Genel Bakış Bu bölümde taşınabilir depolama araçlarını inceleyeceğiz Geleneksel disket sürücü Optik sürücüler; CD, DVD ve Blu-Ray USB flash sürücüler ve hafıza kartları Harici araçlar; optik sürücüler ve diskler Taşınabilir depolama araçların kurulumu Sorun giderme ipuçları Eski tip taşınabilir depolama çözümleri Disket Sürücü ve Teyp Sürücüler FDD / Floppy Disk Drive & Type Drive 8 ~100 KB 1971-1976 5.25 ~1.2 MB 1976-1982 3.5 ~1.44 MB 1982 - Güncellendi Temel Bilgiler Şu anki disketler 3.5" genişliğindedir ve 1.44 MB veri depolar Uzun yıllar bilgisayarı başlatmanın temel aracı olmuştur Microsoft ve Intel in yaklaşımı ve alternatiflerin güçlenmesi ile 2001 yılından itibaren kullanımı giderek azalmaktadır Disketin içeriğine ulaşmak için 3.5" disket sürücü kullanılır Optik Sürücüler Bütün 12 cm çapındaki diskler, optik diskler olarak adlandırılır Bunları okuyan ve yazan araçlara ise optik sürücüler denir Üç temel optik disk türü vardır CD: Compact Disc DVD: Digital Versatile Disc / Dijital Çok Yönlü Disk Blu-Ray: Mavi Lazer Teknolojili Diskler Bu disklerin okunma ve yazılabilme yeteneklerine göre bir çok türü vardır CD-ROM, CD-R, CD-RW, DVD, DVD+RW İngilizce terminolojide disc ve disk kelimeleri farklı kavramları ifade eder Disk: Manyetik medya Disc: Optik medya Optik Sürücülerin Genel Yapısı Optik sürücülerin en önemli bileşeni optik lazerdir Bu bileşen hiçbir şekilde açık durumda çalıştırılmamalıdır Sürücülerin iç yapısında yapmanız gereken hiç bir şey yoktur Tüm sürücülerin ön yüzeyinde bir kullanım LED i yer alır Ayrıca sorunlu durumlarda optik diski elle çıkartmanızı sağlayan bir açma deliği yer alır CD ler Nasıl Çalışır? CD ler, bilgileri mikroskobik oyukların üzerinde saklarlar Diskin sadece tek tarafında bilgi saklayabilirler Bilgiler CD nin üst kısmına, yani etikete yakın yerdedir Çok derin olmadığı sürece alt bölge çizikleri veriyi kaybettirmez Fabrikasyon çoğaltımlar, orijinal kopyanın cam kalıbı ile yapılır Cam kalıptan plastik kopyalar çıkartılır Yansıyıcı metal ile giydirilip koruma için verniklenir Etiket Akrilik Katman Alüminyum Katman Polikarbon Katman 1
CD Üzerindeki Verinin Okunması CD Biçimleri Sürücüler, CD yi okumak için lazer ve aynalar kullanır CD nin metal kaplaması yansıyıcı bir yapıdadır Sürücü içinde döndürülen diskin üzerine lazer ışık gönderilir ve yansımalara göre 1 ve 0 lar elde edilir Deliklerin küçük ve sık oluşu kapasiteyi belirler Yazma işleminde ise kristalize durumda olan medya üzerine lazer ile belirli yerlere çukurlar açılır, belirli yerler ise düz bırakılır Lens Prizma Lazer Diyot Yansıma olmaz ve 0 okunur Delik ve düz yüzey Yansıma Olur ve 1 okunur İlk CD ler CDDA (CD Digital Audio) adındaki formatta müzikleri çalmak ve düzenlemek için üretilmiştir Audio CD olarak da adlandırılırlar Bu CD ler müzik saklamak için mükemmeldirler Ancak hata denetimi, dosya veya klasör yapısına sahip değildirler Bu yüzden CD üzerine veri saklamak için özel yöntemler geliştirilmiştir CD-ROM, dosya ve klasör desteği