Küba Kadın ve Kültür Gezisi 29 Ocak 07 Şubat 2012 (9 gece 10 gün) Tarih Şehir Gezi ve faaliyetler * 29 Ocak 2012, Pazar 30 Ocak 2012, Pazartesi 31 Ocak 2012, Salı 01 Şubat 2012, Çarşamba 02 Şubat 2012, Perşembe Havana Havana ya varış AMISTUR temsilcisi tarafından karşılama ve otele varış Otelde akşam yemeği Havana Kahvaltı Küba Kadın Federasyonu (FMC) merkezine ziyaret: FMC nin tarihi, politikaları, yerel projeleri ve organizasyon yapısı hakkında söyleşi Casa de la Amistad da öğle yemeği Mujeres ve Muchacha dergilerinin editör ve yazarlarıyla buluşma Küba Dünya Halklarıyla Dayanışma Enstitüsü (ICAP) temsilcileriyle buluşma Caz Kafe de akşam yemeği ve konser dinletisi Havana Kahvaltı Finlay Enstitüsü ne ziyaret Havana şehir turu Bodeguita del Medio restoranda öğle yemeği Devrim Müzesi ne ziyaret Serbest zaman Havana Morro Cabaña kalesinde geleneksel top atışı törenine katılım Kalede akşam yemeği Havana Kahvaltı Ulusal Cinsel Eğitim Merkezi (CENECEX) yöneticileriyle buluşma Kadın ve Aile Oryantasyon Merkezi ne ziyaret Öğle yemeği Küba Sendikalar Birliği (CTC) temsilcileriyle buluşma: Küba da kadın istihdamı konulu söyleşi Küba Beşlisi nin eşleriyle buluşma Otelde akşam yemeği Trinidad- Cienfuegos Kahvaltı Trinidad a doğru yola çıkış Trinidad da bir yerel restoranda öğle yemeği Trinidad şehir turu (Romantik Müze, Trinidad Müzesi, Arkeoloji Müzesi ziyaretleri dahil) Cienfuegos a doğru yola çıkış Otele varış Otelde akşam yemeği
03 Şubat 2012, Cuma 04 Şubat 2012, Cumartesi 05 Şubat 2012, Pazar 06 Şubat 2012, Pazartesi 07 Şubat 2012, Salı Santa Clara- Cienfuegos Kahvaltı Santa Clara ya doğru yola çıkış Che nin mozolesine ve açık hava tren müzesine ziyaret La Concha adlı restoranda öğle yemeği Cienfuegos a doğru yola çıkış Otelde akşam yemeği Devrimi Savunma Komitesi yle (CDR) buluşma Havana Kahvaltı Havana ya doğru yola çıkış La Torre restoranda öğle yemeği Otele varış Serbest gün Otelde akşam yemeği Buena Vista Social Club konseri Artemisa- Havana Las Terrazas doğa koruma projesine ziyaret Yerel bir restoranda öğle yemeği Havana ya dönüş Otelde akşam yemeği Havana Kahvaltı Çernobil Çocukları programına ziyaret Playa del Este plajında serbest zaman Yerel bir restoranda öğle yemeği Otele dönüş Yerel bir restoranda akşam yemeği Havana Kahvaltı Serbest zaman Akşam üzeri Türkiye ye dönüş için yola çıkış * Gezi ve faaliyetler kapsamında ziyaret edilecek olan yerlere ilişkin ayrıntılı bilgi aşağıda yer almaktadır.
