, IDE, ATAPI olarak ta birçok yerde geçmektedir. Paralel olarak veri iletimine sahiptir. Sahip olunan arabirim CDROM, DVDROM ve HDD ler içinde aynıdır. 40 ve 80 iletkenli kablo(ribbon kablo) ile anakarta bağlanır.
SATA(Serial ATA) SATA(Serial ATA): Seri olarak veri alışverişine imkan veren PATA dan sonra çıkartılan bir arabirimdir. İletişim için ATA komut setini kullanmaktadır. Haberleşme tek yönlü yapıdadır. Seri iletimi yapısından dolayı kablo iletken sayısı azdır. Band genişliği daha fazla ve kablo boyutları uzun ve incedir. SATA disk kullanımının diğer bir avantajı da kablonun az yer kaplaması dolayısı ile hava sirkülasyonun daha az engel olmasıdır. SATA larda kendi aralarında ayrılmaktadır. SATA2 hard diskinin SATA 1 hard diskine göre anakart ve sistem ile haberleşme yolu teorik olarak iki kat fazladır. Ama bu performansın da 2 kat fazla olduğu anlamına gelmez çünkü bu noktadaki en büyük kısıt hard diskinin dönme ve hard diskin kafasının okuma hızıdır. SATA ve PATA disklerin arasında seçim yaparken dikkat edilecek bir husus kasa güç soket yapısı olacaktır. Kasamızı PATA uyumlu seçip disk ve DVD sürücüleri SATA seçtiğimizde güç kabloları konusunda sıkıntı yaşayabiliriz.
SCSI SCSI Daha çok sunucularda kullanılan disklerdir. Disklerinin dönüş hızları ve performansları çok yüksektir. Bu yüzden fiyatları ev kullanımı için uygun değildir. SCSI arabirimi disklerin dışında birçok farklı donanım (tarayıcı, DVDROM ) ile de beraber çalışabilir. Seri ve paralel çalışan tipleri vardır. SAS SAS: Paralel SCSI yapısının seri versiyonudur. Dört ve daha fazla kanalı birlikte kontrol edebilen noktadan noktaya iletişim mimarisine sahiptir. Çift yönlü iletişim kanallarına sahiptir. SAS yapısı SATA diskleri desteklemektedir fakat tersi yani SATA kanallar SAS disklerini desteklememektedir. Kablo iletken sayısı ve konektör yapıları paralel SCSI ya göre oldukça düşüktür. DİSKLERİN MONTAJI PATA disklerin montajını yaparken önce Master/Slave ayarı gerekiyorsa yapılmalıdır. SATA disklerde bu ayara gerek yoktur. 1.Sabitdisk kasadaki yuvasına vida ile her iki taraftan sıkıca tutturulmalıdır. 2.Veri kablosunun bir ucu sabit diske diğer ucu anakarta bağlanmalıdır. 3.Güç kablosu sabit diske bağlanmalıdır. PATA disklerde veri kablosunun bir kenarında kablo boyunca genelde kırmızı renkte bir şerit bulunur. Kablo disk üzerine bağlanırken, bu renkli şerit tarafı mutlaka güç kablolarına bakmalıdır.
MASTER/SLAVE AYARI Diskler anakart üzerine kendilerine has data ve güç kablosu ile bağlanırlar. IDE HDD ler için, anakart üstündeki tek bir IDE sokete iki adet HDD bağlanabilir. Bu bağlantı şekline paralel bağlantı denir. Günümüz anakartlarında iki adet IDE yuvası vardır. Dolayısıyla bir bilgisayara en fazla 4 adet (IDE)PATA disk bağlanabilir. SATA diskler için ise anakart üzerinde kaç adet soket varsa o kadar disk bağlanabilir. Bunlarda paralel bağlantı(aynı kabloya iki adet) söz konusu değildir. Bir IDE kablosuna iki adet HDD bağlanabilir. İkisi de birbirine paralel bağlandığı için birisi için gelen veri ve okuma yazma komutu, diğerine de gelecektir. Bu durumda gelen veriler ve komutlar hangi disk için olduğu anlaşılamaz. Bu kargaşayı önlemek için disklerden birisi birincil(master), diğeri ikincil(slave) olarak ayarlanmalıdır. Master slave ayarı disk üzerinde veri ve güç kablolarının ortasında bulunan pinlerin jumperlarla kısa devre yapılması ile halledilir.
