KULAK BURUN BOĞAZ STAJ REHBERİ 2010 2011
ÖNSÖZ Sevgili genç meslektaşlarım, 3 hafta boyunca birlikte olacağımız Kulak Burun Boğaz stajına hoşgeldiniz. Kulak ağrısı, boğaz ağrısı, burun kanaması, baş dönmesi gibii toplumda en sık karşılaşılan şikayetlerin tanı ve tedavisini bu stajda öğreneceksiniz. İster pratisyen, ister uzman hekim olun, bu bilgilerin sizler için çok değerli olduğunu düşünüyorum. Bu stajın sonunda aşağıda belirtilen şikayetlerle gelen hastaların hikayelerini alırken dikkat edilmesi gereken noktalar, ayırıcı tanıda akla gelmesi gereken hastalıklar, tanı için gereken testler ve tedavi seçenekleri gibi bilgilerin yanında muayene yöntemleri ve bir kısım tetkiklerin değerlendirilmesi gibi becerileri de kazanmanızı hedefliyoruz. Kulak Burun Boğaz Anabilim Dalı nda geçireceğiniz 3 hafta boyunca her biriniz bir öğretim üyesininn sorumluluğunda olacaksınız. Ders programınızda belirtilen ders, vizit, toplantı vb gibi etkinlikler dışındaki zamanlarda onlarla birlikte hastaa görecek, ameliyata gireceksiniz. Bir öğretim üyesi ile birebir çalışma olanağınızı en iyi şekilde değerlendireceğinizi düşünüyorum. Kulak Burun Boğaz stajınızdann gerekli bilgi ve becerilerle donanmış ve güzel anılarla ayrılmanızı diliyorum. Prof. Dr. Sarp Saraç Kulak Burun Boğaz Staj Yöneticisi
TANITIM Kliniğimiz Prof.Dr.İ.Nazmi Hoşal tarafından 1963 yılında kurulmuş ve Haziran 1964'de Kamil Ceylanoğlu, Sefa Kaya ve Pediatri Anabilim Dalında Uğur Akbulut, Mişel Dimyanoğlu ve bilahare Can Özşahinoğlu ile kliniğin ilk nüvesi oluşturulmuştur. Kliniğimizden ilk olarak uzmanlığını alan ise Dr.Uğur Akbulut olmuştur. Yer ve Kapasite Sağlık hizmetleri, poliklinik ve servis ekibi olmak üzere iki grup halinde aylık program dahilinde yürütülür.poliklinik hizmetleri Erişkin Hastanesi B katında, yataklı servis hizmetleri ise 3. kat bölüm 43 de ve Çocuk Hastanesi bölüm 31 de verilmektedir. Poliklinikte konsültan öğretim üyeleri nezaretinde her dönemden araştırma görevlisinin çalıştığı 5 muayene odasında ve öğretim üyeleri için ayrılan 8 muayene odasında yılda ortalama 20.000 22.000 hasta bakılır. Poliklinikte hastaların tanı ve tedavisinde mikroskop, video stroboskopi, fiberoptik ve rijit endoskopi, akustik rinometri kullanılmaktadır. Servis ekibi, 30 adet erişkin, 7 adet çocuk olmak üzere toplam 37 yatak kapasitesi olan serviste yatan hastaların tanı, tedavi ve tedavi sonrası bakımlarında aktif görev alırlar. Hastanenin diğer servislerindeki yataklarla bu sayı 60 a ulaşabilmektedir. Serviste yılda ortalama 1200 1500 hasta tedavi edilmektedir. Ameliyathanede her türlü donanıma sahip üç adet ameliyat odasında (16, 17 ve 20 no lu odalar) yılda ortalama 2000 2500 ameliyat yapılırken;poliklinikte oluşturulan bir ameliyathanede de çeşitli lokal girişimler, pansumanlar yapılmaktadır. Anabilim dalına bağlı olan Odyoloji, Konuşma ve Denge bozuklukları Ünitesi 1967 yılında Prof.Dr.İ.Nazmi Hoşal tarafından kurulmuş ve 1968 yılında yüksek lisans programlarına başlamıştır. Şu anda odyoloji, konuşma bozuklukları ve eğitim odyolojisi konularında 2 ayrı yüksek lisans ve doktora programı Sağlık Bilimleri Enstitüsüne bağlı olarak yürütülmektedir. Ünitede kulak burun boğaz hastalıklarında tanıya yönelik ölçüm ve değerlendirmelerin yanında işitme kayıpları, konuşma ve lisan bozuklukları, ses bozuklukları, denge bozuklukları tanı ve rehabilitasyonuna; tinnitus terapisine; kohlear implantasyon programlanmasına; elektrofizyolojik incelemelere(era,emisyon) yönelik çalışmalar yapılmaktadır. Anabilim Dalı Çalışma Konuları Anabilim dalı kuruluşundan bu yana modern kulak burun boğaz uygulamalarına paralel olarak gelişmesini sürdürmüş, ülkemizde pek çok konuda ilklere imza atmıştır. Mikrocerrahi ve endoskopik cerrahi gibi dallarda öncülük etmiş olan kliniğimizde yapılan ameliyatlar: Kulak ameliyatları; stapedektomi, kronik otit cerrahisi, vertigo cerrahisi, akustik nörinom cerrahisi, fasial sinir cerrahisi,kulak anomalileri rekonstrüksiyonu,koklear implant ve beyin sapı implantı uygulaması. Baş boyun tümörleri ve rekonstrüktif cerrahisi; larinks, ösefagus ve farinks, oral kavite kanser ameliyatları.
