KULLANIM KILAVUZU Vaisala HydroMet Veri Toplama Platformu DMİ 150 AWOS Ağı Projesi 2008 D210376EN-A
Kullanım Kılavuzu İçindekiler BÖLÜM 1 GENEL BİLGİLER...10 Bu Kılavuz Hakkında...10 Veri Toplama Platformu Dokümantasyonunun Yapısı...10 Bu Kılavuzun İçeriği...11 İlgili Kılavuzlar...12 Emniyet...12 Ürünle İlgili Emniyet Önlemleri...12 Geri Bildirim...14 ESD Koruması...15 Geri dönüşüm...15 Ticari markalar...15 Lisans Sözleşmesi...15 Yeniden Dağıtım Lisans Sözleşmesi...16 Garanti...17 Bölüm 2 ÜRÜNE GENEL BAKIŞ...18 Vaisala HydroMet Veri Toplama Platformu MAWS301...18 Ürün Adlandırması...20 Veri Toplama Donanım...22 ENCRST542 Kasası...22 QML Günlükçüsü...25 QML Günlükçüsü Konnektör Bloku...27 Aksesuarlar...30 Sensör Çoklayıcısı...30 Sayısal I/O Modülü...31 Pil Regülatörü...31 Geçici Akım Koruma Cihazları...32 Güç Kaynağı Üniteleri...34 AC (Şehir Şebekesi) Güç Kaynağı...34 Rüzgar Sensörünün Isıtılması için AC Güç Kaynağı...34 Yağış Ölçerin Isıtılması için AC Güç Kaynağı...35 Yağış Ölçerin Isıtılması için Kullanılan Güç Kaynağının Devre Kesicisi...36 GPRS Modemi güç kontrolü röle modülü...36 Yedek Pil...36 İletişim Modülleri...37 RS-232 Modülü...37 DSE101 Ethernet İletişim Modülü...37 GSM/GPRS Terminal Modülü...38 GSM Anteni...38 QML Günlükçüsü TCP/IP İşlevleri...39 Desteklenen İletişim Kuralları...40 Sistem Sensörleri...42 Rüzgar Sensörleri...42 WAA151 ve WAV151 Rüzgar Sensörleri...42 2
Bölüm 1 Genel Bilgiler WAA151 Anemometresi... 42 WAV151 Rüzgar Oku... 44 WS425 Ultrasonik Rüzgar Sensörü... 45 WMT50 Ultrasonik Rüzgar Sensörü... 49 QMH102 Sıcaklık ve Bağıl Nem Sensörü... 51 PMT16A Basınç Sensörü... 52 RG367 Yağış Ölçerleri... 53 IRU-9429S Ultrasonik Kar Seviyesi Sensörü... 55 Güneş Radyasyonu Sensörleri EQ08-S Pyranometresi... 57 UVR1-B Ultraviyole Pyranometre... 58 CSD 3 Güneşlenme Müddeti Sensörleri... 59 QMT103 Toprak/Yer Sıcaklığı Sensörü... 60 Veri Toplama Platformu Yazılımı... 62 Yazılımın Çalıştırılması... 62 AWS Client Yazılımı... 62 Kur Yazılımı... 63 Lizard Kur Yazılımı... 63 QML Yazılımının Güncellenmesi... 64 BÖLÜM 3 BİLGİSAYAR YAZILIMININ YÜKLENMESİ... 65 AWS Client ın Yüklenmesi... 65 Minimum Sistem Gereksinimleri... 65 Yükleme Prosedürü... 65 Lizard Kur Yazılımının Yüklenmesi... 69 Minimum Sistem Gereksinimleri... 69 Lizard ın Yüklenmesi... 70 Lizard ın Güncellenmesi... 74 BÖLÜM 4 İŞLETİM... 75 Vaisala AWS Client a Genel Bakış... 75 Terminal Bağlantısının Kurulması... 76 AWS Client Yazılımının Kullanılması... 77 AWS Client ın Başlatılması/Kapatılması... 77 AWS Client ın Ana Penceresi... 79 AWS Client Ayarlarının Tanımlanması... 80 Salt Okunur Modu... 80 Adres Defteri (Address Book)... 80 Seri Hat Bağlantıları... 81 TCP/IP Soketli Bağlantıları... 83 Çevirmeli Bağlantılar... 85 Options (Seçenekler) Penceresi... 87 Sayı Formatı... 88 Hizmet Bağlantısı Açılması... 89 Komutların Uygulanması... 90 Hizmet Bağlantısının Kapatılması... 92 Kullanıcı Düzeylerinin Yönetimi... 92 İstasyon Ayarlarının Değiştirilmesi... 94 QML Günlükçüsünün Saat Ayarının Yapılması... 95 Statik Parametrelerin Ayarlanması... 97 Sensörlerin Kalibrasyonu... 99 3
Kullanım Kılavuzu Sensör Durum Listesi...101 Ofset Kalibrasyonu...102 Elle Kalibrasyon...103 Kur Dosyası...105 Kur Dosyasının Seçilmesi...105 Kur Dosyasının Yüklenmesi...106 Kur Dosyalarının QML Günlükçüsünden İndirilmesi...107 Veri Günlüğü Tutma...108 Günlük Verileri Formatı...109 Günlüğe Alma Denetimi...110 Ölçümün Etkinleştirilmesi/Devre Dışı Bırakılması...111 Günlüğe Alma Alanında Yer Açılması...112 Veri Günlüğü Dosyalarıyla Çalışma...113 Günlük Dosyalarının İndirilmesi...113 İndirilen Günlük Dosyalarının CSV Formatına Dönüştürülmesi...116 Günlük Dosyalarının Otomatik Olarak İndirilmesi...118 Otomatik İndirmelerin Durumunun İzlenmesi...122 Harici Bellek Kartının Kullanılması...123 Harici Bellek Kartından Otomatik Silme...124 QML Günlükçüsünün Tekrar Başlatılması...124 Tekrar Başlat (Reset) Düğmesinden