Çin Halk Cumhuriyeti Doğal Taş Sektörü

Çin Halk Cumhuriyeti Doğal Taş Sektörü ÜLKE RAPORU Ahmet Barış Ünel

ÇİN HALK CUMHURİYETİ GENEL BİLGİLER Çin Halk Cumhuriyeti 1,34 milyar nüfusa sahip, yüzölçümü bakımından dünya üçüncüsü, idari olarak 22 eyalet, 5 otonom bölge ve 4 belediyeye ayrılmış olan ve 1949 yılından beri Çin Komünist Partisi tarafından yönetilen bir devlettir. Çin de 22 Eyalet vardır. Bunlar; Anhui, Fujian, Gansu, Guangdong, Guizhou, Hainan, Hebei, Heilongjiang, Hubei, Hunan, Jiangsu, Jiangxi, Jilin, Liaoning, Qinghai, Shaanxi, Shandong, Shaanxi, Shanxi, Tayvan, Zhejiang, ve Yunnan'dır. Başlıca şehirleri; Şanghay, Pekin, Guangzhou, Shenzen, Dongguan ve Tianjindir. Çin'in nüfusu azalarak artmaya devam etmektedir. Çin, maden ve mineraller yönünden zengin bir ülkedir. 17 maden ve mineral türünde dünya lideri konumundadır. Sahip olduğu kömür rezervleri ve hidroelektrik güç potansiyeli bakımından dünya birincisidir. Toplam enerji ihtiyacının %70'i kömürden elde edilmektedir. Çin önemli bir ham petrol ithalatçısıdır. Tablo 1. Çin Genel Bilgiler Resmi Adı Başkenti Yönetim Devlet Başkanı Hükümet Başkanı Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) Pekin Komünist tek parti yönetimi Hu Jintao (15 Mart 2003'ten beri) Wen Jiabao (16 Mart 2003 ten beri) Nüfus 1,34 milyar (2013) Dil Mandarin (Pekin Lehçesi) İnançlar Ateist (Resmi), Taoist-Budist, Hristiyan %3-4, Müslüman %1-2 Yüzölçümü Başlıca Şehirleri Komşuları 9 596 961 km² Şanghay (16,5 milyon), Pekin (12,2 milyon), Guangzhou (8,8 milyon), Shenzen (9 milyon), Dongguan (6,5 milyon), Tianjin (5,2 milyon) Afganistan, Bhutan, Birmanya, Hindistan, Kazakistan, Kırgızistan, Kuzey Kore, Laos, Moğolistan, Nepal, Pakistan, Rusya Federasyonu, Tacikistan, Vietnam Telefon Kodu +86 Resmi Web Sitesi www.gov.cn EIU, China Country Report

ÇİN GENEL EKONOMİK DURUM Çin, merkezi planlamadan ayrıldığı 1978 yılından bu yana ortalama %10 büyüyen, IMF raporlarına göre 2016 itibariyle dünyanın bir numaralı ekonomisi olacağı öngörülen, özellikle son yıllarda yabancı sermayeyi çekme konusundaki başarısı göze çarpan bir ülkedir. Ama Çin in son 10 yıldaki yükselişi tarihte ilk kez gerçekleşmemektedir. Ekonomik büyümenin hızı istikrarlı değildir. Çin yabancı ve yerli yatırımlara eşit muameleyi sağlayan " Milli Muamele" ilkesini uygular. 1980 li ve 1990 lı yıllarda Guandong eyaleti ve genel olarak İnci Nehri Deltası en hızlı büyüyen bölge olmuştur. Gelişmekte olan ülkelere yapılan yatırımların başında Çin yer alır. Dış ticaret kanunu 1995 te yürürlüğe girmiştir. İthalatta yerli üretimi korumak ve döviz rezervini kontrol etmek amacıyla plan önemini sürdürür. Dış ticarette denge politikası izlemeyi amaçlayan Çin, son on yıldaki atılımıyla ABD den sonra dünyanın ikinci büyük ekonomisi olmuştur. IMF tahminlerine göre 2016 yılında Çin in dünya üretimindeki payının % 18 olacağı tahmin edilmektedir. 2011 yılında küresel büyümenin %35'i Çin kaynaklı olmuştur. Tablo 2. Çin Ekonomik Veriler GSYİH- DÜNYA 8,4 trilyon $ (2012) - 2. sırada SIRALAMASI 9,5 trilyon $ (2013 EIU tahmini) NÜFUS 1,34 milyar kişi KİŞİ BAŞINA GSYİH 6,290 $ (2012) 7.080 $ (2013 EIU tahmini) GSYİH BÜYÜME % 7,8 (2012) HIZI % 7,5 (2013 EIU tahmini) İHRACAT 1,97 trilyon ABD $ (2012) 2,13 trilyon ABD $ (2013 EIU tahmini) İTHALAT 1,65 trilyon ABD $ (2012) 1,76 trilyon ABD $ (2013 EIU tahmini) ENFLASYON ORANI % 2,5 (2012) % 3,0 (2013) DIŞ BORÇ 728,0 milyar ABD $ (2012) 779,1 milyar ABD $ (2013 EIU tahmini) TOPLAM 3,3 trilyon ABD $ (2012) REZERVLER 3,5 trilyon ABD $ (2013 EIU tahmini) TOPLAM FDI 1.019,7 milyar ABD $ (2012) STOĞU 1.284,7 milyar ABD $ (2013 EIU tahmini) ÜLKEYE GİREN DOĞRUDAN 307,9 milyar ABD $ (2012) YATIRIM TUTARI (YILLIK) 265,0 milyar ABD $ (2013 EIU tahmini YURTDIŞI DOĞRUDAN YATIRIM TUTARI (YILLIK) 116,8 milyar ABD $ (2012) 125,2 milyar ABD $ (2013 EIU tahmini) TOPLAM İŞGÜCÜ 798,5 milyon kişi (2012)

