PTT Genel Müdürlüğü Unvan Değişikliği Sınavı 9 Haziran 2013 Pazar Erzurum Elektrik ve Elektrik-Elektronik Mühendisliği Kitapçık Türü: DI SOYDI : BB DI : T.C. KİMLİK NO : SLON NO : SIR NO : İMZ : tatürk Üniversitesi Yerleşkesi 25240 Erzurum-Türkiye T: 0442 231 5372 F:0 442 282 2090 E: atasem@atauni.edu.tr
GENEL ÇIKLM 1. Soru Kitapçık türünü cevap kâğıdınızdaki ilgili alana kodlayınız. Bu kodlamayı cevap kâğıdınıza yapmadığınız veya yanlış yaptığınız takdirde, sınavınız geçersiz sayılacaktır. 2. Bu Soru Kitapçığında 50 soru yer almaktadır: 3. Bu sınav için toplam cevaplama süresi 75 dakikadır. 4. Cevaplamaya istediğiniz sorudan başlayabilirsiniz. Cevaplarınızı, cevap kâğıdına işaretleyiniz. Soru kitapçığı üzerine yapılan işaretlemeler kesinlikle değerlendirilmeyecektir. 5. Cevaplarınızı koyu siyah ve yumuşak bir kurşun kalemle işaretleyiniz. İşaretlerinizi cevaplama alanının dışına taşırmayınız. Cevap Kâğıdı üzerinde yapacağınız işaretlemeler için tükenmez veya mürekkepli kalem kullanmayınız. 6. Değiştirmek istediğiniz bir cevabı yumuşak bir silgi ile Cevap Kâğıdına zarar vermeden siliniz ve doğru cevabınızı işaretlemeyi unutmayınız. 7. Cevap kâğıdınızı buruşturmayınız, katlamayınız ve üzerine gereksiz hiç bir işaret koymayınız. 8. Her sorunun sadece bir doğru cevabı vardır. Bir soru için birden fazla cevap alanı işaretlenirse o soru yanlış cevaplanmış sayılacaktır. 9. Bu sınavın değerlendirilmesi doğru cevap sayısı üzerinden yapılacaktır. Bu nedenle her soruda size en doğru görünen cevabı işaretleyerek cevapsız soru bırakmamanız yararınıza olabilir. 10. Kitapçıktaki boş yerleri müsvedde için kullanabilirsiniz. 11. Sınavda uygulanacak diğer kurallar bu kitapçığın arka kapağında belirtilmiştir. Bu kitapçıkta yer alan soruların her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, soruların tamamının veya bir kısmının TTÜRK ÜNİVERSİTESİ SÜREKLİ EĞİTİM UYGULM VE RŞTIRM MERKEZİ nin yazılı izni olmadan kopya edilmesi, fotoğrafının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması, yayımlanması ya da kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar gerekli cezai sorumluluğu ve soruların hazırlanmasındaki mali külfeti peşinen kabullenmiş sayılırlar.
1. şağıdakilerden hangisi aktif filtre çeşidi değildir? a. Band geçiren filtre b. Yüksek geçiren filtre c. lçak geçiren filtre d. Band durduran filtre e. Geniş band filtre 2. şağıdaki devrede V1 gerilimini kaçtır? Ω Ω 7. şağıdaki devre parçasından i elektrik akımı geçerken, R1=5 Ω luk dirençte harcanan güç 20 Watt tır. Buna göre, R2=8 Ω luk direncin uçları arasındaki potansiyel fark kaç volttur? a. 16 b. 12 c. 10 d. 8 e. 4 8. şağıdaki devrede eşdeğer direnç kaç R dir? Ω a. 100 V b. 150 V c. 200 V d. 250 V e. 300 V 3. Elektrik enerjisinin birimi nedir? a. Watt b. Joule c. mper d. Volt e. Coulomb 4. Birinci dereceden aktif filtrenin desibel cinsinden eğiminin değeri nedir? a. -10 db/dekad b. -20 db/dekad c. -30 db/dekad d. -40 db/dekad e. -50 db/dekad 5. Güneş enerjisini elektrik akımına dönüştüren aygıt aşağıdakilerden hangisidir? a. Zener diyot b. LED c. Fotodiyot d. Transistör e. Bobin 6. Devremizde akımın akmasını sağlayan üreteç gerilimine.. denir