İSTİKLAL MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ ADALET ALANINA GİRİŞKOŞULLARI, EĞİTİM SÜRESİ VE ALANIN İÇERİĞİ Okulumuz da adalet alanının eğitim süresi 4 yıldır. Ortak genel kültür dersleri 9. sınıfta verilmekte olup yılsonunda öğrenci alanını belirler. 9.sınıfın sonunda mayıs ayında öğrencilerimiz alan seçimi tercihinde bulunmaktadır. Alan seçimi öğrencinin tercihi, ilköğretim diploma puanının yüzde kırkı ile 9. sınıfın yılsonu başarı puanının yüzde altmışı dikkate alınmak sureti ile Milli Eğitim Bakanlığı tarafından merkezi sistemle e-okul üzerinden yapılmaktadır. Alanda yer alan tüm dallara yönelik ortak yeterlikleri kazandıran dersler ağırlıklı olarak 10. sınıfta verilmektedir. 10. sınıfın sonunda, bölgesel ve sektörel ihtiyaçlar, okulun donanımı, öğretmen ve fizikî kapasitesi ile öğrencilerin ilgi ve istekleri de dikkate alınarak dal seçimiyapılmaktadır. 10. sınıfta üç adalet alanı, 11.sınıfta adalet alanına ait infaz koruma ve zabıt kâtipliği olmak üzere iki dalın eğitim verilmektedir. Dala ait yeterlikleri içeren dersler 11. ve 12. sınıfta verilmektedir. 12.sınıfta öğrenciler adalet mesleği ile ilgili kurum ve kuruluşlarda uygulamalı (staj) eğitimi kapsamında haftada iki gün okulda teorik eğitim, üç gün işletmelerde uygulamalı eğitim yapmaktadırlar., ADALET ALANIN MEVCUT DURUMUVEGELECEĞİ. Sosyal, kültürel ve ekonomik gelişmenin temel şartı adalettir. Bu sebeple adalet alanında istihdam edilecek kişilerin eğitimleri büyük önem kazanmaktadır.. Bu alanda yetişmiş nitelikli iş gücüne ihtiyaç gün geçtikçe artmaktadır. Değişim süreci ve artan iş gücü ihtiyacı, alanda faaliyet gösteren çalışanların bilgi ve becerilerini artırarak kendilerini yenilemelerini gerektirmektedir.
ALANIN ALTINDA YER ALAN DALLAR (MESLEKLER) Öğrencilerimiz 10. sınıfın sonunda adalet alanı ile ilgili dal seçimlerini yapmaktadır. Okulumuz da Zabit Kâtipliği ve İnfaz Koruma Memurluğu dallarının eğitimi sürdürülmektedir. Alanın Altında Eğitim Verilen Dallar Zabıt Kâtipliği İnfaz ve Koruma ZABIT KÂTİPLİĞİ Adliyelerde, bölge idare mahkemelerinde, seçim kurullarında, icra dairelerinde kalem işleri, yazışma ve dosyalamanın yapılmasında, duruşma tutanakların düzenlenmesinde, sekreterya hizmetlerinin verilmesiyle ilgili işlerden sorumlu kişidir. MESLEK ELEMANLARININ GÖREVLERİ Adliyelerde, bölge idare mahkemelerinde, seçim kurullarında, icra dairelerinde kalem işleri, yazışma ve dosyalamanın yapılmasında, duruşma tutanakların düzenlenmesinde, sekreterya hizmetlerinin verilmesiyle ilgili işlerden sorumlu kişidir. Resmi yazışmaları yapmak, İcra takip işlemlerini yapmak, Meslek gelişimine ilişkin faaliyetleri yürütmek, Yazı işleri müdürünün tevdi ettiği görevleri yapmak, Dosya ve kayıtları muntazam ve silintisiz olarak tutmak, Karar ve tutanakları usulüne uygun yazmak, Davalara ait müzekkereleri yazarak ilgili yerlere zamanında göndermek, Cevabı gelmeyen müzekkerelerin tekidini yapmak, Gelen cevap yazılarında istenilen bilgiler olmadığını tespit ettiğinde ilgili makama haber vermek, duruşma günüden önce gerekli yazıları yazmak, Dava dosyaları için dizi pusulası yapmak, Serbest bırakma ve tutuklama yazıları ile hüküm özetlerini vaktinde yazmak ve ilgili makama vermek,
