Van İli Van ilinin nüfusu 1 milyonu aşmıştır. Van ili coğrafi konumu nedeniyle merkez bir konuma sahiptir. Birçok komşu il Van ili üzerinden ticari faaliyet sürmektedir. Bunun yanında Türkiye de en çok göç alan illeri arasındadır. İl bölge illerine göre çok ilerde ve giderek gelişme gösteren bir yapıdadır. Doğu Anadolu bölge illeri arasında ticari faaliyet konusunda ön sıralarda yer almaktadır. İlin özelikle tarım ve hayvancılık potansiyeli yüksektir. Türkiye de en çok küçükbaş hayvanın bulunduğu il Van ilidir. Van ilinin en önemli bir diğer avantajı İran ile sınır komşusu olmasıdır. Van İlinin Konumu Van ili merkez konumu itibariyle birçok ülkeye yakın mesafededir. İlimizin sınır ülke İran ın en gelişmiş şehirlerden biri olan Tebriz e uzaklığı sadece 329 km dir. Irak ın Erbil kentine 672 km, Azerbaycan ın Bakü kentine 854 km, Gürcistan ın Tiflis kentine 679 km, Ermenistan ın Erivan kentine 700 km, Van ın en yakın olduğu İran kenti Hoy a ise sadece 170 km mesafededir. İlimiz birçok ülkeye bu kadar yakın mesafede olmasına rağmen İhtisas Gümrüklerine olan uzaklığı bu ülkelere olan uzaklığının neredeyse iki katına
çıkmaktadır. İthalat ve ihracatçılar ürünlerini pazara sokmak için İstanbul da bulunan ihtisas gümrüklerine 1572 km, İzmir gümrüklerine 1779 km ayrıca yol kattetmektedirler. Bu mesafeler ithalat firmalarına zaman kaybı oluşturmakta ve ekstra mali yük bindirmektedir. VAN İLİ SANAYİ DURUMU Organize Sanayi Bölgesi 1998 yılında kurulan Organize Sanayi Bölgesi ilin ve bölgenin en büyük üretim üssü konumundadır. 1998 yılında 1 ve 2.Etap olarak 127 hektar alana kamulaştırma işlemleri başlatılarak toplam 87 sanayi parseli oluşturulmuştur. 1 ve 2. Etap firmalar ağırlıklı olarak inşaat, plastik, paketleme, gıda, kimya iş kolunu oluşturmaktadır. Van da üretimin artması ve gelişme göstermesi ile birlikte yatırım yapmak isteyen sanayicilerin ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla, tevsii alanı olarak 2011 yılında 3. Etabın kurulması çalışmalarına başlanılmıştır. 44 hektar alan üzerine kurulu olan 3. Etabın altyapı çalışmaları 2013 yılında tamamlanmıştır. 49 adet sanayi parselinden oluşan 3. Etapta firmalar, ağırlıklı olarak inşaat, gıda ve kimya iş kolunu oluşturmaktadır. Van OSB nin gelişmesi ve buna bağlı artan talepler doğrultusunda tevsii II. alan olarak 2015 yılında 4.Etap Altyapı çalışmalarına başlanmıştır. 60 Ha alan üzerine kurulu olan 4. Etabın altyapı çalışmaları 2018 yılında tamamlanmıştır. 23 Sanayi parselinden oluşan 4.Etap parsel tahsisleri için güçlü, il ekonomisine katkısı olacak ve istihdam sağlayacak yatırımcılar ile görüşülmektedir. Van şehir merkezine uzaklık :13 Km Tren istasyonuna uzaklık :10 Km Kapıköy Sınır Kapısı :80 Km Esendere Sınır Kapısı :180 Km Doğubeyazıt Sınır Kapısı :100 Km Iğdır Aralık Sınır Kapısı :200 Km
ALAN BÜYÜKLÜĞÜ (508 HEKTAR) 60 Ha %12 67 Ha %13 283 Ha %54 44 Ha %9 60 Ha %12 I. ETAP II. ETAP III. ETAP IV. ETAP V. ETAP SEKTÖR DAĞILIM 45 42 40 35 30 25 23 20 20 17 15 10 5 0 10 9 7 6 3 1
SEKTÖRLERİN İSTİHDAM DURUMU 1200 1100 1000 800 800 600 483 400 337 200 121 160 89 64 53 29 0
Tekstilkent Cazibe Merkezleri Projesi kapsamında 2012 yılında temeli atılan tekstil kent, 2017 yılında faaliyete geçmiştir. 2021 yılı itibariyle 17 adet fabrikada tekstil üretimi yapılmaktadır. Tekstilkent alanında faaliyet gösteren firmaların çoğunluğu ihracat ve ithalat yapan firmalardan oluşmaktadır. İlk etabı %100 doluluk oranına ulaşan Tekstilkent de 2. etap çalışmaları başlatılmıştır. Yıl içeresinde 3 binin üzerinde istihdam sağlanmaktadır. Yeni yatırımcıların taleplerinin karşılanması amacıyla organize sanayi bölgesi (osb) yerleşkesinde tahsis edilen 100 hektarlık alanda doğu anadolu kalkınma ajansının (daka) desteğiyle kurulacak fabrikalar için parseller oluşturulmuştur. İlk etapta 40 fabrikanın kurulacağı bölgede her biri 5 ile 10 dekar arasında değişen 70 parselde yol, su, elektrik ve altyapı çalışmaları tamamlanarak tekstil sektöründe faaliyet gösteren işletmeler için yatırıma hazır hale getirilmiştir. Bu yatırımla beraber 15 bin kişiye iş imkânı sağlanması planlanmaktadır.
