Madde / müstahzar Adı HİDROJEN Hazırlama Tarihi 01.05.1995 Form No ÜR.02-BF-TE009 Sayfa no 1/4 1. MADDE / MÜSTAHZAR VE ŞİRKET TANITIMI Madde / Müstahzarın tanımı Madde / Müstahzarın Kullanımı Firma Adı Telefon No. Hidrojen Petrokimya endüstrisinde petrol desülfirizasyon ve kraking işlemlerin ile hafif türevlerin elde edilmesinde kullanılır. K;mya endüstrisinde üretim işlemlerinde aktif bileşen olarak kullanılır. Cam üretimi ve metallerin ısıl işlemlerinde koruyucu ve reaktif atmosfer bileşeni olarak kullnaılır. Enerji santrallerinde ekipmanların soğutulmasında, yakıt karışımlarında kullanım alanı bulunmaktadır. PETKİM PETROKİMYA HOLDİNG A.Ş./AROMATİKLER FABRİKASI 232 616 12 40 (10 hat) Faks No 232 616 12 48 Web Adresi Acil Durum Telefon No 2. BİLEŞİMİ / İÇİNDEKİLER HAKKINDA BİLGİ www.petkim.com.tr Tehlikeli Maddeler / %Kon. Cas. No. Tehlike İşareti Risk Cümlecikleri Hidrojen %99 1333-74-0 F + R 12 EEC No 215-605-7 EINENCS No 13-33-74-0 Tehlikeye Yol Açan Komponentler PETKİM PETROKİMYA HOLDİNG A.Ş. GÜVENLİK BİLGİ FORMU 91/155/EC ve 11 Mart 2002 tarih ve 24692 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Güvenlik Bilgi Formu Hazırlama Usul ve Esasları Tebliği'ne uygun olarak hazırlanmıştır. Hidrojen 11.07.1993 tarih ve 21634 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Tehlikeli Kimyasallar Yöentmeliğine göre tehlikeli madde olarak sınıflandırılmıştır. Risk Numarası şeklinde verilen risk durumlarının 16 nolu başlık altında açık ifadeleri bulunmaktadır. 3. TEHLİKELERİN TANITIMI Kendiliğinden tutuşma sıcaklığı 579 o C'dir. Hidrojen yanıcı ve parlayıcı bir gaz olduğu için ateş, kıvılcım ve ark yapacak kaynaklardan uzak tutun. Yangın tehlikesi : Çok parlayıcı bir gazdır. Tehlikeli yangın ve patlama tehlikesi vardır. Sağlık: Oksijensiz ortamda maruz kalınması durumunda boğucu özelliği vardır. Oksijen seviyesi %19,5 üzerinde olmalıdır. Basınçlı tüpleri. 50 0 C'nin altında kullanılmalı ve muhafaza edilmelidir. 4. İLK YARDIM TEDBİRLERİ Göze Temas Gözü su ile 15 dakika yıkayın. Eğer bir tahribat varsa tıbbi müdahale gerektirir. Doktora başvurun. Cilde Temas Temas eden elbiseyi çıkarın. Sıvı ile temastan dolayı donma yanıkları oluşur. Cildi ısıtmak için ılık suyla yıkayın. Doktora başvurun. Yutma Normal şartlarda yutulması beklenmez.ilık bol su içirin. Doktora başvurun. Teneffüs Yüksek konsantrasyonları solundu ise boğulmaya neden olabilir.derhal tıbbi müdahale gerekir.solunum cihazı ile müdahale edilmelidir. Etkilenen kişiyi temiz havaya çıkarın.sıcak tutun.
