1
2
sedat şanver öğe için devletin piç yatakhanesi İçimizdeki en kısa boylu kopil Mahallemizin en afili delikanlısına Niyet çektirirdi karanlıkta Kurallara göre Kimin zarı köşeye sıkışmışsa İlkin o koşmalıydı yatağa Yatakhaneler: Aynı renk giysiler giydirilmiģ kurtlarla kuzuların Yatağa birlikte girdiği yerler Yağmur Ģarladıkça Altına mecburen iģeyen çocuklar Uzun kıģ gecelerinin kahraman sessizliği Belki daha hızlı olabilirdik Çektikçe içimize Ģu kahredesi dumanı Ölüme son hızla giden arabalarla birlikte Ciğerlerinden yana Ģanslı olanlar Potaya doğru son bir hamle daha yapardı ĠĢin garibi Ģu: Kısayı bulan kazanırdı hep Karanlık odalarda, ranza altında nar tanelerken 3
Hepimiz Ayak takımından olan hepimiz Daha aģağı bir yeri Mümkünse gökyüzünü çekerdik Kumarcı olsak zarımız kırık, boģa sallanmıģ bilek ġeģi doğuģtan yek Bir türlü elimizi ayıramadık bu yüzden En olmadık zindan karalarından Kız tarafından Kol gücüne yarım maşallah altını Böylece sallanıp durduk sermayenin karģısında Haklıyız elbette, ancak En kısa boylu bitki örtüsü biziz sonuçta El âlemin coğrafyasında 4
Dağın kasığına oturtalım bedenimizi Kara deliklerden çıkan nehirlere Neslimizi kurutacak değirmenler kurulmadan Elimizde kalan son aklı kullanalım Ġlkin Kadınlar, çocuklar ve korkaklar çıksın dıģarı Bu gece erkek erkeğe yatacağız pijamasız Ġsteyen alt, isteyen üst katta oturacak Herkes en gerçek halini gösterecek birbirine Kâr oranlarını hesaplarken Bankalar boyumuzun ölçüsünü almayı öğrenmiģ ġehrin imar planı için ilk kural: Su kemerleri, devletin arazisinden geçecek 5
Batan bu gemide Motor dairesi evlilik hazırlığında KüpeĢtenin üstünde parantezi ortalamıģ çentikler Kürekte elbette çiftetelli Pompa verimli çalıģsa Tekneyi dolduracak harbi bir gelin halayı Tey tey tey! Belki de yaģamamıza sebep olacak Gerçek bir takı töreni: Kî zava? Kî bûke? Devlet damat; devlet her daim damat 6
Diyelim bütün düzüģmeler baģka bir dünyada YasadıĢı evlatlar çoktan gönderilmiģ yetimhaneye Çocuk seviciler kapı önünde nöbette En vicdanlısı Namlu temizleyip silah patlatıyor el yordamıyla Sabaha karģı Ġlahi renkler giyinmiģ kulampara din adamları Ġbadet sonrası kazıklamaya baģlamıģ önüne geleni Patron küskün, kendine en uygun sloganı bulmuģ Her eylemde en önde: Bekâret kuşkuluysa indirimler geçersiz! Tüm bunları uykumda görmüģtüm belki de Usul! Uyandım geç de olsa. Bütün bu geceden aklımda kalan Ģu: Tüm bunlar bir rüyaysa Ortalıkta dolaşan bu piçler kimden? 7
8
DEVLETİN PİÇ YATAKHANESİ Sedat Şanver yazı kültürü 9
Devletin okullarına Dilinin kepenklerini indirip giden çocuklara 10
Tanrım, Yaşadıklarımı unutmaya yetecek bir ömür ver bana 11
kesik parmaklar için devlet ve boşalma Sabahtan beri çekmiģiz Bob Marley i Mümkün olsa ġiģenin dibindeki karanlığı bir yudumda içeceğiz KarĢımızda konuģmadan oturan suretimizle Aynada götü görene kadar Belki ayakkabılarımızı cilalatacağız çıkmaz bir sokakta Sonsuzluk kokan her türlü dumanla Aklımıza geriye bakmak gelmiyor Unuttuk vallahi, yeryüzü nasıl bir Ģeydi? Yemin billâh ayağımız yerde değil Evinize yaklaģsak yalan mı söyleyeceğiz Deli etmeyin adamı Ruhumuz acayip politize olmuģ Tanrılara müthiģ muhalif Peygamberliğimizi kabul etseler AnlaĢmaya hazır değiliz Fazlasını istiyoruz bu kavgada Geldik ama yeryüzünde bulamadık kendimizi! 12
Kurunun yanında yaģ da yanarmıģ, yansın bakalım Nereye kadar yanacak hep birlikte göreceğiz El âlemin o biçim çocukları ne kadar ateģli olursa Ancak o kadar kuruyacak içimizdeki ıslaklık Çok baģlı organımız Ortalık yerde boģa akıtıyor suyunu Nefesimizi esir almıģ terli bir cıgara kâğıdı Ciğer, yumurtadan fıģkırmıģ ejderha yavrusu Elbette çifte gelmez bu duman Sıkıp da suyunu çıkarsak bu Ģarkıların Gözün görmediği bir ihanetin Kekre kokusu yayılacak bütün coğrafyaya Az zorlasak Yeni bir kurtarıcı daha gelecek Bu ibne dünyaya kendi kurallarıyla UğraĢmayalım Ģimdi bir de yeni bir tanrıyla. 13