Tekrar Başlatma...125 Terminal Bağlantısı Komut Başvurusu...126 BÖLÜM 5 LİZARD KUR YAZILIMI...130 BÖLÜM 6 BAKIM...131 Olağan Bakım ve Kalibrasyon...131 Genel Kontrol...133 Kablo Bakımı...133 QML201 Veri Günlükçüsünün Bellenim Yazılımının Güncellenmesi...133 Yedek Parçalar...135 Yedek Parçaların Sipariş Edilmesi...135 Rüzgar Sensörleri...135 WAA151 Anemometreleri...135 Periyodik Bakım...136 WAA151 Anemometresinin Yataklarının Değiştirilmesi136 WAV151 Rüzgar Okları...140 Periyodik Bakım...141 WAV151 Rüzgar Okunun Yataklarının Değiştirilmesi..141 Ultrasonik Rüzgar Sensörleri...144 WMT50 Ultrasonik Rüzgar Sensörleri...144 WS425 Ultrasonik Rüzgar Sensörleri...145 Periyodik Bakım...145 Sıcaklık ve Bağıl Nem Sensörü...147 QMH102...147 Periyodik Bakım...147 HUMICAP 180 Nem Sensörünün Değiştirilmesi...148 Nem Kalibrasyonu...148 4
Bölüm 1 Genel Bilgiler Hava Basıncı Sensörü... 150 PMT16A... 150 Periyodik Bakım... 150 Kalibrasyon... 150 Yağış Ölçer... 151 RG367... 151 Periyodik Bakım... 151 Ultrasonik Kar Seviyesi Sensörü... 152 IRU-9429S... 152 Güneş Radyasyonu Sensörleri... 153 EQ08-S Pyranometresi... 153 Periyodik Bakım... 153 UVR1-B UV Pyranometresi... 154 Periyodik Bakım... 154 CSD 3 Güneşlenme Müddeti Sensörleri... 154 Toprak/Yer Sıcaklığı Sensörleri... 155 QMT103... 155 Periyodik Bakım... 155 DTR502 Güneş Radyasyonu Kalkanı... 155 BÖLÜM 7 ARIZA GİDERME... 156 Arıza Giderme Prosedürü... 156 Gözle Muayene... 161 QML Günlükçüsünün İşletim Modunun Belirlenmesi... 162 Arıza Giderme için Terminal Bağlantısının Kurulması... 162 Terminal Bağlantısı Metninin Kaydedilmesi... 162 QML Günlükçüsü Üzerinden bir Hizmet Bağlantısı Açılması163 Bağlantı Sorunları... 164 Hata İletileri... 165 QML Günlükçüsünün Tekrar Başlatılması... 165 Sensör Durumunun Belirlenmesi... 166 Harici Bellek Kartının Kullanılması... 169 Harici Bellek Kartından Otomatik Silme... 170 Arıza Giderme Amaçlarıyla Uygulanacak Komutlar... 170 LASTVAL Komutu... 171 Uyarılar ve Hatalar... 172 Sistem Bilgileri... 174 Ölçümün Etkinleştirilmesi/Devre Dışı Bırakılması... 175 Pil Regulatörü ve Harici Pilin Durumu... 176 Şarj Akım Sınırının Ayarlanması:... 176 Pil Gerilimini Seçmek için Kullanılacak Atlama Teli... 177 LED ler... 177 Kontrol Devresi... 177 GSM Modemleri... 178 Sensörler... 178 Teknik Destek... 179 BÖLÜM 8 TEKNİK BİLGİLER... 180 5
Kullanım Kılavuzu Bağlantı Talimatları...180 RS-232 Modülü...180 DSE101 Ethernet Modülü...181 Özellikler...181 QML Günlükçüsü...181 QMU101 Sensörü Çoklayıcısı...183 QMI108 Sayısal I/O Modülü...184 Pil Regülatörü...186 AC Güç Kaynağı...187 Rüzgar Sensörü Isıtma AC Güç Kaynağı...187 Yağış Ölçer Isıtma AC Güç Kaynağı...188 Şebeke Elektriği Aşırı Gerilim Önleyicisi...188 LAN arayüzü aşırı gerilim koruması...190 Devre Kesici...191 GPRS Modemi güç kontrolü röle modülü...192 Yedek Pil...192 GSM Modemleri...192 DSU232 RS232 Ethernet İletişim Modülü...193 DSE101 Ethernet İletişim Modülü...194 ENCRST542 Ekipman Kasası...194 EK A TERİMLER SÖZLÜĞÜ...195 Şekiller Listesi Şekil 1 TMO MAWS301 Tümleşik Sistemi...19 Şekil 2 QML Günlükçüsü...25 Şekil 3 QML Günlükçüsü, Kapaksız hali...26 Şekil 4 Kompakt Flash Bellek Kart Okuyucuları...27 Şekil 5 Konnektör Blokları...29 Şekil 6 Sensör Çoklayıcısı...30 Şekil 7 Sayısal I/O Modülü...31 Şekil 8 Seri Hatlar Aşırı Gerilim Önleyiciler...32 Şekil 9 Şehir Şebekesi Aşırı Gerilim Önleyici (PT2-PE/S 230AC-ST).33 Şekil 10 LAN arayüzü aşırı gerilim koruması (DT-LAN-CAT.6+)...33 Şekil 11 ADC15V60 AC Güç Kaynağı...34 Şekil 12 ADC36V60 AC Güç Kaynağı...35 Şekil 13 SNT150 AC Güç Kaynağı...35 Şekil 14 PLS6-C10/2 Devre Kesici...36 Şekil 15 Röle Modülü...36 Şekil 16 RS-232 İletişim Modülü...37 Şekil 17 MC35 GSM Terminali...38 Şekil 18 GSM Anteni...39 Şekil 20 Ultrasonik Rüzgar Sensörleri Montaj Adaptörü...47 Şekil 21 WMT50 Ultrasonik Rüzgar Sensörü...49 Şekil 22 Sıcaklık ve Bağıl Nem Sensörü...51 Şekil 23 DTR502 radyasyon kalkanı içinde Sıcaklık ve Bağıl Nem Sensörü, direğe montaj aksesuarıyla beraber (DTR502P44).51 Şekil 24 PMT16A Basınç Sensörü...52 6
