www.etonet.org.tr 1
İlimizin ihracatı OcakNisan Dönemi itibariyle 2009 yılında 2008 e göre %13 azalmıştır. Türkiye İhracatçılar Meclisi ve Türkiye istatistik Kurumundan elde edilen verilere göre İlimizin ihracatı, OcakNisan Dönemi itibariyle 2009 yılında 2008 e göre %13 azalmıştır. Aynı döneme ilişkin Türkiye genelinde ihracatta yaşanan düşüş %28 dir. İthalatta da benzer bir düşüş yaşanmaktadır. 2008 ve 2009 yılı OcakNisan dönemleri karşılaştırıldığında, Eskişehir in ithalatı %22,5, Türkiye nin ithalatı ise %42 düşüş göstermektedir. Türkiye geneli için baktığımızda, ithalattaki düşüş ihracata göre daha sert ve büyük olduğu için, ihracatın ithalatı karşılama oranında yükselme görünmektedir. OcakNisan 2008 döneminde ihracatın ithalatı karşılama oranı %66 olarak gerçekleşmişken, 2009 aynı döneminde oran %83 e çıkmıştır. Eskişehir için ihracatın ithalatı karşılama oranı Türkiye nin tam tersi bir tablo olarak ortaya çıkmaktadır. Eskişehir in ihracatı her zaman ithalatından daha fazla gerçekleşmektedir. Dolayısıyla oran her zaman 1 in üzerinde çıkmaktadır. İHRACAT İTHALAT 1000 $ 2008 Ocak Nisan 2009 Ocak Nisan % Değişim ESKİŞEHİR 196.600 171.133 13 TÜRKİYE 44.472.811 32.074.966 28 ESKİŞEHİR 155.680 120.643 22,5 TÜRKİYE 67.066.398 38.910.081 42 İhr/İth ESKİŞEHİR 1,26 1,42 KAYNAK: TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU TÜRKİYE 0,66 0,83 Eskişehir in ihracatı her zaman ithalatından daha fazla gerçekleşmekte www.etonet.org.tr 2
Eskişehir in ihracatında en önemli kalem yine makine imalat sanayi olarak görünmektedir I.TARIM Ağaç Mamulleri ve Orman Ürünleri Hububat,Bakliyat,Yağlı Tohumlar ve Mamulleri Yaş Meyve ve Sebze Kuru Meyve ve Mamulleri Meyve Sebze Mamulleri Fındık ve Mamulleri II.SANAYİ Makine ve Aksamları Taşıt Araçları ve Yan Sanayi ElektrikElektronik,Makine ve Bilişim Demir ve Demir Dışı Metaller Hazırgiyim ve Konfeksiyon Kimyevi Maddeler ve Mamulleri Çimento ve Toprak Ürünleri Demir Çelik Ürünleri Tekstil ve Hammaddeleri Deri ve Deri Mamulleri Değerli Maden ve Mücevherat Diğer Sanayi Ürünleri III.MADENCİLİK Madencilik Ürünleri Eskişehir in ihracatında en önemli kalem yine makine imalat sanayi olarak devam etmektedir. Hazır giyim ve konfeksiyon ikinci önemli ihracat kalemimizdir. Tarım ürünleri ve maden ihracatımız sanayi mallarının ardından gelmektedir. OcakMayıs Ürün Gruplarına Göre İhracatın Dağılımı ($) Oca.09 Şub.09 Mar.09 Nis.09 May.09 3.823.678,06 1.451.850,51 10.745.443,45 541.610,35 737.829,28 17.300.411,65 1.775.956,74 1.335.360,58 10.542.639,24 329.107,82 561.173,60 14.544.237,98 1.969.374,10 98.982,29 30.973,97 21.904,86 5.296,70 2.126.531,92 0,00 0,00 59.417,30 119.845,03 73.091,36 252.353,69 21.810,17 11.904,38 63.533,16 58.008,93 91.346,00 246.602,64 49.031,87 3.056,80 28.120,84 6.269,51 2.023,61 88.502,63 7.505,18 2.546,46 20.758,94 6.474,20 4.898,01 