Kocaeli Ticaret Odası

Kocaeli Ticaret Odası Yayın No: 2013 / 6 Karabaş Mah. Ömer Türkçakal Cad. No:2 İzmit/Kocaeli Tel :0 262 322 30 10 (pbx) Fax: 0 262 321 69 18 koto @ koto.org.tr Hazırlayan : Ömer DİLER - Ekonomik Araştırma ve Belge Servisi

Kocaeli, ülkemiz ekonomisi açısından stratejik bir il olmakla beraber, ürettiği katma değer ile ülkemizin kalkınmasına ve büyümesine önemli katkılar yapmaktadır. İlimiz, vergi gelirleri, dış ticaret, sektörel zenginlik ve diğer birçok makro ekonomik istatistik açısından ilk sıralarda yer almakta olup, her yıl başarısını arttırarak büyümekte ve uluslararası rekabette daha da ön plana çıkmaktadır. İlimizin sahip olduğu ekonomik ve sosyal gücün daha iyi anlaşılması ve ispatlanması için resmi istatistikler önemli dayanak olmaktadır. Özellikle ilimiz hakkında detaylı bilgiye sahip olmak isteyenler, birçok resmi veriye bir arada ulaşmanın sıkıntısını yaşamaktadırlar. Bu farkındalık ile Odamız, artık bir geleneği haline gelen yayını Rakamlarla Kocaeli nin 2012 istatistikleri ile güncellenmiş halini sizlerle paylaşmanın mutluluğunu yaşamaktadır. Geniş bir kesimin takdirini kazanan yayınımız yıllarca ilimizde yaşanan sosyal, kültürel ve ekonomik gelişmelerin aynası olmuştur. Özellikle siz değerli üyelerimize ilimizde yaşanan gelişmeleri yıl yıl aktarabilmek maksadıyla büyük bir özveriyle birçok kurum ve kuruluştan derlenen resmi istatistikler ışığında hazırlanan yayınımızda; nüfus, eğitim, kültür-sanat, turizm, iklim, yangın, tarım, hayvancılık, ormancılık, enerji, dış ticaret, haberleşme, ulaşım, istihdam, sağlık, yatırımlar ve ticaret gibi birçok sektöre ait veriler ile Odamız tarafından aylık olarak gerçekleştirilen fiyat hareketleri çalışmasına ait istatistiki bilgiler yer almaktadır. Kocaeli nin mevcut durumunun ortaya çıkartılması açısından önemli olan yayınımız ilimize yatırım yapmayı planlayan yerli ve yabancı yatırımcılar için de önemli bir rehber olmakta olup, il bazında araştırma yapacak kişiler için değerli bir kaynak niteliğindedir. Yayınımızın hazırlanmasında emeği geçenlere, katkıda bulunan kişi ve kuruluşlara teşekkür ederek, geniş kitlelerin yayınımızdan en üst seviyede istifade etmesini temenni ederim. Saygılarımla, Murat ÖZDAĞ Yönetim Kurulu Başkanı

ÖNSÖZ İÇİNDEKİLER Sayfa No 1- NÜFUS 1.1- Genel Durum 1 1.2- Şehir ve Köy Nüfusu 3 1.3- Cinsiyete Göre Nüfus 4 1.4- Nüfusa Kayıtlı Olunan İl 4 1.5- Yaş Gruplarına Göre Nüfus 6 1.6- Okur Yazarlık ve Cinsiyete Göre Nüfus 7 1.7- Bitirilen Eğitim Düzeyine Göre Nüfus 8 1.8- Medeni Durum, Cinsiyet ve Yaş Grubuna Göre Nüfus 9 1.9- Kocaeli nin Aldığı ve Verdiği Göç 10 2- EĞİTİM 2.1- Genel Durum 13 2.2- Okul Öncesi Eğitim 15 2.3- İlkokul 16 2.4- Özel Eğitim 17 2.5- Ortaokul 18 2.6- Ortaöğretim 19 2.7- Yükseköğretim 2.7.1- Kocaeli Üniversitesi 22 2.7.2- Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü (GYTE) 26 2.8- Kurslar ve Dershaneler 30 2.9- Özel Öğrenci Yurtları 31 2.10- ÖSS ve YGS Başarı Durumu 32 3- YAYGIN EĞİTİM 3.1- Halk Eğitim Merkezi Çalışmaları 33 3.2- KO-MEK (Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Meslek ve Sanat Eğitimi Kursları) Çalışmaları 34 4- MESLEKİ EĞİTİM 38 5- SAĞLIK 5.1- Genel Durum 39 5.2- Diyaliz Hizmetleri 41 5.3-112 Acil Sağlık Hizmeti 43