Burun ve sinüs cerrahisi; endoskopik sinüs cerrahisi, burun estetik ve fonksiyonel rekonstrüktif cerrahisi, orbital dekompresyon, endoskopik dakriosisto rinostomi, horlama ve obstrüktif uyku apnesi ameliyatları, tümör cerrahisi. Kafa kaidesi cerrahisi, çene eklemi cerrahisi ve artroskopisi, laserle kulak ve larinks ameliyatları, maksillofasial travma cerrahisi, ses cerrahisi gibi ana başlıklar altında toplanabilir. Anabilim dalımızı ayrıcalıklı yapan özelliklerden biri de bu ameliyatların büyük bir kısmının eğitim ve uygulamasında araştırma görevlilerine de fırsat tanınmasıdır. Toplantılar Multidisipliner toplantılar Uyku toplantısı: Uykuda solunum bozuklukları ve horlama hastaları, pazartesi günleri, saat 11:30 da Göğüs Hastalıkları, Kulak Burun Boğaz, Ortodonti bölümlerinin katıldığı ve Bölüm 43 dershanesinde yapılan toplantıda değerlendirilerek tedavisi yönlendirilmektedir. Tümor Board: Radyasyon Onkolojisi, Medikal Onkoloji,Patoloji ve Radyoloji Anabilim dallarının da katılımı ile yine Salı günleri 11.00 de Bölüm 43 dershanesinde yapılan Kulak Burun Boğaz Baş Boyun Tümörleri Onkoloji Ortak Toplantısında (Tumor Board) vakalar tartışılıp, tedavi planları çizilmektedir. Koklear implant toplantısı: Çarşamba günleri 11:00 de Bölüm 43 dershanesinde yapılan ve KBB uzmanları, odyologlar, eğitim odyologları ve psikoloğun katıldığı koklear implant toplantılarında işitme kayıplı çocuklar değerlendirip koklear implant veya beyin sapı implantı için uygun olup olmadıklarına karar verilmektedir. Bölümde Perşembe günleri tüm öğretim üyeleri ile sabah 8:15 8:45 arasında büyük vizit; arkasından da Bölüm 43 dershanesinde ilginç vakaların tartışıldığı, makale ve seminerlerin sunulduğu eğitim toplantısı (8:45 11:00) yapılır. Bu eğitim programı, eylül ayında başlar, haziran ayına kadar sürer. Sizlerin Perşembe sabahları 8:30 da Bölüm 43 dershanesinde, beyaz önlüklerinizi giymiş halde bulunmanızı istiyoruz.
ÖĞRETİM ÜYELERİİ Prof. Dr. Levent Sennaroğlu (Anabilim Dalı Başkanı) E posta: lsennar@tr.net Prof. Dr. Bülent Gürsel Tarsus Amerikan Koleji nii ve Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi ni bitirdi. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Kulak Burun Boğaz Anabilim Dalı nda 1973 te uzmanlık eğitimini tamamladı. 1980 de doçent, 1988 de profesör oldu.özel ilgi alanları otonöroloji ve kafa kaidesi cerrahisidir. E posta: bgursel@hacettepe.edu.tr Levent Sennaroğlu 8 Eylül 1963 tarihinde Lefkoşa, Kıbrıs ta doğdu. İlk ve orta öğrenimini Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde yaptıktan sonra 1981 yılında Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesinde tıp eğitimine başladı. 1987 yılında mezun olarak Hacettepe Üniversites Tıp Fakültesi Kulak Burun Boğaz Anabilim Dalında ihtisasına başlamıştır.1991 1995 Öğretim Görevlisi Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kulak Burun Boğaz Anabilim Dalı, 1995 1997 Yardımcıı Doçent Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kulak Burun Boğaz Anabilim Dalı, 1997 2003 Doçent Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kulak Burun Boğaz Anabilim Dalı,1997 House Ear Institutede research scholar, 2003 Profesör Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kulak Burun Boğaz Anabilim Dalı.Halen Kulak Burun Boğaz Anabilim Dalı Başkanlığı nı sürdürmektedir. İlgi alanları Esas olarak kulak hastalıkları ile ilgilenmektedir. 1997 yılında Amerika Birleşik Devletlerinde sadece kulak hastalıkları ile ilgilenen House Ear Institute de çalışmalarda bulunmuştu r. İşitme kayıplarının tanı ve tedavisi (medikal ve cerrahi tedavisi ile çocuk ve erişkin hastalardaa koklear implant) ve baş dönmesi özel ilgi alanıdır. Prof. Dr. Ergin Turan İlk ve Orta Öğrenim sonrası girdiği Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesini 15.8.1972'de bitirmiştir. Aynı fakültenin Kulak Burun Boğaz Anabilim Dalına 1972 yılında araştırma görevlisi olarak başlamış ve 18.10.1976'da uzman olmuştur. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesinde 16.12.1981 de Doçent 8.10..1988 de Profesör olmuştur. Dr. Ergin Turan Türkiye Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahi Vakfı ile Hacettepe İ.Nazmi Hoşal Kulak Burun yüzelli civarında makalesi yayınlanmış olan Dr. Turan'ın; Nevrus Facialis Nevrus Accessorius Boğaz Odyoloji ve Rehabilitasyon Vakfının kurucu üyelerindendir. Halen Türk Oto ve yurtdışında Rhinolaringoloji derneği ve European Laryngologicall Society'in üyesidir. Yurtiçi
uç yan anastomozu Fasial sinire ven grefti uygulaması Orta kulakta örtücü materyal olarak amnion zarı kullanımı Pektoralis major myokütan fleplerinde lenfosintigrafik çalışma Otoskleroz cerrahisinde oval pencerenin değişik materyallerle örtülmesi üzerine deneysel çalışmaları bulunmaktadır. E posta: eturan@hacettepe.edu.tr Prof. Dr. Bülent Sözeri 1973 yılında Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesini bitirdi. Haziran 1973 Aralık 1977 Hacettepe Tıp Fakültesi K.B.B asistanı Aralık 1977 Nisan 1983 Uzman Doktor Nisan 1983 Doçent Haziran 1992 Profesör oldu. İhtisas Tezi: Baş ve boyun konserlerinde T Lenfosit tayini ile İmmünn sistemin araştırılması ı Doçentlik Tezi: Stapedektomi ameliyatında otojen stapez kemik grefti ile oval pencerenin kapatılması Profesörlük çalışması: Baş ve boyun kanserlerinde monosit kemotaksisi. E posta: absozeri@hacettepe.edu.tr Prof. Dr. T. Metin Önerci Ankara Atatürk Lisesi'ni ve Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi'ni bitirdi. