YÜKSEKÖĞRETİM KÂNUNUNDA YER ALMASI GEREKEN TEMEL İLKELER HAKKINDA RAPOR*

Benzer belgeler
ÜNİVERSİTELERDE AKADEMİK YAPILANMA

YÜKSEKÖĞRETİM TEŞKİLATINA İLİŞKİN ESASLAR

ÖĞRETİM ÜYELİĞİNE YÜKSELTİLME VE ATANMA YÖNETMELİĞİ

GİRNE ÜNİVERSİTESİ AKADEMİK TEŞKİLAT VE İŞLEYİŞ YÖNETMELİĞİ

T.C. İSTANBUL AREL ÜNİVERSİTESİ ÖĞRETİM ÜYELİĞİNE YÜKSELTME ve ATANMA YÖNERGESİ

T.C. İSTANBUL AREL ÜNİVERSİTESİ AKADEMİK PERSONEL YÜKSELTME ve ATANMA YÖNERGESİ

İSTANBUL KEMERBURGAZ ÜNİVERSİTESİ ANA YÖNETMELİĞİ

YÖNETMELİK TURGUT ÖZAL ÜNİVERSİTESİ ANA YÖNETMELİĞİ

Kanun, üniversitelerin ülke sathına dengeli bir biçimde yayılmasını gözetir.

TÜRK-ALMAN ÜNİVERSİTESİ ÖĞRETİM ÜYELİĞİ KADROLARINA ATANMA VE YÜKSELTİLME KRİTERLERİ YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam ve Dayanak

ACIDABEM ÜNİVERSİTESİ ANA YÖNETMELİĞİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

12 Haziran 2018 SALI Resmî Gazete Sayı : YÖNETMELİK Yükseköğretim Kurulu Başkanlığından: ÖĞRETİM ÜYELİĞİNE YÜKSELTİLME VE ATANMA YÖNETMELİĞİ

KAPADOKYA ÜNİVERSİTESİ ANA YÖNETMELİĞİ KAPADOKYA ÜNİVERSİTESİ ANA YÖNETMELİĞİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

ALTINBAŞ ÜNİVERSİTESİ ÖĞRETİM ÜYELİĞİNE YÜKSELTİLME VE ATANMA YÖNERGESİ BİRİNCİ KISIM AMAÇ, KAPSAM, DAYANAK VE TANIMLAR

ABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ

TED ÜNİVERSİTESİ AKADEMİK YÜKSELTME VE ATAMA ESASLARI

Birinci Bölüm. İkinci Bölüm

13 Mayıs 2011 CUMA Resmî Gazete Sayı: YÖNETMELİK GEDİK ÜNİVERSİTESİ ANA YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

c) Doçent: Doçentlik sınavını başarmış akademik unvana sahip öğretim üyesini,

T.C. YÜKSEKÖĞRETİM KURULU BAŞKANLIĞI Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği KAMUOYUNA DUYURU

YÖNETMELİK İSTANBUL KENT ÜNİVERSİTESİ ANA YÖNETMELİĞİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

İZMİR KÂTİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ TIPTA UZMANLIK ÖĞRENCİLERİ (ASİSTAN) TEMSİLCİLİĞİ KURULU SEÇİMİ VE ÇALIŞMA ESASLARI

KAHRAMANMARAŞ SÜTÇÜ İMAM ÜNİVERSİTESİ ARAŞTIRMA GÖREVLİSİ KADROSUNA NAKLEN VEYA AÇIKTAN ATAMA YÖNERGESİ

19 Ekim 2009 PAZARTESİ Resmî Gazete Sayı : YÖNETMELİK

HİZMETİÇİ EĞİTİM KOORDİNATÖRLÜĞÜ

IŞIK ÜNİVERSİTESİ AKADEMİK YÜKSELTME VE ATAMA ESASLARI

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ANA YÖNETMELİĞİ (Resmi Gazete 17 Eylül 2013 tarih ve Sayı) BİRİNCİ BÖLÜM

TEL: FAKS: MAİL:

HOCA AHMET YESEVİ ULUSLARARASI TÜRK-KAZAK ÜNİVERSİTESİ AKADEMİK PERSONEL YÖNETMELİĞİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

YÖNETMELİK GİRESUN ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ

TED ÜNİVERSİTESİ AKADEMİK YÜKSELTME VE ATAMA ESASLARI

Genel İlkeler. Atanmada Aranılan Şartlar TED ÜNİVERSİTESİ AKADEMİK YÜKSELTME VE ATAMA ESASLARI

HASAN KALYONCU ÜNİVERSİTESİ AKADEMİK YÜKSELTİLME VE ATAMA YÖNERGESİ

YÖNETMELİK GAZİ ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

sayılı Kanunun 48 inci maddesinde belirtilen şartları taşıyor olması gerekir.