Sen ne sanmıģtın ki kendini Topu topu üç kuruģluk puģt dünyada? Sanki devrim kapının önüne terk edilmiģ de Sen sabah ezanında, cami önünde Kundak elde, takke baģta, abdest zinadan bozuk Oysa kadın çoktan oturtmuģ Yüksek katlı binaları sulak yerlerine Evin tapudaki sahibi kapıdan çıkar çıkmaz Efendi kiracılarla beslemeye baģlamıģ Derin kuytulukları Elinden gelse Gelirleri üç ayda bir toptan tahsil edecek bankadan Malzemeyi teminat gösterip Son anda kurtulmuģ tefecinin elinden 14
Ödemede anlaģtık değil mi? Senin sırtın her daim yerde, ben organ naklinde Belimden bir baģka dünyaya köprü kuran kavaklar Ağır oryantal bir ses; iki dirhem kilo aldık Bilmeniz gerek Terziler yalan söylemez Vaktiniz olursa eğer Bu kahpe dünyanın göbek bölgesinde Siz de eğlenirsiniz parlak giysilerinizle Zamanı gelince nasılsa söylenir hepinize Kendi gerçeğiniz Saçlarımız rasta ve Paranın insanları satın aldığını gördük Yoksul zamanlarda dünyanın bütün ahlakını Ortamı toparlayalım, bulaģık kısmı çoğalmıģ Kendi sokaklarımıza çekilelim bir an evvel Birazdan ġeref ödüllü sanatçılar dolduracak meydanları 15
AnlaĢmada bu yoktu ÖlmüĢtük ve pazarlama dâhil değildi iģin içine Geçerken uğramıģtık evinize Bu saatten sonra alet kullanmak da ne iģ! Çekip gidiyorum iģte sizin bu sahte dünyanızdan Hamse mesnevi zamanı, Usul la birlikte Duanızı esirgemeyin lütfen Elimin, parmağımın, tırnağımın korkusundan Ġçimin ve dıģımın günahından Tanrının insafından Gözümde acayip bir unutuģ kıpırdıyor efkâr renginde Kendi baģıma içeceğim bundan sonra bu sessizliği Vaktiniz olursa eğer Anlatırım elbette Siz yokken de yaģadıklarımı 16
Ama Ģunu mutlaka bilin Sabah oldu Çift kâğıt çekecek nefesli çalgıcılar Kenar köģede kendi baģlarına ritim tutuyor Mülki idare pusuda Bir tek kendi yüzünüz var elinizde Doyasıya düzmek için Ġsterseniz aynada, isterseniz yatakta Ġstersiniz; elbette istersiniz Bilmez miyim? ĠĢin doğrusu anlarım Sizin ameliyatta kestirip gerdiren halinizi Bu Ģafakta elinizde kalan bir tek paranız Banka Ģubeleri, cennetten önceki son mola yeriniz Bu binalar, yaģarken elbette tek mezarınız Tırnağıma dokunmayın; dokunmayın ruhuma Tanrının yüzünü görüyorum en küçük parçamda Para, hayatı satın alamaz! Biliyorum bunu Ama insanları satın alır Bu yüzden içimden geldiği kadar küfrediyorum Bu ölümlü puģt dünyaya 17
redd-i vicdan adına dumanaltı devlet Dibi tutmuģ ocakta kuru otlar tüterken Oğlan çocuğu çift kâğıda sarmıģ kendini Durmadan ters konuģuyor Elinden gelse, tüm dünyayı Ģarkılara boğacak Koltuğunun altında iri yarı bir coğrafya kitabı Sayfalarının çoğunu küffara kaptırmıģ Tarih ve hendesede beslenme bozukluğu Gelecekte okul yok, diyor Para yok, devlet yok, silah yok Kerhaneler müze, ordugâhlar genel helâ Cephelerde marketler sıra sıra dizilmiģ Sınırlar, yumurta topuk deposu Sözüm ona, bizim uğruna öldüğümüz bayraklar Miğferi Delik Delikanlılık Müzesi nin Antik Eziyetler Bölümü nde sergilenecekmiģ Ben anlamam, çocuğun dedikleri bunlar 18
Bu gidiģle Milli Güvenlik ten de sınıfta kalır bu çocuk Dersi derste öğrenmek gerek Sıkmayın canınızı, sonuçta tek evlat Bütünlemede geçer Özel ders mi aldırsak yoksa sağlam bir hocadan Çocuk hayta, devlet umrunda değil Askerlik, dersen; Düztabanlıktan yırtacak tabansızın dölü Durmadan bağırıyor: Tüfeğin dipçiğini çizdirip yırtcam askerlikten Bu da yetmezse ġahadet parmağını kesecek ihtimal Beslenmez böyle velet evde: ġehit de çıkmaz böyle bir puģttan 19