Bölüm 1 Genel Bilgiler Şekil 25 RG367 Yağış Ölçeri... 53 Şekil 26 DKP115FE ayağına kurulu RG367-1 Yağış Ölçeri... 54 Şekil 27 DKP12SUP1 sensör destek koluna kurulu EQ08-S Pyranometresi... 57 Şekil 28 CSD 3 Güneşlenme Müddeti Sensörü... 59 Şekil 29 Sensör desteğine kurulu CSD3 Güneşlenme Müddeti Sensörü60 Şekil 31 Yükleme Sihirbazı Karşılama Penceresi... 66 Şekil 32 Lisans Sözleşmesi Penceresi... 67 Şekil 33 Select Installation Folder Penceresi... 68 Şekil 34 Ready to Install Penceresi... 68 Şekil 38 Yükleme Tamamlandı Penceresi... 69 Şekil 36 Karşılama Penceresi... 70 Şekil 37 Lisans Sözleşmesi Penceresi... 71 Şekil 38 Customer Information Penceresi... 71 Şekil 39 Setup Type (Kurulum Türü) Penceresi... 72 Şekil 40 Ready to Install Penceresi... 73 Şekil 41 Installing MAWS Lizard Penceresi... 73 Şekil 42 Yükleme Tamamlandı Penceresi... 74 Şekil 43 Terminal Kablosunun Takılması... 76 Şekil 44 COM0 Terminal Konnektörü Pinleri... 77 Şekil 45 Terminal Ana Penceresi... 78 Şekil 46 Terminalde Raporun Görüntülenmesi... 79 Şekil 47 Address Book Penceresi... 81 Şekil 48 Adres Defterinde Seri Hat Bağlantısı Girişi Oluşturulması... 82 Şekil 49 Adres Defterinde TCP/IP Soketli Bağlantısı Girişi Oluşturulması84 Şekil 50 Adres Defterinde Çevirmeli Bağlantı Girişi Oluşturulması... 86 Şekil 51 Options Penceresi... 87 Şekil 52 Address Book Penceresi... 90 Şekil 53 Common Parameters Penceresi... 94 Şekil 54 Set Logger Time Penceresi... 96 Şekil 55 Setup Penceresi: Static Parameters Sekmesi... 97 Şekil 56 Static Parameters Penceresi... 99 Şekil 57 Calibration Penceresi... 100 Şekil 58 Offset Calibration Penceresi... 103 Şekil 59 Manual Calibration Penceresi... 104 Şekil 60 Bir Yükleme Konfigürasyon Dosyasının Seçilmesi... 107 Şekil 61 Kur Dosyası Yükleme Durumu... 107 Şekil 62 Setup File Download Progress İletişim Kutusu... 108 Şekil 63 Logshow Komutunun Çıktısı... 110 Şekil 64 Logstatus Komutunun Çıktısı... 111 Şekil 65 İndirilebilir Durumdaki Günlük Dosyaları Listesi... 114 Şekil 66 Log File Download Settings Penceresi... 115 Şekil 67 Log File Download Progress İletişim Kutusu... 116 Şekil 68 Dönüştürülebilir Durumdaki Günlük Dosyaları Listesi... 117 Şekil 69 Log File Conversion Settings... 118 Şekil 70 Auto Download Settings Penceresi... 119 Şekil 71 Otomatik İndirme İlerleme Durumu... 122 Şekil 72 Auto Download Status Penceresi... 122 Şekil 73 Delayed Reset Komut İstemi... 125 Şekil 74 QML Günlükçüsü Tekrar Başlat Düğmesi... 126 Şekil 75 Notepad de.bat Dosyasının Oluşturulması... 134 Şekil 76 WAA151 Anemometresi... 135 Şekil 77 WAA151 Anemometresinin Kurgusu... 139 Şekil 78 WAV151 Rüzgar Oku... 140 7
Kullanım Kılavuzu Şekil 79 WAV151 Rüzgar Okunun Kurgusu...143 Şekil 80 Margin Verifier...146 Şekil 81 Prob Bakımı...148 Şekil 82 HMH40-MAWS Tutamağı...149 Şekil 84 QML Günlükçüsü, Kapaksız hali...161 Şekil 85 QML Günlükçüsü Tekrar Başlat Düğmesi...165 Şekil 86 Settings Menüsü: Calibration Penceresi...167 Şekil 87 RS-232 Bağlantı Şeması...181 Şekil 88 Çift Portlu Modda Önerilen T Bağlantısı...181 Şekil 89 DSE101 Ethernet Modülü Bağlantı Şeması...181 Tablolar Listesi Tablo 1 DCP Kılavuz Takımının Yapısı...11 Tablo 2 İlgili Kılavuzlar...12 Tablo 3 20 Tablo 4 20 Tablo 5 20 Tablo 6 21 Tablo 7 21 Tablo 8 Analog Ölçüm Kanalları...28 Tablo 9 Güç Kanalları...28 Tablo 10 QML Günlükçüsünün Desteklediği TCP/IP Tabanlı Ağlar...40 Tablo 11 Minimum Sistem Gereksinimleri...65 Tablo 12 Minimum Sistem Gereksinimleri...69 Tablo 13 Araç Çubuğu Simgeleri ve İşlevleri...79 Tablo 14 AWS Client Options Penceresinde Bulunan Ayarlar...87 Tablo 15 Yardım Metinlerinin Yorumlanması (Doğru Söz Dizimi)...91 Tablo 16 Farklı Kullanıcı Düzeylerinde Erişilebilir Olan Komutlar...93 Tablo 17 Common Parameters Penceresi...94 Tablo 18 Kalibrasyon Pencerelerindeki Alanlar...101 Tablo 21 Günlük