ÖNSÖZ Mekatronik; makine, elektrik, elektronik, kontrol teknolojileri, otomotiv, iklimlendirme ve soğutma, biyomedikal, uçak ve uzay sanayi, silah sanayi ve raylı sistemler teknolojileri alanlarındaki uygulamalara bütünleşik bakan bir disiplin olup, önemi ve uygulama alanları her geçen gün hem ülkemizde hem de dünya da çok hızlı şekilde artmaktadır. Çalıştayın temel amacı proje tabanlı Mekatronik eğitimi kapsamında öğretim elemanlar danışmanlığında öğrenciler tarafından yapılan projeleri sunulmasına ve proje çalışmalarından elde edilen deneyimleri katılımcılarla paylaşılmasına imkân sağlamak ve gelecek için mekatronik eğitiminin uygulama projeleri ile gerçekleştirileceği bir yol haritası hazırlamaktır. Diğer taraftan mekatronik alanında üretim yapan veya hizmet sunan sanayi ve kamu kurumlarının temsilcileri ve akademisyenlerin katılımları ile düzenlenen panelde Mekatronik teknikerlerinden beklenilen temel bilgi ve beceri yeterliklerini tartışmak ve Meslek Yüksekokullarında proje temelli mekatronik eğitimini etkin hale getirmek ve gelecek için paydaşlar arasında işbirliği imkânlarını oluşturmaya yönelik görüşmeler yapmaktır. Çalıştaylar ve benzeri toplantılar sadece bildiri sunulan, konuşma yapılan akademik bir olay değil, aynı zamanda tanışmak, gelecek için yeni işbirlikleri ve yeni projelerin temellerinin atıldığı sosyal boyutu da olan organizasyonlardır. Çankırı Karatekin, Kastamonu ve Sinop Üniversitelerinin işbirliği ile 25-26 Mayıs 2012 tarihinde Çankırı da düzenlenen çalıştaya 14 üniversiteden 80 bildiri önerisi gelmiş, hakemlerin değerlendirmeleri sonunda 64 bildiri hem Çalıştayda sunulmak hem de Çalıştay DVD sinde basılmak üzere kabul edilmiştir. Öğrenciler 2 gün süre ile mekatronik projelerini sergileme ve birbirlerinden görüş alışverişinde bulunma imkanı elde etmişlerdir. Özel olarak davetli 12 öğretim üyesi uzmanlık alanlarında öğrencilere ve genç akademisyenlere sunum yapmışlar. Birisi Çalıştayın başlangıcında diğeri ise sonunda olmak üzere 2 adet panel düzenlenmiştir. Çalıştay sonunda ise 1 gün süre ile Ilgaz ve Kastamonu gezisi düzenlenmiştir. Çalştaya Üniversitelerden, Milli Eğitim bakanlığından, Sanayi kuruluşlarından, kamu kurumlarından ve Sivil toplum örgütlerinden yaklaşık 250 kişi katılım için kayıt yaptırmıştır. Çalıştaya maddeten veya manen destek sağlayan tüm kurum ve kuruluşlara, Çalıştay ortağımız olan Kastamonu ve Sinop Üniversitelerine, bilim ve düzenleme kurulu üyelerine, sekretarya ve dizgiyi yapan ve iletişimi sağlayan personelimize, Çalıştaya bildiri sunan ve projesi ile katılan öğrencilere ve bu öğrencilere danışmanlık yapan öğretim elemanlarına ve kısaca katkısı olan herkese teşekkür eder, saygılarımı sunarım. Prof. Dr. Rıza Gürbüz Çalıştay Düzenleme Kurulu Başkanı 18 Mayıs 2012 - Çankırı 2
DÜZENLEME KURULU Prof. Dr. Rıza Gürbüz, Çankırı Karatekin Üniversitesi Prof. Dr. İlhami Çolak, Gazi Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi Doç. Dr. Erdal Bekiroğlu, Bolu Izzet Abant Baysal Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Doç. Dr. Ali Fuat Boz, Sakarya Üniveritesi, Teknoloji Fakültesi Doç. Dr. Ferhat Daldaban, Erciyes Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Yrd. Doç. Dr. Ersan Kabalcı, Nevsehir Üniversitesi, Mühendislik Mimarlik Fakültesi Yrd. Doç. Dr. İlyas Çankaya, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi YÜRÜTME KOMİSYONU Çalıştay Yürütme Komisyonu Üyeleri Prof. Dr. Rıza Gürbüz (Çalıştay Başkanı) Uzm. İsmail Topaloğlu (Çalıştay Sekreteri) Uzm. Fevzi Daş Uzm. Mehtap Yavuz Kuruyer Bekir Demirtaş 3