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Kulak Burun Boğaz Anabilim Dalı'nda uzmanlık eğitimini 1983 te tamamladı. 1990 da doçent, 1997 de profesör oldu. 1992 ve 1996 yıllarında ABD'de çalışmalar yaptı. 1998 2000 yılları arasında Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahisi Derneği Genel Sekreterliği'ni yaptı. 20000 yılından bu yana da aynı derneğin başkanlığını yapmaktadır. 1994 2000 yılları arasında Türk Rinoloji Derneği Genel Sekreterliği ni, 2000 2006 yılları arasında aynı derneğin başkanlığını yaptı. 2001 2004 yılları arasında Uluslararası Otorinolaringolojik Allerji İmmünoloji, Endoskopi, Horlama ve Apne Derneği'nin başkanlığını yaptı. 2004 2005 yılları arasında Uluslararası Burun İnfeksiyonları ve Allerjileri Derneği'nin Başkanlığı nı yaptı Halen Avrupa Rinoloji Derneği Başkanlığı ve Uluslararası Burun Hastalıkları Derneği Genel Sekreterliği görevlerini yürütmektedir. Uluslararası Burun Polipleri Komitesi Başkanlığı'na da seçilmiştir. İlgi alanları OSAS Burun allerjik ve infeksiyöz hastalıkları Sinüzit tıbbi ve cerrahi tedavisi Endoskopikk sinüs cerrahisi Ön kafa kaidesi tümörleri ve cerrahisi Burun cerrahisi E posta: monerci@hacettepe.edu.tr
Prof. Dr. A. Şefik Hoşal Profesör Şefik Hoşal Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesinden mezun olduktan sonra Hacettepee Kulak Burun Boğaz Anabilim Dalında KBB Baş üniversitede Öğretim görevlisi olarak çalışmaya devam etti. Uzmanlık eğitiminden sonra ve Boyun Cerrahisi uzmanlığını tamamladı. İhtisası takiben aynı 1993 1994 yıllarında Kanada da Toronto Üniversitesi Mount Sinai Hastanesinde research fellow olarak araştırmalarda bulundu. A.B.D. USMLE sınavlarını başarıyla tamamlayarak 1998 1999 yıllarında A. B.D. Pittsburgh Üniversitesi Tıp Merkezinde Öğretim görevlisi olarak çalıştı. Dr. Şefik Hoşal akademik kariyerine 1995 yılında Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi KBBB Baş Boyun Cerrahisi Anabilim Dalında Yardımcı Doçent olarak başladı. 1996 da Doçent ve 2003 yılında Profesör oldu. Profesör Şefik Hoşal ın 80 den fazla ulusal ve uluslararası kitaplarda ve dergilerde yayınlanmış kitap bölümleri ve makaleleri mevcuttur. Çok sayıda ulusal ve uluslararası bilimsell toplantıda panel başkanı veya panel konuşmacısı görev almış, yurt dışında ve yurt içinde çeşitli konularda dersler, kurslar vermiş ve bilimsel sunumlar yapmıştır. E posta: shosal@ada.net. Prof. Dr. Oğuz Öğretmenoğlu 1982 yılında Ankara Fen Lisesi'nden mezun olduktan sonra tıp eğitimini Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi' 'nde 1988'de tamamladı. 1988 ve 1992 arasında Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kulak Burun Boğaz Anabilim Dalı nda uzmanlık eğitimini aldıktan sonra aynı bölümde öğretim görevlisi ve daha sonra yardımcı doçent oldu.1997 de doçent, 2004 de profesör oldu. 2000 ve 2003 de toplam 4 ay süre ile davetli olarak Mayo Clinic (Rochester, Minnesota), Stanford Sleep Centre ( Paolo Alto, California), Settlif Sinus Centre (Sioux Falls, South Dakota), Loyola ve Illinois Üniversiteleri (Illinois, Chicago) gibi ABD deki çeşitli merkezlerde bulundu. Anabilim dalınca görevlendirilmesi üzerine Hacettepe Üniversitesi KBB bünyesinde Uykuda Solunum Durması Horlama ve Allerjik Rinit ünitelerinin kurulmasına önayak oldu. Yurtiçi ve yutdışı birçok meslek derneği üyesidir. Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahisi Derneği yönetim kurulunda çalışmış olup, halen Türk Rinoloji Derneği ve Otorinolaringolojik Allerji Derneği Genel Sekreteri olarak aktif çalışmaların nı yürütmektedir. 100'den fazla bilimsel makale ve tebliği vardır. İlgi Alanları Özelliklee burun hastalıkları, yüz burun estetiği ve horlama uykuda solunum durması üzerine odaklanmıştır. Bu bağlamda erişkin ve çocuklarda sinüzit, burun tıkanıklıkları ve estetiği, burun maksilla nazofarinks tümörleri, horlama ve buna neden olabilecek geniz eti ve bademcik sorunları ile ilgilenmektedir. E posta: oguz@hacettepe.edu.tr
Prof. Dr. M. Umut Akyol Türk Eğitim Derneği Ankara Koleji Lisesi ni ve Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi ni bitirdi. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi ninn Kulak Burun Boğaz Anabilim Dalı nda uzmanlık eğitimini 1990 da tamamladı. 1997 de doçent, 2003'te profesör oldu. 1990 1991 yıllarında ABD de New Orleans, Louisiana dakii Tulane Üniversitesi nde davetli öğretim görevlisi olarak üst ihtisas ve 2000 2001 yıllarında aynı ülkede Pittsburgh Üniversitesi ndee çocuk kulak burun boğaz hastalıkları konusunda üst ihtisas çalışmalarını tamamladı. Türk Tabipleri Birliği Kredilendirme Konseyi Sekreterliği ve Hacettepe Üniversitesi Erişkin Hastanesi Başhekim Yardımcılığı görevlerinde bulundu. Çocuk Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahisi Derneği kurucu sekreterliği, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Kurulu ve Yönetim Kurulu Üyeliği görevlerini sürdürmektedir. Çocuk kulak burun boğaz hastalıkları ile ilgilenmektedir. E posta: umutakyol@yahoo.com Prof. Dr. Ö. Taşkın Yücel İlköğrenim :1971 1976, Rize Orta ve Lise Öğrenimi: 1976 