Teknoloji Elektromekanik bir röle mi yoksa elektronik bir röle mi? / s. 5 Pratik bilgiler Topraklama sistemleri / s. 7 puçlar Montaj önerileri / s. 10-11 Schneider çözümleri Ayr toroidli kaçak ak m rölelerinden toprak kaçak ak m koruma anahtarlar na bütün alçak gerilim koruma çözümleri / s. 14-23 Nas l korumal? Dünyan n Güç & Kontrol Uzman ndan daha fazlas n isteyin. 1
Elektrikli cihazlar Riskler ve sonuçlar Bütün elektrik tesisatlar nda kaçak ak m görülür. Çok küçük ak fllar bile, ciddi hasarlara neden olabilecek derecede, gözard edilmemesi gereken riskler tafl r. Çarp lma nsan vücudunun ciddi biçimde zarar görmesi için sadece birkaç miliamper bile yeterlidir. Çarp lma, bir enerji kablosu veya elektrik ak m tafl yan bir cihaza do rudan temas etmek suretiyle meydana gelebilece i gibi kaza eseri enerjilendirilmifl metal bir parçaya dokunmak suretiyle dolayl yoldan da meydana gelebilir. 1 A kalp durmas Fizyolojik reaksiyon afla daki nedenlere göre de iflir: temas gerilimi temas türü ve süresi dene in yafl ve yaralanabilme olas l. 75 ma kesin kalp çarp nt s efli i 30 ma nefes darl 10 ma kas çekilmesi 0,5 ma çok hafif hissetme Yang n Endüstriyel yap lar ve konutlarda ç kan yang nlar n %30 u elektriksel hatalardan kaynaklanmakta olup bunun bafll ca nedeni ise afl r s nma veya istemeden yap lan darbeler sonucu bir kablo yal tkan n n eskimesidir. toprak kaçak ak m 500 ma + yük ak m afl r ak m yal tkan s cakl nda art fl yal tkan n erimesi ve iletkeni soymas kaza Yükün yok olmas Baz elektrikli aletler zamanla eskiyerek yal t m hatalar na neden olurlar. Yal t m hatalar n n birçok nedeni vard r: cihaz n çal flmas yla oluflan s afl r ak m çevre flartlar n n zorlu u malzemenin afl nmas ve direncinin k r lmas Yukar daki nedenler yükün kaybolmas ndan baflka çarp lma ve yang na da yolaçma riski tafl maktad r. 2
nsanlar ve cihazlar nas l korunur? Çarp lma, yükün yok olmas ve yang n gibi riskler ortaya ç kt nda, iki ayr ancak tamamlay c yaklafl m etkin bir koruma sa lar. 1Önleme: hatan n oluflmas n önlemek Bu yaklafl m genel olarak yeni elektrik tesisatlar yla ilgilidir. Etkili ve güvenli tesisatlar n kullan lmas nda, teknolojide kaydedilen ilerlemeler ve çok s k standartlar n uygulamaya konmas önemli yer tutar. 2 Aksiyon: hatalar n tespit edilmesi ve etkisiz hale getirilmesi. Çözüm: Schneider in toprak kaçak ak m koruma ürün serisi. Toprak kaçak ak m korumas nas l çal fl r? S. 4 Tespit / Ölçüm / Açma Elektromekanik bir röle mi yoksa elektronik bir röle mi? S. 5 ki farkl teknoloji Kaçak ak m cihazlar aras ndaki koordinasyon S. 6 Toprak kaçak ak m koruma cihazlar aras ndaki koordinasyon Kaçak ak m koruma cihazlar n n afl r ak ma karfl korunmas koordinasyonu Do ru koruma cihaz n n seçimi S. 8 Toprak kaçak ak m koruma anahtarlar Kaçak ak m korumal kesiciler Kaçak ak m koruma röleleri Bir güç devre kesicisi içine monte edilmifl toprak kaçak ak m koruma cihaz Montaj önerileri S. 10-11 Güvenli tesisat nas l yap l r? Dolayl temasa karfl koruma Yang n riskine karfl koruma Yükler nas l korunur? çindekiler toprak kaçak ak m korumas Schneider alçak gerilim toprak kaçak ak m korumas S. 12-13 Montaj önerisi: bir çözüm örne i Ürün sayfalar S. 14-23 3
Nas l çal fl r toprak kaçak ak m korumas Schneider in toprak kaçak ak m koruma ilkesi, arka arkaya üç fonksiyonu neredeyse efl zamanl olarak yerine getiren bir sisteme dayan r: kaçak ak m n tespit edilmesi, tespit edilen ak m n ölçülmesi ve ar zal devrenin aç lmas. giden ak m Tespit tespit gelen ak m Tespit Primer sar mlar, korunacak devrenin faz ve nötrü olan bir ak m trafosu kullan l r. Sar m yönü, yük ve nötr ak mlar birbirini nötr edecek flekildedir. Kaçak bir ak m n ortaya ç kmas bu dengeyi bozar ve sekonder sar mda kaçak ak m olarak da bilinen bir ak m yarat r. ak m fark = 0 Ölçüm ölçüm Ölçüm Elektrik sinyalini önceden ayarlanm fl bir açma efli iyle veya di er bir deyiflle duyarl l k s n r yla karfl laflt ran elektromekanik bir röle kullan l r.. GK sabit bir m knat s, bir açma mekanizmas na ba l döner bir plakay «kapal /off» konumda tutar. ak m fark = 0 bunun tam karfl s nda, kaçak ak m taraf ndan beslenen bir elektrom knat s ve gergin bir yay, plakan n aç lmas üzerinde ortak bir etkiye sahiptir. Açma Sabit m knat s n, direnci (gereken sistem duyarl l na göre belirlenmifltir) yay ve elektrom knat s n direncinden büyük oldu u sürece devre kapal kal r.. açma GK ak m fark 0 Açma Kaçak ak m, sabit m knat s n etkisini yok edecek kadar yükseldi inde, yay plakan n dönmesine ve ard ndan ar zal devrenin açma mekanizmas na çarpmas na neden olur. 4 Kaçak ak m n tafl d riskler Tüm AG elektrikli tesisatlar nda toprak kaçak ak mlar bulunmaktad r. K smen iletken kapasitans na ba l olarak bunlar, s n f 1 cihaz veya motorlar n s n rl yal t mla birlikte kullan lmas sonucu ço al r. Sadece 500 ma den büyük bir toprak kaçak ak m yal tkan n s nmas, erimesi ve iletkeni soymaya bafllamas na yetecek kadar bir afl r ak m meydana getirebilir. Hasarl yal tkandan geçen kaçak ak m, yo un s s yal tkan ateflleyip bir yang na neden olabilecek bir elektrik ark meydana getirir.
