YGS-LYS Üniversiteye Giriş Sistemi ALİ PARMAKSIZ REHBER ÖĞRETMEN
Üniversiteye Giriş Sistemi Ülkemizde ortaöğretimi tamamlayan öğrencinin, yükseköğretime geçişini veya girişini düzenleyen sistemdir. Ülkemizde yükseköğretim çeşitli türlere ayrılmıştır. Her bir türde, üniversiteye gidebilmenin şartları farklılık göstermektedir.
YGS Yükseköğretime Geçiş Sınavı. 40 Türkçe, 40 Matematik, 40 Sosyal, (Tarih, Coğrafya vb.) 40 Fen sorusundan oluşur. Sınav Mart ayı içerisinde tek oturum olarak uygulanır, süresi 160 dakikadır. Ortaöğretim mezunu yada ortaöğretim kurumlarında o yıl mezun olabilecek öğrenciler başvurabilir. Soruların kapsamı genelde 9. Sınıf dersleridir. Sorularda direk bilgi sormadan çok okuduğunu anlama, mukayese etme, bağlantı kurma ve temel kavramlardan soru gelmektedir.
YGS'DEKİ TESTLER VE KAPSAMLARI
Önemli Not : 40 soruluk sosyal bilimler testine 5 soru daha ilave edilerek 45 soru sorulacaktır. 41,,42, 43, 44 ve 45. sorular felsefe sorusu olup; bu soruları yalnızca Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersi görmeyen adaylar yanıtlayacaktır. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersi gören adaylar 36,37,38,39 ve 40. soruları (yani Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersi sorularını) yanıtlayacaktır.
YGS PUAN TÜRLERİ YGS sonucunda 6 farklı puan türü hesaplanır, bu puan türleri şunlardır. YGS 1 ve YGS 2 Sayısal ağırlıklı ( Fen- Matematik) puan türleridir. YGS 3 ve YGS 4 Sözel ağırlıklı ( Türkçe Sosyal ) puan türleridir. YGS 5 ve YGS 6 Eşit ağırlıklı (Türkçe Matematik) puan türleridir.
YGS PUAN TÜRLERİ
Not: YGS de 150 puan barajını geçmek için her testten 4 net yani yaklaşık olarak 16 net yapmak gerekir. YGS de 180 puan barajını geçmek için her testten 8 net yani yaklaşık 32 net yapmak gerekir.
LYS Lisans Yerleştirme Sınavı. LYS 1 ( Matematik 80 soru), LYS 2 (Fen Bilimleri 90 soru), LYS 3 (Edebiyat-Coğrafya 80 soru), LYS 4 (Sosyal Bilimler 90 soru), LYS 5 (Yabancı dil 80) soru, Haziran ayı içinde (iki hafta sonu cumartesi-pazar olacak şekilde 4 günde) her bir LYS tek oturumda uygulanır. Sınav lise müfredatının hepsini kapsamaktadır. Sorular bilgi düzeyini ölçmek için sorulur. LYS de soru ve cevaplama süresi dağılımı aşağıdaki gibidir.
YGS Den Sonra Katılmamız Gereken Kaç Tane LYS Sınavı Var? 5 tane LYS sınavı yapılacak. Her LYS sınavının içindeki testler, aynı oturumda farklı sürelerde ve farklı kitapçıklarla uygulanacak. ***LYS lere katılabilmek için YGS de herhangi bir puan türünde barajı geçmeniz yeterli.*** ***Barajı geçmişseniz tüm LYS lere katılma hakkına sahipsiniz.***
Tüm LYS Sınavlarına Katılmak Zorunda Mıyız? Eğer sadece MF puan türünde bir lisans programına yerleşmek istiyorsanız YGS+LYS-1(Mat-Geo)+LYS-2(Fen Bil.) sınavlarına girmeniz yeterli olacaktır. Sadece TM puan türünde bir lisans programına yerleşmek istiyorsanız YGS+LYS-1(Mat-Geo)+LYS-3(Ed-Coğ) sınavlarına girmeniz yeterli olacaktır. Sadece TS puan türünde bir lisans programına yerleşmek istiyorsanız YGS+LYS-3(Ed-Coğ)+LYS-4 (Sos Bil) sınavlarına girmeniz yeterli olacaktır. Sadece Dil puan türünde bir lisans programına yerleşmek istiyorsanız YGS+LYS-5 (Dil) sınavlarına girmeniz yeterli olacaktır. Tüm puan türlerinden tercih yapmak istiyorsanız YGS+LYS-1+LYS- 2+LYS-3+LYS-4+LYS-5 sınavlarına yani bütün sınavlara katılmanız gerekmektedir.