Van İli Dış Ticaret YIL İhracat Dolar İthalat Dolar 2014 28.771.192 41.155.701 2015 20.342.152 30.358.767 2016 38.465.411 56.500.079 2017 44.437.646 69.191.589 2018 37.486.336 48.349.158 2019 61.492.038 137.570.488 2020 25.358.360 18.074.307 Kaynak: Tüik (Genel Ticaret Sistemi) DIŞ TİCARET 137.570.488 69.191.589 57.627.028 61.492.038 44.437.646 48.349.158 41.155.701 39.059.588 37.486.336 28.771.192 30.358.767 20.342.152 28.358.360 18.074.307 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 İHRACAT İTHALAT Van ın dış ticaret rakamları yıllar itibariyle artış göstermiştir. 2019 yılı sonunda tüm yılların en büyük dış ticaret hacmine ulaşılmıştır. Kapıköy Sınır Kapısının aktif hale getirilmesinde bunun payı çok büyüktür. 2020 yılında başlayan pandemi ile dış ticarette düşüş yaşanmıştır.
Dış Ticaretin Ülkelere Dağılımı 2019 (VAN) ÜLKELER İHRACAT (DOLAR) İTHALAT (DOLAR) Fransa 11.005 3.060 Hollanda 62.528 Almanya 1.404 2.742.733 İtalya 944.202 1.914.147 Birleşik Krallık 321.853 Yunanistan 18.923.728 İspanya 14.994 1.076.402 Finlandiya 109 Avusturya 6.647 İsviçre 5.945 Polonya 23.614 Çekya 646.742 Slovakya 537.670 Macaristan 1.388.802 Bulgaristan 206.386 Ukrayna 103.802 387.795 Moldova 64.861 Rusya Federasyonu 116.388 5.423.437 Gürcistan 13.570 Azerbaycan 95.251 1.037.260 Kazakistan 195.000 Türkmenistan 338.243 5.970 Özbekistan 4.800 617.096 Kırgızistan 148.671 Kuzey Makedonya 234.024 Karadağ 332 Fas 24.797 Cezayir 151.765 Libya 12.376 Mısır 141.981 234.884 ABD 50.000 385.919 Kanada 27.848 8.343 Meksika 1.124.800 Brezilya 581.510 Uruguay 549.120 Kuzey Kıbrıs Türk Cum. 20.932 Lübnan 63.125 Suriye 63.710 Irak 9.895.188 30.369.578 İran 25.309.650 60.156.161 Ürdün 138.291 Suudi Arabistan 1.468.577 59.043 Bahreyn 11.154 Katar 2.302.497 BAE 48.000
Pakistan 99.145 Hindistan 170.128 Sri Lanka 2.477.628 Tayland 53.000 Malezya 216.319 Singapur 10.506 Çin 3.186.252 4.360.242 Güney Kore 5.243 Japonya 236.617 Tayvan 79.345 7.016 Mersin Serbest Bölgesi 400.408 TOPLAM 47.068.486 135.051.083 KAYNAK: TÜİK (Özel Ticaret Sistemi) En Çok İhracat Yapılan 5 Ülke 2019 ihracat 2019 25.309.650 22.826.971 3.186.252 2.302.497 1.636.075 İRAN IRAK ÇİN KATAR MACARİSTAN En Çok İthalat Yapılan 5 Ülke 2019 60.156.161 ithalat 2019 30.369.578 20.442.610 4.454.693 2.742.733 İRAN IRAK YUNANİSTAN ÇİN ALMANYA
