T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü KİŞİSEL GELİŞİM VE EĞİTİM ALANI KUR AN-I KERİM (ELİFBA) OKUMA KURS PROGRAMI Ankara, 2016
İÇİNDEKİLER PROGRAMIN ADI... 1 PROGRAMIN DAYANAĞI... 1 PROGRAMA GİRİŞ KOŞULLARI... 1 EĞİTİMCİLERİN NİTELİĞİ... 1 PROGRAMIN AMAÇLARI... 1 PROGRAMIN UYGULANMASIYLA İLGİLİ AÇIKLAMALAR... 1 PROGRAMIN KREDİSİ... 2 PROGRAM SÜRESİ VE İÇERİĞİ... 2 KUR AN-I KERİM... 2 KUR AN -I KERİM HARFLERİ, KELİME İÇİNDEKİ YAZILIŞLARI VE ÖZELLİKLERİ... 2 KUR AN-I KERİMDEKİ HAREKELERİN OKUNUŞLARI... 2 HARF-İ MEDLER, CEZM VE ŞEDDE NİN OKUNUŞUYLA İLGİLİ KURALLAR... 2 MED VE ÇEKER İŞARETLERİ, TA-YI MERBUTA, ZAMİR İN YAZILIŞLARI VE OKUNUŞLARI... 2 EL TAKISI, LAFZATULLAH VE HURUF-U MUKATTA A NIN YAZILIŞLARI VE OKUNUŞLARI... 3 NAMAZ DUALARI... 3 NAMAZ DIŞINDA OKUNAN DUA VE TESBİHATLAR... 3 KISA SURELER... 3 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRMEYLE İLGİLİ ESASLAR... 3 PROGRAMIN UYGULANMASINDA KULLANILACAK ÖĞRETİM ARAÇ-GEREÇLERİ... 3 BELGELENDİRME... 4 1
PROGRAMIN ADI Kur an-ı Kerim (Elifba) Okuma PROGRAMIN DAYANAĞI 1. 14/6/1973 tarihli ve 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu, 2. Talim ve Terbiye Kurulu nun 31.08.2012 Tarih ve 143 sayılı kararı ile kabul edilen, Ortaöğretim Kur an-ı Kerim Dersi (9, 10, 11 ve 12. sınıflar) Öğretim Programı. PROGRAMA GİRİŞ KOŞULLARI 1. Okur yazar olmak 2. Kur an-ı Kerim (Elifba) Okuma kursunun amaçlarını yerine getirebilecek bedensel ve zihinsel özelliklere sahip olmak 3. 6 yaşını doldurmuş olmak. EĞİTİMCİLERİN NİTELİĞİ 1. Talim ve Terbiye Kurulunca yayınlanan Öğretmenlik Alanları, Atama ve Ders Okutma Esasları, göre atanan, a) İmam- Hatip Lisesi Meslek Dersleri öğretmenleri b) Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi öğretmenleri 2. İlahiyat Fakültesi mezunları 3. İmam Hatip Lisesini bitirmiş olup İlahiyat ön lisans mezunları 4. İmam Hatip Lisesi mezunları 5. Hafızlık belgesi olanlar PROGRAMIN AMAÇLARI Kur an-ı Kerim (Elifba) Okuma kursunu bitiren bireyin, 1. Kur an-ı Kerim Harflerini ve kelime içindeki yazılış biçimlerini tanıması, 2. Kur an-ı Kerim Harflerini mahreçlerine uygun olarak telaffuz etmesi, 3. Kur an-ı Kerim Harflerini harekelerine ve med durumlarına göre seslendirmesi, 4. Okunuşla ilgili bazı harf ve işaretlere dikkat ederek Kur an ı okuması, 5. Namaz duaları, namazdan sonra okunan tesbihatları usulüne uygun olarak yüzünden okuması, 6. Fatiha suresi, Bakara suresinin ilk beş ayeti, Ayet el-kürsî ve kısa sureleri usulüne uygun yüzünden okuması, 7. Okunan surelerin ve duaların anlamlarını ana hatları ile kavraması, amaçlanmaktadır. PROGRAMIN UYGULANMASIYLA İLGİLİ AÇIKLAMALAR 1. İslam dininin temel kaynağı olan Kur an-ı Kerim in dili Arapçadır. Kur an-ı Kerim i doğru okuyabilmek için ilk olarak bu dilin alfabesini öğrenmek gerekmektedir. Kur an-ı Kerim i indirildiği biçimde, harflerin telaffuz şekilleri ve tecvid kurallarına uygun öğrenmeye ve okumaya dikkat edilmelidir. İbadetlerin istenilen şekilde yerine getirilebilmesi için Kur an-ı Kerim in kurallara uygun olarak okunması önem arz etmektedir. Bu nedenle tüm bu gereklilikler ve bireylerin ilgi / ihtiyaçları 1