2 Mayıs 2010 PAZAR Resmî Gazete Sayı : YÖNETMELİK

KANUN YÜKSEKÖĞRETİM KANUNU İLE BAZI KANUN VE KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMELERDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN

İSTANBUL BİLGİ ÜNİVERSİTESİ ANA YÖNETMELİĞİ

BARTIN ÜNİVERSİTESİ KALİTE GÜVENCESİ YÖNERGESİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç ve Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

YÖNETMELİK NAMIK KEMAL ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

YÖNETMELİK. c) Merkez (Hastane): Gazi Üniversitesi Sağlık Araştırma ve Uygulama Merkezini,

Kanun No Kabul Tarihi: 22/2/2018

T.C. BEZMİÂLEM VAKIF ÜNİVERSİTESİ ÖĞRETİM ÜYELİĞİNE YÜKSELTİLME VE ATANMA KRİTERLERİ YÖNERGESİ

Öğretim Üyeliğine Yükseltilme ve Atanma. Yönetmeliği

YÜKSEKÖĞRETİM TEŞKİLATINA İLİŞKİN ESASLAR. PERSONEL DAİRE BAŞKANLIĞI HİZMET İÇİ EĞİTİM KOORDİNATÖRLÜĞÜ ANTALYA/2017 Ümmet YEŞİL Şube Müdürü

İSTANBUL AYVANSARAY ÜNİVERSİTESİ ANA YÖNETMELİĞİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

TÜRK NÖROLOJİ YETERLİLİK KURULU (BOARD) İÇ YÖNERGESİ

Evrak Tarih ve Sayısı : E Yazının Ekidir YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ ARAŞTIRMA GÖREVLİLERİ TEMSİLCİLİĞİ YÖNERGESİ

DOĞU AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ TURİZM FAKÜLTESİ, TURİZM VE OTELCİLİK YÜKSEKOKULU TÜZÜĞÜ

YÖNETMELİK. Gazi Üniversitesinden: GAZİ ÜNİVERSİTESİ KARİYER PLANLAMA UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM

OSMANİYE KORKUT ATA ÜNİVERSİTESİ SÜREKLİ EĞİTİM MERKEZİ (OKÜSEM) YÖNETMELİĞİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

*Üniversitemiz Senatosunun 11/06/2014 tarihli ve 11'nolu toplantısının 05 sayılı kararının ekidir.

Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğünce Yayımlanır

SAKARYA ÜNİVERSİTESİ KADIN ARAŞTIRMALARI UYGULAMA VE ARAŞTIRMA

ÜNİVERSİTELERDE AKADEMİK TEŞKİLÂT YÖNETMELİĞİ

KIRGIZİSTAN-TÜRKİYE MANAS ÜNİVERSİTESİ TÜZÜĞÜ

Dayanak Madde 3- Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı'nın tarih ve 4703/26903 sayılı yazısı esas alınarak hazırlanmıştır.

İstanbul Bilgi Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Yönetmeliği

T.C. GİRESUN ÜNİVERSİTESİ SPOR FAALİYETLERİNİN DÜZENLENMESİ VE YÜRÜTÜLMESİ HAKKINDA YÖNERGE. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar

Sabire ÖZOĞUL. Strateji Planlama ve Yönetim Bilgi Sistemleri Şube Müdürü

T.C. GİRESUN ÜNİVERSİTESİ SPOR FAALİYETLERİNİN DÜZENLENMESİ VE YÜRÜTÜLMESİ HAKKINDA YÖNERGE

703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 135 nci Maddesi İle 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununda Yapılan Değişiklikler.

YÖNETMELİK ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ ÜNİVERSİTE-SANAYİ-İŞ DÜNYASI İŞBİRLİĞİNİ GELİŞTİRME UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM

BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

İÇİNDEKİLER KANUN, KHK VE BAKANLAR KURULU KARARLARI

Doğuş Üniversitesinden:

T.C. CUMHURİYET ÜNİVERSİTESİ DIŞ İLİŞKİLER BİRİMİ YÖNERGESİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

ACIBADEM ÜNİVERSİTESİ ÖĞRENCİ KULÜPLERİ YÖNERGESİ

İSTANBUL ESENYURT ÜNİVERSİTESİ ANA YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM

Madde 4- Bölüm/Program Öğrenci Kurulu, her Bölüm veya Program bünyesinde, Sınıf Öğrenci Temsilcilerinin bir araya gelmesinden oluşan bir kuruldur.

ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNERGESİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam Ve Yasal Dayanak

DOĞU AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ, SAĞLIK HİZMETLERİ YÜKSEKOKULU TÜZÜĞÜ

LİSANSÜSTÜ AKADEMİK DANIŞMANLIK YÖNERGESİ

KIRGIZİSTAN-TÜRKİYE MANAS ÜNİVERSİTESİ ÖĞRETİM ÜYELİĞİNE YÜKSELTİLME VE ATANMA YÖNETMELİĞİ

T.C. BEZMİÂLEM VAKIF ÜNİVERSİTESİ ÖĞRETİM ÜYELİĞİNE YÜKSELTİLME VE ATANMA KRİTERLERİ YÖNERGESİ

TC İSTANBUL AREL ÜNİVERSİTESİ AKADEMİK YÜKSELTİLME VE ATAMA YÖNERGESİ

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM/STAJ/GRUP ÖĞRENCİ TEMSİLCİLERİ SEÇİMİ VE GÖREVLERİNE DAİR USUL VE ESASLAR

