TANIM Zeytin mahsulünün işlenmesini, sofralık zeytin ve zeytinyağının teknolojik üretimini kimyasal ve mikrobiyolojik analizlerinin yapılarak kalitesinin belirlenmesini, sonuçların yorumlanmasını ve doğru karar verebilme becerilerine sahip olan ara meslek elemanıdır. A- GÖREVLER - Zeytin çeşitlerinin tanınması, hasat ve zeytinleri işletmeye alma ile ilgili işlerde görev alır. - Makineleri üretime hazırlar, - Sofralık zeytinin (siyah zeytin, yeşil zeytin) işlenmesinde çeşitli teknikleri kullanır. - Kaliteli zeytinyağı üretilmesinde yararlanılan çeşitli teknikleri bilir ve uygular. - Sofralık zeytinin sağlığa uygunluğunu ve kalitesini kontrol için zeytinlerden ve katkı maddelerinden örnekler alır. - Laboratuvarlarda değişik analiz yöntemlerini (kimyasal ve duyusal) kullanarak analizler yapar. - Çıkan sonuçları değerlendirir, raporlar düzenleyerek ilgililere bildirir. - İstatistik bilgileri elde eder ve yorumlar yapar. - Zeytinyağı ile ilgili basit analizleri (asit tayini) yapar. - Zeytin çeşitlerinin tanınması, kültürel işlemler, hasat ve zirai mücadele gibi zeytin bahçesi işletmeciliği ile ilgili işlerde görev alır. - Çalışılan işletmede üretimin hijyen şartlarına uygun olmasını sağlar. - Üretilen ürünlerin uygun olarak depolanmasını ve depolama işleminin düzenliliğini kontrol eder. - Üretilen ürünlerin uygun olarak ambalajlanmasını ve ambalajlama işleminin düzenliliğini kontrol eder. - Amiri ile sorumluluğunu taşıdığı kişiler arasında koordinasyonu sağlar. - İşletmede uyulması gereken mevzuatı (Türk Gıda Kodeksi, İSO vb.) bilir ve yapılan işlemlerde bu mevzuatı esas alır. KULLANILAN, ARAÇ, GEREÇ VE EKİPMAN - Üretimde kullanılan alet ve ekipmanlar, - Kimyasal maddeler, - Gerektiğinde bilgisayar, - İlgili mevzuat. BURSA A.1.1 2014/I
B- MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ GENEL ÖZELLİKLER Zeytin İşleme Teknisyeni olmak isteyenlerin; - Kimya, biyoloji ve bitki yetiştirme konularına ilgili, - Ekip içinde çalışabilen, - İlgili yönergeleri izleyebilen, - Renkleri ayırt edebilen, - Dokunma, koku alma, tat alma keskinliği olan, - Sistemli düşünebilen, - Araştırmacı, - Sabırlı, dikkatli ve sorumluluk sahibi kimseler olmaları gerekir. C- ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI Zeytin İşleme Teknisyeni; zeytin ve zeytin yağı üreten fabrikalar, işletmeler ve zeytin bahçelerinde görev yapar. Üretim ortamı temizdir, ancak üretim yapılan yer sıcak-soğuk, rutubetli ve kokulu olabilir. Meslek genel olarak ayakta icra edilir. Meslek elemanları; zeytin endüstrisi teknikerleri, gıda mühendisleri, kimya mühendisleri, ziraat mühendisleri ve sorumlu müdürlerle iletişim içerisinde bulunur. BURSA B-C 1.1 2014/I
D- MESLEK EĞİTİMİ MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER - Mesleğin eğitimi; mesleki ve teknik ortaöğretim okul/kurumlarının Gıda Teknolojisi Alanı Zeytin İşleme dalında verilmekte iken, yapılan yeni düzenleme ile bu alan ve dalda 2014-2015 eğitim öğretim yılından itibaren öğrenci alınmamaktadır. - Yeterli sayıda müracaat olması durumunda mesleki eğitim merkezlerinde de Gıda Teknolojisi Alanı Zeytin İşleme dalında mesleğin eğitimi verilmektedir. - Ayrıca ilgili yönetmelik gereği bu eğitimi almamış olan Zeytin salamurahanelerinde ve zeytin muhafaza ünitelerinde çalışacak sorumlu personele Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı nın Zeytin Salamuracılığı konusunda açtığı kurslardan belge verilmektedir. MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI - Ortaokulu tamamlamış olmak, - Milli Eğitim Bakanlığınca okul türlerine ve alan/dala göre belirlenen giriş koşullarını taşımak. EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ EĞİTİM SONUNDA ALINAN BELGE-DİPLOMA - Mesleğin eğitim süresi 4 yıldır. - Ortak genel kültür dersleri 9. sınıfta verilmekte olup yıl sonunda öğrenci alanını belirler. - Alanda yer alan tüm dallara yönelik ortak yeterlikleri kazandıran dersler ağırlıklı olarak 10. sınıfta verilmektedir. - 10. sınıfın sonunda, bölgesel ve sektörel ihtiyaçlar, okulun donanımı, öğretmen ve fizikî kapasitesi ile öğrencilerin ilgi ve istekleri de dikkate alınarak dal seçimi yapılmaktadır. - Dala ait yeterlikleri içeren dersler 11. ve 12. sınıfta verilmektedir. Mesleki eğitim, okulda teorik/uygulamalı, işletme ve atölye ortamlarında ise uygulamalı olarak verilmektedir. Meslek eğitimini bitirenler meslek lisesi diploması verilmektedir. BURSA D 1.1 2015/I
E- ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI - Zeytin İşleme Teknisyeni, sofralık zeytin ve zeytinyağı işletmeleri ile büyük zeytin yetiştirme işletmelerinde çalışır. - Bunun yanı sıra, temel laboratuar bilgileri sayesinde üretim sektöründe faaliyet gösteren çeşitli işletmelerde ve mikrobiyoloji laboratuvarlarında görev alabilirler. - Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığına bağlı kurumlarda istihdam edilebilir. - Zeytin ve zeytinden elde edilen ürünlerdeki artış bu mesleğe olan talebi sürekli olarak artıracaktır. Meslek elemanlarının iş bulma olanakları zeytin yetiştirilen bölgelerde oldukça yüksektir. Ayrıca kendi işyerlerini de açabilirler. F- EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ EĞİTİM SÜRESİNCE EĞİTİM SONRASI - 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu gereğince, asgari ücretin net tutarının yirmi ve üzerinde personel çalıştıran işyerlerinde yüzde 30 undan, yirmiden az personel çalıştıran işyerlerinde yüzde 15 inden aşağı olmamak üzere ücret verilir. - Eğitim gören öğrencilerin iş kazası ve meslek hastalıkları ile ilgili sigorta primleri devletçe karşılanır. - Öğrenciler, mesleki eğitim yaptıkları işletmelerin sosyal imkânlarından faydalanır. - Kamu kurum ve kuruluşlarında 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümlerine göre aylık alırlar. Ücretler kıdeme göre ve yıllık belirlenen oranlarda artış göstermektedir. - Özel sektörde ise asgari ücret ile işe başlamakta, daha sonra işverenlerle yaptıkları anlaşmalara veya sözleşmelere göre asgari ücretin bir veya iki katı oranında ücret alabilmektedirler. BURSA E-F 1.1 2014/I
G- MESLEKTE İLERLEME MESLEKİ EĞİTİMDE İLERLEME Meslek liselerinin kurumlarının Gıda Teknolojisi Alanı Zeytin İşleme dalından mezun olanlar istedikleri takdirde ÖSYS Kılavuzunda belirtilen ön lisans programlarına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Ayrıca mezunlar, yükseköğretime giriş sınavlarında başarılı oldukları takdirde, ÖSYS Kılavuzunda belirtilen programlara yerleştirilebilirler. İŞ HAYATINDA İLERLEME Meslek liselerinin Zeytin İşleme dalından mezun olanların, çalıştıkları işyerinde edindikleri bilgi, beceri ve gösterdikleri performansa bağlı olarak usta, ustabaşı, bölüm şefliği veya üretim şefliğine yükselme olanakları vardır. BENZER MESLEKLER - Gıda Teknikeri, - Zeytin Endüstrisi Teknikeri. BURSA G 1.1 2014/I
H- EK BİLGİLER GÖREV I- KAYNAKÇA - İş organizasyonu yapar, - Çevre koruma önlemleri alır, - İş sağlığı ve güvenliğine ilişkin faaliyetleri uygular, - Kalite Yönetim Sistemi kurallarına uygun çalışır, - Mesleki gelişim faaliyetlerinde bulunur. - Meslek elemanları, - Meslek lisesi öğretmenleri, - 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu, - Balıkesir - Edremit Endüstri Meslek Lisesi Müdürlüğü, - Edremit Zeytincilik Üretme İstasyonu Müdürlüğü, - Meslek Danışma Komisyonu (MEDAK) üyesi kuruluşlar. - MEGEP Mesleki ve Teknik Eğitim Alanları Tanıtım Modülü - Eylül/2007, - www.megep.meb.gov.tr adresli web sayfası, - Sofralık Zeytinlerin Nitelikleri İle Zeytin Salamurahanelerinin ve Yarı Mamul Zeytin Muhafaza Ünitelerinin Teknik Şartları, Teknolojik Kontrol ve Muayeneleri İle İlgili Yönetmelik İ- AYRINTILI BİLGİ İÇİN - İlgili eğitim kurumları, - Türkiye İş Kurumu web sayfası www.iskur.gov.tr - Ulusal Meslek Bilgi Sistemi http://mbs.meb.gov.tr/ - T.C. Ölçme Seçme ve Yerleştirme Merkezi http://osym.gov.tr/ - Bünyesinde Meslek Bilgi Merkezi Bulunan Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlükleri/Hizmet Merkezleri Bu dosya; meslek seçme aşamasında olan gençleri bilgilendirme amaçlı olup, meslek mensupları, işyerleri, mesleğin eğitim yerleri ve meslek odalarından bilgi alınarak oluşturulmuştur. İZMİR H-I-İ 1.1 2014/1