Dküman N MM-YR-01 Revizyn Tarihi 01.08.2011 Revizyn N 00 Sayfa N 1/11 1. Amaç ve Kapsam Bu Yönergenin amacı, Selçuk Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü ders planında yer alan Makine Mühendisliği Uygulaması I ve Makine Mühendisliği Uygulaması II derslerinin bölümümüzün eğitim amaçlarını gerçekleştirebilecek ve prgram çıktılarını elde edebilecek şekilde etkin larak uygulanması için yöntem luşturmaktır. 2. Kavramlar 2.1.Tasarım Tasarım, istenilen gereksinimleri karşılayacak bir sistem, bileşen veya sürecin rtaya çıkarılması sürecidir. Tasarım sürecinde eldeki kaynaklar belirli kısıtlara rağmen en ptimal biçimde, belirlenmiş tasarım amaçlarını karşılayan çıktılara dönüştürülür. Mühendislik Tasarımı sürecinde matematik, temel bilimler ve mühendislik bilimleri alanında kazanılmış bilgiler eş zamanlı ve eş amaçlı larak kullanılır. Tasarım sürecinde nihai tasarımın elde edilmesi için karar alma işlemlerinin bir çk kez tekrarlanması gerekebilir. Tasarım sürecinin temel aşamaları: tasarım planlama, kaynak araştırması, kavram (knsept) geliştirme, yapılabilirlik değerlendirmesi, sentez (ön tasarım, detaylı tasarım), analiz, prttip geliştirme/pilt tesis/deneme üretimi, dğrulama ve geçerli kılma testleridir. 2.2.Prje Tabanlı Öğretim Tasarım, mühendisliği diğer mesleklerden ayırt eden en önemli fnksiyndur. Mühendislik prgramlarının amacı genel larak ssyal gereksinimleri karşılayan etkin tasarımlar yapan mühendisleri mezun etmek şeklinde tanımlanmaktadır. Bu tanım dğrultusunda, mühendis yetiştiren prgramların tasarım pedagjisi knusuna özel önem atfetmesi, bu kapsamda prje tabanlı öğretime gereken önemi vermesi inkar edilemez bir gerçektir. Bu nedenle, dünyanın her yerindeki mühendislik prgramlarında bitirme prjesi dersi bulunmakta, bu ders, mühendislik müfredatının en önemli dersi larak kabul edilmektedir.. Prje Tabanlı Öğretim, öğrencinin aktif katılımını güdüleyen, yaratıcılığını ön plana çıkaran, planlama, değerlendirme, karar verme ve uygulama yeteneklerini geliştiren, değişik alanlarda elde edilen bilgilerin eş amaçlı larak tümleşik yapıda kullanılmasını sağlayan, farklı araç, kaynak ve teknikleri kullanmasını destekleyen, teknik bilgi ve beceri dışındaki ssyal becerilerini de kullanmasın ve geliştirmesini destekleyen bir eğitim yöntemidir. 2.3. Makine Mühendisliği Uygulamalarının Amacı Öğrencilere pratiğe uygulanabilir bir tasarım prblemi üzerinde çalışma fırsatı tanıyarak prje planlama, knsept luşturma, yaratıcı düşünme, tasarım yapma, prttip üretimi, dğrulama ve geçerli kılma test prgramı luşturma ve uygulama, takım çalışması yapma, tplantı yapma, sözlü ve yazılı iletişim sağlama, prfesynel yazılımları kullanma, teknik rapr yazma, sözlü ve pster sunum yapma knularında bilgi ve deneyim kazandırmaktır. 2.4. Makine Mühendisliği Uygulaması Derslerinin S.Ü. Makina Mühendisliği Prgram Çıktıları ile Etkileşimi S.Ü. Makine Mühendisliği Bölümü için belirlenmiş Prgram Çıktıları ndan MMU 2 dersi ile gerçekleştirilebilecekler aşağıda altı çizilmiş larak verilmiştir: Selçuk Üniversitesi, Mühendislik-Mimarlık Fakültesi, Makine Mühendisliği prgramından mezun lan öğrencilerin aşağıdaki özelliklere sahip lması beklenilir: 1
Dküman N MM-YR-01 Revizyn Tarihi 01.08.2011 Revizyn N 00 Sayfa N 1/11 I. Matematik, fen bilimleri ve mühendislik bilimleri alanlarında yeterli bilgi temeline, mesleki uygulamalarla ilgili terik ve uygulamalı bilgilerini mühendislik prblemlerini mdellemek ve çözmek üzere entegre larak kullanabilme becerisine sahip, II. Karmaşık yapıdaki makine mühendisliği prblemlerini tespit etme, tanımlama, frmüle etme ve çözme ve bu amaçlara ulaşmak için ihtiyaç duyulan analitik yöntemleri ve mdelleme tekniklerini seçme ve uygulama becerisine sahip, III. İstenilen gereksinimleri karşılayabilecek yeni veya geliştirilmiş sistem/ süreç /cihaz / ürünü, amaçlanan kullanımla ilgili teknik/eknmik/ssyal kısıtları veya tasarım girdilerini göz önüne alarak tasarlama ve tasarım sürecinde ihtiyaç duyulabilecek mdern tasarım tekniklerini/araçlarını/cihazlarını kullanma becerisi kazanmış, IV. Mühendislik prblemlerinin