Dış ticaretin ülkeler dağılım tablosuna bakıldığında Van ilinin dış ticaretinin büyük bir kısmını sınır komşusu İran ile gerçekleştirdiği görülmektedir. Irak ile başlatılan yeni ilişkiler ağı ve tamamlanması planlanan Van-Şırnak karayolu ile gelecek zamanda bu ülke en büyük dış ticaret pazarı haline gelecektir. Dış Ticaretin Sektörel Dağılımı 2019 ISIC adı İhracat Dolar İthalat Dolar Tarım ve hayvancılık 4.612.360 11.608.490 Ormancılık ve tomrukçuluk 4.754 4.840 Balıkçılık 17.177 Maden kömürü, linyit ve turb 262.405 Metal cevherleri 3.265.597 Taşocakçılığı ve diğer madencilik 91.476 74.307 Gıda ürünleri ve içecek 2.945.829 702.655 Tekstil ürünleri 3.539.796 293.606 Giyim eşyası 3.633.619 6.051 Dabaklanmış deri, bavul, el çantası, saraciye ve 123.128 1.248 ayakkabı Ağaç ve mantar ürünleri (mobilya hariç); hasır vb. 2.747.927 68.828 örülerek yapılan maddeler Kağıt ve kağıt ürünleri 1.301.043 352.715 Basım ve yayım; plak, kaset vb. 55.293 25.333 Kok kömürü, rafine edilmiş petrol ürünleri ve 46.315 58.935.584 nükleer yakıtlar Kimyasal madde ve ürünler 5.174.319 3.506.589 Plastik ve kauçuk ürünleri 2.321.966 686.575 Metalik olmayan diğer mineral ürünler 1.282.619 875.713 Ana metal sanayi 846.677 54.100.490 Metal eşya sanayi (makine ve teçhizatı hariç) 6.131.608 99.482 Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve teçhizat 4.008.882 2.597.378 Büro, muhasebe ve bilgi işleme makinaları 53.583 8.472 Başka yerde sınıflandırılmamış elektrikli mekina 607.105 668.293 ve cihazlar Radyo, televizyon, haberleşme teçhizatı ve 101.408 13.718 cihazları Tıbbi aletler; hassas optik aletler ve saat 142.319 23.641 Motorlu kara taşıtı ve römorklar 462.822 21.171 Diğer ulaşım araçları 10.605 Mobilya ve başka yerde sınıflandırılmamış diğer 3.557.436 96.322 ürünler TOPLAM 47.068.486 135.051.083 KAYNAK: TÜİK
En Fazla İhracatı Yapılan İlk 5 Ürün 9.405.619 İHRACAT 2019 6.681.644 3.991.934 3.548.606 3.265.597 GİYİM EŞYASI Örme giyim eşyası ve aksesuarı ADİ METALDEN EŞYA KAZANLAR VE MEKANİK VCİHAZLAR METAL CEVHERLERİ En Fazla İthalatı Yapılan İlk 5 Ürün 61.753.515 İTHALAT 2019 46.542.181 6.093.353 2.916.956 2.612.821 MİNERAL YAKITLAR VE MİNERAL YAĞLAR VE ÜRÜNLERİ DEMİR VE ÇELİK ALİMİNYUM VE EŞYA YAĞLI TOHUMLU VE MEYVELER KAZANLAR VE MAKİNALAR Dış ticaretin ürünsel dağılımına bakıldığında Van ilinin en fazla giyim eşyası, örme giyim eşyası ve aksesuarları gibi tekstil ürünlerini ihracat ettiği görülmektedir. Tekstil üreticilerin ilimizde giderek artmasının bunda payı çok yüksektir. Bu bakımdan yakın zamanda Van ilinde Tekstil İhtisas Gümrüğünün açılması gereklidir.