Girişi Durumu...110 Tablo 22 Günlük Dosyası İndirme Seçenekleri...115 Tablo 23 Günlük Dosyası Dönüştürme Seçenekleri...118 Tablo 24 Auto Download Settings Penceresi Ayarları...119 Tablo 25 Auto Download Status Penceresi Alanları...123 Tablo 26 LED Yanıp Sönme Sıklıkları ve Kart Durumu Seçenekleri...124 Tablo 27 Komut Kümesi...126 Tablo 28 Anemometre Periyodik Bakımı...136 Tablo 29 Rüzgar Oku Periyodik Bakımı...141 Tablo 30 WMT50 Sensörlerinin Periyodik Bakımı...144 Tablo 31 WS425 Sensörlerinin Periyodik Bakımı...146 Tablo 32 HMP45 Serisinin Periyodik Bakımı...147 Tablo 34 PMT16A Periyodik Bakımı...150 Tablo 35 Yağış Sensörlerinin Periyodik Bakımı...152 Tablo 36 Kar Seviyesi Sensörlerinin Periyodik Bakımı...153 Tablo 37 Pyranometrelerin Periyodik Bakımı...153 Tablo 38 Pyranometrelerin Periyodik Bakımı...154 Tablo 39 Pyranometrelerin Periyodik Bakımı...154 Tablo 40 Radyasyon Kalkanının Periyodik Bakımı...155 Tablo 41 Önerilen Arıza Giderme Aletleri...156 Tablo 42 LED in Yanıp Sönmesine Göre İşletim Modunun Belirlenmesi162 Tablo 43 Open Komutu parametreleri...163 8
Bölüm 1 Genel Bilgiler Tablo 44 Bazı Yaygın Bağlantı Sorunları ve Bunların Çözümleri... 164 Tablo 45 Hata İletileri... 165 Tablo 46 Sensor Calibration sekmesi sütunları... 168 Tablo 47 Sensör Durum Listesi... 168 Tablo 48 LED Yanıp Sönme Sıklıkları ve Kart Durumu Seçenekleri... 170 Tablo 49 176 Tablo 50 178 Tablo 51 QML Günlükçüsünün Genel Özellikleri... 181 Tablo 52 QML Günlükçüsünün Hassaslık Özellikleri... 183 Tablo 53 QML Günlükçüsü Standartlara Uygunluk... 183 Tablo 54 QMU101 Sensörü Çoklayıcısının Genel Özellikleri... 183 Tablo 55 QMU101 Sensörü Çoklayıcısının Hassaslık Özellikleri... 184 Tablo 56 QMU101 Sensörü Çoklayıcısı Standartlara Uygunluk... 184 Tablo 57 QMI108 Sayısal I/O Modülünün Özellikleri... 184 Tablo 58 QBR101C Pil Regülatörünün Özellikleri... 186 Tablo 59 ADC15V60 ın Özellikleri... 187 Tablo 60 ADC36V60 ın Özellikleri... 187 Tablo 61 SNT150 nin Özellikleri... 188 Tablo 62 PT2-PE/S 230AC-ST Şehir Şebekesi Elektriği Aşırı Gerilim Önleyicisinin Özellikleri... 188 Tablo 63 LAN arayüzü (DT-LAN-CAT.6+) aşırı gerilim koruması - Özellikler... 190 Tablo 64 PLS6-C10/2 Devre Kesicinin Özellikleri... 191 Tablo 65 12 Ah Yedek Pilin Özellikleri... 192 Tablo 66 MC35 GSM Terminalinin Özellikleri... 192 Tablo 67 GSM Anteninin Özellikleri... 193 Tablo 68 İzolasyonsuz RS-232 İletişim Modülünün Özellikleri... 193 Tablo 69 DSE101 Ethernet Modülünün Özellikleri... 194 Tablo 70 ENCRST542 Ekipman Kasasının Özellikleri... 194 9
Kullanım Kılavuzu BÖLÜM 1 GENEL BİLGİLER Bu bölümde, ürün (ürünler) ve bu kılavuz hakkında genel bilgiler verilmektedir. Bu Kılavuz Hakkında Bu kılavuz, DMİ 150 AWOS Ağı projesi çerçevesinde, 2008 yılında Vaisala tarafından sağlanan, temel veri toplama donanım ve yazılımı olan QML günlükçüsü ve aksesuarları ile QML nin çalıştırılması ve kayıtlı verilerin görüntülenmesi amacıyla kullanılan yazılım uygulamalarını açıklamaktadır. Bu kılavuz, QML201A veri günlükçüsü, Lizard Kur Yazılımı sürümleri 6.01 ve AWS Client yazılımı sürümü 6.01 e uygulanır. Veri toplama yazılımı ve teleölçüm hakkında detaylı bilgileri, ilave kullanım kılavuzları olan Vaisala HydroMet Veri Toplama Platformu Kullanım Kılavuzu Cilt 1, 2 ve 3 te bulabilirsiniz. Veri Toplama Platformu Dokümantasyonunun Yapısı Vaisala HydroMet Veri Toplama Platformu kılavuzu çeşitli kılavuzlara ayrılmıştır. Bunları sonraki sayfada Tablo 1 de görebilirsiniz. 10