YÖNETMELİK. b) Merkez (Hastane): Turgut Özal Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezini,

Sayı: 18/2014. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhuriyet Meclisi aşağıdaki Yasayı yapar:

YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILMIŞTIR

DOÇENTLİK SINAV YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç ve Kapsam, Dayanak ve Doçentlik Sınav Alanları

KONYA GIDA VE TARIM ÜNİVERSİTESİ ANA YÖNETMELİĞİ İlk Yayın Tarihi MH Onay Tarihi

GAZİOSMANPAŞA ÜNİVERSİTESİ ÖĞRENCİ KONSEYİ YÖNERGESİ

Türkiye Çocuk ve Medya Kongresi Yönergesi

KIBRIS SOSYAL BİLİMLER ÜNİVERSİTESİ ANA YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin amacı; Kıbrıs

T.C. BEZMİÂLEM VAKIF ÜNİVERSİTESİ ÖĞRETİM ÜYELİĞİNE YÜKSELTİLME VE ATANMA KRİTERLERİ YÖNERGESİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç ve Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

DOÇENTLİK SINAV YÖNETMELİĞİ. Madde 1 (1) Bu Yönetmeliğin amacı, doçentlik sınavına ilişkin usûl ve esasları belirlemektir.

MESLEKÎ YETERLİLİK KURUMU İLE İLGİLİ BAZI DÜZENLEMELER HAKKINDA KANUN (1)

İstanbul Arel Üniversitesinden:

Nuh Naci Yazgan Üniversitesinden: NUH NACİ YAZGAN ÜNİVERSİTESİ ANA YÖNETMELİĞİ

İSTANBUL AREL ÜNİVERSİTESİ ANA YÖNETMELİĞİ

a) Dekan: Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesindeki ilgili fakültenin dekanını,

a) Başkan: Bursa Orhangazi Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanını, b) Başkan Vekili: Bursa Orhangazi Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkan Vekilini,

Yükseköğretim Üst Kuruluşları ile Yükseköğretim Kurumları Personeli Görevde Yükselme

YÖNETMELİK KAYSERİ ÜNİVERSİTESİ SÜREKLİ EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ (KAYSEM) YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

ÜNİVERSİTELERDE AKADEMİK TEŞKİLÂT YÖNETMELİĞİ. (Resmi Gazete Tarihi: Resmi Gazete Sayısı: 17609)

GİRESUN ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ

GALATASARAY ÜNİVERSİTESİ ÖĞRETİM ÜYELİĞİNE YÜKSELTME VE ATAMA YÖNERGESİ

KTO KARATAY ÜNİVERSİTESİ ANA YÖNETMELİĞİ

Resmi Gazete Tarihi: Resmi Gazete Sayısı: 26953

Transkript:

YÜKSEKÖĞRETİM KÂNUNUNDA YER ALMASI GEREKEN TEMEL İLKELER HAKKINDA RAPOR* 4.11.1981 tarih ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu, yürürlüğe girdiği günden bu yana yoğun tartışmalara konu olmuş bir yasadır. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Akademik Gçnel Kurulu' mın 10.9.1992, Ankara Üniversitesi Senatosu'nun 15,9.1992 tarihli kararlarıyla görevlendirilen Komisyonumuz, bu tartışmalara girmekte bir yarar görmemekle birlikte; onbir yıllık bir uygulamadan sonra Yükseköğretim Kanunu'nun getirdiği sistemin değerlendirilmesi için yeterli bir zaman geçtiği düşüncesindedir. Komisyonumuz, ülkemizde bu süre içinde edinilen tecrübeler önceki uygulamalarla karşılaştırılıp dünyadaki çağdaş gelişmelerin ışığında değerlendirildiğinde, yürür-, lükteki yüksek öğretim sisteminin yeni bir yasa ile aşağıdaki temel ilkeler doğrultusunda değiştirilmesi gerektiği kanısına varmıştır: I. ÜNİVERSİTELERİN AMAÇLARI VE GÖREVLERİ Bilgi çağında üniversitelerin önde gelen amaç ve görevleri, çeşitli dallardaki fakülte, yüksek okul, enstitü, araştırma ve uygulama merkezleri, ile bilimsel araştırma ve incelemeler yapmak, yeni bilgi ve teknolojiler üretmek, yüksek öğrenime dayalı meslek adamı ve uzmanlar yetiştirmek, bilim verilerini halka yaymak ve yetişkinler eğitimine katkıda bulunmak, ülke sorunlarının çözümünde Hükümete veya ilgili kurum ve "kuruluşlara bilimsel yönden yardımcı olmaktır. II. ÖZERKLİK Üniversitelerin bu görevlerini en iyi biçimde yerine getirmeleri, ancak özerk bir yapı içinde gerçekleşebilir. Özerklik, yalnız bilimsel (*) Bu Rapor, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Akademik Genel Kurulu'mın 10.9.1992, Ankara Üniversitesi Senatosu'nun 15.9.1992 tarihli kararlarıyla Yükseköğretim Kanunu'nda yer alması gereken temel ilkeleri saptamak üzere görevlendirilen ve Prof. Dr. Erol Cansel, Prof. Dr. Muallâ öncel, Prof. Dr. Hikmet Sami Türk, Prof. Dr. Lâle Sirman ve Prof. Dr. Oya Araslı 'dan oluşan Komisyon tarafından hazırlanmış olup;'komisyon Başkanı Prof. Dr. Erol Cansel'in 8.12.1992 tarihli yazılarıyla A.Ü. Rektörlüğü ile A.Ü. Hukuk Fakültesi Dekanlığı'na sunulrmişfur. /