Evin kapısı çalınsa geç bir saatte Babamdan biliyorum Temiz giyinmek gerek teslimatta Devletin karģısında el bağlayacağız sonuçta ġüphenin her türlüsü bizi bekliyor Bu yüzden Ġlk soruyu kendimize sorabiliriz rahatlıkla: Varsayalım Yanlışlıkla başka renkte bir marş dinledik Hangi dine sığınırız sorgusuz sualsiz Karşımıza çıkan ilk mabette Okullarda, Hangi elimizle ibadet ederiz sıraların altında? 20
Allah aģkına bu kadar üzmeyin kendinizi Zorda kalırsanız KıĢlada Ali ÇavuĢ çatallı kılıcıyla gelir Üç-beĢ nöbetinde Çoluk çocuğun Bir de babaların yardımına Sırf devlet yıkılmasın diye 21
koğuşta mecburî hizmet görenler için devlet ve nişangâh ÇavuĢu tokatladık bütün kıģ Kimseden habersiz el arabasının lastiklerini eskittik Akıttığımız su, değirmeni döndürür inģallah Komutanım, hiç olmazsa üç tas suya izin ver Mesele temizlik ġartnamede yazılı bütün bunlar ġartmıģ cennet turnikelerinden geçmek için Limon kolonyası ve peçete Herkes kendi ölüsünü yıkamıģ paklamıģ bu yüzden Ecelden bir gün önce bütün tüyler jiletle tanıģmıģ Biz efendi evlat olarak yere ince bir örtü serip Ütüleyip durduk cildimizin kırıģan yerlerini Tertemiz çıktık nizamiyeden Bu kapıdan sonra ardına bakan puģt olsun Parayı peģin ödesin etek tıraģından sınıfta kalanlar 22
Ġzin günü sivilleri çeksek Ġnzibatlar yine de tanır mı ürkek yürüyüģleri YokuĢ aģağı erken patlamıģ frenle inerken ÇarpmıĢ olabiliriz Ortalık yerde duran hudut duvarlarına Arabayı nereye park edeceğimizi bir bilsek Ayak elbet rahat olacak gaz pedalını okģarken Kamyon düz yolda devrildi; kabul Ancak Ģoförde hasar yok Herkes hazırsa Yükü sarıp yeniden çıkabiliriz yollara 23
Aslında harbi kadınlar da var bu memlekette Veresiye olmaz ama üçe beģe de bakmazlar Sermaye Allah tan Kiminin duası, kiminin parası Çekilin lan kurnanın baģından Hamamda geçmez kimsenin rütbesi Kör müsünüz? PeĢtamaldan dal taģak sızıyor göbek taģına Çok meraklıysanız Makam odalarınızın giriģine takın madalyalarınızı Tükürükleyip yapıģtırın Takdir belgelerinizi uygun yerinize SavaĢ çıkmıģ, ölüme gidiyoruz Cenabet olanın Ammına konacak elbette karasinekler Aslında yağlayıp yumuģatsanız elimizi Sakin olup kımıldamadan dursanız Kapı komģu olacağız birbirimize Bildik marģları toptan söyleteceğiz kıģlanıza 24
Hamamcı olduk komutanım, üç tas su Yoksa Kerbela mı ulan burası? KamıĢa erken üflenmiģ sesleri duyan pek olmaz Ancak Heyecanlanıp sabun köpükleriyle birlikte ölenler Bir de Kaydıraktan boģluğa düģen naylon delikanlılar Kitaba göre de Ģehit sayılır, değil mi? 25
ece ayhan için kulampara olan devlet Aklı zorladıkça akıl kendine gelir Sınırda uyuyan devriyelerden korkma Ardında nöbet tutan her kiģi dost sayılmaz Birazdan parola sorulacak Dikkat: bütün memleket kuytuda seni bekliyor Ayak sesleri. Rahat ol! Örfi idare mülkiyeden sınıf arkadaģı Ġlkokuldan istifa ettirilmiģ oğlan çocukları Gündüz vakti uykuya yatırılmıģ kaymakamlık koltuğuna Makat yırtılmaları devletin baģhekimine emanet 26
Hiç olmadık bir arka sokaktan çıkarız Ģehre Herkes Ģen Ģakrak; gece bitmiģ, sırada yatak var Bu olmadı iģte Kontrol noktası, mahģerî bir kalabalık Polis sorar: kimlik, sabıka kaydı Bizde kafa iyi, çekmiģiz kuruyu, nefesimiz tıkanmıģ Epeyi güldük, biraz da alkol Aklı zorlasak Kendimize geleceğiz. Âlemden dönüyoruz. Ġhtimal bütün dünyayı yatağa yatıracağız birazdan El yordamı, kol gücüyle Abi, bizi idare et! Organları tornada düzelteceğiz bütün gece Pezevengin biri Kerhanenin ortasında orospu beğenmiyor Tipimiz doğuģtan bozuk Ġnsafsız ve kudretli bir rütbe karģımızda, motorize Ġnen kalkan copun hesabını yapan kim! Filmlerde olsa Süper bir kahraman kurtaracak hepimizi Sonunda kendi baģımıza kalıyoruz Ġt uğursuz bir sağlıkçıyla Yediğimiz onca küfür ve yumruk da Ģirketten Zorladık aklı sabahın köründe. Tek hatırladığımız: Savulun lan ibneler, devlet geliyor her yandan! 27