Küba Kadın ve Kültür Gezisi Ziyaret Edilecek Yerlere İlişkin Ayrıntılı Bilgi Küba Kadın Federasyonu (FMC) Küba Kadın Federasyonu (FMC), şu an dünyanın en büyük ve en etkili kadın örgütüdür. 1959 devriminin hemen ardından kurulan federasyon, devrim öncesinde okullaşma ve çalışma oranı son derece düşük olan kadın nüfusun her alanda toplumsal yaşama katılımını sağlamak amacıyla büyük kampanyalar gerçekleştirmiş ve tüm dünyada parmak ısırtan başarılara imza atmıştır. Ülkede 14 yaş üzeri yaklaşık 4,5 milyonluk kadın nüfusun hemen tamamını kapsayan Küba Kadın Federasyonu, yerelliklerde yürüttüğü çalışmalar ve hükümete her düzeyde sağladığı girdilerle sağlıktan eğitime, hukuktan siyasete, her alanda kadınların hak ve kazanımlarını gözeten ve geliştiren bir politika izlemektedir. Küba Kadın Federasyonu temsilcileriyle gerçekleştireceğimiz buluşmada Kübalı kadınların tarihsel kazanımları ve federasyonun mevcut çalışmaları hakkında doğrudan bilgi edinme şansına erişeceğiz. Ulusal Cinsel Eğitim Merkezi (CENECEX) http://www.cenesexualidad.sld.cu/ Küba Ulusal Cinsel Eğitim Merkezi (CENECEX), cinsellik konusunda eğitim, araştırma ve danışmanlık hizmeti veren bir kurumdur. CENECEX in amacı, Küba nın cinsellik eğitimi alanında politikalarının uygulamaya geçirilmesi sürecinde sosyal iletişim, eğitim, danışmanlık, cinsellik terapisi gibi farklı çalışma alanlarından kurum ve kuruluşların katılımını koordine etmek ve insanların sağlıklı, tam, mutluluk verici ve sorumlu bir cinsel yaşam sürmelerine yardımcı olmaktır. CENECEX in çalışmalarında tüm Küba da il ve belediyeler düzeyinde oluşturulan cinsellik eğitimi komisyonları büyük rol oynamaktadır. Bu komisyonlarda toplumun çeşitli kesimlerinden çok sayıda kişi ve kurum (FMC, Sağlık Bakanlığı, Eğitim Bakanlığı, Kültür Bakanlığı, Küba Radyo Televizyon Kurumu, Adalet Bakanlığı vb) yer almakta, çalışmalarda yerel hükümetlerin desteği alınmaktadır. 3
CENECEX temsilcileriyle gerçekleştireceğimiz görüşmede bizler de bu özgün ve etkili kurumun çalışmaları hakkında ayrıntılı bilgi elde edeceğiz. Kadın ve Aile Oryantasyon Merkezi FMC nin mahalle ölçeğindeki hizmet birimlerini oluşturan Kadın ve Aile Oryantasyon Merkezleri, psikoloji, psikiyatri, eğitim, sosyal hizmetler vb farklı disiplinlerden uzmanları bir araya getirerek oluşturduğu ekipler aracılığıyla çeşitli konularda eğitim ve danışmanlık hizmetleri sunmaktadır. Nesiller arası çatışmalar, boşanma, şiddet ve alkol bağımlılığı gibi konularda danışmanlık hizmeti sunmanın yanı sıra AIDS ve kanser gibi hastalıklar hakkında bilinçlendirme faaliyetleri yürüten merkezlerin en önemli işlevlerinden biri de kadınların ekonomik bağımsızlığını destekleyici kurslar vermek. Bizler de ziyaret edeceğimiz bir Kadın ve Aile Oryantasyon Merkezi nde yürütülen faaliyetler hakkında daha ayrıntılı bilgi edineceğiz. Mujeres (Kadınlar) Dergisi http://www.mujeres.co.cu/ FMC nin aylık yayın organı olan Mujeres, 1961 yılından bugüne yayınına ara vermeden devam etmektedir. Küba Devrimi nin ardından eski toplumun dayattığı geleneksel rolleri, stereotipleri, önyargıları ortadan kaldırmak ve Kübalı kadınlara toplumun eşit kurucu öznesi olmaları doğrultusunda ihtiyaç duydukları formasyonu kazandırmak için çaba harcamaktadır. Mujeres dergisinin yazar ve editörleriyle gerçekleştireceğimiz buluşmada derginin yayın politikası hakkında söyleşide