İŞSİZLİK ORANI % 6,5 (2012) % 6,4 (2013 EIU tahmini) PARA BİRİMİ - Yuan (Renminbi), 1 $ = 6,11 RMB (2013 sonu) PARİTESİ DÜNYA BANKASI İŞ YAPMA 91 inci sırada yer almaktadır. KOLAYLIĞI SIRALAMASI (Hong Kong 2.sırada, Tayvan 16. Türkiye 71. sırada yer GSMH NİN SEKTÖREL DAĞILIMI almaktadır.) Tarım % 10,1, Sanayi % 46,8, Hizmetler % 43,1 DOĞAL KAYNAKLAR* BAŞLICA SANAYİ DALLARI* BAŞLICA TARIMSAL KAYNAKLAR* Ana Kaynak: Economist Intelligence Unit Kömür, demir cevheri, petrol, doğalgaz, civa, kalay, volfram, magnez, vanadyum, manyetit, alüminyum, kurşun, çinko, nadir toprak elementleri, uranyum, su gücü potansiyeli (dünyada 1.sırada) Madencilik, demir, çelik, alüminyum, kömür madenciliği, makine üretimi, silah sanayi, tekstil, petrol, çimento, kimyasallar, gıda işleme; oyuncak, ayakkabı, elektronik gibi tüketici ürünleri; otomotiv,raylı taşıma, gemi ve havayolu taşımacılığı; telekomünikasyon, uydu (endüstriyel çıktılarda gayrisafi kıymet açısından 1.sırada) Pirinç, buğday, patates, mısır, yer fıstığı, çay, darı, arpa, elma, pamuk, yağlı tohum, domuz, balık (tarımsal çıktılarda gayrisafi kıymet açısından 1.sırada) Yıllar GSYİH (Milyar $) Büyüme (%) Kişi Başına Enflasyon Oranı (%) İhracat (Milyar $) İthalat (Milyar $) Gelir ($) 2001 1.317 8,3 1.050-0,3 266,1 232,1 2002 1.456 9,1 1.160-0,4 325,7 281,5 2003 1.651 10 1.310 3,2 438,3 393,6 2004 1.943 10,1 1.530 2,4 593,4 534,4 2005 2.287 11,3 1.790 1,6 762,5 628,3 2006 2.793 12,7 2.180 2,8 969,7 751,9 2007 3.504 14,2 2.720 6,5 1.220 904,6 2008 4.547 9,6 3.510 1,2 1.434,6 1.073,9 2009 5.105 9,2 6.869 1,9 1.203,8 954,3 2010 5.950 10,4 7.622 4,6 1.581,4 1.327,2 2011 7.212 9,3 8.446 4,1 1.903,8 1.660,3 2012 8.097 7,7 9.234 2,5 2.066 1.789,9 2013 9.286 7,7 10.056 2,5 2.210 1.950 2014 10.512 7,2 10.934 2,6 - - Kaynak: Economist Intelligence Unit (EIU)

ÇİN DIŞ TİCARET Çin dünyanın bir numaralı tedarikçisi ve ihracatçısıdır. 2013 yılında da önceki yıllarda olduğu gibi hem ithalatında hem de ihracatında artış yaşanmış; 2012 yılında 2,05 trilyon dolar olan ihracatı, 2013 yılında 2,21 trilyon dolar olmuş; 1,81 trilyon dolar olan ithalatı ise yine artış göstererek 1,95 trilyon dolar olmuştur. Çin'in dış ticaret hacmi ise 2013 yılı için 4,16 trilyon dolardır. 2013 yılına ait toplam dış borç 848 milyar dolar olurken 2014 yılındaki tahmini dış borcun 900 milyar doları bulması beklenmektedir. Tablo 3. Çin Dış Ticaret Göstergeleri (milyon $) YIL İHRACAT İTHALAT DENGE HACİM 2009 1.202.047 1.003.893 198.154 2.205.940 2010 1.578.444 1.393.909 184.535 2.972.353 2011 1.899.280 1.741.430 157.850 3.640.710 2012 2.050.052 1.817.648 232.404 3.867.700 2013 2.210.522 1.949.935 260.587 4.160.457 Kaynak: Global Trade Atlas ÇİN İN DIŞ TİCARETİNDE BAŞLICA ÜRÜNLER VE ÜLKELER Başlıca İhraç Ürünleri: Makine ve ulaşım araçları (%47), Diğer tüketim ürünleri (%15), Tekstil ve hazır giyim (%13), Diğer yarı mamuller (%7), Kimyasallar (%6) Başlıca İthal Ürünleri: Makine ve ulaşım araçları (%38), Maden cevherleri ve mineral yakıtlar (%25), Kimyasallar (%11) İhracatında İlk 5 Ülke: AB (%20,5), ABD (%17,7), Hong Kong (%13,4), ASEAN (%8), Japonya (%8) Türkiye nin Payı %0,8 İthalatında İlk 5 Ülke: Japonya (%13,2), AB (%11,4), ASEAN (%10,4), G.Kore (%10), Tayvan (%9,4) Türkiye nin Payı %0,13 ÇİN - İHRACAT Hong Kong, Çin'in ihracatında en önemli ülkedir. 2013 yılında Hong Kong a olan ihracatı 2012 yılına göre %18,9 büyüyerek 384,85 milyar dolar olmuş ve ilk kez ABD nin önüne geçerek en önemli ticaret ortağı konumuna gelmiştir. Diğer önemli alıcılar; ABD, Japonya, Kore, Almanya ve Hollanda'dır. Türkiye, 2013 yılında Çin in ihracatında %0,8'lik payı ve 17,75 milyar dolar ile 26. sıradadır. Çin'in ihraç ettiği başlıca kalemler; otomatik bilgi işlem

makineleri, üniteleri; telli telefon-telgraf için elektrikli cihazlar; yolcu, gezinti, yük gemileri yer almaktadır. Tablo 4. Çin'in İhracat Değerleri - Ülkeler Bazında (1.000 $) 2010 2011 2012 2013 2012-2013 DEĞER DEĞER DEĞER DEĞER Değişim (%) 1 Hong Kong 218.301.360 267.983.737 323.638.485 384.854.022 18,91% 2 ABD 283.780.323 325.010.988 352.632.716 369.111.212 4,67% 3 Japonya 121.043.965 148.268.708 151.735.073 150.388.804-0,89% 4 Kore 68.766.311 82.920.308 87.710.727 91.196.702 3,97% 5 Almanya 68.047.133 76.399.999 69.186.785 67.364.998-2,63% 6 Hollanda 49.704.161 59.499.691 58.929.177 60.328.824 2,38% 7 Birleşik Krallık 38.767.054 44.122.055 46.308.165 50.957.385 10,04% 8 Rusya 29.612.074 38.903.018 44.072.785 49.601.249 12,54% 9 Vietnam 23.101.556 29.091.568 34.222.180 48.594.333 42,00% 10 Hindistan 40.913.958 50.536.416 47.745.207 48.449.347 1,47% 11 Malezya 23.802.061 27.886.048 36.527.632 45.931.114 25,74% 12 Singapur 32.347.238 35.570.137 40.875.276 45.879.931 12,24% 13 Tayvan 29.674.922 35.109.073 36.787.624 40.664.980 10,54% 14 Avustralya 27.220.264 33.910.013 37.768.617 37.563.451-0,54% 15 Endonezya 21.953.565 29.220.944 34.295.054 36.948.166 7,74% 16 Brezilya 24.460.652 31.836.677 33.421.364 36.192.015 8,29% 17 B.A.E 21.235.461 26.812.848 29.576.469 33.403.421 12,94% 18 Tayland 19.741.222 25.694.604 31.219.532 32.739.436 4,87% 19 Kanada 22.216.134 25.266.590 28.126.997 29.224.021 3,90% 20 Meksika 17.872.653 23.975.906 27.521.323 28.971.171 5,27% 26 Türkiye 11.942.037 15.613.705 15.589.451 17.755.350 13,89% Diğer 383.259.647 464.755.402 482.162.250 504.402.726 4,61% TOPLAM 1.577.763.751 1.898.388.435 2.050.052.889 2.210.522.658 7,83% Kaynak: www.trademap.org ÇİN - İTHALAT Çin'in ithalatında Kore, Japonya, Tayvan, A.B.D, Avustralya, Almanya gibi ülkeler ilk sıralarda yer almaktadır. 2013 yılı için ithalat değeri %7,3 büyüyerek 1,95 trilyon dolar olmuştur. 2012 yılına göre, Çin'in Japonya, Suudi Arabistan, Rusya, Tayland, Angola, Endonezya ve Fransa dan ithalat değerlerinde bir düşüş gözlenirken İsviçre, Tayvan, Avustralya ve A.B.D den olan ithalatında bir artış yaşanmıştır. Türkiye, Çin'in ithalatında %0,23'lük payı ile 49. sırada yer almıştır. 2013 yılına göre; Çin'in Türkiye'den ithalatı %27,6'lık bir büyümeyle 4,5 milyar dolar olmuştur.