42.182,79 35.408.847,85 36.449.292,35 35.308.879,75 35.793.838,96 32.746.655,53 175.707.514,44 15.644.122,87 13.750.475,33 14.984.070,98 15.705.375,59 13.385.279,04 73.469.323,81 4.532.520,40 7.576.152,38 4.103.221,19 3.881.553,03 3.866.010,03 23.959.457,03 3.040.264,62 4.640.152,86 4.272.420,34 4.354.944,35 3.813.094,35 20.120.876,52 3.923.367,54 3.477.359,79 3.847.869,27 3.861.316,32 3.817.670,04 18.927.582,96 4.962.598,43 3.705.815,51 3.662.792,50 2.958.189,70 2.356.845,26 17.646.241,40 1.507.950,96 1.529.863,88 1.885.749,46 2.768.226,39 3.151.631,95 10.843.422,64 1.369.918,80 1.382.515,86 2.086.742,64 1.865.141,15 1.790.851,24 8.495.169,69 196.583,80 194.119,25 240.534,29 242.408,94 334.413,29 1.208.059,57 205.730,24 128.784,30 147.002,45 62.437,95 175.017,19 718.972,13 12.542,73 27.321,91 37.647,32 92.629,63 29.173,51 199.315,10 7.364,33 35.892,07 21.099,95 0,00 26.445,56 90.801,91 5.883,13 839,21 19.729,36 1.633,91 224,07 28.309,68 3.146.431,58 4.156.779,14 3.928.073,13 3.123.776,81 2.369.155,33 16.724.215,99 3.146.431,58 4.156.779,14 3.928.073,13 3.123.776,81 2.369.155,33 16.724.215,99 KAYNAK: TÜRKİYE İHRACATÇILAR MECLİSİ İlimizin ihracat gerçekleştirdiği ülkeler ilk 10 sıralamasında 7 ülke Avrupa Birliği üyesidir. En önemli ihracat partnerimiz olarak Amerika Birleşik Devletleri durumunu korumaktadır. Geleneksel ihracat partnerlerimiz Almanya, Fransa ve son dönemde İtalya tabloda yerini almaktadır. İlk on ülkede Birleşik Arap Emirlikleri dikkat çekmektedir. Bu ülkeye inşaat malzemeleri özellikle plastik profilli cam ihracatında ciddi gelişme vardır. www.etonet.org.tr 3
İlimizin ihracat gerçekleştirdiği ülkeler ilk 10 sıralamasında 7 ülke Avrupa Birliği üyesidir OcakNisan Ülkelere Göre İhracatın Dağılımı ($) ÜLKE Oca.09 Şub.09 Mar.09 Nis.09 ABD 13.192.735,84 11.993.003,35 14.157.951,33 13.985.761,00 12.324.713,90 ALMANYA 5.937.274,39 5.022.078,46 3.999.966,73 3.296.694,24 3.765.746,87 FRANSA 3.601.608,23 3.003.800,01 3.265.614,68 3.729.188,22 2.930.445,49 3.675.744,32 3.112.688,07 3.554.969,45 2.214.668,99 1.447.904,98 AVUSTURYA BIRLESIK 1.558.402,27 1.048.305,99 10.172.945,01 55.293,77 29.865,99 ARAP EM. İTALYA 1.395.031,19 2.336.070,31 1.554.324,18 1.512.556,87 1.977.287,03 İNGİLTERE 1.853.325,07 1.408.524,60 1.117.707,61 1.958.189,42 1.548.287,96 İRAN 223.503,14 3.984.870,26 247.922,21 212.823,68 250.864,88 İSPANYA 1.087.662,93 848.844,35 699.616,71 669.990,60 1.031.430,54 ROMANYA 720.518,61 801.894,40 775.152,39 982.792,44 1.031.106,48 DİĞER ÜLKELER 9.133.151,50 8.497.842,20 10.436.226,03 10.841.266,89 9.515.986,02 KAYNAK: TÜRKİYE İHRACATÇILAR MECLİSİ Eskişehir Gümrük Müdürlüğü'nden gerçekleştirilen ihracat işlemleri OcakMayıs 2009 döneminde, 2008 in aynı dönemine göre %25 düşüş göstermiştir. Aynı dönemde İlimiz Gümrük Müdürlüğünden gerçekleştirilen ithalat işlemlerinde düşüş