Elektromekanik bir röle mi yoksa elektronik bir röle mi? Schneider, elektromekanik ve elektronik olmak üzere iki teknoloji sunmaktad r. Teknolojik seçim tesisat n z n özelliklerine ba l d r. Schneider, standartlara uygun olarak sizlere afla daki çözümleri sunmaktad r: gözlenmeyen da t m için elektromekanik röleli bir kaçak ak m koruma cihaz (konut v.b. uygulamalarda). gözlenen da t m için elektronik röleli bir kaçak ak m koruma cihaz (bir bak m servisinden yararlan lan uygulamalarda). Elektromekanik röleli kaçak ak m koruma cihaz Söz konusu cihaz herhangi bir yard mc güç kayna na gerek olmadan çal fl r. Toroid taraf ndan sa lanan enerji, hareketli k sm sabit bir m knat s taraf ndan kapal konumda tutulan bir elektrom knat sa enerji sa lar. kaçak ak m enerjisi açma iflleminin do rudan bir nedenidir. Hata kayna ne olursa olsun çal flmas nedeniyle bu, en güvenilir teknolojidir. kullan c emniyeti en öncelikli konu olup flebeke kalitesine (kamu/özel), tesisat n yafl na, seçilen nötr sisteme ve mekanizman n resetlenmesine kesinlikle ba l olmamal d r. giden ak m gelen ak m ak m fark 0 açma GK Elektronik röleli kaçak ak m koruma cihaz açma Söz konusu cihaz yard mc bir güç kayna ile birlikte çal fl r. Toroid taraf ndan sa lanan elektrik enerjisi, elektronik panel taraf ndan güçlendirilir. Buna karfl l k flebeke gerilimine ba ml bir kaynak taraf ndan beslenmifl olur. Ar za tespiti kesicinin açmas na neden olur. Bu cihazlar tamamen ba ms z olabilir veya kesicinin içine monte edilebilir. üstün ayar dinamikleri beslemenin süreklili ini sa lar. güç de eri ne olursa olsun bütün besleme türlerinde kullan labilen bir çözümdür. kaçak ak m elektronik röle GK 5
Koordinasyon kaçak ak m cihazlar aras Koordinasyon terimi, bir afl r ak m veya yük taraf topraklama hatas durumunda elektrik gücü da t m nda seri ba l iki cihaz n davran fl n tan mlamaktad r. Bu ilkeler IEC 364 montaj standard nda ve ürün standartlar nda (IEC 947, v.b.) belirlenmifltir. Toprak kaçak ak m koruma cihazlar aras ndaki koordinasyon (afl r ak mlar için) mutlaka devre açma cihaz seviyesinde ve (yal t m hatalar için) toprak kaçak ak m koruma cihaz fonksiyon seviyesinde gerçekleflmelidir. A B 1 2 3 Toprak kaçak ak m koruma cihazlar aras ndaki koordinasyon Bu koordinasyon, seçicilik, devre seçimi veya her ikisinin kombinasyonu ile gerçeklefltirilir. Seçicilik, bir hata durumunda, hata, aç lan yük taraf cihaz taraf ndan giderildi inde besleme taraf cihaz n n aç lmas n önledi inden, servis süreklili ini sa lar. seçicilik, tesisatta bir ana AG panosu, tali panolar ve son da t m panolar n n bulunmas durumunda üç, hatta dört seviyede gerçekleflebilir. son da t m panosunda, dolayl temasa karfl koruma ve do rudan temasa karfl ek koruma sa lamak için normalde otomatik kesme fonksiyonu bulunur. Schneider, komple koordinasyon sa layacak flekilde genifl bir yelpazede seçicilik ve duyarl l k olas l klar sunmaktad r. (Örnek: A ve B aras nda do ru seçicili in hesaplanmas n n ard ndan A n n aç lmas geciktirilir ve sadece B aç l r, 1. ve 3. hatlar n enerjisi kesilmez). 220 V CA C120N ID 2P 80A 20 ka C60N 2P Kaçak ak m cihazlar n n devre kesiciler ile (afl r ak m koruma) korunmas koordinasyonu Devre kesici seçimini etkilemesi gereken faktörlerden biri de besleme taraf nda monte edilen k sa devre koruma cihaz yla olan koordinasyondur. Toprak kaçak ak m koruma anahtarlar n n kesme kapasitesi ve k sa devre ak m na dayan m s n rl oldu undan yük taraf nda geliflen k sa devrelere (elektrodinamik koruma) ve afl r yüklere karfl korunmal d r. Toprak kaçak ak m koruma anahtarlar k sa devrelere karfl (ayn panoda yük taraf na monte edilen) devre kesici ile korunabilir. Schneider ürünleri aras ndaki koordinasyon entegre ve otomatik seçicilik sunar. Bir Schneider çözümünün seçilmesi koruma sisteminizde mükemmel bir koordinasyon sa lar. 6