Tablo 5. Çin'in İthalat Değerleri - Ülkeler Bazında (1.000 $) 2010 2011 2012 2013 2012-2013 DEĞER DEĞER DEĞER DEĞER Değişim (%) 1 Kore 138.339.223 162.716.843 168.559.006 183.023.983 8,58% 2 Japonya 176.736.084 194.567.856 177.883.358 162.378.677-8,72% 3 Çin (re-import) 106.867.897 122.614.384 143.013.771 157.492.530 10,12% 4 Tayvan 115.733.646 124.910.647 132.201.370 156.586.943 18,45% 5 ABD 102.734.185 123.124.010 133.782.813 153.606.906 14,82% 6 Avustralya 61.105.168 82.667.477 84.607.007 98.593.122 16,53% 7 Almanya 74.251.272 92.726.220 92.037.540 94.242.277 2,40% 8 Malezya 50.430.150 62.136.640 58.268.251 60.071.067 3,09% 9 İsviçre 17.108.296 27.287.232 22.879.648 56.127.579 145,32% 10 Brezilya 38.099.447 52.386.750 52.067.196 53.747.503 3,23% 11 S. Arabistan 32.829.048 49.467.520 54.861.126 53.488.557-2,50% 12 Güney Afrika 14.896.422 32.095.190 44.616.483 48.352.465 8,37% 13 Rusya 25.913.994 40.362.600 44.003.404 39.617.333-9,97% 14 Tayland 33.193.365 39.039.796 38.486.663 38.521.895 0,09% 15 Angola 22.815.049 24.922.180 33.492.628 31.955.188-4,59% 16 Endonezya 20.795.189 31.337.084 32.017.152 31.486.227-1,66% 17 Singapur 24.728.920 28.139.649 28.550.652 29.966.599 4,96% 18 İran 18.300.891 30.332.973 24.918.093 25.404.912 1,95% 19 Kanada 14.921.961 22.167.123 23.255.542 25.219.180 8,44% 20 Fransa 17.116.565 22.078.793 24.240.638 23.116.437-4,64% 49 Türkiye 3.164.059 3.123.228 3.522.088 4.495.130 27,63% Diğer 267.985.541 354.612.378 379.704.923 422.440.177 11,25% TOPLAM 1.396.001.565 1.743.394.866 1.817.648.763 1.949.934.687 7,28% Kaynak: www.trademap.org ÇİN - TÜRKİYE DIŞ TİCARET Türkiye nin 2013-2014 dönemi için belirlediği hedef ülkelerden bir tanesi de Çin dir. Çin; Uzakdoğu daki en büyük ortağımız ve en çok ithalat yaptığımız ikinci ülkedir. Türkiye nin Çin e ihracatı yıllar itibariyle artış göstermekle birlikte, potansiyel bakımından yeterli görünmemektedir. 2000 yılında sadece 96 milyon Amerikan doları olan Türkiye nin Çin e ihracatı, 2012 yılında 2,83 milyar dolarken 2013 yılında 3,6 milyar dolar olmuştur. Türkiye'nin Çin'e ihracatının istenen seviyeye ulaşmamasının sebepleri olarak; bölge içi ticaretin çok güçlü olması, Türkiye ile Çin arasında özel ticaret anlaşmalarının olmaması, ihracatçı firmalarımızın Çin pazarıyla ilgili yeterli bilgiye ve stratejiye sahip olmaması görülebilir.

Türkiye nin Çin e ihracatının yapısı incelediğinde, Çin ekonomisinin ihtiyaç duyduğu hammaddeler ve kimyasallar ağırlıklı bir yapının olduğu görülmektedir. Bu kapsamda, mermer ve doğal taş, krom cevherleri, bakır cevherleri, kurşun cevherleri, manganez ve kimyasallar Türkiye nin Çin e temel ihraç ürünlerini oluşturmaktadır. Çin ile ticari ilişkiler ithalat ağırlıklı bir gelişim izlemektedir. Türkiye nin Çin den ithal ettiği ürün çeşidi fazladır. Öne çıkan kalemler; otomatik bilgi işlem makineleri ve aksamı, telli telefontelgraf için elektrikli cihazlar, elektrikli ses/görüntülü işaret cihazlar, elektrik konvertisörleri, pamuk, oyuncak, televizyon alıcıları, iplik ve oto yedek ürünleridir. TÜRKİYE İLE EKONOMİK VE TİCARİ İLİŞKİLER Anlaşmalar: Ticaret Anlaşması Ekonomik, Sınaî ve Teknik İşbirliği Anlaşması Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması Hayvan Sağlığı ve Karantina Anlaşması Türkiye Cumhuriyeti ile Çin Halk Cumhuriyeti Arasında İkili Ticari ve Ekonomik İşbirliğinin Genişletilmesi ve Derinleştirilmesine İlişkin Çerçeve Anlaşması Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ile Çin Halk Cumhuriyeti Merkez Bankası Arasında Swap Anlaşması T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı ile Çin Kalkınma Bankası Arasında Mali İşbirliği Çerçeve Anlaşması Protokoller: DTM ile MOFTEC Arasında Ticari İstişare Mekanizması Kurulması Hakkında Mutabakat Zaptı Türkiye - Çin 16. Dönem KEK Toplantısı Mutabakat Zaptı Altyapı, Müteahhitlik ve Teknik Müşavirlik Protokolü Dış Ticaret Müsteşarlığı İthalat Genel Müdürlüğü ile ÇHC İthalat-İhracat Ticaret Bürosu Arasında İşbirliği Sağlanmasına Yönelik Protokol Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti İle Çin Halk Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Üçüncü Ülkelerde Altyapı İnşaatı ve Teknik Müşavirlik Alanlarında İşbirliğinin Artırılmasına İlişkin Mutabakat Zaptı

Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı ile Çin Halk Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı Arasında İkili Ticari ve Ekonomik İşbirliği Orta ve Uzun Dönem Kalkınma Planı İçin Ortak Araştırma Başlatılmasına Yönelik Mutabakat Zaptı Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı ile Çin Halk Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı Arasında Yeni İpekyolu Bağlantısı Ortak Çalışma Grubu Kurulmasına İlişkin Mutabakat Zaptı BDDK ile Çin Bankacılık Düzenleme Komisyonu Arasında Sınır Ötesi Krizlere Müdahalede Bankacılık İşbirliği Protokolü Türkiye Cumhuriyeti Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile Çin Halk Cumhuriyeti Kalite Kontrolü, Denetim ve Karantina Genel İdaresi Arasında Türkiye den Çin e Gönderilen Tütünün Bitki Sağlığı Şartları Konusunda Protokol DOĞAL TAŞ SEKTÖRÜ Doğal taş sektörü madencilik sektörünün alt sektörlerinden olan, kullanım alanlarının özellikle inşaat ve dekorasyon sektörlerinde yaygınlaşmasıyla üretimi ve tüketimi hızla artan ve böylece ülke ekonomisine önemli bir katkısı olan sektör dalını ifade eder. Öne çıkan doğal taşlar; mermer, traverten, granit, kireç taşı, oniks, kayağan taşı, kalker, konglomera diyabaz, serpantin, tektonik breş ve bazalttır. Traverten genellikle dış alanlarda; kalker, işlenmesi zor olmasına rağmen iç ve dış mekânlarda; Oniks (su mermeri), iç mekânlarda; granit; genellikle dış kaplama ve yer döşemede; serpantin, dış cephelerde kullanılır. DÜNYA DOĞAL TAŞ TİCARETİ 2013 yılında dünya doğal taş ithalatı 19,5 milyar dolar olup, başlıca ithalatçı ülkeler; % 16,6 lık payıyla ABD, %15,1 lik payıyla Çin, % 5 lik payıyla Japonya, % 3,7 lik payıyla Güney Kore, %3,7 lik payıyla Almanya ve % 3,6 lık payıyla S. Arabistan'dır. Bu ülkeleri Birleşik Krallık, Fransa, İtalya ve Birleşik Arap Emirlikleri izlemektedir. 2012 yılında dünya doğal taş ithalatı 17,8 milyar dolar iken 2013 yılında bir önceki yıla göre % 9,4 yükselmiştir. Dünya doğal taş ihracatı ise; 2013 yılında toplam 20,5 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Çin %32,1 lik payıyla birinci sırada yer alırken; İtalya %12,2'lik payıyla ikinci sırada, Türkiye %10,8 lik payıyla üçüncü sırada yer almaktadır. Bu ülkeleri Hindistan, Brezilya, İspanya, Portekiz, Mısır ve Yunanistan izlemektedir. ABD, dünya doğal taş ihracatında 2013 verilerine göre, %0,8 lik payıyla 13. sırada yer almaktadır.

ÇİN DOĞAL TAŞ SEKTÖRÜ Çin, ülkeler arasında doğal taş üretimi bakımından %21,5 lik payıyla ilk sıradadır ve dünyadaki blok mermer ve traverten ithalatının yarısından çoğunu gerçekleştirmektedir. Çin şu anda dünyanın en büyük mermer ithalatçısı ve ihracatçısı konumundadır. Dünya mermer ve doğal taş pazarlarının yapısı sebebiyle işlenmiş ürün alıcıları ve blok alıcıları farklıdır. Örneğin ABD, Japonya, Almanya ve İngiltere blok alıcısı değillerdir. Mermer doğal taş kültürü yani üretimi ve işletmeciliği gelişmediği için diğer ülkelerden işlenmiş mermer ve traverten talep ederler. Çin'deki durum ise farklıdır. İşlenmiş ürünlerin ülkeye girişinde yüksek vergilerle karşılaşılır ve üretim maliyetleri de çok düşüktür. Bu yüzden Çin'e işlenmiş ürün ihracatı yapmak neredeyse imkânsızdır. Ayrıca Çin'de dünyanın en büyük granit ve traverten işleme kapasitesi bulunmaktadır, bu yüzden de blok mermer traverten ihracatı açısından Çin, Türkiye için çok uygun bir pazardır. Çin aldığı blokları işleyip, çoğunu kendi iç piyasasında tüketir. Buna rağmen Çin sadece kendi iç tüketimi için değil, ihracat için de blok mermer ve traverten alımı yapar. Bu sebeple Çin, Türkiye'nin hem en iyi müşterisi hem de rakibidir. Çin'in doğal taş alımlarını ürün bazında incelediğimizde blok ürün ithalatının belirgin ağırlığını görürüz. Tablo 6. Çin'in Doğal Taş İthalatı - Ürün Gruplarına Göre (2013) ÜRÜN GRUBU ADI DEĞER (1000 $) MİKTAR (TON) Blok Granit 976.594 4.685.247 Blok Mermer Traverten 1.922.218 9.916.824 Kayağan taşı Blok 408 1.088 TOPLAM (BLOK) 2.899.220 14.603.159 İşlenmiş Granit 5.720 7.193 İşlenmiş Mermer Traverten 23.112 36.599 İşlenmiş Diğer Taşlar 5.018 5.144 İşlenmiş Kayağan taşı 991 347 Tabii Taşlardan Karo; Granül, Parça ve Tozlar 940 849 Tabii Taşlardan Kaldırım ve Döşeme Taşları 61 143 TOPLAM (İŞLENMİŞ) 35.842 50.275 GENEL TOPLAM 2.935.062 14.653.434 Kaynak: www.trademap.org Çin, enerji maliyetleri ve istihdam vergileri açısından ülke olarak diğerlerine göre avantajlı durumdadır. Çin pazarının çok büyük olması ve hızla gelişmeye devam etmesi, enerji maliyetlerinin, vergilerin ve emeğin fiyatının çok düşük olması, devletin destek vermesi, ihracat teşvikleri, Çin'in en büyük avantajlarındandır. Bunların yanında Çin üretim sürecinde,