çözümü için gerekli lan mdern teknik ve araçlar ile bilişim teknljilerini etkin biçimde kullanma becerisine sahip, V. Mühendislik prblemlerinin incelenmesi ve çözümü için gerekli labilecek deney ve ölçüm sistemlerini tasarlama, kullanma, veri tplama, snuçları analiz etme ve yrumlama becerisine sahip, VI. Tasarımda ve mühendislik prblemlerinin çözümünde çk disiplinli faaliyetlerin gerekliliğinin bilincinde lan, mühendislik prblemlerini çözmek için bireysel çalışma ve aynı disiplindeki veya farklı disiplinlerdeki kişilerden luşan ekipler içinde çalışma alışkanlığı ve yeteneği kazanmış, VII. Mühendislik uygulamaları için Türkçe ve İngilizce dillerde etkin sözlü ve yazılı etkin iletişim kurma becerilerine sahip, VIII. Kişisel gelişimine önem veren, yaşam byu öğrenmenin gerekliliğini kavramış, yeni bilgilere erişebilme, bilim ve teknljideki gelişmeleri izleme ve kendini sürekli yenileme becerisine sahip, IX. Mesleki srumlulukları ile etik srumluluklarının bilincinde lan, mesleki uygulamaların etik byutunu sağlıklı larak algılayıp muhakeme edebilen, X. Prje yönetimi, risk yönetimi, kalite yönetimi, stratejik yönetim ve değişim yönetimi gibi mesleki uygulamalar hakkında bilgi; girişimcilik, yenilikçilik ve sürdürülebilir kalkınma hakkında farkındalık sahibi, XI. Mesleki uygulamaların ülke ve dünya ölçeğinde eknmik, hukuksal ve ssyal alanda luşturacağı etkileri kestirebilen, iş sağlığı ve güvenliği, dğal çevrenin krunması ve güvenliği, ürün srumluluğu, ürün güvenliği ve güvenilirliği, enerji verimliliği vb. kavramlar ile çağın srunları hakkında bilgi sahibi. 2.5.Makine Mühendisliği Uygulaması Derslerinden Beklenilen Çıktılar Öğrenciler bir takım halinde çalışarak pratiğe uygulanabilir bir tasarım prblemini çözümleme ve prttip üretimi yapma, yapılan tasarımı değerlendirme ve sunma knusunda deneyim kazanacaktır. Bu deneyim, belirlenmiş bir bütçe sınırına uyularak gerçekleştirilecektir. Öğrenciler, makine mühendisliği eğitimi süresince almış ldukları derslerde elde ettikleri bilgi ve yetenekleri yenilikçi ve iddialı bir tasarım prblemini çözmek üzere kullanma imkanına sahip lacaktır. MMU 2 Prjesi, öğretim elemanlarından luşan, içinde sanayiden gelen katılımcıların da bulunabileceği bir jüri tarafından değerlendirilecektir. Öğrenciler, yaptıkları prjenin sanayiden gelen katılımcıların da bulunabileceği bir jüri tarafından değerlendirileceğini göz önüne alarak çalışacaklardır. 3. Uygulama 3.1. Prje Knuları MMU I ve MMU II prje knuları aşağıda belirtilen dört farklı prgramın her hangi birinden seçilebilir. 2
Dküman N MM-YR-01 Revizyn Tarihi 01.08.2011 Revizyn N 00 Sayfa N 1/11 Endüstri Ortaklığı Prgramı: Endüstriden sağlanan bağışlarla finanse edilecek, destek sağlayan endüstri kuruluşlarının ihtiyacı lan tasarım prblemlerini çözümlemek amacıyla yürütülecek tasarım prjelerini içermektedir. Bu prjeler için uygun lduğunda TÜBİTAK, TTGV, SAN-TEZ, Kalkınma Ajansı vb. kuruluşlardan destek alınabilecektir. Öğrenciler, bu prgram kapsamında yaptıkları çalışmanın, içinde sanayiden gelen katılımcıların da bulunduğu bir jüri tarafından değerlendirileceğini göz önüne alarak çalışır. Araştırma Ortaklığı Prgramı: KOSGEB, TEKNOGİRİŞİM, TÜBİTAK 2209 vb. Ar-Ge destek prgramlarından destek alarak yürütülecek, prje yürütücüsü öğrenciler lan tasarım prjelerini içerir. Bu prgram kapsamında yürütülecek prjeler için finansal destek alınması knusundaki srumluluk ilgili öğrencilere aittir. Tasarım Yarışmaları Prgramı: Resmi veya özel sektör kuruluşları ile meslek kuruluşları veya öğrenci rganizasynları tarafından düzenlenen yarışmalara katılmak üzere öğrenciler tarafından yürütülecek tasarım prjelerini içerir. Bu prjelerin finansmanı ilgili yarışma prgramı tarafından veya öğrenci rganizasynları tarafından veya bizzat öğrenciler tarafından karşılanır. Yenilikçi Prjeler Prgramı: Öğretim elemanları tarafından ilan edilen veya öğrenciler tarafından üretilen yenilikçi ve iddialı prje knularını gerçekleştirmek üzere yürütülecek tasarım prjelerini içerir. Bu kapsamdaki prjeler için gerekli labilecek finansman bizzat öğrenciler tarafından