Türkiye Kredi Haritası 3 Aylık Bülten Aralık 2015
Türkiye Kredi Haritası 4Ç2015 Türkiye Kredi Haritası 3 Aylık Bülten BDDK nın çeyrek sonlarında yayınladığı kredi, mevduat ve nüfusa göre dağılım istatistikleri derlenerek hazırlanan bu çalışmada takipteki alacaklar ile toplam kredi ilişkisi, mevduat-kredi oranları, kişi başı hesaplamalar ve sektörlere göre veriler incelenmiştir. Aralık sonu itibari ile Türkiye de toplam krediler 1.990.152.756.000 TL olarak kaydedilmiştir. Bu miktarın %76,96 sını nakdi krediler oluştururken, nakdi kredilerin de %3,10 unu takipteki alacaklar oluşturmuştur. Toplam krediler içerisinde gayrinakdi kredilerin payı ise %23,04 olarak hesaplanmıştır. Kredi Verileri: Toplam Krediler Toplam Nakdi Krediler Nakdi Krediler Takipteki Alacaklar Gayrinakdi Krediler Takipteki Alacaklar/Krediler 794.789.958 600.814.336 585.768.186 15.046.150 193.975.622 1,89% İstanbul 300.261.646 199.412.022 192.465.533 6.946.489 100.849.624 2,31% Ankara 91.377.597 77.998.204 74.521.356 3.476.848 13.379.393 3,80% İzmir 65.834.200 20.988.045 20.528.664 459.381 44.846.155 0,70% Yurt Dışı 59.004.169 53.617.591 51.653.910 1.963.681 5.386.578 3,33% Antalya 56.311.528 47.680.223 46.504.518 1.175.705 8.631.305 2,09% Bursa 47.281.350 34.738.651 33.678.561 1.060.090 12.542.699 2,24% Kocaeli 44.926.881 36.395.702 35.105.882 1.289.820 8.531.179 2,87% Gaziantep 36.339.345 30.157.265 29.325.333 831.932 6.182.080 2,29% Konya 35.189.733 30.406.852 28.681.732 1.725.120 4.782.881 4,90% Adana Takipteki Alacaklar/Krediler Şehir 4,90% Adana 4,67% Tokat 4,48% Zonguldak 4,29% Diyarbakır 4,27% Mersin 4,14% Yozgat 4,10% Osmaniye 4,10% Batman 4,01% Düzce 3,98% Kırıkkale Takipteki Alacaklar/Krediler Şehir 0,70% Yurt Dışı 1,49% Siirt 1,63% Ardahan 1,65% Kırşehir 1,68% Gümüşhane 1,73% Denizli 1,74% Çankırı 1,75% Karabük 1,80% Bitlis 1,81% Karaman 2
Toplam takipteki alacakların toplam krediler içerisindeki payı incelendiğinde Türkiye ortalamasının %2,39, şehir bazında Türkiye ortalamasının ise %2,84 olarak gerçekleştiği görülmektedir. Yukarıda ayrıntılarına yer verdiğimiz tablolarda ise takipteki alacakların toplam kredilere oranının en düşük ve en yüksek olduğu ilk 10 il ile toplam kredileri en yüksek 10 ilin istatistiklerine yer verilmiştir. Toplam kredileri en yüksek 10 il arasında Adana %4,90 lık takipteki alacaklar krediler oranı ile listenin ilk sırasında bulunurken, bu oranın en düşük olduğu iller sıralamasında Yurt Dışı %0,70 ile son sırada yer almaktadır. 3
Mevduat Verileri: Tasarruf Diger T. Mevduat T. Kredi Kredi/Mevduat Şehir 309.656.960 235.681.406 545.338.366 794.789.958 1,46 İstanbul 68.589.034 114.424.975 183.014.009 300.261.646 1,64 Ankara 40.962.557 43.047.530 84.010.087 65.834.200 0,78 Yurt Dışı 50.023.032 14.627.376 64.650.408 91.377.597 1,41 İzmir 21.729.920 8.539.407 30.269.327 56.311.528 1,86 Bursa 21.659.674 6.749.840 28.409.514 59.004.169 2,08 Antalya 11.042.777 9.505.247 20.548.024 47.281.350 2,30 Kocaeli 13.692.725 3.693.247 17.385.972 35.189.733 2,02 Adana 9.785.231 4.048.834 13.834.065 36.339.345 2,63 Konya 10.789.515 2.968.127 13.757.642 23.412.140 1,70 Mersin Kredi/Mevduat Şehir 4,52 Gaziantep 3,57 Şanlıurfa 3,53 Siirt 3,43 Kahramanmaraş 3,21 Bitlis 3,01 Erzurum 3,01 Mardin 2,94 Osmaniye 2,94 Denizli 2,90 Karabük Kredi/Mevduat Şehir 0,78 Tunceli 0,78 Yurt Dışı 1,04 Aksaray 1,10 Zonguldak 1,11 Muğla 1,20 Isparta 1,22 Erzincan 1,25 Uşak 1,27 Bartın 1,27 Hakkari 4