ihtiyaçlarını bir bölgede toplayarak ucuza üretim yapmakta ve sektörel kümelenme yaratmaktadır. Bu da Çin'in mermer sektöründeki başarısının nedenlerinden biri olarak görülebilir. Ayrıca firmaların çoğu iç pazar için çalıştığı için krizlerden çok az etkilenir. Diğer yandan Çin'de kaliteli mermer rezervinin olmaması dezavantajdır. Çin, mermere göre daha az tercih edilen ve daha ucuz olan granit rezervlerine sahiptir. Çin sahip olduğu mermer işleme teknolojileri ve blok işleme konusundaki becerisiyle göze çarpar. Kalifiye iş gücü de Çin'in avantajlarından biridir. Sektörel kümelenme de Çin'in üretim sürecini daha kârlı hale getirir. Türkiye ise şu dönemde Çin'e yaptığı blok satıştan vazgeçmek istememektedir. Bunun altında yatan başlıca nedenler; Türkiye'nin teknoloji ve iş gücüne yaptığı az yatırım olarak görülebilir. Ayrıca kriz döneminden sonra Çin gibi ham blok alımı yapan ülkelere artarak yapılan satışlar kurtarıcı olarak görülmektedir. Çin deki mermer talebi doğu kesiminde yoğunlaşmıştır. Çin genelinde en büyük mermer tüketimi Şanghay'a aittir. Şanghay dışında mermer talebi yüksek olan diğer bölgeler Pekin, Quingdao, Hangzhou, Xiamen ve Guangzhou'dur. Çin de önümüzdeki 10 yılda, nüfusu 1 milyondan fazla 40 tan fazla yeni şehir olacağı göz önünde bulundurulursa; iç ve batı kesimlerinde de mermer talebinin artması öngörülmektedir. Xiamen, Çin 'in en büyük ve Dünya'nın en büyük 36. limanını barındıran, mermer sektörünün kümelendiği, hem Çin için hem de Dünya için doğal taş işleme ve ticaret merkezidir. 200'ün üzerinde doğal taş ithal eden şirket ve 4000'nin üzerinde fabrika barındırmaktadır. Çin doğal taş ticaretinin yaklaşık %60'ı Xiamen limanından karşılanmaktadır. Her yıl Mart ayında düzenlenen XIAMEN International Stone Fair Doğal Taş Fuarı, dünyanın en önemli fuarlarından birisidir. Aynı zamanda 'Stone Congress' adı altında bir kongreye de ev sahipliği yapar ve doğal taş sektörünün önde gelenlerini biraraya getirerek bilgi alışverişi sağlar. Xiamen'e yakın mesafede bulunan Shuitou, Çin'deki mermer fabrikalarının merkezi konumundadır. Burada hem Çinli mermer fabrikaları ve showroomları hem de başka ülkelerin mermer işleme fabrikaları bulunmaktadır. Xiamen, mermer ithalatının yarısından fazlasını Türkiye'den yapmaktadır. Genelde Çinli firmaların Türkiye'ye gelerek, ocakları ziyaret edip, blokları kendilerinin seçtikleri görülür. Xiamen Doğaltaş Fuarı, Xiamen Jinhongxin Exhibition Co., Ltd.tarafından düzenlenir ve Türkiye milli katılım organizasyonu Ege Maden İhracatçıları Birliği tarafından yapılmaktadır. Xiamen fuarına katılım, Çin pazarına girmek isteyen Türk firmalarının tanınırlılığı açısından çok önemlidir. Xiamen Uluslararası Doğal Taş Fuarı, Çin pazarında kendine yer edinmek isteyen firmalar için çok önemlidir. Xiamen Uluslararası Doğal Taş Fuarı katılımcı firma sayısı ve sergi alanı bakımından büyük ölçekli bir organizasyondur.

Xiamen'in Türkiye'den yaptığı ithalatın yaklaşık %90 ve fazlası blok mermer şeklinde olmaktadır. Xiamen'in Türkiye'den ithalatında Mermer, Traverten, Ekosin Su Mermeri ve Kireçli Taşlar ilk sırada yer almaktadır. Fuarı destekleyen kuruluşlar arasında China Council for the Promotion of International Trade, Xiamen Municipal Government, China Stone Material Association, China Chamber of Commerce of Metals Minerals & Chemicals Importers & Exporters, Xiamen Municipal Trade Development Bureau, China Council for the Promotion of International Trade, Xiamen Subcouncil sayılabilir. Çin'in diğer bir şehri olan Guangzhou ise nem ve sıcaklık nedeniyle mermer kullanımını gerektiren bir başka şehirdir. Türkiye'nin mermer ihracatı için, Guangzhou şehrindeki artan nüfus ve yapı sektöründeki hareketlilik avantaj olarak görülebilir. Bu bölgede de bej ve kahverengi renkler tercih edilmektedir. Guangzhou'nun da Türkiye'den ithalatında ilk sırada 2515 GTİP nolu Mermer Traverten Ekosin Su Mermeri ve Kireçli Taşlar gelmektedir. Shenzen de Guandong eyaletinden, Çin'in en büyük dış ticaret hacmine sahip şehridir. Shenzen limanı dünyanın en yoğun limanlarındandır. Xiamen şehrinden sonra, Türkiye'den en çok mermer ithal eden ikinci şehirdir ve mermer ithalatının %46'sını Türkiye'den yapmaktadır. Shenzhen'in Türkiye'den ithalatına baktığımızda; ilk sırada ve büyük oranda 2515 GTİP nolu ürünün yer aldığını görürüz. Yunfu da mermer işleme fabrikalarını barındıran ve plaka halinde satış yapılan bölümlerin bulunduğu bir diğer şehirdir. Bu şehirde Türk firmalarının da satış yaptıkları temsilcilikleri bulunmaktadır. Çin'de en çok tercih edilen renkler beyaz, krem ve sarı tonlarıdır. Özellikle sarı renk, Çin tarihindeki önemi nedeniyle en fazla tercih edilen renkler arasındadır. Açık renk mermer, özellikle bej rengi, Çin deki en çok talep edilen mermer rengidir. 1 Aşağıdaki tablolarda Çin'in ülkeler bazında doğal taş ihracat ve ithalat değerleri verilmektedir. Tabloya göre; Çin'in doğal taş ithalatında önde gelen ülkeler; Türkiye, Hindistan, Brezilya, Mısır ve İtalya'dır. 2012 yılında 2,64 milyar dolarlık doğal taş ithalatı yapan Çin; 2013 yılında 2,93 milyar dolarlık doğal taş ithalatı gerçekleştirmiştir. 1 Hasan Köse, Çin Halk Cumhuriyeti Bilgi Notu