ise %50 oranındadır. Eskişehir gümrük müdürlüğü verileri İthalat İhracat İstatistikleri (2009) 2009 2008 2009 2008 İthalat($) Artış İhracat($) Artış Ocak 15.231.399,00 32.099.399,00 0,53 24.030.453,00 25.575.668,00 6 Şubat 10.081.274,00 38.452.955,00 0,74 16.500.795,00 29.705.645,00 %44 Mart 34.202.919,00 40.631.629,00 0,16 25.451.505,00 32.219.298,00 %21 Nisan 19.383.077,00 44.907.585,00 0,57 20.338.736,00 26.380.152,00 %23 Mayıs 15.317.465,00 44.074.499,00 65 20.179.266,00 26.442.551,00 %24 Toplam 78.898.669,00 156.291.568,00 0,50 86.321.489,00 113.880.763,00 %25 KAYNAK: BURSA GÜMRÜK ve MUHAFAZA BAŞMÜDÜRLÜĞÜ Odamız Ticaret Sicil Memurluğundan elde edilen istatistiklere göre 2009 yılı mayıs ayında açılan firma sayısı bir önceki yılın aynı ayına göre %34 azalmış durumdadır. OcakMayıs dönemi incelendiğinde yeni açılan firma sayısında azalış %27 olarak belirlenmektedir. www.etonet.org.tr 4
ESKİŞEHİR İLİ AYLARA GÖRE AÇILAN KAPANAN FİRMA SAYILARI Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 2007 Kapanan 375 44 50 101 54 55 868 34 43 41 312 713 2690 2008 Kapanan 905 56 165 45 48 190 92 40 54 495 148 277 2515 2009 Kapanan 186 57 55 53 51 402 2007 Açılan 207 231 277 217 211 182 180 170 149 199 205 140 2368 2008 Açılan 172 150 195 207 180 152 167 144 132 121 128 95 1843 2009 Açılan 163 110 119 136 118 646 KAYNAK: ESKİŞEHİR TİCARET ODASI Protestolu Senetler 2009 yılının ilk 5 ayı içerisinde Eskişehir'de toplam 4999 senet protesto edilmiştir 2009 yılının ilk 5 ayı içerisinde Eskişehir'de toplam 4999 senet protesto edilmiş ve bu senetlerin toplamı 28,6 trilyon TL olmuştur. 2008 yılının aynı döneminde toplam 4439 senet protesto edilmiş ve protestolu senetlerin toplam tutarı 27.1 trilyon TL olmuştur. 2008 OcakMayıs dönemine göre 2009 OcakMayıs döneminde protesto edilen senet sayısında %11, protesto edilen senetlerin tutarında ise %5 artış gözlenmektedir. 2009 Yılı İtibariyle Protesto Edilen Senetlerin Tutarının İl Bazında Dağılımı (1.000.000 TL) (1.000 TL ve Üzeri Senetlere Göre) İLLER SIRALAMASI MART AYI OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL EKİM KASIM ARALIK 2009 20.SIRA 6.160 5.617 6.281 5.199 5.365 28.622 2008 19.SIRA 6.384 4.423 4.454 5.322 6.546 4.240 6.708 4.407 5.538 5.492 5.459 8.352 67.325 2007 19.SIRA 3.508 3.185 3.767 3.702 4.163 4.053 5.405 5.608 5.737 4.152 6.509 4.707 54.496 Adedinin İl Bazında Dağılımı İLLER SIRALAMASI MART AYI OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL EKİM KASIM ARALIK 2009 22. SIRA 1.052 942 1.044 976 985 4.999 2008 21.SIRA 955 897 855 829 903 935 1.025 862 1.032 1.156 1.001 1.139 11.589 2007 20.SIRA 760 670 815 781 893 822 1.049 988 1.030 888 1.044 967 10.707 KAYNAK: T.C. MERKEZ BANKASI www.etonet.org.tr 5
