İSTANBUL TİCARET ODASI EKONOMİK VE SOSYAL ARAŞTIRMALAR ŞUBESİ SURİYE ÜLKE RAPORU Güncelleme Tarihi: 4 OCAK 2007 Ülke No : 608 Ş.O.
I- GENEL BİLGİLER Resmi Adõ : Suriye Arap Cumhuriyeti Yönetim Şekli : Cumhuriyet Coğrafi Konumu : Arap yarõmadasõnõn kuzeybatõsõnda yer almakta olup, doğusunda Irak, güneyinde Ürdün ve İsrail, kuzeyinde Türkiye, güneybatõsõnda Lübnan ile komşudur. Batõsõnda Akdeniz bulunmaktadõr. Yüzölçümü : 185.180 km 2 Nüfusu : 19.0 Milyon kişi (2005) Nüfus Yoğunluğu : 102 kişi / km 2 (2005) Başkent : Şam Önemli Şehirleri : Halep, Homs, Hama, Lazkiye, Rakka, Kamõşlõ, Banyas. İklimi : Ilõman bir iklime sahip olan bu ülkede yazlar sõcak ve kuru, kõşlar serin geçer. Akdeniz kõyõlarõ nemlidir. Yazõn sõcaklõk ortalamasõ 28 derecedir. Dil : Ana ve resmi dil Arapça dõr. İngilizce ve Fransõzca yaygõn olarak kullanõlan diller arasõndadõr. Kuzeyinde Türkçe ve Kürtçe de konuşulmaktadõr. Eğitim Düzeyi : Okuma yazma oranõ % 70. Din : İslam, (gayrimüslim azõnlõklar da mevcuttur.) 2
II- EKONOMİK GÖSTERGELER Yõllar 2002 2003 2004 2005 GSYİH (Milyar $) 20,2 20.6 20.0 21.6 (Gayri Safi Yurtiçi Hasõla) Kişi Başõ GSYİH (ABD $) 1.187 1.204 1.075 1.136 Reel GSYİH Büyüme Hõzõ (%) 1.8 1.8 0.8 1.7 Enflasyon (tüketici fiyatlarõyla) (%) 0,9 1.6 4.6 4.0 Rezervler (Altõn hariç-milyar ABD $) 3.2 3.2 4.9 5.3 Toplam Dõş Borcu (Milyar ABD $) 21.8 21.8 21.8 8.4 Nüfus (Milyon kişi) 17.1 17.1 18.6 19.0 Para Birimi = Suriye Lirasõ (SP) 1 ABD $ = 54,4 SP 1YTL = 38.8SP(04/01/2007) Kaynak: Economic İntelligence Unit 2006, Country by Country 3
III- GENEL OLARAK DIŞ TİCARETİ DIŞ TİCARETİ (Milyar ABD Dolarõ) Yõllar İhracatõ İthalatõ Ticaret Hacmi Ticaret Dengesi 1995 3.8 4.0 7.8-0.2 1996 4.1 4.5 8.6-0.4 1997 4.0 3.6 7.6 0.4 1998 3.1 3.3 6.4-0.2 1999 3.3 3.2 6.5 0.1 2000 4.7 3.6 8.3 1.1 2001 4.9 4.1 9.0 0.8 2002 5.7 4.5 10.2 1.2 2003 4.8 4.6 9.4 0.2 2004 5.5 5.9 14.4-0.4 2005 6.5 5.9 14.4 0.6 Kaynak: Economic İntelligence Unit 2006, Country by Country Başlõca İhracat : İtalya, Fransa, Suudi Arabistan, Lübnan, Yaptõğõ Ülkeler Almanya, Hollanda, İngiltere. Başlõca İthalat : Fransa, Almanya, ABD, Türkiye, İtalya, Japonya. Yaptõğõ Ülkeler Başlõca İhraç Ürünleri : Tekstil ürünleri, ham pamuk, ham petrol, canlõ hayvan, et, sebze ve meyve, fosfat. Başlõca İthal Ürünleri : Makine ve cihazlar, kimyasallar, taşõmacõlõk araçlarõ, tekstil ürünleri, metal ürünleri, petrol ürünleri, inşaat malzemeleri. 4
IV- TÜRKİYE İLE TİCARİ İLİŞKİLERİ : Yõllar TÜRKİYE - SURİYE TİCARİ İLİŞKİLERİ (Milyon ABD Dolarõ) Türkiye nin İhracatõ Türkiye nin İthalatõ Ticaret Hacmi Ticaret Dengesi 1993 238.8 68.4 307.2 170.4 1994 253.8 43.8 297.6 210.0 1995 272.1 258.1 530.2 14.0 1996 307.7 311.4 619.1-3.7 1997 267.7 456.2 724.9-187.5 1998 309.0 308.0 617.0 1.0 1999 232.2 307.0 539.2-74.8 2000 182.5 545.0 727.5-362.5 2001 279.8 463.4 743.2-183.6 2002 256.5 506.1 762.6-249.6 2003 349.4 332.5 681.9 16,9 2004 395.0 358.0 753.0 37.0 2005 547.0 270.2 817.2 276.8 2006(6ay) 246.6 100.0 346.6 146.6 Ticaret dengesi Türkiye açõsõndan değerlendirilmektedir. Kaynak : Türkiye İstatistik Kurumu (TUIK) 5