Türkiye de Aralık sonu itibari ile toplam mevduat 1.244.864.983.000 TL olarak kaydedilmiştir. Bu durumda Türkiye toplamında toplam kredinin toplam mevduata oranı 1,60 olarak hesaplanmaktadır. Yukarıdaki tablolarda bu oranın en yüksek ve en düşük olduğu iller ile toplam kredilerin ve toplam mevduatın en yüksek olduğu illere ait mevduat ve kredi bilgileri gösterilmiştir. Toplam mevduatın en yüksek olduğu 10 şehir listesinde en yüksek kredi/mevduat oranı 2,63 ile Konya da, en düşük oran ise 0,78 ile Yurt Dışı nda hesaplanmaktadır. Kredi/mevduat oranının en yüksek olduğu şehir 4,52 ile Gaziantep ve bu oranın en düşük olduğu şehir 0,78 ile Tunceli olarak ortaya çıkmıştır. 5
Bireysel Krediler: Taşıt Kredisi 1 İstanbul 2.237.356 Bayburt 1.942 2 Ankara 590.661 Ardahan 2.764 3 İzmir 397.837 Şırnak 3.470 4 Antalya 264.614 Çankırı 3.697 5 Bursa 259.579 Tunceli 3.990 6 Adana 183.416 Kilis 4.068 7 Mersin 162.210 Sinop 4.539 8 Kocaeli 160.991 Gümüşhane 4.549 9 Gaziantep 126.883 Bingöl 5.484 10 Muğla 104.647 Giresun 6.350 Kredili Mevduat Hesabı 1 İstanbul 2.436.431 Muğla 0 2 Ankara 982.570 Bayburt 6.085 3 İzmir 714.565 Şırnak 7.605 4 Bursa 389.512 Çankırı 8.182 5 Antalya 340.819 Sinop 11.138 6 Kocaeli 269.201 Kilis 13.283 7 Adana 235.219 Gümüşhane 14.064 8 Mersin 192.242 Niğde 14.792 9 Muğla 172.272 Ardahan 16.359 10 Konya 168.220 Bingöl 16.845 Konut Kredisi 1 İstanbul 48.634.252 Muğla 11.322 2 Ankara 17.974.251 Bayburt 43.616 3 İzmir 10.405.159 Çankırı 63.043 4 Bursa 4.932.756 Niğde 88.888 5 Antalya 4.870.432 Kilis 94.790 6 Kocaeli 3.512.316 Sinop 95.410 7 Adana 3.333.363 Tunceli 98.586 8 Mersin 3.070.367 Artvin 107.270 9 Gaziantep 2.213.705 Şırnak 111.603 10 Konya 2.143.658 Gümüşhane 118.133 Diğer Tüketici Kredileri 1 İstanbul 35.386.763 Muğla 0 2 Ankara 14.285.543 Bayburt 90.784 3 İzmir 10.452.184 Çankırı 129.283 4 Bursa 5.782.316 Şırnak 141.565 5 Antalya 5.289.304 Ardahan 180.875 6 Kocaeli 3.832.889 Kilis 182.013 7 Adana 3.778.920 Sinop 189.011 8 Mersin 2.987.991 Gümüşhane 201.623 9 Konya 2.739.716 Niğde 226.262 10 Muğla 2.477.671 Karaman 227.789 Bireysel Kredi Kartları 1 İstanbul 28.019.594 Muğla 0 2 Ankara 7.074.189 Çankırı 28.929 3 İzmir 4.708.522 Bayburt 31.026 4 Antalya 2.575.094 Ardahan 43.440 5 Bursa 2.475.090 Tunceli 51.566 6 Adana 2.318.472 Gümüşhane 58.719 7 Konya 1.700.582 Şırnak 61.196 8 Kocaeli 1.621.664 Sinop 67.889 9 Mersin 1.525.675 Kilis 82.042 10 Gaziantep 1.380.264 Niğde 86.610 Takipteki Konut Kredisi 1 İstanbul 199.477 Bayburt 17 2 Ankara 95.142 Tunceli 174 3 İzmir 53.323 Ardahan 176 4 Antalya 25.859 Kilis 195 5 Bursa 17.846 Gümüşhane 271 6 Adana 17.623 Çankırı 310 7 Kocaeli 16.547 Sinop 316 8 Hatay 16.398 Niğde 360 9 Gaziantep 14.163 Artvin 478 10 Mersin 11.737 Bingöl 512 Takipteki Taşıt Kredisi 1 İstanbul 73.188 Bayburt 28 2 Ankara 23.725 Ardahan 59 3 İzmir 11.209 Çankırı 66 4 Antalya 9.574 Şırnak 91 5 Bursa 6.601 Sinop 114 6 Adana 6.406 Bingöl 136 7 Kocaeli 4.947 Aksaray 144 8 Hatay 4.882 Siirt 163 9 Gaziantep 4.497 Kırşehir 169 10 Mersin 4.473 Kilis 215 Takipteki Diğer Tüketici Kredisi 1 İstanbul 2.396.737 Bayburt 3.702 2 Ankara 982.432 Çankırı 4.473 3 İzmir 733.209 Sinop 6.756 4 Bursa 401.530 Şırnak 7.224 5 Antalya 372.416 Ardahan 7.256 6 Adana 327.629 Kilis 8.252 7 Hatay 229.115 Gümüşhane 9.074 8 Kocaeli 222.904 Niğde 10.324 9 Kayseri 206.430 Giresun 11.141 10 Gaziantep 174.570 Bingöl 12.425 6