karşılanır. Prje Knuları aşağıdakilerden her hangi biri labilir: Yeni test cihazı/düzeneği/sistemi Yeni ürün Aksesuar ürün (Örnek: Otmbil tmatik park sistemi) Geliştirilmiş ürün Yeni süreç Geliştirilmiş süreç Prje knuları, mümkün lan ölçüde endüstrinin ihtiyaçları dğrultusunda belirlenir. Prje knularını Bölüm Başkanlığı, Ana Bilim Dalı Başkanlıkları ve öğretim elemanları üretim ve hizmet sektörü kuruluşları ile kurduğu ikili ilişkiler kapsamında belirler. Prje knularının sanayinin ihtiyaçları dğrultusunda belirlenmesi için: Sanayide atölye veya rganizasyn stajı yapan öğrenciler, staj işvereninin Prje Knusu Bilgi Frmu MM-FR-14 dldurarak bölüme göndermesini sağlar, Her Ana Bilim Dalı Başkanlığı bünyesindeki öğretim elemanlarının her yıl en az 10 üretim/hizmet sektörü kuruluşunu ziyaret etmesini sağlar. MMU I prjesi öğrencilerin tasarım prjesi yürütme knusunda gerekli bilgi ve becerileri kazanmasını amaçlar. Bu nedenle, MMU I prjesinde öğrencilerin prje yürütme knusunda kazandığı deneyim, rtaya knulan tasarımın kalitesinden daha önceliklidir. Bu tespit dğrultusunda, MMU I prjesi knusunun MMU II prjesi knusuna göre daha klay ve/veya basit lması beklenilir. MMU II prjesinde ise öğrencilerin almış lduğu derslerde elde ettiği bilgileri kullanarak verilen kısıtlar altında belirlenmiş tasarım amaçlarını karşılayan yeni bir tasarım rtaya çıkarması beklenilir. Bu nedenle MMU II prje knusunun MMU I prjesine göre daha karmaşık ve daha uğraştırıcı lması beklenilir. Prje kapsamında tasarlanacak cihaz/düzenek/sistem/ürün/sürecin prttipinin/pilt tesisinin üretilmesi Makine Mühendisliği Prgram Çıktılarının gerçekleştirilmesi açısından önem taşımaktadır. Bu nedenle, öğretim elemanlarının MMU II prje çalışmaları kapsamında prttip/pilt tesis üretimi ve dğrulama ve geçerli kılma testlerinin uygulanması çalışmalarına yer vermesi beklenilir. 3
Dküman N MM-YR-01 Revizyn Tarihi 01.08.2011 Revizyn N 00 Sayfa N 1/11 Verilecek MMU I ve MMU II prjeleri kesinlikle tasarım faaliyetlerini içermelidir. (İçinde tasarım faaliyeti lmayan, hazır bir deney setinden elde edilen snuçların işlenip yrumlanması, bir knuda literatür araştırması yapılması, iki ürünün mukayesesi vb. prjeler MÜDEK akreditasyn kriterlerini karşılamamaktadır. ) Buna ilave larak MMU II prjelerinde aşağıdaki ilkelere uyulur: Prfesynel yazılımların (Autdesk Inventr, ANSYS, Prengineer, MasterCAm, Adams, Cimatrn, Fluent, NASTRAN, CATIA, Autdesk Mldflw vb.) kullanılmasına özen gösterilir, Örnek : Türbin ve pmpa tasarımı (ANSYS ve Fluent kullanarak) Yrulma Test Cihazı Tasarımı (ANSYS, NASTRAN, CATIA, Unigraphics vb. kullanarak) Rüzgar Tüneli Tasarımı ve Prttip Üretimi (ANSYS ve Fluent kullanarak) 3 Eksenli Endüstriyel Rbt Tasarımı (ANSYS ve MATLAB Simulink kullanarak) Tasarlanan ürünün mdel veya prttipinin, tasarlanan sürecin pilt tesisinin imal edilmesine özen gösterilir, Örnek: Quadrcpter Tasarımı Ve Prttip Üretimi Bzuk Para Sayma Makinası Tasarımı ve Prttip Üretimi Hvercraft Tasarımı ve Prttip Üretimi PLC Kntrllü Rbt Tasarımı ve Prttip Üretimi İnsansız Sualtı Aracı Tasarımı ve Prttip Üretimi Bilgisayar Destekli Kalite Kntrl Sistemi Tasarımı ve Prttip Üretimi Savurma döküm süreci tasarımı ve deneme üretimi Prfesynel yazılım kullanılmayan veya prttip üretim çalışması yer almayan MMU 2 prje knularının rutinin ötesinde lması, yani tasarım için öngörülen bazı kısıtlar veya hedefler içerecek özellikte lması beklenilir. Prje çalışmaları kapsamında prfesynel yazılımlarla tasarım çalışmaları yer almıyr ise ya da tasarlanan ürün veya sistemin prttip üretimi yapılmayacak ise Hidrlik Pres Tasarımı, Mbil Hidrlik Vinç Tasarımı, Santrifüj Pmpa Tasarımı, Sıhhi Tesisat Sistemi Tasarımı gibi prjeler MMU II prjesi larak verilememesi beklenilir. Bu tür prjeler ya ilgili derste uygulama prjesi larak veya MMU1 prjesi larak verilebilir. 6 katlı bir binanın sıhhi tesisat prjesi veya hidrlik pres prjesi öğrencinin ilgili derste öğrendiği bilgilerle yapabileceği prjelerdir. Oysa MMU II prjesi öğrencinin almış lduğu tüm derslerden edindiği bilgi ve deneyimi bir ana tasarım deneyiminde dönüştürmesini hedeflemektedir. Bu nedenle prje isiminde prjenin knsepti veya kısıtlarını ifade eden ayırt edici bir unsur lması gereklidir. Bu kapsamda verilebilecek prjelere örnekler: Titreşim Etkili Hidrlik Pres Tasarımı, Mbil Hidrlik Vinçler İçin Mment (Devrilme Önleme) Kntrl Sistemi Geliştirilmesi, Düşük Ağırlıklı Mbil Hidrlik Vinç Tasarımı, Kmpakt Mbil Hidrlik Vinç Tasarımı, Su Tasarrufuna Yönelik Sıhhi Tesisat Prjesi, Bir Kapalı Spr Salnunun Sıhhi Tesisat Prjesi, 4
