KIRKLARELİ MARMARA BÖLGESİ EDİRNE TEKİRDAĞ İSTANBUL YALOVA KOCAELİ SAKARYA ÇANAKKALE BURSA BİLECİK BALIKESİR Yıldız Dağının üzüm, şeker pancarı, mısır hayvancılık Doğal gaz, cam, bitkisel yağ, çimento, süt ve süt ürünleri Deniz turizmi Ergene üzüm, şeker pancarı, kuş yemi, pirinç Tavukçuluk, kıvırcık ve merinos koyunu, ahır hayvancılığı, balıkçılık Şeker fabrikası, şarap fabrikası, yağ ve peynir, beyaz eşya, besin, dokuma, cam Deniz turizmi, tarihî yapılar, Kırkpınar yağlı güreşleri, Selimiye Camii Linyit Güney Marara üzüm, şeker pancarı, zeytin, fındık, mısır, meyve ve sebze Kıvırcık ve merinos koyunu, ipek böceği, arıcılık, kümes hayvancılığı Otomotiv ve yan sanayi, dokuma, besin, kâğıt, çimento, mobilya, seramik, gübre, boraks Deniz turizmi, kaplıcalar, kuş cenneti, kayak merkezi Çanakkale Şehitliği, İznik çinileri Bor mineralleri, linyit, mermer, volfram Çatalca-Kocaeli tütün, şeker pancarı, zeytin, fındık, mısır, meyve ve sebze Tavukçuluk, arıcılık, kümes hayvancılığı, ahır hayvancılığı, balıkçılık Besin, tütün, dokuma, hazır giyim, kimya ve ilaç sanayi, çimento, otomotiv ve yan sanayi, seramik, tersaneler, makine sanayi, basın-yayın, petrol rafinerisi, petrokimya, kâğıt, şeker, vagon ve palet Dolmabahçe, Topkapı, Beylerbeyi sarayları, camiler ve surlar, Arkeoloji Müzesi, Ayasofya Müzesi, Deniz, Resim ve Heykel Müzesi, tarihî ve doğal yapılar, Askerî Müze, deniz turizmi Linyit, demir Marmara Bölgesi nin Ekonomik Faaliyetlerine Coğrafi Özelliklerin Etkisi Yer şekilleri en sade ve ortalama yükseltisi en az olan bölgemizdir. Tarım alanlarının yüz ölçümüne oranının en fazla olduğu bölgemizdir. Ekili dikili arazi oranı % 30 ile 1. sıradadır. Hidroelektrik enerji potansiyeli en az olan bölgemizdir. Ulaşım ağının en geniş olduğu bölgemizdir. İklimi en fazla çeşitlilik gösteren bölgemizdir. Geçiş iklimi özelliğine sahiptir. Sanayileşme bakımından 1. sıradadır. Kıtalar ve denizler arasında geçiş özelliği ile tarihsel ve kültürel geçmişe sahiptir. Dünyanın en zengin bor minerali yatağına sahip olan Mustafa Kemal Paşa (Bursa) bu bölgede yer almaktadır. En fazla tarım ürünü çeşitliliğine sahip olan bölgemizdir. Ayçiçeğini en fazla üreten bölgemizdir. İpek böcekçiliği ve kümes hayvancılığının en fazla yapıldığı bölgedir. Et ve süt verimi yüksek olan kıvırcık koyun (merinos) en fazla bu bölgede yetiştirilmektedir. Nüfus yoğunluğu en fazla olan bölgemizdir. En çok enerji tüketen bölgemizdir. En fazla göç alan bölgemizdir. Okuryazar oranı en fazla olan bölgemizdir. Kentleşme oranının en yüksek olduğu bölgemizdir. Ulaşım ve ticaretin en fazla geliştiği; ulaşım, ticaret ve turizm gelirleri en fazla olan bölgemizdir. Turizm gelirlerinin en yüksek olduğu bölgemizdir. İstanbul, en büyük iç alım (ithalat) limanıdır. Bor üretiminde 1. sıradadır. 01