BİLİM KURULU Çalıştay Onursal Başkanı Prof. Dr. Ali İbrahim Savaş (Çankırı Karatekin Üniversitesi Rektörü) Bilim Kurulu Üyeleri Prof. Dr. Rıza Gürbüz (Çankırı Karatekin Üniversitesi) Prof. Dr. İsmail Çallı (Sakarya Üniversitesi) Prof. Dr. Rıza Güven (İstanbul Üniversitesi) Prof. Dr. İlhami Çolak (Gazi Üniversitesi) Prof. Dr. Muammer Nalbant (Gazi Üniversitesi) Prof. Dr. Mustafa Kurt (Marmara Üniversitesi) Prof. Dr. Yasin Varol (Fırat Üniversitesi) Prof. Dr. Cemal Okuyan (Balıkesir Üniversitesi) Prof. Dr. Ahmet Özdemir (Gazi Üniversitesi) Prof. Dr. Şahin Çonkur (Pamukkale Üniversitesi) Prof. Dr. Ulvi Şeker (Gazi Üniversitesi) Prof. Dr. Süleyman Yaldız (Selçuk Üniversitesi) Prof. Dr. Hacı Sağlam (Selçuk Üniversitesi) Prof. Dr. Serhat Şeker (İstanbul Teknik Üniversitesi) Prof. Dr. Kerim Çetinkaya ( Karabük Üniversitesi) Prof. Dr. Rıdvan Arslan (Uludağ Üniversitesi) Prof. Dr. Koray Tunçalp (Marmara Üniversitesi) Doç. Dr. Halil İbrahim Bülbül (Gazi Üniversitesi) Doç. Dr. İhsan Korkut (Gazi Üniversitesi) Doç. Dr. Mümin Küçük (Ege Üniversitesi) Doç. Dr. İlhan Tarımer (Muğla Üniversitesi) Doç. Dr. Fusun Sereller (Marmara Üniversitesi) Doç. Dr. Sami Ekici (Fırat Üniversitesi) Doç. Dr. Osman Kalender (Gazi Üniversitesi) Doç. Dr. İsmail Karacan (Karabük Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr. M. Ali Dönertaş (Çankırı Karatekin Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr. Hüseyin Bulgurcu ( Balıkesir Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr. Taner Akkan (Dokuz Eylül Üniversitesi) Yrd. Doç.Dr. Hamdi Taplak (Erciyes Üniversitesi) Yrd. Doç.Dr. Sami Akmermer (Erciyes Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr. Erkan Kaplanoglu (Marmara Üniversitesi) Yrd. Doç.Dr. Tahir Çetin Akıncı (Kirklareli Üniversitesi) Yrd. Doç.Dr. Gökhan Koçyiğit (Trakya Üniversitesi) Yrd. Doç.Dr. Hasan Demir (Namık Kemal Üniversitesi) Yrd. Doç.Dr. Yüksel Oğuz (Afyon Kocatepe Üniversitesi) Dr. İsmet Gücüyener (Uludağ Üniversitesi) 4
ÇALIŞTAY GENEL BİLGİLERİ TARİH VE YER : 25 Mayıs 2012, Saat 10:00 Açılış Töreni Atatürk Kültür ve Sanat Merkezi - Çankırı 25 Mayıs 2012, Saat 14:00 Proje Sergisi Açılış Töreni Çankırı Karateki n Üni versi tesi Meslek Yüksek Okulu Merkez Kampüsü 25-26 Mayıs 2012 Bildiri Sunumları Çankırı Karateki n Üni versi tesi Meslek Yüksek Okulu Merkez Kampüsü 27 Mayıs 2012, Saat 08:15 - Ilgaz-Kastamonu Gezisi Çankırı Büyük Otel önü Konaklama yerinden Meslek Yüksekokuluna, Meslek Yüksekokulundan konaklama yerine ulaşım için araç tahsis edilecektir. 5
PANEL BİLGİLERİ SANAYİNİN MEKATRONİK TEKNİKERLERİNDEN BEKLENTİLERİ 25 Mayıs 2012 Cuma, Saat 11:00, Çankırı Çankırı Atatürk Kültür ve Sanat Merkezi Dr. Hayrettin Karcı ( TEGEV Yönetim Kurulu Başkanı) Dr. İlhan Varol (HİDROMEK A.Ş.) Panel Yöneticisi: Prof. Dr. Rıza Gürbüz DEĞERLENDİRME PANELİ 26 Mayıs 2012 Cumartesi, Saat 16:00, Çankırı Meslek Yüksekokulu G Blok Konferans Salonu Panel Yöneticisi: Prof. Dr. Rıza Gürbüz Panelistler: Oturum Başkanları 6
ÇALIŞTAY GENEL PROGRAMI...-10:00 Konukların Otele Yerleşimleri BİRİNCİ GÜN - 25 MAYIS 2012 CUMA 25 Mayıs 2012, Cuma (Çankırı) 10:00-11:00 Çalıştay Açılışı (Çankırı Atatürk Kültür ve Sanat Merkezi) 11:00-12:00 Açılış Paneli (Sanayinin Mekatronik Teknikerlerinden Beklentileri) 12:15-14:00 Öğle Yemeği (Meslek Yüksekokulu Merkez Kampüsü) 14:00-15:30 Çalıştay Sergisinin Açılışı - Çalıştay Kayıt (MYO Kapalı Spor Salonu) 15:30-16:00 Çay-kahve İkramı (MYO Kantini) 16:00-17:30 Paralel Oturumlar / MYO Spor Salonunda Projelerin Gezilmesi 17:30-19:00 İlk Gün Oturumlarının Kapanışı ve Kısa Çankırı Turu 19:00 Akşam Yemeği ve Müzik Programı/ Büyük Otel İKİNCİ GÜN - 26 MAYIS 2012 CUMARTESİ 09:00-10:30 Paralel ve Özel Oturumlar / MYO Spor Salonunda Projelerin Gezilmesi 26 Mayıs 2012, Cumartesi, (Çankırı) 10:30-11:00 Çay-kahve Arası 11:00-12:30 Paralel ve Poster sunuları 12:30-14:00 Öğle Yemeği ( Meslek Yüksekokulu Merkez Kampüsü) 14:00-15:30 Paralel ve Özel Oturumlar /MYO Spor Salonunda Projelerin Gezilmesi 15:30-16:00 Çay-Kahve Arası 16:00-17:00 Çalıştay Kapanış Paneli (Karatekin Üniversitesi Meslek Yüksekokulu) 17:00-19:00 Çankırı ve Çankırı Karatekin Üniversitesi Uluyazı Kampusunu Ziyaret 19:00 Çalıştay Kapanış Yemeği/ Çalıştay esnasında duyuralacak ÜÇÜNCÜ GÜN - 27 MAYIS 2012 PAZAR 27 Mayıs 2012 Pazar 07:30-08:15 KAHVALTI 08:15 Ilgaz ve Kastamonu Gezisi için Çankırı dan Hareket 13:30 Kastamonu da Öğle Yemeği 17:00 Kastamonu dan Çankırı ya Dönüş 7
