PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİNE İLİŞKİN USUL VE ESASLAR HAKKINDAKI EL KİTABI Editör(ler) 1 2 3 Ankara 2011
İÇİNDEKİLER Amaç Uygulamada Kullanılacak Kanun Ve Yönetmelikler: Ürünlere İlişkin Standartların Listesi El Kitabında Geçen Tanımlar Piyasa Gözetimi Ve Denetimindeki Genel Esaslar Denetim Yapılacak Yerler Denetimde Kim Muhatap Alınır? Denetleme Görevi Ne Şekilde Yerine Getirilir Denetimde Uygulanması Gerekenler Uygunsuzluk Ve Güvensizlik Halinde Alınacak Önlemler Ve Uygulanacak Müeyyideler A- Uygunsuzluk Halinde Alınacak Önlemler Ve Uygulanacak Müeyyideler B-Güvensizlik Sonucunda Alınacak Önlemler Ve Uygulanacak Müeyyideler Yıllık Kayıtlar Ve Faaliyet Raporu Denetçinin Görev, Yetki Ve Sorumlulukları Üreticinin Veya Dağıtıcının Denetim Ve Gözetim Faaliyetleri İle İlgili Sorumlulukları Ek-1 Denetim Akış Şeması Ek-2 Oyuncaklar İçin Denetçi Kontrol Listesi Ek-3 Oyuncak Test Kiti Ek-4 Piyasa Gözetimi ve Denetimi Tutanağı Ek-5 Teknik dosya inceleme Ek-6 Geri çağırma ilan örneği Ek-7 Oyuncaklar İçin..Yılı Denetim Kayıtları* Ek-8 Üç yaş altı ve üstü çocuklara yönelik oyuncaklar Ek-9 Oyuncak sınıflandırmasına ilişkin kılavuz Ek-10 Su oyuncaklarına ait kılavuz Ek-11 Oyuncak müzik aletlerine ilişkin kılavuz
AMAÇ Bu el kitabının amacı oyuncakların piyasaya arzı veya dağıtımı aşamasında veya oyuncaklar piyasada iken gözetimi ve denetimine ilişkin usul ve esaslar ile alınacak önlemleri, piyasa gözetimi ve denetimi konularında Bakanlığımızın görev, yetki ve sorumlulukları ile üretici ve dağıtıcıların yükümlülüklerini açıklamaktır. UYGULAMADA KULLANILACAK KANUN VE YÖNETMELİKLER: 4703 Sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun (11 Temmuz 2001 tarih ve 24459 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanmış ve 11 Ocak 2002 tarihinde yürürlüğe girmiştir) Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmelik (17 Ocak 2002 tarih ve 24643 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanmış ve 11 Ocak 2002 tarihi itibarıyla yürürlüğe girmiştir), CE Uygunluk İşaretinin Ürüne İliştirilmesine ve Kullanılmasına Dair Yönetmelik (17 Ocak 2002 tarih ve 24643 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanmış ve 11 Ocak 2002 tarihi itibarıyla yürürlüğe girmiştir.) Sağlık Bakanlığınca Yapılacak Piyasa Gözetimi ve Denetiminin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik (25 Haziran 2007 tarih ve 26563 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmış ve yürürlüğe girmiştir) Sağlık Bakanlığınca Yapılacak Piyasa Gözetimi ve Denetiminin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (05 Nisan 2008 tarih ve 26838 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmış ve yürürlüğe girmiştir) Oyuncaklar Hakkında Yönetmelik (17 Mayıs 2002 tarih ve 24758 sayılı Resmi Gazetede yayımlanıp, 17 Kasım 2003 tarihinde yürürlüğe girmiştir), Oyuncaklar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (18 Kasım 2003 tarih ve 25293 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır) Oyuncaklar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (22 Kasım 2006 tarih ve 26354 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.) Onaylanmış Kuruluş Kriterleri Tebliği (28 Şubat 2004 tarih ve 25387 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.) Oyuncaklar Hakkında Yönetmelik ile İlgili Uyumlaştırılmış Standardlara Dair Tebliğ (15 Kasım 2003 tarih ve 25290 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.) Oyuncak ve Çocuk Bakım Eşyalarındaki Phthalatlar Hakkında Tebliğ (20 Ekim 2005 tarih ve 25972 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.) Oyuncaklar Hakkında Yönetmelik ile İlgili Uyumlaştırılmış Standardlara Dair Tebliğ de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (31 Mart 2006 tarih ve 26125 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.) Oyuncak ve Çocuk Bakım Eşyalarındaki Phthalatlar Hakkında Tebliğ de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (06 Kasım 2007 tarih ve 26692 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.) Mıknatıslı Oyuncakların Taşıması Gereken Sağlık ve Güvenlik Risklerini Gösterir Uyarıya Dair Tebliğ (09 Ocak 2009 tarih ve 27105 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanmıştır.) Türk Standardları Enstitüsünün Onaylanmış Kuruluş Olarak Görevlendirilmesine Dair Tebliğ (03 Kasım 2009 tarih ve 27395 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır) Mıknatıslı Oyuncakların Taşıması Gereken Sağlık ve Güvenlik Risklerini Gösterir Uyarıya Dair Tebliğin Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Tebliğ (16/03/2010 tarihli ve 27523 sayılı Resmi Gazetede (16/03/2010 tarih ve 27523 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanmıştır.) Oyuncak ve Çocuk Bakım Eşyalarındaki Phthalatlar Hakkında Tebliğin Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Tebliğ(15 Eylül 2011 tarih ve 28055 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.) Bazı Tehlikeli Maddelerin, Müstahzarların ve Eşyaların Üretimine, Piyasaya Arzına ve Kullanımına İlişkin Kısıtlamalar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (20/03/2011 tarihli ve 27880 sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır.
ÜRÜNLERE İLİŞKİN STANDARTLARIN LİSTESİ TS 5217 EN 71-1, Oyuncak Güvenliği Bölüm 1: Mekanik ve Fiziksel Özellikler, TS 5218 EN 71-2, Oyuncak Güvenliği Bölüm 2: Alevlenebilirlik, TS 5219 EN 71-3, Oyuncak Güvenliği Bölüm 3: Bazı Elementlerin Göçü, TS EN 71-4, Oyuncak Güvenliği Bölüm 4: Kimya ve İlgili Faaliyetler İçin Deney Setleri, TS EN 71-5, Oyuncak Güvenliği Bölüm 5: Deney Setleri Dışındaki Kimyasal Oyuncaklar (Setler), TS EN 71-6, Oyuncak Güvenliği Bölüm 6: Yaş Uyarı Etiketlemesi İçin Grafik Sembol, TS EN 71-7 Oyuncak güvenliği - Bölüm 7: Parmak boyaları - Özellikler ve deney metotları TS EN 71-8 Oyuncak Güvenliği-Bölüm 8: Aile İçin Ev İçi ve Ev Dışı Kullanılan Salıncaklar, Kaydıraklar ve Benzer Aktivite Oyuncakları TS EN 71-9 Oyuncak güvenliği - Bölüm 9: Organik kimyasal bileşikler- Özellikler TS EN 71-10 Oyuncak güvenliği - Bölüm 10: Organik kimyasal bileşikler - Numune hazırlama ve özütleme TS EN 71-11 Oyuncakların güvenliği Bölüm 11: Organik kimyasal bileşimler Analiz yöntemleri TS EN 12227 Ev içi kullanım için çocuk oyuncak parkı - Bölüm 1: Güvenlik kuralları ve deney metodları TS EN 61558-2-7 Güç Transformatörlerinin,Güç Besleme Birimlerinin ve Benzerlerinin Güvenliği Bölüm 2-7: Oyuncak Transformatörleri İçin Özel Kurallar TS EN 62115 Elektrikli oyuncaklar - Güvenlik
PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİNDEKİ GENEL ESASLAR: Piyasa gözetimi ve denetimi; ürünün piyasaya arzı veya dağıtımı aşamasında veya ürün piyasada iken, ilgili teknik düzenlemeye uygun olarak üretilip üretilmediğini, güvenli olup olmadığını denetlemek veya denetlettirmek; güvenli olmayan ürünlerin güvenli hale getirilmesini temin etmek, gerektiğinde yaptırımlar uygulanmasını sağlamak amacıyla Bakanlık ve İl müdürlükleri tarafından yapılacak her türlü faaliyeti kapsar. Yönetmeliğe uygun ürünlerin güvenli olduğu kabul edilir. Oyuncakların piyasa gözetimi ve denetimi aşağıdaki esaslar çerçevesinde yapılır: 1- Bakanlık piyasa gözetimi ve denetimini (EK-1) re sen veya şikayet üzerine İl Müdürlükleri ile birlikte yürütür, piyasa gözetimi ve denetimi sonucunda gerekli önlemleri alır ve idari yaptırımları uygular. Piyasa gözetimi ve denetimi konusunda, denetçiler denetleme, inceleme, araştırma ve gerekli önlemleri almakla görevli ve yetkilidirler, 2- Piyasa Gözetim ve denetiminde Bakanlığın Oyuncak Piyasa Gözetim ve Denetimi Yıllık Planı baz alınır, bunun yanı sıra Denetçiler ve diğer kamu kuruluşlarının yaptıkları denetimler sonucunda ortaya çıkan ürüne ilişkin mevzuata uygunsuzluklar; bir kazanın nedenleri araştırılırken ortaya çıkan bilgiler; tüketici, kullanıcı, rakip üreticiler, dağıtıcılar, uygunluk değerlendirme kuruluşları ve onaylanmış kuruluşlar, diğer kamu kuruluşları ve sivil toplum örgütleri tarafından ürünün teknik düzenlemeye uygunsuzluğu ve güvensizliği konusunda yapılan ihbarlar, şikâyetler ve bu çerçevede elde edilen bilgiler piyasa gözetimi ve denetimi amacıyla kullanılabilir. Reklâm, satış ve kiralama amacıyla internette yer alan ürünler de piyasaya arz edilmiş kabul edilir ve bu ürünlere ilişkin bilgiler piyasa gözetimi ve denetimi amacıyla kullanılır. DENETİM YAPILACAK YERLER: Denetim, ürünlerin; 1) Mağaza, dükkan, ticarethane, depo, ambar ve nakil araçları ve benzeri gibi her türlü depolandığı ve/veya satıldığı yerlerde, 2) Gerekli hallerde, ürünlerin üretildikleri, işlendikleri, ambalajlandıkları veya montaj yapıldıkları, depolandıkları yerlerde de, re sen veya şikayet üzerine yapılır. Denetimler, denetim yapılan yerlerde yapılan çalışmaları engellemeyecek şekilde yapılır. DENETİMDE KİM MUHATAP ALINIR? Denetlemede üreticinin muhatap alınması esastır. Bu husus, dağıtıcının 4703 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin 9 uncu fıkrasında düzenlenen yükümlülüklerini ortadan kaldırmaz. Dağıtıcının iş yerinde yapılan denetimde, üreticinin adı ve adresi tespit edilir. Piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetleri sonucunda güvenli olmadığı belirlenen ürünlere ilişkin olarak üreticinin tespit edilemediği durumlarda, İl Müdürlüğünce belirlenen süre içinde (5 iş günü) üreticinin veya ürünü tedarik ettiği kişinin kimliğini bildirmeyen dağıtıcı, üretici olarak kabul edilir. Üreticinin yurt dışında yerleşik olması halinde yetkili temsilci ve/veya ithalatçı muhatap alınır ve bunlar da üretici ile aynı sorumluluğu taşır.