KÜTAHYA EGE BÖLGESİ İZMİR MANİSA AYDIN UŞAK DENİZLİ AFYON MUĞLA İç batı Anadolu haşhaş Küçükbaş hayvancılık Azot, maden suyu, çimento, şeker, çinicilik, seramik, termik santral, halıcılık Kaplıcalar, Zeus Tapınağı Linyit, mermer, krom Ege Çekirdeksiz üzüm, pamuk, incir, zeytin, tütün, mısır, turunçgiller, sebze ve meyveler Kümes hayvancılığı, küçükbaş hayvancılık, arıcılık, kıyılarda balıkçılık, sünger avcılığı İzmir'de Aliağa Petrol Rafinerisi, otomotiv, petrokimya, seramik, dokuma, halıcılık, çimento, sigara ve zeytinyağı, kâğıt, şeker, hidroelektrik, termik santraller ve jeoter- mal enerji santralleri Pamukkale travertenleri, Efes, Bergama, Mi- let, Bodrum Kalesi, halikarnas Müzesi, Bodrum, Marmaris Kuşadası, Akçay, İzmir, Ayvalık, Foça, Çeşme, deniz turizmi Linyit, cıva, krom, demir, tuz, jeotermal enerji, altın Ege Bölgesi nin Ekonomik Faaliyetlerine Coğrafi Özelliklerin Etkisi Dağlar denize dik uzanır ve yükselti batıdan doğuya doğru artar. Girinti ve çıkıntının fazla olmasından dolayı en uzun kıyı şeridimizi oluşturur. Bu nedenle deniz turizmi gelişmiştir. İç kesimlerde ulaşımı kolaydır. Akdeniz iklimi iç kesimlere kadar ilerleyebilmiştir. Çok sayıda akarsuya sahiptir. En fazla delta ovası ve en gelişmiş ihracat limanına (İzmir) sahiptir. Kıyılarda Akdeniz iklimi, iç kesimlerde karasal iklim görülür. Ürün çeşitliliğine sahiptir. Zeytin, üzüm, haşhaş, tütün ve incir üretiminde 1. sıradadır. Linyit ve krom üretiminde 1. sıradadır. Termik enerji üretiminde 1. sıradadır. 02
AKDENİZ BÖLGESİ BURDUR ISPARTA KAHRAMAN MARAŞ ANTALYA ADANA OSMANİYE MERSİN HATAY Adana Pamuk, turunçgiller, susam, yer fıstığı, buğday, tütün, nohut, soya fasulyesi, pirinç, zeytin, muz, kırmızı biber, mısır, seracılık (kıl keçisi) hayvancılık, besi hayvancılığı, kümes hayvancılığı Dokuma, tarım makineleri, çimento, Ataş Rafinerisi, kimya, sigara, cam, demirçelik, suni gübre, kâğıt. Deniz ve doğa turizmi, tarihi kalıntılar, mağaralar ve yapılar, Yedi Uyurlar Mağarası, Hatay Mozaik Müzesi, Cennet ve Cehennem mağaraları Krom, linyit, kurşun, demir Antalya Pamuk, turunçgiller, susam, şeker pancarı, buğday, tütün, haşhaş, nohut, soya fasulyesi (koyun, kıl keçisi) hayvancılık, arıcılık, balıkçılık Pamuklu ve yünlü dokuma, halıcılık, kâğıt, ferro-krom, şeker, gülyağı, alüminyum, pil, bitkisel yağ, kükürt, peynir Deniz ve doğa turizmi, tarihî kalıntılar ve yapılar (kervansaray vb.), Karain, İnsuyu ve Damlataş mağaraları, Düden ve Manavgat çağlayanları Krom, linyit, kurşun, demir Akdeniz Bölgesi nin Ekonomik Faaliyetlerine Coğrafi Özelliklerin Etkisi Akdeniz iklimi yaşanır. Ürün çeşidi fazla ve verimlidir. Aynı tarladan birden fazla ürün almak mümkündür. Sebze ve seracılığın en fazla geliştiği bölgedir. Kışları en ılık ve en uzun geçen bölgemizdir. Seracılığa elverişlidir. Deniz turizmi gelişmiştir. Muz yetiştirilmesine uygundur. 03
ÇANKIRI ESKİŞEHİR ANKARA KIRIKKALE YOZGAT SİVAS İÇ ANADOLU BÖLGESİ KONYA KIRŞEHİR NEVŞEHİR AKSARAY NİĞDE KAYSERİ KARAMAN Konya haşhaş, nohut, anason, ayçiçeği, mercimek, fasulye, elma ve kavun Koyun, kıl ve tiftikkeçisi Şeker, çimento,yem, dokuma, halıcılık, un ve tuz fabrikaları, cıva işletmesi Mevlana Türbesi, Karatay Medresesi, Akşehir'de bulunan Hasrettin Hoca Türbesi, Çatalhöyük kalıntıları, Selçuklu ve Osmanlı yapıları Cıva, tuz Yukarı Sakarya pirinç, ayçiçeği, baklagiller, sebze, armut ve kavun