Pratik bilgiler Topraklama sistemleri TT sistemi Rn PE L1 L2 L3 N TT sisteminde, kiflilerin do rudan temas riskine karfl korunmas için kaçak ak m koruma cihaz n n duyarl l afla daki flekilde olmal d r: maksimum 30 ma dolayl temasa karfl koruma için IEC 364 standard na göre hesaplanmal veya seçicilik yoluyla seçilmelidir. Hatal ak m n düflük de eri, kaçak ak m koruma cihaz n n, afla daki flekillerde dolayl temasa karfl korumada kullan lmas gereklili ini ortaya koymaktad r: tesisat n girifl bölümünde veya bütün yük gövdelerinin ayn toprak ba lant s na ba lanmamas veya daha iyi bir devre ay rma sa lanmas durumunda cihaz gruplar na. IT Sistemi IT sisteminde nötr iletken topraklanmam flt r. Bu «yal t lm fl nötr» sistem nötr iletkeni topra a ba lanmamakta ancak yük gövdelerinin birbirleriyle ve topra a göre efl potansiyelde kalmalar n sa layan koruyucu bir iletkenle donanm flt r. 1. hata: kullan c, bir gösterge aç larak uyar lmal d r. Bu ilk hata insanlar için bir risk tafl mamaktad r. 2. hata: bu hata tehlikelidir. Yük gövdeleri ayn toprak ba lant s na ba lanm flsa devre kesici veya sigortalar n aç lmas na neden olur. Yük gövdeleri ayn toprak ba lant s na ba lanmam flsa bir RCD (Kaçak ak m koruma cihaz ) MUTLAKA kullan lmal d r. TN-S Sistemi Rn L1 L2 L3 N PE Bir kaçak ak m koruma cihaz n n duyarl l uygulamaya ba l d r. Schneider afla daki flekilde sunulan de erlerin kullan lmas n önermektedir: varsay lan olarak atanan veya hesaplanan TN-S sisteminde bir kaçak ak m cihaz n n kullan lmas hatalar n erken tespit edilmesini ve empedans hatalar n ilgili cihazda k sa devre veya risk (cihaz n bozulmas, kablo eskimesi, yang n v.b.) oluflturmas n beklemeden tespit edilmesini sa lar. Bu durum ayr ca, bir hata olufltu unda TN-S sistemi toprak (PE), cihaz gövdesi ve yap lar içinde çok yüksek ak mlar geçmesine izin verece inden elektromanyetik uyum için bir avantaj da sa lamaktad r. Bu ak mlar afl r ak m korumas n (otomatik sigorta) açmaya yetmedikleri durumda kal c olurlar ve gövdeler aras nda potansiyel fark olufltururlar. 7
Do ru koruman n seçimi nsanlar n ve cihazlar n do rudan veya dolayl temasa, yal t m hatalar na ve yang n riskine karfl korunmas kaçak ak m koruma anahtar ve kaçak ak m rölesi gibi toprak kaçak ak m koruma cihazlar ile sa lan r. Toprak kaçak ak m koruma anahtar ile koruma Bu cihaz, bir dizi devre kesici veya sigorta ile donanm fl mevcut bir tesisat n kaçak ak ma karfl korunmas için önerilmektedir. Toprak kaçak ak m koruma anahtar konutlarda kullan ld gibi ifl merkezlerinde ve sanayi tesislerinde de kullan labilir. yük taraf için toprak kaçak ak m na karfl koruma sa lar. kaçak ak m kesme kapasitesi ihtiyaçlar n karfl lar (IEC 1008 standard nda belirtildi i gibi I m) Toprak kaçak ak m koruma anahtar bütün nötrlü sistemlerde kullan labilir. 1 kutup + nötr, toprak kaçak ak m korumal kesiciler ile koruma 1 kutup + nötr kaçak ak m koruma cihaz son da t m devrelerinin tam korunmas n sa lar ve temel özellikleri sayesinde özel avantajlar sa lar. Konutlarda ve ifl merkezlerinde kullan l r. son da t m devrelerinin (afl r ak m ve yal t m hatalar na karfl ) tam korunmas n sa lar sadece 1-3 yüklü gruplar korur genellikle TT topraklama sistemleri için kullan l r monofaze devrelerde çal fl r 8 Koruma türü Duyarl l k nsanlar n korunmas 30 ma Yang n korumas 300-500 ma Yük korumas 30 A * Kablo korumas 250 A * * için k sa devre koruma cihaz na ek bir koruma gerekir.