6 YÜKSEKÖĞRETİM KANUNU HAKKINDA RAPOR alanda değil, onun vazgeçilmez bir parçası olan yönetim alanında da sağlanmalı ve hizmetin gereklerine uygun bir malî özerklikle tamamlanmalıdır. A Yönetim özerkliği 1. Fakültelerin Tüzel Kişiliği Üniversitelerin genel özerkliği ve tüzel kişiliği içinde fakülteler de, bilim ve yönetim özerkliğine ve tüzel kişiliğe sahiptirler. Şu kadar ki bütün fakülteleri aynı yerde bir arada bulunan üniversitelerde fakültelere tüzel kişilik verilmesi, ilgili üniversite senatosunun kararma bağlanabilir. 2. Üniversite ve Fakültelerin Yönetimi Her üniversite ve fakülte, kendi öğretim üyelerince veya onlar tarafından demokratik usullerle seçilen organlarca yönetilir. Ancak rektörler, Yükseköğretim Kurulu ve Yükseköğretim Denetim Kurulu üyeleri gibi belirli yüksek görevlere seçilenlerin devletin başı sıfatıyla Cumhurbaşkanının imzasıyla atanmalarının özerkliğe aykırı düşmeyeceği düşünülmektedir. "Mütevelli heyeti" sistemi ise, özellikle Devlet üniversitelerinde özerklikle bağdaşmaz. Bu çerçeve içinde üniversite ve fakülte organlarının aşağıdaki ilkeler doğrultusunda oluşturulması uygun olacaktır: a) Senato, üniversitenin; fakülte kurulu, fakültenin en yüksek ve en geniş akademik organıdır. Senatonun bugünkü oluşum biçimi korunmakla birlikte; fakülte kurulu, tüm öğretim üyeleri ile en az iki asistan temsilcisinden ve öğretim görevlileri ve okutmanlarca seçilecek birer temsilciden oluşmalıdır. Bununla birlikte öğretim üyesi sayısı, örneğin 70 gibi belirli bir rakamı aşan fakültelerde fakülte kurulunun anabilim dallarından seçilecek temsilcilerden oluşmasına olanak tanınabilir. Fakülte kurulunda öğrencilerle ilgili konularda öğrenci temsilcileri de dinlenir. b) Üniversite ve fakülte yönetim kurulları, üniversite ve fakülteyi ilgilendiren ve başka bir. organın görev alanına girmeyen bütün konularda yetkili karar organıdır. Yönetim kurullarının bugünkü ı ı ip il» ı ıııııtıim»ı ıw.«*(4.ı i w*ı*a twı *ı-jm.iww^l IHWfH»<'l»'«M»«WP**»WI'H'"M-'WH*< ^ 'f l«ih S»W»M»»'

YÜKSEKÖĞRETİM KANUNU HAKKINDA RAPOR 7 oluşum biçimi ilke olarak korunmakla birlikte, fakülte yönetim kurulunda profesör ve doçent üyeler yanında bir asistan temsilcisine de yer verilmelidir. Fakülte yönetim kurulunda öğrencilerle ilgili konularda öğrenci temsilcileri de dinlenir. c) Fakültelerde bilim, anabilim ve bölüm başkanları, ilgili birimin öğretim üyelerince seçilir ve dekan tarafından atanır. d) Rektör, üniversite tüzel kişiliğinin temsilcisi, senato ve üniversite yönetim kurulu kararlarının uygulayıcısı; dekan, fakülte tüzel kişiliğinin temsilcisi, fakülte kurulu ve fakülte yönetim kurulu kararlarının uygulayıcısıdır. Rektör, her üniversitede tüm öğretim üyelerinin bir arada yapacakları bir toplantıda aynı üniversitenin profesörleri arasından; dekan, fakülte kurulunca aynı fakültenin profesörleri arasından seçilir. Rektör seçiminde oyların salt çoğunluğunu kazanan aday, Cumhurbaşkanı tarafından; dekan seçiminde oyların salt çoğunluğunu kazanan aday, rektör tarafından göreve atanır. (Önerilen seçim ve atama usulü, Anayasa'nın 130. maddesinin VI. fıkrasının değiştirilmesini ya da bu fıkranın tamamıyla çıkarılmasını gerektirmektedir). Rektörün görev süresi üç, dekanın görev süresi iki yıldır. Aynı kişi arka arkaya iki defadan fazla rektör veya dekan seçilemez. Bu kayıtla rektör, her defasında başka bir fakültenin öğretim üyeleri arasından seçilir. Aynı fakülteden yeniden rektör seçilebilmesi için daha önce diğer bütün fakültelerden rektör seçilmiş olması gerekir. Yeni üniversitelerin kuruluşunda kurucu rektörler, Yükseköğretim Kurulu'nun önerisi üzerine Cumhurbaşkanı tarafından; yeni fakültelerin kuruluşunda kurucu dekanlar, senatonun önerisi üzerine rektör tarafından atanır. B- Bilimsel Özerklik 1. Bilimsel Araştırma ve Tayın özgürlüğü Öğretim üyeleri ve yardımcıları, serbestçe bilimsel araştırma ve yayın yaparlar. 2. Öğretim ve Sınav Programları Çağdaş gelişmelere uygun olarak her fakültede bilim ve anabilim dallan ile bölümlerin kurulması, birleştirilmesi veya kaldırıl-