FAKÜLTE En az 4 yıllık eğitim veren; eğitim alanına veya uzmanlık dallarına ayrılan, klasik anlamda üniversite denen kurumlardır.
YÜKSEKOKUL 4 yıllık eğitim veren, üst düzeyde uygulayıcı meslek elemanı yetiştiren yükseköğretim kurumu, akademi.
Giriş Koşulları İki yolla öğrenci alır bu bölümler. 1. YGS - LYS Sonucuyla: İlgili bölümün puan türünden YGS LYS de en az 180 puanı aşan adaylar başvurabilir. Başvuran adaylar arasında puan üstünlüğüne göre seçim yapılarak öğrenci alınır. 2. Özel Yetenek Sınavı sonucuyla: Sanat ve sporla ilgili bölümlere YGS den 180 i geçen adaylar başvurup, her alanın kendine özgü yetenek sınavına girerek bu bölümlere girmeye çalışır.
MESLEK YÜKSEKOKULU 2 senelik eğitim veren (ön lisans eğitimi denir), orta öğretimdeki mesleklerin devamı niteliğinde, genellikle tekniker unvanıyla mezun verir.
Giriş Koşulları Meslek Yüksekokulları iki yolla öğrenci alır. 1. Sınavsız Geçiş: Mesleki veya teknik eğitim veren ortaöğretim kurumlarından mezun olan öğrencilerin alanlarının devamı niteliğindeki bölümlere sınav puanına ( YGS) gerek duymadan, ORTA ÖĞRETİM BAŞARI PUANI ile başvurdukları geçiş türüdür. ÖSYM tercih kılavuzunda tablo 3C de bulunan bölümler. 2. YGS puanı ile: ÖSYM tercih kılavuzunda yer alan tablo 3C de sınavsız kontenjanı dolmayan bölümler ile tablo 3B de yer alan bölümlere ilgili puan türünden an az 140 alan öğrenci tercihte bulunabilir. Tercihte bulunan adaylar arasında puan üstünlüğüne göre seçim yapılır. Not: YGS de her hangi bir puan türünden 140 ı geçen adaylar 2 yada 4 yıllık açık öğretim bölümlerini seçebilir.
Yükseköğretim Programlarına Başvurabilmek İçin En Az Kaç Puan Almak Gerekir? Yükseköğretim Programının Türü İlgili Puan Türü Puan Koşulu Meslek yüksek okulu ön lisans programlarını tercih edebilmek için (sınavsız geçişten boş kalan kontenjanlar dahil) İlgiliYGS puan türünde En az 150 puan Açık öğretim ön lisan ve lisans programlarını tercih edebilmek için İlgiliYGS puan türünde En az 150 puan Özel yetenek gerektiren lisans programlarına ön kayıt yaptırabilmek için Özel yetenek sınavı ile öğrenci alan programlarda engelli öğrenciler için Yerleştirmede meslek lisesi çıkışlı adaylara ek puan verilen lisans programları ile Teknoloji, Sanat ve Tasarım, Turizm fakülteleri lisans program M.T.O.K kontenjanlarını tercih edebilmek için Yerleştirmede meslek lisesi çıkışlı adaylara ek puan verilen programlar dışındaki lisans programlarını tercih edebilmek için İlgiliYGS puan türünde İlgiliYGS/LYS puan türünde İlgili LYS puan türünde En az 150 puan En az 180 puan En az 180 puan
SINAVSIZ GEÇİŞ NEDİR? Mesleki ve teknik ortaöğretim liselerinden mezun olan öğrencilerin istedikleri takdirde, bitirdiği programın devamı niteliğinde ya da bitirdiği programın benzeri olan iki yıllık meslek yüksekokulu ve açık öğretim bölümlerine her hangi bir sınava girmeden yerleştirilmesidir.