piçhane koridorlarında babalarını bulanlar için devlet ve gırnata Yükselin, yükselin arģa kadar Çekilin kenara Cumhuriyetin harbi çocukları geliyor karģıdan Arkalarına bağlanmıģ Ģahsî zeytinyağı ĢiĢeleri Ceplerinde ağzı çıtlatılmıģ günebakan çekirdekleri Tarihlerinde büyük yalanlar Ellerinde bıyığı yeni terlemiģ bayrak törenleri Herkesin yüreği kendine göre temiz Sokakların vergisi KarĢılıksız çeklerle ödenmiģ zamanında ġimdilik Efsanelerden çalınmıģ bir yalan var sofralarda Ey resmi kahramanlar Ey durmadan ağzından düzüģenler Ve yetersiz rütbelerinden dolayı sürgüne gönderilenler Kendinize sorun artık Para olmasaydı dünya hangi yana dönerdi Yoksulken neden hiçbir tanrı sizi tanımıyor? 28
Oysa siz Aynalarda büyütürdünüz hayallerinizi Bir tek parayla paylaģırdınız parlak kariyerinizi Damarlarınızı parçalamak için gerekli malzeme Çekmecede hazır dururdu hep Ġhbarcı konu komģu sitenin giriģinde nöbette Topu topu tek kiģilik bir cumhuriyet var elinizde Hiç olmazsa kendinize güvenin Tuvalet kâğıtlarıyla silin ağzınızdan akan sözleri 29
ismet özel için polis olan devlet Çocuklar bir imparatorluk gibi yıkılır Polis babalarının önünde Bu yüzden Yolunu kaybeden tüm yıldızlar Mezarlıktan uzağa düģer Ölüler, ölülerden ürkmesin diye Gelin ömrümüzden bir kuģ uçuralım Kendimize dönmesini hep istediğimiz Bir posta güvercininin kanadını kıralım Hep birlikte birbirimizi dölleyelim Önümüze geleni, ortalık yerde Kim isterse o dönsün evine, yıkılmıģ devletine Kalbinin tam ortasına akıtsın kutsanmıģ suyunu Çocuklar! Siz aldırmayın yıkılmıģ imparatorluklara Gerekirse yenisi kurulur Sıkıca sarılın Varsa eğer Bir baba boynu yanı baģınızda 30
kör yılanı yiyen karınca için koruyucu olan devlet Geçip gidiyor ömrümüz önümüzden Uygun adım marģlarla Çocuksunuz ve size Allah tarafından bir miktar toprak parçası verilmiģtir Saksı içinde yeni bir hayat yetiģtirmek için Belki de kesik parmaklarınızı büyütmek için Postallarla çiğnenmese iyi olurdu aslında düģleriniz Babanız yanınızda olsaydı Onunla birlikte öğrenirdiniz hayatı Ah, bu hapishaneleri yapan Ve onların kapısında nöbet tutan babalar Bilmezler ki, insan kendine baksa Tanıdık bir yüz görecek karģısında Aslında kim dönse içine Bildik acıları bulacak kendi aynasında Zaman oldukça uzundur; boynumuz da, dilimiz de Ranza dibinde ipi beklerken Bu yüzden geçip gidiyor iģte ömrümüz Sizin hiç bitmeyecek hükmünüzü beklerken 31
nesir şiir niyetine ihanet olan devlet Ben, asla yabancılardan yakınmadım. Bana ne yaptıysa O tanıdık yaptı Hafız-ı Şirazi Dostlar alıģveriģte görsün, niyet iyi BeĢ kuruģluk yumurta arıyoruz ortalık yerde Horoz bütün gün bu yüzden gagalamıģ tavuğu Yumurta din değiģtirmiģ tereyağlı tavaya düģünce Tilki kümesi yağmaya kalkmıģ Gecenin bir yarısı biz uykudayken KonuĢmayı öğrenen civcivler KardeĢinin adını ötmüģ ilkin çakal yavrularına Ülke yanıp duruyor oysa Ortalık yerde bağıra çağıra Kimin umurunda BoĢ verin, çiçeklerden söz edelim birbirimize. Kendi pespaye devletimizi kuralım gerekiyorsa Bir de sınır çizgileri uyduralım Ayak bastığımız her yere 32
Oysa biz Dost niyetine çıkmıģtık pazara Tezgâha parmak izlerimizi koymuģtuk ilkin Sonra iyi niyetimizi Ardından ölü ceketlerimizi Kapı önüne birkaç çift ayakkabı, zekât niyetine Belki para eder diye askıda duran anıları Baktık satıģ iyi, kendimizi saçıp durduk ortalık yere Sorguya güzellikle baģladılar Ardından Albümdeki samimi fotoğraflara geldi sıra Kadim dostumsun sen, bilmez miyim? Sırtımdaki hançerden tanıyorum seni 33