8 YÜKSEKÖĞRETİM KANUNU HAKKINDA RAPOR ması; öğretim, ders ve sınav programlarının hazırlanması, derslerin zorunlu ve seçimlik olanlarının belirlenmesi, fakülte kurulunun kararı ve üniversite senatosunun onayı ile yapılır; ayrı üniversitelerin fakülteleri arasında denklik ve koordinasyon sağlanması için Yükseköğretim Kurulu'na bilgi verilir. 3. Bilimsel Denetim Üniversitelerde bilimsel denetim, öz denetim ilkesine göre gerçekleştirilir. Bu amaçla öğretim üye ve yardımcılarının yıllık çalışma raporları, bilim veya anabilin?, dalları ve bölümler itibariyle birleştirilerek fakülte kurulunda okunur ve tartışılır. C- Malî Özerklik 1. Bütçe Üniversiteler, birer katma, bütçe ile yönetilir. Her üniversite tarafından ayrı ayrı hazırlanacak bütçeler, üst kuruluşların bütçeleri ile birlikte Yükseköğretim Kurulu tarafından Millî Eğitim Bakanlığı'- na sunulur; genel ve katma bütçelerin bağlı olduğu ilkelere göre yürürlüğe konur ve denetlenir. Üniversite bütçelerine üniversitelerin görevlerini yerine getirebilmeleri, çağdaş bilim ve teknolojinin gereklerine uygun araştırma, öğretim ve yayın yapabilmeleri için yeterli ödenek konur. 2. Döner Sermaye İşletmeleri Döner sermaye işletmeleri, üniversitelerin gereksinme duydukları malî kaynakların bir bölümünü sağlamak bakımından; yararlı bir araç olmakla birlikte; verecekleri hizmetler karşılığında elde edecekleri gelirler, carî fiyatların üstünde aşın kâra dönüşmemelidir. Döner sermaye işletmeleri, her fakültenin özelliklerine uygun olarak fakülte kurulunca kabul edilecek ve üniversite senatosunca onaylanacak yönetmelikler çerçevesinde çalışırlar. III. ÜST KURULUŞLAR A Üniversitelerarası Kurul Üniversitelerarası Kurul, üniversiteler arasında akademik yönden koordinasyon sağlamak, üniversitelerin öğretim üyesi gereksin- Hmy * «ftnı i» nm y» i*<#fi nnwmm'i*ı*wş*ı»mmwışwmf»m«#pıı** > > ıf *n\ #*HMIW**. >