Örnek: Bilişim Teknolojileri Bölümü mezunu adayların sınavsız geçişte seçebilecekleri bölümler: Basın ve Yayın Teknolojileri Bilgi Güvenliği Teknolojisi Bilgi Yönetimi Bilgisayar Operatörlüğü Bilgisayar Programcılığı Bilgisayar Teknolojisi Coğrafi Bilgi Sistemleri İnternet ve AğTeknolojileri Mobil Teknolojileri Pazarlama Görsel İletişim NOT: Bu örnekte de görüldüğü gibi aday bilgisayarla ilgili 2 yıllık bölümlerin yanında benzer bölümleri de seçebilmektedir.
Örnek: Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Bölümü mezunu adayların sınavsız geçişte seçebilecekleri bölümler: Çocuk Gelişimi Sosyal Hizmetler
Örnek: Elektrik-Elektronik Teknolojisi Bölümü mezunu adayların sınavsız geçişte seçebilecekleri bölümler: Alternatif Enerji Kaynakları Teknolojisi Biyomedikal Cihaz Teknolojisi Elektrik Elektrik Enerjisi Üretim, İletim ve Dağıtımı Elektrikli Cihaz Teknolojisi Elektromekanik Taşıyıcılar Elektronik Haberleşme Teknolojisi Elektronik Teknolojisi Enerji Tesisleri İşletmeciliği İş Sağlığı ve Güvenliği Grafik Tasarımı Kontrol ve Otomasyon Teknolojisi Mekatronik Mobil Teknolojileri Nükleer Teknoloji ve Radyasyon Güvenliği Otomotiv Teknolojisi Radyo ve Televizyon Teknolojisi Raylı Sistemler Elektrik ve Elektronik Teknolojisi Sahne ve Gösteri Sanatları Teknolojisi Sivil Savunma ve İtfaiyecilik Uçak Teknolojisi
ÖRNEK: Metal Teknolojisi Bölümü mezunu adayların sınavsız geçişte seçebilecekleri bölümler: Kaynak Teknolojisi Tahribatsız Muayene Alternatif Enerji Kaynakları Teknolojisi Elektrik Enerjisi Üretim, İletim ve Dağıtımı Endüstriyel Kalıpçılık Gemi Makineleri İşletme Grafik Tasarımı İş Makineleri Operatörlüğü Makine Mekatronik Metalurji Oto Boya ve Karoseri Otomotiv Teknolojisi Raylı Sistemler Makine Teknolojisi Sondaj Teknolojisi Tarım Makineleri Tarımsal Ürünler Muhafaza ve Depolama Teknolojisi
ÖRNEK: Mobilya ve İç Mekan Tasarımı Bölümü mezunu adayların sınavsız geçişte seçebilecekleri bölümler: Endüstri Ürünleri Tasarımı Eser Koruma Görsel İletişim İç Mekan Tasarımı Mimari Dekoratif Sanatlar Mimari Restorasyon Mobilya ve Dekorasyon Ormancılık ve Orman Ürünleri
ÖRNEK: Muhasebe ve Finansman Alanı Bölümü mezunu adayların sınavsız geçişte seçebilecekleri bölümler: Bankacılık vesigortacılık Deniz ve Liman İşletmeciliği Dış Ticaret Emlak ve Emlak Yönetimi Enerji Tesisleri İşletmeciliği Hava Lojistiği Havacılıkta Yer Hizmetleri Yönetimi İnsan Kaynakları Yönetimi İşletme Yönetimi Kooperatifçilik Lojistik Marina İşletme Marina ve Yat İşletmeciliği Marka İletişimi Menkul Kıymetler ve Sermaye Piyasası Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Pazarlama Perakende Satış ve Mağaza Yönetimi Posta Hizmetleri Sağlık Kurumları İşletmeciliği Sivil Hava Ulaştırma İşletmeciliği Sivil Havacılık Kabin Hizmetleri Sosyal Güvenlik Tarımsal İşletmecilik Tarımsal Ürünler Muhafaza ve Depolama Teknolojisi Turizm ve Seyahat Hizmetleri Maliye
SINAVSIZ GEÇİŞE KİMLER BAŞVURABİLİR? Türkiye ve KKTC'deki mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarını bitirmiş olanlar. Yurt dışında mesleki eğitim almış olan kişilerden MEB'den denklik belgesi almış olanlar.