bulunacağız. Muchacha (Genç Kadın) Dergisi http://www.mujeres.co.cu/muchacha/index.html FMC nin ergen ve genç kadınları hedef alan dergisi Muchacha, federasyonun en etkili iletişim araçlarından biridir. Eğitim, çalışma yaşantısı, cinsellik ve aile gibi konuların ele alındığı dergide Kübalı genç kadınların gündelik yaşantılarına ilişkin sorunlar ele alınmaktadır. Derginin yazar ve editörleriyle gerçekleştireceğimiz buluşmada bu yaş grubuna özel bir dergi çıkarmanın gerekçeleri ve derginin yayın politikası üzerine bir söyleşi gerçekleştireceğiz. 4
Küba Sendikalar Birliği (CTC) 28 Ocak 1939 da Havana da toplanan İkinci Latin Amerika İşçi Kongresi nde kurulan Küba Sendikalar Federasyonu, kurulduğu günden Küba Devrimi ne kadar ABD çıkarlarına göre hareket eden hükümetlerin baş düşmanı oldu. Pek çok yöneticisi bu hükümetlerin baskı politikaları sonucu tutuklandı, işkence gördü ve öldürüldü. CTC nin karakteri ve görevleri devrimden sonra radikal biçimde değişti. 1961 de Küba Sendikalar Birliği ismini aldı. Birlik 19 ulusal sendikadan oluşmaktadır. Beş yılda bir yapılan kongrelerde yönetici organları yenilenen CTC nin, beş kişiden fazla çalışanı bulunan tüm işyerlerinde bir sendika birimi bulunmaktadır. Kübalı işçilerin yüzde 96 sı CTC üyesidir. Birliğin resmi gazetesi olan Trabajadores (İşçiler) haftalık olarak yurt çapında yayınlanmaktadır. Kadın işçilere ve emeklilere ayrı önem veren CTC, bu kesimlerin haklarını korumayı ve onlara yönelik ayrımcılığı önlemeyi amaçlayan yasaların hazırlanmasında büyük katkı sağlamıştır. Havana da CTC temsilcileriyle bir araya gelerek Küba da kadın istihdamına ilişkin bilgi alacağız. Che Guevara Mozolesi ve Müzesi Küba nın Santa Clara kentinde bulunan Che Guevara Mozolesi, Bolivya dağlarında öldürülen Che ve 16 yoldaşının mezarlarını içermektedir. Che nin ve yoldaşlarının mezarları, ölümlerinden 29 yıl sonra Bolivya da keşfedilerek Küba ya getirilmiş ve 17 Ekim 1997 de askeri bir törenle bu mozoleye yerleştirilmiştir. Çok geniş bir alan üzerinde inşa edilen mozolenin karşısında geniş bir meydan, meydana bakan yaklaşık yedi metre yüksekliğinde bronz bir Che heykeli ve yerin altında Che nin hayatını anlatan kapsamlı bir müze bulunmaktadır. Müzede Che nin çok sayıda fotoğrafı ve okul karnelerinden satranç takımına, astım ilaçlarından ve üniformalarına kadar pek çok kişisel eşyası sergilenmektedir. Müze de ayrıca, Fidel tarafından Che anısına yakılan ölümsüz ateş yanmaya devam etmektedir. Mozole için Santa Clara nın seçilmesinin nedeni, devrim mücadelesinin en son muharebesi olan Santa Clara muharebesinin 31 Aralık 1958 de Che nin kumandasındaki birliklerce 5
kazanılmış olmasıdır. Muharebenin kazanılmasından bir gün sonra Diktatör Batista ülkeyi terk etmiştir. Küba da Che ye verilen değeri billurlaştıran bu mozoleyi ziyaretimiz sırasında Fidel in yaktığı ateşte Küba halkının Che ye olan sonsuz sevgisini duyumsayacak, müze ziyaretimizde bu büyük kahramanın hayatını her yönüyle daha yakından tanıma imkânına erişeceğiz. Açıkhava Tren Müzesi Santa Clara kentinde bulunan bu açık hava müzesinde, Che komutasında kazanılan Santa Clara Muharebesi canlandırılmaktadır. Che nin komutasındaki birlikler, Batista tarafından yollanan silah ve asker yüklü zırhlı treni varış yerine ulaşmadan önce etkisiz hale getirmişler ve böylece devrimin zafere ulaşmasını mümkün kılmışlardır. Che