Her PATA diskin üzerinde master/slave ayarının nasıl yapılacağına ilişkin bir tablo vardır. Bu tabloya bakarak jumper denilen iletken birleştiricileri uygun pinlere takarız. Her IDE kablosuna bağlanan iki HDD den biri master diğeri slave olmak zorundadır. Eğer master/slave ayarı yapılmazsa diskler sistem tarafından görülmezler. DİSK BİÇİMLENDİRME Disk biçimlendirme 2 farklı şekilde olur. 1.Fiziksel biçimlendirme: Disk üzerinde iz ve sektör yapılarının oluşturulması işlemidir. 2.Mantıksal Biçimlendirme: İz ve sektörlerin oluşturulduğu diskin, işletim sistemine ait dosya sistemine uyumlu hale getirilme işlemidir.
DİSK BİRLEŞTİRME Harddiskler hızlı döndükleri için kayıt yaparken ilk boş buldukları yere yapar. Bazen buldukları yer kayıt için küçük gelebilir. Birazını ilk bulduğu yere gerisini başka yere kaydeder. Zamanla bu bilgiler çoğaldıkça dosyalar parçalanmaya başlar. Disk birleştirme, bu dosyalarını birleştirir. Zaman kaybını önler. DİSK BÖLÜMLEME Tek bir sabit diski sanal olarak birkaç alt sabit diske ayırma işlemine disk bölümleme denir. Amaç kişisel dosyaları, işletim sistemi dosyalarından uzak tutarak bozulmalarına rahat müdahale imkanı sağlamak ve aynı diske farklı işletim sistemleri kurabilmektir.
TAŞINABİLİR DİSK NEDİR? Taşınabilir Disk diğer söylemleri harici disk, harici harddisk, harici HDD, external disk, external HDD olarak da telaffuz edilebilir. Bilgisayarımız kapalı iken verilerimizin depolandığı ve saklandığı cihazlara disk denir. Bilgasayarın içinde sabit olanlara kısaca HDD yani Sabit Disk diyoruz. Teknolojinin gelişmesiyle ve bileşenlerin küçülmesiyle bu disklerin taşınabilir olanları üretildi. İlk başlarda çok hantal olan bu cihazlar zamanla daha da küçüldü ve cebe girebilir hale geldi. Bunu takiben sonraki yıllarda ise kapasiteleri ciddi anlamlarda büyüdü. Şu an 2TB (2 terabayt= 2048 gigbayt = 2097152 megabayt) boyutundaki harici diskler en çok kullanlan boyutlar arasında. Bilgilerimizi depolamak ve yedeklemek için harici taşınabilir disklere ihtiyacımız var. Harici bir disk aldığımızda onu uzun süre kullanmak üzere alırız. Diskimiz bozulana kadar veya kaybolana kadar kullanırız. Kaybolma riskini bir kenara bırakırsak bozulana kadar oldukça vaktimiz var. Bu sebeple taşınabilir disk alırken iyi karar vermemiz gerekiyor. Aksi halde uzunca bir süre pişmanlık yaşabilir veya çok da ihtiyaç değilken bir başkasına tekrar para harcayabiliriz. ALIRKEN NELERE DİKKAT ETMELİ? İhtiyacımızı tam olarak anlamadan alacağımız diskler bizi memnun etmeyebilir. Paramız boşa gidebilir bu da bizim canımızı sıkabilir. Bu konuda yol gösterici olmak üzere taşınabilir disk seçerken hangi kriterlere bakılır, nasıl karar vermeliyiz sorularını ele aldım ve tek tek yorumladım. Aşağıdaki maddeler harici disklerde bulunan standart veya seçimlik özelliklerdir. Satın alırken bunları bilmemizde fayda var MARKA SEÇİMİ Western Digital, Samsung, Toshiba ve Seagate en çok satılan markalar. Biri diğerine göre çok üstündür diye bir şey duymadım ama Seagate ve WD bu konuda en geniş ürün yelpazesine sahip. DİSK DÖNÜŞ HIZI 5400 rpm, 7200 rpm gibi rakamlar görebilirsiniz. Bundan disk plakasının dakikadaki dönüş hızını gösterir. Eğer diskte saklayacağınız bilgiue çok hızlı ulaşmanız gerekiyorsa o zaman yüksek olanları, eğer böyle bir gereksinim yoksa daha düşük hızları da tercih edebilirsiniz. Bu konuda çok fazla seçenek yoktur.