ifadesinde boş a. Enerji b. Güç c. Elektromotor kuvvet (emk) d. kım e. Yük a. 1/3 b. 1/2 c. 1 d. 3/2 e. 2 9. şağıdaki devrede dirençlerden geçen akımların değeri şekildeki gibi olduğuna göre, X direnci kaç ohm dur? a. 2 b. 3 c. 4 d. 6 e. 12 10. Bir iletkendeki elektrik yükü (Q), n adet serbest elektron sayısıdır ifadesinin formulü aşağıdakilerden hangisidir? a. Q=n.e b. e=n.q c. Q=e/n d. I=n.Q e. n=q/e 11. Bir telin sıcaklığı değişmediği sürece tele uygulanan potansiyelin akıma oranı (V/I) sabittir. Bu oran.. olarak adlandırılır ifadesinde boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi a. İletkenlik (G) b. Güç (P) c. Enerji (W) d. Yük (Q) e. Direnç (R) 1
12. Bir sistemin giriş gücü 5 kw ve sistemde harcanan güç 1000 W olduğuna göre sistemin çıkış gücü (Po) ve verimliliği ( ) nedir? a. Po=4 kw, =%70 b. Po=4 kw, =%80 c. Po=4 kw, =%75 d. Po=3 kw, =%80 e. Po=2 kw, =%80 13. Hergün kullanılan bir ütü günde 2 kwh (kilowattsaat) enerji harcamaktadır. Elektriğin 1 kwh ı 50 kuruş olduğuna göre ütü, bir ayda (30 gün) kaç TL lik enerji harcamış olur? a. 3 TL b. 30 TL c. 300 TL d. 6 TL e. 60 TL 14-15. soruları aşağıdaki şekile göre cevaplandırınız. Bir telden geçen elektrik akımının zamana göre değişimi (I-t) aşağıda verilmektedir. I (m) 5 0 2 4 t (ms) -5 w =2.p.f 14. I-t değişiminin periyodu nedir? a. 1 ms b. 2 ms c. 3 ms d. 4 ms e. 5 ms 15. I-t değişiminin fonksiyonu nedir? a. 5.cos(wt) b. 5.sin(wt) c. 5.tan(wt) d. 5.cot(wt) e. -5.sin(wt) 16. Bir telden 8 şiddetinde bir akım geçiyor. 2 dakika zarfında telin herhangi bir kesitinden geçen elektrik miktarını (yükü) Coulomb cinsinden bulunuz (Coulomb=amper.saniye) a. 500 C b. 760 C c. 960 C d. 160 C e. 16 C 17. Tek eklemli (birleşimli) transistör aşağıdakilerden hangisidir? a. Tristör b. BJT c. MOSFET d. FET e. UJT 18-19. soruları aşağıdaki devreye göre çözünüz. Bu devrede E=200 V. L1, L2 ve L3 lambalarının dirençleri: R1=R2=R3=200 I L 1 S + E L 2 L 3 18. S anahtarı açıkken üretecin ürettiği güç ne olur? a. 10 W b. 50W c. 100 W d. 150 W e. 200W 19. S anahtarı kapalıyken lambaların parlaklıklarını sıralayınız. a. L1<L2<L3 b. L1>L2>L3 c. L1=L2=L3 d. L1<L2=L3 e. L1>L2=L3 B 20. Diyot testi yapılırken bir yönde okunan gerilim 0.6 V ölçülüyor ve diğer yönde açık devre görünüyor ise bu diyot için ne söylenebilir? a. Diyot silisyumdur ve arızalıdır b. Diyot silisyumdur ve sağlamdır c. Diyot germanyumdur ve sağlamdır d. Diyot silisyumdur ve sağlamdır e. Diyot kısa devredir 21. Diyotlarda sıcaklık arttıkça doğru kutuplamada (polarlamada) eşik gerilimi nasıl değişir? a. rtar b. zalır c. Değişmez d. Sıfır olur e. Negatife düşer 22. p-n birleşim bölgesinin maruz kaldığı ışığın yoğunluğu artarsa ters yön akımı da artar ifadesi diyot türü için doğrudur? a. Zener diyot b. Fotodiyot c. LED diyot d. Kapasite diyot e. Haseki diyot 2