25 Mayıs 2012, Cuma (Çankırı) 16:00-16:15 16:15-16:30 16:30-16:45 16:45-17:00 17:00-17:15 17:15-17:30 SALON-1 Termoelektrik Modüllü Yiyecek Saklama Kabı İmalatı Ve Deneysel Olarak İncelenmesi/ Celil Yavuz, Elif Kara, Mesut Arslan, Emine Yeliz Kestane, Özgür Demir, İ.Umut Duran Gerçek Zaman Saati Ve Mikrodentleyici Kullanan Güneş Takip Sistemi/ İbrahim Yıldızöz, Ahmet Gemeç, Aydın Bayrak & Alpaslan Demir Port Kontrolü İle Dar Alanlarda Görüntü Almayı Sağlayan Uzaktan Kontrollü Araç Tasarımı/ Volkan Çavuş Barış Kabakçı Erdem Çavdar Android Cihazlarla Uzaktan Makine Otomasyonu/ Doç. Dr. İlhan Tarımer Masaüstü Yarı Profesyonel Ve Tam Profesyonel Cnc Frezelerin Mekanik Sistemleri, Hassasiyetler Ve Maliyet Analizi Karşılaştırılmaları/ Neslin Hasar Ali İbrahim Tokat, Kerim Çetinkaya Rüzgar Türbini Tasarımı/ İsmail Mersinkaya Ahmet Albayrak SALON BAŞKANI: DOÇ. DR. İLHAN TARIMER SALON-2 Kastamonu MYO da Mekatronik Uygulamalar/ Sinop MYO Müdürü Doç. Dr. Hasbi Yaprak Sinop MYO da Mekatronik Uygulamalar/ Sinop MYO Müdürü Yrd. Doç. Dr. Ramazan Çeken Zeki Denetimli Lavabo Sistemi Tasarımı/ İsmail Mersinkaya, Ahmet Albayrak, Ali Çalışkan, Sinan Kaya, Fatih Çakırsu Kuluçka Makinesi Yapımı Projesi/ Onur Temel Mustafa Turhan H. İbrahim Karadeniz Sarımsak Temizleme Makinası/ H.Güran Ünal Enes Bilsen, Yasir Gedik, Ufuk Üstün Masaüstü Cnc Freze Tezgâh Tasarımı Ve Prototip İmalatıı/ Ahmet Koleri, Kerim Çetinkaya SALON BAŞKANI: PROF. DR. MUSTAFA KURT 8
26 Mayıs 2012, Cumartesi (Çankırı) 09:00-09:15 09:15-09:30 09:30-09:45 09:45-10:00 10:00-10:15 10:15-10:30 SALON-1 Esnek Algılayıcı Kontrollü Animatronik El Uygulaması/ Taner Akkan Tolga Olcay, Hakan Çelik, Soner Öztürk, Osman Erem Arm7 İşlemci İle Engelden Kaçan Robot Uygulaması Sedat Ersöz, Mustafa Teke, Hüseyin Gökçe Uzaktan Kumanda Ve Ldr Kontrollü Jaluzi Perde/ Taner Akkan Tolga Olcay, Hakan Çelik, L. Özlem Karaca, Fatih Sari, Ali Angın Ultrasonik Temizleme Cihazı Tasarımı Ve Gerçekleştirilmesi/ Mustafa Teke Fecir Duran Termoelektrik Jeneratörler İçin Düşük Güçlü Dc-Dc Boost Konvertör Uygulaması Hayati Mamur Raşit Ahıska Metin Uliş Üniversal Freze Tezgâhları İçin Servo Motorlu Divizör Yardımıyla Açı Kontrolü/ Hüseyin Gökçe, Adem Kaşkaya, Adnan Akin,Mehmet Ali Dönertaş SALON BAŞKANI: YRD. DOÇ. DR. M. ALİ DÖNERTAŞ 10:30-11:00 Çay-Kahve Arası 11:00-11:15 11:15-11:30 Mekatronik Eğitiminde Kullanılmak Üzere Basınç-Kayıp Sisteminin Veri-Edinim Kontrol Kartı Ve Bilgisayar Kullanarak Kontrolü/ Rıza Gürbüz Mehtap Yavuz, Fevzi Daş İsmail Topaloğlu Otonom Çim Biçme Makinesi Geliştirilmesi Cihan Çataltepe, Salim Karavil, Koray Tunçalp SALON-2 İklimlendirme Soğutma Alanında Mekatronik Uygulamalar/ Prof. Dr. Cemal Okuyan Renk Ve Barkod Algılayıcılı Bir Esnek Üretim Deney Setinin Geliştirilmesi/ Taner Akkan Tolga Olcay, Hakan Çelik, Tolga Tugay İzmir, Salim Can Savcı Megatron Mini Sumo Robot/ Gökberk Büyükyıldırım Osman Solak, Mehmet Özdemir Sürdürülebilir Mekatronik Eğitimi/ Prof. Dr. Mustafa Kurt Yüksek enerji iletim-dağıtım sistemlerinde mekatronik yapılar/ Doç. Dr. Ramazan BAYINDIR MYO Kapalı Spor Salonu Sergi Gezisi SALON BAŞKANI: YRD. DOÇ. DR. ERSAN KABALCI Mekatronik Sistemlerde Kullanılan Elektrik Sürücü Sistemleri/ Yrd. Doç. Dr. Ersan Kabalcı Perde Takma Makinesi Geliştirilmesi/ Mustafa Ercan Sayılgan, Özgür Göçen, Koray Tunçalp 11:30-11:45 11:45-12:00 12:00-12:15 On-Off Kontrol Kullanarak Sıvı Seviye Sistemlerinin Tasarımı Ve Uygulaması/ Musa Faruk Çakır, Fatih Korkmaz, İbrahim Üstün, Ümit İlbey Radyo Frekansıyla Kablosuz Sıcaklık Kontrolü/ Mehmet Tümay, Mustafa Teke, Nurettin Gökşenli Ledli Masa Tasarımı Umut Saray, Murat Lür, Ertuğrul Çam SALON BAŞKANI: YRD. DOÇ. DR. KAMİL ARSLAN Diş Kaplamalarında Biomekanik yöntemler/ Doç. Dr. Mümin Küçük Yeni Nesil Akıllı Ev Otomasyonu Uygulaması Göksu Görel, Arif Küçüktepe Hidrolik sistemlerde arıza teşhisi için mantıksal bir yaklaşım/ Prof. Dr. Hacı Sağlam SALON BAŞKANI: YRD. DOÇ. DR. FATİH KORKMAZ 12:15-14:00 Öğle Yemeği ( Meslek Yüksekokulu Merkez Kampüsü) 9