Ocak Nisan Yatırım Teşvik Belgelerinin Dağılımı İller Teşvik Belge Sayısı İstihdam Sabit Yatırım Tutarı(Milyon $) Yaratılan İstihdam Başına Yatırım ESKİŞEHİR 3 58 6,8 0,12 AFYONKARAHİSAR 7 66 21,7 0,33 KÜTAHYA 4 140 99,6 0,71 KONYA 8 532 52,9 0,10 KAYNAK: HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI Yeni teşvik kanunu çerçevesinde Eskişehir en az teşvik desteği alan gelişmişlik sıralamasında 1. Bölge iller arasında yer almaktadır Yatırım Teşvik Belgeleri Nisan ayında Eskişehir il sınırları içerisinde yeni yatırım teşvik belgesi düzenlenmemiştir. Yeni teşvik kanunu öncesi yatırım teşvik belgeleri konusunda komşu illerle bir karşılaştırma yapılmasında fayda vardır. Ocak Nisan dönemine ilişkin olarak, Eskişehir ve komşu iller; AfyonKütahyaKonya karşılaştırması yapıldığında ilgi çekebilecek sonuçlar çıkmaktadır. Teşvik belgesi sayısına bakıldığında OcakNisan döneminde Eskişehir için 3, Kütahya için 4, Afyon için 7, Konya için 8 yatırım teşvik belgesi düzenlenmiştir. Alınan yatırım teşvik belgelerine ait toplam sabit yatırım tutarı Eskişehir için 6,8 Milyon TL dir. Diğer illerin sabit yatırım tutarları Afyon için 21,7 Milyon TL, Konya için 52,9 Milyon TL ve Kütahya için 99,6 milyon TL dir. Eskişehir hem daha az yatırım teşvik belgesi almakta, hem daha az istihdam sağlamakta, neticede yatırım tutarı bakımından da komşu illerin çok gerisinde kalmaktadır. Yeni teşvik kanunu çerçevesinde Eskişehir in en az teşvik desteği alan gelişmişlik sıralamasında 1. Bölge iller arasında yer alması, buna karşılık komşu illerin daha fazla teşvik verilen 3. Bölge iller arasında yer alması, şu ana kadar gözlemlenen yatırımların komşu illere kayma eğiliminin devam edeceği varsayımını güçlendirmektedir. www.etonet.org.tr 6
Kobi Teşvik Belgeleri KOBi teşvik belgelerinde de ise, Ocaknisan Döneminde KOBİ yatırımlarına bağlı olarak Eskişehir de 90 kişilik yeni istihdam yaratılmıştır. KOBİ teşvik belgeleri ile yaratılan yeni istihdam Afyon için 22 kişi, Konya için 295 kişi olmuştur. Kütahya ili için yılbaşından bugüne KOBİ teşvik belgesi düzenlenmemiştir. Ocak Nisan Yatırım KOBİ Teşvik Belgelerinin Dağılımı İller Teşvik Belge Sayısı İstihdam Sabit Yatırım Tutarı(Milyon $) Yaratılan İstihdam Başına Yatırım ESKİŞEHİR 4 90 3,4 0,04 AFYONKARAHİSAR 3 22 1,3 0,06 KÜTAHYA KONYA 17 295 15,2 0,05 KAYNAK: HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI 2009 Ocak ayında Eskişehir ili nakdi krediler toplamı 2,5 Milyar TL olarak gerçekleşmiş olup, bu kredilerin % 33 ü kamu bankaları, %67 si özel banka kredilerinden oluşmuştur. Eskişehir in Türkiye de kullanılan nakdi kredilerden aldığı pay %0,59 dur. Eskişehir in Türkiye de kullanılan nakdi kredilerden aldığı pay %0,59 dur. Nakdi Krediler KAMU BANKALARI NAKİT KREDİLER ÖZEL BANKALAR NAKİT KREDİLER ESKİŞEHİR 823.126,6 1,684,689,9 2.507.816,5 TÜRKİYE 78.441641,1 347.891.962,8 426.333.603,9 ESKİŞEHİR % PAY 1,05 0,48 0,59 KAYNAK: T.C. MERKEZ BANKASI www.etonet.org.tr 7