23. Regüleli bir DC güç kaynağı devresinde aşağıdakilerden hangisi bulunmaz? a. Doğrultucu b. Filtre c. Regülatör d. Trafo e. PLL 24. Bir köprü doğrultucuda giriş sinyalinin negatif alternansı boyunca.. ifadesinde boş a. Bir diyot doğru polarma olur b. İki diyot doğru polarma olur c. Hepsi açık devre olur d. Hepsi doğru polarma olur e. Üç diyot doğru polarma olur 25. Kesim bölgesinin ötesinde (altında) çalışan yükselteç tipi hangisidir? a. C b. B c. d. B e. C 26... sınıfı güç yükselteçlerinde maksimum verim %78.5 civarındadır ifadesinde boş a. b. B c. C d. B e. D 27. B sınıfı yükselteçte sıfır ekseninde meydana gelen distorsiyona ne denir? a. Geçiş distorsiyonu b. Gecikme distorsiyonu c. Harmonik distorsiyonu d. Genlik distorsiyonu e. Faz distorsiyonu 28. şağıdaki devrede Vi=20 V, Rs=150 Ω ve VZ= 5 V olduğuna göre RL direncinin uçlarındaki gerilim (VL) ve RS direncinden akan akım (IS) ne olur? 29. Transistörler hakkına aşağıdaki verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? a. Transistörler genelde silisyumdan yapılır b. Transistörlerde üç bacak vardır. c. Transistörler devrelerde doğrultucu olarak kullanılırlar d. Transistörler devrelerde yükselteç olarak kullanılırlar e. Transistörlerin bacak adları beyz, emiter ve kollektördür. 30. NPN transistörün çalışması için beyzin,.. ifadesinde boş a. Kollektöre göre pozitif olması gerekir b. 0 (sıfır) volt olması gerekir c. Emitere göre negatif olması gerekir d. Emitere göre pozitif olması gerekir e. Negatif olması gerekir 31. şağıdakilerden hangisi FET ile BJT transistör arasındaki farkı ifade etmektedir? a. FET akım kontrollü, BJT gerilim kontrollüdür b. FET gerilim kontrollü, BJT akım kontrollüdür c. FET ve BJT akım kontrollüdür d. FET ve BJT gerilim kontrollüdür e. FET akım kontrollü, BJT alan etkilidir 32. şağıdakilerden hangisi FET transistörün bacak adlarıdır? a. Kollektör, emiter, beyz b. Kollektör, gate (kapı), source (kaynak) c. Gate (kapı), drain (akaç), source (kaynak) d. Gate (kapı), drain (akaç), beyz e. Emiter, drain (akaç), source (kaynak) 33-34. soruları aşağıdaki transistörlü devreye göre cevaplandırınız. 65-67. soruları aşağıdaki transistörlü devreye göre cevap V i R S VZ 5 V R L + V Z - a. VL=15 V, IS=0.1 b. VL=-5 V, IS=0.2 c. VL=-15 V, IS=0.1 d. VL=5 V, IS=0.1 e. VL=15 V, IS=0.2 33. Yukarıdaki transistörlü devrede R3=4.3 kω, VBE=0.7 V, =100 ve VZ=5 V olduğuna göre beyz akımını (IB) bulunuz. IB=IE/ alabilirsiniz. a. 0.1 µ b. 1 µ c. 10 µ d. 50 µ e. 100 µ Soru 65. Yukarıdaki transistörlü 3
34. Yukarıdaki transistörlü devrede VCC=20 V, R2=5.7 kω, R3=4.3 kω, VBE=0.7 V, =100 ve VZ=5 V olduğuna göre kollektör-emiter gerilimini (VCE) bulunuz. IE=IC alabilirsiniz. a. 2 V b. 4 V c. 6 V d. 8 V e. 10 V 35. Bir direnç ve kondansatörden oluşan ve üçgen dalga giriş sinyalini kare dalga sinyaline çeviren işlemsel yükselteç devresi aşağıdakilerden hangisidir? a. Toplayıcı b. Türev alıcı c. İntegral alıcı d. Karşılaştırıcı e. Çarpıcı 36. PNP transistörde p bölgeleri hangileridir? a. Emiter ve beyz b. Beyz ve kollektör c. Beyz, kollektör ve emiter d. Beyz ve source e. Emiter ve kollektör 37. Ortak emiterli transistörlü yükselteç devresinde hfe neyi gösterir? a. Gerilim kazancını b. Güç kazancını c. Giriş empedansını d. kım kazancını e. Çıkış empedansını 38. Bir BJT transistörün aktif bölgede çalışması için arası doğru polarma, arasının ise ters polarma olması gerekir ifadesinde boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi a. Emiter-kollektör / beyz-kollektör b. Beyz-kollektör / beyz-emiter