Dküman N MM-YR-01 Revizyn Tarihi 01.08.2011 Revizyn N 00 Sayfa N 1/11 Yeşil Bina Tasarımı, Seyyar Klima Ünitesi Tasarımı Güneş Enerjisi Destekli Hibrit Kalrifer Tesisatı Prjesi, Yüksek Seviyeli Prgramlama Dili Kullanarak Havalandırma /Klima Tesisi Prjelendirme (Örnek uygulama yapılmalı) Yüksek Seviyeli Prgramlama Dili Kullanarak Isı Yalıtımı Prjelendirmesi (Örnek uygulama yapılmalı) Yenilenebilir Enerji nin Kullanıldığı Sistem/Mekanların Tasarımı (Örnek uygulama yapılmalı) 3.2. Prje Knularının İlan Edilmesi ve Seçilmesi Güz yarıyılı başlamadan önce Bölüm Başkanlığı öğretim elemanı başına düşecek tahmini prje öğrencisi sayısını ilan ederek öğretim elemanlarından Makine Mühendisliği Uygulaması I dersinde vereceği prje knularını ister. Güz ve bahar yarıyılı başlamadan önce Bölüm Başkanlığı öğretim elemanı başına düşecek tahmini prje öğrencisi sayısını ilan ederek öğretim elemanlarından Makine Mühendisliği Uygulaması II dersinde vereceği prje knularını ister. Öğretim elemanlarının MMU Prje Knusu Bildirim Frmu MM-FR-13 ile bildirdiği prje knuları, Prje Krdinatörü ve ilgili Ana Bilim Dalı Başkanlıklarınca gözden geçirilir. Gözden geçirme snucuna göre Bölüm Başkanlığı ilgili öğretim elemanından belirlediği prje knularını red eder veya revizyn isteyebilir. Prje Krdinatörü ve Ana Bilim Dalı Başkanlığınca naylanan MMU I-II Prje Knuları Bölüm Başkanlığınca tpluca ilan edilir. Öğretim elemanları Bölüm Başkanlığına bilgi vermek kşuluyla MMU II dersinde vereceği prje knularını yarıyıl başlamadan önceki bir tarihte (bir önceki yıl snunda veya bir önceki yarıyıl içinde) ilan edebilir. Bu durumda, ilgili öğretim elemanı, ilan edeceği knuları MMU Prje Knusu Bildirim Frmu MM-FR-13 ile Bölüm Başkanlığına ileterek ilan etmek için nay alır. Öğrenciler ilan edilen prje knularından her hangi biri üzerinde çalışmak veya kendi belirledikleri yenilikçi ve iddialı bir tasarım prjesi üzerinde çalışmak üzere ilgili öğretim elemanları ile görüşmeler yaparlar. Öğrenciler, takım çalışması şeklinde verilecek prjeler için ilgili öğretim elemanları ile görüşmeleri ferdi larak yapabileceği gibi kendi takımlarını luşturarak takım halinde de yapabilirler. Öğrenciler/Takımlar yaptığı görüşmeler snucunda seçtiği bir öğretim üyesi ile belirledikleri prje için MMU Prje Prtklü MM-FR-02 imzalar. Öğrenciler/Takımlar birden fazla Öğretim Elemanı ile prje prtklü imzalayamaz. Böyle bir durumda öğrenciye/takıma verilecek prje knusu Bölüm Başkanlığınca belirlenir. Öğretim Elemanları, öğrencilerle imzaladıkları MMU Prje Prtklü MM-FR-02 frmlarını Bölüm başkanlığınca ilan edilen tarihe kadar Bölüm Başkanlığına elden teslim eder. Prje dağıtım listeleri Bölüm Başkanlığınca bölüm web sayfasında ve ilan panlarında ilan edilir. Geç kayıt, ilgili öğretim elemanı ile iletişim kuramama vb. nedenlerle prje knusu alamayan öğrenciler, MMU Prje Tercih Frmu MM-FR-05 ile istediği prje knusunu almak üzere Bölüm Başkanlığına müracaat eder. Bu öğrencilerin prje knularının dağıtımı, öğretim elemanlarının bş 5
Dküman N MM-YR-01 Revizyn Tarihi 01.08.2011 Revizyn N 00 Sayfa N 1/11 kalan öğrenci kntenjanları ve öğretim elemanlarının kıdemleri esas alınarak Bölüm Başkanlığınca yapılır. Öğrenciler, bu yönergede yer alan esaslara uygunluk sağlamak kşuluyla geçen yıl/yarıyılda başarısız lduğu prje knusunu önceki yıl/yarıyıldaki prje danışmanının yeniden alabilir. Prje alan öğrencilerin hem mekanik hem de ısıl sistemlerin tasarımı knusunda deneyim kazanmasını sağlamak üzere mekanik sistem/ürün/süreç tasarımına daklanmış prjelerde akışkan/ısı hesaplamalarını gerektiren tasarım girdileri/kısıtları tanımlanmasına özen