HUKUK TEMEL ALAN KODU: 38

TÜRKİYE YÜKSEKÖĞRETİM YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ () TEMEL ALAN YETERLİLİKLERİ HUKUK TEMEL ALAN KODU: 38 ANKARA 13 OCAK 2011

İÇİNDEKİLER 1.BÖLÜM: ÖĞRENİM ALANLARI VE ÇALIŞMA YÖNTEMİ...2 1.1.ISCED 97 (FOET 99) Eğitim - Öğretim Alt Alanları...2 1.1.1.Uluslararası Standart Eğitim Sınıflaması (ISCED)...2 1.2.Temel Alanda Yer Alan Türkiye deki Eğitim-Öğretim Programları...2 1.2.1. Meslek Yüksekokulu ve Önlisans Programları...2 1.2.2. Fakülte ve Yüksekokul Lisans Programları...2 1.3.Temel Alan Tanıtımı...3 1.4. Çalışma Grubu...3 1.5.Çalışma Yöntemi...3 1.6.Paydaş Görüşleri...3 2.BÖLÜM: TEMEL ALAN YETERLİLİKLERİ (Akademik Ağırlıklı & Mesleki Ağırlıklı)...4 2.1. Hukuk Temel Alanı Yeterlilikleri (Akademik Ağırlıklı)...4 2.1.1.Hukuk Temel Alanı ÖNLİSANS Yeterlilikleri (Akademik Ağırlıklı)...4 2.1.2.Hukuk Temel Alanı LİSANS Yeterlilikleri (Akademik Ağırlıklı)...5 2.1.3.Hukuk Temel Alanı YÜKSEK LİSANS Yeterlilikleri (Akademik Ağırlıklı)...6 2.1.4.Hukuk Temel Alanı DOKTORA Yeterlilikleri (Akademik Ağırlıklı)...7 2.2. Hukuk Temel Alanı Yeterlilikleri (Mesleki Ağırlıklı)...8 2.2.1.Hukuk Temel Alanı ÖNLİSANS Yeterlilikleri (Mesleki Ağırlıklı)...8 2.2.2.Hukuk Temel Alanı LİSANS Yeterlilikleri (Mesleki Ağırlıklı)...9 2.2.3.Hukuk Temel Alanı YÜKSEK LİSANS Yeterlilikleri (Mesleki Ağırlıklı)...10 1

Adı : HUKUK Temel Alan Kodu : 38 Temel Alan (iki haneli) kodları için kaynak : ISCED 97 (UNESCO) Alt Alan (üç haneli) kodları için kaynak : FOET 99 (EUROSTAT-CEDEFOP) 1.BÖLÜM: ÖĞRENİM ALANLARI VE ÇALIŞMA YÖNTEMİ 1.1.ISCED 97 (FOET 99) Eğitim - Öğretim Alt Alanları 38 HUKUK 380 Hukuk 1.1.1.Uluslararası Standart Eğitim Sınıflaması (ISCED) SIRA NO ISCED (UNESCO) ISCED (UNESCO) EĞİTİM VE ÖĞRETİM TEMEL ALANLARI GENİŞ ALAN KODU TEMEL ALAN KODU 1 1 14 Öğretmen Yetiştirme ve Eğitim Bilimleri 2 2 21 Sanat 3 2 22 Beşeri Bilimler 4 3 31 Sosyal ve Davranış Bilimleri 5 3 32 Gazetecilik ve Enformasyon 6 3 34 İşletme ve Yönetim Bilimleri 7 3 38 Hukuk 8 4 42 Yaşam Bilimleri 9 4 44 Doğa Bilimleri 10 4 46 Matematik ve İstatistik 11 4 48 Bilgisayar 12 5 52 Mühendislik 13 5 54 Üretim ve İşleme 14 5 58 Mimarlık ve Yapı 15 6 62 Tarım, Ormancılık, Hayvancılık ve Su Ürünleri 16 6 64 Veterinerlik 17 7 72 Sağlık 18 7 76 Sosyal Hizmetler 19 8 81 Kişisel Hizmetler 20 8 84 Ulaştırma Hizmetleri 21 8 85 Çevre Koruma 22 8 86 Güvenlik Hizmetleri 1.2.Temel Alanda Yer Alan Türkiye deki Eğitim-Öğretim Programları 1.2.1. Meslek Yüksekokulu ve Önlisans Programları Programların İlişkili Olduğu ISCED Alanları Program Adı 38 Adalet 38 Adalet Meslek Yüksekokulu 1.2.2. Fakülte ve Yüksekokul Lisans Programları Programların İlişkili Olduğu ISCED Alanları) 38 Hukuk Fakültesi Program adı 2