zarfın yorduğu mazruf için kedi boku olan devlet Akademik olarak hepinizden daha kibarım Elbette hepinizi severim Düdüğümü hızlıca öttürürseniz fakülte koridorlarında Kediler düģman tarafa siper kazmıģ bilgisizlikten Köpekler dost kulübelerde dinleniyor Suyum sıcak, arabam koltuk altı üflemeli Omzum eskimiģ apolet dolu Evin içinde efendi, güvenlikli sokaklarda külhan: Var mı ulan bana yan bakan! 34
Kerhane çıkmazında ha bir eksik ha bir fazla Fincancı yokuģları dal taģak katırlarla çıkılmıģ Tüp bebek beklemiģ imzaladığım bütün senetler Devlet götünü görmüģ de yürek yarası sanmıģ Bu yüzden zarın yuvarlanmasına izin verin Hiç olmazsa kumar masasında evet diyelim Elimizde kalan bir tek kendimize Kokmam bulaģmam kimseye Çıkardığım boku elbette örter kariyerim 35
adnan satıcı için mahalle olan devlet Mezardayız iģte Kendimize bir türlü yakıģtıramadığımız yerde Oysa hiç olmayacak diye düģünmüģtük bunu Üstümüzde bizi ısıtacak bir tek giysi yok Toprağa bir tohum düģse sevineceğiz Belki yeģeririz diye yeniden Çıkarız diye belki de kendi kozamızdan Bilirim, Binlerce yıldır bu iģ hep böyle oldu bu ülkede Dedemle paylaģtığım eksik yemek Babamla bölüģtüğüm sır Amcalarımın üç para için beni düģmana satması Toprak böyle bir Ģey çünkü Ġnsanı baģtan çıkaran sevgili 36
Bilirsin; Urfa, her daim iģine gelen tanrıya inanır Tüccarlar kandırır bütün memleketi Diyarbakır, sur içinde ısınır; yanar Sönmesi zaman alır Arka mahallelerde doğan bütün çocuklar Zafer iģaretleriyle çıkar hayatın sokaklarına Eve dönmesi mümkün herkesin sırtında Devletin bir kurģunu olur Seni de böyle tanıdım ben VurulmuĢ en güzel halinle Mezardayız artık Kendimize en yakıģan yerde Oysa hiç olmayacak diye düģünmüģtük bunu. Yine de parmaklarımızı yanımızda tutalım kardeģ Belki bir iģe yarar öte taraftaki kavgada. 37
cahit sıtkı için taş avlu olan devlet EriĢilmez bir düģtür gönlümdeki bahar Kalan ömrüm yeter mi bilinmez Bir sonraki mevsim açacak Gülün kokusunu duymaya Badem ağaçlarının meyvesini görmeye Öyledir, asla benzemeyecektir bir önceki dokunuģa Yıkık boyalı memleketlere Kara taģları sabırdan çatlamıģ duvarlara Gelmesi muhtemel sonraki yaz Gelse de Unutmaya alıģmıģ bu ruh Nasıl anlasın ki Dallardaki taze yaprağın yalnızlığını 38
Günler kimileyin eksiltir güneģi Avludaki kuyunun suyu çekilir Gökyüzü görünmez olur Zaman un-ufak eder düģleri Kimileyin de elekten dostlarımız düģer aģağı Kan kussaydı ciğer Belki bu kadar acımazdı insan Yine de dönüp bakmak gerek kimi zaman anılara KırıĢmıĢ bir yüzle nasıl çıkılır sevgilinin karģısına Dostlara uzatılan eldeki damarlar Neden böyle kanla doldurur kendini Ölüyorum, desem Ģimdi; kim inanır bana? 39
ferit uzun için efsane olan devlet Aramızdan bir nehir akar Kimse bilmez suların yaralı halini Keklik olup uçarız apê Yine de avlarsınız bizi kendi kafesimizle Olup olabileceğimiz bu zaten: Sofra baģında kıtlık-kıran yaģamak Bir söğüt gölgesi sadece bizim olan Kendi memleketimizde Oysa Ģarkılara Derdin nedir, diye sorsak Bin bir türlü kırgınlık Bin bir türlü ayrılık ile anlatacak halhallı güvercin PeĢengin yaralı halini tarihin not tutan taģlarına Ceylan, kendi efsanesini yazmaya kalksa Derisinden baģka yer mi bulacak sanki bu dünyada 40
Hatıralar, içten içe terlerdi dip odalarda Ġsyanın kan revan tanıdıkları Tuz buz olup kendi rengine karıģırdı ġimdi bana Olup biteni Çocukların gözünden anlatması gerek birinin Üstüne baģına kıyımların günahı bulaģmadan Öldüm nihayet Ve hepinizi gördüm Öte tarafın geniģ penceresinden: gül dünüz Bu toprağa ölerek düşmek bile güzel, demeyin Bu topraklarda kendi dilinde BaĢına buyruk gülmek güzel 41