DENETLEME GÖREVİ NE ŞEKİLDE YERİNE GETİRİLİR. Denetleme görevi, üretici veya dağıtıcıya ait bilgi ve belgelerin ilgili mevzuat çerçevesinde incelenmesi ile malların duyusal incelemesinin yapılması ve gerektiğinde her türlü test ve muayenenin yapılması veya yaptırılması suretiyle yerine getirilir, Piyasa gözetimi ve denetiminde gerekli görülen durumlarda, test ve muayene laboratuarları dahil olmak üzere Bakanlığın imkanlarından veya gözetim ve denetime konu ürüne ilişkin uygunluk değerlendirmesi işlemlerinde yer almayan ancak bu konuda yeterliliği Bakanlıkça tespit edilmiş olan test, muayene ve/veya belgelendirme kuruluşlarının imkanlarından yararlanılabilir. Ancak, test ve kontrol sonucuna göre karar verme Bakanlığa aittir Denetlenmiş ürünler gerekli görüldüğü taktirde yeniden denetlenebilir, DENETİMDE UYGULANMASI GEREKENLER: (1) Piyasa gözetimi ve denetimi, aşağıdaki hususlardan bir veya birkaçını kapsayacak şekilde yapılır. a) Teknik düzenlemenin öngördüğü işaretler veya belgeler üzerinde inceleme, b) Denetçi kontrol listesine (Ek-2) ve test kitine (EK-3) göre duyusal inceleme ve muayene, c) Test veya muayene. (2) Denetimle görevli personel, ürünün test ve muayenesini gerekli gördüğü takdirde, her türlü testi yaptırmak üzere denetlenen ürünlerden numune alabilir. Numune miktarı, her durumda, ürünün yapısına ve özelliğine göre, test veya muayenelerin gerektirdiği ölçüyü aşmamak üzere, şahit numune alınması fiilen mümkün olmayan haller hariç, biri şahit numune olmak üzere en az üç takım olarak alınır. (3) Denetleme sırasında alınan numuneler için üç nüsha halinde tutanak (Ek-4) düzenlenir ve tutanağın numune alma kısmı doldurularak tutanakta numune alma gerekçesi belirtilir. Numuneler özelliklerine göre mühürleri bozulmadan açılmayacak şekilde denetçi tarafından üretici veya dağıtıcı ile birlikte mühürlenir ve üzerlerine tutanakla bağlantılarını açık olarak gösteren ve tarafların isim, unvan ve imzalarını taşıyan etiketler konulur. Alınan numunelerin bir takımı ile birlikte Numune Alma Tutanağının bir nüshası üreticiye veya dağıtıcıya verilir. Test ve muayene yapılması için alınan numunenin bir takımı ile birlikte tutanağın bir nüshası Bakanlığa gönderilir. Denetçi alınan şahit numuneyi ve tutanağın bir nüshasını ise İl Müdürlüğüne teslim eder. Numune, üretici veya dağıtıcıdan bedeli ödenmeden alınır. Test veya muayeneyi yapan kuruluş tarafından, mücbir sebepler hariç olmak üzere en geç kırkbeş (45) işgünü içerisinde numune ile ilgili rapor düzenlenir ve ilgili müdürlüğe gönderilir. (4) Alınan numunelerin başka yere taşınması veya korunması güç ya da sakıncalı ise, numuneler, üretici veya dağıtıcıya saklanmak üzere bırakılır ve durum tutanağa yazılır. (5) Test ve muayene sonucunda, teknik düzenlemesine uygun ve güvenli olduğunun tespit edilmesi durumunda, Bakanlığın yazısı üzerine bu husus üreticiye, üreticinin Türkiye dışında olması halinde, üretici tarafından yetkilendirilen temsilciye veya ithalatçıya İl Müdürlüğü tarafından bildirilir. Oyuncak güvensiz ise İl Müdürlüğü 4703 sayılı kanun Madde 11 uyarınca gerekli önlemleri alır. Ayrıca Bakanlık tarafından imalatçı veya ithalaçıya 4703 sayılı kanun Madde 12 b bendine göre idari para cezası uygulanır. Üretici, üreticinin Türkiye dışında olması halinde, üretici tarafından yetkilendirilen temsilci veya ithalatçı bu bildirinin yapıldığı tarihten itibaren on beş gün içinde şahit numuneleri geri alabilir veya aldırabilir. Bu süre içinde alınmayan ürünler, İl Müdürlüğünce tasarruf edilir. (7) Piyasa gözetim ve denetimi kapsamında yukarıda belirtilen faaliyetlerin masrafları Bakanlık tarafından karşılanır. Ancak, ürünün teknik düzenlemesine uygun veya güvenli olmadığının, teknik düzenlemenin bulunmadığı hallerde ise güvenli olmadığının tespit edildiği durumlarda masraflar üreticiye aittir. Bu ücret hakkında 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri uygulanır. Bu kapsamda tahsil edilen tutarlar Genel Bütçeye gelir kaydedilir. Piyasa
gözetimi ve denetimi sonucunda güvenli olmadığı tespit edilen ürünlerin piyasaya arzının yasaklanması, toplatılması, imhası ve risk altındaki kişilere duyurulması konusunda yapılacak masraflar da üretici tarafından karşılanır. UYGUNSUZLUK VE GÜVENSİZLİK HALİNDE ALINACAK ÖNLEMLER VE UYGULANACAK MÜEYYİDELER A- Uygunsuzluk Halinde Alınacak Önlemler Ve Uygulanacak Müeyyideler (1)-Denetçi, ürünün teknik düzenlemesine uygun olup olmadığını tespit etmek amacıyla, öncelikle ürünün, ilgili teknik düzenlemede öngörülen işaret veya belgeleri taşıyıp taşımadığına bakar, oyuncakların etiket/ambalajı incelenerek CE işareti, İmalatçı/ithalatçı adı ve adresi, uyarılar v.b.açısından incelenir. Bu işaret ve/veya belgeleri taşımadığı ve/veya ilgili teknik düzenlemenin diğer kriterlerine uymadığı tespit edilen ürünler hakkında, teknik düzenlemeye uygunsuzluk nedeniyle tutanak düzenlenir. Bu durumda Tutanağın Aykırılık kısmı doldurulur, bu uygunsuzluğun insan sağlığı, can ve mal güvenliğine bir tehdit arz etmemesi koşuluyla; -Denetlenen yer satış yeri ise, satış yerinden imalatçı/ithalatçının adı/adresi tespit edilir. Dağıtıcı bu bilgiyi hemen temin edemez ise 5 iş günü süre verilir ve Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmeliğin Ürün Güvenliği ve Bu Kapsamda Üreticilerin ve Dağıtıcıların Yükümlülükleri 7 nci maddesi gereğince üreticinin/ithalatçının tespit edilemediği durumlarda, yetkili kuruluşça belirlenecek süre içinde üreticinin veya malı tedarik ettiği kişinin kimliğini bildirmeyen dağıtıcının, üretici/ithalatçı olarak kabul edileceği ve yasal işlemlerin buna göre yapılacağı bildirilir, Dağıtıcı imalatçı/ithalatçı adı adresini bildirmez ise satış yeri bilgileri temin edemediğinden 4703 sayılı kanun 12. madde e bendine göre işlem yapılması gerekir. Bunun için Bakanlığa idari para cezasının uygulanması için yazı yazılır. Ürünler piyasadan İl Müdürlüğünce çekilir. -Adı ve adresi tespit edilen imalatçı/ithalatçıdan teknik dosya istenir -Denetim yeri imalatçı veya ithalatçı yeri ise teknik dosya ve ilgili diğer bilgiler incelenir(ek- 5). Satış yeri denetiminde ise imalatçıdan veya ithalatçıdan temin edilen teknik dosya incelenir. -Ürünün tanımını, test raporlarını, kullanma talimatlarını, etiket/ambalaj örneklerini v.b bilgileri içeren Teknik dosya bilgileri incelemesi sonucunda ürün uygun ise imalatçı/ithalatçı tarafından yapılacak etiket/ambalajda düzeltme için süre verilir. Bu süre sonunda düzeltici faaliyet yapıldı ise satışına izin verilir. Aykırılık giderilmez veya teknik dosya incelemesi sonucunda ürün uygun bulunmaz ise imalatçı/ithalatçı hakkında teknik düzenlemeye göre uygunsuz ürün piyasaya arz etmekten 4703 sayılı kanun 12. madde a bendine göre işlem yapılması gerekir. Bunun için Bakanlığa idari para cezasının uygulanması için yazı yazılır. Ürünler piyasadan İl Müdürlüğünce çekilir. Ayrıca, ilgili teknik düzenlemeye uygun olmayan veya CE işareti taşımayan ürünlerin, aykırılığı giderilinceye veya analiz raporları çıkıncaya kadar, piyasaya arzının geçici olarak durdurulmasına denetimle görevli personelin görüşü üzerine ilgili müdürlüğünce karar verilir. (Aykırılık Durumu:CE işaretinin olmaması veya yanlış yerleştirilmesi, CE benzeri işaretlerle tüketicinin yanıltılması,teknik dosyanın olmaması veya belge eksiğinin bulunması,üreticinin adının ve adresinin etiket üzerinde olmaması, uyarı gerektirdiği halde uyarılarının bulunmaması veya uyarıların yanlış yerleştirilmesi (örneğin 0-3 yaş grubuna uygun oyuncağın üzerine 0-3 yaşa uygun değildir işaretinin olması )v.b ) (2)- Uygunluk işaretinin veya uygunluk değerlendirme işlemleri sonucunda verilen belgelerin tahrif veya taklit edildiğinin veya usulüne uygun olmadan kullanıldığının (örneğin üretmekte olduğu bir oyuncak için yapmış veya yaptırmış olduğu analiz ve diğer belgeleri diğer bir oyuncak için de kullanıyor olması) tespit edilmesi halinde uygunsuzluk nedeniyle tutanak düzenlenir. Bu durumda Tutanağın Usulsüzlük kısmı doldurulur, Tutanağın bir örneği Bakanlığa gönderilir. Bakanlık tarafından üreticiye Kanunun 12 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde öngörülen idari para cezasını uygulanır, ayrıca Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulur.