Van Gümrük Müdürlüğü Üzerinden Yapılan Dış Ticaret Yıllar İhracat ($) İthalat ($) 2013 16.809.393 10.866.803 2014 48.841.195 19.169.606 2015 51.180.088 15.642.872 2016 73.253.051 8.528.840 2017 121.413.125 18.931.172 2018 38.441.631 27.651.159 2019 28.093.357 61.710.861 KAYNAK: TÜİK Kapıköy Müdürlüğü Üzerinden Yapılan Dış Ticaret Yıllar İhracat ($) İthalat ($) 2013 6.935.128 3.198.861 2014 10.545.726 2.893.202 2015 10.199.300 2.815.147 2016 18.918.015 4.904.738 2017 16.412.744 10.725.461 2018 10.704.177 2.298.117 2019 17.635.135 1.203.498 KAYNAK: TÜİK İHTİSAS GÜMRÜKLERİ Yetkili kurumlarca belirlenen bir eşyanın gümrük işlemlerinin kolaylaştırılması amacıyla oluşturulmuş ve söz konusu eşyanın kontrolüne ilişkin özel araçlarla donatılmış gümrük olarak tanımlanan İhtisas gümrükleri; Gümrük işlemlerinin daha kısa sürede tamamlamak, Gümrük kontrollerinde etkinliği arttırmak, İthal eşyasında aranan zorunlu standartları korumak, Tüketiciyi ve halk sağlığını korumak, Düşük kıymet beyanlarını önlemek, amacıyla kurulmaktadır. Bu amaçla ihtisas gümrük müdürlükleri belirli sektörlere göre ayrılmıştır ve bu yetki Ticaret Bakanlığınca belirli gümrük müdürlüklerine verilmiştir. Tekstil ihtisas Otomotiv ihtisas Ham petrol ve akaryakıt ihtisas
Solvent ve bazı petrol ürünleri (petrokimya) ihtisas LPG ihtisas Boru hatları veya elektrik telleri ile taşınan eşya ihtisas Oyun aletleri ve makineleri ihtisas Gübre ihtisas Atıklar ve metal hurdalar ihtisas Telsiz ve telekomünikasyon terminal ekipmanları ihtisas Pil ve akümülatörler ihtisas Halı ihtisas Ozon Tabakasını incelten maddeler (OTİM) ihtisas Deri ve deriden mamul eşya ile ayakkabı ihtisas Mobilya ihtisas Çakmak ihtisas Düz cam ihtisas Oyuncak ihtisas Saat ihtisas Kozmetik ihtisas Bunun ile birlikte gıda ürünlerinin ithalatı ve ihracatında Tarım ve Orman Bakanlığınca yürütülen ihtisas gümrüğü uygulamaları; Çay İhtisas Zirai Karantina Kontrolüne Tabi Diğer Bitki ve Bitkisel Ürünler Canlı Hayvanlar ve Hayvansal Ürünler İhtisas Alkollü İçkiler İhtisas Üretim ve Çoğaltım Materyali İhtisas (Tohum, Fide, Fidan, Çelik, Soğan, Aşı Gözü, Spor, Doku Kültürü Amacıyla Kullanılan Bitki Kısımları vb.) Orman Ürünleri İhtisas (Ahşap Ambalaj Materyali Hariç) Porselen ve Seramikten Sofra ve Mutfak Eşyası İhtisas
YETKİLİ KILINAN İHTİSAS GÜMRÜKLERİ Tekstil İhtisas Gümrükleri Sıra No Yetkili Gümrük Müdürlüğü 1 Aksaray Gümrük Müdürlüğü 2 Ambarlı Gümrük Müdürlüğü 3 Ankara Gümrük Müdürlüğü 4 Atatürk Havalimanı Kargo Gümrük Müdürlüğü 5 Avrupa Serbest Bölge Gümrük Müdürlüğü 6 Bolu Gümrük Müdürlüğü 7 Denizli Gümrük Müdürlüğü 8 Gaziantep Gümrük Müdürlüğü 9 Gaziantep Havalimanı Gümrük Müdürlüğü 10 Gemlik Gümrük Müdürlüğü 11 Giresun Gümrük Müdürlüğü 12 Halkalı Gar Gümrük Müdürlüğü 13 İskenderun Gümrük Müdürlüğü 14 İzmir Gümrük Müdürlüğü 15 Kayseri Gümrük Müdürlüğü 16 Malatya Gümrük Müdürlüğü 17 Mersin Gümrük Müdürlüğü 18 Muratbey Gümrük Müdürlüğü 19 Tekirdağ Gümrük Müdürlüğü 20 Trakya Serbest Bölge Gümrük Müdürlüğü 21 Yalova Gümrük Müdürlüğü 22 İstanbul Havalimanı Gümrük Müdürlüğü Otomotiv İhtisas Gümrükleri Sıra No Yetkili Gümrük Müdürlüğü (İthalatçılar için) 1 Yeşilköy Gümrük Müdürlüğü 2 Gebze Gümrük Müdürlüğü 3 İzmir Gümrük Müdürlüğü 4 İzmit Gümrük Müdürlüğü 5 Mersin Gümrük Müdürlüğü 6 Derince Gümrük Müdürlüğü 7 Giresun Gümrük Müdürlüğü 8 Dilovası Gümrük Müdürlüğü 9 Yalova Gümrük Müdürlüğü