26 Mayıs 2012, Cumartesi (Çankırı) 14:00-14:15 14:15-14:30 14:30-14:45 14:45-15:00 SALON-1 Pıc 16f877a Mikrodenetleyicisinin Plc Olarak Kullanılması Pıc Ldr programlama/ Murat Baskan, Mustafa Eren Gazi İpe Tırmanan Robot Tırtıl/ Melih Kuncan, Fatih Köse, Metin Ertunç, M. Yılmaz Farklı Tip Sıcaklık Hissedici Tipleri İçin Kalibrason Sistemi Geliştirilmesi/ Hüseyin Bulgurcu, Volkan Eryüksel, Turhan Çoban Güneş Enerjisi İle Çalışan Gemi Protopinin Gerçeklenmesi/ Ömür Akyazı, Fatih Yılmaz, M. Orhan Bozdağ SALON BAŞKANI: PROF. DR. CEMAL OKUYAN SALON-2 Geometrik Olmayan Yüzeyleri Olan Bir Nesnenin Kuka Robot Programıyla Boyanması/ Murat Güdücü, Nurettin Çakıroğlu Pıst Özel Aydınlatma Sıstemlerının Plc Ve Scada İle Kontrolü/ Uğur Ardıç, İlhan Tarımer, Kadir Cengiz, Mehmet Öğün Bir Soğutma Eğitim Setinde Gerçek Zamanlı P-H Diyagramı Oluşturmak Üzere Veri Toplama Sistemi Geliştirilmesi/ Hüseyin Bulgurcu, Volkan Eryüksel, Turhan Çoban Mekatronik Mesleki Eğitiminde Girişimcilik Eğitiminin Web Tabanlı Uygulaması/ İsmet Gücüyener, A. Melih Tanrıverdi SALON BAŞKANI: DOÇ. DR. MÜMİN KÜÇÜK 10
MEKATRONİK EĞİTİMİNDE KULLANILMAK ÜZERE BASINÇ-KAYIP SİSTEMİNİN VERİ-EDİNİM KONTROL KARTI VE BİLGİSAYAR KULLANARAK KONTROLÜ CONTROLLING PRESSURE-LOSSES SYSTEM BY USING DATA-ACQUISITION CONTROL CARD AND COMPUTER TO USE IN MECHATRONIC EDUCATION Rıza GÜRBÜZ, Fevzi DAŞ, İsmail TOPALOĞLU, Mehtap YAVUZ KURUYER Çankırı Karatekin Üniversitesi, M.Y.O. ÇANKIRI Mekatronik genel olarak, bilgisayar kontrollü sistemlerin veya elektromekanik sistemlerin, ürün tasarım ve üretiminde görev alan mühendisler, teknikerler ve teknisyenler tarafından kullanılmasıyla uygulanır. Günümüzde sadece mekanik olarak çalışan sistemler yok denecek kadar azdır. Bütün alanlarda bilgisayar kontrollü sistemlerin kullanımı yaygınlaşmıştır. Tasarımda, üretimde, bakım ve onarımda yapay zekâ tekniklerinin uygulamasına geçilmiştir. Mekatronik eğitimi alan kişilerin de bu gerçekler doğrultusunda yetiştirilmesi ve kazanımlar elde etmesi son derece önemlidir. Mesleki ve teknik eğitimdeki önemli konulardan birisi derslerde teorik olarak verilen bilginin laboratuvar deneyleri ile desteklenmesidir. Bu çalışmada mekatronik eğitiminde uygulamalı laboratuvar derslerinde kullanılmak üzere tasarlanan basınç-kayıp deney sisteminin veri-edinim kontrol kartı üzerinden veri toplama ve kontrol uygulaması bilgisayar yardımı ile gerçekleştirilmiştir. Bilgisayar ile kontrol edilecek sistem arasındaki veri dönüşümleri analog/dijital ADAM-4011 ve ADAM-4021 kartları kullanılarak gerçekleştirilmiştir. In general Mechatronics, computer-controlled systems, electromechanical systems, involved in product design and manufacturing engineers, technicians, and technicians who applied in field to systems. Today, only negligible mechanical systems work. Computer-controlled systems are widespread use of in all areas. Design, manufacture, maintenance and repair of artificial intelligence techniques have been applied. Mechatronics education and training of the people in line with the gains that these facts are extremely important. One of the important issues in vocational and technical education courses in theory and laboratory experiments to support the information provided. In this study, practical training of mechatronics laboratory courses designed to be used in the experimental pressure-loss data-acquisition system; the control card was carried out with the aid of a computer data acquisition and control application. Transformations of data between the computer system to be controlled by the analog / digital ADAM-4011 and ADAM-4021 were carried out using the cards. 11