gösterilecek, ısıl sistem/ürün/süreç tasarımına daklanmış prjelerde mekanik eleman/bileşenlerle ilgili hesaplamaları gerektiren tasarım girdileri/kısıtları tanımlanmasına özen gösterilecek, Prje Danışmanları/Prje Krdinatörü, prje alan öğrencilerin hem mekanik hem de ısıl sistemlerin tasarımı knusunda deneyim kazanmasını sağlamak üzere öğrencilerin MMU ı ve MMU II prjelerini bir ısıl sistem, bir termal sistem/ürün/süreç tasarımı yapacak şekilde seçmesini sağlamaya özen gösterecek, bu durumun gerçekleşmesi için özendirici önlemler alacaktır. Prje alan öğrenciler, hem mekanik hem de ısıl sistemlerin tasarımı knusunda deneyim kazanmak zrunda lduğunun bilinciyle özel ilgi duyduğu alanla(ısıl/mekanik) ilgili prje knusunu MMU II de almayı, daha az ilgi duyduğu alanla ilgili prje knusunu MMU I prjesi larak almayı tercih edecektir. Prje Danışmanları/Prje Krdinatörü öğrencilerin bu tür isteklerini karşılamaya azami özeni gösterecektir. 4. MMU Derslerinin Yürütülmesi MMU 2 Prje çalışmaları tercihan 2- kişiden luşan (en çk 5) 3 takımlar tarafından yürütülmesi beklenilir. Takımlara yan dal veya çift anadal prgramı yapan öğrenciler alınabileceği gibi diğer bölümlerden prje öğrencisi/gönüllü öğrenci alınabilir. Takım luşturmadaki zrluklar, öğrenci sayının yetersizliği gibi zrunlu hallerde prjeler tek bir öğrenci tarafından münferiden yürütülebilir. Prje takımları, öğrencilerin kendi aralarında luşturdukları takımlar labileceği gibi, prje danışmanının luşturduğu takımlar labilir. Takımlar luşturulurken takımın iyi anlaşan kişilerden değil, birbirini tamamlayan kişilerden luşması göz önünde bulundurulmalıdır. Takımlar, Prje Danışmanı tarafından, gerektiğinde MMU Prje Gruplandırma Bilgi Frmu MM-FR-08 ile takım üyeleri hakkında gerekli bilgileri tplayarak luşturulur. MMU I dersi kapsamında haftalık ders prgramında belirtilen saatlerde tasarım süreci ile ilgili terik bilgilerin verileceği dersler yapılır. Dersler, Bölüm Prje Krdinatörü tarafından verilir. Bu derslere devam zrunlu lup, derse devam etmeyen öğrenciler, uygulamadan başarılı lsalar dahi devamsız sayılır. MMU ı ve MMU II dersleri uygulamalı deslerdir. Bu derslerden kalan öğrenciler dersi tekrar aldığında dersin tüm mükellefiyetlerini yeniden sağlamak zrundadır. 2011-2012 bahar yarıyılından itibaren MMU II dersini alan öğrencilere tasarım çalışmalarında ihtiyaç duydukları bilgileri vermek üzere Prje Yönetimi, Hata Türü ve Etkileri Analizi, Prje Yazım Kuralları, İş Güveliği, Ürün Geliştirme Süreci, Teknik Resim, Mesleki Yazılımlar, Maliyet Analizi vb. knularda seminerler verilecektir. Seminerlerin tarih ve yeri yarıyıl içinde ilan edilecektir. Seminerlere ve derslere %70 devam zrunluluğu vardır. Devam zrunluluğunu tamamlayamayan öğrencilerin prjeleri jüriye/değerlendirmeye alınmaz. 6
Dküman N MM-YR-01 Revizyn Tarihi 01.08.2011 Revizyn N 00 Sayfa N 1/11 Öğrenciler prje çalışmalarını, prje danışmanı lan öğretim elemanı ile haftalık görüşmeler yaparak sürdürürler. Haftalık görüşmeler yarıyıl başında belirlenmiş görüşme saatlerinde dershanelerde yapılır. Prje danışmanı ile haftalık görüşmelere %80 devam zrunluluğu vardır. Devam zrunluluğunu tamamlayamayan öğrencilerin prjeleri jüriye/değerlendirmeye alınmaz. Öğretim elemanları öğrencilerin devamını izlemek üzere Prje Devam İzleme Frmu MM-FR-03 tutar. Öğrenciler devam ettikleri dersler için bu frma imza atar. MMU Prjesi vize ntu, prje danışmanı tarafından, takımların/öğrencilerin luşturduğu Prje Vize Rapru MM-FR-12 üzerinde inceleme yapılarak ve öğrencilerin/takımların yaptığı sözlü sunuşları esas alınarak verilir. Öğrencilerin ara sınav başarı değerlendirilmesinde; prje ile ilgili larak yaptığı teknik çalışmaların yanı sıra, kaynak araştırma, prje planlama, kavram luşturma, takım içinde çalışma knularındaki perfrmansı da göz önüne alınır. 5. MMU I-II Prjelerinin İçeriği Her Prje çalışmasında aşağıdaki adımlar bulunmak zrundadır. 1. Her öğrenci/takım Etik Sözleşme MM-FR-07 yi imzalar. 2. Her bir öğrenci/prje takımı, Micrsft Office vb. yazılım kullanarak Prje Planı (Gantt) şeması luşturur, Gantt şeması şeklindeki prje planını kullandığı prfesynel yazılımın çıktısı larak veya Prje Planı Frmu MM-FR-11 kullanarak dkümante edip danışmanına sunar. 