1983, TED Ankara Koleji Üniversite :1983 1989, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İhtisas :1989 1993, HÜ Tıp Fak. KBB Anabilim Dalı Askerlik hizmeti :1993 1995, Van Askeri Hastanesi 1995 1998: KBB Uzmanı HÜ Tıp Fak. KBB ABD 1998 2000: Yrd. Doç. HÜ Tıp Fak. KBB ABD. 2000: Doç.Dr. HÜ Tıp Fak. KBB ABD. 2002: University of Michigan Ann Arbor KBB ve Baş ve Boyun Cerrahisindee 5 ay süreyle ziyaret ve gözlem 2006: Profesör İlgi alanları Burun ve paranazal sinüs hastalıkları,horlama ve obstrüktif uyku apnesi (uykuda solunum durması),burun estetik ve fonksiyonel cerrahisi,allerjik rinit,burun ve sinüs kökenli tümörler E posta: tyucel@tr.net Prof. Dr. Taner Yılmaz İzmir Bornova Anadolu Lisesi Almanca Bölümü nü ve Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi ni bitirdi. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Kulak Burun
Boğaz Anabilim Dalı nda uzmanlık eğitimini 1996 da tamamladı. 1998 de yardımcı doçent, 2000 de doçent, 2006 yılnda profesör oldu. İlgi alanları Ses bozuklukları ve cerrahisi, Burun ve sinüs hastalıkları ve cerrahisi, Estetik burun cerrahisi, Gırtlak hastalıkları ve cerrahisi. E posta: tyilmaz@hacettepe.edu.tr Prof. Dr. Sarp Saraç İstanbul Kadıköy Anadolu Lisesi ni 1985 te ve Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi ni 1991 de bitirdi. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Kulak Burun Boğaz Anabilim Dalı nda uzmanlık eğitimini 1996 da tamamladı. 2000 de doçent oldu.2004 yılında Malleus grip stapedektominin uzun dönem sonuçları konusunda için Tubitak bursu ile Amerika Birleşik Devletlerinin Boston şehrinde bulunan Massachusets Eye and Ear Infirmary kliniğinde çalıştı. 2006 yılında profesör oldu.. Halen Tıp Fakültesi Dekan Vekilliği görevini sürdürmektedir. İlgi alanları Kronik otitis media, otoskleroz, i şitme kayıpları ve koklear implantasyon, vertigo, tinnitus, fasiyal paralizi E posta: ssarac@hacettepe.edu.tr Op.Dr. Nilda Süslü 1994 yılında Ankara Atatürk Anadolu Lisesinden, 2001 yılında Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi nden mezun oldu. 2001 2006 yılları arasında Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Anabilim Dalında araştırma görevlisi olarak çalıştı. 2006 yılında bir yıl süre ile Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Anabilim Dalında Baş ve Boyun Cerrahisi nde fellowship yaptı. 2007 2009 yılları arasındaa mecburi hizmetini Bolu Devlet Hastanesi nde yaptı. Ocak 2010 dan beri Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Anabilim Dalında uzman olarak çalışmaktadır. E posta: nildasuslu@yahoo.com
ÖĞRENİM HEDEFLERİ 1. BOYUNDA KİTLE 1.1 Varsayımlar Baş ve boyun anatomisini ve embriyolojisini bildiğiniz varsayılmaktadır. 1.2 Öğrenme hedefleri 1. Boyunda kitle ile başvuran hastada tanıya yardımcı olarak düşünülmesi gereken aşağıda belirtilmiş başlıkları öğreniniz. Hastanın yaşı, Kitlenin yerleşim yeri, Kitlenin üzerinde enfeksiyon bulguları olup olmadığı, Kitlenin büyüme hızı,baş ve boyun bölgesinde bu kitleye yol açabilecek bir enfeksiyon odağı veya daha önemlisi boyuna metastaz yapabilecek baş boyun malign tümör olasılığı 2. Boyunda kitle ile gelen hastada soruna odaklı öykü almayı ve aşağıda belirtilen başlıklar üzerinde durmayı öğreniniz. Eşlik eden semptomlar (ses kısıklığı, yutma güçlüğü, burun kanaması, burun tıkanıklığı, ağız içinde yara, kulak ağrısı) Sigara ve alkol bağımlılığı Önceden boyun bölgesine radyoterapi öyküsü 3. Tam bir kulak burun boğaz ve baş boyun muayenesi yapmayı öğreniniz. Oral kavite, Nazofarinks, Larinks, Hipofarinks, Tükrük bezleri, Tiroid bezi, Baş, boyun ve skalp cildinin incelenmesini öğreniniz. Yukarıda sayılan bölgelerin tam bir incelemesi olmadan açık biyopsi alınmayacağını ve bunun önemini öğreniniz. 4. Kulak burun boğaz muayenesinde yararlanılan endoskopik yöntemlerin tanıdaki önemini ve yerini öğreniniz 5. İnce iğne aspirasyon, ultrasonografi, bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans görüntüleme yöntemleri gibideğişik tanı yöntemlerini öğreniniz. 6. Boyun bölgesinde sık görülen yassı hücreli karsinom metastazlarında tanı yaklaşımını öğreniniz. Bu hastalarda insizyonel veya eksizyonel biyopsinin kontrendike olduğunu öğreniniz Metastatik karsinomun baş ve boyun bölgesinde gelişebileceği primer mukozal tümörleri öğreniniz. (larinks Ca, hipofarinks Ca, nazofarinks Ca, dil Ca.) 7. Enfeksiyöz boyun kitlelerinin aşağıda belirtilen etiyolojik etkenlerini ve tedavilerini öğreniniz. Derin boyun enfeksiyonu Servikal lenfadenitler Granulomatöz adenitler özellikle servikal tüberküloz, tularemi 8. Tiroglossal duktus kisti, brankial kistler ve lenfanjiom (kistik higroma) gibi sık karşılaılan konjenital boyun kitlelerini öğreniniz. 9. Tiroid tümörleri, lenfoma, tükrük bezi tümörleri, nörinom, vasküler tümörler, lipom, vb gibi boyunda gelişen primer neoplazmaları öğreniniz. 1.3 Örnek olgu 1. Altmış beş yaşında erkek hasta boyunda kitle başvuruyor. Ayrıca son günlerde ses kısıklığı geliştiğini belirtiyor. Hastanın öyküsinden 40 yıldır 1 paket sigara kullandığı öğreniliyor. Hastada ilk akla gelen tanı nedir? Tanı amaçlı yapılması gereken incelemeler nelerdir? Boyundaki kitleden insizyonel veya eksizyonel biyopsi yaparmısınız? Hastanın tanısı konduktan sonra tedavi yaklaşımı nasıl olmalıdır?