eklenmiş halidir CD-ROM CD-ROM biçimi sabit disk bölmesi (partition) gibidir Bilgisayar dışındaki ortamlarda da kullanılabilmesi amacıyla CDFS adıyla özel bir dosya sistemini kullanır (ISO-9660) Yıllar içinde ISO-9660 üzerine yapılan eklentilerle geliştirilmiştir Joliet eklentisi, Microsoft, Linux ve Mac sistemlerde dosya ve klasör isimleri, dosya uzunluğu ve klasör derinliği limitlerini belirler İlk CD-ROM sürücünün hızı 150 KB/s dir Sonraki yıllarda artan hızlar sürekli 150 KB/s nin katları ile ifade edilmiştir 52x gösterimi 7800 KB/s hızında çalışan bir CD sürücüyü ifade eder CD-R: CD-Recordable CD-R türü, kullanıcılara CD üzerine veri kaydetme imkanı sağlar 74 ve 80 dakikalık 650 ve700 MB kapasiteye sahip 2 türü vardır CD-R teknolojisi veriyi kaydetmek için diskin içinde gömülü bulunan özel organik boyalar kullanır Yazma yeteneğine sahip sürücüler, okuyucu lazerlerden yaklaşık 10 kat daha güçlü ikinci bir yakıcı lazere sahiptirler Dolayısıyla sürücülerin okuma ve yazma yetenekleri farklıdır Yazma hızı da 150 KB/sn hızının katı olarak ifade edilir Her zaman okuma hızına eşit ya da ondan daha yavaş olur Tekli ve Çoklu Oturum Eski CD-R sürücüleri, kullanılmayan disk alanının boşa harcamasına neden olan tek kullanımlık oturumda yazıyorlardı Daha sonra kalan boş alanı kullanma imkanı oluşturuldu ve çoklu oturumlu yazma kavramı gelişti Çoklu oturum disk dolana kadar defalarca veri eklenmesine olanak sağlar Çoklu oturum aynı zamanda kısmen dolmuş bir CD-R yi kapatarak sonradan üzerine veri yazılmasını durdurabilir CD-RW: CD-Rewritable CD-R disk türü halen yoğun şekilde kullanılır; ancak CD-R sürücüleri yerlerini CD-RW sürücülere bırakmıştır Optik disk ile sürücü kavramlarını birbirine karıştırmayınız RW disklerin kullanımı yaygın olmasa da, RW sürücüler popülerdir; kullanıcılar az kullanıyor olsalar da bu özelliğe sahip olmak ister CD-RW yeniden yazılabilir CD türünü ifade eder CD-R disklere bir kez veri yazılabilir ve geri silinemez CD-RW bir disk silinebilir ve tekrar veri yazılabilir CD-RW sürücüler 3 farklı hıza sahiptir; Yazma, yeniden yazma, okuma 8 x 4 x 32 veya 48 x 24 x 48 RW sürücüler, eski tüm formatları okuyabilir ve yazabilir 2
UDF: Universal Data Format UDF, ISO-9660 ın yerine geliştirilmiştir CD-RW sürücülerin, sabit disk gibi kullanılabilmesini sağlar Farklı tipteki tüm sürücü ve işletim sistemlerinde okunabilen tek bir dosya biçimi oluşturur Windows Vista gelene kadar Windows un hiçbir sürümü UDF biçimli disklere yazamıyor, ancak bunları okuyabiliyorlardı Eski Windows sürümlerinde DirectCD ve InCd si gibi üçüncü parti UDF araçlarından birinin kullanılması gerekiyordu DVD: Digital Versatile Disk DVD ilk olarak film endüstrisinin VHS kasetlerine alternatif arayışı olarak çıkmıştır 1995 de ilk olarak Dijital Video Disk olarak piyasaya sunuldu DVD lerin veri saklama ortamına dönüşümünde ismi versatile yani çok yönlü olarak değiştirildi Bunun yerine veri DVD ile film DVD leri arasındaki ayrım DVD Video terimi ile yapılmaktadır DVD