B-Güvensizlik Sonucunda Alınacak Önlemler Ve Uygulanacak Müeyyideler (3)- (1) deki ilgili teknik düzenlemeye uygunsuzluk hali ile (2) deki uygunluk işaretinin veya uygunluk değerlendirme işlemleri sonucunda verilen belgelerin tahrif veya taklit edilmesi veya usulüne uygun olmadan kullanılması halinin, ürünün güvensizliğine dair ciddi şüphelere yol açtığı durumlarda, güvensizlik nedeniyle tutanak düzenlenir. Bu durumda Güvensizlik Şüphe kısmı doldurulur ve duyusal inceleme ve/veya test veya muayeneye başvurulur. Duyusal incelemenin yeterli olmadığı durumlarda numune alınır ve tutanağın numune alma kısmı da doldurulur. Bu durum, ilgili teknik düzenlemeye uygunluğu belgelenmiş ürünler için de geçerlidir. Güvensizlik Şüphesi: Ürünün ilgili teknik düzenlenmesinde öngörülen işaret ve/veya belgeleri taşımaması veya bunların teknik düzenlemede belirtilen hususlara uygun olmaması ya da tahrif veya taklit edilmesi veya usulsüz olarak kullanılması ürünün güvensizliğine dair ciddi şüpheye yol açabilir. Güvensizlik şüphesi ile güvensizlik belirtisi arasındaki farkı açıklamak için bir örnek vermek gerekirse, oyuncağın teknik dosyasındaki herhangi bir eksiklik, ürünün güvensizliği konusunda bir şüphe doğmasına yol açar. Ancak 36 ayın altındaki çocukların kullanması için tasarlanan oyuncaklar,oyuncak parçaları ve ayrılabilir parçaları emme ve/veya nefesle çekilmesini önleyecek boyutta olmaması hali oyuncağın güvensiz olduğunun belirtisidir. (4)- (1) deki ilgili teknik düzenlemeye uygunsuzluk hali (2) deki uygunluk işaretinin veya uygunluk değerlendirme işlemleri sonucunda verilen belgelerin tahrif veya taklit edilmesi veya usulüne uygun olmadan kullanılması halinin ürünün güvensizliğine dair kesin belirti ortaya çıkardığı durumlarda tutanak düzenlenir. Bu durumda Güvensizlik Belirti kısmı doldurulur ve numune alınarak Çerçeve Yönetmeliğin 10 uncu maddesi uygulanır. Bu durum, güvenli olmadığına ilişkin kesin belirti bulunan ilgili teknik düzenlemeye uygunluğu belgelenmiş ürünler için de geçerlidir (5) Güvenlikle ilgili ciddi riskler içerdiği tespit edilen ürünlerin piyasa arzı geçici olarak durdurulur. (Örneğin test kitleri ile güvensizliği saptanan ürünler) (6) Test/muayene sonucunda sonucunda; a) Güvenli olmadığı tespit edilen ürünün aynı zamanda ilgili teknik düzenlemesine de uygun olmadığı durumlarda, b) Güvenli olmadığı tespit edilen ürünün uygunluk işaretinin veya uygunluk değerlendirme işlemleri sonucunda verilen belgelerin aynı zamanda tahrif veya taklit edildiği veya usulüne uygun kullanılmadığı durumlarda, c) İlgili teknik düzenlemesine uygunluğu belgelenmiş olsa bile ürünün güvenli olmadığı tespit edildiği durumlarda ürünün güvenli olmadığının tespit edilmesi halinde; Bakanlığın güvensizliği bildirir yazısı üzerine İl Müdürlüğü Çerçeve Yönetmeliğin 11 inci maddesi uyarınca; a. Ürünün piyasaya arzının yasaklanmasını, b. Piyasaya arz edilmiş olan ürünlerin piyasadan toplanmasını, c. Ürünlerin, güvenli hale getirilmesinin imkansız olduğu durumlarda, taşıdıkları risklere göre kısmen ya da tamamen bertaraf edilmesini, d. (a), (b) ve (c) bentlerinde belirtilen önlemler hakkında gerekli bilgilerin, masrafları üreticiden karşılanmak üzere, ülke genelinde dağıtımı yapılan iki gazete ile ülke genelinde yayın yapan iki televizyon kanalında ilanı (EK-6) suretiyle, risk altındaki kişilere duyurulmasını üretici ile temasa geçerek sağlar. Bakanlık tarafından ise üreticiye 30/3/2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler Kanununun genel hükümleri göz önünde bulundurularak, 4703 sayılı Kanunun 12 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen göre idari para cezası uygulanır.
(7) Üretici, güvenli olmadığı tespit edilen ürünün kendisi tarafından piyasaya arz edilmediğini veya ürünün güvenli olmaması halinin ilgili teknik düzenlemeye uymaktan kaynaklandığını kanıtladığı takdirde sorumluluktan kurtulur NOT: Piyasa denetim ve gözetim tutanağını firma yetkilisinin imzadan imtina etmesi durumunda tutanağın firma yetkilisinin imzalaması gereken kısmına kişinin imzadan imtina ettiği yazılır ancak, tutanağın bir örneği firmaya bırakılmaz İl Sağlık Müdürlüğü tarafından firmaya resmi yazışma ile gönderilir. AYLIK KAYITLAR VE FAALİYET RAPORU İl Müdürlükleri, yürüttüğü piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerine ilişkin aylık kayıtları (Ek- 7) tutarlar. Bu kayıtlar çerçevesinde müdürlükler, aylık olarak piyasa gözetimi ve denetimi faaliyet raporu hazırlayarak, her ayının 15 ine kadar Bakanlığa gönderir. DENETÇİNİN GÖREV, YETKİ VE SORUMLULUKLARI Bakanlık tarafından verilen eğitimi tamamlayan ve sınavlarda başarı gösteren ve denetimle görevlendirilen denetçi; a) Denetimle görevli personelin görev ve yetkileri: 1) İlgili mevzuat hükümleri uyarınca, görev alanına giren konularda piyasa gözetimi ve denetimini yapmak, gerekli tutanak ve raporları hazırlamak ve ilgili yerlere sunmak, 2) Kanunda belirtilen cezalar ve önlemler hariç olmak üzere, denetim faaliyeti sırasında, ilgililerin cezai sorumluluğunu gerektiren eylemleri saptadığında durumu Bakanlığa yazılı olarak bildirmek, 3) Görev alanına giren konularda ve ilgili mevzuatın uygulanmasında ortaya çıkan ihtiyaçlar çerçevesinde inceleme ve araştırma yapmak, görüş ve önerilerini İl Müdürlüğüne ve Bakanlığa sunmak, 4) Denetlenecek ürünlerden numune almak, 5) Yürüttüğü denetim görevi için gerekli gördüğü dosya ve belgeleri gizli de olsa, denetim yaptığı kuruluş ve kişilerden istemek, bunları incelemek, bunların yetkili merciler tarafından onaylanmış örneklerini almak, üretim ve depolama yerleri de dahil olmak üzere ürünlerin satıldığı veya kullanıldığı yerler ile denetime konu olan sabit ve seyyar her türlü diğer yerlerde inceleme, sayım ve araştırma yapmak, bunları mühürlemek, bu konularda her derecedeki yetkili ve ilgiliden her türlü yardım ve bilgiyi istemek, 6) Üretici veya dağıtıcının piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetini engellemesi durumunda, güvenlik güçlerinden yardım istemek ve onların nezaretinde denetim yapmak, 7) Yaptığı denetimlerde denetlenen her ürün için ayrı ayrı olmak üzere başlangıçtan sonuca kadar yapılan tüm işlemlerin (Yazışmalar, tutanak örnekleri vb.) dosyasını tutmak, 8) Piyasa gözetimi ve denetimi sırasında, gerekli görülmesi durumunda, Bakanlık ve Bakanlığın yetki devrettiği hallerde ilgili valilik onayı ile refakat etmek üzere, işin niteliğine uygun uzman kişileri davet etmek, bunların görüş ve önerilerinden yararlanmak ve rapor istemek b) Denetçinin Sorumlulukları:
1) Bakanlık tarafından verilen kimlik ile görevlendirme belgesini, denetimden önce üretici veya dağıtıcıya ibraz etmek, 2)Denetlediği üretici veya dağıtıcı kuruluşların yönetim ve yürütme işlerine karışmamak, 3) Piyasa gözetimi ve denetimi görevini, mevzuata uygun olarak bağımsız ve tarafsız yürütmek, 4) Piyasa gözetimi ve denetimi sırasında elde ettiği her türlü bilgi ve belgelere ilişkin olarak gizlilik ilkesine riayet etmek. ÜRETİCİNİN VEYA DAĞITICININ DENETİM VE GÖZETİM FAALİYETLERİ İLE İLGİLİ SORUMLULUKLARI a) Üretici ve dağıtıcı, Kanunun 5 inci maddesi ve Çerçeve Yönetmeliğin 6 ncı ve 7 nci maddelerinde belirtilen sorumlulukların yanı sıra denetim görevinin gereği gibi yürütülmesi için denetçiye görevi süresince uygun bir çalışma yeri sağlamak. Uygun yer bulunamadığında veya denetime uygun koşullar oluşturulmadığında, denetçinin isteği üzerine ürüne ait tüm dosya ve belgeleri denetçinin çalışma yerine getirerek kendisine teslim etmek, b) İlgili teknik düzenlemede belirtilen tüm belgeleri on yıl boyunca muhafaza etmek, istenilmesi halinde denetçiye ibraz etmek; c) Denetimle görevli personelin, piyasa gözetimi ve denetimi ile ilgili olarak istediği tüm bilgi ve belgeleri gizli de olsa denetimle görevli personele sunmak zorundadırlar.