1.3.Temel Alan Tanıtımı Hukuk, yaptırıma bağlanmış toplumsal düzen kuralları bütünü olarak tanımlanabilir. Hukuk temel alanının amacı da, bu çerçevede, hukuk öğrencilerinin belirli bir dönemde ve toplumda geçerli olan hukuk kurallarını hukukun evrensel ilkeleri ve uygulamalarını da dikkate alarak tanımaları, farklı hukuk sistemi ve kurallar arasında ilişkiler kurarak bu ilişkileri yargı kararları ve hukuk uygulamaları bağlamında tahlil etmeleri ve buradan hareketle uygulamada karşılaşılan hukuki sorunlara çözüm getirebilmeleridir. Bu doğrultuda, gereken mesleki donanım, bilgi birikimi ve yeterlilik düzeyine ulaşan hukuk öğrencisinin hukuk kuralı yaratmak ve mevcut hukuk kurallarını yorumlayarak uygulamaya yansıtmak suretiyle toplumsal ilişkilerin düzenlenmesi ve ihtilafların çözülmesi işlevlerini yerine getirmesi beklenmektedir. 1.4. Çalışma Grubu Temel Alan Çalışma Grubu Başkan ve Üyeleri: Ünvanı Adı, Soyadı Kurumu Prof. Dr. Mustafa Akkaya Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Necmi Yüzbaşıoğlu Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof.Dr. Dursun Bingöl Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof.Dr. Yusuf Karakoç Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof.Dr. Osman Berat Gürzumar Bilkent Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof.Dr. Adem Sözüer İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof.Dr. Zehra Gönül Balkır Kocaeli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof.Dr Halil Akkanat İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi 1.5.Çalışma Yöntemi - 1.6.Paydaş Görüşleri Türkiye Barolar Birliği 3

2.BÖLÜM: TEMEL ALAN YETERLİLİKLERİ (Akademik Ağırlıklı & Mesleki Ağırlıklı) 2.1. Hukuk Temel Alanı Yeterlilikleri (Akademik Ağırlıklı) 2.1.1.Hukuk Temel Alanı ÖNLİSANS Yeterlilikleri (Akademik Ağırlıklı) 1 Sorumluluk Alabilme Öğrenme İletişim ve Sosyal Yetkinlik Alana Özgü Yetkinlik 5 ÖNLİSANS 5. Düzey Kısa Düzey 1. Hukukun temel kavramlarını ve başlıca hukuk disiplinlerinin temel özelliklerini sıralar. 2.Hukuk metodolojisine ilişkin temel bilgilere sahiptir. 3. Hukuk uygulamasında karşılaşılan temel sorunların bilgisine sahiptir. 1.Karar, Temel hukuk metinlerini asgarî düzeyde inceler, yorumlar, değerlendirir. 2. Hukukun temel kavramlarına ve hukuk metodolojisine ilişkin temel bilgilerden hareketle yalın hukuk sorunlarını çözer. 3. Hukukun temel kavramlarına, hukuk metodolojisine ve temel hukuk sorunlarına ilişkin olarak edindiği bilgiyi hukuk ve diğer yakın sosyal bilimler alanlarında kullanır. 4. Adli hizmetler alanında ihtiyaçları karşılayıcı temel bilgileri kullanmalarını sağlayacak becerileri kazanır. 1. Hukuk alanına ilişkin temel düzeydeki bir çalışmayı bağımsız olarak yürütür. 2. Sorumluluğu altında çalışanların bir proje çerçevesinde gelişimlerine yönelik etkinlikleri yürütür. 1.Hukukun temel kavram ve sorunlarına ilişkin bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirir. 2. Öğrenimini hukuk lisans eğitim düzeyine ya da adalet yardımcı hizmetlerine yönlendirir. 3. Yaşam boyu öğrenme bilinci kazanır. 1. Hukukun temel kavram ve sorunlarıyla ilgili sahip olduğu temel bilgi ve beceriler düzeyinde düşüncelerini yazılı ve sözlü olarak aktarır. 2. Hukuk alanına ilişkin temel konularda düşüncelerini uzman olan ve olmayan kişilerle paylaşır. 3. Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü A2 Genel Düzeyinde kullanarak hukuk alanındaki temel bilgileri izleyebilme ve meslektaşları ile iletişim kurar. 4. Hukuk alanının gerektirdiği en az Avrupa Bilgisayar Kullanma Lisansı Temel Düzeyinde bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanır. 1.Demokrasi, laiklik, sosyal devlet ve hukukun üstünlüğü gibi anayasal değerde temel ilkelerin önemi ve vazgeçilmezliğinin bilincine vararak bu ilkeleri benimser. 2.Hukuk mesleğinin gerektirdiği dürüstlük, adalet ve etik anlayışı bilincine sahiptir. 1 İlgili temel alanda 5. Düzey (önlisans) Yükseköğretim Profili mevcut ise tanımlanacaktır. 4

