HEMŞİRELİK ALANI X. SINIF CERRAHİ HASTALIKLARI VE BAKIMI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI GENEL AMAÇ: Cerrahinin temel ilkeleri ve sistemlerin cerrahi müdahale gerektiren hastalıkların bakımıyla ilgili bilgi ve becerileri kazandırmak. AMAÇLAR: 1. Cerrahi tiplerini ve hasta üzerindeki etkilerini bilmek. 2. Travmaya karşı bedenin gösterdiği koruyucu tepkiyi kavramak. 3. Hastanın ameliyat öncesi hazırlığı ve eğitimini yapmak. 4. Anestezi çeşitlerini ve komplikasyonlarını bilmek. 5. Ameliyathane hemşireliği hizmetlerini kavramak. 6. Ameliyat sonrası hemşirelik bakımı uygulamak. 7. Tümörleri bilmek ve hemşirelik bakımı uygulamak. 8. Kardio-vasküler sistemin cerrahi hastalıklarını bilmek ve hemşirelik bakımı uygulamak. 9. Solunum sisteminin cerrahi hastalıklarını bilmek ve hemşirelik bakımı uygulamak. 10. Sindirim sisteminin cerrahi hastalıklarını bilmek ve hemşirelik bakımı uygulamak. 11. Endokrin sisteminin cerrahi hastalıklarını bilmek ve hemşirelik bakımı uygulamak. 12. Sinir sisteminin cerrahi hastalıklarını bilmek ve hemşirelik bakımı uygulamak. 13. Ürogenital sistemin cerrahi hastalıklarını bilmek ve hemşirelik bakımı uygulamak. 14. Meme cerrahisini bilmek ve hemşirelik bakımı uygulamak. 15. Yanık ve reconstructıve cerrahisini bilmek ve hemşirelik bakımı uygulamak. 16. Göz hastalıkları cerrahisini bilmek ve hemşirelik bakımı uygulamak. 17. Kulak, burun, boğaz hastalıkları cerrahisini bilmek ve hemşirelik bakımı uygulamak. 18. Ortopedik cerrahi hastalıkları ve bakımını kavramak. 19. Mikro cerrahide hemşirelik bakımını uygulamak. 20. Doku ve organ transplantasyonlarında hemşirelik bakımını uygulamak. AÇIKLAMALAR: 1. Bu ders diğer ilgili derslerle bağlantı kurularak işlenmelidir. 2. Her dersin başında Dersin Amaçları açıklanmalıdır. 3. Ders işlenirken katılımcı eğitim yöntemleri uygulanarak öğrencilerin derse katılımlarının artırılması sağlanmalıdır. 4. Ders işlenirken konunun özelliğine göre seçilen eğitim araç gereçlerinin kullanılmasına önem verilmelidir. 5. Meslek deontolojisi prensipleri içinde canlı modelle çalışmaya önem verilmelidir. 6. Konular işlenirken imkanlar ölçüsünde somut örneklerden faydalanılmalıdır. 7. Ders işlenirken teorik bilgilerle uygulamalı eğitim arasında bağlantı kurulmalıdır. 8. Her dersin derste edinilen bilgi ve becerilerin pratikte (mezuniyet sonrası) kullanılabilirliği ile bağlantı kurulmalıdır. 1