FİZİKSEL BOYUT Boyut olarak da genellikle 2.5 veya 3.5 (inç) değerler gözünüze çarpar. Bunlar diskin büyüklüğünü ifade eder. 3.5 olanlar ayrıca elektriğe ihtiyaç duyup cepte taşıma için pek ideal değildirler ama kapasiteleri daha geniştir. Bunun yanında 2.5 olan diskler cepte taşınır ve sadece USB bağlantısıyla çalışabilir. Siz diskinizi yanınızda mı taşıyacaksınız yoksa ev veya işyerinde sabit mi duracak? Buna karar verirseniz bu konudaki seçimi de yapmış olursunuz. ÖNBELLEK 8/16/32 MB seçeneklerini görebilirsiniz. Artık önbelleği olmayan disk kalmadı. Önbellek, disk okuma/yazma işlemi yaparken aynı anda birden fazla istek geldiğinde o isteklere cevap verirken kullandığı yardımcı hafızadır. Yüksek olması elbette iyidir. Fakat fiyatı çok etkiler. Eğer çok profesyonel amaçlar için almayacaksanız 8 veya 16 tercih edebilirsiniz. MEDYA ÖZELLİĞİ Günümüzde artık TV altına DVD-Oynatıcı değil de medya oynatıcı olarak bilinen bu cihazlar tercih ediliyor. Bunlar aslında kapasitesi yüksek ve çok bilinen medya formalarını gösterebilen bir yazılımı da içinde bulunduran ürünlerdir. Bu özellik tek başına bir seçim unsurudur. Eğer filmlerimi içine atayım ve televizyonuma bağlayıp izleyeyim diyorsanız doğru seçim. Aksi halde hiç gerek yok. FİREWİRE GİRİŞİ FireWire patenti Apple firmasına ait bir veri aktarım metodunun adıdır. Standartlarda IEEE 1394 olarak da bilinir. Yüksek hızda veri transferi sağlamak amacıyla geliştirilmiştir. Özellikle ses ve görüntü aktarımlarında kullanılmaktadır. Cihazlarda FireWire girişleri USB girişine benzer ama farklıdır. Bunu destekleyen cihazları birbirine bağlayabilirsiniz. Daha hızlı veri transferine ihtiyacınız varsa bu olmazsa olmaz. E-SATA ÖZELLİĞİ External Serial Advanced Technology Attachment ifadesinin kısaltması olan E-Sata, Sata teknolojisinin harici olarak kullanılan versiyonudur. Temel Sata olarak diskin veri alışverişi sağlayan ve dahili disklerin anakart ile haberleşmesinde kullanılan bir teknolojidir. E-Sata nın özelliği daha uzun (2metreye kadar) kabloya sahip olabilmesi ve kablosunun daha ince
olmasıdır. Fakat bu arabirim harici güç desteği gerektirdiğinden bu disklerde ayrıca prize ihtiyaç duyulur. Genellikle bilgisayar ve donanım konusunda uzman kişilerin tercih edeceği bir özelliktir. USB 2.0/3.0 DESTEĞİ Universal Serial Bus ifadesinin kısaltmasıdır. Harici cihazların bilgisayar gibi cihazlara bağlantısında kullanılan en yaygın standarttır. Örneğin klavye, fare, yazıcılar, flash bellekler USB arabirimini kullanılan (çok daha eskiden daha farklı arabirimler vardı