Tablo 7. Çin'in Doğal Taş İthalatı - Ülkeler Bazında 2010 2011 2012 2013 ÜLKELER MİKTAR (ton) DEĞER (1000 $) MİKTAR (ton) DEĞER (1000 $) MİKTAR (ton) DEĞER (1000 $) MİKTAR (ton) DEĞER (1000 $) Türkiye 3.398.922 661.458 3.453.252 660.753 3.572.431 759.723 4.261.964 895.901 Hindistan 2.111.485 358.562 2.256.880 396.374 2.684.785 462.985 2.898.146 483.316 Brezilya 761.565 181.137 773.331 196.790 824.643 212.484 1.002.112 257.290 Mısır 1.689.601 178.150 1.879.907 207.009 1.866.099 228.237 1.853.952 232.003 İtalya 521.537 136.358 520.112 155.390 495.028 145.996 577.685 168.289 İspanya 748.820 138.849 922.823 186.167 785.887 169.052 634.115 149.568 İran 732.502 119.405 564.647 103.094 578.590 111.468 537.447 98.806 Pakistan 176.739 28.761 331.005 59.379 363.822 65.497 503.814 96.419 Portekiz 412.905 76.753 434.481 81.759 557.630 99.151 540.491 93.271 Finlandiya 214.005 37.519 290.989 52.939 336.189 60.832 315.773 61.328 Norveç 219.321 53.939 172.222 46.614 187.338 50.560 166.829 49.616 Yunanistan 373.246 82.011 385.208 82.747 211.932 43.301 208.763 46.944 Suudi Arabistan 24.674 13.721 42.929 23.616 48.068 24.698 98.121 40.099 Namibya 15.630 3.452 19.946 6.131 23.875 10.443 52.826 39.739 Almanya 154.439 25.461 247.209 45.932 145.559 25.670 201.224 36.176 Endonezya 131.188 21.001 177.083 28.527 103.814 18.390 128.755 21.688 Meksika 44.039 9.202 44.167 9.505 49.028 12.973 71.558 20.254 A.B.D 37.761 10.558 42.839 14.802 33.839 10.226 49.909 18.801 Japonya 47.446 15.818 47.667 14.644 45.649 14.047 50.033 16.524 Güney Afrika 78.284 17.363 64.665 13.811 63.355 13.461 63.579 13.016 Diğer 437.337 94.860 488.480 111.571 423.210 101.946 436.338 96.014 TOPLAM 12.309.213 2.257.594 13.131.219 2.484.761 13.443.635 2.641.140 14.653.434 2.935.062 Kaynak: www.trademap.org Çin'in doğal taş ihracatında önde gelen ülkeler ise; Kore, Japonya, A.B.D, Almanya, Hong Kong ve Suudi Arabistan dır. 2012 yılında 5,5 milyar dolarlık doğal taş ihracatı gerçekleştiren Çin'in 2013 yılında doğal taş ihracat değeri 6,5 milyar dolar olmuştur.

Tablo 8. Çin'in Doğal Taş İhracatı - Ülkeler Bazında 2010 2011 2012 2013 ÜLKELER MİKTAR DEĞER MİKTAR DEĞER MİKTAR DEĞER MİKTAR DEĞER (TON) (1000 $) (TON) (1000$) (TON) (1000$) (TON) (1000$) Kore 2.692.419 768.393 2.598.324 862.810 2.598.666 838.344 2.427.348 910.170 Japonya 1.140.777 613.307 1.097.612 690.279 1.048.560 734.763 1.013.493 778.844 ABD 585.354 482.454 563.848 745.907 598.203 681.688 668.866 761.776 Almanya 768.149 180.096 916.510 238.673 852.483 241.532 733.166 240.171 Hong Kong 268.723 94.461 259.630 94.786 245.931 142.990 222.643 223.733 Suudi Arabistan 268.267 63.227 323.803 119.189 377.723 145.132 413.063 217.631 Vietnam 469.171 118.693 523.244 129.169 401.110 115.289 469.724 181.738 Tayvan 649.996 134.073 1.382.712 158.531 1.434.553 135.201 945.309 169.030 Singapur 109.491 51.069 103.744 59.198 91.894 72.462 119.491 164.841 Hollanda 655.643 138.121 485.169 141.081 430.433 143.471 437.203 162.254 Birleşik Arap Emirlikleri 211.401 103.223 225.546 115.908 207.114 112.431 212.324 151.223 Malezya 104.874 53.147 105.466 86.716 96.152 92.390 105.742 128.670 Belçika 458.349 97.756 534.691 120.272 424.741 113.330 362.789 124.692 Rusya 180.598 77.068 233.077 92.922 254.761 114.052 248.334 120.890 Birleşik Krallık 240.540 94.074 246.627 107.994 183.598 100.364 226.807 119.719 Kazakistan 7.885 72.373 57.833 45.206 79.326 75.290 100.140 111.201 Avustralya 135.358 63.913 145.259 83.128 152.188 99.093 166.915 104.440 Kanada 110.408 74.944 111.378 94.398 121.757 99.241 119.498 97.663 Fransa 186.612 57.280 208.356 81.632 172.401 75.772 144.570 69.246 Diğer 3.066.526 1.015.384 3.245.606 1.235.714 2.891.484 1.415.968 2.912.015 1.726.045 TOPLAM 12.310.541 4.353.056 13.368.435 5.303.513 12.663.078 5.548.809 12.049.440 6.563.977 Kaynak: www.trademap.org ÇİN'İN BLOK MERMER VE TRAVERTEN TİCARETİ Blok Mermer ve Traverten ithalatında Çin 2013 yılında, 1,92 milyar dolar ve %57,8 lik payıyla dünya sıralamasında ilk sıradadır. Çin'i takip eden ülkeler, 226 milyon dolar ve %6,8

oranındaki payıyla Hindistan, 130 milyon dolarlık ve % 3,9 oranındaki payıyla İtalya ve 122 milyon dolarlık ve %3,7 oranındaki payıyla Birleşik Krallık'tır. Çin, Blok Mermer ve Traverten ithalatında en büyük alımını Türkiye'den gerçekleştirir. 2013 yılına göre Türkiye; % 46,6'lik payı ve 895 milyon dolar değerindeki ihracatıyla, Çin'in ithalat yaptığı ülkelerin arasında ilk sırada yer alır. Diğer ülkeler ise; 232 milyon dolar ve % 12'lik payıyla Mısır, 154 milyon dolarlık ve % 8'lik payıyla İtalya ve 141 milyon dolarlık ve %7,3'lük payıyla İspanya dır. Çin'in blok mermer ve traverten ihracatındaki başlıca ülkeler; Kore, Tayvan, Singapur, Hindistan ve Tayland'dır. Şekil 1. Çin'in Blok Mermer ve Traverten İthalatı (2013) - Ülke Bazında Pay Oranları Kaynak: www.trademap.org Türkiye'yi diğer ülkelerle kıyaslarsak, Çin'e ihracatlarında değer ve miktar bakımından Türkiye'nin belirgin bir farkla ilk sırada yer aldığını görürüz ancak Türkiye değer olarak lider konumda olmasına rağmen, ülkelerin ortalama ihracat fiyatları kıyaslandığında Türkiye'nin daha düşük fiyattan ihracat yaptığını görürüz. 2013 yılında, Türkiye, ton başına ortalama 210 dolardan ihracat gerçekleştirirken, İtalya'nın 277 dolardan ihracat yaptığını görürüz. Bunun sebebi olarak da dünya standartlarında ürün ihraç etmemize rağmen markalaşma konusunda yeterince uzmanlaşmamış olmamız, Türk ürünlerinin dünya piyasalarında yeterince tanınamamış olması, fiyat kırma politikasının uygulanması gibi nedenler gösterilebilir.