9. Her dersin sonunda konunun değerlendirilmesi yapılarak eski bilgileri ile pekiştirici açıklamalar yapılmalıdır. 10. Aynı dersi veren öğretmenle işbirliği yapılmalıdır. 11. Bu dersin uygulamasını yaptıran öğretmenle işbirliği yapılarak teorik eğitimle uygulamalı eğitimin paralelliği sağlanmalıdır. 12. Günün şartlarına göre; ders ile ilgili yenilikler takip edilerek öğrencilere aktarılmalıdır. ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Cerrahi Hastalıkları ve Bakımı dersi için; Çoktan seçmeli testler Doğru-yanlış soruları Eşleştirme soruları Tamamlama (boşluk doldurma) soruları Kısa cevaplı yazılı yoklamalar Uzun cevaplı yazılı yoklamalar Soru-cevap Şeklinde ölçme ve değerlendirme teknikleri kullanılır. ÜNİTELER ÜNİTE I. CERRAHİ 1. Cerrahinin Tarihçesi 2. Cerrahi Gerektiren Durumlar 3. Cerrahinin Sınıflandırılması 4. Cerrahinin Hasta Üzerine Etkisi 5. Cerrahi Hemşireliğinde Temel Teorik Kavramlar 6.1. Homeostazis 6.2. Anksiyete 6.3. Ağrı 7. Cerrahi Aseptik Teknikler ÜNİTE II.TRAVMAYA KARŞI BEDENİN KORUYUCU TEPKİSİ 1. İnflamasyon 2. Yaralar ve Yara Tipleri 3. İnsizyon ve İnsizyon Tipleri 4. Özel Cerrahi Enfeksiyonlar a. Cerrahi Enfeksiyonlarda Genel Belirtiler b. Cerrahi Enfeksiyonlarda Lokal Belirtiler 5. Yara İyileşmesi 6. İyileşmeyi Etkileyen Faktörler 7. Cerrahi Yara Komplikasyonları 8. Yarada Hemşirelik Bakımı 9. Pansuman Tekniği ve Dikkat Edilecek Hususlar ÜNİTE III. PREOPERATİF, İNTRAOPERATİF VE POSTOPERATİF DÖNEMDE HEMŞİRELİK BAKIMI 1. Anestezi 1.1. Lokal Anestezi 1.2. Genel Anestezi 2
2. Ameliyat Öncesi Genel Hazırlık 3. Ameliyatta Hemşirelik Bakımı 4. Ameliyathane Hemşireliği 4.1. Ameliyathanenin Hastane İçindeki Yeri ve Fiziki Yapısı 4.2. Ameliyathanede Acil Durumlar ve Emniyet Tedbirleri 4.3. Ameliyat Odasının Hazırlığı 4.4. Dikiş Materyalleri, Cerrahi Aletler, Bohça Yapma Ve Açma Teknikleri 4.5. Cerrahi Yıkanma (Fırçalanma) 4.6. Giyinme 4.7. Ameliyat Pozisyonları 4.8. Cerrahi Boyama Tekniği 4.9. Scrap ve Sirkule Hemşirenin Görevleri, Özellikleri 5. Ameliyat Sonrası Hemşirelik Bakımı 5.1. Ameliyat Sonrası Görülen Komplikasyonlar 5.1.1. Erken Dönemde Görülen Komplikasyonlar 5.1.2. Geç Dönemde Görülen Komplikasyonlar ÜNİTE IV. TÜMÖRLER 1. Tümör Çeşitleri 1.1. Selim (Benign) Tümörler 1.2. Habis (Malign) Tümörler 2. Tümörlerde Yayılma Yolları 3. Malign Tümörlerin Evreleri 4. Tümörlerde Genel Belirti ve Bulgular 5. Tümörlerde Tedavi ve Hemşirelik Bakımı ÜNİTE V. KARDİO-VASKÜLER SİSTEMİN CERRAHİ HASTALIKLARI VE HEMŞİRELİK BAKIMI 1. Kalp Cerrahisinde Tanı Yöntemleri ve Hemşirenin 2. Kalbin Cerrahi Hastalıkları ve Hemşirelik Bakımı 2.1. Konjenital Kalp Hastalıkları 2.2. Edinsel Kalp Hastalıkları 3. Kalbe İlişkin Cerrahi Girişimler 4. Kapak Hastalıklarında Uygulanan Cerrahi Girişimler 5. Vasküler Sistem Cerrahisi ve Hemşirelik Bakımı 5.1. Arterlerin Cerrahi Girişim Gerektiren Hastalıkları 5.2. Venlerin Cerrahi Girişim Gerektiren Hastalıkları 5.3. Lenflerin Cerrahi Girişim Gerektiren Hastalıkları ÜNİTE VI. SOLUNUM SİSTEMİNİN CERRAHİ HASTALIKLARI VE HEMŞİRELİK BAKIMI 1. Solunum Sistemi ile İlgili Tanı Yöntemleri ve Hemşirenin 2. Solunum Sisteminin Cerrahi Hastalıkları Tedavi ve Bakımı 2.1. Bronşektazi 2.2. Plevral Effüzyon 2.3. Akciğer Apsesi 2.4. Pulmoner Emboli 2.5. Solunum Sistemi Tümörleri 2.6. Göğüs Travmaları 2.7. Pnömotoraks 3