MEKATRONİK EĞİTİMİNDE KULLANILMAK ÜZERE HİDROLİK POZİSYONLAMA EĞİTİM SETİ TASARIMI DESIGN OF HYDROULIC POSITIONING TRAINING SET TO BE USED IN ME- CHATRONICS EDUCATION Rıza GÜRBÜZ, Mehtap YAVUZ KURUYER, İsmail TOPALOĞLU, Fevzi DAŞ Çankırı Karatekin Üniversitesi, M.Y.O. ÇANKIRI Basınçlı bir akışkan vasıtasıyla kuvvet ve hareket üreten sistemlere hidrolik sistemler denir. Birçok işin yapılabilmesi için büyük kuvvetlere gereksinim duyulur. Özellikle yüksek hız ve pozisyonlama doğruluğunun istendiği inşaat, havacılık, makine imalatı ve kalıpçılık, madencilik, CNC takım tezgâhları, asansörler gibi hemen her alanında hidrolik sistemler kullanılmaktadır. Küçük yapı elamanları ile büyük kuvvet elde edilmesi, hassas konumlama, düzgün ve darbesiz çalışma, kademesiz hız ayarı gibi birçok üstünlüğünün yanı sıra sıcaklık, sıkıştırılabilirlik, sızıntılar, ağırlık, sürtünme vb. lineer olmayan parametrelerin, sistemin konum ve hız kontrolünü olumsuz etkilemesi gibi dezavantajları da vardır. Bu çalışmada mekatronik eğitiminde kullanılmak üzere tasarlanan hidrolik pozisyonlama prototipi tanıtılmıştır. İlk olarak cihazın mekanik yapısı sonrasında kullanım aşamaları detaylı olarak anlatılmıştır. Generating force and motion through pressurized fluid systems is called hydraulic system. To get the many work done are needed large forces. Hydraulic systems are used in almost every field especially high speed and positioning accuracy is required like construction, aerospace, machinery manufacturing and mold making, mining, CNC machine tools, elevators. Many of the rule, such as to obtain a large force with small building elements, precise positioning, smooth and hammer work, infinitely variable speed adjustment as well as the system also has disadvantages a negative effect such as temperature, compressibility, leaks, gravity, friction an so on non-linear parameters on the position and speed control. In this study, the hydraulic positioning prototype designed for use in mechatronics education was introduced. First, the mechanical structure of the device later stages of use is described in detail. 12
MEKATRONİK EĞİTİMİNDE LABORATUAR UYGULAMALARINDA KULLANILMAK ÜZERE MASAÜSTÜ ÇEKME CİHAZI TASARIMI DESIGN OF PULLING MACHINE FOR USING LABORATORY EXPERIMENT IN MECHATRONIC EDUCATION Rıza GÜRBÜZ, İsmail TOPALOĞLU, Mehtap YAVUZ KURUYER, Fevzi DAŞ Çankırı Karatekin Üniversitesi, M.Y.O. ÇANKIRI Mühendislik malzemeleri rijit olmadığından kuvvet altında deforme olup, şekil ve boyut değişiklikleri gösterirler. Malzeme özelliklerini anlamak üzere mekanik testler yapılır. Bunlardan en önemlisi çekme deneyi dir. Çekme deneyinin amacı; malzemelerin statik yük altındaki elastik ve plastik davranışlarını belirlemektir. Bunun için boyutları standartlara uygun dikdörtgen kesitli deney parçası; çekme cihazına bağlanarak, değişken kuvvetler uygulanır. Çekme deneyi malzemelerin mukavemeti hakkında esas tasarım bil gilerini saptamak ve malzemelerin özelliklere göre sınıflandırılmasını sağlamak amacı ile geniş çapta kullanılır. Bu çalışmada da mekatronik eğitiminde laboratuar uygulamalarında kullanılmak üzere çekme deneyleri için test cihazı tasarlanmıştır. Tasarlanan cihazla yapılan birçok ön deneye ait sonuçlar çalışmada sunulmuştur. Engineering materials are deformed under the force is not rigid, show changes depends on their shape and size. Mechanical tests are carried out to understand the properties of the material. The most important one is called pull test. The purpose of the tensile test is determining elastic and plastic behavior of materials under static load conditions. The dimensions of the rectangular test piece according to the standards; capture device connected to the variable force is applied. Tensile strength of the materials on the basis of design identifies and classifies materials according to specifications widely used for the purpose. In this study, tensile tester is designed to be used in laboratory applications in the education of mechatronics experiments. The designed device, the results of the study, several preliminary experiments are presented. 13