YÜKSEKÖĞRETİM KANUNU HAKKINDA RAPOR 9 meşini dengeli bir biçimde karşılayacak tedbirler önermek, üniversitelerin tümünü ilgilendiren yasa ve tüzük tasarıları ile yönetmelikleri hazırlamak üzere oluşturulan özerk bir kuruluştur. Kurul, üniversitelerin rektörleri ile her üniversite senatosunun o üniversitenin toplam öğretim üyesi sayısı ile orantılı olarak üç yıl için seçeceği en az bir, en çok beş profesörden oluşur. Kurul başkanı, bir yıl için rektörler arasından ve doğrudan doğruya Kurul'ca seçilir. Aynı rektör, arka arkaya iki defadan fazla başkan seçilemez. Bu kayıtla Kurul başkanı, her defasında başka bir üniversiteden seçilir; aynı üniversiteden yeniden başkan seçilebilmesi, daha önce diğer bütün üniversitelerden başkan seçilmiş olmasına bağlıdır. B Yükseköğretim Kurulu Yükseköğretim Kurulu, genel kalkınma planları ile belirlenen hedefler doğrultusunda ülke gereksinmelerine ve çağdaş bilim ve teknoloji gereklerine uygun bir yüksek öğretim planlaması yapmak, yükseköğretim kurumları arasında koordinasyon ve işbirliği sağlamak, uygulamayı izleyip değerlendirerek yetkili makamlara önerilerde bulunmak, bu arada yeni üniversiteler ve fakülteler açılmasını önermek üzere oluşturulmuş, tüzel kişiliği haiz özerk bir kuruluştur. Kurul, tam sayısı yasa ile belirlenecek üyelerinin çoğunluğu Üniversitelerarası Kurul'ca profesörler arasından; diğer üyeleri ise Bakanlar Kurulu'nca Millî Eğitim ve Maliye Bakanlıkları ile Devlet Planlama Teşkilâtı'nda görevli üst düzey yöneticiler ve değişik alanlarda üstün hizmetleri ile tanınmış kamu görevlileri veya emeklileri arasından seçilmek ve Cumhurbaşkanınca atanmak suretiyle oluşturulur. Böylece Kurul, örneğin.onbeş üyeden oluşabilir ve bunlardan dokuzu Üniversitelerarası Kurul, altısı Bakanlar Kurulu tarafından seçilebilir. (Yükseköğretim Kurulu öğretim üyelerinin seçimi ve atanması için önerilen usul, Anayasa'nın 131. maddesinin III. fıkrasının değiştirilmesini veya tamamıyla çıkarılmasını gerektirmektedir). Yükseköğretim Kurulu başkanı, profesör üyeleri aıasmdan doğrudan doğruya Kurul'ca seçilir. ' Kurul üyelerinin görev süresi üç yıldır. Aynı kişi, arka arkaya iki defadan fazla üye seçilemez. C Yükseköğretim Denetleme Kurulu Yükseköğretim Denetleme Kurulu, üniveı sitelerde araştırma ve öğretim çalışmalarının mevzuata uygun elarak yürütülüp yürütül-

10 YÜKSEKÖĞRETİM KANUNU HAKKINDA RAPOR mediğini bilimsel özerkik ilkesini zedelemeyecek biçimde denetlemek, gerektiğinde sorumlular hakkında soruşturma yapmak üzere oluşturulmuş; tüzel kişiliği haiz, bağımsız bir kuruluştvr. Kurul, tam sayısı yasa ile belirlenecek üyelerinin çoğunuğu Üniversitelerarası Kurul'ca profesörler arasından; diğer üyeleri ise Sayıştay, Danıştay ve Yargıtay'ın ayrı ayrı kendi üyeleri arasından ve Bakanlar Kurulu'nun biri Millî Eğitim Bakanlığı'ndan olmak üzere üstün hizmetleri ile tanınmış üst düzey kamu görevlileri veya emeklileri arasından seçilmek ve Cumhurbaşkanı'nca atanmak suretiyle oluşturulur. Böylece Kurul, örneğin onbir üyeden oluşabilir ve bunlardan altısı Üniversitelerarası Kurul, üçü her birinden bir üye olmak üzere Sayıştay, Danıştay ve Yargıtay, ikisi Bakanlar Kurulu tarafından seçilebilir. Kurul başkanı, profesör üyeleri arasından doğrudan doğruya Kurul'ca seçilir. Kurul üyelerinin görev süresi üç yıldır. Aynı kişi, arka arkaya iki defadan fazla üye seçilemez. Kurul, re'sen, üniversitelerin başvurusu, Yükseköğretim Kurulu' nun istemi veya şikâyet üzerine yapacağı denetleme veya soruşturma sonuçları ile önerilerini belirten raporunu duruma göre gereği yapılmak üzere Yükseköğretim Kurulu Başkanı'na veya ilgili üniversite rektörüne gönderir. IV. ÖĞRETİM ÜYELERİ VE YARDIMCILARI A Akademik Unvanlar ve Kazanılma Koşulları 1. Akademik kariyerin her üç basamağında, yani doktora veya tıpta uzmanlık, doçentlik ve profesörlükte adayın bu amaçla hazırladığı orijinal bir tez, doçentlik ve profesörlükte ayrıca diğer yayınlarıyla birlimsel yeterliğini kanıtlaması gerekir. Halen profesörlüğe yükseltilmede aranan "uluslararası düzeyde orijinal yayınlar yapmış olmak" koşulu ise, kavramın belirsizliği ve kötüye kullanılması olasılığı nedeniyle kaldırılmalıdır. Doçentlik ve profesörlüğe yükseltilmeden önceki unvanla -sırasıyla- dört ve beş yıllık hizmet koşulu aranır. Üniversite dışı makamlarca hiçbir kimseye hiçbir akademik unvan verilemez. 2. Asistanlık ve araştırma görevliliği, iki ayrı kurum olarak düzenlenmelidir. IH '* W ı Hi Ut.»*'» * t mın^fi t mil " fli'h '«*MP I llffwwm'l«l«'wirhşi^wwi>iwi»ı^m'hiı l *"«' > "pt*^ mm***** x