c. Beyz-emiter / beyz-kollektör d. Beyz-kollektör / kollektör-emiter e. Beyz-emiter / kollektör-emiter 39. Sabit polarmalı bir transistörlü devrede VCC=20 V, RC=5 kω ve VCE,sat=0 V olduğuna göre ICsat nedir? a. 2 m b. 4 m c. 6 m d. 8 m e. 10 m 40. Transistörün C analizinde kondansatörler özelliği gösterirler ifadesinde boş a. Kısa devre b. çık devre c. Düşük direnç d. Yüksek direnç e. Empedans uygunlaştırma 41. VCC gerilimi 20 V olan bir transistör devresinde VCE gerilimi maksimum kaç olabilir? a. 0 V b. 10 V c. 20 V d. 30 V e. 40 V 42. Yükselteçlerde en çok tercih edilen polarma türü hangisidir? a. Sabit polarmalı b. Emiter dirençli polarmalı c. Geribeslemeli polarmalı d. Kollektör geribesleme poalrmalı e. Gerilim bölücü (baz bölücü) polarmalı 26 mv 43. I E formülüyle ifade edilen parametre nedir? a. b..re c. hfe d. V e. re 44. nahtar olarak kullanılan transistörler hangi bölgede çalıştırılır? a. Kesim bölgesinde b. Doyum bölgesinde c. ktif ve doyum bölgesinde d. Kesim ve doyum bölgesinde e. ktif bölgede 45. Seri gerilim regülatöründe çıkış gerilimi neye bağlıdır? a. VBE gerilimine b. VBE ve VZ değerine c. VZ değerine d. Yük direncine e. değerine 46. N-kanallı JFET de VGS=VP ise drain (akaç) akımı ne olur? a. 3 m b. 2 m c. 1 m d. 0 e. -1 m 47. şağıdaki eşitliğe göre drain (akaç) akımı hangisine bağlı değildir? I D I DSS V 1 GS VP a. Gate-Source gerilimine b. Drain-Source doyum akımına c. Drain-gate doyum akımına d. Pinch-off gerilimine e. VP gerilimine 2 4
48. Ortak source bağlantılı FET li yükselteç ile ortak emiter bağlantılı BJT li yükseltecin ortak yönü aşağıdakilerden hangisidir? a. Her ikisinde giriş dirinci yüksektir b. Giriş ile çıkış arasında 180 o faz farkı vardır c. Her ikisinde giriş direnci düşüktür d. değerleri yüksektir e. Gerilim kazançları çok yüksektir 49. Desibel cinsinden kazanç-frekans değişimine ne denir? a. Kazanç eğrisi b. Frekans eğrisi c. Shockley eğrisi d. Desibel eğrisi e. Bode eğrisi 50. Evirmeyen işlemsel yükselteç devresinde Ri=1 kω ve Rf=100 kω olduğuna göre kapalı devre kazancı nedir? a. 0.1 b. 11 c. 100 d. 101 e. 111 5
SINVD DİKKT EDİLMESİ GEREKEN KURLLR Sınav süresince adayların görevlilerle konuşmaları ve soru sormaları, görevlilerin de adaylarla yakından ve alçak sesle konuşmaları yasaktır. Sınavın başlamasını izleyen ilk 30 dakika ve sınav süresinin son 10 dakikası içerisinde, adaylar sınavlarını tamamlasalar bile salondan çıkmalarına izin verilmeyecektir. Sınavda yetki verilmiş görevliler, bu salondaki sınavın kurallara uygun biçimde yapılmadığını, toplu kopya girişiminde bulunulduğunu raporlarında bildirdikleri veya sınav evrakı üzerinde yapılan incelemeler sonucu toplu kopya yapıldığı saptandığı takdirde, tatürk Üniversitesi tarafından bu salonda sınava giren adayların tümünün sınavları geçersiz sayılır. daylar sınav sırasında görevlilerin her türlü uyarılarına uymak zorundadır. Gerektiğinde görevliler adayların oturma yerlerini değiştirebilir. Sınavların geçerli sayılması, her şeyden önce sınav kurallarına uyulmasına bağlıdır. Sınav görevlilerinin talimatlarına uymayan, sınav görevlilerine hakaret eden, fiili saldırıda bulunan ve tehdit edenlerle sınav huzurunu bozacak