Bir devre kesiciye monte edilmifl bir toprak kaçak ak m koruma modülüyle koruma Adaptasyon ve terfi ettirilebilirlik özellikleri, bu tip sistemlerin endüstriyel yap lar ve büyük ifl merkezlerindeki uygulamalar için ideal sistemler olmas n sa lamaktad r. tesisat n ana AG panosu ve çeflitli tali da t m beslemeleri üzerinden komple korumas (afl r ak mlar ve yal t m hatalar ) koruma cihazlar n n seçicili i, Schneider in yük taraf nda monte edilen toprak kaçak ak m koruma cihazlar ndan ayr olarak, çok genifl bir yelpazedeki ayar ve zaman geciktiricilerle garanti edilmektedir. Cihaz (motorlar, kablolar v.b.) korumas 250 A e kadar sa lanmaktad r. Bir güç devre kesicisi içine dahil edilmifl kaçak ak m koruma cihaz Bu koruma, TN-S sistemleri kullan lan güç flebekelerinde, hata çevrim empedans n n kontrol edilemedi i zamanlarda gereklidir. Endüstriyel uygulamalar ve büyük ifl merkezleri için ideal bir çözümdür. kablo ve ekipman n 1200 A e kadar korunmas koruma cihazlar n n zaman gecikmeli seçicili i koruma, NEC (UEK) standartlar na uygundur. (National Electric Code (Ulusal Elektrik Kanunu) - ABD) 9
Montaj önerileri Güvenli bir tesisat nas l yap l r? IEC 479 standard nda belirlenen fizyolojik çal flmalar insan vücudundaki elektrik ak m na ba l risklere iflaret etmektedir. - IEC 479 standard nda belirlenen eflik de erlere uyulmas hem üstün bir güvenlik seviyesi hem de besleme süreklili i sa lar. - 30 ma de eri, nefes daralmas eflik de eridir: bu de er, kalp çarp nt s riski olmaks z n insan vücudundan akabilen bir ak ma denktir. Bu seviye, söz konusu ak m n belirsiz bir süre için kal c olmas durumu ile ilgili bir grafi in asimptotunda yer almaktad r ve karfl lafl lan örneklerin %95 inde kalp çarp nt s riski bulunmamaktad r. Bu limit yetiflkin ve çocuklar için kabul edilmifltir. Eflik de erleri toprak kaçak ak m koruma cihazlar n n duyarl l n belirlemektedir: nsanlar n do rudan temasa karfl tamamen korunmas için maksimum 30 ma, Tablodaki 30 ma lik duyarl l k, hem devre korumas n hem de istenmeyen açmay engelleyen ideal de erdir. Dolayl temasa karfl neden koruma sa lamaya ihtiyac m z vard r? Bu tip bir temas do rudan temas kadar tehlikelidir. Bu yüzden ar za oluflur oluflmaz cihaz yal t lmal d r. Dolayl temas korumas için panonun girifl ucuna yerlefltirilen kaçak ak m cihazlar n n duyarl l öngörülen kaçak ak m eflik de erlerine göre ayarlanacakt r. Pratikte istenmeyen açmalar n önlenmesi ve seçicilik için eflik de eri 500 ma den büyük olmal d r. Kaçak ak m cihaz n n duyarl l n n do rulanmas için, toprak ba lant s n n Id < UL/Ra formülü uygulanarak hesaplanan topraklama ba lant s maksimum de eri hesaba kat lacakt r, Id: kaçak ak m; UL: IEC 364 standard nda belirtilen güvenli gerilim s n r Nemli alanlarda: UL = 25 V Genel durumlarda: UL = 50 V Ra: toprak hata çevriminin toplam direnci. 10
Yang n riskine karfl hangi koruma sa lanmal d r? IEC 364 standard nda, da t m baras nda kaçak ak m geçmesi nedeniyle meydana gelen yang n riskine karfl gereken koruma aç klanm flt r. Kaçak ak m cihaz n n duyarl l k de eri bu riske karfl koruma sa lamaktad r. Bafll ca yang n nedenleri: yal tkan n eskimesi kablolarda afl r s nma yal tkanlarda bir kaçak ak m oluflmas Schneider, yang nlara karfl koruma için duyarl l k eflik de eri en az 300 ma olan bir kaçak ak m cihaz n n kurulmas n önermektedir. Yükler nas l korunabilir? TN-S sisteminde bir yal t m hatas, k sa devre ak mlar na dönüflebilecek yüksek kaçak ak mlara neden olur. Bu tip ak mlar afla dakilerin oluflma riskine karfl mümkün olan en k sa sürede yok edilmelidir: kablolar n afl r s nmas yal tkanlar n delinmesi yüklerin eskimesi, bozulmas Toprak kaçak ak m koruma cihazlar, sözkonusu k sa devre ak mlar n n oluflmas n önler. Koruma eflik de erlerinin tespiti kullan c ya b rak lm fl olmakla birlikte Schneider, bunlar n zaman gecikmeli veya zaman gecikmesiz olarak 500 ma ve 30 A aras nda ayarlanmas n önermektedir. Sadece kablolar n korunmas gerekliyse eflik de erleri 250 A e kadar yükseltilebilir. Toprak Hatas Korumas : Amerikan tipi flebekelerde, tesisat n girifl ucundaki hata çevrim empedans n n izlenmesi ve kaçak ak mlar n 1200 A le s n rland r lmas amaçlan r. Schneider, mümkün olan en düflük eflik de erine ayarl toprak hatas koruma cihazlar n n kurulmas n önermektedir. Bu cihazlar n tam seçicili i, çeflitli yük taraf koruma cihazlar yla sa lan r. 11