METEB NEDİR? Mesleki ve Teknik Eğitim Bölgesinin kısaltmasıdır. Bu uygulamada her il bir METEB kabul edilir. Son yıllarda ülkemizde her ile üniversite açıldığı için METEB uygulaması bu noktada devreye girer. Bu uygulamada her ilin meslek lisesi öğrencilerinin sınavsız geçişte kendi illeri için öncelik hakları vardır. Örnek vermek gerekirse Adıyaman'daki meslek yüksekokullarına giriş önceliği yine bu ildeki meslek liselerinden mezun olmuş adaylarındır.
SINAVSIZ GEÇİŞTE ÖNCELİK NEDİR? 1. İlk öncelik, yeni mezunlarındır.(mezuniyet yılı büyük olanlar) 2. Mezuniyet yılı aynı olan adaylar arasında aşağıdaki okul türü öncelik sırası uygulanır Okul kodu 4 olanlar: Anadolu Teknik lisesi mezunu olanlar. Okul kodu 3 olanlar: Teknik ya da Anadolu meslek lisesi mezunu olanlar. Okul kodu 2 olanlar: Meslek lisesi mezunu olanlar (yani sınavsız girilen meslek liseleri) Okul kodu 1 olanlar: Çok eski yıllardaki enstitü adı altında mezun olunan meslek liseleri.
SINAVSIZ GEÇİŞTE ÖNCELİK NEDİR? 3. Mezuniyet yılı ve okul türü aynı olan adaylar arasında öncelik METEB içidir. Mezuniyet yılı, okul türü ve METEB İÇİ (İ) ve / veya METEB DIŞI (D) aynı olan adaylar arasında seçim yapılırken OBP si yüksek olan aday önceliklidir. 4. Yukarıda sayılan tüm bilgileri aynı olan adaylardan doğum tarihi büyük (yaşı küçük) olana öncelik verilir. Not:Yerleştirme önceliği dolu olan bölümlerde yer alan En Küçük Puan ile kastedilen puan OBP dir.
SINAVSIZ GEÇİŞTE ÖNCELİK NEDİR? Meslek yüksekokulu kontenjanı eğer sınavsız geçiş ile dolmazsa; o zaman başka mesleki bölümlerden mezun ya da fark gözetmeksizin lise mezunu olan adaylar ilgili YGS puan türü üstünlüğüne göre bu bölümleri tercih edebilirler. Not:Bu örnekte En Küçük Puan ile kastedilen puan ilgili YGS Puanıdır.