3. Her bir prje takımı, takımın rganizasyn yapısını belirleyip takımdaki üyelerin yetki ve srumluluklarını tanımladığı bir Prje Organizasynu Tanımlama Frmu MM-FR-15 dldurarak prje danışmanına teslim eder. Prje süreci byunca tanımlanan rganizasyn yapısına uyulur. Bireysel prjeler için bu adıma gerek yktur. 4. Her bir prje takımı, prje planında yer alan iş paketlerinin tanımlandığı, prje iş paketi sayısınca İş Paketi Tanımlama Frmlarını MM-FR-13 dldurarak prje danışmanına teslim eder. 5. Her öğrenci/takım, danışmanına kaynak araştırma snuçlarını içeren Kaynak Araştırması Rapru MM-FR-01 sunar. 6. Her bir öğrenci/prje takımı, kaynak araştırması yaptıktan snra prje knusu tasarımla ilgili knsepti luşturarak Kavram Tanımlama ve Tasarım Girdileri Frmunu MM-FR-10 dldurup danışmanına teslim eder, danışmanın tasarım girdilerini naylamasından snra tasarıma başlar. 7. Ön tasarım ve detaylı tasarım yarıyıl içinde ders içi ve dışı saatlerde yapılır. Prjenin ilerleme durumu prje danışmanınca her hafta yapılacak haftalık prje görüşmelerinde izlenir. Prje ilerleme durumu prje danışmanı tarafından Prje Faaliyetleri İzleme Frmu MM-FR-04 üzerinde izlenir. 8. Her öğrenci/takım, uygun bir yazılım kullanarak tasarladığı sistem/ürünle ilgili 3 D virtüel mck-up mdeli luşturarak tasarımın simülasynunu yapar. Virtüel mdel için Slidwrks, ADAMS vb. prfesynel yazılımlardan birinin kullanılması zrunludur. 9. Her öğrenci/takım vize sınavı haftasında Prje Vize Rapru Frmu MM-FR-12 hazırlayarak prje danışmanına teslim eder, vize ntu almak üzere bu raprdaki hususları prje danışmanına sözlü larak sunar. 10. Her prjede maliyet analizi yapılması zrunludur. Maliyet analizine esas alınacak üretilecek birim sayısı prje danışmanı tarafından belirlenir. 7
Dküman N MM-YR-01 Revizyn Tarihi 01.08.2011 Revizyn N 00 Sayfa N 1/11 11. Her prjede geliştirilen ürün/sistem/sürece ait Kmple Resim Mntaj Resimleri Her bir bileşene ait imalat resmi ve perasyn planı bulunur. Teknik resimler teknik resim standartlarına uygun larak Autcad/Slidwrks vb. yazılımlar kullanılarak çizilir. Teknik resimlerin başkalarına çizdirilmesi kabul edilmez. Teknik resimlerin her hangi bir sözlü anlatıma gerek lmaksızın tasarımı yapılan ürünün imalatı için gerekli tüm bilgileri içerecek şekilde hazırlanmasına özen gösterilir. Teknik resimler hiyerarşik biçimde numaralandırılır. Tasarlanan sistem/ürüne ait parça ve bileşenlerin üretimi için gerekli perasyn planları Parça Üretimi Operasyn Planı Frmu MM-FR-16 ile dökümante edilir. 11. Her öğrenci/takım hazırladığı prje için Makina Mühendisliği Bölümü Prje Yazım Kuralları nda verilen frmata uygun bir Prje Rapru luşturur. Prje Raprunun elektrnik kpyası CD veya uygun diğer bir kayıt rtamına kaydedilmiş larak prje danışmanına teslim edilir, yazıcı çıktısı lan kpyası ise MMU I Prjesi için Bölüme teslim edilmek üzere prje danışmanına, MMU II prjesi için prje jürisine sunulmak üzere Prje Krdinatörüne teslim edilir. 12. MMU II prjesi için her öğrenci/takım, multimedya rtamında hazırlanmış bir sunum hazırlayarak prje jürisinde sunum yapar. Hazırlanan sunumun elektrnik kpyası prje rapru ekine knulur. Takımlar sunum için kendi aralarında iş bölümü yaparlar. Sunum sırasında takımın her üyesi mümkün lan ölçüde eşit miktarda zaman kullanır. Sunum yaparken her üye prjeye kendi katkısı hakkında bilgi verir. 13. Multimedya sunum yapılırken prje takımı/öğrenci yaptığı prjesinin ve yaptığı tasarımın ülke ve dünya ölçeğinde eknmik, hukuksal ve ssyal alanda luşturacağı etkileri irdelemesi ve prjesini ve prje kapsamında yaptığı tasarımı mesleki etik açıdan değerlendirmesi gereklidir. 14. MMU II prjesi için her öğrenci/takım hazırladığı prjeyi tanıtan A1 byutunda bir pster hazırlayıp kâğıt çıktı ve elektrnik kpya larak teslim eder. 15. Prje rapru MS Wrd ve/veya MathCAD rtamında luşturulur. Teknik resimler danışman öğretim elemanının özel bir isteği lmaması halinde Autcad ve/veya Slidwrks yazılımları kullanılarak çizilir. 16. Hazırlanan prjeler MMU I için prje danışmanına, PROJE II için Bölüm Prje Krdinatörüne Prje Rapru ve ekindeki Prje Dsyası ile birlikte teslim edilir. Prje Dsyasında aşağıdaki dkümanlar bulunur: Prje Dsyası Kntrl Listesi Frmu MM-FR-018 İmzalanmış Etik Sözleşme MM-FR-07 Takım Üyelerinin Prjeye Katkısı Beyan Frmu MM-FR-19 (Takımlar için) Prje Planlama yazılımının çıktısı lan Gantt şeması şeklindeki prje planı veya Prje Planı Frmu MM-FR-11 Prje Organizasynu Tanımlama Frmu MM-FR-15 İş Paketi Tanımlama Frmları MM-FR-09 Kaynak Araştırması Rapru MM-FR-01 Kavram Tanımlama ve Tasarım Girdileri Frmu MM-FR-10 8