elbette). Harici disklerin gördüğüm kadarıyla hepsi USB arabirimini destekler ve biz de %99 cihazlarımızı USB ile bilgisayarımıza bağlarız. Son günlerde yeni bir USB versiyonu çıktı USB 3.0 adı verilen bu tip USB 2.0 a göre yaklaşık 10 kat daha hızlı veri aktarımı sağlayabiliyor. Ayrıca elektrik tüketimi de daha az. Artık işletim sistemleri USB 3.0 destekliyorlar. Fakat günümüzde hala 3.0 destekleyen cihazlar pahalı olduğundan disk fiyatını çok etkiliyor. İleride elbette ucuzlayacaktır ama şimdi disk seçimi yaparken şuna dikkat edin; eğer GB lerce verileri düzenli kopyalamak ihtiyacınız varsa işte o kopyalamayı 10 kat daha hızlı yapabilmek için USB 3.0 ı seçebilirsiniz. Aksi halde 2.0 sizin için ideal. ETHERNET DESTEĞİ Ethernet Kartı bir cihazın yerel bir ağa fiziksel olarak bağlanmasını sağlayan kartlardır. Bilgisayarınız bir ağa bir kabloyla bağlıysa bu kablonun takıldığı kart ethernet kartı dır. Bir diskte ethernet kartının olması demek o diskin yerel ağa dahil edilip sonra paylaşıma açılarak ağdaki diğer cihazlardan da erişebilir olması demektir. Örneğin şirketinizde ortak bir doküman diski istiyorsanız ve harici bir disk ile bunu desteklemeye karar verdiyseniz mutlaka bu desteğin olması gerekiyor. Yok eğer evinizde genel amaçlı bir disk alacaksanız bu özellik size lüks gelir ve fiyatı da bir miktar yükseltir hiç gerek yok. HARİCİ DİSKLER Harici Harddisk, taşınabilir harddisk demektir. Bilgisayarın dahili harddiskinden hiç bir farkı yoktur. Aynı işlevleri harici harddisklede yapabiliriz. Bir nevi usb bellek bile diyebiliriz. Harici hardissklerde kendi aralarında 2.5" ve 3.5" olmak üzere ikiye ayrılır.
Peki 2.5" ve 3.5" Harici Diskler arasındaki fark nedir? Harici diskler boyut olarak iki şekilde katagorilendirilirler: 2.5" ve 3.5" 2.5" harici diskler ve 3.5" harici diskler birbirlerinden, hem boyut olarak hem de kullanışlılık olarak farklıdır. Öncelikle, harici disklerde hızı bağlantı şekilleri belirler.. Ön bellek oranı ve RPM oranı da hız üzerinde etkilidir ancak bağlantı birimi, hız üzerinde çok daha önemlidir. USB-firewire-esata..vs bağlantı birimlerini bu şekilde sıralayabiliriz. RPM diskin dönüş hızıdır. 2.5" lik Harici disklerdeki yaygın RPM 5400 dür. 3.5" lerde ise RPM 7200dür. 2.5" diskler güçlerini USB üzerinden aldıkları için adaptör kullanmazlar. 3.5" diskler de ise usb den gelen güç yeterli olmadığı için, adaptör kullanırlar. 2.5" lik disklerin boyutları 3.5"lere göre çok daha küçüktür. Bu nedenle bir gömlek cebinde rahatlıkla taşıyabilirsiniz. 3.5" lerin ise taşınabilirlikleri kısıtlıdır.