SINAVSIZ GEÇİŞLE MESLEK YÜKSEKOKULU BİTİRMENİN FAYDALARI NELERDİR? Meslek lisesi bitiren kişiler Teknisyen unvanı alır. Meslek yüksekokulu bitiren kişiler Tekniker unvanı alır. Teknisyenler genellikle Teknikerlere bağlı olarak çalışırlar. Teknikerler ise genellikle mühendislere bağlı olarak çalışırlar. Teknikerler, teknisyenlerden özel sektörde ve devlette daha fazla ücret alırlar. Meslek lisesini bitiren aday bitirdiği bölüme yakın başka bir alanda sınavsız geçiş hakkını kullanıp daha donanımlı hale gelebilir.
MESLEK LİSESİ ÖĞRENCİSİNİN SINAVSIZ GEÇİŞTEN BAŞKA NE GİBİ HAKLARI VARDIR? Meslek Lisesi Öğrencisi MTOK uygulaması ile mühendislikleri kazanabilir. Ek Puan hakkını kullanarak 4 yıllık eğitim veren Yüksekokullara başvurabilir. (30.03.2012 tarihinden sonra kayıt yaptıranlar için Ek Puan hesaplanmayacaktır. TABLO -3A ve -3B1) YGS-LYS puanlarıyla her türlü iki yıllık ve dört yıllık bölümlere başvurabilir. Özel yetenek sınavlarına başvurabilir. Sınavsız Geçişle 2 yıllık bölüm bitiren adaylar istedikleri takdirde DGS ye girerek, 4 yıllık bölüm mezunu olabilirler. Not: Sınavsız geçiş hakkını kullanan veya açık öğretim (kontenjan sınırlaması olmayan) bölümlerine gitmeye hak kazanan adayın bir sonraki yıl YGS-LYS puanlarında kırılma olmaz. ( bu durumdaki adayların OBP leri hesaplanırken 0,12 kullanılır)
M.T.O.K. NEDİR? Mesleki ve Teknik Ortaöğretim Kurumlarının kısaltılmasıdır. Üniversite kılavuzunda bir bölümün yanında eğer M.T.O.K. yazıyorsa; bu, o bölüme yalnızca ilgili mesleki ve teknik liselerden mezun olan öğrencilerin yerleşebileceği anlamına gelir. M.T.O.K. uygulamasıyla getirilen yenilik bu okullara sadece ilgili mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarından mezun öğrencilerin yerleşebilmesidir. Bu sayede teknoloji fakülteleri kurularak başta mühendislik bölümleri olmak üzere meslek ve teknik lise mezunu öğrencilere daha bir çok bölümün önü açılmıştır.
M.T.O.K. NEDİR? M.T.O.K. bölümlerine o alana giriş hakkı olan mesleki teknik eğitim öğrencileri dışında başka mesleki teknik eğitim öğrencileri ve normal lise eğitimi almış öğrenciler (Anadolu, Fen, Sosyal Bilimler lisesi vb. ) seçim yapamazlar, tercih yapıp M.T.O.K. bölümlerini kazansalar bile bu bölümlerde okuyamazlar. Bu M.T.O.K. bölümlerini tercih edecek mesleki ve teknik eğitim almış öğrencilerin OBP (ortaöğretim başarı puanları) 0,12 ile çarpılır ve bunun dışında ek puan ya da ayrıcalık tanınmaz.
M.T.O.K. NEDİR? M.T.O.K. uygulamasından önce LYS puan türüyle öğrenci alan özellikle mühendislik gibi bölümlerde meslek ve teknik lise öğrencilerinin girmesi bir hayli zordu. Meslek lisesi ve teknik liselerde okuyan öğrencilerin 9. sınıftan sonra daha çok meslek dersi alması bunun yanında LYS sınavının içeriğini oluşturan ders ve konuların büyük çoğunluğunu görmemesi, bu öğrencileri yarışta geride bırakıyordu.
M.T.O.K. NEDİR? Bu fakültelere yerleşen öğrenciler eksik oldukları matematik ve fen dersleri için bir yıl intibak eğitimi alacaklardır. Bu fakültelerde eğitim daha çok uygulamaya dayalı olacaktır. 8 dönemlik eğitimlerinin son döneminde bu öğrenciler iş yeri eğitimi alacaklardır.