EK-1 DENETİM AKIŞ ŞEMASI YERLİ OYUNCAK İTHAL 1-Teknik düzenlemenin öngördüğü işaretler ve/veya belgeler üzerinde inceleme, (CE işareti ve teknik dosya) 2- Denetçi kontrol listesine göre duyusal inceleme ve muayene 1-Teknik düzenlemenin öngördüğü işaretler ve/veya belgeler üzerinde inceleme, (CE işareti ve teknik dosya, uygunluk beyanı) 2- Denetçi kontrol listesine göre duyusal inceleme ve muayene AYKIRILIK DURUMU -CE işaretinin olmaması -CE işaretinin yanlış yerleştirilmesi -Gerekli uyarıları üzerinde olmaması -Etiket/ambalaj bilgilerinde eksiklik (örneğin 0-3 yaş grubuna uygun oyuncağın üzerine 0-3 yaşa uygun değildir işaretinin olması, üretici/ithalatçı adı ve adresinin yer almaması v.b ) İZLENECEK YOL Bu uygunsuzluğun insan sağlığı, can ve mal güvenliğine bir tehdit arz etmemesi koşuluyla; -Denetim yeri dağıtıcı ise dağıtıcıdan üretici/ithalatçının adı/adresi tespit edilir. Dağıtıcı bu bilgiyi hemen temin edemez ise 5 iş günü süre verilir ve Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmeliğin Ürün Güvenliği ve Bu Kapsamda Üreticilerin ve Dağıtıcıların Yükümlülükleri 7 nci maddesi gereğince üreticinin/ithalatçının tespit edilemediği durumlarda, yetkili kuruluşça belirlenecek süre içinde üreticinin veya malı tedarik ettiği kişinin kimliğini bildirmeyen dağıtıcının, üretici/ithalatçı olarak kabul edileceği ve yasal işlemlerin buna göre yapılacağı bildirilir, imalatçı/ithalatçıdan teknik dosya istenir -Dağıtıcı imalatçı/ithalatçı adı adresini bildirmez ise satış yeri bilgileri temin edemediğinden 4703 sayılı kanun 12. madde e bendine göre işlem yapılması gerekir. Bunun için Bakanlığa idari para cezasının uygulanması için yazı yazılır. Ürünler piyasadan İl Müdürlüğünce çekilir. -Denetim yeri imalatçı veya ithalatçı yeri ise teknik dosya ve ilgili diğer bilgiler incelenir. Satış yeri denetiminde ise imalatçıdan veya ithalatçıdan istenilen teknik dosya incelenir. -Teknik dosya bilgileri incelemesi sonucunda ürün uygun ise imalatçı/ithalatçı tarafından yapılacak etiket/ambalajda düzeltme için süre verilir. Bu süre sonunda düzeltici faaliyet yapıldı ise satışına izin verilir. - Aykırılık giderilmez veya teknik dosya incelemesi sonucunda ürün uygun bulunmaz ise imalatçı/ithalatçı hakkında teknik düzenlemeye göre uygunsuz ürün piyasaya arz etmekten 4703 sayılı kanun 12. madde a bendine göre işlem yapılması gerekir. Bunun için Bakanlığa idari para cezasının uygulanması için yazı yazılır. Ürünler piyasadan İl Müdürlüğünce çekilir. USULSÜZLÜK DURUMU -CE işareti/veya teknik dosyadaki belgelerin tahrif ve taklit edilmesi veya usulüne uygun olarak kullanılmaması durumudur. (örneğin üretmekte olduğu bir oyuncak için yapmış veya yaptırmış olduğu analiz ve diğer belgeleri diğer bir oyuncak için de kullanıyor olması). İZLENECEK YOL Teknik dosya incelemesi sonucunda usulsüzlük tespit edildiğinde 4703 sayılı Kanun un 12 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde öngörülen idari para cezası uygulanması gerekir. Bunun için Bakanlığa idari para cezasının uygulanması için yazı yazılır. Ürünler piyasadan İl Müdürlüğünce çekilir.
GÜVENSİZLİK ŞÜPHESİ NEDENİ Aykırılık ve/veya usulsüzlüğün varlığı, duyusal inceleme (beş duyu organı ve kitlerle inceleme) oyuncak hakkında ciddi şüphe uyandırması halinde güvensizlik şüphesi oluşur. İZLENECEK YOL Duyusal incelemenin yeterli olmadığı ve ürünün test ve muayenesini gerekli görüldüğü durumlarda biri şahit numune olmak üzere en az üç takım olarak numune alınır. Tutanağın Numune alma kısmı da doldurulur. Denetleme sırasında alınan numuneler için üç nüsha halinde tutanak (Ek-3) düzenlenir ve tutanağın numune alma kısmı doldurularak tutanakta numune alma gerekçesi belirtilir. Numuneler özelliklerine göre mühürleri bozulmadan açılmayacak şekilde denetçi tarafından üretici veya dağıtıcı ile birlikte mühürlenir ve üzerlerine tutanakla bağlantılarını açık olarak gösteren ve tarafların isim, unvan ve imzalarını taşıyan etiketler konulur. Alınan numunelerin bir takımı ile birlikte Numune Alma Tutanağının bir nüshası üreticiye veya dağıtıcıya verilir. Test ve muayene yapılması için alınan numunenin bir takımı ile birlikte tutanağın bir nüshası Bakanlığa gönderilir. Denetçi alınan şahit numuneyi ve tutanağın bir nüshasını ise İl Müdürlüğüne teslim eder. Numune, üretici veya dağıtıcıdan bedeli ödenmeden alınır. Güvenlikle ilgili ciddi riskler içerdiği tespit edilen ürünlerin piyasa arzı geçici olarak durdurulur. (Örneğin test kitleri ile güvensizliği saptanan ürünler) Analiz sonucunda oyuncak güvenli çıkmazsa Bakanlığın kendilerine bildirmesinden sonra İl Müdürlüğü 4703 Madde 11 uyarınca; a. Ürünün piyasaya arzının yasaklanmasını, b. Piyasaya arz edilmiş olan ürünlerin piyasadan toplanmasını, c. Ürünlerin, güvenli hale getirilmesinin imkansız olduğu durumlarda, taşıdıkları risklere göre kısmen ya da tamamen bertaraf edilmesini, d. (a), (b) ve (c) bentlerinde belirtilen önlemler hakkında gerekli bilgilerin, masrafları üreticiden karşılanmak üzere, ülke genelinde dağıtımı yapılan iki gazete ile ülke genelinde yayın yapan iki televizyon kanalında ilanı suretiyle, risk altındaki kişilere duyurulmasını imalatçı/ithalatçı ile temasa geçerek sağlar. Ayrıca imalatçı veya ithalaçıya 4703 sayılı kanun 12. madde b bendine göre işlem yapılması gerekir. Bunun için Bakanlık idari para cezasının uygular.
Oyuncak Piyasa Gözetim ve Denetim İş Akış Şeması GÜVENLİK GÜÇLERİNDEN YARDIM İSTENECEK İzin verilmedi DENETİM Güvensizlik şüphesi veya belirtisi yok İŞARETLEMEDE UYGUNSUZLUK YA DA USULSÜZLÜK YOK İSE UYGUN Teknik düzenlemenin öngördüğü işaretler veya belgeler üzerinde inceleme Duyusal inceleme ve muayene Güvensizlik şüphesi veya belirtisi var Numune alımı CE işareti Bakanlığa gönderme Var Yok Analiz sonucuna göre güvenli Analiz sonucuna göre güvensiz Var Var UYGUN Üretici adı ve adresi Uyarılar/kullanım talimatı var mı Yok Yok Geldi Teknik dosya bilgileri incelendi Satış yerinde imalatçı /ithalatçı adı ve adresi var mı? Var İmalatçı/ithalatçı dan teknik dosya bilgileri istendi Gelmedi Yok SATIŞA İZİN CE işareti veya belgeleri taklit veya tahrif edilmesi veya usulsüz kullanılması Satış yeri bilgileri temin edemediğinden 4703 sayılı kanun 12. madde e bendine göre işlem yapılması gerekir Bakanlığın yazısı üzerine İl Müdürlüğü imalatçı/ithalatçının geri çağırma yapması ve ürünlerin bertarafını sağlar İmalatçı/ithalatçı hakkında güvensiz ürün piyasaya arz etmekten 4703 sayılı kanun 11. ve 12. madde b bendine göre işlem yapılması gerekir İmalatçı/ithalatçı usulsüzlük yaptığı için 4703 sayılı kanun 12. madde f bendine göre işlem yapılması gerekir ÜRETİCİ DÜZETİCİ FAALİYET YAPTI Üretici/ithalatçıya süre tanınarak ETİKET/AMBALAJDA DÜZELTİCİ FAALİYET İLE SATIŞINA İZİN VERİLDİ SÜRE SONUNDA ÜRETİCİ DÜZETİCİ FAALİYET YAPMADI Uygun Uygun değil İmalatçı/ithalatçı teknik düzenlemeye göre uygunsuz ürün piyasaya arz etmekten 4703 sayılı kanun 12. madde a bendine göre işlem yapılması gerekir Teknik dosya bilgilerini tamamlayamadı İmalatçı/ithalatçı teknik dosya bilgilerini sunamadığı için 4703 sayılı kanun 12. madde d bendine göre işlem yapılması gerekir İDARİ İŞLEM İÇİN BAKANLIĞA BİLDİRİLİR SAVCILIĞA SUÇ DUYURUSUN -DA BULUNULUR