Bireysel kredilerin ayrıntılarını gösteren yukarıdaki ve aşağıdaki tablolarda, bireysel kredi çeşitlerinin en yüksek ve düşük olduğu 10 il gösterilmiştir. İstanbul, Ankara ve İzmir bütün bireysel kredi cinslerinde ilk 3 teki yerini korurken Bayburt ve Muğla kredi tutarlarındaki düşüklük dikkat çekmektedir. Nüfus ve Kredi İlişkisi: Kişi başı nakdi krediler analizinde İstanbul ve Ankara nın diğer illerden açık ara farkla önde oldukları gözlemlenmektedir. Bu iki şehirden sonra Denizli, Antalya ve Kocaeli gelmektedir. Takipteki alacakların nüfusla ilişkisi incelendiğinde kişi başı takipteki alacakların Ankara ve İstanbul da 1.000 TL yi geçtiği hesaplanmaktadır. 7
Kişi başı tasarruf mevduatı İstanbul da 20.000 TL seviyesinin üzerinde seyrederken, Ankara, Muğla ve İzmir de bu istatistik 12.000-13.500 bandındadır. Türkiye de kişi başına düşen toplam mevduat figürlerinde ise İstanbul ve Ankara nın diğer illerden çok farklı bir noktada olduğunu söylemek mümkündür. İstanbul da yaklaşık 38 milyon TL seviyesinde olan bu istatistik, Ankara da ise 35.500 TL nin üzerinde olarak hesaplanmaktadır. 8
Sektör Verileri: İller bazında açıklanan sektörlere göre kredi istatistiklerine göre sektör bazında kredilerin dağılımı üstteki grafikte gösterilmiştir. Enerji, inşaat ve toptan ticaret ve komisyonculuk sektörlerindeki ortalama 113 milyar TL lik kredi pozisyonu dikkat çekmektedir. Takipteki alacaklar istatistiklerine göre ise takipteki kredi kartları, takipteki toptan ticaret ve komisyonculuk ve takipteki inşaat alacakları 4 milyar TL seviyesinin üzerindedir. 9
Sektörlere göre gayrinakdi krediler verilerine göre inşaat, toptan ticaret ve komisyonculuk ve enerji sektörleri en çok gayrinakdi kredi kullanan sektörler olarak ortaya çıkmaktadır. *Kredi, mevduat, bireysel bankacılık ve sektörel krediler verileri 000 TL; nüfus istatistikleri ise TL bazında hesaplanmıştır. **Hesaplama ve analizlerde BDDK nın e-bülten Fintürk verileri esas alınmış olup 81 il ve Yurtdışı bölgesinden oluşan 82 bölgenin istatistikleri ve Besfin analizi kullanılmıştır. 10
Besfin Finansal Hizmetler Danışmanlık ve Tic. A.Ş. Avrupa Residence Karayolları Mah. Abdi İpekçi Cad. No:30 Kat:27 Küçükköy, Gaziosmanpaşa / İstanbul Tel: +90 212 609 83 50 Fax: +90 212 609 83 49 www.besfin.com info@besfin.com Türkiye Kredi Haritası 3 Aylık Bülten Bu makale, Besfin tarafından özel olarak hazırlanmıştır. Çalışmanın niteliği bilgilendirme amaçlı olup rapor Besfin in bilgisi dışında kopyalanıp yayınlanamaz. Besfin rapordaki bilgilerin kesinliği ve güvenilirliği ile ilgili olarak herhangi bir beyan, garanti ve taahhüt altına girmemektedir. Raporun kapsadığı görüşler ve yorumlar genel kabul görmüş teorik yaklaşımlar olup, gerçekleşmeleri koşullara bağlıdır. Rapor ile ilgili tüm sorumluluk kullanıcılara ait olup ilgili tüm taraflar bilgilerin doğruluğu ile ilgili olarak kendi araştırmalarını gerçekleştirmelidirler. Raporun direkt kullanımından doğacak olan zararlardan Besfin ve çalışanları sorumlu tutulamaz. 2015 Besfin Finansal Hizmetler Danışmanlık ve Tic. A.Ş. 11