da göz önünde bulundurularak Kur an-ı Kerim (Elifba) Okuma kurs programı hazırlanmıştır. Program ile Kur an-ı Kerim i okuma bilgi ve becerilerin geliştirilmesi amaçlanmaktadır. 2. Kurs Programı, Millî Eğitim Bakanlığında görevli uzman ve alan öğretmenleri ve alan uzmanları ile iş birliği içinde hazırlanmıştır. 3. Programın uygulanmasında ağırlıklı olarak bireysel öğrenmeyi destekleyici yöntem ve teknikler uygulanır. 4. Programın uygulanabilmesi için gerekli materyaller sağlanmalıdır. Kaynak ders kitabı olarak Elifba cüzünden yararlanılabilir. 5. Program, Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğüne bağlı eğitim kurumlarında eğitim-öğretime uygun bir ortamda uygulanır. 6. Program sonunda bireyin Kur an-ı Kerim i yüzünden okuyup okuyamadığı ölçülerek değerlendirme yapılır. PROGRAMIN KREDİSİ Genel kurs programlarında kredilendirme yapılmamaktadır. PROGRAM SÜRESİ VE İÇERİĞİ Kurs programının süresi; günde en fazla 8 ders saati uygulanacak şekilde toplam 64 ders saatidir. 1. KUR AN-I KERİM 1.1. İslam ın Kur an-ı Kerim i öğrenme ve öğretmeye verdiği önem 1.2. Kur an-ı Kerim i doğru ve güzel okumanın önemi 1.3. Kur an-ı Kerim in iç düzeni (ayet, sure, hizip, cüz ve işaretleri) 2. KUR AN -I KERİM HARFLERİ, KELİME İÇİNDEKİ YAZILIŞLARI VE ÖZELLİKLERİ 2.1. Kur an harflerinin isimleri, mahreçleri ve sıfatları 2.2. Harflerin seslendirilmesi 2.3. İnce ve kalın sesli harfler 2.4. Kur an harflerinin başta, ortada ve sonda yazılışları 3. KUR AN-I KERİMDEKİ HAREKELERİN OKUNUŞLARI 3.1. Üstün 3.2. Esre 3.3. Ötre 4. HARF-İ MEDLER, CEZM VE ŞEDDE NİN OKUNUŞUYLA İLGİLİ KURALLAR 4.1. Cezm 4.2. Med (Uzatma) harfleri 4.3. Şedde 4.4. Tenvin 5. MED VE ÇEKER İŞARETLERİ, TA-YI MERBUTA, ZAMİR İN YAZILIŞLARI VE OKUNUŞLARI 5.1. Med (Uzatma) işaretleri 5.2. Zamir ve okunuşu 2
6. EL TAKISI, LAFZATULLAH VE HURUF-U MUKATTA A NIN YAZILIŞLARI VE OKUNUŞLARI 6.1. El takısı ve okunuşu 6.2. Lafzatullahın okunuşu 6.3. Huruf-u mukatta a 7. NAMAZ DUALARI 7.1. Sübhaneke Duası 7.2. Tahiyyat Duası 7.3. Salli- Barik Duaları 7.4. Rabbena Duaları 7.5. Kunut Duaları 8. NAMAZ DIŞINDA OKUNAN DUA VE TESBİHATLAR 8.1. Ezan Duası 8.2. Namaz sonrası tesbihat 8.3. Âmentü Duası 9. KISA SURELER 9.1. Fatiha suresi 9.2. Fil suresi 9.3. Kureyş suresi 9.4. Maun suresi 9.5. Kevser suresi 9.6. Kafirun suresi 9.7. Nasr suresi 9.8. Tebbet suresi 9.9. İhlas suresi 9.10. Felak suresi 9.11. Nas suresi 9.12. Bakara suresinin ilk beş ayeti 9.13. Ayetü l-kürsi ÖLÇME VE DEĞERLENDİRMEYLE İLGİLİ ESASLAR Bireylerin, çeşitli ölçme araçları kullanılarak; 1. Kursun amaçlarına ulaşıp ulaşmadığı ölçülecektir. 2. Kursiyerin kendi kendine yaptığı tüm öğrenim faaliyetleri değerlendirilecektir. 3. Kurs sonunda kursiyerin Kur an-ı Kerim i yüzünden okuyup okuyamadığı ölçülüp not verilecektir. 4. Değerlendirme 100 puan üzerinden yapılmalı ve sınav başarısı yönetmelik esaslarına göre belirlenmelidir. PROGRAMIN UYGULANMASINDA KULLANILACAK ÖĞRETİM ARAÇ- GEREÇLERİ Ders kitabı olarak Elifba Cüzü, Kur an-ı Kerim, Defter, Kalem, Silgi, Akıllı Tahta 3
BELGELENDİRME Kursu başarı ile tamamlayanlara, kurs bitirme belgesi düzenlenir. 4