12 Montaj önerileri
Alçak gerilim güç da t m nda toprak kaçak ak m korumas Ayr toroidli kaçak ak m röleleri: Vigirex s. 14-15 Kaçak ak m cihazlar : Vigicompact s. 16-17 Alçak gerilim son da t m nda kaçak ak m korumas Bir devre kesiciye monte edilmifl toprak kaçak ak m koruma modülleri: Vigi s. 18-19 Kaçak ak m cihazlar : DPN Vigi s. 20-21 Toprak kaçak ak m koruma anahtarlar : ID/FI/RCCB s. 22-23 13
Ayr toroidli kaçak ak m röleleri Vigirex Çal flma ilkesi VIGIREX ürün serisi, yenileme, raya montaj, motor koruma, endüstriyel kontrol, jeneratör v.b. üst düzey montaj esnekli i gerektiren uygulamalarda insan ve cihaz güvenli inin garanti alt na al nmas için ideal bir çözümdür. Oldukça elveriflli ayarlar, eflik de erleri ve zaman geciktiricileri beslemede mükemmel bir süreklilik sa lar. VIGIREX ürün serisi, güç kayna n n «hata yapmaz» özelli i, pilot fl ve ölçüm devresinin izleme süreklili i gibi özellikleriyle optimum güvenlik sa layacak flekilde tasarlanm flt r. VIGIREX röleleri istenmeyen açmalardan ve DC bileflenlerden etkilenmezler, IEC 947-2 standartlar Ek B de belirtilen A s n f cihazd r. Yal t m azalmas gösterge fl sayesinde önleyici bak m opsiyonu da mümkündür. Teknik bilgiler VIGIREX röleleri 100 A - 6300 A aras Compact ve Masterpact devre kesicilerle birlikte kullan lmak için ideal ürünlerdir. Afla daki flekilde tasarlanm flt r: 1000 V a kadar, 50, 60 ve 400 Hz frekansta AC flebekeler için afla daki standartlara uygundur: montaj standartlar : IEC 364, özellikle 4. ve 5. paragraflar ürün standartlar : IEC 755, IEC 947-2 ve yürürlükteki ulusal standartlar (VDE 664, NF-C 61-141 vb.). afla daki fonksiyonlar gerçeklefltirir: VIGIREX ürün serisi, tüm uygulamalar kapsayacak flekilde 6 cihaz ve 8 toroidden meydana gelmektedir. VIGIREX röleleri insan ve ekipman ile motor, kablo, jeneratör gibi uygulamalar n korunmas için tasarlanm flt r. 14
RH10A-RH10AP RH320A-RH320AP RH328A-RH328AP Koruma çeflitleri A tipi kapal toroidler Yeni tesisler ve eklemeler için kapal toroidler kaçak ak mlar tespit eder ve ilgili yükle orant l olarak sinyal gönderirler. OA tipi parçal toroidler Yenilemeler ve eklemeler için parçal toroidler kaçak ak mlar tespit eder ve ilgili yükle orant l olarak sinyal gönderirler. Do rudan Dolayl Yang n Toprak Motor, temasa karfl temasa korumas hata kablo gibi tamamlay c karfl korumas ekipmanlar n koruma koruma korunmas RH10A RH10AP RH320A RH320AP RH328A RH328AP Masterpact ve Compact C de T opsiyonu (*) T (*) Masterpact STR38S / STR58 U / STR68 U Compact C STR45 AE / STR55 UE opsiyonu Toprak hata korumas rezidüel tipi olup, GPF korumas kaçak ak m tipidir, Ih efli i ve Ih efli i ve th zaman gecikmelidir th zaman gecikmelidir Ih 0,1-1 In aras ayarlanabilir (Ih<1200 A oldu unda 0,2-0,6 In aras ayarlanabilir th 4 ayar de eri 4 ayar de eri 0,1 sn. 0,2 sn. 0,3 sn. 0,4 sn. 0,1 sn. 0,2 sn. 0,3 sn. 0,4 sn. * Vigirex ürünleri kullan lmamaktad r. Pratik bilgiler Montaj kolay seri VIGIREX cihazlar montaj çözümleri sunmaktad r. simetrik bir ray veya plaka üzerine veya yüzeye montaj toroidler do rudan kablo, simetrik ray veya cihazlar üzerine monte edilebilir güç kayna n n güvenli i afla daki flekilde garanti alt na al nm flt r: ön yüzde bir LED uzaktan aktar m için bir kontak: VIGIREX rölesi toroid/röle ba lant s n sürekli izlemektedir. 15