Koyun, tiftik keçisi,büyükbaşha yvancılık, arıcılık,kümeshayva ncılığı Un, dokuma, bisküvi, şeker, çimento,tarım aletleri, beyazeşya, uçak, motor.lokomotif, kiremit,elektrikelektronik,mobilya Hacı Bayram Veli türbesi vecamisi, Gordion ve Kültepekalıntıları, Ankara Kalesi, Etnografya, Anadolu Medeniyetleri ve Maden Tetkik Arama Enstitüsü'nde bulunan müzeler, Kocatepe Camii,Roma Hamamı ve KurtuluşSavaşı Müzesi, Anıtkabir,Yunus Emre Türbesi, ilktbmm binası Linyit, lületaşı, krom, bor, soda, amyant Orta Kızılırmak nohut, ayçiçeği, yeşil mercimek, elma, üzüm, badem, baklagiller, patates Koyun, tiftik keçisi, büyükbaş hayvancılık, arıcılık, kümes hayvancılığı Şeker, çimento, un, tarım aletleri, uçak, tuğla ve kiremit, yem, pastırma, sucuk, meyve suyu,halı, iplik, silah,demir-çelik, OrtaAnadolu Rafinerisi, makine, kaya tuzu Selçuklu ve Osmanlı yapıları, Hacı Bektaş-ı Veli Türbesi, peribacaları, yeraltı şehirleri,ürgüp- Göreme, Sultan Sazlığı, Erciyes ve Elmadağ kış sporları merkezleri Cıva, çinko, demir, kaya tuzu, mermer, linyit, jips Yukarı Kızılırmak çavdar, sebze ve meyve, patates hayvancılık Un, şeker, çimento, demir yolu tamir atölyesi, demirçelik, süt işleme, madenî eşya, yem Selçuklu ve Osmanlı yapıları, Gök Medrese, Çifte Minareli Medrese, kaplıcalar Linyit, demir, krom İç Anadolu Bölgesi nin Ekonomik Faaliyetlerine Coğrafi Özelliklerin Etkisi Bölgede yer şekilleri sade ve engebeli arazi azdır. Etrafı dağlarla çevrili olduğundan en az yağış alan bölgemizdir. Tarım alanları geniştir. Küçükbaş hayvan sayısı en fazla olan bölgedir. Ulaşım kolay, yol yapım ve bakım maliyeti düşüktür. Nadasa bırakılan toprakların en çok olduğu bölgemizdir. Sebze üretimini olumsuz yönde etkiler. 04
GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ DİYARBAKIR BATMAN SİİRT ADIYAMAN ŞIRNAK GAZİANTEP ŞANLIURFA MARDİN KİLİS Dicle mercimek, pamuk, Antep fıstığı, pirinç, tütün, karpuz, sebze ve meyveler Küçükbaş hayvancılık (koyun ve kıl keçisi) Petrol rafinerisi, çimento, yem, azot, fosfat, halı, kilim ve battaniye dokumacılığı, besin, pamuk, yün Diyarbakır'da bulunan tarihî surlar, hasankeyf, Çermik Kaplıcası ve tarihî eser, yapı ve kalıntılar Petrol, fosfat, mermer, linyit, demir, krom Orta Fırat Buğday, arpa,mercimek, pamuk, Antep fıstığı, pirinç, susam,zeytin, üzüm, tütün, badem Küçükbaşhayvancıl ık(koyun vekıl keçisi) Çimento, dokuma,yem, deri, iplik,yün, besin, pamuk,yağ, tarım aletleri,madenî eşya Nemrut Dağı'nda bulunan Kommagene Krallığı'na ait anıt mezarlardan oluşan açık hava müzesi, Urfa'da bulunan Balıklı Göl, tarihin ilk bilim merkezlerinden biri olan Harran, Urfa Göbekli Tepehöyüğü, arkeoloji müzeleri Petrol, fosfat Güneydoğu Anadolu Bölgesi nin Ekonomik Faaliyetlerine Coğrafi Özelliklerin Etkisi Bölgede yer şekilleri sade ve engebeli arazi azdır. Yaz sıcaklığı ve buharlaşma çok fazladır. Tarım alanları geniştir. Ulaşım kolay, yol yapım ve bakım maliyeti düşüktür. Makineli tarım açısından uygun şartlara sahiptir. En kurak bölgemizdir. Ağırlıklı olarak kuru tarım yapılır. 05