Madde / müstahzar Adı HİDROJEN Hazırlama Tarihi 01.05.1995 Form No ÜR.02-BF-TE009 Sayfa no 2/4 5. YANGINLA MÜCADELE TEDBİRLERİ Çok hafif bir gazdır. Sızan gaz bulunduğu yerin en üst noktasında toplanır. Görünmeyen bir alev ile yanar. Söndürme Araçları Kullanılmaması Gerekenler Hidrojen statik elektrik, sürtünme veya elektrik arkı, alev veya aşırı ısı gibi tutuşma kaynaklarının herhangi biri ile temas ettiğinde yanar. Kapalı yerlerde bu ısı kaynaklarından dolayı şiddetli şekilde patlar. Yanma Ürünlerinden ve Gazlaşmadan Doğacak Zararlar Kullanılacak Özel Ekipman Eldiven, gözlük, yüz siperliği temiz hava maskesi,aleve dayanıklı giysi kullanılmalıdır. 6. KAZA SONUCU YAYILMAYA KARŞI TEDBİRLER Kişisel Tedbirler Buharları solunmamalıdır. Göz ve elle temas etmeyin. PVC kaplı koruyucu gözlük, maske ve eldiven kullanın. Kimyasal dayanıklı bağcıksız ayakkabı kullanın. Kapalı yerlerde çalışırken basınçlı hava hattı bağlantılı yüzü tamamen kapsayan maskeler kullanın. Çevresel Tedbirler Atmosfere sızmasına müsade etmeyin.tüm tutuşturucu kaynaklar derhal etkisiz hale getirilmelidir.sigara içilmemeli alev, ateş ve kıvılcım yaratılmamalıdır. Kapalı ortamlarda uygun havalandırma sağlanmalıdır.etkilenen bölgedeki çalışanlar tahliye edilmeli, müdahale ekibi dışında kimse sahaya sokulmamalıdır. 7. KULLANMA VE DEPOLAMA PETKİM PETROKİMYA HOLDİNG A.Ş. GÜVENLİK BİLGİ FORMU 91/155/EC ve 11 Mart 2002 tarih ve 24692 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Güvenlik Bilgi Formu Hazırlama Usul ve Esasları Tebliği'ne uygun olarak hazırlanmıştır. Karbondioksit, kuru kimyasal toz, su spreyi, buhar, azot. Büyük hidrojen yangınlarını söndürmek güçtür. Mümkünse Hidrojen gelişi kesilmeli su spreyi ile yangına maruz kalan metal aksamlar soğutulmalıdır. İnert gaz püskürtülerek oksijen seviyesi düşürülmelidir, alev böylece söndürülebilir. Kaynayan sıvı buharı patlaması (BLEVE) meydana gelebilir.yakındaki sıvı hidrohen tankları ve diğer parlayıcı gaz tankları ve tüpleri korunmalıdır. Kullanma Ateş, kıvılcım ve ark yapacak kaynaklardan uzak tutulmalı, yeterli havalandırma sağlanmalıdır. Hidrojen tüp ile kullanılıyorsa; kullanım dışında vanası kapalı ve kapağı takılı olmalıdır, tüpler ısıtılmamalıdır.yuvarlanarak taşınmamalıdır. Tüp arabası ile taşınmalıdır. Depolama: Ortam sıcaklığı 50 0C'yi aşmamalıdır.uzun süre depoda kalmaları önlenmelidir. Depo sahasında Sigara İçilmez şeklinde uyarılar asılı olmalıdır. Tüplerin düşme ve devrilmeleri önlenmelidir. 8. MARUZ KALMA KONTROLLERİ / KİŞİSEL KORUNMA Hidrojen için belirlenmiş mesleki maruz kalma limitleri yoktur. Hidrojen hava içerinde öncelikle boğucu madde gibi etki eder. % 50 hidrojen içeren havada yalnızca % 10 oksijen bulunur.havada % 11 oksijen içeriği şuur kaybı % 8 oksijen içeriği ölüm meydana getirir.bu koşullara uygun havalandırma sağlanmalıdır. Solunum Sisteminin Korunması Çalışma ortamında acil hallerde kullanılmak üzere çalışır halde pozitif basınçlı, tam siperli temiz hava maskesi ve hava tüpü bulundurulmalıdır.normal hallerde korunma gerektirmez. Ellerin ve Cildin Korunması İşe uygun el, vücut ve yüzü koruyucu ekipman kullanılmalıdır. Tüpleri taşınırken emniyet ayakkabısı giyilmelidir. Genel hijyen kuralları gereği hiçbir kimyasal madde ile direk temas edilmemeli ve yemeden içmeden önce el, yüz yıkanmalıdır.iş giysilerinin temizliğine özen gösterilmelidir.kullanılacak koruyucu malzeme 09/02/2004 tarih ve 25368 sayılı resmi gazetede yayınlanan Kişisel Koruyucu Donanım Yönetmeliği'ne uygun olmalıdır.