Açık biyopsi alındığı takdirde bu yaklaşım hastanın tedavi ve prognozunu nasıl etkiler? 2. Otuzbeş yaşında bayan hasta 5 aydır sağ yanakta giderek büyüyen şişlik nedeniyle başvurdu. Hastada ilk akla gelen tanı nedir? Hikayede sorulması gereken sorular nelerdir? Tanı amaçlı yapılması gereken incelemeler nelerdir? Hikayede ve muayenede kitlenin malign olduğunu düşündüren bulgular nelerdir? Beceriler 1. Boyunda kitleye yönelik öykü alabilme ve muayene yapabilmeyi öğrenme. 2. Etiyolojik yönden gerekli incelemeleri yapabilmeyi öğrenme. Koruyucu hekimlik Baş ve boyun kanserlerinde sigara ve alkolün etkisinin bilinmesinin önemi. 2. BURUN TIKANIKLIĞI/AKINTISI 2.1. Varsayımlar Burun ve paranazal sinüslerin anatomi ve fizyolojisini bildiğiniz varsayılmaktadır. 2.2. Öğrenme hedefleri 1. Burun tıkanıklığı/akınıtısı şikayetiyle başvuran hastada ayırıcı tanıda birincil (fizyolojik non, allerjik enfektif, mekanik) ve ikincil (adrenoid) nedenleri öğreniniz. 2. Burun tıkanıklığı/akınıtısı ile başvuran hastada ayırıcı tanıda kullanılacak muayene ve anteriör rinoskopi, fiberoptik, rijit endoskopi ve radyoloji görüntüleme yöntemleri gibi diğer tanı yöntemlerini öğreniniz. 3. Burun tıkanıklığı/akınıtısında etiyolojiye göre medikal ve cerrahi tedavi seçeneklerini öğreniniz. 2.3. Örnek olgular 1. Dört yaşında çocuk gece ağzı açık uyuma, horlama, burun tıkanıklığı şikayetiyle başvurdu ; 2. Yirmi yaşında bayan hasta özellikle bahar aylarında artan sık hapşırma, seroz nitelikte burun akıntısı, burun tıkanıklığı şikayeti olan hastada: 3. Daha önceden buruna yönelik travma geçirmiş bir kişide: 4. Uzun zamandır tek taraflı burun tıkanıklığı şikayeti olan hastada: 4. On beş yaşında erkek adölesanda yakın zamanda başlayan burun tıkanıklığı ve burun kanamasında ; Öyküde sorulacaklar? Kullanılacak tanı yöntemleri? En olası tanı ve tedavi yöntemi? 2.4. Beceriler Anterior rinoskopi yapabilme. 3. İŞİTME KAYIPLARI 3.1. Varsayımlar Dış orta ve iç kulağın anatomi ve fizyolojisinin bildiğiniz; ve santral işitme yollarına ait anatomi bilginizin olduğu varsayılmaktadır.
3.2. Öğrenme hedefleri 1. İşitme kaybıyla başvuran hastada ayırıcı tanıda neler düşünülmesi gerektiğini aşağıdaki başlıklar doğrultusunda öğreniniz. İletim tipi işitme kayıpları Sensöri nöral tip işitme kayıpları 2. İşitme kaybıyla başvuran hastada ayırıcı tanıya ulaşmak için kullanılacak muayene ve tanı yöntemlerini öğreniniz. Otoskopi Diapozon testleri Odyolojik inceleme (saf ses ölçümü, impedansmetri, ERA, Otoakustik emisyon, elektrokokleografi) Radyolojik inceleme 3. Acil müdahele gerektiren ve aşağıda belirtilmiş olan işitme kayıplarını öğreniniz. Menenjite sonrası işitme kaybı Ani işitme kaybı nedenleri ve tedavisi Ototoksisite 4. Otoskopinin normal olduğu işitme kayıplarını öğreniniz. Özellikle bebek ve çocuk hastalarda otoskopinin normal olması, tanı ve rehabilitasyonun gecikmesine neden olabiliyor. Bu hastalarda düzeltilmesi mümkün olmayan lisan bozukluğunun olabileceğini öğreniniz. 5.Etiyolojilerine göre farklı işitme kayıplarında aşağıda belirtilmiş olan seçeneklerini öğreniniz. Cerrahi yöntemlerle düzelen işitme kayıpları. Medikal tedaviye cevap veren işitme kayıpları İşitme cihazlarıyla rehabilitasyon 3.3. Örnek olgular 1. İki yaşındaki erkek hastanın ailesi çocuklarının hiç duymadığını ve konuşmadığını söylüyor, Öyküde neler sorulur? Tanı yöntemi olarak ne kullanılır? Tedavi/rehabilitasyon seçenekleri nelerdir? 2. 3 yaşındaki kız hastada menenjit sonrasında işitme kaybı başlamıştır Tanı yöntemi olarak ne kullanılır? Tedavi nedir?
3. Duyma kaybı, kulak akıntısı şikayetleriyle başvuran hastanın öyküsünden uzun yıllardır sağ kulağının aktığını öğrendiniz. Tanı için hangi yöntemler kullanılır? Olası tanı ve tedavi yöntemi nedir? 3.4. Beceriler 1. Otoskopik muayene yapabilme 2. Diapozon testlerini (Weber ve Rinne testleri) yapabilme 3. Odyolojik inceleme, sonuçlarını değerlendirebilme. 3.5. Koruyucu hekimlik 1. Doğumda işitme kayıplarının belirlenmesinin önemi. 2. Gürültülü ortamlarda çalışanlarda yüksek sesten korunmanın önemi 3. İşitme kaybının konuşma gelişim, ve öğrenme üzerine etkilerinin bilinmesinin önemi 4. KULAK AĞRISI 4.1. Varsayımlar Dış ve orta kulağın anatomi ve fizyolojisinin bildiğiniz varsayılmaktadır. 4.2. Öğrenme hedefleri 1. Kulak ağrısı (otalji) ile başvuran hastada ayırıcı tanıyı (kulak kökenli ve refere otaljiler) öğreniniz. 2. Refere otljinin mekanizmasını öğrenininiz 3. Otitis media ve otitia eksternanın predispozan faktörlerini, bu hastalıklara yol açan patojenleri ve bu hastalıkların tedavisini öğreniniz. 4.4. Beceriler 1. Otoskopik muayene yapabilme 2. Burrowlu mesh hazırlayabilme 4.5. Koruyucu hekimlik 1. Serümenin dış kulak yolunu koruyucu etkilerinin ve serümenin azalmasının (pamuklu çubuk kullanımı, kaşıma vb gibi nedenlerle) yaratabileceği sorunların bilinmesinin önemi 2. Otitis medianın etyopatogenezinde anne sütünün koruyucu etkisini ve evde tütün kullanımının olumsuz etkisinin bilinmesinin önemi 5. YÜZ FELCİ 5.1. Varsayımlar Fasiyal sinirin ponstan çıktığı yerden, yüzdeki mimik kaslarına kadar uzanan trasesinin anatomisinin bildiğiniz, fasiyal sinirin fonksiyonları hakkında bilgi sahibi olduğunuz varsayılmaktadır. 5.2. Öğrenme hedefleri 1. Periferik fasiyal siniri parezi/paralizisi ile başvuran hastada ayırıcı tanıda düşünülmesi gerektenlerin neler olduğunun aşağıdaki başlıklar doğrultusunda öğreniniz.