mehmed uzun için gurbet olan devlet KonuĢanın yüzünden anlar insan bir dilin tadını Masalın bir yerinde sabahın ıģıdığını görüp sevinir Gecenin ağardığını, toprağından sürülmüģ renkleri Ve elbette göğüs göğse vuruģmaları; destanlardaki Yürekleri yakan kibrit çöplerini; köylerdeki Çocukların özlemini, anaların çığlığını; kapı önündeki Babaların çaresizliğini; avlunun dibinde hep bekleyen Ve bir gül ağacının ömrünce taģıyacağı kederi Kimileyin anlaģmak için dil bilmek bile gerekmez Yaraları kullanır insan bunun yerine Kendimi sözcüklere emanet ediyorum, diyerek Çekip gider bir testi dolusu Ģarap dağın serinliğine Yolun kendisi memleket olur yola çıkılınca Yalnızlığı koruyacak bir umut parçası Ve belki bir sesin ilk çığlığı bulunur bir baģka dünyada 42
Gurbeti temizlersiniz siz de yakıģıklı bir umutla Kendinizi yalnızlıklarla yıkarsınız Hiç bilmediğiniz bir ülkede Ölüm uysal ayaklarıyla yürürken Bu sağır ve kör dünyadan size doğru Yaranız açık kalır, durmadan kanar saklı olan yanınız Anlarsınız: Zafer kazanınca insan kalan insandır ĠĢkencede adını bir bayrak gibi bağıran da öyle Susmak hançeri bir meziyettir. Yenilmek de Kimselere sormadan alıp baģımı gittim ben de Kendi gurbetime Öfkeyi düģmanımda tanıdım Sürgün komģularımın gözyaģlarıyla yıkadım yüzümü Onların ölüleriyle birlikte öldüm. Gördüm: Kendini yakıp duran bir dünyanın sesleri DolaĢıp duruyor ortalıkta Toprağın altında yatarken anladım: Bazen, dilin beg i kimdir bilmek gerekmez Beg i kanatmak içindir kimi diller 43
su ve kan dağıtımı yapılan meydanlar için talan taksim olan devlet Bütün gün durmadan yağmur yağdı Camları yeni silmiģtik Balkonlar çiçeklerle dolu bir gökkuģağı Ellerimizi yumruk yapıp havaya kaldırdık Ġyi ki de kaldırmıģız, Yoksa çok üģüyecekmiģiz öte tarafta Slogan attık, devrim için ant içtik Bir kahveye girdik Kızıl bayraklar çok sırılsıklam Ġçecek bir Ģeyler söyledik, tavģankanı Isındık Ajanslara kötü haberler düģüyor durmadan Ölü sayısı mevsim ortalamaların üstünde Yaralılar terk edip duruyor meydanı Yağmur devam etmiģ bütün gün TelaĢtan fark etmedik Ġlk günüymüģ mayısın Kendi renklerimizle ıslanmamız bu yüzdenmiģ 44
ninni niyetine su eleği olan devlet Bütün gün içilmiģ bira Elbette kendine gider bir yol bulacaktı Biz bu kör çeģmede nöbetteyken Orman bekçileri Ģen Ģakrak Devletin tesisat iģleri müdürü Az kalsın rüģvetten içeri girecek Masa baģı iģ baģvurusunda bulunmuģtuk Altımıza temiz bez bağlayarak Kız anaları efendi damat istiyor Konu komģuya hava atmak için Ġlk geceden de sel basar mı yahu Sabahın köründe ekilmiģ tarlayı Artık Ģansımıza Bizim musluktan su içmese de tohumcuklar Ne çıkarsa kabulümüz bataklık topraktan Tutup onu seveceğiz kundakta Agu bugu, agu da bugu 45
tenekeli mahalle nin sevecen çocukları için devlet ve çocuk Devlet, insanı evinden alıp uzaklara götürür Konuk eder nezakethanelerde UnutuĢ ve lokum verir canı yanarsa Elmalı Ģeker olur devlet Ģoparların gözünde Pamuk Ģekerleriyle süslenmiģ polis arabaları Sünnet konvoyuna katılır. Çocuk aklı iģte Devlet aklı gibi Sonra kimilerini daha çok sever Ve onları tanıdık hapishanelere gönderir Mahallenin en yetkili üç buçuk kiģisi ġambali, künefe, sütlaç Bir de Ģerbeti koyu güllaç Rütbeli adamlarla birlikte Çiçek büyütür seralarda Bazen de yağlı fidan dikerler mağara kovuklarına Yetmezse, taģa toprağa; ananızın arsasına 46