İNFAZ VE KORUMA Cezaevi ve ıslah evlerinde barındırılan suçluların ihtiyaçlarını karşılayan ve bunların ıslahını sağlayarak topluma yeniden kazandırılmasına yardım eden meslek elemanıdır. MESLEK ELEMANLARININ GÖREVLERİ İnfaz ve Koruma meslek elemanlarının genel özellikleri aşağıda sıralanmıştır: Cezaevine giren tutuklu ve hükümlülerin üzerini arar ve taşıdıkları kıymetli eşyayı emniyet altında bulundurur, Cezaevinde bulunan tutuklu ve hükümlüler hakkında bir takım kayıtları tutar, Tutuklu ve hükümlüleri koğuşlarına götürerekkoğuş kapılarını kilitler, Koğuşları belirli aralıklarla kontrol eder, çalışan tutuklulara nezaret eder, Kapı, pencere ve bahçe kapılarının iyi bir şekilde kapatılıp kapatılmadığını ve kaçma girişimiyle ilgili herhangi bir çalışma olup olmadığını muayene ve tespit eder, Tutuklu ve hükümlüleri yemek, banyo ihtiyaçlarını revire çıkarma, görüşlere götürülüp getirme, mahkemeye hazırlama, tıraş, kantin ihtiyaçlarının temini, yöneticilerle görüştürülmesi işlemini yapar, Günde en az 3 defa hükümlülerin ve tutukluların sayımını yapar, Cezaevlerinde çıkabilecek olaylara anında müdahale ederek olayın büyümesini engeller ve sükûnetin devamını sağlar, Cezaevinde kısmi ve genel aramaları yaparak bulundurulması ve girmesi yasak olan maddelerin girişine engel olur, Ağır ceza merkezi olmayan (kaza ceza evi) yerlerde kâtip, idari memurunun bulunmadığı ceza evlerinde sevk ve idareden bütün olarak sorumludur, Cezaevinin temizliğinden sorumludur. MESLEK ELEMANLARINDA ARANAN ÖZELLİKLER İnfaz ve koruma memuru (gardiyan) olmak isteyenlerin; Vücutça sağlam, atletik vücutlu, İnsan ilişkilerinde başarılı (tutuklulara saygılı, hoşgörülü, sevecen) Fedakâr kimseler olmaları gerekir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI İşlerinin tamamına yakın bir kısmı bilgisayar üzerinden yapıldığından, sürekli oturmaktan ve on parmak, hızlı bilgisayar kullanmaktan kaynaklanan fiziksel rahatsızlıklar zamanla görülebilmektedir. Mesleğin hassasiyeti gereği strese bağlı bazı rahatsızlıklara da rastlanmaktadır. Zabıt kâtibi genel olarak büro ortamında çalışmaktadır. Mesleğin özelliği gereği mesai saatleri dışında da zaman zaman görev yapmaktadır. Bazı durumlarda (keşif, otopsi, olay yeri incelemesi gibi) dış mekânlarda çalışması gerekmektedir. Sorumlulukları ağır, stresli iş ortamında çalışmakta ve rutin görevleri yapmakta olduğundan günün her saatinde aktif olmak zorundadır. Dosya ve klasör ağırlıklı olmak üzere kırtasiye malzemelerini yoğun olarak kullanmaları sebebiyle bunlara bağlı sağlık sorunları (enfeksiyonel ve alerjik rahatsızlıklar) oluşabilmektedir. İnfaz ve koruma memuru genel olarak kapalı ortamlarda görev yapmaktadır. Güvenlik gereği dış mekânlarda da çalışır. Açık ve kapalı alanlarda, disiplinli ve resmî üniforma ile günün her saatinde aktif olmak durumundadır. Bu meslek toplumu suçtan, suçluyu da toplumsal baskıdan korumada önemli rol oynar. Mesleğin gerektirdiği güvenlik hassasiyeti ve ağır sorumluluk nedeniyle stresli iş koşullarında çalıştıklarından psikolojik ve fiziksel rahatsızlıklara bu meslek mensuplarında rastlanmaktadır.