Şekil 2. Çin'in Blok Mermer ve Traverten İthalatı (2013) - Ülke Bazında Alış Fiyatları Tablo 9. Çin'in Blok Mermer ve Traverten İthalatı - Ülkeler Bazında 2010 2011 2012 2013 ÜLKE MİKTAR (TON) DEĞER ( 1000 $) MİKTAR (TON) DEĞER ( 1000 $) MİKTAR (TON) DEĞER ( 1000 $) MİKTAR (TON) DEĞER ( 1000 $) Türkiye 3.397.388 660.921 3.451.680 659.900 3.571.012 760.302 4.260.736 895.336 Mısır 1.687.928 177.882 1.878.619 206.750 1.863.871 227.689 1.849.899 231.542 İtalya 505.033 127.351 502.543 144.396 480.401 135.140 556.866 154.091 İspanya 718.694 129.552 903.118 178.319 770.959 162.960 615.604 141.240 İran 729.786 118.862 561.587 102.393 577.879 111.247 536.804 98.599 Pakistan 176.209 28.565 330.051 59.029 362.770 65.078 501.492 95.714 Portekiz 393.500 71.482 414.697 76.410 541.769 94.912 524.845 89.287 Yunanistan 371.535 81.408 383.492 81.419 210.332 41.933 205.052 44.430 Almanya 151.785 23.654 244.359 43.546 144.451 23.759 190.275 31.293 Endonezya 129.154 19.266 175.195 26.458 102.211 16.564 127.916 21.329 Meksika 44.019 9.176 44.154 9.500 49.026 12.958 71.554 20.240 Hindistan 125.743 18.071 120.067 19.413 130.418 22.089 109.586 19.168 Avustralya 40.069 5.915 32.847 6.694 35.813 8.259 43.961 8.880 Hırvatistan 35.877 6.657 58.369 12.023 33.737 7.242 37.727 7.647 Filipinler 34.430 3.768 48.271 5.526 63.091 6.993 51.321 6.007 Diğer 189.322 40.488 213.651 48.304 184.022 43.130 23.318 57.415 Dünya 8.730.472 1.523.018 9.362.700 1.680.080 9.121.762 1.740.255 9.916.824 1.922.218 Kaynak: www.trademap.org

Tablo 10. Çin'in Blok Mermer ve Traverten İhracatı - Ülkeler Bazında 2010 2011 2012 2013 ÜLKELER MİKTAR (ton) DEĞER (1000 $) MİKTAR (ton) DEĞER (1000 $) MİKTAR (ton) DEĞER (1000 $) MİKTAR (ton) DEĞER (1000 $) Güney Kore 32.504 2.414 36.015 3.363 37.376 3.911 28.857 4.841 Tayvan 62.234 3.327 61.116 4.495 62.813 3.801 62.571 4.499 Singapur 6.267 488 4.320 1.340 952 368 2.406 2.373 Hindistan 3.939 580 2.034 242 3.455 777 5.279 2.124 Tayland 5.762 658 6.336 728 6.221 903 6.534 1.899 Hong Kong 7.588 1.241 7.149 1.022 4.862 720 9.599 1.879 Katar 0 0 13 6 132 331 2.875 1.752 İtalya 2.844 496 2.656 467 4.191 942 4.909 1.473 Birleşik Krallık 4.754 628 4.551 441 2.764 282 3.088 1.415 Endonezya 3.225 682 1.733 198 1.136 213 1.741 1.023 ABD 1.185 348 3.028 865 1.293 408 1.804 522 Japonya 4.744 454 2.127 387 1.335 388 2.217 462 Avustralya 2.597 478 3.098 547 2.804 584 2.316 422 Angola 101 48 36 4 784 544 373 205 İspanya 495 106 1.110 246 1.999 325 886 180 Meksika 45 14 47 11 1.272 203 107 43 Güney Afrika 0 0 69 5 140 605 0 0 Diğer 7.443 2.446 9.541 2.097 4.756 1.331 5198 4.665 Dünya 145.727 14.408 144.979 16.464 138.285 16.636 140.760 29.777 www.trademap.org ÇİN-TÜRKİYE DOĞAL TAŞ TİCARETİ Çin, Türkiye'nin Uzakdoğu daki en büyük ticaret ortağı ve en çok ithalat yapılan üçüncü ülkedir. Türkiye deki mermer daha çok ham halde ihraç edilmektedir. Çin de yaklaşık % 60 lık payıyla en önemli pazardır. Doğal taş üretimi bakımından ilk sırada yer alan Çin ile üçüncü sırada yer alan Türkiye mermer ürünleri ihracatında, pazardaki en önemli iki

oyuncudur. Çin, işlenmemiş mermer ithalatının yarısından çoğunu gerçekleştirir, Türkiye ise işlenmemiş mermer ihracatında liderdir. Türkiye, Çin'in blok mermer ve traverten ithalatında ilk sırada yer alır. Çin ve Hindistan gibi blok alımlar yapan iki büyük ülke, 2007 yılında yaşanan kriz sonrası Türkiye için de hammadde ihracat pazarı olarak görülmüş ve kriz döneminde Türkiye'yi ayakta tutan etkenlerden biri olmuşlardır. İşlenmiş ürün tercih eden Arap ülkelerindeki inşaat sektörünün 2009 yılında krizden etkilenmesiyle Türkiye de yönünü değiştirmek zorunda kalmış ve yeni bir pazarlama yatırımı olarak hammadde ihracatını benimsemiştir. Küresel kriz sebebiyle Çin pazarı Türkiye için daha da önemli hale gelmiştir. Çin'in doğal taş ithalatında blok mermer ve traverten ihracatındaki öncülüğü sebebiyle Türkiye ilk sırada yer alır. 2013 yılında Çin, Türkiye'den 896 milyon dolarlık doğal taş ithalatı gerçekleştirmiş olup, Türkiye'nin payı %30,5 olmuştur. Türkiye'yi sırasıyla Hindistan, Brezilya, Mısır, İtalya, İspanya ve İran izlemektedir. Türkiye'nin payının diğerlerinden belirgin bir farkla daha fazla olduğunu görürüz. Bunun sebebi de Çin in blok mermer ve traverten ithalatının yaklaşık yarısını Türkiye'den gerçekleştirmiş olmasıdır. Tablo 11. Türkiye'nin Çin'e Doğal Taş İhracatı - Ürün Gruplarına Göre 2009 2010 2011 2012 2013 BLOK MERMER TRAVERTEN İŞLENMİŞ MERMER TRAVERTEN DOĞAL TAŞ TOPLAM DEĞER(1000$) 337,591 436 338,027 MİKTAR(Ton) 1.823.391 984 1.824.375 FİYAT ($) 185 443 185 PAY(%) 38,4 2,5 23,3 DEĞER(1000$) 660,921 535 661,458 MİKTAR(Ton) 3.397.388 1,534 3.398.922 FİYAT ($) 195 349 195 PAY(%) 43,4 2,8 29,3 DEĞER(1000$) 660.753 827 660,753 MİKTAR(Ton) 3.451.680 1,566 3.453.252 FİYAT ($) 191 528 191 PAY(%) 39,3 3,9 26,6 DEĞER(1000$) 760,302 749 761,057 MİKTAR(Ton) 3.571.012 1,411 3.572.431 FİYAT ($) 213 531 213 PAY(%) 43,7 4 28,8 DEĞER(1000$) 895.901 528 896.000 MİKTAR(Ton) 4.260.736 1.078 4.261.000 FİYAT ($) 210 490 210 PAY(%) 46,6 2,3 30,5 Kaynak: www.trademap.org