EK-2 OYUNCAKLAR İÇİN DENETÇİ KONTROL LİSTESİ Kontrolü yapılan ürünün oyuncak olup olmadığının tespiti için Yönetmeliğin EK-1 ne bakılır. Ürün oyuncak ise üzerinde CE İşareti bulunmalıdır. CE işareti yönetmeliğin EK-V de belirtildiği şekilde yerleştirilmiş olmalıdır. Üreticinin adı ve/veya ticaret ünvanı ve/veya markası ve adresi, oyuncağın etiketi veya ambalajına yerleştirilmiş olmalıdır. Kullanma talimatı gerektiren bir oyuncak ise kullanma talimatı olmalıdır. Üretim yerlerinde yapılacak kontrollerde oyuncaklarda kullanılan malzeme özellikle gözle görünür derecede temiz ve böceklenmemiş olmalıdır. Oyuncaklar, herhangi bir enfeksiyon, hastalık ve mikrop kapma riskini önleyici hijyen ve temizlik şartlarına uygun tasarlanmalı ve üretilmelidir. 36 ayın altındaki çocukların kullanması için tasarlanan oyuncaklar,oyuncak parçaları ve ayrılabilir parçaları emme ve/veya nefesle çekilmesini önleyecek boyutta olmalıdır. 36 aydan küçük çocukların nesneleri ağızlarına götürme alışkanlıkları iyi bilindiğinden bu yaş kategorisine giren oyuncaklar ile oyuncak bölümlerinin, asfiksiye (oksijensiz kalmak, boğulmak) sebep olmayacak asgari boyutta olmaları gereklidir. Oyuncaklar, maruz kalacakları kayda değer yıpranma ve yırtılmalara da karşı koyacak yeterli dayanıklılıkta olmalıdır. Birbirine yapıştırılmış oyuncaklarda çocuğun sürekli oyuncağı ağzına götüreceği düşünülerek ıslatıldığında ayrılmayacak şekilde yapıştırılmış olması gerekmektedir. 36 aydan küçük çocuklar için düzenlenen oyuncaklar küçük parçaların birleştirilmesinden oluşuyorsa bunların kayda değer yıpranma ve eskime sonucunda ayrılmaması gerekmektedir. (Çıngırak gibi oyuncakların ise kaplamalarının da dayanıklı olması, Oyuncakların gözlerinin çıkmaması, dikişlerin sökülmemesi gerekir) 36 aydan küçük çocuklar için tasarlanmayan ancak cazip ve tehlikeli olabilecek oyuncaklarda, bu kısıtlamayı gerektiren özel zararlarla birlikte Yaş uyarı sembolü veya 36 aydan/3 yaşından küçük çocuklar için uygun değildir. İfadeleri yer almalıdır. Ancak bu özellik fonksiyonları, boyutları, karakteristikleri, özellikleri veya diğer bakımlardan 36 ayda küçük çocuklar için uygun olmadığı açıkça belli olan oyuncaklara uygulanmaz. (EK-7 ve EK-8) Oyuncakların parçaları ve ambalajları boğulma riski içermemelidir.(özellikle yumuşak naylondan olan ambalajlarda çocuklar başlarına geçirdiklerinde boğulmalara sebep olmaktadır. Bu nedenle yumuşak naylondan olan ambalajlar da hava delikleri olmalı, üzerine oyuncak değildir diye yazılmalı.) Maskeler ve kasklarda uygun havalandırma bulunmalıdır. Esnek maskelerin nefes almayı zorlaştıracak şekilde çocuğun yüzüne yapışmaması gerekmektedir. Yüzü kaplayan ve geçirgen olmayan malzemeden yapılan Maskeler ve kasklar, birbirinden en az 150 mm arayla yerleştirilmiş olan ve tıkanmamış olan iki hava deliklerinin olması gerekir. Ağız ile ilgili oyuncakların veya bu oyuncakların ağız parçalarının kasıtlı olmadan yutulması ve kullananda asfiksi ile ölüme sebep olmaması için içe çekilebilecek küçük parçalardan oluşmaması gerekir. Bu gibi oyuncaklar kadar oyuncağın hareketli veya çıkartılabilir ağız parçalarının (bir trompetteki ağız parçası gibi) kasıtlı olmadan yutulabilecek veya içe çekilebilecek kadar küçük olmaması gerekir. Bu özellik oyuncağın düşünüldüğü çocuğun yaşı dikkate alınmaksızın uygulanır. Oyuncağın bir çocuğu kaplayacak veya kaplayamayacak şekilde tasarlanmış olmasına bakılmaksızın, bir çocuğun girebileceği çerçevelenmiş boşluk oluşturan bütün oyuncaklarda
(Çadırlar, oyuncak sandıklar v.b ve uzay başlıkları gibi başı kaplayıcı oyuncaklar) havalandırma sağlanmalı ve çocuğun dışarıdan yardım almaksızın bu boşluktan çıkması mümkün olmalıdır. Potansiyel oturma genişliği 140mm üzerinde olan katlama ve kayma mekanizmaları olan oyuncaklar aşağıdaki özelliklere sahip olmalıdır. -Çocuğun üzerine katlanabilecek bir tutamak veya diğer yapısal elamanı olan çocuk arabası ve pusetle, kilit tertibatı ve emniyet mandalı bulundurmalıdır. (oyuncak olanlar burada kast edilmiştir) -Emniyet durdurma veya kilit tertibatı, oyuncak tam (Oyuncak puset veya bebek arabasının kilitleme tertibatı birbirine geçmeden kısmen açılanları da var bunlar yönetmeliğe aykırı değil) açıldığında otomatik olarak birbirine geçmelidir. Oyuncaklar, parçalarının hareketinin neden olabileceği fiziksel yaralanma riskini en aza indirecek şekilde tasarlanmalı ve yapılmalıdır. Menteşesi olan bir oyuncakta (kapısı olan bir oyuncak, akülü bir araba) elini sıkıştırma riskini en aza indirmek için tedbir alınması gerekir. Katlanabilir oyuncaklardaki (oyuncak ütü tahtası, katlanır sandalye ve masalar, oyuncak puset gibi) katlama mekanizmalarında bir emniyet durdurma veya kilit tertibatı bulunmalıdır. Oyuncaklar ve parçaları ve bu parçaların oyuncağa iliştirilmesi halinde aksamları, mekanik sağlamlığa sahip olmalı ve gerektiğinde fiziksel yaralanmaya neden olabilecek kırılma ve eğilme olmadan, kullanım esnasında meydana gelebilecek zorlamalara karşı dayanıklı olmalıdır. Örneğin çocuk pusetleri (oyun amaçlı) bebek taşımak için kullanılıyor ama kendiside oyun amaçlı oturduğu için kullanılan materyaller belli bir yüke dayanıklı olmalı Temasla meydana gelebilecek fiziksel yaralanma riski taşımamalı; Yaylar ve oklarda kullanılan uçlar metalden yapılmamalı, çocuk kütlesini taşıması için tasarlanan oyuncaklar (Bisikletler, üç tekerlekliler, motosikletler ve arabalar) Keskin kenarlar ve sivri uçlar bulundurmamalı. Çıkıntı şeklinde borular ve parçaların çocuğa batmaması için tedbir alınmalıdır. (örn:şemsiye tellerinin uçları korunmalıdır.). Kırık camlardan meydana gelebilecek kesik riskini azaltmak için 36 aylıktan büyük çocukların oyuncakların yapısında, sadece oyuncağın fonksiyonu bakımından gerekli olduğunda (optik oyuncaklar, cam ampuller, vb) takviye etmek için, cam elyafında, sert cam bilyelerde ve bebeklerin sert cam gözlerinde cam kullanılabilinir. Porselen örnek olarak oyuncak çay setlerinde kullanılmakta ve halen 36 aylıktan büyük çocuklar için izin verilmektedir. Kullanıcıyı hareket ettiren oyuncaklarda mümkün olabildiği ölçüde uyarlanmış ve oluşturduğu kinetik enerji ile orantılı bir firen sistemi olmalı ve bu sistem kullanıcının fırlatılma ve yaralanma ve üçüncü kişilerin yaralanma riski olmaksızın kolayca kullanılmalıdır. Serbest tekerlek tertibatı bulunan bütün üzerine binilebilir oyuncakların, bir frenle teçhiz edilmesi gerekmektedir. Pedalları ön tekerlekte olan üç tekerlekli bisikletler ile arabalar ve elektrikle sürülen arabalar gibi doğrudan transmisyonlu oyuncaklar, çocuğun ayakları serbest kalındığından ve aracı frenlemek üzere kullanılabileceğinden hariç tutulmalıdır. Suda oynanan şişirilebilir oyuncaklarda, oyuncağa sabit olarak bağlanmış geri dönüşsüz valfler bulunmamalıdır. Oyuncak şişirildiğinde tapa, oyuncağın yüzeyinden çıkıntı yapmayacak şekilde, oyuncağın içine itilebilmelidir. (Geniş şişirilebilir botlar gibi, boyutları ve tasarımları gereği derin sularda kullanılacağı tasarlanan diğer mamuller kapsam dışındadır Kol bantları ve deniz koltukları oyuncak olarak değil de yüzme aracı olarak kabul edildiğinden, hariç tutulmuştur. Genel olarak Kapalı mekanlarda, banyo küvetinde kullanılan banyo oyuncakları kapsamda değerlendirilmemektedir.) (EK- 9) Yalnız ev içinde ve bahçesinde kullanılmak üzere tasarlanan salıncaklarda çocuğun oturaktan düşmesini önleyen arkalık ile güvenlik tertibatı bulunması gerekmektedir. Küçük çocukların bu gibi salıncaklardan, oturağın devrilmesi ile düşmeler sonucu kazalar meydana gelmektedir. Bu nedenle asma halatlarının, çocuğun ağırlık merkezini tutabilmeleri için oturağın köşelere en yakın yerlerden