Bölüm 1 Genel Bilgiler Tablo 1 DCP Kılavuz Takımının Yapısı Kılavuz Kod İçerik Kullanım Kılavuzu, Cilt 1 M210784EN Veri toplama platformu, QML günlükçüsü ve ilgili aksesuarlara genel bakış. Bilgisayar yazılımı kurulum talimatları. AWS Client yazılımı, YourVIEW Temel Görüntüleme Yazılımı işletim talimatları ve Lizard Kur Yazılımı temel kullanım bilgileri Kullanım Kılavuzu, Cilt 2 M210785EN Lizard Kur Yazılımı işletim talimatları Kullanım Kılavuzu, Cilt 3 M210933EN Lizard Kur Yazılımında teleölçüm ve sensör konfigürasyonu Kurulum Kılavuzu (Saha Ekipmanı) M210786EN Meteorolojik ve/veya hidrolojik sensörlerle birlikte Veri Toplama Platformu kurulum bilgileri Bu Kılavuzun İçeriği Bu kılavuz, gerekli değişikliklerle TMO 150 AWOS Ağı projesine uygun hale getirilen bir Kullanım Kılavuzu alt takımından ibaret olup, aşağıdaki bölümlerden oluşur: - Bölüm 1, Genel Bilgiler: Ürün (ürünler) ve bu kılavuz hakkında genel bilgiler verilir. - Bölüm 2, Ürüne Genel Bakış: Temel veri toplama donanım ve yazılımı hakkında tanıtıcı bilgiler verir. - Bölüm 3, Kurulum: Vaisala HydroMet Veri Toplama Platformu ile beraber kullanılacak bilgisayar yazılımının kurulumu hakkında bilgiler verir. - Bölüm 4, Vaisala HydroMet AWS Client (Otomatik Hava İstasyonu İstemcisi): QML günlükçüsünün kullanımı için Vaisala AWS Client yazılımının kullanımı hakkında bilgiler verir. - Bölüm 5, Lizard Kur Yazılımı: Lizard Kur Yazılımı ile bu yazılımın kur dosyası oluşturma işlemlerinde nasıl kullanılacağı hakkında temel bilgiler verir. - Bölüm 6, Arıza Giderme: Yaygın olarak karşılaşılan bazı sorunlar, bu sorunların olası nedenleri ile çözümleri hakkında bilgiler verir. - Bölüm 7, Teknik Bilgiler: QML günlükçüsü ile aksesuar modüller hakkında teknik bilgiler verir. 11
Kullanım Kılavuzu - Ek A Terimler Sözlüğü: Bazı genel meteorolojik ve teknik terimler ile şartnamede kullanılan terimlerin açıklamalarının bulunduğu bir terimler sözlüğü içerir. İlgili Kılavuzlar Tablo 2 İlgili Kılavuzlar Kılavuz Kodu M210784EN M210785EN M210933EN M210786EN Kılavuz Adı Vaisala HydroMet Veri Toplama Platformu Kullanım Kılavuzu, Cilt 1 Vaisala HydroMet Veri Toplama Platformu Kullanım Kılavuzu, Cilt 2 Vaisala HydroMet Veri Toplama Platformu Kullanım Kılavuzu, Cilt 3 Vaisala HydroMet Veri Toplama Platformu Kurulum Kılavuzu Emniyet Bu kılavuzda verilen, emniyetle ilgili dikkat edilmesi gereken önemli hususlar aşağıda verilmektedir: UYARI Ciddi bir tehlikeye karşı uyarır. Uyarı başlığı altında verilen talimatlar çok dikkatli okunmalı ve uygulanmalıdır. Aksi takdirde yaralanma, hatta ölüm olayları meydana gelebilir. DİKKAT Muhtemel bir tehlikeye karşı uyarır. Dikkat başlığı altında verilen talimatlar dikkatli okunmalı ve uygulanmalıdır. Aksi takdirde, ürün hasarı meydana gelebilir veya önemli veriler kaybolabilir. NOT Ürünün kullanımı ile ilgili önemli bilgilere dikkat çeker. Ürünle İlgili Emniyet Önlemleri Ürün, emniyet testine tabi tutulmuş olup, sevkıyattan önce fabrikada onaylanmıştır. Aşağıda verilen emniyet önlemleri genel önlemlerdir. 12
Bölüm 1 Genel Bilgiler Bunlar kılavuzun sadece bu kısmında verilmektedir. Bu önlemler, farklı işletim ve bakım aşamalarında personelin öğrenmesi ve uygulaması için tavsiye edilen önlemlerdir. UYARI Elektrik yüklü devrelere yaklaşmayınız. İşletim personeli daima emniyet kurallarına göre hareket etmelidir. Yetkili bakım personelinin dışında hiç kimse parça değişimi veya cihaz içinde ayarlar yapmamalıdır. Parça değişiminden önce cihazın elektriğini kesiniz. Cihaz elektriği kesilmiş bile olsa tehlikeli gerilim riski var olabilir. Yaralanmaları önlemek için elektriği kesmeden ve devre yüklerini boşaltmadan cihaza dokunmayınız. UYARI Tek başınıza servis yapmayınız. Yanınızda size yardım edecek bir kişi olmadan hiçbir şekilde, şebeke elektriği ile beslenen yüklü parça ve donanıma dokunmayınız. UYARI Yüksek gerilimle veya yüksek gerilim altında çalışan kişiler resüsitasyon yöntemlerini bilmek zorundadır. UYARI Elektrik yüklü sistemleri servislerini açık havada yapmayınız. Kasa hat gerilimi içeriyorsa üniteleri açık havada açmayınız. UYARI Tutuşabilir gazlar veya dumanların bulunduğu ortamlar gibi patlayıcı ortamlarda çalışmayınız. Patlayıcı ortamlarda elektrikli cihazların çalıştırılması emniyet açısından mutlak bir tehlike oluşturur. 13