Dküman N MM-YR-01 Revizyn Tarihi 01.08.2011 Revizyn N 00 Sayfa N 1/11 Prje Faaliyetleri İzleme Frmu MM-FR-04 3D Virtüel Mck-Up Mdeli Dsyaları (Elektrnik kpya) Prje Vize Rapru Frmu MM-FR-12 Prttip Ürün 6. MMU Prjelerinin Değerlendirilmesi Multimedya sunum dsyası (Elektrnik kpya) (MMU II prjelerinde) A1 byutunda Prje Tanıtım Psteri (Kağıt çıktı) (MMU II prjelerinde) A1 byutunda Prje Tanıtım Psteri (Elektrnik kpya) (MMU II prjelerinde) Prje Rapru (Prje danışmanı için elektrnik kpya) Prje Rapru ekinde CD vb. elektrnik kayıt rtamına kayıt edilmiş Teknik Resimler ve Operayn Planları (Kmple Resim, Mntaj Resimleri, Her bir bileşene ait imalat resimleri ve Parça Üretimi Operasyn Planı Frmları MM-FR-16 ) Prje Rapru (Bölüm arşiv kpyası için kağıt çıktı şeklinde) Aşağıdaki durumlarda MMU I-II Prjeleri değerlendirmeye alınmaz Prje Rapru ekinde kağıt çıktı şeklinde Teknik Resimler ve Operayn Planları (Kmple Resim, Mntaj Resimleri, Her bir bileşene ait imalat resimleri ve Parça Üretimi Operasyn Planı Frmları MM-FR-16 ) MMU I derslerinin ve MMU II seminerlerinin %70 ine ve/veya haftalık prje görüşmelerinin %80 ine devam etmeyen öğrencilerin prjeleri, Prttip imalatı yapılması gerekmesine rağmen prttip ürün imal edilmemiş prjeler, Bu yönergeye göre prje ekinde bulunması gereken dkümanlardan biri veya bir kaçı eksik lan prjeler. MMU I-II Prjesi hazırlayan her öğrenci/takım vize sınavı haftasında Prje Vize Rapru Frmu MM- FR-12 hazırlayarak prje danışmanına teslim eder, vize ntu almak üzere bu raprdaki hususları prje danışmanına sözlü larak sunar. Prje danışmanı öğrencinin/takımın prjedeki ilerleme durumunu ve haftalık prje görüşmelerine davam durumunu göz önüne alarak vize ntu verir. MMU I-II vize ntları Prje Nt Listesi MM-FR-20 ile öğrenci işleri yazılımına girilmek üzere Bölüm Prje Krdinatörüne iletilir. MMU I Prjeleri prje danışmanı tarafından değerlendirilir. Her öğrenci/takım prje çalışmalarını Makina Mühendisliği Bölümü Prje Yazım Kuralları nda verilen frmata göre hazırladığı Prje Raprunun bir yazılı kpyası(bölüm arşiv kpyası için) ve bir elektrnik kpyasını (Prje danışmanı için) prje danışmanına teslim eder. Ekleri tamamlanmayan prjeler değerlendirmeye alınmaz. Prje danışmanı, prje değerlendirmesini Prje Bireysel Değerlendirme Frmunda MM-FR-04 verilen kriterlere göre yaparak değerlendirme snucunu bu frma işler. Prjenin tüm eklerini içerdiğini belirten, danışman tarafından imzalanmış Prje Dsyası Kntrl Listesi Frmu MM-FR-018 danışman tarafından dldurulup imzalanmış Prje Değerlendirme Frmu MM-FR-04 e iliştirilerek nt listesine giriş yapılmak üzere Prje Krdinatörüne iletilir. MMU II Prje değerlendirme jürileri ve jüri değerlendirme prgramı Bölüm Prje Krdinatörü tarafından luşturulur, Bölüm Başkanı tarafından naylanarak yürürlüğe girer. Jüriler en az iki en 9
Dküman N MM-YR-01 Revizyn Tarihi 01.08.2011 Revizyn N 00 Sayfa N 1/11 çk dört kişiden luşur. Jürilerde imkânlar ölçüsünde sanayiden gelen üyelerin lmasına özen gösterilir. MMU 2 Prjesi yapan her öğrenci/takım, prje çalışmalarını Makina Mühendisliği Bölümü Prje Yazım Kuralları nda verilen frmata göre hazırladığı Prje Raprunun ve A1 (594mm 841mm) byutunda hazırladığı prje psterinin kâğıt çıktılarını (Bölüm arşiv kpyası için), Prje Raprunun ve A1 (594mm 841mm) byutunda hazırladığı prje psterinin elektrnik kpyalarını (Prje Danışmanı için), Prje danışmanının prjenin jüriye alınabileceğini belirtmek üzere imzaladığı Prje Teslim Frmu MM-FR-17 ile birlikte Prje Krdinatörüne teslim