tutturulması önem taşımaktadır. Salıncakların yapısında halatlar veya kordonlar kullanıyorsa bunlar, çocuğun başının iplere dolanmasından doğacak boğulma riskini azaltacak şekilde tasarımlanmalıdır. (Çocuk bahçelerinde kullanılan teçhizatın oyuncaklar hakkında yönetmeliğin kapsamında olmayıp oyuncak teçhizatı ile ilgili standart kapsamında değerlendirilmektedir.) Isıtıcı parçalar içeren oyuncaklarda her hangi bir iletken yüzeyin azami sıcaklığı dokunulduğunda yanmaya neden olmamalıdır, ayrıca oyuncağın içinde bulunan sıvı ve gazlar oyuncağın fonksiyonlarına uygun nedenler dışında oyuncaktan sızması halinde, yanma, buhar yanığı veya diğer fiziksel yaralanmaya neden olabilecek şekilde sıcaklık ve basınca sebep olmamalıdır. Fonksiyonel ısı kaynağı ihtiva eden oyuncaklar sürekli olarak çalıştırıldığında alev almamalıdır. Oyuncak patlayıcı olmamalı veya patlamaya müsait madde veya parçacıklar içermemelidir. Elektrikli oyuncaklar, 24 voltu geçen anma gerilimiyle donatılmamalı ve oyuncağın hiçbir parçası 24 voltu geçmemelidir. Oyuncağın, kablolarla veya bu kablolara elektrik ileten diğer iletken maddelerle birlikte elektrik şokuna neden olabilecek elektrik kaynağıyla bağlantılı veya bağlantı kurabilecek parçaları, böyle şok riskini önlemek amacıyla uygun bir şekilde izole edilmeli ve mekanik olarak korunmalıdır. Elektrikli oyuncaklar, doğrudan temas edilebilecek yüzeylerinin ulaştığı azami sıcaklıkları dokunulduğunda yanmaya neden olmayacak şekilde tasarlanmalı ve üretilmelidir. Kauçuk balonların ambalajında Dikkat Şişirilmemiş veya patlak balonlar, özellikle bebekler ve çocuklarda tıkanma veya boğulma tehlikesine sebep olabilir. Balonları yetişkinler şişirmeli ve sekiz (8) yaşından küçük çocukların balonla oynamaları izlenmelidir. Patlak balonlar hemen atılmalıdır. Uyarıları yer almalıdır. Suda oynanan oyuncaklar ile ambalajları aşağıdaki uyarıyı taşımalıdır. Dikkat! Sadece çocuğun boyunu geçmeyen derinlikteki suda ve gözlem altında kullanılmalıdır Bu uyarı sabit ve oyuncağın gövdesi ile zıt renkte olmalıdır. Harflerin boyu en az 3 mm ve işaret, valflerin birinden 100 mm uzakta olmalıdır. Fonksiyonel oyuncaklar veya ambalajlarında aşağıdaki uyarılar bulunmalıdır: Dikkat! Bir yetişkinin doğrudan gözlemi altında kullanılmalıdır. Buna ilaveten, bu tür oyuncaklar, çalışma tariflerinin yanı sıra gerekli tedbirlerin alınmaması halinde, oyuncağın maket modeli veya taklidi olduğu alet veya mamulle tabii olarak bağlantılı olan zararlara maruz kalınabileceğine dikkat çeken bir uyarı ile birlikte, kullanıcı tarafından alınması gerekli tedbirleri de açıklamalıdır. Oyuncağın çok küçük çocukların ulaşamayacağı bir yerde muhafaza edilmesi gerektiği de belirtilmelidir. Fonksiyonel Kenarlar, Fonksiyonel Uçlar: Fonksiyonel keskin kenarları veya sivri uçları olan oyuncaklarda, bu gibi uçların ve kenarların potansiyel zararlarına, ambalaj üzerinde ve oyuncakla birlikte verilen kullanım kılavuzlarında dikkat çekilmelidir.(oyuncağın fonksiyonu için gerekli olması halinde 36 aylıktan büyük çocuklar için tasarlanan oyuncaklarda sivri uçlar kullanılabilinir.) Mermili oyuncaklarda üretici tarafından sağlanan veya tavsiye edilen dışındaki mermileri kullanmanın zararlarına ve mermileri çok yakından ateşlemenin tehlikelerine dikkat çekecek uyarılar bulunmalıdır. Bütün katı mermilerin uç yarıçapları en az 2mm olmalıdır. Fırlatma mekanizmalarının oyuncak ile birlikte verilenler dışındaki maddeleri de fırlatabilmesi halinde, yanlış madde kullanmanın potansiyel zararlarına, kullanıcıların dikkati çekilmelidir. Patlatma kapsüllerinin ambalajı aşağıdaki uyarıyı taşımalıdır: Dikkat Kapalı yerlerde veya gözlerin ve kulakların yakınında ateşlemeyiniz. Kapsülleri açık olarak cepte taşımayınız.
Üreticilere oyuncakları, oyuncakla birlikte verilenler dışında madde fırlatmayacak şekilde tasarlamaları önemle tavsiye edilmelidir. Taklit Koruyucu teçhizat aşağıdaki uyarıyı taşımalıdır ve şeffaf kısımlarında çatlama olmamalıdır. Dikkat! Bir Kaza Halinde koruma sağlamaz. Oyuncağı yere bağlayan ve 2 m yi aşan ipleri bulunan uçurtmalar ile diğer uçan oyuncaklar, aşağıdaki uyarıları taşımalıdır. Dikkat! Yüksek gerilim hatlarının yakınında kullanılmamalıdır. (Üreticilere fırtınada uçurulmaması gerektiğine dair uyarı yazılması tavsiye edilebilinir) İpler, Kordonlar, lastikler veya bantlar kullanılarak bir beşiğe, bez yatağa veya bebek arabasına gerilecek oyuncaklar aşağıdaki uyarıları taşımalıdır. Dikkat! dolaşmadan oluşabilecek muhtemel yaralanmaları önlemek için oyuncak, bebek emeklemeye başladığında çıkarılmalıdır. Sıvı doldurulmuş diş kaşıyıcıları, aşağıdaki uyarıları taşımalıdır. Sadece ev tipi buzdolaplarında soğutulmalı, Derin dondurucuya konulmamalıdır. İçi sıvı dolu olan oyuncakların yüzeyinde, sıvıyı dışarıya sızdırabilecek çatlakların olmaması gerekmektedir. Yüksek darbeli ses seviyeleri çıkartan oyuncaklarda veya ambalajlarında aşağıdaki uyarılar bulunmalıdır. Dikkat! Kulağa yakın olarak kullanmayınız.! Bu oyuncak işitme kaybına sebep olabilir. Bisikletler aşağıdaki uyarıyı taşımalıdır. Dikkat! daima Koruyucu kask giyilerek kullanılmalıdır. Ek olarak kullanım talimatlarında, araba yolunda çocuklara daima bir büyüğün eşlik etmesi gerektiğini hatırlatıcı bir ibare bulunmalıdır. İlave olarak ebeveynler çocukların, özellikle fren sistemlerini güvenli kullanımı olmak üzere, bisiklet kullanımı ile ilgili olarak uygun şekilde bilgilendirildiklerinden emin olmalıdır. Oyuncak olarak satışa sunulmuş paten ve kaykaylar aşağıdaki uyarıyı taşımalıdır. Dikkat! koruyucu teçhizat giyilmelidir. Vücut ağırlığı 20 kg dan fazla olan çocuklar için uygun değildir Kullanım tariflerine ilaveten, oyuncağın büyük yetenek gerektirmesinden ötürü kullanıcının ve üçüncü şahısların yaralanmasına sebep olan düşmeler veya çarpışmalardan kaçınılması için dikkatle kullanılması hususunda bir uyarıda bulunmalıdır. Tavsiye edilen koruyucu teçhizat (Kasklar, eldivenler, Dizlikler, dirseklikler, v.b.) Kimyasal oyuncakların, ambalajlarında aşağıda belirtilen uyarı yer almalıdır: Dikkat: Sadece (*) yaşın üzerindeki çocuklar içindir. Yetişkinlerin gözetiminde kullanılır. Yalnız ev içinde ve bahçesinde kullanılmak üzere tasarlanan kaydıraklar, salıncaklar ve bir kirişe tutturulmuş halkalar, trapezler, ipler ve benzeri oyuncakların (askılar, bağlamalar, ankrajlar v.b.) belirli aralıklarla bakım ve onarımının yapılması ihtiyacına dikkat çeken ve bu bakımlarının yapılmaması halinde, oyuncağın düşebileceğini veya devrilebileceğini belirtilen uyarılar bulunmalıdır. Pratik olması halinde, uyarılar oyuncağın üzerine yapıştırılmalıdır. Bu uyarılar, yanlış montaj halinde tehlike arz edecek parçaları da belirterek, oyuncağın doğru montajı hakkında bilgi verilmelidir.
EK-3 OYUNCAK TEST KİTİ KÜÇÜK PARÇA SİLİNDİRİ Küçük çocuklar nesneleri ağızlarına alma özellikleriyle bilinirler, ve 36 aylıktan küçük çocuklara yönelik tasarlanan oyuncaklar ve oyuncakların bileşenlerinin bu yüzden boğulmayı önleme bakımından çok küçük olmamaları gerekmektedir. Ayrıca belli oranda yıpranma ve yırtılmaya karşı da yeterince dayanıklılığa sahip olmaları gerekmektedir. Bir oyuncağın parçası sıkça koparak boğulma tehlikesi yaratabilir. Bu parçanın tamamen küçük parça silindirine sığması, parçanın boğulma tehlikesi yarattığı anlamına gelir. Oyuncaklar ve çıkarılabilir oyuncak bileşenleri, konumları ne olursa olsun göre deneye tabi tutulduğunda silindirin içine tam olarak sığmamalıdır. Oyuncak veya bileşen, sıkıştırılmadan ve tüm yönleri ile küçük parça silindirin içine farklı açılardan yerleştirilir. Oyuncağın veya bileşenin silindirin içine tamamen oturup oturmadığı belirlenir Oyuncağın silindire tam olarak oturup oturmadığının muayene edilmesi de önemlidir. Bu muayene, silindirin üzerine saydam plastik bir tabaka yerleştirerek veya bir cetvel ile silindir üst kısmından çekilip çıkıntının cetvele takılıp takılmadığına bakılır. Takılır ise oyuncak ya da bileşen küçük parça olarak kabul edilmez. Küçük Parçalar Silindiri içerisine tamamen sığdığı için oyuncak bileşeni küçük parça olarak değerlendirilir. Oyuncak 3 yaş altı için üretilmişse UYGUN DEĞİL A ve B KALIBLARI Yardım almadan oturamayan çocuklara yönelik tasarlanan oyuncakların boğazlarına zarar vermelerine, kusmalarına ya da nefes yolunun tıkanmasına sebep olmamaları önem arz etmektedir. Çıngırağın sapının cok uzun olması böyle bir tehlike yaratabilir. A ya da B şablonları kullanılarak tehlike belirlenebilir.