Guevara Mozolesi nin hemen ardından, Santa Clara muharebesinde kullanılan teçhizatın ve çeşitli fotoğrafların tren vagonlarında sergilendiği bu açık hava müzesini ziyaret edeceğiz. Havana Morro Cabaña Kalesi Havana Körfezi ne bakan kale, kolonyal dönemde Antiller in İncisi sayılan Küba nın korsan saldırılarından korunması amacıyla 1563-1630 yılları arasında inşa edilmiştir. Kaleden bakanlar, körfezin ve Havana kentinin muhteşem panoramik manzarasına tanık olmaktadır. Çeşitli korsan saldırılarına ve İngiliz donanmasının kuşatmasına karşın oldukça iyi korunmuş olan kalede bulunan eski toplar, geleneksel bir törenle her gece saat dokuzda ateşlenmektedir. Eski yüzyıllarda Havana halkına kalenin kalın duvarları arkasına çekilme vaktinin geldiğini haber verme amacını taşıyan bu top atışları, Havana halkı için akşam vaktini bildiren aşina bir ses olmaya devam etmektedir. Morro Kalesi ni ziyaretimiz sırasında körfezin ve Havana kentinin eşsiz manzarasının tadını çıkaracak, top ateşi törenini izleyecek ve ardından bir geleneksel Küba restoranında akşam yemeği yiyeceğiz. 6
Devrim Müzesi Havana nın Eski Havana adı verilen kesiminde yer alan Devrim Müzesi nin binası, devrim öncesinde Diktatör Batista tarafından Başkanlık Sarayı olarak kullanılmıştır. 1920 yılında Kübalı ve Belçikalı mimarlar tarafından inşa edilen bina, mimari açıdan neoklasik unsurlar içermektedir. Müzede ağırlıklı olarak, 1950 li yıllarda sürdürülen devrimci mücadele tarihinden kalan çeşitli öğelerin (örneğin, Fidel ve arkadaşlarının devrim yolculuğuna çıktıkları Granma yatı) yanı sıra ülkenin devrim sonrası tarihine ilişkin öğeler (örneğin, füze krizinde casusluk yaparken düşürülen ABD menşeli Lockheed U2 uçağının motoru, Küba Beşlisi adına üretilen sanat eserleri) sergilenmektedir. Havana şehir turu kapsamında Devrim Müzesini de ziyaret ederek Küba nın devrim öncesi ve sonrası tarihine tanıklık edeceğiz. Çernobil Çocukları Programı http://www.sld.cu/sitios/chernobili/ http://www.juventudrebelde.co.cu/cuba/2010-03-26/cuba-a-hope-for-chernobyl-children Çernobil Çocukları Programı, 1986 yılında Ukrayna nın Çernobil nükleer santralinde meydana gelen kazanın ardından ortaya çıkan radyoaktiviteye bağlı hastalıkların tedavisi amacıyla 1990 yılında başlatılmıştır. 1990 yılı, aynı zamanda sosyalist blokun yıkıldığı döneme denk düşmektedir ve bu süreç Küba da ağır bir ekonomik kriz yaratmıştır. Güç ekonomik koşullara rağmen insani yardım amacıyla başlatılan ve halen devam etmekte olan program kapsamında şimdiye dek 20 bini çocuk olmak üzere toplam yaklaşık 25 bin kişi tümüyle ücretsiz olarak tedavi görmüştür. Havana ya 27 kilometre uzaklıkta, Küba nın en güzel sahil kasabalarından biri olan Tarara da yürütülen bu uluslararası dayanışma programı kapsamında çocuklara yalnızca tıbbi yardım değil, stresten uzak bir dinlenme ve oyun ortamı, çeşitli kültür ve spor aktiviteleri ile uzun süreli tedaviye ihtiyaç duyan çocuklar için eğitim imkânları da sağlanmaktadır. 7