Kaçak ak m cihazlar Vigicompact Çal flma ilkesi Vigicompact ürün serisi, da t m panolar beslemeleri ve/veya girifllerinin korunmas için en ideal ürünlerdir. Ayar eflik de erlerinin çeflitlili i, endüstriyel ve altyap uygulamalar n n korumas n sa lamaktad r (kifli ve ekipman, motor, kablo vb. korunmas ). Zaman geciktirme seçenekleri, yük taraf da t m ile tam seçicilik olana sa layarak kullan c lar için beslemede süreklilik sa lamaktad r. Yard mc bir güç kayna olmaks z n üç fazl besleme, devre kesici gövdesine eklenmifl ölçme ve açt rma sistemi gibi özelliklerle Vigicompact ürün serisi güvenilir bir çözüm sunmaktad r. Vigicompact ürün serisi istenmeyen açmalardan ve DC bileflenlerden etkilenmemektedir. (IEC 947-2 standartlar Ek B de belirtilen A s n f cihaz) 16 Teknik bilgiler IEC 947-2 standard na uygundur ba fl kl k, IEC 255 ve IEC 801-2-5 standartlar na göre sa lanm flt r, örne in; geçici afl r gerilimler, y ld r m düflmesi, flebeke üzerinde cihazlar n anahtarlanmas, elektrostatik deflarj, elektriksel radyo dalgalar gibi nedenlere ba l istenmeyen açmalara karfl koruma. IEC 755 standartlar nda belirtilen A s n f DC cihazlardan etkilenmemektedir. -25 C s cakl a kadar çal flabilme. güç de erlerine ba l olarak duyarl l n 30 ma - 30 A aras ayarlanabilmesi. ayarlanabilir zaman gecikmesi (4 ayar de eri) yal t m hatas simülasyonu ile test edilebilme Vigi modülünün devre kesiciye entegre edilmesi, modülün güvenlik özelliklerini de ifltirmez: ön yüzde s n f II yal t m pozitif kesme göstergesiyle yal t m
Vigicompact NS100/250 Bobinler de ifltirilebilir termik manyetik veya elektronik modüllerdir. Toprak kaçak ak m koruma fonksiyonu, do rudan Vigi modülünün devre kesici gövdesine eklenmesiyle sa lan r. Vigicompact NS400/630 Bobinler de ifltirilebilir termik manyetik veya elektronik modüllerdir. Toprak kaçak ak m koruma fonksiyonu, do rudan Vigi modülünün devre kesici gövdesine eklenmesiyle sa lan r. Koruma çeflitleri Do rudan Dolayl Yang n Toprak Motor, temasa karfl temasa korumas hata kablo gibi tamamlay c karfl korumas ekipmanlar n koruma koruma korunmas Vigi ME: NS100 NS160 N/H/L Vigi MH: NS100 NS250 N/H/L Vigi MB: NS400 NS630 N/H/L NS400/NS600 de T opsiyonu (*) T opsiyonu (*) Compact NS400 / NS630 * Vigi ürünleri kullan lmamaktad r. STR55 UE Toprak hata koruma rezidüel tip olup eflik de eri Ih ve zaman geciktirme de eri th dir. Ih 0,2 In - In aras ayarlanabilir th 4 ayar de eri 60 ms 140 ms 230 ms 350 ms Pratik bilgiler Vigicompact ve güvenlik Vigicompact ürün serisi güvenilir bir kaçak toprak ak m korumas sunar: güç kayna üç fazl d r. Afla daki durumlarda çal flacak flekilde tasarlanm flt r: kay p bir faz ile, 2 fazda en fazla 80 V luk gerilim düflmesi ile (bu gerilim seviyesinde yal t m hatas tehlikeli de ildir, IEC 364 standard nda belirtilen 50 V). kilit açma mekanizmas mekaniktir: gövde içine monte edilmifltir. Yard mc bir bobinin eklenmesiyle güvenilirlikte herhangi bir azalma olmamas sa lan r. IEC 947-2 ürün standard Ek B ye olan uygunluk, Vigi modülüne afla daki çal flma testlerinin uyguland n kan tlamaktad r: k sa devre hatas sonras test afl r besleme gerilimi koflullar nda test IEC 801-2 - 5 ve IEC 255 standartlar na göre müdahele edilmifl ortamlarda test. 17
Kaçak ak m koruma modülleri bir devre kesiciye monte Çal flma ilkesi Toprak kaçak ak m koruma modülü bir devre kesiciye ba land nda ek bir toprak kaçak ak m fonksiyonu sunar. Basit bir yard mc cihaz olup dahili bir açma mekanizmas yoktur. Rölesi, di er yard mc cihazlarda oldu u gibi devre kesiciye mekaniksel bir açma komutu iletir. Elektrik devrelerinin terfi ettirilebilmesi bir toprak kaçak ak m koruma modülünün herhangi bir zamanda herhangi bir devre kesiciye eklenmesi ile gerçekleflebilir. Vigi toprak kaçak ak m koruma modülleri ürün serisi kutup say s (2, 3, 4 kutuplu), ak m (25,125 A aras ) ve duyarl l k (10-3000 