eder. Ekleri tamamlanmamış lan veya prje danışmanının jüri değerlendirmesine hazır bulmadığı prjeler jüri değerlendirmesine alınmaz. Öğrenci/Takım prje knusu, faaliyetlerini ve snucunu jüri üyelerine anlatmak üzere bir sunum yapar. Jüri üyeleri tarafından srulan sruları cevaplar. Prje değerlendirme jürisi/prje danışmanı gerek gördüğü takdirde takım üyelerinin prjeye yaptığı katkıyı belirlemek amacıyla takım üyelerini tek başına değerlendirmeye alabilir. Prje değerlendirme Jürisi üyeleri, takımın başarısını ve takım üyelerinin bireysel başarısını Prje Bireysel Değerlendirme Frmunda MM-FR-06 belirtilen kriterlere göre değerlendirir. Jüri üyeleri takım üyelerinin bireysel değerlendirmesini yaparken üyenin prje çalışmasında üstlendiği rl, sunumdaki perfrmansı, prje knusuna hakimiyeti, takımın diğer üyelerin verdiği nt göz önüne alır. Prje danışmanı, üyenin bireysel başarı ntunu belirlerken prje görüşmelerine devamını da göz önüne alır. Üyenin bireysel perfrmans ntu: pzitif veya negatif işaretli nrmalizasyn ntunun Takım Ntuna eklenmesiyle hesaplanır. Jüri değerlendirmesi, bireysel değerlendirmelerin rtalaması alınarak yapılır. Değerlendirme snucu Prje Değerlendirme Frmuna MM-FR-21 işlenerek jüri üyeleri tarafından imzalanır. Jüri değerlendirmesine alınan prjeler için prje dsyasının eksiksiz larak teslim edildiğini belirtmek üzere Prje Dsyası Kntrl Listesi Frmu MM-FR-018 Jüri Değerlendirme Frmuna iliştirilir. Prje değerlendirmesini yapan Jüri öğrenci/takım Başarılı /Başarılı (-) / Başarısız larak değerlendirir. Prje değerlendirme jürisi tarafından Başarılı(-) değerlendirmesi yapılan prjelerde yapılacak düzeltme ve değişiklikler Prje Değerlendirme Frmuna MM-FR-21 işlenir. Başarılı(-) değerlendirmesi yapılan prjenin müellifi lan öğrenci/takım, jürinin istediği düzeltme/değişiklik/ilaveleri yaptıktan snra prje rapru ve prje dsyasını jüri üyeleri ve prje danışmanının yeniden incelemesine sunar, prje danışmanı tarafından istenilmesi halinde prje danışmanı ve katılabilecek diğer jüri üyelerine bir sunum yaparlar. Jüri üyeleri, prje rapru ve prje dsyasında yapılan düzeltme/değişiklik/ilaveleri yeterli bulduğu takdirde değerlendirme snucu Başarılı ya dönüşür. Aksi halde değerlendirme snucu Başarısız a dönüşür. Yeniden incelemede başarısız bulunan prje için takımın tüm üyeleri başarısız sayılır. Başarısız lan takım üyelerinin ntu Prje Danışmanı tarafından belirlenir. MMU I ve MMU II vize/final/bütünleme ntları Bölüm Prje Krdinatörü tarafından dersin AKTS (ECTS) frmunda ilan edilen yönteme göre hesaplanarak öğrenci işleri tmasyn yazılımına girilir. Jüri tarafından başarılı bulunan prjelere ait psterler yıl byunca bu amaç için ayrılmış panlarda sergilenir. Prje çalışması snucunda bir mdel ve/veya prttip ürün elde edilmişse ürün ve çalışmayı gösteren pster aynı anda sergilenir. 10
Dküman N MM-YR-01 Revizyn Tarihi 01.08.2011 Revizyn N 00 Sayfa N 1/11 Aksi belirtilmedikçe prje snucunda elde edilen tasarıma ait fikri ve sınai mülkiyet hakları öğrencinin, prttip ürünün mülkiyeti bölümündür. Farklı uygulamalar için öğrenci ile bölüm ve prje danışmanı arasında bu hakların paylaşımını düzenleyen prtkl imzalanır. 7. Uygulama Bu Yönerge Makine Mühendisliği Bölüm Başkanlığı ve Makine Mühendisliği Bölümü Prje Krdinatörü tarafından uygulanır. REFERANS DOKÜMANLAR Kaynak Araştırması Rapru MM-FR-01 MMU Prje Prtklü MM-FR-02 Prje Devam İzleme Frmu MM-FR-03 Prje Faaliyetleri İzleme Frmu MM-FR-04 MMU Prje Tercih Frmu MM-FR-05 Prje Bireysel Değerlendirme Frmu MM-FR-06 Etik Sözleşme MM-FR-07 MMU Prje Gruplandırma Bilgi Frmu MM-FR-08 İş Paketi Tanımlama Frmu MM-FR-09 Kavram Tanımlama ve Tasarım Girdileri Frmu MM-FR-10 Prje Planı Frmu MM-FR-11 Prje Vize Rapru MM-FR-12 MMU Prje Knusu Bildirim Frmu MM-FR-13 Prje Knusu Bilgi Frmu MM-FR-14 Prje Organizasynu Tanımlama Frmu MM-FR-15 Parça Üretimi Operasyn Planı Frmu MM-FR-16 Prje Teslim Frmu MM-FR-17 Prje Dsyası Kntrl Listesi Frmu MM-FR-018 Takım Üyelerinin Prjeye Katkısı Beyan Frmu MM-FR-19 Prje Nt Listesi MM-FR-20 MM-FR-21 Prje Değerlendirme Frmu Makina Mühendisliği Bölümü Prje Yazım Kuralları 11