Sıra No Yetkili Gümrük Müdürlüğü (İmalatçılar için yukarıda yer alan idarelere ilave olarak) 1 Mudanya Gümrük Müdürlüğü 2 Gemlik Gümrük Müdürlüğü 3 Esenboğa Gümrük Müdürlüğü 4 Adana Gümrük Müdürlüğü Ham Petrol ve Akaryakıt İhtisas Gümrükleri Sıra No Yetkili Gümrük Müdürlüğü 1 Aliağa Gümrük Müdürlüğü 2 Antalya Gümrük Müdürlüğü 3 Beylikdüzü Akaryakıt Gümrük Müdürlüğü 4 Botaş Gümrük Müdürlüğü (1) 5 Derince Gümrük Müdürlüğü 6 Gemlik Gümrük Müdürlüğü 7 Giresun Gümrük Müdürlüğü 8 Hopa Gümrük Müdürlüğü 9 İsdemir Gümrük Müdürlüğü 10 İskenderun Gümrük Müdürlüğü 11 Körfez Petrokimya Gümrük Müdürlüğü 12 Mersin Akaryakıt Gümrük Müdürlüğü 13 Samsun Gümrük Müdürlüğü 14 Tekirdağ Gümrük Müdürlüğü 15 Trabzon Gümrük Müdürlüğü 16 Alanya Gümrük Müdürlüğü LPG İhtisas Gümrükleri Sıra No Yetkili Gümrük Müdürlüğü 1 Alanya Gümrük Müdürlüğü 2 Aliağa Gümrük Müdürlüğü 3 Beylikdüzü Akaryakıt Gümrük Müdürlüğü 4 Giresun Gümrük Müdürlüğü 5 Hopa Gümrük Müdürlüğü 6 İsdemir Gümrük Müdürlüğü 7 Körfez Petrokimya Gümrük Müdürlüğü 8 Mersin Akaryakıt Gümrük Müdürlüğü 9 Samsun Gümrük Müdürlüğü 10 Tekirdağ Gümrük Müdürlüğü 11 Trabzon Gümrük Müdürlüğü 12 Zonguldak Gümrük Müdürlüğü
Solvent ve Bazı Petrol Ürünleri (Petrokimya) İhtisas Gümrükleri Sıra Yetkili Gümrük Müdürlüğü No 1 Körfez Petrokimya Gümrük Müdürlüğü Sıra Yetkili Gümrük Müdürlüğü (Sanayicilerin kendi ihtiyaçları için getirdikleri No eşya) 1 Adana Gümrük Müdürlüğü 2 Aliağa Gümrük Müdürlüğü 3 Ankara Gümrük Müdürlüğü 4 Beylikdüzü Akaryakıt Gümrük Müdürlüğü 5 Bursa Gümrük Müdürlüğü 6 Erenköy Gümrük Müdürlüğü 7 Gaziantep Gümrük Müdürlüğü 8 Gemlik Gümrük Müdürlüğü 9 İzmir Gümrük Müdürlüğü 10 Karadeniz Ereğli Gümrük Müdürlüğü 11 Mersin Akaryakıt Gümrük Müdürlüğü 12 Tekirdağ Gümrük Müdürlüğü 13 Mersin Serbest Bölge Gümrük Müdürlüğü (1) Sıra No Yetkili Gümrük Müdürlüğü (Gıda sanayiinde kullanılacak olan ürünlerden olması durumunda) 1 Adana Gümrük Müdürlüğü 2 Aliağa Gümrük Müdürlüğü 3 Ankara Gümrük Müdürlüğü 4 Bursa Gümrük Müdürlüğü 5 Gaziantep Gümrük Müdürlüğü 6 Gemlik Gümrük Müdürlüğü 7 İzmir Gümrük Müdürlüğü 8 Körfez Petrokimya Gümrük Müdürlüğü 9 Tekirdağ Gümrük Müdürlüğü Boru Hatları veya Elektrik Telleri ile Taşınan Eşya İhtisas Gümrükleri Sıra Yetkili Gümrük Müdürlüğü No 1 Ankara Gümrük Müdürlüğü