Kullanım Kılavuzu UYARI Parça değişimi yapmayınız veya cihazda değişiklik yapmayınız. Ek tehlikeler doğurabileceğinden uygun olmayan parçaları cihaza takmayınız. Emniyet önlemlerinin alınmasını sağlamak için Vaisala veya Onarım Yetkili Temsilcisi ile temas kurunuz. UYARI Sadece sisteminizle birlikte gelen orijinal pillerle aynı tip pilleri kullanınız. DİKKAT Bağlantılarda değişiklik yapmayınız. Yanlış bağlantılar cihaza hasar verebilir ve doğru çalışmasını engelleyebilir. DİKKAT Patlama riskine karşı sadece doğru yedek pilleri kullanınız. Geri Bildirim Vaisala Müşteri Dokümantasyonu Ekibi, bu yayının kalitesi ve kullanılabilirliği hakkındaki görüş ve önerilerinizi almaktan memnuniyet duyar. Karşılaştığınız hataları veya iyileştirme ile ilgili önerilerinizi, bölüm, madde ve sayfa numarasını da göstererek bildiriniz. Görüşlerinizi bize aşağıdaki e-posta adresini kullanarak gönderebilirsiniz: manuals@vaisala.com. 14
Bölüm 1 Genel Bilgiler ESD Koruması Geri dönüşüm Elektrostatik Deşarj (ESD), elektronik devrelere açık veya gizli hasarlar verebilir. Vaisala ürünleri kullanım amaçlarına uygun olarak ESD korumalı ürünlerdir. Ancak, ekipman kasası içindeki parçalara temas edildiğinde ve bu parçaları çıkarıp takarken oluşacak elektrostatik deşarjlar ürüne hasar verebilir. Yüksek statik gerilim oluşturmamak için aşağıdaki önlemleri almalısınız: - ESD ye karşı hassas parçalarla, topraklaması düzgün şekilde yapılmış ve korumalı ESD tezgahında çalışınız. Bunun mümkün olmadığı hallerde, bir bileklik ve kartlara temas etmeden önce ekipman şasisine bağlayacağınız bir dirençli kordon ile topraklama oluşturunuz. Bu da mümkün değilse, kartlara temas etmeden önce diğer elinizle ekipman şasisinin iletken olan bir parçasından tutunuz. - Kartları daima uçlarından tutunuz ve parça kontaklarına temas etmekten kaçınınız. Geri dönüşümü sağlanabilecek her türlü maddeyi geri dönüşüme gönderiniz. Pilleri ve üniteyi yasal düzenlemelere uygun olarak bertaraf ediniz. Atık pilleri düzenli evsel çöplerle birlikte atmayınız. Ticari markalar Lisans Sözleşmesi Microsoft, Windows, Windows NT, Windows 2000 ve Windows XP, ABD ve/veya diğer ülkelerdeki Microsoft Corporation ın tescilli ticari markalarıdır. Her türlü yazılım hakkı Vaisala/üçüncü şahıslara aittir. Kullanıcı, yazılımı sadece geçerli tedarik sözleşmesi veya Yazılım Lisans 15
Kullanım Kılavuzu Sözleşmesinin belirlediği çerçevede kullanabilir. Yeniden Dağıtım Lisans Sözleşmesi QML günlükçüsü yazılımı, "lwip Hafif TCP/IP yığını" projesi ile üretilen TCP/IP yığını kullanır. Telif hakkı ve lisans bilgileri aşağıdaki gibidir: Telif Hakkı 2001, 2002 İsveç Bilgisayar Bilimleri Enstitüsü. Tüm hakları saklıdır. Kaynak ve ikili biçimlerde, değişiklik yapılarak veya değişiklik yapılmadan yeniden dağıtım ve kullanımına aşağıdaki şartlar dahilinde izin verilir: 1. Kaynak kodun yeniden dağıtımı yukarıda yazılı telif hakkı, şartların yer aldığı bu liste ve aşağıda açıklanan sorumluluğun reddi hükümleri ile birlikte yapılmalıdır. 2. İkili formda yeniden dağıtımda, yukarıda yazılı telif hakkı bilgileri, şartların yer aldığı bu liste ile aşağıda açıklanan sorumluluğun reddi hükümleri, dağıtım çerçevesinde verilecek belge ve/veya diğer materyallerde bulunmak zorundadır. 3. Önceden yazılı izin alınmaksızın, bu yazılım kullanılarak elde edilen ürünlerin onayı veya tanıtımında müellifin adı kullanılamaz. BU YAZILIM, YAZILIMIN MÜELLİFİ TARAFINDAN OLDUĞU GİBİ KOPYA OLARAK SAĞLANIR VE DOLAYLI TİCARET GARANTİLERİ VE BELİRLİ BİR AMACA UYGUNLUK DAHİL FAKAT BUNLARLA SINIRLI OLMAMAK ÜZERE HER TÜRLÜ AÇIK VEYA DOLAYLI GARANTİLERDEN FERAGAT EDİLİR. BU YAZILIMIN MÜELLİFİ HİÇBİR ŞART ALTINDA HER NE SEBEPLE OLURSA OLSUN DOĞRUDAN, DOLAYLI, ARIZİ, ÖZEL, İSTİSNAİ VEYA SONUÇ OLARAK ORTAYA ÇIKAN HİÇBİR HASARDAN (MAL VEYA HİZMET ALIMI YA DA DEĞİŞTİRİLMESİ, KULLANIM, VERİ VEYA KAR KAYBI YA DA İŞ KESİLMESİ DAHİL FAKAT BUNLARLA SINIRLI OLMAMAK ÜZERE), AYRICA BU YAZILIMIN KULLANIMINDAN DOĞAN, BÖYLE BİR HASAR İHTİMALİ BİLDİRİLMİŞ DAHİ OLSA, İSTER SÖZLEŞME, İSTER MUTLAK SORUMLULUK İSTERSE HAKSIZ FİİL (İHMALKARLIK VEYA BAŞKA HALLER DE DAHİL) OLSUN HİÇBİR YÜKÜMLÜLÜKTEN SORUMLU TUTULAMAZ. 16