ARDAHAN KARS DOĞU ANADOLU BÖLGESİ ERZİNCAN ERZURUM TUNCELİ BİNGÖL MuŞ AĞRI IĞDIR MALATYA ELAZIĞ BİTLİS VAN HAKKARİ Yukarı Fırat arpa, buğday, mercimek, nohut, pamuk, tütün, kayısı, üzüm, pirinç, sebze ve meyve küçükbaş hayvancılık, arıcılık Et kombinası, süt ve süt ürünleri, şeker, çimento, dokuma veiplik fabrikaları, kurşun ve Ferro-krom işletmeleri, termik ve hidroelektrik santralleri Selçuklu ve Osmanlı'dan kalma tarihî eser, yapı ve kalıntılar, doğal güzellikler, tarihî Harput kenti, Hazar Gölü ve Keban Baraj Gölü Linyit, demir, krom, bakır, kurşun çinko, kaya tuzu Erzurum - Kars arpa, buğday, çavdar, mercimek, nohut, pamuk, sebze vemeyve küçükbaş hayvancılık, arıcılık Süt ve süt ürünleri, et kombinası, şeker, çimento, dokuma, deri ve ayakkabı üretimi Selçuklu, Saltuklu ve Osmanlı'dan kalma tarihî eser, yapı ve kalıntılar (Çifte Minareli Medrese ve Üç Kümbetler), Palandöken ve Sarıkamış kış sporları merkezi, Çıldır Gölü, kaplıcalar Linyit, manganez, Oltu taşı, kaya tuzu Yukarı Murat - Van arpa, buğday, çavdar, mercimek, sebze ve meyve küçükbaş hayvancılık Süt ve süt ürünleri,et kombinası şeker, çimento, iplik, deri Nemrut Krater Gölü, Van Gölü (Aktamar Adası) ve çevresi, kaplıca ve içmeler, ishak Paşa Sarayı, Ahlat'ta mezar taşları Linyit Hakkari buğday, mısır, çavdar, pirinç, üzüm, elma, ceviz, mercimek, patates küçükbaş hayvancılık, arıcılık Süt ve süt ürünleri, el dokuması halı ve kilim Doğal güzellikler (derin vadiler, buzullar, şelaleler ve göller) Linyit, asfaltit Doğu Anadolu Bölgesi nin Ekonomik Faaliyetlerine Coğrafi Özelliklerin Etkisi En fazla yükseltiye ve en engebeli arazi yapısına sahiptir. Kış koşulları ağır geçer ve kar örtüsü uzun süre yerde kalır. Sıcaklık farkları yüksektir. Yaz mevsimi kısa sürer. Tarım alanları az; ancak mera ve otlaklar geniştir. Ekili dikili alanların oranının en az olduğu bölgemizidir. Kış koşulları ağır geçer. Hidroelektrik potansiyeli açısından en zengin bölgemizdir. Tarımsal üretim miktarı düşüktür. Tarım ürünleri geç olgunlaşır. Soğuğa dayanıklı tarımsal ürünler yetiştirilir. Sebze ve meyve üretimine en az elverişli bölgedir. hayvancılık gelişmiştir. 06
KARADENİZ BÖLGESİ ZONGULDAK DÜZCE BOLU BARTIN KARABÜK KASTAMONU SİNOP ÇORUM SAMSUN AMASYA TOKAT ORDU GİRESUN TRABZON GÜMÜŞHANE BAYBURT RİZE ARTVİN Bölge ikliminin nemli olması, kıyıda yaz mevsiminin yağışlı geçmesi, buğday ve arpa gibi tahıl tarımını etkilemiştir. Arazi yapısı sebebiyle de makine kullanımı çok azdır. Doğu Karadeniz kıyılarında bahçe tarımı yaygındır. Mısır, tütün, fındık, çay, pirinç, şekerpancarı, keten-kenevir gibi ürünlerin yanı sıra, Amasya da elma, Kastamonu da erik, Rize de turunçgil, Orta Karadeniz de üzüm, Batı Karadeniz'de kestane tarımı yaygındır. Gür otlaklar ve nemli iklim büyükbaş hayvancılığı yaygınlaştırmıştır. Batı ve Orta Karadeniz in iç kesimlerinde tiftik keçisi yetiştirilir. Balıkçılık önemli geçim kaynağıdır. Ormancılık önemli bir yer tutar. Bunun etkisi olarak kâğıt fabrikaları da vardır. Bakır, taşkömürü ve linyit gibi madenlerde çıkarılır. Bölgede gerek tarihî kalıntılar gerekse doğal güzellikler turizm için önemli yer tutar. 07