Video lar, MPEG-II görüntü kod çözücüsüne ihtiyaç duyar DVD lerde CD lere göre daha küçük oyuklar mevcuttur Bu sayede daha fazla veri saklar ve daha dar lazer ışığı kullanır DVD Kapasitesi Tek veya çift yönlü kullanılan türleri vardır SS: Single Sided / DS: Double Sided Ayrıca çift veri katmanı olan DVD türleri de vardır SL: Single Layer / DL: Double Layer Bu özelliklere göre 4 farklı DVD sürümü bulunur DVD-5 (SS/SL) DVD-9 (SS/DL) DVD-10 (DS/SL) DVD-18 (DS/DL) 4.37 GB 7.95 GB 8.74 GB 15.9 GB Yaygın olarak DVD-5 ve DVD-9, yani single sided türleri kullanılır DVD Türleri DVD-ROM'lar, 16 GB'lık veri saklama kapasitesine sahip olması dışında CD-ROM larla eşit standartlara sahiptirler DVD-R ve DVD+R, CD-R türüne karşılık gelir ve yazılabilirdir DVD-RW ve DVD+RW türleri ise CD-RW gibi yazma ve yeniden yazma yeteneğine sahip türleri ifade eder - ve + ifadeleri farklı firmaların standartlarını ifade eder Her iki türü de destekleyen sürücüler ± simgesini kullanırlar DVD-RAM ise kartuş kullanır ve özel bir sürücü gerektirir DVD Sürücüler ve Oynatıcılar Bilgisayar için DVD ler ilk olarak Combo olarak adlandırılan sürücülerle geldi Combo sürücüler aslında DVD okuyabilen CD-RW sürücülerdi ve kısa sürede yerlerini DVD±RW sürücülere bıraktılar Bilgisayar ortamında oluşturulan her DVD formatı, televizyona direkt bağlanan DVD oynatıcılar tarafından desteklenmeyebilir DVD için 1x hızı 1.350 KB/s dir CD için bu hız 150 KB/s idi; yani CD den yaklaşık 10 kat hızlıdır DVD Tür Katman Boyut Hız DVD-R SS 4,707 GB 24x DVD+R SS 4,700 GB 24x DVD-R DS 8,554 GB 12x DVD+R DS 8,548 GB 16x DVD-RW SS 4,707 GB 6x DVD+RW SS 4,700 GB 6x HD DVD HD DVD nin tek katmanda 15 GB depolama kapasitesi vardır Çift katmanlı bir HD DVD 8 saatlik yüksek çözünürlüklü video saklar Kapasite dışında DVD formatı ile aynı özelliklere sahiptir Yüksek çözünürlüklü video için H.264/MPEG-4 desteği sunar Blu-Ray ile HD DVD rekabetinde başlangıçta Toshiba, NEC, Microsoft ve Intel desteğiyle öne çıkan HD DVD olmuştur 2004 de Hollywood film stüdyoları HD DVD için özel olarak destek vermeyi kesmiştir 2008 de de teknolojinin lideri olan Toshiba HD DVD yi tamamen durdurmuştur Blu-Ray in en büyük destekçisi Sony dir DVD-RW DS 8,554 GB 8x DVD+RW DS 8,548 GB 8x 3
Blu-Ray Diskler Tek katmanlı (single side) bir Blu-Ray disk 25 GB kapasite ile HDTV kalitesinde 2 saatten fazla, standart çözünürlükte ise 13 saat civarında ise görüntüyü saklayabilir Çift katman ve çift yön kullanım desteği de sunmaktadır CD ve DVD den farklı olarak kırmızı yerine mavi lazer kullanır Ancak optik okuyucu CD ve DVD de okuyabilmektedir Mavi lazer daha kısa dalga boyu ile daha hassas odaklama yapabilmektedir Blu-Ray de İsimler ve Türler Blu-ray, ismini veri yazıp okumak için kullandığı mavi-mor lazer ışınının Blue su ile optik ışının ray inin birleşmesinden alır Blu-ray yazımındaki e harfinin eksikliği, adın bir ticari marka olarak kaydettirilebilmesi için bilerek yapılan bir oynamadır CD ve DVD ye karşılık gelen türleri vardır BD-ROM: Dağıtımlar için sadece okunabilir biçim BD-R: Üzerine veri kaydedilebilir biçim BD-RE: Yeniden yazılabilir (rewritable) biçim Blu-Ray Hızları Blu-ray de 1x hızı 36 MB/s olarak tanımlanmıştır DVD için 1x hızı 1.350 KB/s, CD için ise 150 KB/s idi Ancak BD-ROM filmler en az 54 MB/s veri hızına ihtiyaç duyduklarından, ilk nesil cihazlar 2x olarak piyasaya çıkmıştır Yüksek dönme hızları kullanılan CD malzemeleri için bir fiziksel sınır bulunmaktadır Blu-ray de kullanılan sayısal açıklık değeri ile 8x e kadar bir dönme hızı hedeflenmektedir Optik Sürücülerin Montajı Tüm CD, DVD ve Blu-Ray sürücüler bilgisayar için aynı şekil faktörüne sahiptir; 5.25 standart yuvayı kullanırlar Montaj öncesinde disket sürücüde olduğu gibi ilgili yuvanın karşısındaki kasanın ön panelinde yer alan kapak çıkartılmalıdır Farklı olarak genelde optik sürücü kasanın ön yüzeyinden içeri doğru kaydırılarak yuvaya yerleştirilir Sabit disklerdeki gibi PATA bir optik sürücü kullanıyor iseniz jumper ayarlamalarını montaj öncesinde yapınız Tüm optik sürücüler ATAPI standartlarını destekler Kasa İçi Kablo Bağlantıları Kasa içinde bağlanabilecek 4 tip kablo vardır Molex türü enerji bağlantısı 40 pin şeritli PATA veya 9 pin SATA veri kablosu Audio CD ler için gerekebilecek analog ses çıkışı Bazı özel uygulamalar için dijital ses çıkışı Optik sürücü üzerindeki ses kabloları opsiyoneldir ve özel olarak ihtiyaç duyulmadığı sürece bağlanmasa da olur Dizüstü Bilgisayarda Optik Sürücü Montajı Dizüstü bilgisayarların optik sürücüleri, şekil faktörü açısından genelde markaya özeldir Notebook kasasının özel tasarımlarına uygun ön yüzeye sahip ve yuva yapısına sahip olmaları gerekir ve bu sebeple değiştirilmesi genelde söz konusu olmaz Kasanın yan yüzeyinde, sürücüye uygun bir yuva vardır ve sürücü bu yuvaya sorunsuz şekilde girer Enerji ve veri kablo bağlantısı yoktur; yuvanın içindeki slota denk gelecek şekilde pinleri vardır ve sadece vidalarla kasaya sabitlenir 4
Optik Sürücülerin Kurulması Ek Uygulamalar ATAPI sürücüler kurulum işleminin bir parçası olarak CMOS ayarlarında bir değişiklik gerektirmez Özel bir sürücü yüklemesi gerektirmez Windows da aygıt yöneticisi, optik sürücü hakkındaki bilginin çoğunu içerir ve mevcut durumu hakkında bilgi verir Ayrıca disk yönetimi yazılımı içinden optik sürücülerin sürücü harf atamalarını yönetebilirsiniz Sürüyücü takarsınız, Windows görür; hepsi bu kadardır Okuyucu sürücüler için hiçbir ek uygulama gerekmez Ancak yazma yeteneğine sahip optik sürücülerin bu özelliğinin kullanılması için ek uygulamalara gerek vardır Windows XP ve Vista yerleşik olarak kısıtlı özelliklerde optik sürücü yazma yeteneğine sahiptir İleri düzey optik ortam oluşturan popüler yazılımlar vardır Nero Roxio CDBurnerXP Alcohol CloneCD Disk ve Yazma Sorunları Optik endüstrisindeki gelişmeler, diskler ve sürücüler arasındaki uyumsuzluk sorunlarının önemli miktarda artırmıştır Farklı marka CD-R ve CD-RW diskler arasında önemli kalite farkları bulunmaktadır En ideal yöntem