EĞİTİM AMAÇLI CNC PLAZMA TEZGAHI TASARIMI VE PROTOPİ DESIGN AND PROTOTYPE OF CNC PLASMA BENCH FOR EDUCATIONAL PURPOSES Cemal DURSUN, Mesut KESKİNCİOĞLU, Semih MUTLU, Ahmet KÖBELOĞLU Kastamonu Üniversitesi, Kastamonu Bu çalışmada bilgisayar destekli imalat derslerinde kullanılabilecek CNC plazma tezgahı tasarlanmış ve prototip olarak imalatı gerçekleştirilmiştir. Tezgah 1400x1500x1300mm ölçülerinde imal edilmiştir. Tezgahın X ve Y eksenlerinde 20 mm kalınlığında krom kaplı miller ve doğrusal rulmanlar kullanılmıştır. Bu iki eksendeki tahrik kremayer dişli sistemi ile gerçekleştirilmiştir. Z ekseninde ise 16 mm kalınlığında krom kaplı miller ve doğrusal rulmanlar kullanılmıştır. Z ekseni vidalı mil ve bilyalı somun sistemi tahrik edilmiştir. X ekseninde 2 Adet 4.5NM NEMA34 step motor ve 1 adet CW-6060AC sürücü, Y ekseninde 1 adet 3NM NEMA24 step motor ve CW-6060AC sürücü, Z ekseninde de 1adet 1.85NM NEMA 23 step motor ve CW-5045 sürücü kullanılmıştır. Bu step motor sürücüleri Red HG05 Mach3 kontrol (Arayüz) kartı ile paralel port üzerinden PC ile haberleştirilmiş ve Mach3 CNC yazılımı ile kontrol edilebilmiştir. Bu CNC yazılımı ile eksen hareketleri otomatik olarak gerçekleştirilebilmiş ve plazma kesici AÇ-KAPA şeklinde anahtarlanabilmiştir. İmal edilen tezgah 1200x1000x5mm ölçülerindeki metal levhaları kesebilecek şekilde teçhiz edilmiştir. In this study, CNC Plasma Bench to be used in Computer Aided Manufacturing courses has been designed and manufactured as prototype. The bench has been manufactured in sizes of 1400x1500x1300mm. On X and Y axes of the bench, 20 mm shafts covered with crome and linear bearings have been used. The moving in these axes has been done by rack gear system. On Z axis, 16 mm shafts covered with crome and linear bearings have been used. Z axis has been moved by screw shaft and ball nut system. 2 pieces 4.5NM NEMA34 step motor and 1 piece CW-6060AC driver have been used in X axis, 1 piece 3NM NEMA24 step motor and 1 piece CW-6060AC driver have been used in Y axis and Z 1 piece 1.85NM NEMA23 step motor and CW-5045 driver have been used in Z axis. These step motor drivers have been communicated with PC through parallel port by RedHG05 Mach3 interface card and have been able to be controlled with Mach3 CNC software. With the help of the CNC software axis movements have been done automatically and plasma cutter has been switched in ON-OFF way. The manufactured bench has proved to cut 1200x1000x5 mm metal sheets. 14
ARM7 İŞLEMCİ İLE ENGELDEN KAÇAN ROBOT UYGULAMASI A ROBOT APPLİCATİON WİTH ARM7 PROCESSOR WHİCH AVOİD BARRİER Sedat ERSÖZ, Mustafa TEKE, Hüseyin GÖKÇE Çankırı Karatekin Üniversitesi Meslek Yüksekokulu, ÇANKIRI Bu çalışmada, ARM7 işlemci kullanılarak engelden kaçan robot uygulaması yapılmıştır. Çizgi sensörü olarak CNY70 kullanılmış olup siyah beyaz renk ayırt edilmiştir. Önüne gelen engeli algılamak için Sharp GP2D sensörü kullanılmıştır. Önünde engel bile olsa çizilen rotayı takip etmiştir. In this study, a robot application was programmed by using an ARM7 processor that can avoid a barrier encountered. CNY70 was used as a line sensor, so that the robot can sense black and white colours. The robot can sense the barriers with the help of the Sharp GP2D Sensor. Even if the robot encounters a barrier it is able to follow the route. 15
ÜNİVERSAL FREZE TEZGÂHLARI İÇİN SERVO MOTORLU DİVİZÖR YARDIMIYLA AÇI KONTROLÜ DIVIDING HEAD WITH THE SERVO MOTOR AIDED CONTROLLING ANGLE FOR UNIVERSAL MILLING MACHINES Mehmet Ali DÖNERTAŞ, Hüseyin GÖKÇE, Adem KAŞKAYA, Adnan AKİN Çankırı Karatekin Üniversitesi, Çankırı Bu çalışmada, üniversal freze tezgâhları için bilgisayar kontrollü bir servo motor ile yeni bir divizör geliştirilmiştir. Klasik divizörlerde kullanılan yardımcı elemanlar, karmaşık hesaplamalar ve uzun işlem süreleri yerine yeni bir bilgisayar yazılımı kullanılmıştır. Bu sayede, servo motor yardımıyla yapılan açısal bölüntüler daha hassas ve kaliteli olmuştur. Yeni geliştirilen divizör eğitim alanında kullanım için tasarlanmış ve üretilmiştir. Çalışmanın motor gücü ve mekanik tasarımından dolayı