Oyun Aletleri ve Makineleri İhtisas Gümrükleri Sıra Yetkili Gümrük Müdürlüğü (İthalatçılar için) No 1 Ankara Gümrük Müdürlüğü 2 Mersin Gümrük Müdürlüğü 3 Antalya Gümrük Müdürlüğü 4 İzmir Gümrük Müdürlüğü 5 Atatürk Havalimanı Kargo Gümrük Müdürlüğü 6 Muratbey Gümrük Müdürlüğü 7 Ambarlı Gümrük Müdürlüğü Gübre İhtisas Gümrükleri Sıra No Yetkili Gümrük Müdürlüğü 1 Antalya Gümrük Müdürlüğü 2 Bandırma Gümrük Müdürlüğü 3 Gemlik Gümrük Müdürlüğü 4 Kapıkule Gar Gümrük Müdürlüğü 5 Tekirdağ Gümrük Müdürlüğü 6 İskenderun Gümrük Müdürlüğü 7 Ambarlı Gümrük Müdürlüğü 8 Haydarpaşa Gümrük Müdürlüğü 9 Aliağa Gümrük Müdürlüğü 10 Dikili Gümrük Müdürlüğü 11 İzmir Gümrük Müdürlüğü 12 Derince Gümrük Müdürlüğü 13 Mersin Gümrük Müdürlüğü 14 Samsun Gümrük Müdürlüğü 15 Ünye Gümrük Müdürlüğü 16 Ankara Gümrük Müdürlüğü 17 Mardin Gümrük Müdürlüğü 18 Yumurtalık Serbest Bölge Gümrük Müdürlüğü Atıklar ve Metal Hurdalar İhtisas Yetkili Gümrük Müdürlüğü Çanakkale Gümrük Müdürlüğü Biga Gümrük Müdürlüğü Gemlik Gümrük Müdürlüğü Hamzabeyli Gümrük Müdürlüğü İpsala Gümrük Müdürlüğü Kapıkule Gar Gümrük Müdürlüğü Uzunköprü Gümrük Müdürlüğü Tekirdağ Gümrük Müdürlüğü Dilucu Gümrük Müdürlüğü Eşya Cinsi
Gürbulak Gümrük Müdürlüğü Sarp Gümrük Müdürlüğü Cilvegözü Gümrük Müdürlüğü İsdemir Gümrük Müdürlüğü İskenderun Gümrük Müdürlüğü Ambarlı Gümrük Müdürlüğü Aliağa Gümrük Müdürlüğü İzmir Gümrük Müdürlüğü Derince Gümrük Müdürlüğü Dilovası Gümrük Müdürlüğü Mersin Gümrük Müdürlüğü Samsun Gümrük Müdürlüğü Karadeniz Ereğli Gümrük Müdürlüğü Zonguldak Gümrük Müdürlüğü Bartın Gümrük Müdürlüğü Habur Gümrük Müdürlüğü Ünye Gümrük Müdürlüğü Plastik ve Kağıt Atık Kırpılmış Atık Lastik Telsiz ve Telekomünikasyon Terminal Ekipmanları İhtisas Gümrükleri Sıra Yetkili Gümrük Müdürlüğü No 1 Esenboğa Gümrük Müdürlüğü 2 Ankara Gümrük Müdürlüğü 3 Muratbey Gümrük Müdürlüğü 4 Haydarpaşa Gümrük Müdürlüğü 5 Atatürk Havalimanı Kargo Gümrük Müdürlüğü 6 Atatürk Havalimanı Serbest Bölge Gümrük Müdürlüğü 7 Erenköy Gümrük Müdürlüğü 8 İstanbul Deri Serbest Bölge Gümrük Müdürlüğü 9 Sabiha Gökçen Havalimanı Gümrük Müdürlüğü 10 Adnan Menderes Gümrük Müdürlüğü 11 İzmir Gümrük Müdürlüğü 12 Gebze Gümrük Müdürlüğü 13 Avrupa Serbest Bölge Gümrük Müdürlüğü 14 İstanbul Havalimanı Gümrük Müdürlüğü 15 Mersin Gümrük Müdürlüğü 16 Manisa Gümrük Müdürlüğü 17 Erenköy Gümrük Müdürlüğü
Pil ve Akümülatörler İhtisas Gümrükleri Sıra Yetkili Gümrük Müdürlüğü No 1 Esenboğa Gümrük Müdürlüğü 2 Ankara Gümrük Müdürlüğü 3 Muratbey Gümrük Müdürlüğü 4 Haydarpaşa Gümrük Müdürlüğü 5 Atatürk Havalimanı Kargo Gümrük Müdürlüğü 6 Sabiha Gökçen Havalimanı Gümrük Müdürlüğü 7 Erenköy Gümrük Müdürlüğü 8 İstanbul Deri Serbest Bölge Gümrük Müdürlüğü 9 Ambarlı Gümrük Müdürlüğü 10 Yeşilköy Gümrük Müdürlüğü 11 Mersin Gümrük Müdürlüğü 12 Gemlik Gümrük Müdürlüğü 13 Bursa Gümrük Müdürlüğü 14 Ege Serbest Bölge Gümrük Müdürlüğü 15 İzmir Gümrük Müdürlüğü 16 Dilovası Gümrük Müdürlüğü 17 Adnan Menderes Gümrük Müdürlüğü 18 Derince Gümrük Müdürlüğü 19 İstanbul Havalimanı Gümrük Müdürlüğü 20 Kayseri Gümrük Müdürlüğü Halı ihtisas Gümrükleri Sıra Yetkili Gümrük Müdürlüğü No 1 Isparta Gümrük Müdürlüğü Ozon Tabakasını İncelten Maddeler (OTİM) İhtisas Gümrükleri Sıra Yetkili Gümrük Müdürlüğü No 1 Trakya Serbest Bölge Gümrük Müdürlüğü 2 Ambarlı Gümrük Müdürlüğü 3 Dilovası Gümrük Müdürlüğü 4 Derince Gümrük Müdürlüğü 5 İzmir Gümrük Müdürlüğü 6 Mersin Gümrük Müdürlüğü