Çernobil Çocukları Programı na gerçekleştireceğimiz ziyarette programın amaçları, yürütülme biçimi, tedavi edilen hastalıklar ve çocuklara sağlanan imkânlar ile Küba nın uluslararası dayanışma felsefesi hakkında daha ayrıntılı bilgi edineceğiz. Las Terrazas (Teraslar) Doğa Koruma Projesi Havana nın 60 km doğusundaki Pinar del Rio kentinde bulunan Las Terrazas (Teraslar) bölgesi, dünyanın en güzel doğal cennetlerinden biri. Karayiplere has ananas, okaliptüs, sedir, maun ağaçlarıyla dolu zengin ormanlık bölgenin henüz kırk yıl önce yarı çölden ibaret olduğuna inanmak çok güç olsa da, Las Terrazas, Küba nın doğaya verdiği önemin çarpıcı bir göstergesi. İspanyol sömürgesi altında dört yüz yıl boyunca ormanların yok edilmesi nedeniyle geçen yüz yılın ortalarında yarı çölden ibaret olan bölgenin kurtarılması amacıyla 1968 yılında başlatılan proje kapsamında bölgede teraslama yapılmış ve yeniden ağaç dikilmiştir. Şu an Küba nın en güzel doğa turizmi alanlarından birini oluşturan bölgede aynı zamanda endemik pek çok kuş türü yaşamaktadır. Bizler de Las Terrazas a yaptığımız geziyle bu doğa koruma projesi hakkında daha fazla bilgi alacak ve Karayipler in bu en güzel ormanlarından birinde, küçük göller ve şelaleler arasında yürüyüş yapmanın keyfini çıkartacağız. Playas del Este (Doğu Plajları) Havana nın 27 kilometre doğusunda bulunan Playas del Este (Doğu Plajları), turkuaz denizi ve hindistan cevizi ağaçlarıyla çevrili bembeyaz kumsalıyla Küba nın en güzel plajlarından biri. Çernobil Çocukları Programı nın ziyaret ettikten sonra gideceğimiz Playas del Este plajında gün boyu güneşin, kumun ve denizin tadını çıkartacağız. 8
Finlay Enstitüsü Aşı Araştırma ve Üretim Merkezi http://www.finlay.sld.cu/english/eindex.htm Finlay Enstitüsü, aşı araştırma ve üretimi alanında dünyaca tanınmış kurumlardan biridir. Enstitüde dünyanın etkili yegâne menenjit B aşısının (VA-MENGOC-BC ) yanı sıra sıtma, tifo, tetanos ve hepatit B aşıları ile kombine aşılar da üretilmektedir. Sağlık alanında yetkinliği ve kendine yeterliliği ilke edinen Küba da küçüklü büyüklü 300 ün üzerinde biyoteknoloji merkezi bulunmaktadır. Latin Amerika nın en fazla ilaç ihraç eden ülkesi olan Küba, aynı zamanda teknoloji transferi projeleri kapsamında başka ülkelerde biyoteknoloji merkezlerinin kurulmasına yardımcı olmaktadır. Bu tür merkezlerin kurulduğu ülkeler arasında Çin, Rusya, Ukrayna, İran ve Hindistan da bulunmaktadır. Küba, ücretsiz olarak sunduğu sağlık hizmetleri kapsamında kurduğu etkin aşılama sistemi sayesinde üstün sağlık göstergelerine ve dünyanın en düşük bebek ölüm oranlarından birine (2009 yılı için binde 4,7) sahiptir. Finlay Enstitüsü ne gerçekleştireceğimiz ziyarette kurumun teknolojik kapasitesi, ürünleri, uluslararası faaliyetleri ve ülkedeki aşılama sistemi hakkında pek çok şey öğreneceğiz. Devrimi Savunma Komiteleri (CDR) Devrimi Savunma Komiteleri (CDR), ABD nin 1961 yılında Küba yı işgale kalkışmasının ardından kurulmuş mahalle örgütlenmeleridir. Domuzlar Körfezi çıkartması olarak bilinen ve ABD nin kıtadaki ilk askeri yenilgisine sahne olan bu saldırının ardından kurulan komitelerin amacı, devrimin korunması için halkın her alanda seferber edilmesidir. Her mahallede yaklaşık 70 ila 100 haneyi kapsayan bir CDR bulunmaktadır. Başlangıçta, devrimin ilk yıllarında hemen her gün gerçekleşen sabotaj girişimlerine ve terörist saldırılara karşı halkın daha uyanık olmasını sağlamayı hedefleyen CDR lar, bu sorunların büyük ölçüde geride bırakıldığı daha sonraki yıllarda daha ziyade sosyal dayanışma fonksiyonları üstlenmiştir. Mahalle halkının gündeminde olan çeşitli sorunların resmi mercilere iletilmesi, belirli sorunların mahalli düzeyde ortak seferberlikle çözülmesi, mahalledeki okulla ve aile hekimiyle koordinasyon halinde olunması, kan bağışı kampanyaları, mahalle kütüphanesine kitap temini ve çevre temizliği gibi her türden faaliyeti gönüllülük esasında yürüten 9