ÇİN İNŞAAT SEKTÖRÜ İnşaat sektöründe, 1996 yılından itibaren hızlı bir büyüme gerçekleşmiş bunun bir etkisi olarak da ülkedeki yapı malzemeleri sanayi de en büyük sanayilerden biri haline gelmiştir. Ev boyutlarının büyümesi, yapı malzemeleri talebindeki artışı hızlandırmaktadır. Çin 2011-2015 yılları arasında 36 milyon adet yeni konut inşa etmeyi hedeflemiştir. Ülke büyüklüğü itibariyle her yıl 2 milyar m 2 yeni bina eklenmektedir. Çin'de şu anda %7 olan ev sahiplerinin oranının 2015 yılında % 20'ye ulaşması beklenmektedir. 2015 yılında, Çin Halk Cumhuriyeti inşaat sektöründe kullanılacak mermer ürünlerinin değerinin 25 milyar dolar olacağı tahmin edilmektedir. Çin de mermer tüketimindeki yaklaşık % 95 lik pay inşaat sektörüne aittir. Konutlar, inşaat sektöründe mermer tüketiminin en fazla gerçekleştiği kısımdır. Çin deki kentleşme de giderek artmaktadır. Ülkede nüfusu 1 milyonun üzerinde 100 şehir vardır ve bu şehirlerde 530 milyon kişi yaşamaktadır. Yapılan tahminlere göre 2030 yılında 1 milyar insanın şehirlerde oturması beklenmektedir. Her ne kadar aileler için tek çocuk teşvik edilse de nüfus azalarak da olsa artmaya devam etmektedir. Bunun yanında Çin deki kentleşme de giderek artmaktadır. Ev boyutlarında da bir büyüme gözlenmektedir. Bütün bunlar inşaat sektörünü, dolayısıyla da mermer tüketimini etkileyecektir. ÇİN DOĞAL TAŞ SEKTÖRÜNDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR Firmaların sektör içinde bireysel hareket etmesi ve birbirlerinden habersiz şekilde koydukları fiyatlar ve fiyat kırma politikaları uygulamaları Türk firmaları için büyük bir dezavantajdır. Bu noktaya dikkat edilmesi, sektör içerisinde birlik ve beraberlik sağlanması kârlılık açısından olumlu sonuçlar doğuracaktır. Ayrıca birkaç firma biraraya gelerek Çin'de mermer işleme imkânlarını araştırararak kâr oranlarını arttırabilirler. Çin'de Türk firmalarının temsilciliklerinin bulunması, ihracat açısından büyük avantajlar yaratabilir. Son yıllarda bu tarz kurumların sayısında da bir artış gözlenmektedir. Olumlu etkileri olarak; müşterilerin istekleri daha iyi anlaşılır, ihracat sırasında yapılan hataların telafisi daha kısa sürede yapılabilir ve daha sağlıklı iletişim kurmak açısından avantaj yaratılabilir. Çin pazarında bulunan Türk firmaları da dahil yabancı firmaların çoğu Hong Kong'da "posta kutusu" şirketi tabir edilen bir şirket kurup, temsilcilik ofisini de Guangzhou ya da Shenzen'de açmaktadırlar. Çin pazarında yer edinmek isteyen firmaların mutlaka Çin konusunda yeterli bilgiye sahip olması, kişisel deneyim ve gözlemlerden ziyade Çin'in özgün olan siyasal, ekonomik ve

kültürel yapısını sağlam temelli kaynaklardan kavrayarak, bu doğrultuda strateji geliştirmeleri gerekmektedir. Çin hakkında güncel bilgiler edinmek firmalar için çok önemlidir. Bu doğrultuda Beijing Review, China Today ve China Pictorial dergilerini takip etmek fayda sağlayabilir. Çin'in Batı Bölgesinde Türk ve Müslüman nüfus bulunmaktadır. Firmalar bu durumu göz önünde bulundurarak ihracat stratejileri için avantajlı faktörler yaratabilirler. Çin'de iş yapmak isteyenlerin Çince iletişim kurması daha sağlam bir ilişki kurma açısından çok faydalı olacaktır. Bu sebeple Çince öğrenmek veya Çince bilen bir personel istihdam etmek firmalar açısından çok yararlı olacaktır. Çin'in zaman anlayışıyla Türkiye'deki zaman anlayışı farklıdır. Çin'de iş yapmak isteyen firmaların sabırlı olması, Çin pazarında adım adım ilerleyerek sonuç alabilecekleri gerçeğini kabul etmeleri gerekmektedir. Profesyonel danışmanlık hizmeti almak, Türk firmalarının Çin'de başarıyı yakalamanın sırlarını öğrenmek açısından mutlaka faydalı olacaktır. Tüm dünya Çin ürünlerinin ucuzluğunun sadece ucuz işçilikten kaynaklandığını söylemektedir ancak bunun sebebi sadece ucuz işçilik değil ölçek ekonomisi ve üretim sürecini daha kârlı hale getirmeleridir. Çin'de ülkemizin yeterince tanınmadığını düşünürsek, milli katılım fuarları gibi ülkemizin tanıtımına yönelik çalışmalar artarak devam etmelidir. Türk firmalarının Çin'e ucuz ürün satması mümkün değildir. Bu yüzden Türk firmalarının kendi markalarını oluşturmaları ve yüksek gelir grubuna hitap eden ürün ihraç etmeleri gerekmektedir. Çin'de yüksek gelire sahip kıyı bölgelerde yaşamakta olan yaklaşık 200 milyon Çinli nüfus kaliteli ve katma değeri yüksek ürünler için potansiyel alıcı olarak görülebilir. Çin büyük nüfusu ve yüksek gelire sahip belli bir nüfus kitlesiyle, büyük bir tüketim toplumudur. Yüksek gelire sahip kişiler genellikle, Şanghay, Pekin, Shenzen, Guanzhou ve Tianjin şehirlerinde yaşamaktadırlar. Çin pazarı nüfusunun büyüklüğü ve inşaat sektöründeki hızlı gelişmeler sebebiyle diğer sektörlerde olduğu gibi mermer sektöründe de çok önemli fırsatlar sunmaktadır. Doğal taş sektörü doğrudan inşaat sektöründen etkilendiği için; yükselen toplu konutlar, işyerleri, hızla yapılan diğer yeni yapıların her biri doğal taş sektörü için birer fırsat olarak görülmektedir.