Devlet, insana babalık yapar bayramlarda Akrabaları dıģ kapıda bekletir Sıkılırsa adam asmaca oynar boynunuzla YaĢınız yeterli değilse yaģ ekler kimlik kartlarınıza Boynunuz kısaysa iple çekerek uzatır Harfleri doğru bilelim lütfen Devlet, insanlara millet olmayı öğretir PiĢmaniyenin üç kutusu beģ lira Dilini değiģtirir Zerde, akide Ģekeri, Zeki Müren göbeği Din için seçenek pek az Burma bıyıklı kadayıf, hanımgöbeği, vezirparmağı Kahraman seçimi izne bağlı Mezhebinizi mideye zararlı olmadıkça görmezden gelir Ve aģureden zevk alır az biraz Döktüğü kandan eklediyseniz nar ın üstüne 47
Devlet o kadar büyüktür ki, kimse onu göremez Ayaklarındaki kokuyu duyar sadece Terso bir vaziyette hastaneye acil yatırılmıģsanız Bacak aranızı merak eder acılı çikolata Ve termal kameralar her yerinizi kaydeder Yatağa girmeden önce soyunursanız Loğusa Ģerbeti sizi uyarır: Bu ayıp: IĢıkları kapat! Erken boģalmalarda Erkek tarafını tutar padiģah macunu Bu normal 48
Devlet pek hoģlanmaz reçelden Onun Ģekerpare tanıdıkları vardır Bankada eniģte, borsada kayınbirader Ġthalat-ihracatta baldan tatlı baldız Ġstatistiklere göre çok çocuk yapmıģsınız Ġrmik helvasına toz Ģeker ġiģme kadınlara mesir macunu sürülmüģ zıbık Daha ne olsun: Tatlı yiyelim, tatlı konuģalım 49
cari açık sebebiyle hızlı koşucu olan devlet Devlet saklar kendini koyu bir örtünün ardına Finansal dengeler bozulduğunda Zorlanır iç ve dıģ borcu ödemede Yoksulluk abartmıģsa kendini Memurunu sevmez Uykusundan uyanır ihanet dairesi Sevimsiz harflere basınca muhalif örgütler Bütün alfabeler yasaklanır Sokaklar kalabalık toplarsa Piyasa gözaltına alınır Böylece Herkes devletin iktisat teorisinde yerini alır 50
Toprağın bundan haberi olmaz ama Yağmura ve güneģe bakar yeryüzü Enginarlar göbeklendikçe Değmeyin yeģilin keyfine Deniz de öyle; ağları bekler, sabırlı oltaları Suyun içindeki mavi koyulaģtıkça Salınır durur yosunlar ortalıkta 51
Balık, misinanın kopması için dua eder Gök, temkinlidir; her avcıya alçalmaz TavĢan, dersen Havuçtan korkar en diģlek haliyle Tencereler kaynamaz belki Ama yiyecekler hazır durur marketlerde Kriz çıkmadıkça garsonlar sakin, Ģefler saygılıdır Tam o sırada herkesin seviģmesi gerekir Tapu icra dairesinin dar koridorlarında DüzüĢmeye baģlarız; katılım büyük, ritim yüksek Bir, iki, üç; bir iki, üç Kaydır, doldur, çıkar Arkada, önde, ağzın içinde Çıkar, doldur, kaydır TavĢan önde, tazı arkada Hakem durmadan düdüğü öttürüyor Dikkat edin, avcının elinde silah var Minderin dıģında güreģmek yasak Sınıf geçmek için notu öğretmenler verecek Uysal çocukların elmasını iyice kızartın 52
Aslında hikâye böyle değildi YaĢlı baģlı bir orospu Elini öptürürdü her bayram genç sermayelere Harçlık sorun değil Pezevenkte cukka sağlam nasıl olsa Eve yeni perdeler alınmıģ çiçek böcek desenli Herkes oldukça rahat Kimse kimsenin içini görmüyor nasıl olsa 53
evine bayrağa sarılı dönenler için devletin taş yüreği Her taģ, korkusunu kendi içinde saklar Eğip bükebilirsiniz tarihi Ġstediğiniz gibi olmamıģsa savaģlar Soğuktan ölenleri eksik gösterebilirsiniz Her askerin künyesi kayıp listesine yazılmaz zaten Analar, evlatları tarladan topladılar Bin bir türlü rüzgârın ardından, pastırma yazında Bir gecede ġanlı bir ordu topladı devlet Yoksul renkli haritalardan Besleyip büyütmede sorun yok Silah verdi ellerine KarĢı dağlar düģman bulutu Oğullar boy attı durmadan Memeden gelen süt yalan söyledi Meğer Oğul değil, Ģehit doğurmuģuz biz. 54
Çocuğumu teslim ettim size Siz onu önce asker ettiniz Sonra ölü, ardından kahraman Törenlerde madalya geçidi Daha dün onunla oynadığımız oyuncaklar YaĢıyorlar ama kendi baģlarına Onun için yaptığım yemeklerin Dumanı tütüyor hâlâ mutfakta Yüreğim Buz dağından baģka neye benzer ki bundan sonra? Bu yüzden korkularımı taģlara saklıyorum Tahta, içinde ne beklemiģse onun gibi kokarmıģ. ġimdi bütün tabutlar, oğul kokuyor bana. 55