Deri ve Deriden Mamul Eşya ile Ayakkabı İhtisas Gümrükleri Sıra Yetkili Gümrük Müdürlüğü (AB Menşeli olmayan 41. ve 42. Fasıllardaki Eşya) No 1 Gaziantep Gümrük Müdürlüğü 2 Erenköy Gümrük Müdürlüğü 3 Haydarpaşa Gümrük Müdürlüğü 4 İstanbul Deri Serbest Bölge Gümrük Müdürlüğü 5 İzmir Serbest Bölge Gümrük Müdürlüğü 6 Gaziantep Havalimanı Gümrük Müdürlüğü 7 Aksaray Gümrük Müdürlüğü 8 Bolu Gümrük Müdürlüğü 9 Sakarya Gümrük Müdürlüğü 10 Gemlik Gümrük Müdürlüğü 11 Yalova Gümrük Müdürlüğü Sıra No Yetkili Gümrük Müdürlüğü (AB Menşeli olmayan 64. Fasıldaki Eşya) 1 Gaziantep Gümrük Müdürlüğü 2 Erenköy Gümrük Müdürlüğü 3 İstanbul Deri Serbest Bölge Gümrük Müdürlüğü 4 İzmir Serbest Bölge Gümrük Müdürlüğü 5 Gaziantep Havalimanı Gümrük Müdürlüğü 6 Aksaray Gümrük Müdürlüğü 7 Bolu Gümrük Müdürlüğü 8 Sakarya Gümrük Müdürlüğü 9 Gemlik Gümrük Müdürlüğü 10 Yalova Gümrük Müdürlüğü Sıra Yetkili Gümrük Müdürlüğü (ATR Belgesi ile gelen ve AB menşeli olmayan 64. No Fasıldaki Eşya) 1 Gaziantep Gümrük Müdürlüğü 2 Erenköy Gümrük Müdürlüğü 3 Halkalı Gümrük Müdürlüğü 4 İstanbul Deri Serbest Bölge Gümrük Müdürlüğü 5 İzmir Serbest Bölge Gümrük Müdürlüğü 6 Gaziantep Havalimanı Gümrük Müdürlüğü 7 Aksaray Gümrük Müdürlüğü 8 Bolu Gümrük Müdürlüğü 9 Sakarya Gümrük Müdürlüğü 10 Gemlik Gümrük Müdürlüğü 11 Yalova Gümrük Müdürlüğü
Mobilya İhtisas Gümrükleri Sıra No Yetkili Gümrük Müdürlüğü 1 Aksaray Gümrük Müdürlüğü 2 Ankara Gümrük Müdürlüğü 3 Antalya Gümrük Müdürlüğü 4 Bolu Gümrük Müdürlüğü 5 Erenköy Gümrük Müdürlüğü 6 Gaziantep Gümrük Müdürlüğü 7 Gaziantep Havalimanı Gümrük Müdürlüğü 8 Giresun Gümrük Müdürlüğü 9 Kayseri Gümrük Müdürlüğü 10 Konya Gümrük Müdürlüğü 11 Sakarya Gümrük Müdürlüğü 12 Trabzon Gümrük Müdürlüğü Çakmak İhtisas Gümrükleri Sıra Yetkili Gümrük Müdürlüğü No 1 Ankara Gümrük Müdürlüğü Düz Cam İhtisas Gümrükleri Sıra No. Yetkili Gümrük Müdürlüğü 1 Ankara Gümrük Müdürlüğü 2 Kayseri Gümrük Müdürlüğü 3 İzmir TIR Gümrük Müdürlüğü 4 Muratbey Gümrük Müdürlüğü 5 Haydarpaşa Gümrük Müdürlüğü 6 Ambarlı Gümrük Müdürlüğü 7 Antalya Gümrük Müdürlüğü 8 Mersin Gümrük Müdürlüğü 9 Trabzon Gümrük Müdürlüğü 10 Dilovası Gümrük Müdürlüğü 11 Gemlik Gümrük Müdürlüğü 12 Tekirdağ Gümrük Müdürlüğü 13 Derince Gümrük Müdürlüğü 14 Aksaray Gümrük Müdürlüğü 15 Ankara Gar Gümrük Müdürlüğü 16 Bolu Gümrük Müdürlüğü 17 Giresun Gümrük Müdürlüğü 18 Kütahya Gümrük Müdürlüğü 19 Sakarya Gümrük Müdürlüğü 20 Kırşehir Gümrük Müdürlüğü
Oyuncak İhtisas Gümrükleri Sıra No Yetkili Gümrük Müdürlüğü 1 Ambarlı Gümrük Müdürlüğü 2 Antalya Havalimanı Gümrük Müdürlüğü 3 Derince Gümrük Müdürlüğü 4 Dilovası Gümrük Müdürlüğü 5 Erenköy Gümrük Müdürlüğü 6 Esenboğa Gümrük Müdürlüğü 7 Gaziantep Gümrük Müdürlüğü 8 Gemlik Gümrük Müdürlüğü 9 İskenderun Gümrük Müdürlüğü 10 İstanbul Havalimanı Gümrük Müdürlüğü 11 İzmir Gümrük Müdürlüğü 12 Manisa Gümrük Müdürlüğü 13 Mersin Gümrük Müdürlüğü 14 Muratbey Gümrük Müdürlüğü 