2.5" diskler USB, firewire ve esata bağlantı birimlerini kullanırlar. Modellere göre bu bağlantı şekilleri tek tek de olabilir, beraberde olabilir. Yani hem firewire ile bağlanan hem de USB ile bağlanan 2.5" harici diskler de vardır. Ancak fiyatları, sadece USB ile bağlanan disklere göre daha, fazladır. RAID(Redundant Array of Independent Disks) Bağımsız disklerin artıklı dizisi anlamına gelmektedir. Aynı veriyi farklı disklerde saklama teknolojisidir. Artıklı kelimesi ise veri güvenliğini ifade etmektedir. Yani farklı diskler birbirlerindeki verilerin parametre artıklarını tutuyor anlamına gelmektedir. Bu teknoloji disk bozulmalarına, hatalı kodlamalara, büyük disk boyutları elde etmeye ve performansa pozitif etkisinden dolayı özellikle sunucularda sıkça kullanılan bir yöntemdir. İşletim sistemi RAID arayüzü ile birbirine bağlanmış diskleri tek disk gibi görmektedir. Yedekleme işlemi işletim sisteminin çoğunlukla haberi olmadan donanım bazında yedeklenmektedir. RAID teknolojisinde SATA, PATA ve SCSI diskler kullanılabilmektedir. Çeşitli RAID konfigürasyon seviyeleri aşağıda verilmiştir. PATA disklerle yapılan RAID seviyeleri RAID0, RAID1 ve RAID0+1 dir. Raid seviyeleri: RAID 0: Eşlik biti(hata toleransı için) olmaksızın performansı artırıcı özelliğe sahip RAID türüdür. Hata düzeltme etkisi yoktur. Herhangi bir diskin bozulması tüm diskleri kullanılmaz yapar. Bilgi bloklara ayrılarak her bloğun farklı disklere yazılması sağlanır. Bağlı disklerin boyutları toplanarak diskin kapasitesini oluşturur. Örneğin 360GB lık iki adet disk RAID0 konfigürasyonunda toplamda 720GB lık bir kapasite sağlayacaktır. Bu seviye için en az iki disk gereklidir. RAID 1: Burada performans yerine veri güvenliği esas alınmıştır. Disklerdeki veriler birbirinin aynısıdır(mirrorng=aynalama). Toplam disk boyutu en küçük disk kadardır. Bu seviyede disk okuma hızı artar fakat yazma hızı tek disk hızı kadardır. Veri güvenliği çok çok önemli olduğu durumlarda kullanılır. Disklerden birinin bozulması sistemin çalışmasını etkilemez. Bozulan diskin yerine yenisi takılarak yedekleme işlemi diğer disk üzerinden yeniden yapılabilir. Bu seviye için en az iki disk gereklidir.
RAID 2: Bit seviyesinde her bir diske yayılmış veri bloklarına karşılık birden fazla ECC(hata bulma & düzeltme) sürücüleri kullanılarak oluşan yapıdır. Burada disk performansı ve güvenlik orta seviyede olsa da veri boyutunun düşük olması verimi azaltmaktadır. Ayrıca diskten okuma yaparken her bir veri ECC disklerindeki eşlik bitlerine bakılarak kontrol edilmesi gerekir. RAID3 e göre bir avantajı yoktur ve ticari anlamda kullanım yeri hemen hiç yoktur. Rasgele okuma ve yazma hızları düşüktür. Bu seviye için en az 10+4 veya 32+7 disk gereklidir. 10+4 yapıda 10 disk veriyi 4 diskte ECC kodlarını tutmaktadır. RAID 3: Burada veriler byte büyüklüğünde farklı disklere yazılır. Veriye ait ECC kodları ayrı bir diske yazılır. Bir anda tüm sürücüler aynı adreste olmak zorundadır. Sıralı yazma ve okuma performansı oldukça yüksektir. Rasgele okuma hızı iyi fakat yazma hızı düşüktür. Ayrı disk üzerine eşlik bitlerinin yazılması yazma işlemi sırasında darboğaz oluşturur. Yüklü tek parça
dosya(video) uygulamaları için çok uygun bir çözümdür. Bu seviye için en az üç disk gereklidir. RAID 4: RAID3 e göre verilerin boyutu artırılmıştır ve RAID ile sıkça karıştırılır. Veriler bloklar halinde ayrı ayrı disklere yazılır. Sıralı ve rasgele okuma performansı RAID3 e yakındır. RAID3 e göre tek avantajı veriler bloklara ayrıldığı için uygulamaya göre bloktaki veri miktarının yüksek performans için ayarlanabilmesidir. RAID3 teki gibi ayrı disk üzerine eşlik bitlerinin yazılması yazma işlemi sırasında darboğaz oluşturur. İyi bir performans ve hata düzeltmeye sahiptir. Bu seviye için en az üç disk gereklidir. RAID 5: RAID seviyelerinin en çok kullanılan popüler seviyesidir. Veriler farklı disklere bloklar halinde yazılırlar. Fakat ECC kodları için ayrı bir disk bulunmaz ve her bir veri diskine veriye ait ECC kod parçaları yazılır. Bu seviyede RAID3 ve 4 seviyelerindeki yazma işleminde meydana gelen darboğaz en aza indirilmiştir.