Konjenital nedenler Akkiz nedenler İdiyopatik Travmatik Neoplastik Metabolik İnfeksiyöz 2. Periferik fasiyal siniri parezi/paralizisi ile başvuran hastada ayırıcı tanıya ulaşmak için öyküde sorulması gerekli bilgileri, fizik muayene yöntemlerini ve tanısal incelemeleri aşağıda belirtilen başlıklar doğrultusunda öğreniniz. Öykü Süresi Gelişme hızı Tekrarlayıcı olup olmadığı Eşlik eden semptomlar Muayene Komple KBB muayenesi Fasiyal fonksiyonların değerlendirilmesi İncelemeler Odyolojik Elektrofizyolojik (EnoG, EMG) Radyolojik (BT MRG) 3. Bell paralizisinin medikal tedavisini ve cerrahi endikasyonlarını öğreniniz. 4. Periferik ve santral fasiyal siniri paralizisi arasındaki farkları öğreniniz. 5. Nispeten sık görülen ve aşağıda belirtilmiş olan diğer periferik fasiyal sinir paralizisi etiyolojilerinin tedavilerini öğreniniz. Herpes zoster otikus Travmatik Otitis mediada Diabetik 6. Cerrahi tedavi gerektirebilecek ve bu nedenle bir KBB hekimine sevk edilmesi gerekli aşağıda belirtilmiş olan durumları öğreniniz. Medikal tedaviye rağmen düzelmeyen Bell paralizisi Kolesteatomlu hastalar Serebellopontin köşe tümörü şüphesi olan hastalar 5.3. Örnek olgular 1. Yirmi dört yaşında bayan hasta aynı gün sabah uyandığında yüzünün sol tarafını oynatamadığını fark etmiş. Öyküde neler sorulur? Tanı yöntemi olarak ne kullanılır? En olası tanı ve tedavisi nedir? 2. Elli altı yaşında erkek hasta 1 yıldır yüzünün sağ tarafında giderek artan kuvvet kaybı şikayeti ile başvurdu. Hastanın işitme azlığı ve duyduğunu anlamama şikayeti mevcut. En olası tanı nedir? Tanıya yardımcı olabilecek incelemeler nelerdir? 3. Otuz yaşında erkek hasta trafik kazası sonrası acil polikliniğinde görüldü. Maksilofasiyel kırıkları olan hastanın aynı zamanda sağda periferik fasiyal paralizisi mevcut.
Travmatik fasiyal paralizi ile gelen hastanın öyküsinde sorulması gerekli en önemli nokta nedir? Hangi tanısal incelemeler kullanılabilir? Hangi durumda medikal, hangi durumda cerrahi tedavi endikasyonu vardır? 4. On altı yaşında bayan hasta aynı gün başlayan sağ yüz felci şikayeti ile başvurdu. Hasta sağ kulağının yıllardır aktığını ve akıntının çok pis kokulu olduğunu söylüyor. Böyle bir hastada en olası tanı hangisidir? Otitis medianın değişik tiplerinde görülen fasiyal paralizilerin tedavileri nasıl yapılmalıdır? 5.4. Beceriler 1. Fasiyal paralizi ile gelen hastada öykü alabilme, muayene yapabilme ve fasiyal fonksiyonları değerlendirebilme. 6. MAKSİLOFASİYEL TRAVMA 6.1 Varsayımlar Orta ve alt yüz bölgesi (maksilla ve mandibula) anatomisi ve bu bölgenin fizyolojik fonksiyonlarını (görme,çiğneme/konuşma ve solunum/koku ) bildiğiniz varsayılmaktadır. 6.2 Öğrenme Hedefleri 1. Maksillofasial travma geçirmiş bir hastaya ilk yaklaşımda neler yapılması, bu hastanın hayatını kurtarmaya yönelik neler yapılması gerektiği aşağdaki başlıklar doğrultusunda öğreniniz. ATLS kuralları Hastane öncesi (prehospital) dönem Hastane (hospital) dönem 2. Acil servislerde organize takım çalışmasının ne olduğunu öğreniniz. 3. Hastanın hayatını tehdit eden sorunlara yaklaşımı öğreniniz. Solunum yetmezliği Kanama,şok Nörolojik sorunlar 4. Tanı için yöntemleri öğreniniz. Klinik muayene yöntemleri Değerlendirme Konvansiyonel grafiler,ct,mri 5. Orta ve alt yüz bölgesi kırıkları ile ilgili sınıflama ve genel bilgileri öğreniniz. 6. Orta ve alt yüz bölgesi kırıklarının tedavi hedeflerinin neler olduğunu ve prensiplerini öğreniniz. 6.3 Örnek Olgular 1. Maksillofasial travma geçirmiş hastada primer yaklaşımın amacı nelerdir? Öncelikler ile ilgili bilgi veriniz Kesin ve kalıcı hava yolu sağlanması için neler yapılmalıdır? Hipovolemik şok nedenleri ve mücadelede yapılması gerekenler nelerdir?