2.1.2.Hukuk Temel Alanı LİSANS Yeterlilikleri (Akademik Ağırlıklı) 2 Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Öğrenme İletişim ve Sosyal Yetkinlik Alana Özgü Yetkinlik 6 LİSANS 6. Düzey 1. Düzey 1.Çeşitli hukuk disiplinlerine ilişkin kavram ve kurumları ve bu kavram ve kurumlar arasındaki ilişkileri sıralar. 2. Hukuk metodolojisi ile yorum yöntemlerinin bilgisine sahiptir. 3. Hukukun her bölümünde onunla ilgili yasal düzenlemelerden, yargı organlarının kararlarından, bunların gelişiminden ve bunlarla ilgili olarak bilimsel değerlendirmelerden haberdardır. 4. Hukuk uygulamasında karşılaşılan sorunları sıralar. 1. Mevzuat metinlerini, yargı kararlarını ve bilimsel kaynakları hukuk metodolojisinin sağladığı yöntemlerle inceler, yorumlar, değerlendirir. 2. Mevzuat metinleri, yargı kararları ve bilimsel kaynaklardan hareketle hukuk uygulamasında karşılaşılan sorunları çözer. 3. Hukuki uyuşmazlıkları mevzuat metinleri, yargı kararları ve doktrindeki görüşleri değerlendirerek çözüme kavuşturur. 1.Hukuk uygulamasında karşılaşılan ve öngörülemeyen karmaşık sorunları çözmek için bireysel ve ekip üyesi olarak sorumluluk alır. 2. Sorumluluğu altında çalışanların bir proje çerçevesinde gelişimlerine yönelik etkinlikleri planlar ve yönetir. 1.Hukuk kuram ve uygulamasındaki gelişmeleri izleyerek değerlendirir. 2. Hukuk alanında edindiği bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirir. 3. Yaşam boyu öğrenmeye ilişkin olumlu bir tutum geliştirir. 1. Hukukla ilgili konularda ilgili kişi ve kurumları bilgilendirir; düşüncelerini ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini gerekçeli olarak yazılı ve sözlü olarak aktarır. 2. Toplumsal sorumluluk bilinci ile yaşadığı sosyal çevre için mesleki proje ve etkinlikler planlar ve uygular. 3. Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü B1 Genel Düzeyinde kullanarak hukuk alanındaki bilgileri izler ve meslektaşları ile iletişim kurar. 4. Hukuk alanının gerektirdiği en az Avrupa Bilgisayar Kullanma Lisansı İleri Düzeyinde bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanır. 1.Türkiye Cumhuriyeti nin toplumun huzuru, milli dayanışma ve adalet anlayışı içinde, insan haklarına saygılı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı, Anayasa nın Başlangıcı nda belirtilen temel ilkelere dayanan, demokratik, laik ve sosyal hukuk devleti niteliğini savunur ve korur. 2. Hukukçu olmanın gerektirdiği dürüstlük, adalet ve etik anlayışına sahiptir. 3. Somut uyuşmazlıkların adil biçimde çözülmesini sağlamaya çalışma, hukuki düzenlemeleri takip etme ve bu çerçevede yargılama sürecinde yer alabilecek alt yapıya sahiptir. 4. Evrensel hukuk ilkelerini özümsemiş; hukuksal sorunları olan ve olması gereken hukuk açısından algılama ve çözme yetkinliğine sahiptir. 2 İlgili temel alanda 6. Düzey (lisans) Yükseköğretim Profili mevcut ise tanımlanacaktır. 5