İŞ BULMA İMKÂNLARI Bu alanda yer alan Zabıt Kâtipliği ile İnfaz ve Koruma dallarından mesleki yeterliklere sahip, nitelikli kişiler olarak mezun olanların iş piyasasında istihdam olanakları oldukça geniştir. Zabıt Kâtipliği dalından mezun olanlar; ilk derece (hukuk, ceza, idare ve vergi) mahkemeleri, bölge (adliye ve idare) mahkemeleri, yüksek mahkemeler, Adalet Bakanlığı (merkez ve taşra) teşkilatı, cumhuriyet başsavcılıkları, ceza infaz (cezaevi ve tutukevleri) kurumlarında istihdam edilirken yüksek seçim ve seçim kurulları ile noterlikler, hukuk ve avukatlık büroları, bankalar ve sigorta şirketleri ile kamu ve özel kurumların hukuk ile ilgili birimlerinde de iş bulabilmektedirler. İnfaz ve Koruma dalından mezun olanlar; Adalet Bakanlığı (merkez ve taşra) teşkilatı, cumhuriyet başsavcılıkları, ceza infaz (cezaevi ve tutukevleri) kurumlarında istihdam edilirken özel güvenlik şirketleri ile kamu ve özel kurumların güvenlik ile ilgili birimlerinde de iş bulabilmektedirler. Öncelikle Adalet Bakanlığının merkez ve taşra teşkilatında ihtiyacı olan zabıt kâtibi ile infaz ve koruma memurluğuna atanabilmek için, Adalet Bakanlığı Memur Sınav, Atama ve Nakil Yönetmeliğinde belirtilen genel ve özel şartları taşıyanlardan Kamu Personeli Seçme Sınavı (KPSS) sonuçlarına göre (70 ve üzeri puan almak) ilgili komisyonlarca yapılacak mülakat sınavında başarılı olanlar atanmaktadırlar. Yapılan bu sınavda, Adalet alanı mezunlarına öncelik verilerek bunların atamaları gerçekleştirilmektedir. EĞİTİM VE KARİYER İMKÂNLARI Meslek eğitimi, Meslek liseleri ve Anadolu adalet meslek liselerinde Adalet alanındaki programında verilmektedir. Bu okullarda uygulanan Yeterliğe Dayalı Modüler Öğretim Programları geniş tabanlı, yatay ve dikey geçişlere imkân veren bir yapıya sahiptir.
Mesleki ortaöğretimden sonra, yüksek öğrenimde Adalet Meslek Yüksekokulu ile meslek yüksekokulların adalet programlarına sınavsız olarak geçebilmektedirler. Adalet bölümü 2 yıllık ön lisan programıdır. Meslek yüksekokulunu bitirenler, dikey geçiş ile lisans programlarına devam edebilirler. MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ ÜNİVERSİTELER Mesleğin eğitimi; aşağıdaki meslek yüksekokullarının Adalet bölümlerinde verilmektedir. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Adalet Meslek Yüksekokulu, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Adalet Meslek Yüksekokulu, Erzincan Üniversitesi, Meslek Yüksekokulu, Adalet Bölümü, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Adalet Meslek Yüksekokulu, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Adalet Meslek Yüksekokulu, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Adalet Meslek Yüksekokulu, Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Adalet Meslek Yüksekokulu, Akdeniz Üniversitesi Hukuk Fakültesi Adalet Meslek Yüksekokulu, Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Adalet Meslek Yüksekokulu, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Hukuk Fakültesi Adalet Meslek Yüksekokulu Sınavsız olarak geçiş yaptıkları Adalet Meslek Yüksekokulunu ya da meslek yüksekokullarının adalet programını bitirenler, ÖSYM tarafından yapılan dikey geçiş sınavında başarılı oldukları takdirde hukuk fakültesine dikey geçiş yapabilirler.
Zabıt kâtibi ile infaz ve koruma personeli olarak görev yapan memurların; Adalet Bakanlığı ile Anadolu Üniversitesi Rektörlüğü arasında imzalanan protokol doğrultusunda, Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi Adalet Meslek Eğitimi Ön lisans programına sınavsız kayıt imkânları bulunmaktadır. Bu programda kontenjan sınırlaması yoktur. Her iki kurum ortaklaşa planlama yaparak ön lisans programını yürütmektedir. Adalet meslek eğitimini tamamlayanla da dikey geçiş sınavı ile hukuk fakültesine dikey geçiş yapabilirler. Açık öğretim ve meslek yüksekokulların ön lisans eğitimlerini tamamlayanlar, sınavsız olarak Anadolu Üniversitesi Açık öğretim Fakültesinin İktisat, İşletme ve Kamu Yönetimi lisans programlarına kayıt yaptırabilirler. Zabıt kâtibi ile infaz ve koruma personeli olarak görev yapan memurlar; kurumlarının meslek eğitim merkezlerinde hizmet içi eğitim faaliyetlerine katılarak görevde yükselme eğitimi sonunda başarılı oldukları takdirde ve diğer şartları da taşımaları koşuluyla zabıt kâtibi ise şef, mahkemelerin yazıişleri müdürü, şube müdürü ve idare müdürü, icra müdürlüğü veya yardımcılığı, noterlerde, resmi veya özel bankalarda, çeşitli kamu veya özel kurum ve kuruluşlarda Hukuk Müşavirliği bölümlerinde; infaz ve koruma memuru ise infaz ve koruma başmemuru, idare memuru ve çalıştığı kurumun müdür yardımcısı veya müdürü olabilmektedir. EĞİTİM SONRASI KAZANÇ Eğitim sonrası elde edilecek kazanç oranı bulduğu işe yönelik olarak değişmektedir. Kamu kurumlarında çalışanların kazançları 657 sayılı kanuna göredir. Özel kuruluşlarda ise asgari ücretin üç katına kadar gelir elde edebilirler..