sürücünüzün en sağlıklı çalıştığı disk türlerini deneyerek tespit etmenizdir Disk yüzeyinde kullanılan renk kalite açısından bir anlam ifade etmez Yazma sorunlarının en yaygın sebebi tampon seviyesinin yetersiz kalması, yani Buffer Underrun durumudur Optik Sürücüler ve Video VCD (Video CD) ortamları Windows Media Player ın tüm sürümleri tarafından sorunsuz yürütülebilmektedir Ancak DVD video ve daha ileri ortamlar için sisteminizde uygun video kod çözücülerin (codec) yüklü olması gerekmektedir Yerleşik Windows Media Player ın alternatifi olarak bir çok ücretsiz ve başarılı ortam yürütücü yazılım bulabilirsiniz Buffer Underrun Yazma yeteneğine sahip optik sürücülerin tampon olarak adlandırılan bütünleşik RAM leri vardır Bu tampon, bilgisayarınızdan gelen veriyi depolar Buffer underrun, kaynak cihazın yazıcıyı veri yüklü tutamaması ve sürücüyü veriyle besleyememesi durumdur En az 2 MB tampona sahip bir sürücü aldığınızdan emin olun Buna rağmen sorun yaşıyorsanız, yazma işlemi sırasında sisteminizi kullanmamaya çalışın Yeni nesil sürücülerde bu sorunların çoğu ortadan kalkmıştır Yeni sürücüler buffer sorunlarında yazma işlemini yavaşlatmaktadır ISO Dosyaları ISO dosyaları, optik sürücünün içeriğinin tam bir kopyasıdır Önyüklenebilir CD veya DVD lerin paylaşımı için kullanılır Artan geniş bant internet ortamında optik içeriğin bozulmadan taşınabilirliğini artırmaktadır Ayrıca sanal sürücü yazılımlarının yardımı ile, sanki bir sürücüye takılmış optik disk gibi Windows da kullanılabilir ISO dosyaları, buffer underrun sorunlarında da bir çözüm alternatifi olarak kullanılabilir 5
Sıkışmış Diskin Çıkartılması USB Flash Sürücüler ve Hafıza Kartları Nadir de olsa bazen sürücüler, içerisindeki optik diski çıkartamazlar Buna işletim sistemindeki bir kilitlenme sebep olabileceği gibi, mekanik bir arıza sebebiyle de disk çıkarılamayabilir Bu durumlar için sürücünün ön yüzeyinde bir delik bulunur Sivri uçlu bir kalem veya ataş ile bu deliği kullanarak mekanizmanın açılmasını elle sağlayabilirsiniz USB Flash Sticks & Memory Cards Flash Bellek Nedir? Flash, güç kesildiğinde de veriyi tutabilen ve elektronik olarak içeriği silinip, yeniden programlanabilen bir bellek türüdür Yaygın olarak USB bellek aygıtlarında ve özel donanımların içinde yer alan hafıza kartlarında kullanılır Sabit diskler bölümünde ele aldığımız ve yeni gelişen bir tür olan SSD sürücüler de bir flash bellek türüdür NAND ve NOR Flash Bellekler NAND, 2004 yılında Samsung firmasınca geliştirilen teknolojidir 2004 öncesindeki tüm flash bellekler NOR teknolojisini kullanır 2006 den sonra başta mobil ürünlerde olmak üzere NOR flash hafızalardan NAND flash hafızalara geçiş başlamıştır NOR flash bellekler, verilerin yazılması ya da silinmesi işlemini her bir hücre için tek tek gerçekleştirirken; NAND belleklerde hücrelerin bir araya gelerek oluşturdukları bloklar kullanılır Not AND kapı / Not OR kapı NAND bellekler, NOR belleklere göre daha hızlı ve ucuzdur Taşınabilir USB Bellekler Genellikle veri