YÜKSEKÖĞRETİM KANUNU HAKKINDA RAPOR 11 a) Asistanlık, üniversite öğretim üyeliği mesleğinin doğal kaynağıdır. O nedenle asistanlar, genel olarak asaletlerinin onaylanmasından sonra sürekli kadroya atanırlar. Tıp fakültelerinde sürekli kadroya atanmak için uzmanlık yetkisini kazanmış olmak koşulu aranabilir ya da uzmanlık öğrencileri için ayrı kadrolar ayrılması yoluna gidilebilir. Sürekli kadroya atanmak, asistanların en çok beş veya altı yıl gibi belirli bir süre içinde doktora yapmaları ya da doçentlik sınavını başarmaları zorunluğunu kaldırmaz. b) Araştırma görevlileri, belirli araştırma, inceleme veya uygulama projeleri için ve belirli sürelerle atanan öğretim yardımcılarıdır. Bununla birlikte araştırma görevlileri de, aynı koşullan yerine getirmek kaydıyla akademik kariyere yönelebilirler. Halen "araştırma görevlisi" unvanı ile çalışan öğretim yardımcıları, geçici bir madde ile "asistan" kabul edilirler. Ancak isteyenler, yeni anlamıyla araştırma görevlisi statüsüne geçebilirler. 3. Asistanğa giriş sınavında adayların bilimsel yeterlikleri ve yabancı dil bilgileri, bir bütün olarak değerlendirilir. Araştırma görevliliğine alınmada yabancı dil bilgisi koşulu, somut araştırma, inceleme veya uygulama projesinin gereklerine göre belirlenir. Doçentliğe yükseltilmede birinci, profesörlüğe yükseltilmede ikinci yabancı dil sınavının başarıyla verilmesi gerekir. Yabancı dil sınavları, genel dil bilgisi yanında adayın kendi alanında yabancı dilde araştırma ve inceleme yeterliğine sahip bulunduğunu saptayacak biçimde yapılır. Öğretim üyeleri ve yardımcılarının, özellikle asistanların meslekî bilgi ve yabancı dil bilgilerini geliştirebilmeleri için belirli sürelerle ve sırayla yurt dışına gönderilmelerini sağlayıcı programlar hazırlanır. 4. "Yardımcı doçentlik" unvanı, -halen bu statüde bulunanların hakları saklı kalmak kaydıyla- kaldırılmalıdır. Doğacak boşluğu doldurmak üzere doktorasını yapmış veya tıpta uzmanlık yetkisini kazanmış asistanlar, fakülte kurulu kararıyla -doçentliğe hazırlıl çalışmalarını aksatmayacak ölçüde ve kendilerine ayrı bir ücret ödenmek kaydıyla- ders vermekle görevlendirilirler. 5. Doçentlik sınavları yılda iki kez düzenlenir. Bilim sınavlarını yapacak üniversitelerarası jüriler, adayların başvurdukları bilim dallarına göre Üniversitelerarası Kurul'ca ad çekmek suretiyle belirlenir.

12 YÜKSEKÖĞRETİM KANUNU HAKKINDA RAPOR 6. Öğretim üyelerinin çalışma yaş sının, 70 yaşını doldurdukları tarihtir. Emekli olan profesörler "emeritus profesör" sıfatıyla üniversitede çalışmalarını süıdürebilirler. B Üniversitede ve Üniversite Dışında Çalışma 1. Öğretim üyelerinin ders ve sınav yükü, fakültelerin özellikleri ve sınıflardaki öğrenci sayısı dikkate alınarak belirlenir. 2 Yürürlükteki Yükseköğretim Kanunu'nda yeı alan devamlı veya kısmî statü ve buna bağlı kadro ayırımı, dolayısıyla kısmî statüde görev yapan öğretim üyelerinin duru m lan tun iki yılda biı incelenmesi sistemi kaldırılmalıdır. Öğretim üyeleri, istedikleri takdirde yaptıkları veya yapacakları işin niteliği.hakkında fakülte yönetim kuruluna bilgi vermek, üniversitedeki asıl görevlerini aksatmamak ve üniversite tazminatı almamak koşuluyla üniversite dışında kendi alanlarında serbest meslek çalışması yapabilirler ya da fakülte yönetim kurulunun uygun görmesi ve üniversite yönetim kurulunun onayı ile kamu kurum ve kuruluşlarında geçici olarak görevlendirilebilirler. Üniversite dışında serbest meslek çalışması yapan öğretim üyeleri, diledikleri zaman tam gün çalışmaya dönebilirler. Öğretim üyeleıine genel olarak mesleğe rağbeti sağlayacak ve tam gün çalışmaya özendirecek miktarda aylık ve üniversite tazminatı ödenir. 3. Yürürlükteki Yükseköğretim Kanunu'nun öğretim elemanlarının derneklere üye olmasını rektörün yazılı iznine bağlayan ve akademik onurla bağdaşmayan hükmü kaldırılmalıdır. V. YENİ ÜNİVERSİTELER VE ÖĞRETİM ÜYESİ GEREKSİNMELERİNİN KARŞILANMASI A Yeni Üniversite ve Fakülte Kurulması Yeni üniversiteler, Yükseköğretim Kuıulu'nun önerisi üzerine; yeni fakülteler, ilgili üniversite senatosu ve Yükseköğretim Kurulu'- nun önerisi üzerine yasa ile kuruluı. Yeni bir üniversite kurulması için en az üç. fakülte bulunmalıdır. B Yeni veya Gelişmekte Olan Üniversitelerin öğretim Üyesi Gereksinmelerinin Karşılanması 1. Gelişmiş üniversiteler, yeni ve gelişmekte olan üniversiteler için öğretim elemanı yetiştirmekle yükümlüdürler. Bu amaçla geliş- I» 'I» l 'Mil N(* «ı Mimıflı l ı*«ıt n M»" ^ l " ""*t^t HMwq»>1H m **MfWp»HW»IWIH' 'tfmw «' ' l? '«* IWMI»»