Bölüm 1 Genel Bilgiler Garanti Belli ürünler için Vaisala garantisi sınırlı 1 yıllık garantidir. Normal yıpranma ve aşınma, olağanüstü işletim koşulları, hatalı taşıma veya kurulum, izinsiz modifikasyonlara bağlı olarak oluşan hasarlar bu garanti kapsamında değildir. Her bir ürüne ilişkin garanti detaylarını ilgili tedarik sözleşmesi veya Satış Koşullarında bulabilirsiniz. 17
Kullanım Kılavuzu BÖLÜM 2 ÜRÜNE GENEL BAKIŞ Bu bölümde, özellikler, aksesuarlar, sensörler ve ürün adlandırması hakkında tanıtıcı bilgiler verilmektedir. Vaisala HydroMet Veri Toplama Platformu, bu proje kapsamında, sabit montajda 10 m lik direklerle beraber kullanılabilecek istasyonlar içerir (MAWS301). Belli meteorolojik miktarların ölçümünü yapan ve özellikle Vaisala HydroMet Veri Toplama Platformlarıyla kullanım için seçilen bir sensör takımı, istasyonla beraber temin edilir. Vaisala HydroMet Veri Toplama Platformu MAWS301 MAWS301 Vaisala HydroMet Veri Toplama Platformu, özellikle ticari enerji veya iletişim ağlarının bulunmadığı ya da bunların kurulumunun çok pahalı olduğu uygulamalar için tasarlanmış yeni nesil bir AWS ürünüdür. Esnek ve ekonomik tasarımı, MAWS301 i meteoroloji uygulamaları için ideal çözüm yapan bir başka özellik olmaktadır. Aynı ve standart ekipmanı birçok farklı ihtiyaç için kullanma imkanıyla, eğitim maliyetinin düşürülmesi, yedek parça ve lojistik destek ihtiyacının azaltılması gibi yararlar sağlanmaktadır. MAWS301 ile yalnızca birkaç sensörün kullanılması yeterli olmaktadır. Bununla beraber, MAWS301, selyometre, görüş ve halihazır hava sensörleri ile su kalitesi probları gibi akıllı sensörler de dahil olmak üzere birçok sensörü bünyesine alabilecek şekilde, sahada dahi, yeni donanım takılmasına izin vermektedir. Aynı temel sistem, seçenekleri ve aksesuarlarıyla beraber, meteorolojik ve hidrolojik ağların her türlü ihtiyacına cevap verebilmektedir. 18
Bölüm 2 Ürüne Genel Bakış Sistem kurulumu, MAWS Lizard Kur Yazılımı ile yapılır. Ayrıca, Lizard yazılımında bazı genel sensör girişleri yapılmış olup bu girişler sisteme sınırlı sayıda yeni sensör eklenmesine izin vermektedir. Türkiye TMO 150 AWOS Ağı projesi sistem konfigürasyonu aşağıda Şekil 1 de gösterilmektedir. Yıldırım çubuğu WAA/WAV151/WAS425/WM50 Rüzgar sensörü, 10 m kablo ile birlikte (ısıtmalı) 10 m direk RG367 Isıtmalı Yağış Ölçeri GSM/GPRS anteni CSD 3 Güneşlenme Müddeti Sensörü EQ08-S Pyranometre MAWS Vaisala HydroMet Sistemi QMT103 Toprak sıcaklığı sensörü IRU9429S Kar seviyesi sensörü UVR1-B UV-B Pyranometre DKP12SUP2 Sensör kolu QMH102 Bağıl nem ve sıcaklık sensörleri, DTR502P44 radyasyon kalkanı içinde LAN hattı Meteoroloji Dairesi Arşivleme Ünitesi 5xQMT103 Yer sıcaklığı sensörü Şekil 1 TMO MAWS301 Tümleşik Sistemi MAWS301, kurulum ve bakımı kolay bir sistemdir. Bütün bağlantılar önceden bağlanmış bağlantılar kullanılarak kurulur. Sensörler, hızlı kurulum için hazır kablo ve konnektörler/contalarla donatılmıştır. Pil regülatörü, AC güç kaynağı ve parafudurlar gibi isteğe bağlı modüllerin tamamı bir kasa içerisinde bulunan bir DIN rayına kolayca monte edilir. 19
Kullanım Kılavuzu Ürün Adlandırması Aşağıdaki Tablolarda, TMO sisteminde ekipman için kullanılan adlandırma verilmektedir. Tablo 3 Kod/Tip MAWS Lizard MAWS AWS Client QCD101 MMOC QML201 QMU101 QMI108 ENCRST542 ENCSHIEL542 RSTLOCKSET APPK-SET100 Ortak Ad Kur yazılımı MAWS Terminali yazılımı Standart MAWS yazılım ve dokümantasyonunu içeren CD Meteoroloji Dairesi Görüntüleme ve Arşivleme Birimi (MetMan Gözlem Konsolu PC yazılımı) AWS Günlükçüsü Sensör Çoklayıcı birimi QML201 Sayısal I/O Modülü Paslanmaz çelikten ekipman kasası ENC542RST kasası için güneş radyasyonu kalkanı ENC542RST için anahtarlarıyla beraber iki kilit Kasa için montaj aksesuarları Tablo 4 Kod/Tip Ortak Ad DKP075SUP1 IRU9429S kar