Alüminyum, pirinç, polyamid gibi daha küçük kesme kuvvetleri gerektiren malzemelerin işlenmesi için uygundur. In this study, a new type of dividing head and computer-controlled servo machine has designed for milling machines. A new software has used instead of auxiliary elements, complex calculations and long processing times that uses in conventional dividing heads. In this way the angular divisions that made by the use of servo machine have been achieved in more quality and sensitive. The new devoloped dividing head has designed and manufactured for use in the field of education. The study is suitable for materials such as aluminum, plastic or brass needing the low cutting forces due to the power of engine and mechanic design. 16
ULTRASONİK TEMİZLEME CİHAZI TASARIMI VE GERÇEKLEŞTİRİLMESİ DESING AND IMPLEMENTATION OF ULTRASONIC CLEANING DEVICE Fecir DURAN*, Mustafa TEKE** *Gazi Üniversitesi Teknoloji Fakültesi, ANKARA **Çankırı Karatekin Üniversitesi Meslek Yüksekokulu, ÇANKIRI Bu çalışma da, ultrasonik temizleme cihazı tasarlanmış ve gerçekleştirilmiştir.ultrasonik dönüştürücü çalışma frekansına ulaşılması ile ilgili deney yapılmıştır.rezonans frekansında çalışan sistem tarafından temizleme tankında oluşan kavitasyon miktarı ile rezonansın dışında dönüştürücü tarafından temizleme tankında oluşan kavitasyon miktarı alüminyum folyo deneyi ile gözlenmiştir.ultrasonik dönüştürücüleri sürmek için tam köprü invertör devre mosfet ve mosfet sürücü ile tasarlanmıştır. In this study, ultrasonic cleaning device has been designed and implemented. Experiment that is related with reaching to the working frequency of ultrasonic converter has been done. Amount of created cavitation in the cleaning tank by the system that works at rezonance frequency and amount of created cavitation in the cleaning tank by the converter that is out of rezonance have been observed with aluminum foil experiment. Full bridge inverter circuit has been designed with mosfet and mosfet driver to drive the ultrasonic converters. 17
GÜNEŞ TAKİP SİSTEMİ (2-YÖNLÜ) SOLAR TRACKING SYSTEM (2-WAY) Rahmi KARAYEL, Ziya Ozan Özcan, Şaban GÜRLEYEN Sinop Üniversitesi Meslek Yüksekokulu Elektrik Bölümü, SİNOP Bu çalışmada, güneşi sürekli olarak gün içerisinde iki yönde takip edebilen güneş takip sistemi devresi tasarlanmıştır. Tasarlanan bu sistemin güneş panelleri ve fotovoltaik piller için kullanışlıdır. Ayrıca yapılan sistemin gün içerisinde çalışma analizi yapılmış ve tasarlanacak farklı güçler için maliyet analizi hazırlanmıştır. Projede yazılım, otomatik kontrol sistemleri, elektrik makineleri, güç elektroniği ve mekanik gibi çalışma alanlarına ait birçok teknikten yararlanılmıştır. Bu çalışmanın güneşten elde edilen enerjinin verimini artıracağı düşünülmektedir. In this study, two way solar tracking system which can be follow the sunlight all the day is designed. This system is useful for solar panels and fotovoltaic batteries. Also during the day working analysis of the project is accomplished. In this project software, automatic control systems, electrical machines, power electronics, and many techniques utilized by working fields such as mechanics. This study is thought to increase the efficiency of the energy obtained from the sun. 18
EV TİPİ KULANIM AMAÇLI MİKRO RÜZGAR TÜRBİN TASARIMI HOME BUILT AN ELECTRICITY PRODUCING WIND TURBINE DESIGN Alpay SAVAŞ, Raci LAFCI, Salih KAZANCI, Burak BAYRAK Sinop Üniversitesi Meslek Yüksekokulu, SİNOP Bu çalışmada yenilenebilir enerji kaynağı olan rüzgar enerjisini kullanan ev tipi bir rüzgar türbinini tasarlanmıştır. Elektrik enerjisi elde etmesi amaçlanan bu türbin herhangi bir kopyası ya da benzeri olmamasına özen gösterilerek tasarlanmıştır. Tasarımın gerçekleştirilmesinde gerekli malzemeler belirlenerek çizim projesi hazırlanmıştır. Metal malzemeler çizim projesi kılavuzunda CNC ve tornada işlem görerek montaja hazır hale getirilmiştir. İşlenmiş parçaların montajında ağırlık hesaplarına ve