İLKYARDIM Kaza: Önceden tahmin edilemeyen aniden meydana gelen önlenmesi çoğunlukla mümkün olan ölüm yaralanma veya maddi hasarla sonuçlanan olaylara denir. Felaket:Doğal kaynaklı ve kasıt unsuru olmadan ortaya çıkan büyük ölçüde can ve mal kayıplarına sebep olan olaylardır. Trafik Kazası:Karayolu üzerinde hareket halinde olan bir veya birden fazla aracın karıştığı ölüm,yaralanma ve zararla sonuçlanmış olaylardır Trafik kazalarının nedeni daha çok insanlardır Trafik kazalarına daha çok sürücüler sebep olmaktadır Şehir içindeki trafik kazalarından en çok yaşlılar ve çocuklar etkilenir İlkyardımın amacı hayat kurtarmak,yaralının ölmesini engelleyecek önlemler almaktadır Kaza yeri acil yardım haberleşmesi yapılırken ilk önce yaralıların durumu ve sayısı bildirilir 1. Kaza anında ilkyardım uygulaması yapılacakken ilk önce; 2. Kazazede güvenli yere alınır 3. Sonra teşhis konulur 4. Sonra kazazedenin gereksinimine uygun ilkyardım yapılır 5. Kazazedenin ölmesini önleyecek ilkyardım uygulamaları uygulandıktan sonra haberleşme yapılır 6. Kazazede uygun pozisyonda sevk edilir İlkyardımda öncelikli olarak taşınması gerekenler 1 / 7
1-) Solunumu Durmuş olanlar 2-) Kalbi durmuş olanlar 3-) Şoka girenler Trafik kazası gördüğünde müdahale etmeyen sürücülere para ve puan cezası birlikte verilir Vücudumuzun bağımsız olarak yaşayabilen en küçük canlı birimi hücredir. Hücre etrafındaki zar ile beslenir Hücreler birleşerek dokuları dokular birleşerek organları organlar birleşerek sistemleri oluştururlar. Ülkemizde doku ve organ bağışı hem hukuken hem de dinen uygundur Ülkemizde en çok bağışı yapabilen doku ve organ kandır. Kandan sonra en çok bağışı yapabilen doku ve organ böbrektir. A1,A2 ve F sınıfı hariç tüm araçlarda ilkyardım çantası ve yangın söndürücü bulundurulması zorunludur. Tentürdiyot ve oksijenli su ilkyardım çantası muhteviyatından çıkarılmıştır. SUNİ SOLUNUM Yetişkin bir insan dakikada 15-20 kez soluk alır. Çocuklarda sayı 20-30 dur Suni solunum,solunumu 4-6 dakika içinde durmuş olanlara yapılır. Kalbi çalıştığı halde solunumu durmuş olanlarda suni solunum hasta kendi kendine soluyuncaya kadar devam edilir. En etkili suni solunum yöntemi ağızdan ağıza suni solunumdur. Hasta sırtüstü yatar pozisyondayken uygulanır. Ağız-burun çevresi kanamalı hastalarda suni solunum için Holger- Nielsen (sırttan bastırma) yöntemi uygulanır.bu yöntem hasta yüzüstü yatar pozisyondayken uygulanır. İlkyardımcı kazazedenin baş kısmında bulunur. 2 / 7
Holger-Nielsen metodunda ; sırttan bastırma kazazedeye nefes vermesini ; dirsekten kaldırma ise nefes almasını sağlar. Solunum zorluğu çeken kimse veya suni solunumla tekrar soluk alıp vermeye başlayan kimse yan yatış pozisyonuna alınır ve baş geriye bükülür. KALP DURMASINDA İLK YARDIM Kalp yetişkin bir insanda dakikada 60-80 defa çalışır. Bu sayı bebeklerde 100-120 dir. Kalp masajı göğüs kemiğinin 1/3 lük alt uç kısmına uygulanır. Kalp masajı iki ilkyardımcıyla uygulanacaksa sırası ile 5 kalp masajı 1 suni solunum yapılır. Kalp masajı tek ilkyardımcı ile uygulanacaksa 15 kalp masajı 2 suni solunum yapılır. Çalışan kalbe kalp masajı yapılırsa kalp durabilir Elektrik çarpmasında kazazede elektrik devresinden çıkartıldıktan sonra kalp masajı bölgesine 1 kez yumruk vurulur. Daha sonra kalp masajına başlanır. KANAMALAR Atardamar kanamalarında kanın rengi açık kırmızıdır. Kanama kesik kesik ve fışkırma tarzındadır. En tehlikeli kanama çeşididir. Çünkü kısa zamanda fazla kan kaybı olur. Toplardamar kanamalarında kanın rengi koyu kırmızıdır. Akar tarzdadır. 3 / 7