komiteler, dünyanın en etkin ve özgün toplumsal örgütlenme biçimlerinden birini oluşturmaktadır. Bizler de Cienfuegos kentinin bir mahallesinde gerçekleştireceğimiz CDR ziyaretiyle, Küba yı Küba yapan temel unsurlardan biri olan bu örgütlenme biçimi hakkında daha yakından bilgi edineceğiz. Küba Dünya Halklarıyla Dayanışma Enstitüsü (ICAP) http://www.icap.cu/ Küba Dünya Halklarıyla Dayanışma Enstitüsü (ICAP), Küba nın devrimden sonra mahkum edilmeye çalışıldığı izolasyonu kırmak, Küba gerçeğini dünyaya anlatmak ve dünya halklarıyla Küba arasında sağlam dostluk köprüleri inşa etmek amacıyla 1960 yılında kurulmuştur. Kuruluş amacı itibariyle çok büyük bir başarı elde eden bu hükümet dışı kuruluş, halihazırda aralarında derneğimizin de yer aldığı 146 ülkeden 2017 tane Küba dostluk örgütüyle doğrudan temas halindedir. Küba sosyalizminin kazanımlarını anlatmak amacıyla çok çeşitli faaliyetler gerçekleştiren kurumun en önemli aktivitelerinden biri, devrimin başından bu yana düzenlenen uluslararası Küba yla dayanışma tugaylarıdır. Havana nın 40 km dışında bulunan Julio Antonio Mella Uluslararası Kampı nda gerçekleştirilen ve Küba yı tanıtıcı çeşitli ziyaret ve aktivitelerin yanı sıra gönüllü çalışma günlerini de içeren dayanışma tugaylarına dünyanın pek çok ülkesinden olduğu gibi her yıl Türkiye den de derneğimiz aracılığıyla katılım sağlanmaktadır. ICAP temsilcileriyle gerçekleştireceğimiz ziyaretle kurumun uluslararası planda yürüttüğü faaliyetler hakkında bilgi edineceğiz. Casa de la Amistad (Dostluk Evi) Devrimden önce zengin bir şeker kamışı üreticisine ait olan bu muazzam köşk, büyük ve hüzünlü bir aşk hikayesine sahne olduktan sonra sahibi tarafından terk edilmiş ve devrimden sonra Küba hükümeti tarafından ICAP a (Küba Dünya Halklarıyla Dayanışma Enstitüsü) armağan edilerek Casa de la Amistad (Dostluk Evi) adı altında kullanıma açılmıştır. Casa de la Amistad, ülkeyi ziyaret eden Küba dostları için geleneksel bir ziyaret yeri haline gelmiş, otantik atmosferiyle pek toplantı, konser ve söyleşiye ev sahipliği yapmıştır. 10
Bizler de bu tarihi binada ICAP temsilcileriyle bir öğlen hep birlikte dostluk yemeği yiyeceğiz. Caz Kafe Havana nın kordon boyu olan Malecon ile ünlü Paseo caddesinin kesiştiği yerde bulunan Caz Kafe, aralarında efsanevi piyanist Chucho Valdés, trompetçi Cesar Lopez, Küba cazının genç dehası Roberto Fonseca nın da yer aldığı pek çok ünlü cazcıyı ağırlamıştır. Bizler de dünyaca ünlü bu kafede en usta cazcıların canlı müziği eşliğinde olağanüstü kokteyllerin tadını çıkartacağız. Buena Vista Social Club Wim Wenders tarafından çekilen belgesel sonrasında dünya çapında tanınan ve pek çok kez Türkiye ye de konser vermeye gelen Buena Vista Social Club, zengin kadrosuyla her akşam Havana nın mütevazı salonlarında program yapmaya devam etmektedir. Bizler de Eski Havana da bulunan Havana Club adlı kulüpte bu dünyaca ünlü grubun konserini canlı olarak dinleme ve hayat dolu Küba müziği eşliğinde dans etme fırsatını yakalayacağız. Şehir turları Havana, Trinidad ve Cienfuegos kentlerinde otobüsle şehir turu yapacak, bu kentlerin eski ve modern kesimlerini gözlemleme şansına sahip olacağız. 11