kolay çalışabilir olmasına özen gösterilmiştir. Elektrik enerjisini üretecek olan generator için kalıcı mıknatıslı servo makina tercih edilmiştir. In this study, the process of designing and intended electricity producing home type wind turbine is accomplished. One of renewable energy using machine is special and not similar to the the other ones or copied by any other wind turbines. It is listed and processed parts and found materials in the phase of making electricity producing wind turbine. This project accomplished right after assembled all parts with considering balance of weight, working easy and good. 19
TERMOELEKTRİK MODÜLLÜ YİYECEK SAKLAMA KABI İMALATI VE DENEYSEL OLARAK İNCELENMESİ THE MANUFATURING AND EXPERIMENTAL INVESTIGATION OF FOOD STOR- AGE CONTAINER WITH THERMOELECTRIC MODULE Elif KARA, Mesut ARSLAN, Emine Yeliz KESTANE, Celil YAVUZ, Özgür DEMİR, İ.Umut DURAN Sinop Üniversitesi Meslek Yüksekokulu, Sinop Bu çalışmada, TEC-12706 kodlu termoelektrik modül kullanılarak 5 dm3 hacmindeki bir yiyecek saklama kabı imal edilmiş ve test edilmiştir. Sistem test edilirken, çeşitli besleme voltajlarında ısıtıcı ve soğutucu olarak çalıştırılmıştır. Deneyler ısıtma ve soğutma işlemleri için 30 ar dakikalık sürelerde gerçekleştirilmiştir. Soğutma ve ısıtma uygulamalarında saklama kabı içerisinde 10ºC soğuk, 40ºC sıcaklık şartlarına ulaşılmıştır. Sonuç olarak, saklama kabı içerisinde yiyecek, içecek vb. gibi ürünlerin istenilen sıcaklık şartlarında saklanabileceği sonucuna varılmıştır. In this study, a food storage container which has volume 5 dm3 has been manufactured and tested by using the thermoelectric module with code TEC-12706. During the system testing, the food storage container system has been operated and tested in the variable voltages as cooler and heater. In addition to, the food storage container has been operated for per 30 minutes as heater and cooler conditions. According to test results, in the food storage container it has been reached to 10ºC and 40ºC conditions, for cooler and heater respectively. Consequently, it has been understood that some products as foods, drinks etc. which are within the food storage container could be reserved at the desired conditions. 20
KİOSK SİSTEMİ İLE WEB TABANLI İNSANSIZ TURİZM DANIŞMA MERKEZİ UNMANNED SYSTEM AND WEB-BASED TOURISM INFORMATION CENTER KIOSK Hasan Murat ÖZCEVAHİR, Yusuf Fırat ÖZCEVAHİR, Tuğba KARAKURT, Selma BAHAR, Kevser ÇETİN, İpek KARAKAYA, Duygu YILMAZ, Resul TUNA, Volkan ÇAVUŞ Sinop Üniversitesi Meslek Yüksekokulu, SINOP Bu çalışmada eğitim amaçlı olarak dokunmatik panel uygulaması geliştirilmiştir. Çalışmada bir kiosk sistemi üzerinde bir şehrin tanıtım, bilgi, reklam ve turizm amaçlı ara birimi geliştirilmiştir. Sistem web tabanlı olarak tasarlanmış, sistemin internet sitesi ve kiosk yazılımı olmak üzere iki tabanı vardır. Bu iki taban ortak veri tabanı kullanarak kiosk üzerindeki bazı alanlar veri tabanı üzerinden alınmaktadır. Sistem web tabanı üzerindeki kontrol paneli üzerinden yönetilmekte ve güncellenebilmektedir. Kiosk üzerinde çalışan ara birim Adobe Flash yazılımı ile tasarlanmıştır. Site Linux tabanlı çalışılmış ve MySQL veri tabanı kullanılmıştır. Kiosk ve web sitesinde veri tabanı bağlantısı PHP ile gerçekleştirilmiştir. In this study, the touch panel application was developed for training purposes. In the study, interface of a city has been developed on a kiosk system for visibility, information, advertisement and tourism purposes. It has been designed as a web-based system; the system has two bases as web site and kiosk Some areas on the kiosk are received through a database with these two bases using a common database. The system can be managed and updated via the web control panel on the base. Interface running on the kiosk was designed with Adobe Flash software The web site was developed Linux-based, and MySQL database was used. Database connection on the kiosk and the web site was conducted with PHP. 21