Kılcaldamar kanamalarında sızıntı şeklindedir. En tehlikesiz kanama şeklidir. Kanama durumunda kanayan yere elle baskı uygulamak sadece o bölge üzerindeki damarı sıkıştırmaya yarar. Kanayan bölge kalp seviyesinin üzerinde tutulur Vücuttaki toplam kanın % 20 si kaybedilirse hayati tehlike başlar. Vücuttaki toplam kanın vücut ağırlığına oranı 1/13 tür. Turnike bandı 20 dakikada bir 5-10 saniye süre ile gevşetilmelidir. Turnike en fazla 2-3 saat kalabilir. Şok ile bayılma arasındaki en önemli fark ; şokta bilinç kaybı zamanla oluştuğu halde bayılmada aniden meydana gelir Trafik kazalarında en çok ezik yara meydana gelir. Ezik yaralar sert ve künt cisimlerin darbesiyle meydana gelir. Kesik yaralarda önemli olan yararının vücut eksenine göre yönüdür Yaralanmalarda batan cisim varsa, batan cisim çıkarılmadan en kısa zamanda sağlık kuruluşuna sevk edilir YANIKLAR En hafif ve iz bırakmayan yanıklar 1.Derece yanıklardır. Yanıklarda tehlike sınırı % 20 dir. Araçta yangın çıkması durumunda ilk önce kontak kapatılır. Yangın söndürücü ile kaput açılmadan motorun üst ve alt kısmına püskürtme yapılır. Yanık yerde oluşan bül (su toplaması ) patlatılmaz. O bölge soğuk tutulur. 4 / 7
YARALANMALAR Çıkık ve burkulmalar hareketli eklem bölgelerinde görülür Uzun kemiklerde kırık bölgeyi sabit tutan sert ve düz nesneye ATEL denir Omurga kemiği kırıklarında en tehlikeli sonuç kırık bölgenin alt kısmının felç olmalarıdır. Köprücük kemiği kırıklarında üçgen sargı kullanılır. Eklem yüzeylerinin birbirinden ayrılmasına çıkık denir Eklem bağlarının ve yüzeylerinin zedelenmesine burkulma denir Çıkan bölge kalp seviyesinin üzerinde ve soğuk tutulur. Burkulma bölgesi ilk 12 saat soğuk,daha sonra sıcak tutulur. Kafa içi yaralanmanın en belirgin özelliği bulantı ve kusmadır. Başa alınan darbe sonucu kulak veya burundan kan geliyorsa,kan akacak bölge altta kalacak şekilde yan yatırılır ve kanama kesinlikle engellenmez. Göğüs yaralanmalarında kazazede oturuş yada yarı oturuş pozisyonunda sevk edilir. Göğüste açık yara varsa ıslak temiz sargı bezi ile kapatılır,hava girişi engellenir. Göğüs kafesine hava girerse akciğerler küçülür Kapalı karın yaralanmalarında aşırı ağrı ve karın bölgesinde sertlik görülür Karın bölgesinde boylamasına (yukarıdan aşağıya) yara varsa,ayaklar gergin tutulur. Karın bölgesinde enine kesik ayara varsa bacaklar karına doğru çekilerek sevk edilir. Egsoz gazı içinde zehirleyen madde karbonmonoksittir. Solunum yoluyla zehirlenenler açık havaya çıkarılır. Gerekirse suni solunum yapılır. İlaçla yeni zehirlendiği fark edilen hastanın bilinci yerinde ise kusturulur. Yakıcı kimyasal maddeler içtiyse hasta kusturulmaz, bol su içirilir. Yılan,akrep,böcek sokmalarında; ısırılan bölge soğuk ve kalp seviyesinin altında tutulur. 5 / 7
Sıcak vurmasında bitkinliğin nedeni su ve tuz kaybıdır. Donma durumlarında uyku hali ve sürekli uyuma isteği vardır. SEDYE İLE İLGİLİ BİLGİLER Ayak kırıklarında kazazedeler mutlaka sedye ile taşınmalıdır. Merdiven inerken ve çıkarken hastanın başı yukarıda olmalıdır. Düz bir zeminde sedyedeki hasta ayakları önde olacak şekilde taşınmalıdır. Ambulansa bindirilirken yaralının baş kısmı önde olmalıdır. Bir kaza anında yaralı,araçtan en az (mümkünse) 3 kişi ile çıkartılmalıdır. SÜRÜCÜ SAĞLIĞI Ortopedik yetersizlikleri olan sürücüler H sınıfı sürücü belgesi alabilirler. Tek gözü görmeyenlere,renk körlerine,gece körlüğü olanlara, alkol ve uyuşturucu bağımlılarına, ileri derecede psikolojik rahatsızlığı olanlara sürücü belgesi verilmez. Ruhsal yapı sürücülükte çok önemlidir. Şeker hastaları,böbrek hastaları,kanserliler,ağır iltihabi hasalıklar,aids,hepatit (sarılık) gibi hastalığı olanlar organ bağışı yapamazlar. Bölgesel kemik sakatlığı bulunanlar organ bağışalyabilirler. Tek kolu olmayanlara sürücü belgesi verilmez İki bacağı olmayanlara özel donanımlı araç kullanabilecekleri H sınıfı sürücü belgesi verilir 6 / 7
7 / 7