A KALIBI B KALIBI Yardım almadan oturmak için çok küçük çocuklara yönelik oyuncaklara uygulanan bu test yumuşak dolgulu oyuncaklara, oyuncakların yumuşak dolgulu bölümlerine veya kumaş parçalarına uygulanmaz. Bu kural, 30 mm veya daha az asli boyutu olan rijit elemanlara uygulanmaz. Bu test; - Çıngırak biçimli oyuncaklar ve ses çıkarma özelliği olan veya olmayan sıkılan oyuncaklar, - Diş kaşıyıcılar, çiğnenmesi tasarlanan oyuncaklar veya bileşenler, - Elle tutulan aktivite oyuncakları, - Kumaş veya vinille kaplı kitaplar ve lego parçaları, - Beşiğe, oyun çitine veya yataklı bebek arabasına asılması tasarlanan oyuncakların çıkarılabilir bileşenlerine uygulanır. a) Kütlesi 0,5 kg veya daha az olan bu tür oyuncakların hiçbir bölümü A kalıbının tabanından dışarı çıkmamalıdır. b) Yaklaşık olarak küresel, yarı küresel veya kavisli uçlara sahip 0,5 kg veya daha az kütleli oyuncakların hiçbir bölümü B kalıbının tabanının dışına çıkmamalıdır. A kalıbı B kalıbı Her iki geometrik biçim kalıbının tabanından çıktığı için Yardım almadan oturamayacak kadar küçük çocuklar için tasarlanan oyuncak olduğundan Geometrik A ve B kalıbı deneyine göre UYGUN DEĞİLDİR...oyuncağı A kalıbı ile B kalıbında test edildi. Her iki geometrik biçim kalıbının tabanından çıkmadığı için Yardım almadan oturamayacak kadar küçük çocuklar için tasarlanan oyuncak numuneleri Geometrik A ve B kalıbı deneyine göre UYGUNDUR.
E KALIBI Bu şartların kapsamına alınmak istenen tehlike ve risk küçük parçalar silindiri tarafından kapsanandan farklıdır. Küçük parça silindiri çocuğun gırtlağına kaçabilecek küçüklükte nesneleri ele alır. E kalıbı ise, ağzın arka kısmına ve üst boğaza girebilen ve solunum yolunu tıkayabilen oyuncak toplarla ilgilidir. Sert damağın arkasında sıkışan top şeklindeki objelerin boğazda musküler daralma yaratan bir refleksten dolayı çıkarılmaları çok zor olabilmektedir. Bu kurallar, yumuşak dolgulu toplara uygulanmaz. Bir top, küçük toplar ve vakumlu tutucular E kalıbından tam olarak geçiyorsa küçük top olarak kabul edilir. Ancak küçük parçalar silindiri içerisine girebilecek boyutta olan; toplar, küçük toplar ve vakumlu tutucular deneyi E kalıbı testine tabi tutulmaz, küçük parça olarak değerlendirilir ve küçük parçalar silindir testine tabi tutulur. Top, Küçük Parçalar Silindiri içerisine girmediği için küçük top olarak değerlendirilir. Oyuncak 3 yaş altı için üretilmişse UYGUN DEĞİLDİR. Top, Küçük Parçalar Silindiri içerisine girdiği için küçük parça olarak değerlendirilir. Oyuncak 3 yaş altı için üretilmişse UYGUN DEĞİL Küçük toplar küresel, oval ve elips şeklindeki nesneleri kapsar. Sadece oyuncaktan ayrıldığı zaman tehlike arz eden küçük parçaların aksine, küçük toplar oyuncağa bir kordon veya benzeri ile bağlı olsalar dahi, kordonun toplam uzunluğunun ve topun bir kısmının topun ağzın arkasındaki ve boğazın üst tarafındaki solunum yolunu tıkayacak şekilde olmaları durumunda bir boğulma tehlikesi teşkil edebilirler. Bu uzunluk A ve B şablonlarındaki derinliğe eşit olduğundan 30 mm olarak tanımlanmıştır. 36 aylıktan küçük çocuklar için küçük toplara müsaade edilmemektedir. 36 aylıktan büyük çocuklara yönelik tasarlanmış olan küçük topların üzerinde bir uyarının yer alması gerekmektedir.
EK-4 PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ TUTANAĞI Olağan Denetim Kamu Kuruluşları tarafından yapılan Bildirimler Avrupa Birliği Tarafından Yapılan Bildirimler Tespit Edilen Aykırılığın İzlenmesi I. PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİNİN NEDENİ: Diğer (Açıklayınız).. 1.Adı/Ticari Unvanı 2.Vergi No 3.Adresi 4.Telefon No 5.Fax No 6.E-Posta II.DENETİM YERİNE İLİŞKİN BİLGİLER: İmalatçı İthalatçı Satış yeri III. OYUNCAĞIN ETİKET /AMBALAJINDA YER ALAN BİLGİLER: 1.Ürünün Tanımı 2.Ürünün İsmi 3.Seri, Parti ve Barkod No 4.İmalatçı/ithalatçı adı ve adresi 5.Menşe Ülke IV. OYUNCAĞA AİT DİĞER BİLGİLER:* 1.Belgelendirme Kuruluşunun Adı ve Kimlik No 2.Gümrük Beyannamesi Tarih ve Numarası 3.G.T.İ.P 4.İhracatçı Ülke Onaylanmış kuruluş Uygunluk Değerlendirme Kuruluşu *İmalatçı veya ithalatçı denetlendiğinde doldurulacaktır. V. PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİNE İLİŞKİN TESPİTLER: Aykırılık Nedeni: Etiket ve/veya ambalajında CE işareti taşımaması Etiket ve/veya ambalajında üretici/ithalatçı adı olmaması Etiket ve/veya ambalajında üretici/ithalatçı adresi olmaması Etiket ve/veya ambalajında gerekli uyarıların olmaması Teknik dosyanın olmaması Diğer (Açıklayınız).. Usulsüzlük Nedeni: CE işareti, üretici adı ve adresi ve/veya teknik dosya bilgileri, uygunluk beyanı v.b belgelerin tahrif edilmesi CE işareti, üretici adı ve adresi ve/veya teknik dosya bilgileri, uygunluk beyanı v.b belgelerin taklit edilmesi usulsüz olarak kullanıldığı tespit edilmiştir. CE işareti, üretici adı ve adresi ve/veya teknik dosya bilgileri, uygunluk beyanı v.b belgelerin usulsüz kullanılması Diğer (Açıklayınız)..
Güvensizlik Şüphesi Nedeni ve Belirtisi Etiket ve/veya ambalajında CE işareti, üretici adı ve adresi v.b işaret ve bilgileri taşımaması CE işareti, üretici adı ve adresi ve/veya teknik dosya bilgileri, uygunluk beyanı v.b belgelerin tahrif edilmesi CE işareti, üretici adı ve adresi ve/veya teknik dosya bilgileri, uygunluk beyanı v.b belgelerin taklit edilmesi usulsüz olarak kullanıldığı tespit edilmiştir. CE işareti, üretici adı ve adresi ve/veya teknik dosya bilgileri, uygunluk beyanı v.b belgelerin usulsüz kullanılması Duyusal muayene sonucu oyuncağın güvensiz olduğuna dair kesin belirti tespit edilmesi Teknik dosya v.b benzeri bilgileri inceleme sonucu oyuncağın güvensiz olduğuna dair kesin belirti tespit edilmesi Diğer Diğer (Açıklayınız). Güvensizlik Nedeni: Yapılan test/muayene sonucunda oyuncağın güvenli olmadığının tespit edilmesi Uygunluk Teyidi Uygun Bulunmuştur.. Uygun Bulunmamıştır. VI. NUMUNEYE İLİŞKİN BİLGİLER Numunenin Alındığı Tarih ve Saat : Numune Alma Gerekçesi Toplam Ürün Miktarı Alınan Numune Miktarı: VII. YAPILAN İŞLEM İşbu tutanak 4703 sayılı Kanun ve bu Kanuna istinaden yayımlanan Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmelik te ve ilgili teknik düzenlemelerde belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde 3 (üç) nüsha olarak açık adı ve adresi belirtilen yerde düzenlenmiş, okunarak imza altına alınmış ve bir örneği firma yetkilisine bırakılmıştır. DENETİM ELEMANI DENETİM ELEMANI FİRMA YETKİLİSİ Adı Soyadı Ünvanı İmzası Adı Soyadı Ünvanı İmzası Adı Soyadı Ünvanı İmzası F,irma Kaşesi
EK-5 TEKNİK DOSYA İNCELEMESİ - Piyasa gözetimi sırasında ürünle ilgili olarak bilgi almayı sağlayacak araç teknik dosyadır. Teknik dosya; imalatçı, Ülkedeki yetkili temsilcisi veya belli koşullarda ithalatçı veya ürünün piyasaya arzından sorumlu kişi tarafından kontrole hazır tutulmalıdır ve ürünün imal edilmesinden itibaren en az on yıl süreyle yetkili kuruluşun denetimine sunmak üzere muhafaza eder.. Dağıtıcılar, perakendeciler, tedarikçiler veya taşeronlar gibi öteki tüzel ve gerçek kişiler bunları hazır bulundurmakla yükümlü değildirler. Ancak bunları elde etmede Bakanlığa yardımcı olabilirler. - Teknik dosya söz konusu risk ve öneme uygun bir zaman süresi içinde İl Müdürlüklerinin kullanımına sunulmak üzere hazır bulundurulmalıdır, fakat İl Müdürlükleri bunları sistematik bir şekilde isteyemez, ayrıca kullanıma hazır tutulmasından kasıt teknik dosyanın Bakanlık veya İl Müdürlüklerinden gelen talep üzerine, bu sorumluluğu taşıyan kişinin dosyayı yanında bulundurması değil istenildiği zaman temin edebilmesidir. Genel olarak, yalnızca piyasa gözetimi amacıyla yapılan rastgele kontroller esnasında veya bir ürünün hiçbir bakımdan koruma düzeyini sağlamadığı yönünde bir endişenin bulunduğu durumlarda istenebilir. İlk olarak, eğer hazırlanmışsa, izin verilen makul bir süre içinde İl Müdürlüklerine teknik dosyanın sadece bir özeti(temel teknik veriler) sağlanabilir. Daha detaylı bilgiler(örneğin; belgeler ve Onaylanmış Kuruluşun kararları) ürünün mevzuata uygunluğu konusunda ciddi şüphelerin bulunduğu durumlarda talep edilebilir. Teknik dokümantasyonun tamamı ancak, açıkça gerekli olduğu durumlarda talep edilebilir ve örneğin sadece bir detayın kontrol edilmesi zarureti gibi durumlarda istenemez. İl Müdürlükleri teknik dosyanın Türkçe birer tercümesini talep edebilir. İl Müdürlükleri tercümeyi gerekli görürse dokümantasyonun tercümesi yapılacak kısmını açıkça belirlemek ve tercümenin yapılabilmesi için makul bir süre izin vermesi gerekmektedir. Teknik dosya söz konusu risk ve öneme uygun bir süre zarfında hazırlanmasını mümkün kılan herhangi bir formatta bulundurulabilir(örneğin; basılmış evrak veya CD-ROM olarak). İl Müdürlükleri piyasa gözetimi boyunca teknik dosyanın içeriği ile ilgili olarak bilgi alan herkesin ulusal mevzuatta belirlenmiş olan kurallara göre gizliliğe bağlı kalmalarını temin etmek zorundadırlar. Satış yeri denetiminde imalatçı/ithalatçı adı ve adresi temin edildikten sonra ilk olarak oyuncağa ait test raporları istenir. Bu test raporları uygun ise imalatçı/ithalatçıya düzeltici faaliyet yaptırılarak oyuncağın satışına izin verilir.