ma aras ) bak m ndan çok genifl bir seçenek yelpazesi sunmaktad r. Bu durum bir Vigi modülünün güç de eri, kesme kapasitesi ve açma e risi ne olursa olsun tüm devre kesicilere ba lanabilmesini sa lamaktad r. Kolay adaptasyonu bu ürün serisini endüstriyel yap lar ve büyük ifl merkezlerindeki uygulamalar için en ideal ürün yapmaktad r. Teknik bilgiler istenmeyen açma: Bütün multi 9 kaçak ak m koruma cihazlar, afla daki nedenlerden kaynaklanan istenmeyen açma riskini ortadan kald ran bir parazit yokedici ile güçlendirilmifltir: ani gerilim dalgalanmalar (atmosferik afl r gerilimler, cihaz anahtarlama), veya ak m dalgalanmalar (yüksek kapasiteli devreler) si serisi, afla daki faktörlerden etkilenen tesisatlarda bulunan flebekelerde optimum güvenlik ve besleme süreklili i sa lamak için tasarlanm flt r: kötü atmosferik koflullar, parazit nedeni olan yükler, geçici anahtarlama ak mlar. C60 Vigi modülü IEC 1009 EN 61009 standartlar n karfl lamaktad r. 18
Vigi C60 Elektromekanik toprak kaçak ak m koruma modülü ani: 30-300 ma seçici: 300 ma S anma ak m : 63 A e kadar Vigi NG125 Elektromekanik toprak kaçak ak m koruma modülü ani: 30-300-500 ma seçici: 300-500-1000 ma S gecikmeli:1000-3000 ma R anma ak m 125 A e kadar Vigi C120 Elektromekanik toprak kaçak ak m koruma modülü ani 30 / 300 ma seçici 300 ma S anma ak m : 125 A e kadar Da t m kutusu montaj verileri ana cihaz fonksiyonu Vigi modülü DPN Vigi ID girifl tek fazl ç k fl di er ç k fllar besleme taraf devre kesici kesme kapasitesi ba l devre kesicinin 4500 A ile ard fl k ba lanarak fonksiyonu (3 ka - 25 ka) elde edilmelidir maks. anma ak m de eri 125 A 40 A 125 A Pratik bilgiler Genel yard mc donan mlar Elektriksel yard mc donan mlar devre kesicilerin uzaktan açt r lmas ve gösterilmesini sa larlar. Devre kesicinin sol yan na monte edilmelidir. 19
Kaçak ak m cihazlar DPN Vigi Çal flma ilkesi Bu kaçak ak m cihaz, devre kesici ve toprak kaçak ak m koruma cihaz n n fonksiyonlar n ayn cihazda toplamaktad r. Bu nedenle k sa devre, afl r yük ve yal t m hatalar na karfl komple koruma sa lar. Bu çok yönlülük özelli i sayesinde her türlü uygulamada kullan labilme avantaj na sahiptir. Bu cihaz genel olarak hatalara karfl koruma uygulamalar nda kullan ld nda güç kayna için servis süreklili ini art r r. (yatay seçicilik). Bunun sonucu olarak özel devre ve uzak yükler için her bir seviye, konumu ve risk derecesine ba l olarak uygun bir kaçak ak m koruma cihaz yla korunabilir. Teknik bilgiler DPN Vigi tek parça kaçak ak m cihaz afla daki fonksiyonlar yerine getirir: son da t m devrelerinin komple korunmas (afl r ak m ve yal t m hatalar ). insanlar n dolayl (30 veya 300 ma) veya do rudan (prizli beslemeler için 30 ma) temasa karfl korunmas. 30 ma de erindeki duyarl l kla, 300 ma lik S seçici kaçak ak m koruma cihaz n n (ID, Vigi, vb.) yük taraf na monte edilmifl olmalar durumunda tam seçicilik. «si» serisi, afla daki faktörlerden etkilenen tesisatlarda bulunan flebekelerde optimum güvenlik ve besleme devaml l sa lamak için tasarlanm flt r: kötü atmosferik koflullar, parazit nedeni olan yükler, geçici anahtarlama ak mlar. DPN Vigi IEC 1009-EN 61009 ak m standartlar na uygundur. 20
DPN Vigi anma ak m de eri: 6-40 A gerilim de eri: 230 V AC kesme kapasitesi: 4500 A Da t m kutusu montaj verileri ana cihaz fonksiyonu Vigi modülü DPN Vigi ID girifl tek fazl ç k fl di er ç k fllar besleme taraf devre kesicisi kesme kapasitesi ba l devre kesicinin 4500 A ile ard fl k ba lanarak fonksiyonu (3 ka - 25 ka) elde edilmelidir maks. anma ak m de eri 125 A 40 A 125 A Pratik bilgiler IT topraklama sisteminde, tüm devrelerin nötr iletkeninde, nötr iletken de dahil olmak üzere bütün enerjilenmifl iletkenlerde kesilmeye neden olan afl r ak m n tespit edilmesi gerekmektedir. Bu L3 L2 L1 N N L1L2L3 kaçak ak m cihaz DPN DPN DPN priz ayd nlatma s tma sistemleri korumaya afla daki durumlarda gereksinim yoktur. nötr iletken, besleme taraf na yerlefltirilen bir cihazla k sa devreye karfl korunuyorsa; devre son da t m devrelerinin, ayn tip baralar n bir parças ise, ayn veya çok benzer kesit alan na sahipse ve e er mekanizma, anma kaçak ak m en küçük L3 L2 L1 N N L1L2L3 Kaçak ak m cihaz veya kaçak ak ml devre kesiciler DPN DPN kesit alanl iletkende bulunan kabul edilir ak m n en fazla 0.15 kat na eflit bir koruma cihaz yla korunuyorsa. 21