kadar yüksek sesle konuşan, sınav salonunu terk etmesi yasaklanan zaman aralıkları içinde salonu terk eden, sınav yapılmasını belli bir süre engelleyen adayların sınavları geçersiz sayılır. Cevaplamaya geçmeden önce size verilen Soru Kitapçığının üzerinde ayrılan yere, dınızı, Soyadınızı, Baba dınızı, T.C. Kimlik Numaranızı, bu salonun numarasını ve sıra numaranızı mutlaka yazınız ve ayrılan alanı imzalayınız. Sınav sonunda Soru Kitapçıkları toplanacak ve tek tek incelenecektir. Soru Kitapçığının bir tek sayfası eksik çıksa bile sınavlarınız geçersiz sayılacaktır. Size verilen Cevap Kâğıdı üzerindeki dınızı, Soyadınızı, Baba dınızı, T.C. Kimlik Numaranızı, bu salonun numarasını ve sıra numaranızı mutlaka yazınız ve ayrılan alanı imzalayınız. yrıca Soru Kitapçığı türünü Cevap Kâğıdı üzerinde ilgili alana kodlayınız. Soru Kitapçığı ve Cevap Kâğıdı üzerinde dını, Soyadını, Baba dını, T.C. Kimlik Numarasını yazmayan ve imzalamayan ve ayrıca Cevap Kâğıdında Kitapçık Türünü kodlayamayan adayların sınavları geçersiz sayılacaktır. Cevap kâğıdına yazılacak her türlü yazı, rakam ve yapılacak işaretlemeler için koyu yazan siyah kurşun kalem kullanılacaktır. Tükenmez kalem veya dolmakalem kesinlikle kullanılmayacaktır. Kullanıldığı takdirde adayın sınavı geçersiz sayılacaktır. CEVPLRIN TÜMÜ CEVP KÂĞIDIN İŞRETLENECEKTİR. Soru Kitapçıkları üzerine yapılan işaretlemeler kesinlikle değerlendirilmeyecektir. Soru Kitapçığının sayfalarındaki boş yerleri müsvedde olarak kullanabilirsiniz. Başka bir kâğıdı müsvedde olarak kullanmak yasaktır. dayların soruları ve/veya sorulara verdikleri yanıtları Cevap Kâğıdı dışında herhangi bir yere yazmaları ve bunu sınav salonundan dışarıya çıkarmaları yasaktır. Sınav sırasında sigara içilmesi, adayların birbirinden kalem, silgi vb. şeyleri istemesi veya alış verişinde bulunulması kesinlikle yasaktır. Sınav sırasında hesap makinesi kullanılabilir. ncak üzerinde program yapılmasına, saklanmasına ve çalıştırılmasına izin veren hesap makineleri ile data bank vb. özel cihazlar kullanılamaz. Hesap makinesinin sınav sırasında ödünç alınması, verilmesi ve değiştirilmesi yasaktır. dayların sınava telsiz, cep telefonu, çağrı cihazı, taşınabilir bilgisayar vb. iletişim araçları ile görüntü kaydetmeye yarayan fotoğraf makinesi, kamera vb araçlarla girmeleri yasaktır. Buna rağmen yanlarında bu tür cihazları getirenlerin, bunları sınav sonrasında almak üzere Salon Başkanına teslim etmeleri gerekir. Bu cihazları sınav salonunda yanlarında bulunduran adayların, cihazları kapalı olsa bile sınavı geçersiz sayılır. Bu cihazların kaybolmasından veya zarar görmesinden tatürk Üniversitesi sorumlu olmayacaktır. daylar ruhsatlı veya resmi amaçlı kullanılsa bile silah ile sınav binasına gelmemelidirler. Bu adaylar kesinlikle sınava ve binaya alınmaz. Bir şekilde girmişlerse dışarı çıkartılıp sınavları geçersiz sayılır. Sınava herkes birlikte başlayacaktır. Size "SINV BŞLMIŞTIR" denmeden soruları cevaplamaya başlamayınız. Sınavınız bittiğinde, Cevap Kâğıdınız ve Soru Kitapçığınızı salon görevlilerine şahsen teslim ediniz. Teslim etmediğiniz evrak nedeniyle sınavlarınız geçersiz sayılır. Sınavınızda Başarılar Dileriz.