TÜRKİYE NİN BAŞLICA FASILLAR İTİBARİYLE SURİYE YE İHRACATI (ABD $) Fasõl Açõklamasõ 2005 No 27 MİNERAL YAKITLAR, MINERAL YAĞLAR VE 118.724.969,00 MÜSTAHSALLARI, MUMLAR 84 KAZAN; MAKİNA VE CİHAZLAR, ALETLER, 50.416.280,00 PARÇALARI 87 MOTORLU KARA TAŞITLARI, BUNLARIN AKSAM 42.631.760,00 VE PARÇALARI 10 HUBUBAT 38.077.508,00 55 SENTETİK VE SUNİ DEVAMSIZ LİFLER 35.156.562,00 72 DEMİR VE ÇELİK 31.444.718,00 25 TUZ, KÜKÜRT, TOPRAK VE TAŞLAR, ALÇILAR VE 30.824.053,00 ÇİMENTO 73 DEMİR VEYA ÇELİKTEN EŞYA 27.531.971,00 15 HAYVANSAL VE BİTKİSEL YAĞLAR VE BUNLARIN 26.303.115,00 MÜSTAHSALLARI Kaynak : Türkiye İstatistik Kurumu (TUIK) TÜRKİYE NİN BAŞLICA FASILLAR İTİBARİYLE 6
SURİYE DEN İTHALATI (ABD $) FASIL NO AÇIKLAMASI 2005 27 MINERAL YAKITLAR, MINERAL YAĞLAR VE MÜSTAHSALLARI, MUMLAR 159.179.068,00 52 PAMUK 71.476.384,00 25 TUZ, KÜKÜRT, TOPRAK VE TAŞLAR, ALÇILAR VE ÇİMENTO 7.951.997,00 7 YENİLEN SEBZELER VE BAZI KÖK VE YUMRULAR 7.004.344,00 39 PLASTİK VE PLASTİKTEN MAMUL EŞYA 4.771.940,00 72 DEMİR VE ÇELİK 4.142.257,00 09 KAHVE, ÇAY, PARAGUAY ÇAYI VE BAHARAT 3.162.476,00 12 YAĞLI TOHUM VE MEYVALAR, SANAYİ BİTKİLERİ, SAMAN, HAYVAN YEMİ 51 YÜN,KIL,AT KILI; BUNLARIN İPLİK VE DOKUMALARI 46 HASIR; SAZ VE BENZERİ ÖRÜLEBİLEN MADDELERDEN MAMULLER 1.522.194,00 911.304,00 835.813,00 Kaynak : Türkiye İstatistik Kurumu (TUIK) 7
TÜRKİYE NİN İLK ON ÜRÜN İTİBARİYLE SURİYE YE YAPTIĞI İHRACAT (ABD $) Ü R Ü N L E R 2005 MOTORIN (AĞIRLIK OLARAK KÜKÜRT ORANI % 0, 2'Yİ GEÇEN) 88.168.106,00 ARPA (DİĞER) 27.018.202,00 AKRİLİK, MODAKRİLİK RÖTAR, KABLE İPLİK 18.928.366,00 OTOMOBİL (BİNEK, BENZİNLİ, YENİ) 17.058.604,00 PORTLAND ÇİMENTOSU; BEYAZ, AMBALAJLANMIŞ 16.135.530,00 YAĞLAMA YAĞLARI, DİĞER YAĞLAR 15.698.725,00 MOTORİN (AĞIRLIK OLARAK KÜKÜRT ORANI % 0, 05'İ GEÇEN % 0, 2'Yİ GEÇMEYEN) 13.475.000,00 AYÇİÇEĞİ TOHUMU YAĞI 10.903.358,00 MARGARİN (SIVI MARGARİN HARİÇ) 9.856.980,00 Kaynak : Türkiye İstatistik Kurumu (TUIK) 8
TÜRKİYE NİN İLK ON ÜRÜN İTİBARİYLE SURİYE DEN YAPTIĞI İTHALAT (ABD $) Ü R Ü N L E R 2005 HAM PETROL (DAMITMA SON NOKTASI 270 OC 129.594.798,00 OLAN, HAFİF PETROL ÜRÜNLERİ PAMUK; DİĞERLERİ (KARDESİZ, PENYESİZ) 49.965.359,00 HAM PETROL (% 37 < HAFİF PETROL ÜRÜN ORANI= 41.852.959,00 < % 50 OLAN HAM PETROL) HAFİF YAĞLAR (ÖZEL BİR İŞLEME TABİ 29.584.270,00 TUTULACAK OLAN) KISA ELYAFLI PAMUKLAR (KARDESİZ, PENYESİZ) 18.493.792,00 TABİİ KALSİYUM FOSFATLAR 7.942.991,00 KIRMIZI MERCİMEK; KABUKSUZ (KURU) DİĞER 5.947.524,00 AMİNO REÇİNEDEN LEVHA, YAPRAK, FİLM, FOLYE, 3.620.411,00 ŞERİT DİĞER DÖKÜNTÜ VE HURDALAR 2.424.173,00 ANASON VE ÇİN ANASONU TOHUMLARI 2.293.299,00 SINIFLANDIRILMAMIŞ/DERECELENDİRİLMEMİŞ OLAN 1.659.484,00 DİĞER DÖKÜNTÜ, HURDALAR Kaynak : Türkiye İstatistik Kurumu (TUIK) 9
SURİYE İLE İMZALANAN YÜRÜRLÜKTEKİ ANLAŞMALAR Anlaşmanõn Adõ İmza Tarihi Ticaret Anlaşmasõ 17/09/1974 İkili Hava Ulaştõrma Anlaşmasõ 13/01/1976 Bilimsel ve Teknik İşbirliği Anlaşmasõ 23/3/1982 Ekonomik İşbirliği Anlaşmasõ 23/03/1982 Turizm İşbirliği Anlaşmasõ 19/05/1982 Türkiye İle Suriye Arasõnda Serbest Ticaret Alanõ Tesis Eden Ortaklõk Anlaşmasõ 22/12/2004 10