Kaçak ak m koruma anahtarlar Çal flma ilkesi Toprak kaçak ak m koruma anahtarlar, kaçak ak m tespitinin yan s ra bir devrenin aç lmas, kapanmas veya yal t lmas nda da kullan labilir. K sa devre veya afl r yük korumas yoktur ve bu nedenle besleme yönünde bir devre kesici ile korunmal d r. Ana fonksiyonu, her biri devre kesicilerle donanm fl bir dizi besleyicinin korunmas d r. Hali haz rda devre kesicilerle donat lm fl mevcut bir tesisat n toprak kaçak ak mlar na karfl korunmas n sa lamak için toprak kaçak ak m koruma anahtarlar n n kullan lmas tavsiye edilmektedir. Sonuç olarak özellikle ev, ifl merkezi ve küçük ölçekli sanayi kurulufllar nda kullan lan bu cihazlar, hassas devrelerin düflük maliyetlerde komple güvenli ini sa lama avantaj na sahiptir, örne in bir mutfak veya banyoda, müflterileri için risk tafl yan ma azalarda, yo un çal fl lan veya afl r sert çevre koflullar na maruz kalan binalarda kullan labilir. Teknik bilgiler istenmeyen açma: Bütün multi 9 kaçak ak m koruma cihazlar, afla daki nedenlerden kaynaklanan istenmeyen açma riskini ortadan kald ran bir parazit yokedici ile güçlendirilmifltir: ani gerilim dalgalanmalar (atmosferik afl r gerilimler, cihaz anahtarlama), veya ak m dalgalanmalar (yüksek kapasiteli devreler). si serisi, afla daki faktörlerden etkilenen tesisatlarda bulunan flebekelerde optimum güvenlik ve servis süreklili i sa lamak için tasarlanm flt r: kötü atmosferik koflullar, parazit nedeni olan yükler, geçici anahtarlama ak mlar. 22 Toprak kaçak ak m koruma anahtarlar IEC 1008, EN 61008 standartlar na uygundur.
ID/RCCB/FI 2 kutuplu anma ak m de eri: 25-80 A gerilim de eri: 230 VAC duyarl l k: 30-300 ma ani veya seçici S ID/RCCB/FI 4 kutuplu anma ak m de eri: 25-100A gerilim de eri: 400 VAC duyarl l k: 30-300 ma ani veya seçici S Da t m kutusu montaj verileri ID/RCCB/FI 2 veya 4 kutuplu anma ak m de eri: 100A ve125a gerilim de eri: 230/400 VAC duyarl l k: 30-300 ma ani veya seçici S ana cihaz fonksiyonu Vigi modülü DPN Vigi ID girifl tek fazl ç k fl di er ç k fllar besleme taraf devre kesicisi kesme kapasitesi ba l devre kesicinin 4500 A ile ard fl k ba lanarak fonksiyonu (3 ka - 25 ka) elde edilmelidir maks. anma ak m de eri 125 A 40 A 125 A Pratik bilgiler Montaj hakk nda ipuçlar Anma ak m de eri çinden geçen ak ma göre seçilir. Toprak kaçak ak m koruma anahtar bir devre kesicinin yük taraf na yerlefltirilmiflse, ve ayn devre üzerindeyse, her iki cihaz n anma ak m en fazla ayn olur: Ib > Ia. Bir devre grubunun besleme yönüne yerlefltirilmiflse, anma ak m Ic= K (Id + Ie + If + Ig) olacak flekildedir. Bu denklemde K, cihaz n verim ve gücünün ve bunlar n kullan m ve geniflletme faktörlerinin hesaba kat ld «eflzamanl» faktörüdür. (K, tüm ülkelerde geçerli olan montaj standartlar na uygundur (normalde 0.6)). Elektrodinamik dayan m kapasitesi K sa devre korumas, besleme taraf na yerlefltirilen k sa devre koruma cihaz yla sa lanmal d r. Ancak, toprak kaçak ak m koruma anahtar ve yük taraf k sa devre koruma cihaz n n standartlara uygun olarak üretilmifl ayn pano içinde bulunmas durumunda, toprak kaçak ak m koruma anahtar n n k sa devre ak m na olan dayan m n n yük taraf k sa devre koruma cihazlar taraf ndan sa lanmas kabul edilmektedir. Bu durumda, k sa devre koruma cihaz ile toprak kaçak ak m koruma anahtar aras nda koordinasyonun sa lanmas gereklidir. 23