Madde / müstahzar Adı HİDROJEN Hazırlama Tarihi 01.05.1995 Form No ÜR.02-BF-TE009 Sayfa no 3/4 9. FİZİKSEL VE KİMYASAL ÖZELLİKLER Fiziksel Hali Renk Koku Kaynama Noktası Parlama Noktası Gaz Renksiz Kokusuz -252 o C İnfilak Limitleri ( Havada ) Alt: 4,1 Üst : 74,2 Buharlaşma Basıncı ( 20 'C ) Yoğunluk ( 15 'C ) Viskozitesi 1 atm 0,07090 gr / cm3 0,009 cp Çözünürlüğü 2,1 (0 o C) 10. KARARLILIK VE REAKTİVİTE Stabilite Kaçınılması gereken durumlar Normal şartlarda kararlıdır. Tehlikeli bozunma ürünleri : Tehlikeli polimerizasyon oluşmaz. Stabilizatör ihtiyacı Tehlikeli ekzotermik reaksiyon olasılığı Maddenin fiziksel görünümünde oluşabilecek değişiklik Su ile temas halinde oluşacak tehlikeli bozunma ürünü : Su oluşur. Yetersiz havalandırma koşulları ve ısı kaynaklarından kaçınılmalıdır. Bozunma ile kararsız ürünler oluşturma olasılığı 11. TOKSİKOLOJİK BİLGİ Toksik Sınırı Hidrojenin mutajenik, embiryo üzerinde toksik etkileri araştırılmıştır, etkisi gözlenmemiştir. Teneffüs LC 50 Deri Yolu ile LD 50 Ağız Yolu ile LD 50 Lokal Etkileri Akut etkisi solunum sistemi üzerinde, kronik etkisi ise kalp ve merkezi sinir siteminde görülebilir. Göz ile Temas Temas halinde hızlı bir şekilde geniş bir alanda tahriş etkisi gösterebilir. Cilt ile Temas Temas halinde hızlı bir şekilde geniş bir alanda tahriş etkisi gösterebilir. Teneffüs Gaz halde hidrojene maruz kalma halleri 8. bölümde anlatılmıştır. Akut olarak yetersizliğine bağlı boğulma etkisini gösterir. Yutma PETKİM PETROKİMYA HOLDİNG A.Ş. GÜVENLİK BİLGİ FORMU 91/155/EC ve 11 Mart 2002 tarih ve 24692 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Güvenlik Bilgi Formu Hazırlama Usul ve Esasları Tebliği'ne uygun olarak hazırlanmıştır. Kaçınılması gereken materyaller: (hava+pt), Br 2, Cl 2, ClF 3 (dioxane+ni), F 2, Li, (mg+caco 3 ) hitroanisde, NF 3, OF 2 (Pd+isopropyl alcohol), 3-methyl-2-penten-4-hn-1-ol Sıvı halde yutulması mümkün değildir. Gaz hale geçer ve inhilasyon ile maruz kalınabilir. solunum siteminde oksijen
PETKİM PETROKİMYA HOLDİNG A.Ş. GÜVENLİK BİLGİ FORMU 91/155/EC ve 11 Mart 2002 tarih ve 24692 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Güvenlik Bilgi Formu Hazırlama Usul ve Esasları Tebliği'ne uygun olarak hazırlanmıştır. Madde / müstahzar Adı HİDROJEN Hazırlama Tarihi 01.05.1995 Form No ÜR.02-BF-TE009 Sayfa no 4/4 12. EKOLOJİK BİLGİ Ekotoksisite : Canlı yaşamı için toksik etkisi yoktur. Çevresel katmanlara bilinen veya tahmin edilen dağılımı: Doğal oalrak havada bulunan bir maddedir. Sentetik kaynağından çevreye yayılması halinde havaya dağılacaktır ve hızlı bir şekilde homojenleşecektir. Kalıcılık / Bozulabilirlik Biyolojik Birikim : Hidrojen için Suda Zehirleyiciliği : Sucul ortamda kimyasal zehirleyiciliği yoktur. Sudaki Ömrü LC 50 : Yoktur. Omurgasızlar EC 50 : Yoktur. 13.BERTARAF BİLGİLERİ Atmosfere vent edilebilir. Ancak tutuşturucu kaynaklardan uzak bir baca yüksekliğinden bu işlem yapılabilir. Ulusal mevzuta uygun yöntemin seçilmesi ürünümüzün alıcısının sorumluluğu altındadır. 14. TAŞIMACILIK BİLGİSİ Yolcu bulunan bölmelerde taşınması yasaktır,hava taşımacılığında da yalnızca kargo uçaklarında taşınabilir. UN No 1049 (gaz) ; 1966 (sıvı) Un. Sınıfı 2.1 Ambalaj Grubu - Kara Taşımacılığı Madde Kimlik No. 1049 Tehlike Etiketi 2 Tarif Sıkıştırılmış Hidrojen Deniz Taşımacılığı IMO Sınıfı 2 ( 2,1 ) IMDG ( Sahife ) 2148 Tarif Sıkıştırılmış Hidrojen 15. MEVZUAT BİLGİSİ AT Talimatlarına Göre Sınıflama ve Etiketleme Tasnif / Sembol F + Sınıflama Sembolü Risk / Tehlike Sembolü R 12 Emniyet Sembolü S 2-7/9-16-33 16. DİĞER BİLGİLER R12 Çok kolay alevlenebilir. Sıkı kapatılmış kapta muhafaza edin.kabı çok iyi havalandırılan ortamda S7/9 muhafaza edin. S16 Tutuşturucu kaynaklardan uzak tutun - sigara içmeyin. S33 Statik elektrik boşalımlarına karşı önlem alın. R ve S Cümleciklerinde Çevre Bakanlığı nın tercümeleri kullanılmıştır. Burada verilen bilgiler bugünkü bilgi düzeyimize dayanmakta olup, doğru ve eksiksiz olduğu düşünülmemelidir. Mevcut kanun ve yönetmelikler ürünümüzün alıcısı tarafından kendi sorumluluğu içinde dikkate alınmalıdır.