2. 2 Yüzüne aldığı bir darbe sonrası diplopi şikayeti ile gelen bir hastada ; Neler düşünürsünüz? Hangi tetkikleri istersiniz? Tedavi nasıl yapılır? 3. 3 LeFort III tipi bir kırık tanısı konulan hastada; Tedavi öncelikleri nelerdir? o İlgili dallar o İstenecek tetkikler Böyle bir hastanın kırık tamiri planı özellikleri neler olmalıdır? o Ne zaman? 6.4 Beceriler 1. Bimanuel muayene yapabilmeli 2. Gerekli tetkikleri ve grafileri isteyerek ilgili disiplinlerin muayenesine hastayı hazılamalı 6.5 Koruyucu hekimlik 1. Çocukluk çağında trafik eğitiminin verilmesi 2. Ailelerin ev kazaları ile ilgili bilgilendirilmesi ve ateşi silah kullanımı ve satışının kontrolu ve gerekli kanunların çıkarılmasının önemi. 3. Emniyet kemeri kullanımının yaygınlaştılılmasının önemi. 7. SES KISIKLIĞI 7.1 Varsayımlar Larinksin anatomi, embriyoloji ve fizyolojisini bidiğiniz varsayılmaktadır. 7.2 Öğrenme hedefleri 1. Larinks hastalıklarının araştırma yöntemlerini öğreniniz. 2. Laringomalazinin, konjenital subglottik stenozun, laringeal webin ve laringoselin etyopatogenezi, semptom ve bulguları ve tedavi şekillerini öğreniniz. 3. Akut larinjitin nedenlerini, semptom ve bulgularını ve tedavisini öğreniniz. 4. Kronik larinjitin nedenlerini, semptom ve bulgularını ve tedavisini öğreniniz. 5. Vokal nodülün, polipin ve Reinke ödeminin etiyolojisini, larinkste bulunduğu yeri ve tedavisini öğreniniz. 6. Tek taraflı vokal kord paralizinin semptom ve bulgularını ve tedavi şekillerini öğreniniz. 7. Bilateral vokal kord paralizinin semptom ve bulgularını ve tedavi şekillerini öğreniniz. 8. Larinks kanserinin epidemiyolojisini ve tedavi prensiplerini öğreniniz. 9. Larinks kanserinde organ prezervasyonunun ne olduğunu ve nasıl yapıldığını öğreniniz. 10. Glottik kanserin klinik ve patolojik özelliklerini ve tedavi şeklini öğreniniz. 11. Supraglottik kanserin klinik ve patolojik özelliklerini ve tedavi şeklini öğreniniz. 12. Larinks kanserinde kulağa vuran ağrının mekanizmasını öğreniniz. 7.3 Örnek olgular 1. Altmış beş yaşında, 50 yıldır sigara içen ve sık sık alkol alan erkek hasta 3 aydır ses kısıklığı şikayeti ile başvuruyor. Son 1 aydır boynunun sol tarafında şişlik var.
2. Yirmi beş yaşında öğretmen bayan 3 yıldır ses kısıklığı şikayeti ile başvuruyor. 3. Kırk yaşında erkek hasta, 1 yıl önceki glomus jugulare eksizyonu sonrası ses kısıklığından yakınıyor. 4. Kırkbeş yaşında bayan hasta, 20 yıldır sigara içiyor. 5 yıldır sesinin kalınlaştığını ve telefonda kendisine beyefendi diye hitap edildiğini belirtiyor. 5. Anne ve babası, 7 yaşında erkek çocuğunu 1 yıldır sesi kısıldığı için getiriyor. Çocuğun çok bağırdığını ve çığlık attığını ifade ediyorlar. 6. Altı aylık bebek hiç ağlamadığı için getiriliyor. 7. Onyedi yaşında erkek hasta, boynunun sol orta kısmında, ıkınmakla ortaya çıkan ve ıkınmanın son bulması ile kaybolan kitle nedeniyle başvuruyor. Bu hastaların klinik incelemesinde neler yapılmalıdır? Olası tanı ve tedavi ne olabilir? 7.4 Beceriler 1. Ayna ile larinks muayenesi yapabilme. 2. Fleksibl laringoskopi ve stroboskopi işlemini tanıyabilme. 7.5 Koruyucu hekimlik 1. Sigara ve alkol kullanımının solunum ve sindirim yolları kanserlerinin gelişimindeki önemi. 2. Ses kısıklığının bir meslek hastalığı olabileceği ve hatalı ses kullanımından kaynaklanabileceğinin önemi. 8. HORLAMA 8.1 Varsayımlar Burun, nazofarinks, orofarinks, hipofarinks, larinks, dil ve yumuşak damak gibi oral kavite organları ile ilgili yeterli anatomi ve fizyolojisi bilginizin olduğu varsayılmaktadır. 8.2 Öğrenme hedefleri 1. Horlama ve uyku apnesi tanımlarının tartışılarak kavramların anlaşılması 2. Horlama ve uyku apnesinin neden olabileceği komplikasyonların tartışılması hastalığın öneminin vurgulanması 3. Horlama ve uyku apnesi fizyopatolojisinin tartışılarak hastalığın oluşmasında etken faktörlerin gözden geçirilmesi 4. Hastalığın değerlendirilmesinde multidispliner çalışmanın öneminin tartışılması 5. Horlama ve/veya apne ile başvuran hastada ayırıcı tanıda neler düşünülmesi gerektiğini ve ayırıcı tanıya ulaşmak için kullanılacak muayene ve tanı yöntemlerinin tartışılması. Rinoskopi Nazal endoskopi Fiberoptik endoskopi, Müller manevrası Rinomanometri Radyolojik inceleme Lateral sefalometri 6. Polisomnografinin gelişimi ve uyku testinde altın standard olma özelliği