TEKNOLOJİ FAKÜLTELERİ Ağaç İşleri Endüstri Mühendisliği (M.T.O.K.) Eğitim Süresi:4 Puan Türü: MF-4 (Bu bölümü seçebilecek Ortaöğretim alan ve kodları ) 1039-Ağaç İşleri 4134-Ahşap Teknolojisi 3681-Ahşap Yat İnşa 3434-Döşemecilik 2081-Mobilya ve Dekorasyon
TEKNOLOJİ FAKÜLTELERİ Bilgisayar Mühendisliği (M.T.O.K.)Eğitim Süresi:4 Puan Türü:MF-4 Elektrik-Elektr. Müh. (M.T.O.K.)Eğitim Süresi:4 Puan Türü:MF-4 (Bu bölümleri seçebilecek Ortaöğretim alan ve kodları ) 1197-Bilgi İşlem 1202-Bilgisayar 3015-Bilgisayar Donanım 1217-Bilgisayar İşletimi 1217-Bilgisayar işletimi Teknisyenliği 3853-Bilgisayar Programcılığı 3021-Bilgisayar Yazılım 4176-Bilişim Teknolojileri 1491-Elektrik 1505-Elektrik-Elektronik 4238-Elektrik-Elektronik Teknolojisi 4595-Elektrik Tesisat ve Pano Monitörlüğü 1526-Elektromekanik Taşıyıcılar 1511-Elektronik 1568-Endüstriyel Elektronik
TEKNOLOJİ FAKÜLTELERİ Yazılım Müh.(M.T.O.K.) Eğitim Süresi: 4 Puan Türü: MF-4 (Bu bölümü seçebilecek Ortaöğretim alan ve kodları ) 1197-Bilgi İşlem 1202-Bilgisayar 3015-Bilgisayar Donanım 1217-Bilgisayar İşletimi / Bilgisayar işletimi Teknisyenliği 3853-Bilgisayar Programcılığı 3021-Bilgisayar Yazılım 4176-Bilişim Teknolojileri
SANAT VE TASARIM FAKÜLTESİ Grafik Tasarımı (M.T.O.K.) Eğitim Süresi:4 Puan Türü: YGS-5 (Bu bölümü seçebilecek Ortaöğretim alan ve kodları ) 3805-Fotoğrafçılık 1684-Grafik / Grafik Sanatlar 4271-Grafik ve Fotoğraf / Fotoğraf ve Grafik 3978-Grafik Tasarım 2749-Resim (Anadolu Kız M.L, Kız M.L) 4443-Sanat ve Tasarım 3565-Tasarım Teknolojisi 3565-Tasarım ve Teknolojisi 2749-Uygulamalı Resim (Anadolu Kız Meslek L/Kız Meslek L)
TURİZM FAKÜLTESİ Gastronomi ve Mutfak Sant. (M.T.O.K.)Eğt. Süresi: 4 Puan Türü: YGS-4 (Bu bölümü seçebilecek Ortaöğretim alan ve kodları ) 3544-Ağırlama ve Gıda Teknolojisi 1072-Aşçılık 1128-Besin Endüstrisi 1134-Besin Endüstrisi-İşleme 1155-Besin Kontrol ve Analizleri 1149-Besin Teknolojisi 1155-Besin Teknolojisi -Besin Kontrol ve Analizleri 1149-Besin Teknolojisi -Gıda Kontrol ve Analizleri 1161-Besin Teknolojisi-Kurum Beslenmesi 1176-Besin Teknolojisi-Pastacılık 1589-Beslenme ve Ev Yönetimi 1574-Ev Ekonomisi 1589-Ev Yönetimi 1589-Ev Yönetimi ve Beslenme 1155-Gıda Analizi
BAŞARILAR DİLERİM Ali PARMAKSIZ Rehber Öğretmen