seviyesi sensörü için yarım boy sensör destek kolu DKP12SUP1 EQ08-S ve CSD 3 sensörü için sensör destek kolu (yarım boy) DKP12SUP2 EQ08-S, CSD 3 ve UVR1-B sensörü için sensör destek kolu (tam boy) DKP115FE Yağış ölçer ayağı. Toplam yükseklik: 1.5 m, sensörle birlikte. Çap: 60 mm. CSD1FIX CSD3 sensörü bağlama takımı. Tablo 5 Kod/Tip Ortak Ad 214131 64 MB Kompakt Flash bellek kartı ADC15V60 Şehir Şebekesi AC güç kaynağı ADC36V60 Rüzgar sensörü AC Güç Kaynağı, 36VDC 220566 (soket) 220567 (fiş) PT2-PE/S 230AC-ST 230 VAC, 50Hz aşırı gerilim koruma modülü SNT150 Yağış ölçer ısıtma güç kaynağı, 24VDC, 6,25A 221197 PLS6-C10/2, yağış ölçer ısıtma güç kaynağı devre kesici QMBATT12 Yedek pil takımı, 12 V, 12 Ah QBR101C Pil regülatörü 20
Bölüm 2 Ürüne Genel Bakış Tablo 6 Kod/Tip Ortak Ad DSU232 RS-232 modülü (çift), QML201 veri günlükçüsünde bir (1) modül DSE101 Ethernet iletişim modülü, QML201 veri günlükçüsünde bir (1) modül DT-LAN-CAT.6+ Ethernet arayüzü aşırı gerilim koruma modülü GPRS-M3 (MC35T) GSM/GPRS veri modemi. GSM Anteni 214275 GSM çift band tek yönlü anten (Calearo) 215242 İletişim cihazı güç kontrolü elektromekanik röle modülü Tablo 7 Kod/Tip PMT16A-SWD WAV/WAA151 WS425 WM50 QMH102 CSD3 (217078 QSD103) QMT103 QMT103 DTR502P44 QMT103 EQ08-S UVBR1-B IRU9429S RG367 Ortak Ad Hava basıncı sensörü Mekanik rüzgar yönü ve hız sensörü Isıtmalı ultrasonik rüzgar sensörü Isıtmalı ultrasonik rüzgar sensörü 10 m kablolu hava nem ve sıcaklık probu (HMP45D) Güneşlenme müddeti sensörü 10 m kablolu toprak sıcaklığı (TS) sensörü 5 m kablolu yer sıcaklığı (TG) sensörü Hava nem ve sıcaklık probu radyasyon kalkanı, sensör destek koluyla beraber 5 m kablolu yer sıcaklığı (TG) sensörü Küresel güneş radyasyonu sensörü, ISO 1. sınıf Ultraviyole B Pyranometre Ultrasonik kar seviyesi sensörü Isıtmalı yağış ölçer (bağımsız), 0,2 mm plastik boşaltma kovasıyla beraber 21
Kullanım Kılavuzu Veri Toplama Donanım Bu bölümde, temel veri toplama donanımı hakkında tanıtıcı bilgiler verilmektedir. ENCRST542 Kasası ENCRST542, paslanmaz çelikten mamul beyaz renkli bir kasadır. ENCRST542 sağlam bir kasadır. Kasa içine, QML201A Günlükçüsü, çoklu iletişim ekipmanı, pil şarj aleti ve farklı boyutlarda, kapasiteleri 52 Ah'ye kadar çıkan, bakım gerektirmeyen kurşun asitli piller yerleştirilebilmektedir. ENC542PLM Kasası 22
Bölüm 2 Ürüne Genel Bakış ENCRST542 Kasası ENCRST542 kasasına, şehir şebekesi güç kaynağı ile iletişim hatları koruma cihazları gibi isteğe bağlı cihazlar da takılabilmektedir. Cihazların tamamı, çıkarması kolay DIN raylarına monte edilerek kasaya takılmaktadır. Yalnız yedek pil bunun dışındadır. Yedek pil, vidayla sabitlenen bir montaj kelepçesi ile takılmaktadır. Kasanın sahip olduğu modüler tasarım, isteğe bağlı cihazların kasaya iki düzeyde takılmasına imkan tanımaktadır. Bu kurulum modülleri bakım veya değiştirme amaçlarıyla kolayca çıkarılabilmektedir. Ekipman montaj çerçevesi paslanmaz çelikten yapılmıştır. Bu paslanmaz çelik malzeme ayrıca mükemmel topraklama sağlamaktadır. Kasa malzemesi aşınma, ultraviyole radyasyonu, belli başlı kimyasallar ve atmosferik ajanlara karşı oldukça dirençlidir. Kasa kapağının sızdırmazlığı, ekstrüde poliüretan köpük conta ile sağlanır. Kapağın, anahtarlı iki kilidi vardır. Koruma derecesi en az IP 65 (muadili NEMA 4X) tir - bir başka deyişle, toz geçirmez özelliklidir ve su püskürtmelerine karşı sızdırmazdır. Kasa malzemesi kendi kendine sönen özelliktedir. ENCRST542 kasaları, isteğe bağlı metal radyasyon kalkanı beyaz renklidir ile donatılabilmektedir. Bu kalkan, aşırı güneş ışıması veya buz, ağaç dalları, vb. gibi düşen parçalara karşı ilave koruma sağlamaktadır. Buna ilaveten, standart olarak, beyaz renkli bir arka levha vardır. Bu levha da aşırı güneş ışımasına karşı ilave koruma sağlamaktadır. Kasada, taban levhası üzerine takılı isteğe bağlı bir basınç kompanzasyon elemanı bulunmaktadır. Bu eleman, sıcaklık farklarına 23