7. Etiyolojilerine göre farklı nedenlerde aşağıda belirtilmiş olan tedavi seçeneklerinin tartışılması. Medikal tedavi Cerrahi yöntemler CiPAP 8.3 Örnek olgular 1. 26 yaşındaki erkek hastanın eşi evlendiklerinden bu yana eşinin horlamasından hiç uyuyamadığını söylüyor. Öyküde neler sorulur? Tanı yöntemi olarak ne kullanılır? Tedavi/rehabilitasyon seçenekleri nelerdir? 2. Altmış sekiz yaşında erkek hasta uzun zamandır horlama ve sabahları yorgun kalkma yakınması ile başvurdu. Tanı yöntemi olarak neler kullanılır? Olası tanı ve tedavi nedir hangi test sonuçlarına göre karar verilir? 3. Son 5 yıl içinde kalp krizi nedeniyle stent konulmuş, gündüz devamlı uyuklayan hastanın öyküsünden uzun yıllardır sabahları yorgun kalktığını ve horladığını öğrendiniz. Tanı için hangi yöntemler kullanılır? Olası tanı ve tedavi yöntemi nedir? 8.4 Beceriler 1. Rinoskopik muayene yapabilme 2. Müller manevrası yapabilme 3. PSG inceleme, sonuçlarını değerlendirebilme. 8.5 Koruyucu hekimlik 1. Toplumun apne konusunda bilgilendirilmesinin önemi. 2. Ağır vasıta şöförlerine uyku testi yapılmasının önemi 3. Uyku apnesi ve horlamanın aile mutluluğu ve insan sağlığı üzerine etkilerinin bilinmesinin önemi. 9. BAŞ DÖNMESİ 9.1 Varsayımlar Vestibüler sistem anatomi ve fizyolojisini bildiğiniz varsayılmaktadır. 9.2 Öğrenme hedefleri 1. Dengesizlik ve göz kararması gibi şikayetlerin vertigodan (hareket ilüzyonu) farklarını öğreniniz. 2. Periferik ve santral nistagmusun farklarını öğreniniz. 3. Başdönmesi şikayetiyle başvuran hastada ayırıcı tanıya ulaşmak için kullanılacak muayene yöntemleri ve diğer tanı yöntemlerini aşağıdaki başlıklar doğrultusunda öğreniniz. Otoskopi
Diapozon testleri Fistüla testi Nistagmus varlığının ve tipinin tesbiti Odyolojik inceleme Vestibüler incelemeler Radyolojik inceleme 4. Benign paroksismal pozisyonel vertigonun etyopatogenezini ve tanı ve tedavide kullanılan Dix Hallpike ve Epley manevralarını öğreniniz. 5. Meniere Hastalığının etopatogenezini, tanı ve medikal tedavisini öğreniniz. 6. Akut vertigoda medikal tedaviyi öğreniniz. 9.3 Örnek olgular 1. Kırk beş yaşındaki erkek hasta 1 aydan beri yatakta dönerken 5 10 saniye süren baş dönmesi şikayetiyle başvurdu. 2. Otuz yaşında bayan hasta 1 yıldan beri ayda bir iki kez olan, 2 3 saat süren baş dönmesi şikayeti ile başvurdu. Öyküsünden ataklar esnasında sağ kulağında işitme azlığı ve uğultu olduğu öğrenildi. 3. Çocukluktan beri sağ kulağında akıntı şikayeti olan hasta bir haftadan beri olan baş dönmesi ve dengesizlik şikayeti ile başvurdu. İlk akla gelen tanı nedir? Öyküde neler sorulur? Tanı için hangi yöntemler kullanılır? Olası tanı ve tedavi yöntemi nedir? 9.4 Beceriler 1. Dix Hallpike testi yapabilme 2. Epley manevrası yapabilme 3. Nistagmusu değerlendirebilme 10. BURUN KANAMASI 10.1 Varsayımlar Burun anatomi ve fizyolojisini bildiğiniz varsayılmaktadır. 10.2 Öğrenme hedefleri 1. Burun kanamasını neden olacak etyolojik faktörleri öğreniniz, ayrıcı tanısını yapınız Hipertansif burun kanamaları Nazal travma Kan hastalıkları Konjenital hastalıklar (hemanjiyom telenjiektazi vs) Tümörler 2. Burun kanamasını tedavisinde tanı yöntemlerini öğreniniz. Anterior rinoskopi Nazal endoskopi 3. Etyolojisini göre burun kanamalarındaki tedavi yöntemlerini öğreniniz.
10.3 Örnek olgular 1. Sekiz yaşında çocuk sağ pasajdan ara ara olan burun kanaması şikayetiyle başvurdu a) Öyküde sorulacak noktalar b) Tanıda kullanılacak yöntemler c) Tedavide kullanılacak yöntemler 2. Altmış yaşında erkek hasta son bir haftadır olan burun kanamsı şikayetiyle acil polikliniğine başvurdu. a) Öyküde sorulacak noktalar b) Tanıda kullanılacak yöntemler c) Tedavide kullanılacak yöntemler 10.4 Beceriler 1. Anterior rinoskopi 11. NEFES DARLIĞI (ÜST SOLUNUM YOLLARI TIKANIKLIĞI ) 11.1 Varsayımlar Erişkin ve çocuklarda üst solunum yolları anatomisini, fizyoloji ve fizyopatolojisini bildiğiniz varsayılmaktadır. 11.2 Öğrenme hedefleri 1. Üst solunum yollarında tıkanıklık ve buna bağlı nefes güçlüğü ile başvuran hastanın acil ve elektif şartlarda değerlendirilmesi ve eşlik eden belirtilere göre (çekinti, hırıltı, ses kısıklığı gibi) tıkanıklığın yerinin saptanmasını öğreniniz. 2. Üst solunum yollarında tıkanıklık ve buna bağlı nefes güçlüğü ile başvuran hastalarda bu semptomlara neden olacak infeksiyon, tümör, travma gibi etiyolojik nedenleri öğreniniz. 3. Üst solunum yollar muayenesi yöntemlerini (ayna, endoskopi, radyoloji) öğreniniz. 4. Üst solunum yollarında tıkanıklık ve buna bağlı nefes güçlüğü ile başvuran hastada solunum yollarının açılmasına yönelik acil medikal ve cerrahi tedavi yöntemlerini öğreniniz. 11.3 Örnek olgular 1. Üç yaşında erkek çocuk 5 gündür burun akıntısı, göz yaşarması, hafif ateş, iştahsızlık, öksürük şikâyetleri var son saatlerde havlar tarzda öksürük ile birlikte nefes darlığı gelişmiş ve ağzından salya akıyor, yarım saat önce morarmaları başlamış. 2. Yirmidört yaşında motosiklet sürücüsü boynuna ağaç dalı çarpmış ses kısıklığı ve nefes darlığı var. 3. Doğum sonrası yeni doğan servisinde entübe edilen bebek, taburcu olduktan 2 ay sonra solunum sıkıntısı, kilo kaybı ve apne, morarmaları oluyor. Bu hastalarda: Solunum yolları kontrolü için acil olarak yapmanız gerekenler nelerdir? Etiyolojiye yönelik yapmanız ve yapmamanız gereken muayene yöntemleri nelerdir. Solunum yollarının tam tıkanması ve hastanın boğularak ölmesini engellemek için hangi sıra ile ne işlemlere hazır olmalısınız? Tedavi için seçenekleriniz nelerdir?