taşımak için disketlerin yerine kullanılmaktadır Sadece uygun USB portuna takılması yeterlidir; sitemin yeniden başlatılması gerekmez Harici güç kaynağına ihtiyaç duymazlar; USB enerjisi yeterlidir Bilgisayarda, sabit sürücülerin yanında çıkarılabilir sürücü olarak listelenirler Disk yönetimi yazılımından sabit disk sürücüleri gibi yönetilebilirler Bootable aygıt olarak kullanılabilir Farklı tip işletim sistemlerinde ve bilgisayar dışında değişik platformlarda kullanılabilirdir Hafıza Kartları Yaygın olarak PDA, fotoğraf makinesi veya cep telefonları gibi depolama birimine ihtiyaç duyan aygıtlarda kullanılır Bu tarz bir çok aygıtın hem sabit, hem de değiştirilebilir olmak üzere iki tip flash belleği vardır Sabit hafızalar çıkartılamazlar, temel fonksiyonelliği sağlamak için kullanılırlar ve genellikle çok düşük boyutlardadır Çıkarılabilir kartlar ile ilgili farklı standartlar vardır CF, SmartMedia, MemoryStick, SD, xd Her formatın kendisine uygun bir kart yuvası standardı vardır 6
Hafıza Kartı Türleri Compact Flash (CF) En eski ve en büyük kart türüdür Basitleştirilmiş PCMCIA veri yolu kullanır SmartMedia CF ye rakiptir; ancak yerini SD ye bırakmıştır Secure Digital (SD) En yaygın kullanıma sahip olan karttır Mini SD ve Mikro SD olmak üzere iki türü vardır Memory Stick Sony nin tescilli türüdür xd Picture Card Fotoğraf makinelerinde kullanılır Olympus un tescilli üründür SD ve MemoryStick SD en yaygın kullanım alanına sahip olan kart türüdür Bir posta pulu büyüklüğündedir 256 MB ile 32 GB arası kapasitelere sahiptir SD ve SDIO olmak üzere iki çeşittir SD kartları sadece bilgi depolar SDIO bazı GPS vb aygıtlara I/O desteği sunar Mini SD ve Mikro SD olmak üzere iki küçük şekli vardır Bazı aygıtlar 2 GB dan büyük SD kartları desteklemez (SDHC desteği) Tüm SD kartlar performans anlamında birbirini aynısı değildir Sony kendi ürünlerinde kendi kartını kullanır Standart, Pro, Duo, Pro Duo ve Mikro gibi birçok alt biçimi vardır SDIO: Secure Digital Input/Output SD kart formatının geliştirilmiş hali olan SDIO, ek depolama kapasitesinin yanında özellik artırımları da sunmaktadır Bu yapı ile SD kart yuvasını kullanarak, bilgisayarınıza yeni bir işlev katabilirsiniz Daha çok taşınabilir bilgisayarlarda kullanılan SDIO kartlar özel yuvalara takılırken, bu yuvalar standart SD kartları da destekler Bu sayede bilgisayarınıza GPS, FM radyo, parmak izi okuyucu gibi aygıtlar ilave edebilirsiniz Bilgisayara Bağlama ve Kart Okuyucular Hafıza kartları bilgisayarlara yaygın olarak okuyucular ile takılır Kart okuyucular masaüstü bilgisayarlarda genellikle USB genişleme aygıtı olarak bulunurken, dizüstü bilgisayarlarda standart bileşen olarak yer alır Çok sayıda kart formatını destekleyen kart okuyucular vardır Bunun dışında fotoğraf makinesi gibi özel aygıtların USB arayüz kabloları ile cihaz üzerinden çıkarılmadan da bağlanabilirler Her durumda da sistemde birer sürücü olarak görünürler Hafıza kartları bilgisayarda sabit disk gibi davranır ve yönetilir Güvenli