2.8. Hemotoraks 2.9. Hidrotoraks 2.10. Şilotoraks 3. Göğüs Tüpü Takılı Hastalarda Hemşirelik Bakımı ÜNİTE VII. SİNDİRİM SİSTEMİNİN CERRAHİ HASTALIKLARI VE HEMŞİRELİK BAKIMI 1. Sindirim Sisteminin Cerrahisinde kullanılan tanı Yöntemleri ve Hemşirenin 2. Özefagusun Cerrahi Hastalıkları ve Hemşirelik Bakımı 3. Mide ve Duodenumun Cerrahi Hastalıkları ve Hemşirelik Bakımı 4. İnce Barsağın Cerrahi Hastalıkları ve Hemşirelik Bakımı 5. Kalın Barsağın Cerrahi Hastalıkları ve Hemşirelik Bakımı 6. Karaciğerin Cerrahi Hastalıkları ve Hemşirelik Bakımı 7. Safra Kesesinin Cerrahi Hastalıkları ve Hemşirelik Bakımı 8. Pankreasın Cerrahi Hastalıkları ve Hemşirelik Bakımı 9. Sindirim Sistemi Tümörleri ve Hemşirelik Bakımı 10. Akut Batın tablosu ve Hemşirelik Bakımı ÜNİTE VIII. ENDOKRİN SİSTEMİNİN CERRAHİ HASTALIKLARI VE HEMŞİRELİK BAKIMI 1. Endokrin Sistemin Cerrahi Hastalıklarında kullanılan tanı Yöntemleri ve Hemşirenin 2. Endokrin Sistemin Cerrahi Hastalıklarında Tedavi ve Hemşirelik Bakımı 2.1. Tiroid Bezi Hastalıkları 2.2. Paratiroid Bezi Hastalıkları 2.3. Adrenal Bezlerin Hastalıkları 2.4. Endokrin Sistemin Tümörleri ve Hemşirelik Bakımı ÜNİTE IX. SİNİR SİSTEMİNİN CERRAHİ HASTALIKLARI VE HEMŞİRELİK BAKIMI 1. Sinir Sisteminin Cerrahi Hastalıklarında Kullanılan Tanı Yöntemleri ve Hemşirenin 2. Sinir Sisteminin Cerrahi Hastalıklarında Tedavi ve Hemşirelik Bakımı 2.1. Sinir Sisteminin Tümörleri 2.2. Damarsal Hastalıklar 2.2.1. Anevrizmalar 2.2.2. Damarsal Darlıklar ve Tıkanmalar 2.3. Kafa Travmaları 2.4. Beyin Kanamaları 2.5. Spinal Yaralanmalar 2.6. Disk Hernileri 2.7. Beyin Apseleri 3. Kafa İçi Basınç Artış Sendromu (KİBAS) ve Hemşirelik Bakımı ÜNİTE X. ÜROGENİTAL SİSTEMİN CERRAHİ HASTALIKLARI VE HEMŞİRELİK BAKIMI 1. Üriner Sistemin Cerrahi Hastalıklarında kullanılan tanı Yöntemleri ve Hemşirenin 2. Üriner Sistemin Cerrahi Hastalıklarında Tedavi ve Hemşirelik Bakımı 2.1. Konjenital Anomaliler 2.2. Diversiyonlar 2.3. Üriner Sistem Taşları 2.4. Üriner Sistem Tümörleri 2.5. Obstrüksiyon ve Staz 2.6. Böbrek Transplantasyonu ve Hemşirelik Bakımı 4