Veritabanı ve sunucu uygulamalarında sıkça kullanılır. Bu seviye için en az üç disk gereklidir. RAID 0 1 2 3 4 5 Açıklama Ayrı her bir veri parçası disklere dağıtılır. Kullanılan kopyadır diskler ikişerli Ayrı herbir veri parçası 14, bit seviyesinde ayrı 39 disklere yazılarak ayrı disklerde ECC kodu tutulur. Min Arızalanma Durumu Gere kli 2 Bir disk bozulursa tüm veri Sürüc gider. ü 2 Bir disk bozulursa veri gitmez ama aynı gruptaki iki disk bozulursa veri bozulur. Bir disk bozulursa sistem durmadan hata onarılır. Değerlendirme 0 veri güvenliği fakat en iyi performans Film üretim Orta performans %100 veri güvenliği Bankacılık ve finans Sistem çalışırken hata düzeltme fakat yüksek fiyat Ticari değildir Ayrı herbir veri parçası 3 byte seviyesinde ayrı Birden fazla disk bozulsa dahi Yüksek okuma yazma disklere yazılarak ayrı sistem kendini eski haline veri transferi disk üzerinde ECC kodu getirir. Resim ve film hazırlama tutulur. Ayrı herbir veri parçası 3 blok seviyesinde ayrı Birden fazla disk bozulsa dahi Yüksek okuma düşük disklere yazılarak ayrı sistem kendini eski haline yazma hızı disk üzerinde ECC kodu getirir. Genel amaçlı tutulur. Ayrı herbir veri parçası 3 Birden fazla disk bozulsa dahi bit seviyesinde ayrı Yüksek okuma düşük sistem kendini eski haline disklere yazılarak veri yazma hızı getirir. diskleri üzerinde ECC kodu Web, veritabanı ve tutulur. sunucu hizmetleri
NAS(Network Attached Storage): Ağla ilişkilendirilmiş depolama birimi anlamına gelmektedir. Kısaca ağa bağlı dosya sunucusudur. NAS dosya erişim ve yönetim işlemlerini üzerine alarak sunucuya yardımcı olmaktadır. NAS yapıda kullanılabilecek disk arayüzleri SATA,SAS,USB,FC yapılarıdır. NAS sistemleri bir bilgisayarın ihtiyaç duyduğu klavye ekran gibi donanımlara ihtiyaç duymadan web arayüzü ile konfigürasyonları yapılabilir. Kendilerine has bir işletim sistemleri vardır. Kullanılan yaygın işletim sistemlerinden Free NAS, NASLite, NexentaOS sayılabilir. NAS ağ üzerinde kendisine ait bir IP ile ağ cihazı (node) olarak görülür. NAS sistemlerde kullanıcı yüküne karşı alınacak önlemler sınırlı olduğundan bu durumun planlanma aşamasında göz önüne alınması gerekmektedir. NAS larda dosya sistemini NAS yönetir. Tek bir NAS sistemi farklı işletim sistemlerine hizmet verebilir. Yaygın NAS üreticileri HP,DELL, NetApp ve Sun gibi firmalarda
TAŞINABİLİR DİSK FOTOĞRAFLARI
KAYNAKÇALAR 1) A DAN Z YE BİLGİSAYAR DONANIMI 2) DONANIM KİTABI 3) MEGEP MODÜLLERİ