2.1.3.Hukuk Temel Alanı YÜKSEK LİSANS Yeterlilikleri (Akademik Ağırlıklı) 3 Sorumluluk Alabilme Öğrenme İletişim ve Sosyal Yetkinlik Alana Özgü Yetkinlik 7 YÜKSEK LİSANS 7. Düzey 2. Düzey 1. Kamu hukuku ve özel hukuk alanlarında ve alt disiplinlerine ait kavram ve kurumlara ya da yöntemlere ilişkin bilgilerini uzmanlık düzeyinde geliştirir ve derinleştirir. 2. Kamu hukuku ve özel hukuk alanları ve alt disiplinleri ile yakın sosyal bilimler alanlarına ait kavram, kurum ve yöntemler arasındaki etkileşimi kavrayarak bağlantı kurar. 1. Kamu hukuku ve özel hukuk alanlarında ve alt disiplinlerinde edindiği uzmanlık düzeyindeki bilgileri hukuk kuramı ve uygulamasına ilişkin konu ve sorunların analizinde kullanır. 2. Kamu hukuku ve özel hukuk alanları ve alt disiplinlerinde edindiği uzmanlık düzeyindeki bilgileri, farklı disiplinlere ilişkin bilgilerle birlikte değerlendirerek yorumlayabilme ve bunlardan hareketle yeni bilgiler oluşturur. 3. Hukuk kuram ve uygulamasında karşılaşılan sorunları hukuk alanına özgü araştırma yöntemlerini kullanarak çözümler. 1. Kamu hukuku ve özel hukuk alanlarında ve alt disiplinlerinde uzmanlık gerektiren bir çalışmayı bağımsız olarak yürütür. 2. Kamu hukuku ve özel hukuk alanlarında ve alt disiplinlerinde karşılaşılan ve öngörülemeyen ve uzmanlık gerektiren karmaşık sorunların çözümü için yeni stratejik yaklaşımlar geliştirir ve sorumluluk alarak çözüm üretir, bu amaca yönelik çalışmalara liderlik yapar. 1. Kamu hukuku ve özel hukuk alanlarında ve alt disiplinlerinde edindiği uzmanlık düzeyindeki bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirir ve öğrenmesini yönlendirir. 1.Kamu hukuku ve özel hukuk alanlarında ve alt disiplinlerinde edindiği uzmanlık düzeyindeki bilgiler ile hukuk kuram ve uygulamasına ilişkin güncel gelişmeleri alanındaki ve alan dışındaki gruplara yazılı ve sözlü olarak sistemli biçimde aktarır. 2.Hukuk kavram ve kurumları, yerleşik hukuk uygulaması ve hukuk kurallarını eleştirel bir gözle sorgulayarak gerektiğinde bunları geliştirir ve değiştirmek üzere girişimde bulunur. 3. Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü B2 Genel Düzeyinde kullanarak hukuk alanındaki bilgileri izleyebilme ve meslektaşları ile iletişim kurar. 4.Hukuk alanının gerektirdiği düzeyde bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini ileri düzeyde kullanır. 1. Kamu hukuku ve özel hukuk alanlarına ve alt disiplinlerine ilişkin bilgilerin edinilmesi, işlenmesi ve değerlendirilmesi süreçlerinde toplumsal, bilimsel ve etik değerleri gözeterek içselleştirir. 2. Hukukçu olmanın gerektirdiği dürüstlük, adalet ve etik anlayışını geliştirerek çevresine öğretir. 3 İlgili temel alanda 7. Düzey (yüksek lisans) Yükseköğretim Profili mevcut ise tanımlanacaktır. 6