Kaldırma İşlemi Flash depolama ürünlerinin, kullanımda oldukları sırada bilgisayardan çıkartılması donanım hasarlarına yol açabilir USB portları, takılı aygıtlara sürekli enerji beslemesi sağlarlar Elektrik ve veri geçişinin kontrollü olarak kesilmesi zorunludur Windows, bu işlem için bir güvenli kaldırma aracı sunar Diskin güvenle çıkarılabileceği uyarısını almadan, depolama birimlerinin fiziksel bağlantısını sakın kesmeyin Eğer sürekli kullanımda uyarısı alıyorsanız, aygıtı sisteminizi tamamen kapattıktan sonra çıkartın Harici Depolama Aygıtları External Storage Devices 7
Temel Özellikler Harici depolama aygıtları olarak sabit disk sürücüler ve optik sürücüler bulunurlar Çoğunlukla USB veya FireWire arayüzü ile sisteme bağlanırlar Özellikle taşınabilir sabit disk sürücüler son zamanlarda oldukça yaygınlaşmıştır Çoğunlukla kendi özel güç beslemeleri veya fazladan güç çekmek için çift uçlu özel USB kabloları bulunur Özel bir sürücü kurulumu gerektirmezler En yaygın sorun bağlantı sorunlarıdır ve bu durumlarda genel USB uyarılarına göre davranmanız gerekir Harici Sabit Diskler Sabit disk kapasitelerindeki artış ve ucuzlama, taşınabilir sabit disklerin popülerliğini artırmıştır 3.5 sabit diskler için USB enerjisi yeterli değildir Genellikle taşınabilirlik yeteneği az olup, daha çok güvenli yedekleme çözümü olarak kullanılırlar 2.5 sabit diskler ise yaygın olarak çift USB girişi ile enerji alırlar Cepte rahatlıkla taşınabilecek boyutlara sahiptirler Taşınabilir sabit disklerin çoğu (SSD ler hariç) standart sabit disktir ve çalışma esnasında hareket ettirilmemelidir Ayrıca düşme ve darbelere karşı hassas cihazlardır Güvenli Kaldırma İşlemi Flash depolama ürünlerinde olduğu gibi, diğer harici depolama aygıtları da sitemden güvenli kaldırma yoluyla ayrılmalıdırlar Taşınabilir disklerde bu işlem disk kafalarının uygun yere park edilmesi sağladığından kritik derecede önemlidir Ayrıca sistemden güvenli kaldırma onayı verilse dahi, elinizle harici disk ünitesini kontrol edin; plaka devir ve motor işlemlerinin tamamlandığına emin olduktan sonra çıkartın Eski Tip Taşınabilir Depolama Tape Drive / ZIP Drive / Jaz Drive / SuperDisk Teyp Sürücüler Veri yedekleme ve arşivleme için kullanılan aygıtlardır Kullanımı büyük oranda azalsa da; yine de kullanılmaktadır 2008 yılında IBM ve Sun firmaları 1 TB lık teyp sürücüler sunmuştur Dahili ve harici aygıt olarak bulunabilir SCSI, IDE, USB, IEEE1394, LPT arabirimlerini kullanabilir Sürücülerin oldukça pahalı olmasına karşın, kullandıkları kasetler ucuzdur Kullanım için sürücülerinin sisteme kurulması yeterlidir Diğer Ürünler ZIP, özellikle Macintosh bilgisayarlarda kullanılan 100 MB lık depolama birimlerine sahip teknolojidir Zaman içerisinde kapasitesi 750 MB a kadar çıkmıştır ZIP i geliştiren firma daha sonra 1 GB kapasiteye sahip Jaz sürücüleri çıkartmış, bunlarda zaman içinde 2 GB a çıkmıştır SuperDisk ise, 120 MB kapasiteli bir FDD türevi olmuştur 1994-98 yılları arasında popüler olmuş teknolojilerdir 8