EK-6 GERİ ÇAĞIRMA İLAN ÖRNEĞİ Oyuncağın güvensizliği test ile tesbit edildiğinde oyuncağın güvensizliğinin risk altındaki kişilere duyurulması gerekmektedir. Bunun için imalatçı/ithalatçıların ülke genelinde dağıtımı yapılan iki gazete ile yayın yapan iki televizyon kanalında ilan vermeleri gerekmektedir. Bu ilan gazetelerde renkli, televizyonda ise sesli olmak ve seyredilebilir saatlerde tyayınlanmak durumundadır. Bu ilanlar oyuncağın güvensiz olduğu bilgisinin yanı sıra min. oyuncağın adı, markası, seri ve barkod numarası ile üretici adı ve adresi, irtibat telefonu ile oyuncağın nasıl iade edileceğine dair bilgileri içermelidir. Örneğin; OYUNCAK SATICI VE KULLANICILARININ DİKKATİNE BU BİR GERİ ÇAĞIRMA İLANIDIR. markalı..adlı oyuncak.özelliğinden dolayı güvensiz bulunmuştur. Bu oyuncağı satan ve veya kullananların adresine oyuncağı iletmeleri veya.telefon numarasını aramaları rica olunur. Firma adı Firma adresi
EK-7 OYUNCAKLAR İÇİN..AYI DENETİM KAYITLARI* Sıra No: Ürün adı Satış yeri İth/üretim Menşe Ülke Üretici/ İthalatçı Firma adı Denetimin konusu Denetim şekli Sonuç Denetimi yapan Denetim tarihi * 2009 yılından itibaren kayıtlar yıllık tutulacaktır
EK-8 ÜÇ YAŞ ALTI VE ÜSTÜ ÇOCUKLARA YÖNELİK OYUNCAKLAR Oyuncağın kullanımı esnasında mevcut olan risk derecesi, gerektiğinde çocukların bakıcılarının üstesinden gelebilmeleriyle veya kullanıcıların yeteneğiyle orantılı olmalıdır. Bu durum fonksiyonları, boyutları ve karakteristiklerinden dolayı özellikle 36 ayın altındaki çocukların kullanımına yönelik oyuncaklara uygulanır. 36 ayın altındaki çocukların kullanması için tasarlanmış oyuncaklar, oyuncak parçaları ve ayrılabilir parçaları, emme ve/veya nefesle çekilmesini önleyecek boyutlarda olmalıdır. 36 aydan küçük çocuklara yönelik olmayan oyuncaklar: 36 aydan küçük çocuklar için tehlikeli olabilecek oyuncaklar, kullanım kılavuzunda bu kısıtlamayı gerektiren riskleri belirten kısa bir not ile birlikte "36 aydan küçük çocuklar için uygun değildir" veya "üç yaşından küçük çocuklar için uygun değildir" gibi bir uyarı taşımalıdır. Yukarıdaki husus kendi fonksiyonuna, boyutlarına, karakteristiklerine, özelliklerine veya diğer sebepler açısından 3 yaşından küçük çocuklara belirgin şekilde uygun olmayan oyuncaklara uygulanmaz. 36 aydan küçük olan çocuklar için uygun olmadığı açık olan oyuncaklar nasıl tanımlanır? Bu tip oyuncaklar ilk bakışta, daha ambalajı dahi açılmadan 36 aydan küçük çocuklara uygun olmadığı anlaşılmalıdır. 36 Aydan küçük çocuklar için uygun oyuncaklar Bazı oyuncaklar öyle tasarlanır ki, bazı özellikleri 36 aydan küçük çocukların, bazı özellikleri ise 36 aydan büyük olanların dikkatini çeker. Bu nedenle aradaki ayrımı yapmak her zaman kolay olmayabilir. Direktif yaş sınıflandırmasına yönelik her hangi bir kriter sunmamaktadır. Bu üreticiye kalmış bir durumdur. 36 aydan küçük çocuklara yönelik üretilen oyuncakların oyun değeri aşağıdaki belirleyici kriterlere göre değerlendirilebilir: a) sarılma- oyuncak çocuğun sarılmasına uygundur b) çocuğun ilgisini çekmesi oyuncak, bir bebeği, küçük çocuğu veya bebek-hayvanı temsil edebilir c) küçük ve hafif olması- oyuncak çocuğun kolayca tutması için küçük ve hafiftir d) görünüm oyuncak gerçeğinden farklı ve şirindir e) ses çıkartması ilgi çekici ses çıkartması f) oyun becerisi oyuncak çocuğun öğrenmekte olduğu becerileri uygulamasına imkan verir g)renk- gerçeğinden farklıdır h)fonksiyonelliği-oyuncağın parçalarının fonksiyonelliği yoktur Ekte 36 aydan küçük çocuklar için uygun olduğu düşünülen puzzıl, oyuncak bebek ve yumuşak oyuncaklara ait resimler vardır. Ancak, oyuncakların sınıflandırması durum bazında yapılmalıdır.
EKLER I. PAZILLAR (YAPBOZLAR) II. KÖPÜK ZEMİN PAZILLARI A.1) Standart kenar oyukları ve birbiriyle değiştirilebilir parçalar Bu pazıllar, parçaları aynı partiden olmak koşuluyla, 36 aydan küçük çocuklar için uygun olmalıdır. Birbirleriyle değiştirilebilir (aynı şekil, standart ve aynı girintiler) Herhangi bir sıra gözetmeksizin, boyutları ne olursa olsun, rastgele birbirine bağlanabilir.
Basit çıkıntılar içeren köpüklerden oluşmuş mat. 9 tuşu olan bir piyano içine entegre edilmiş. Piyano tuşlarına çizilmiş resim yada sayılar yardımıyla çalınabilen ve müzik notaları içeren bir müzik kitabıyla satılıyor. A.2) Farklı boyutlarda çıkıntılar içeren, çok parçalı ve birbiriyle değiştirilmeyen köpük: Bazı parçalar önceki modellere göre zıtlık gösteriyorsa, sadece 36 aydan büyük çocuklar için uygundur, Bunlar farklı şekiller ve çıkıntılara sahiptir, Önceden tasarlanmış modeli yaratmak için sadece tek yönlü birleştirilebilir Parçaları, birbiriyle değiştirilmez, daha küçük ve sayıca fazladır (bitmiş pazıl ın toplam boyutu 31x22 cm civarında)
Girift bir görüntü veren köpük pazıllar Yol oluşmasını sağlayan pazıllar Özel bir şekilde birleştirilerek sek sek oynamaya yarayan ve birbiriyle değiştirilmeyen parça içeren pazıllar, zıplama gerektirdiğinden 36 aydan küçükler için uygun değil. B) AHŞAP, KARTON YA DA PLASTİK PAZILLAR B.1) 36 aydan küçük çocuklar için uygun pazıl oyun tepsisi Bu puzzlelar, parçaların eşleştirilmesi için tek ve açık bir şans sunar (bir deliğe bir parça) Kavraması kolay büyük boyutlu parçalar içerirler Parçaların şekli basit ve kolayca tanınır niteliktedir Birleştirilmesi kolaydır Az sayıda parça içerir
Saat, tahta ya da numara şeklindeki pazıllar, bunlar saati söylemek ya da sayıları sayma amaçlı değildir. Basit insan, hayvan ve araç figürü içeren pazıllar
Benzetme olmayan, gerçek görüntülere sahip örn. Yapı elemanları ya da gıda gibi pazıllar. Yerine yerleştirmesi kolay olsun diye gerçeği kadar ayrıntılı şekillendirilmemiştir. Not: Bazı pazıllar parçaları yerinden oynatmak için raptiye benzeri tutamaklar içerir bazıları içermezler. Ama Fransız otoriteler, bunların olup olmamasının çok da önemli olmadığını, çocuğun parçaları çıkarmak için oyuncağı ters çevirdiğini belirtmiştir. B.2) Çerçeveli/basit şekilli sayıca az eşleştirmesi kolay pazıllar 36 aydan küçükler için uygun görünmektedir eğer; kolayca tanınabilen ve basit şekilleri varsa, kavraması kolay büyük parçaları varsa, parçalar kolayca yerleştirilebiliyorsa, parçaların sayısı azsa Bir hayvanı temsil eden, kolayca tanınabilen ve yerleştirilebilen birçok parçadan oluşmuş ahşap pazıl (Basit insan, hayvan ve araç figürü içeren pazılar) B.3) Çerçevesi olmayan pazıllar- farklı şekilli parçalar- birleştirilmesi zor, 36 aydan büyük çocuklar için uygun
Şekil karmaşık, parçaların sayısı ve boyutu farklı, puzzle ın birleştirilmesi güç C) İKİ BOYUTLU JİGSAW PAZIL 36 aydan büyükler için uygun olan birleştirilmesi güç geometrik şekiller Ayırt edici faktörler: oyunda resim veya şekillerin olmaması parçaların birbiriyle yer değiştirmemesi kombinasyonların çeşitliliği ve karmaşıklığı, özellikle 4 farklı geometrik set içeren oyunlarda D) 36 AYDAN BÜYÜKLER İÇİN UYGUN OLAN KÜPLER VE MOZAİKLER