2.1.4.Hukuk Temel Alanı DOKTORA Yeterlilikleri (Akademik Ağırlıklı) 4 Sorumluluk Alabilme Öğrenme İletişim ve Sosyal Yetkinlik Alana Özgü Yetkinlik 8 DOKTORA 8. Düzey 3. Düzey 1.Kamu hukuku ve özel hukuk alanlarında ve alt disiplinlerine ait kavram, kurum ve yöntemlere ilişkin güncel ve ileri düzeydeki bilgileri özgün düşünce ve/veya araştırma ile uzmanlık düzeyinde geliştirir, derinleştirir ve bu kavram, kurum ve yöntemlere ilişkin yenilik içeren özgün tanım ve nitelemelere ulaşır. 2. Kamu hukuku ve özel hukuk alanları ve alt disiplinlerine ait kuram ve uygulamayı, edindiği araştırma ve/veya uzmanlık düzeyindeki bilgileri kullanarak analiz eder, değerlendirir ve buradan hareketle yeni ve özgün sonuç ve düşüncelere ulaşır. 1. Kamu hukuku ve özel hukuk alanlarında ve alt disiplinlerinde edindiği araştırma ve/veya uzmanlık düzeyindeki bilgileri kuramsal ve sistematik bir yaklaşımla değerlendirir ve kullanır. 2.Kamu hukuku ve özel hukuk alanları ve alt disiplinlerinde mevcut bir kavram ya da kurumu yeni bir düşünce, yaklaşım ya da yöntemle değerlendirir ya da yeni bir kavram ya da kurumu özgün bir bakış açısıyla araştırır, teşhis eder. 3. Kuramsal ve uygulamalı bilgilerden hareketle hukuk politikasına ilişkin çözüm önerileri geliştirir. 1.Kamu hukuku ve özel hukuk alanları ve alt disiplinlerinde mevcut bir kavram ya da kurumu yeni bir düşünce, yaklaşım ya da yöntemle değerlendirir ya da yeni bir kavram ya da kurumu özgün bir bakış açısıyla araştıran özgün bir çalışmayı bağımsız olarak gerçekleştirerek hukuk kuram ve uygulamasına katkıda bulunur. 2. En az bir bilimsel makaleyi hukuk alanına özgü ulusal veya uluslararası hakemli ve/veya saygın dergilerde yayınlayarak ve/veya özgün bir yapıt üreterek hukuk kuram ve uygulamasının gelişimine katkıda bulunur. 1. Kamu hukuku ve özel hukuk alanlarında ve alt disiplinlerinde, yaratıcı ve eleştirel düşünme, sorun çözme ve karar verme gibi üst düzey zihinsel süreçleri kullanarak yeni düşünce ve yöntemler geliştirir. 1. Kamu hukuku ve özel hukuk alanlarında ve alt disiplinlerinde uzman olan kişiler ile bu alanlara ilişkin konuların tartışılmasında özgün görüşlerini savunur ve alanındaki yetkinliğini gösteren etkili bir iletişim kurar. 2. Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü C1 Genel Düzeyinde kullanarak hukuk alanındaki bilgileri izleyebilme ve meslektaşları ile iletişim kurar ve tartışır. 1. Hukuk kuram ve uygulamasından kaynaklanan ve toplumsal yaşamı etkileyen sorunların çözümünde stratejik karar verme süreçlerini kullanarak işlevsel etkileşim kurar. 2. Hukukçu olmanın gerektirdiği dürüstlük, adalet ve etik anlayışını yaygınlaştırma ve topluma egemen kılma yolunda faaliyette bulunur. 3. Hukuk alanındaki değerleri topluma tanıtarak, toplumda hukuk ve adalet bilincinin yerleşmesine ve bunun sürdürülebilmesi sürecine katkıda bulunur. 4 İlgili temel alanda 8. Düzey (doktora) Yükseköğretim Profili mevcut ise tanımlanacaktır. 7

2.2. Hukuk Temel Alanı Yeterlilikleri (Mesleki Ağırlıklı) 2.2.1.Hukuk Temel Alanı ÖNLİSANS Yeterlilikleri (Mesleki Ağırlıklı) 5 Sorumluluk Alabilme Öğrenme İletişim ve Sosyal Yetkinlik Alana Özgü Yetkinlik - - - - - - 5 ÖNLİSANS 5. Düzey Kısa Düzey 5 İlgili temel alanda 5. Düzey (önlisans) Mesleki Eğitim Profili mevcut ise tanımlanacaktır. 8

2.2.2.Hukuk Temel Alanı LİSANS Yeterlilikleri (Mesleki Ağırlıklı) 6 Sorumluluk Alabilme Öğrenme İletişim ve Sosyal Yetkinlik Alana Özgü Yetkinlik - - - - - - 6 LİSANS 6. Düzey 1. Düzey 6 İlgili temel alanda 6. Düzey (lisans) Mesleki Eğitim Profili mevcut ise tanımlanacaktır. 9

2.2.3.Hukuk Temel Alanı YÜKSEK LİSANS Yeterlilikleri (Mesleki Ağırlıklı) 7 Sorumluluk Alabilme Öğrenme İletişim ve Sosyal Yetkinlik Alana Özgü Yetkinlik - - - - - - 7 YÜKSEK LİSANS 7. Düzey 2. Düzey 7 İlgili temel alanda 7. Düzey (yüksek lisans) Mesleki Eğitim Profili mevcut ise tanımlanacaktır. 10