Ocak Mayıs dönemlerine göre ilimizin vergi gelirlerine ilişkin tahakkuktahsilat oranları yıllara göre aşağıdaki tabloda incelenmiştir. Kurumlar Vergisi ve Katma Değer Vergisi tahsilat oranlarında düşüşler gözlenmektedir İlk 5 ay değerlendirmesinde, gelir vergisi tahsilatında 2007 2008 2009 yıllarında benzer bir seyir gözlenmektedir. Geçmiş yıllarda olduğu gibi, 2009 yılında da gelir vergisi tahsilat oranı %68 in üzerindedir. Ancak Kurumlar Vergisi ve Katma Değer Vergisi tahsilat oranlarında düşüşler gözlenmektedir. Kurumlar vergisinde OcakMayıs dönemine ilişkin tahsilat oranı 2007 yılı için %72, 2008 yılı için %71 olarak gerçekleşirken, 2009 yılı için aynı oran %67,7 ye düşmüştür. Benzer şekilde Katma Değer Vergisi için tahsilat oranı 2007 yılında %66 olurken, 2008 yılında %62 ye, 2009 yılında ise %56 ya düşmüştür. Bu durum ilimizde Kurumlar ve Katma Değer Vergisi mükelleflerinin vergilerini ödemekte zorlandığının açık göstergesi olarak değerlendirilebilir. 200720082009 MAYIS DÖNEMİ VERGİ GELİRLERİ GELİR VERGİSİ YILI TAHAKKUK (YTL) TAHSİLAT (YTL) TAHSİLAT ORANI % 2007 210683613,2 144901808,4 68,78 2008 246948861,8 168720722,6 68,32 2009 249002267,2 170313774,8 68,4 KURUMLAR VERGİSİ 2007 55790573,58 40566073,55 72,71 2008 64280712,07 45747360,16 71,17 2009 63269119,9 42860886,47 67,74 KATMA DEĞER VERGİSİ 2007 100224906,7 66366580,18 66,22 2008 99619421,24 61752259,65 61,99 2009 126482887,4 70864556,06 56,03 KAYNAK: ESKİŞEHİR VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI www.etonet.org.tr 8
Tepebaşı ve Odunpazarı belediyelerinin inşaat sezonunun açılması ile birlikte yılbaşından bu yana, aylık ortalama 82 inşaat ruhsatı verilmiştir ODUNPAZARI BELEDİYESİ İNŞAAT RUHSATLARI OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS KAYNAK: ODUNPAZARI BELEDİYESİ VERİLEN RUHSAT SAYISI 26 İNŞAAT ALANI 14.212m 2 VERİLEN RUHSAT SAYISI 28 İNŞAAT ALANI 26.993m 2 VERİLEN RUHSAT SAYISI 33 İNŞAAT ALANI 17.415m 2 VERİLEN RUHSAT SAYISI 63 İNŞAAT ALANI 53.021m 2 VERİLEN RUHSAT SAYISI 50 İNŞAAT ALANI 42.997m 2 VERİLEN RUHSAT SAYISI 200 İNŞAAT ALANI 154.638m 2 Tepebaşı ve Odunpazarı belediyelerinin inşaat sezonunun açılması ile birlikte yılbaşından bu yana, aylık ortalama 82 inşaat ruhsatı verilmiştir. OcakMayıs dönemi itibariyle Tepebaşı Belediyesi toplam 253 Bin M2 inşaat alanı için 209 inşaat ruhsatı vermiş, Odunpazarı Belediyesi ise, toplam 155 Bin m 2 inşaat alanı için 200 inşaat ruhsatı düzenlemiştir. TEPEBAŞI BELEDİYESİ İNŞAAT RUHSATLARI OCAK VERİLEN RUHSAT SAYISI 19 İNŞAAT ALANI 13.425 m 2 ŞUBAT VERİLEN RUHSAT SAYISI 45 İNŞAAT ALANI 96.081 m 2 MART VERİLEN RUHSAT SAYISI 50 İNŞAAT ALANI 58.824 m 2 NİSAN VERİLEN RUHSAT SAYISI 55 İNŞAAT ALANI 42.690 m 2 MAYIS VERİLEN RUHSAT SAYISI 40 İNŞAAT ALANI 42.492m 2 VERİLEN RUHSAT SAYISI 209 İNŞAAT ALANI 253.512 m 2 KAYNAK: TEPEBAŞI BELEDİYESİ www.etonet.org.tr 9