kuyruksuz fare için devletin diyeti Bütün insanlar Annesinin gözünde her zaman çocuktur Tek baģlarına acıkacak yaģa gelseler de Siz, Çok aç bir ölü gördünüz mü hiç? Ne yaptım ben size? Elimden ömrümü aldınız Sandıkta yaģlanıp duran çeyizimi Gelinliğe bağlanmıģ kızıl kuģağı Ġnce oyalarla bezenmiģ düģlerimi Ölüme yatmıģ kızımı İnsanlık onuru işkenceyi yenecek Ev eģyalarımı, mutfaktaki kevgiri Saçlarımı, bileklerimdeki damarları, tavadaki balığı Saksılardaki yeģilliği, gözümde beslediğim bebeği BaĢımdan aģağı düģen perçemi Kapıda süt bekleyen kediyi Uykusunda kendinden korkan fareleri 56
Sizin açlıktan ölen çocuğunuz oldu mu hiç? Oturup bir ziyafet sofrasına Yemek tarifinde bulunmalı Etliye sütlüye karıģmadan Bol sarmısaklı babaganuģ yedirmek isterdim Ölüme yatmıģ evladıma Tepsi kebabı, sumaklı patlıcan dolması Ağzım kuru, dudaklarım çatlak Dilim kösele parçası Musakka ve karnıyarık Süt emdiğim memeleri görüyorum rüyamda Hünkârbeğendi, alinazik, kır aģı Durmadan titriyorum soğuktan Kundaktan artan bezle bağlıyorlar çenemi Çocuğu acıkarak ölen bir annenin Korkusu kalmaz tencerenin altını yakmaktan Sizin de Mutlaka kilo vermemiz gerekiyorsa Sofraların tıka basa tok olduğu günlerde Aç bir ölüyü dudaklarından öpmeniz gerekiyor Diyete baģlamadan önce 57
kâzım karabekir in evlatlıkları için devletin demirbaş dairesi Çocukları kimsesizler mezarlığına gömülenler Dua ederken sessizliği kullanacaktır bundan sonra Bıçaklardaki kanı temizlemek için Toprağı, bayrağı ve üniformanızı kullanın Vatandan hakkınıza düģtüğü kadarını alın Tasarruf tedbirleri baģlamıģtır. Kimse eziyet görmemiģtir, ilk emir bu Oğullarınızın mezar taģları Ġmza karģılığı teslim edilmiģtir size, bu da iki Kızlarınızı yatak yapan kahramanların madalyaları Farklı renktedir! Üçüncüye de öğrendiniz böylece 58
Kimden doğduğu belli olmayan çocuklar: Devletin iç patakhanesinde uyutulacaktır Bir, ki, üç, dört Bir, ki, üç, dört Dört: Herkes hemen Ģimdi Unutacak burada yaģadıklarını Kayıt dıģı ekonomiyi önlemek için Devletin saklaması gereken hesapları vardır Bu yüzden Herkesin döktüğü kan Kendi zimmetine kaydedilmiģtir. 59
alfabenin eksik harflerini öğrendiğim reşat öğe ye muhacir eden devlet KomĢularımız öldürmeseydi bizi Ġyi olurdu aslında Birbirimizle ĢakalaĢırdık uzun kıģ gecelerinde Yer kalmamıģsa Aynı mezara üst üste gömülürdük baba oğul BaĢucumuzda amele taburlarının diktiği taģlar Islak camlardan boģ boģ bakarken var lığa Birbirimizin yüzünde ısınırdık Olmadı Baktık Tanıdık kimse kalmamıģ buralarda Öyleyse Alıp baģımızı gidelim biz de Kimselere haber etmeden Bir kuģun kanadında Yok luğun ev sahibi olduğu yerlere 60
DEVLETİN İÇ PATAKHANESİ Devletin nezakethanelerinde Durmadan dayak yiyen babalara 61
SEDAT ŞANVER: 07.12.1963, Urfa YayınlanmıĢ ġiir Kitapları: Dilin İsyanı (1985) Aşiret ve Otomobil (1990) Haremdeki Kadınlar (1994) Gezgin ve Katil (2004) Kendine Akan Su (2009) (hamse mesnevinin ilk parçası) Devletin Piç Yatakhanesi (2011) (hamse mesnevinin ikinci parçası) Cümle Kapısı (2014) (hamse mesnevinin üçüncü parçası) 62
Sedat ġanver Devletin Piç Yatakhanesi (2. Baskı) (hamse mesnevinin ikinci parçası) İletişim: sedatsanver@gmail.com yazikulturu@hotmail.com Baskı Öncesi Hazırlık: Yazı Kültürü Baskı: Kanyılmaz Matbaası 5609 Sokak, No: 13 Çamdibi/ ĠZMĠR 0.232.449 14 43 Baskı Tarihi: 04.04.2014 Yazı Kültürü Yerel Süreli Yayın Sahibi ve Sorumlu Yazı ĠĢleri Müdürü: Sedat ġanver ÖĞE Yönetim Yeri: Atatürk Mahallesi, 927 sokak No. 4/ 1 Bornova/ ĠZMĠR 0.507.801 22 37 63
issn: 2146-5290-15 64