15 Samsun Gümrük Müdürlüğü Saat İhtisas Gümrükleri Sıra No Yetkili Gümrük Müdürlüğü 1 Ankara Gümrük Müdürlüğü 2 Antalya Gümrük Müdürlüğü 3 Erenköy Gümrük Müdürlüğü 4 İzmir Gümrük Müdürlüğü 5 İzmit Gümrük Müdürlüğü 6 Muratbey Gümrük Müdürlüğü Kozmetik İhtisas Gümrükleri Sıra No Yetkili Gümrük Müdürlüğü 1 Adana Gümrük Müdürlüğü 2 Ankara Gümrük Müdürlüğü 3 Dilovası Gümrük Müdürlüğü 4 Erenköy Gümrük Müdürlüğü 5 İzmir Gümrük Müdürlüğü 6 Muratbey Gümrük Müdürlüğü
SONUÇ Van İline İhtisas Gümrüklerinin Açılması Modernizasyonu tamamlanan Kapıköy Gümrük Kapısı ile birlikte ilimizin dış ticaret faaliyetlerinde gözle görülür artış meydana gelmiştir. Özellikle İran İslam Cumhuriyeti ile yapılan ticaretin gelişmesi hem ilimiz hem de ülkemiz ekonomisine önemli katkılar sunmaktadır. Ancak Van Gümrük Müdürlüğünün ihtisas gümrüğü yetkisinin bulunmaması söz konusu ticaretin önünde büyük engel olarak durmaktadır. Ülkemiz genelinde Gümrük Giriş Tarife Cetvelinde yer alan emtiaların pek çoğunun ithalat işlemleri, genel olarak çok az sayıda İhtisas Gümrük Müdürlükleri yetkisine bırakılmakla beraber bu emtiaların çoğunda sanayicinin kendi ihtiyacı için ithal etmesi kaydıyla çok sayıda gümrük müdürlüğü yetkili kılınmıştır. Örneğin sadece ithalatçılara mahsus her türlü petrol ürünün ithalatı için yalnızca Gebze Petrokimya İhtisas Müdürlüğü yetkilendirilmiştir. Ancak sanayicinin kendi ihtiyacı olan bu ürünlerin ithalatına Ankara, Adana, Gaziantep gibi 13 ilin gümrük müdürlükleri yetkilendirilmiştir. Oysaki Van ın Gümrük Müdürlüğü, Gaziantep in şartlarından eksik olmamasına rağmen ve sınır ili olduğu halde bu grup içinde yer almamaktadır. Bununla beraber demir yolu ile Van a gelen ürünler millileştirilmek için Gaziantep İhtisas Müdürlüğüne gönderilmektedir. Bu da sanayiciye hem zaman kaybı hem de nakliye masrafı yaratmaktadır. Bunun gibi ithalata dayalı birçok gıda, hububat, temizlik, yem, boya, plastik ve petrokimya, cam, halı gözlük ve tekstil ürünleri gibi hammadde, ara mamul ve katı maddeleri ihtiyacı olan firmalar aynı kaderi paylaşmaktadır. Bölgemizde ve ilimizde ticaretin doğru ve hızlı şekilde gelişmesi konusunda en azından sanayicinin kendi ihtiyacı için yapacağı ithalatlara yönelik İhtisas Gümrük Müdürlüğü olması aciliyet arz etmektedir. Bu konuda en çok ihtiyaç duyulan ihtisas alanları tekstil, gözlük, pil ve akümülatör, düz cam, mobilya, porselen, kimyevi gübre, oyuncak, deri ve mamul eşyalardan oluşan ürünlerdir.
Van ili ticari potansiyeli çok yüksek olan bir ildir. Her yıl ilden yapılan ihracat ve ithalat artmaktadır. Birçok bölge ili Van ili üzerinden işlem yapmaktadır. Ancak en önemlisi avantajı olan sınır ili olma özelliğini kullanamamaktadır. Kendi sınırından geçen ürünü kendisinden çok uzaktaki bir ilde tescil etmesi il sanayicisine çok büyük kayıplar yaşatmaktadır. Bunun için diğer gümrük müdürlüklerinden hiçbir farkı olmayan tam tersi avantajları bulunan Van Gümrük Müdürlüğü İhtisas Gümrüğü olarak yetkilendirilmelidir.