YÜKSEKÖĞRETİM KANUNU HAKKINDA RAPOR 13 miş üniversitelerin yüksek lisans ve doktora programlarında yeni veya gelişmekte olan üniversitelerin asistanları için yeterli kontenjan ayrılır. 2. Yeni veya gelişmekte olan üniversitelere öğretim üyesi akışını sağlamakta bilimsel ve maddî açılardan özendirici tedbirler alınmasına öncelik verilir. Bununla birlikte gelişmiş üniversitelerin öğretim üyeleri de, -kendi üniversitelerindeki bilimsel araştırma ve öğretim programları aksatılmamak kaydıyla- belirli süreler için yeni veya gelişmekte olan üniversitelerde görevlendirilebilirler. Görevlendirilen öğretim üyelerinin kadroları, kendi üniversitelerinde saklı tutulur. Her iki konuda gelişmiş üniversitelerce sağlanacak akademik yardım, Yükseköğretim Kurulu'nun koordinasyonu altında yürütülür. VI. ÖĞRETİM VE ÖĞRENCİLER A öğretim Süresi ve Sınav Hakkı 1. Yürürlükteki Yükseköğretim Kanunu'nda öngörülen belirli sürelerde önlisans ve lisans düzeyi öğrenimini tamamlama zorunluğu kaldırılmalıdır. Böylece yasama organımn sık sık af yasası çıkarmak suretiyle kaydı silinen öğrencilere yeni sınav hakkı vermesine gerek kalmayacaktır. Yürürlükteki Kanun'da öngörülen sürelerde önlisans ve lisans öğrenimini bitirmeyen öğrenciler, bu sürelerin dolmasından sonra "sınav harcı" ödemek suretiyle sınava girebileceklerdir. 2. Öğretim programlan, her fakültenin kendi özellikleri içinde zorunlu temel dersler yanında öğrencilerin kişisel ilgilerine göre yönelebilecekleri çok sayıda seçimlik derse yer verecek biçimde düzenlenir. Halen yüksek öğretim kurumlarında zorunlu olmamak koşuluyla okutulan beden eğitimi ve güzel sanatlar ise, ders konusu olmaktan çıkarılıp isteyen öğrencilerin şimdiki beden eğitimi, resim ve müzik öğretmenlerinin rehberliğinde serbest zamanlarını değerlendirebilecekleri spor ve sanat kulüpleri etkinliklerine dönüştürülmeli; bu tür etkinlikler için öğrencilere fakülte veya üniversite içinde yer verilmelidir. B öğrenci Konseyleri 1. Öğrenci derneklerinden ayrı olarak fakültelerde yönetim kurulunun gözetimi altında her sınıfta yılda bir kez yapılacak seçimlerle

14 YÜKSEKÖĞRETİM KANUNU HAKKINDA RAPOR belirlenecek ikişer öğrenci temsilcisinin katılacağı "öğrenci konseyleri" oluşturulur. Aynı yerde bir arada bulunan fakültelerden oluşan üniversitelerde bu konseyler, kendi istekleri ve üniversite yönetim kurulunun onayı ile tek bir konseyde birleştirilebilir. Amacı öğrencilerin ortak sorunlarını fakülte yönetimine iletmek ve çözümlerine katkıda bulunmak olan öğrenci konseylerine fakülte ve üniversite içinde çalışmalarım yürütebilecekleri yer veriliı. Kendilerini ilgilendiren konularda fakülte kurulu veya yönetim kurulunca dinlenecek öğrenci temsilcileri de, öğrenci konseylerince kendi aralarından seçilir. 2. Öğrenci dernekleri yanında öğrencilerin kişisel ilgilerine göre örneğin santranç, spor, kültür veya sanat kulüpleri gibi çeşitli alanlarda fakülte veya üniversite içi sosyal etkinliklerde buh nmalarmı kolaylaştırıcı tedbirler alınır. Saygıyla arz olunur. Ankara, 8.12.1992 Başkan Prof. Dr. Erol CANSEL Raportör Prof. Dr. Hikmet Sami TÜRK Raportör Prof. Dr. Oya ARASLI Üye Prof. Dr. Muallâ ÖNCEL Üye Prof. Dr. Lâle SÎRMEN K>.tMf'Wşapnf«MfWi*'*