3. Erkek Genital Sistem Hastalıkları ve hemşirelik bakımı 3.1. Prostat Hypertrofisi 3.2. Prostat Tümörleri 4. Sünnet ve Sünnet Tekniği 4.1. Sünnette Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar 4.2. Sünnette Hemşirelik Bakımı 4.3. Sünnet Komplikasyonları 5. Ürogenital Cerrahide Preoperatif ve Postoperatif Bakım ÜNİTE XI. MEME CERAHİSİ VE HEMŞİRELİK BAKIMI 1. Meme Hastalıklarında Tanı İşlemleri ve Hemşirenin 2. Memenin Cerrahi Hastalıklarında Tedavi ve Hemşirelik Bakımı 2.1. Fibrokistik Meme 2.2. Fibroadenom 2.3. Enfeksiyonlar 3. Meme Cerrahisinde Preoperatif ve Postoperatif Bakım 4. Meme Kanseri ve Korunma ÜNİTE XII. YANIK VE RECONSTRUCTIVE CERRAHİ VE HEMŞİRELİK BAKIMI 1. Yanık ve Nedenleri 2. Yanık Derecelendirilmesi ve Değerlendirilmesi 3. Yanık Komplikasyonları 4. Yanık Tedavisi 5. Yanıkta Hemşirelik Bakımı 6. Reconstructıve Cerrahi ve Kullanım Alanları ÜNİTE XIII- GÖZ HASTALIKLARI CERRAHİSİ VE HEMŞİRELİK BAKIMI 1. Göz Hastalıklarında Kullanılan Tanı Yöntemleri ve Hemşirenin 2. Gözün Cerrahi Hastalıklarında Tedavi ve Hemşirelik Bakımı 3. Göz Kapak Hastalıkları 4. Gözyaşı Sistem Hastalıkları 5. Konjoktiva Hastalıkları 6. Kornea Hastalıkları 7. Vasküler Tabaka Hastalıkları 8. Retina Hastalıkları 9. Lens Hastalıkları 10. Optik Sinir Hastalıkları 11. Şaşılık 12. Kırma kusurları 13. Tümörler ÜNİTE XIV- KULAK-BURUN-BOĞAZ HASTALIKLARINDA CERRAHİ VE HEMŞİRELİK BAKIMI 1. Kulak, Burun, Boğaz ve Sinüs Hastalıklarında tanı Yöntemleri ve Hemşirenin 2. Kulağın Cerrahi Hastalıkları ve Hemşirelik Bakımı 2.1. Dış kulak Hastalıkları 2.2. Orta kulak Hastalıkları 2.3. İç Kulak Hastalıkları 3. Burun ve Sinüs Cerrahi Hastalıkları ve Hemşirelik Bakımı 3.1. Burun Travmaları 3.2. Burun Kanaması 3.3. Sinüzit 5
3.4. Burun Tümörleri 4. Boğazın Cerrahi Hastalıkları ve Hemşirelik Bakımı 4.1. Tonsillit 4.2. Tümörler ÜNİTE XV- KAS İSKELET SİSTEMİ HASTALIKLARI VE BAKIMI 1. Kas İskelet Sistemi Cerrahisinde Kullanılan Tanı Yöntemleri ve Hemşirenin 2. Kas İskelet Sistemi Cerrahi Gerektiren Hastalıklar ve Hemşirelik Bakımı 2.1. Enfeksiyonlar 2.2. Kemik Tümörü 2.3. Kırıklar 2.4. Aseptik Nekrozlar 2.5. Yumuşak Doku Yaralanması 3. Kas İskelet Sistemi Tedavileri 3.1. Alçı 3.2. Traksiyonlar 3.3. Amputasyonlar 3.4. Replantasyon 3.5. Protezler ÜNİTE XVI- MİKROCERRAHİDE HASTA BAKIMI 1. Mikrocerrahi 1.1. Mikrocerrahinin Temel Prensipleri 1.2. Mikrocerrahide Kullanılan Araç ve Gereçler 1.3. Anastomoz ve Anastomoz Başarısını Etkileyen Faktörler 1.4. Sinir Yaralanmaları ve Sinir Onarımı 2. Replantasyon Cerrahisi ve Hemşirelik Bakımı 2.1. Yaralının ve Kopan Uzvun Replantasyon Merkezine Gönderilmesi 2.2. Replantasyon Endikasyonları 2.3. Replantasyon Komplikasyonları ÜNİTE XVII- DOKU VE ORGAN TRANSPLANTASYONLARI 1. Doku ve Organ Transplantasyonları 2. Transplantasyon Uygulanacak Hastanın Seçimi 3. Donör Seçimi 4. Alıcı ve Verici Uygunluğu 5. Doku ve Organ Transplantasyonunun Endikasyonları 6. Doku ve Organ Transplantasyonunun Kontrendikasyonları 7. Doku ve Organ Transplantasyonunda Görülebilecek Komplikasyonlar 8. Doku ve Organ Transplantasyonunda Hemşirelik Bakım 6