6- SOSYAL GÜVENLİK 44 7- İSTİHDAM 45 8- SOSYAL HİZMETLER 48 9- VERGİ GELİRLERİ 50 10- TARIM ve HAYVANCILIK 10.1- TARIM 54 10.1.1- Arazi Varlığı 54 10.1.2- Tarla Ürünleri 55 10.1.3- Sebzecilik 55 10.1.4- Meyvecilik 56 10.2- HAYVANCILIK 56 11- ÇEVRE ve ORMANCILIK 11.1 ORMANCILIK 58 11.2- ÇEVRE 60 12- YANGIN 61 13- İKLİM 64 14- ULAŞIM 14.1- Karayolu Ulaşımı 65 14.2- Demiryolu Ulaşımı 68 15- LİMANLAR 15.1- İzmit Limanı 69 15.2- Derince Limanı 70 16- HABERLEŞME 16.1- Posta Hizmetleri 71 17- KÜLTÜR SANAT TURİZM 17.1- Müze ve Kütüphaneler Sinema ve Tiyatro Verileri 72 17.2- Tiyatro Çalışmaları 73 17.2.1- Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanlığı 73 Şehir Tiyatroları Müdürlüğü 17.2.2- Kocaeli Bölge Tiyatrosu 74

17.3- Kocaeli Fuarı Çalışmaları 75 17.4- Turizm 76 18- GENÇLİK ve SPOR 77 19- ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ ve SERBEST BÖLGELER 19.1- ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ (Genel Durum) 80 19.1.2- Faal Organize Sanayi Bölgeleri 80 19.1.2.1- Gebze Organize Sanayi Bölgesi 80 19.1.2.2- Dilovası Organize Sanayi Bölgesi 81 19.1.2.3- Gebze Plastikçiler Organize Sanayi Bölgesi 82 19.1.2.4- Kocaeli Asım Kibar Organize Sanayi Bölgesi 83 19.1.2.5- Arslanbey Organize Sanayi Bölgesi 83 19.1.2.6- Gebze Kömürcüler Organize Sanayi Bölgesi 83 19.1.2.7- Gebze Güzeller Organize Sanayi Bölgesi 84 19.1.2.8- Makine İhtisas Organize Sanayi Bölgesi 84 19.2. SERBEST BÖLGELER 85 19.2.1. Kocaeli Serbest Bölgesi 85 19.2.2. Tübitak-MAM Teknoloji Serbest Bölgesi 86 20- ENERJİ 20.1- Elektrik Enerjisi ve Doğal Gaz Tüketimi 90 21- DIŞ TİCARET 91 22- PROTESTO EDİLEN SENETLER 93 23- YATIRIMLAR 23.1-2012 Yılı Yatırım Programında Yer Alan Kocaeli Yatırımları 96 23.2- Kamu Yatırımları 102 23.3- Yabancı Sermaye Yatırımları 104 24- TİCARET 24.1. Kocaeli Ticaret Odası 105 24.2. Körfez Ticaret Odası 108 24.3. Kocaeli Sanayi Odası 110 25- FİYAT HAREKETLERİ (Mutfak Bütçesi) 112 KAYNAKÇA

1 1.1- GENEL DURUM Yerleşim yeri nüfusları, 2007 yılında kurulan ve İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü (NVİGM) tarafından güncellenen Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) nden alınan nüfusla birlikte, kurumsal yerlerde kalan nüfus dikkate alınarak hesaplanmaktadır. Kurumsal yerlerde (kışla, cezaevi, huzurevi, üniversite öğrenci yurtları vb.) kalanlar uluslararası tanım gereği ikamet adreslerinde değil, kurumsal yerlerin bulunduğu yerleşim yeri nüfusuna dahil edilmişlerdir. Ayrıca il, ilçe, belediye, köy ve mahallelere göre nüfuslar belirlenirken; NVİGM tarafından, ilgili mevzuat ve idari kayıtlar uyarınca Ulusal Adres Veri Tabanı nda yerleşim yerlerine yönelik olarak yapılan idari bağlılık, tüzel kişilik ve isim değişiklikleri dikkate alınmıştır. Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemine göre nüfus sayım sonuçları 31 Aralık 2012 tarihi itibarıyla kamuoyuna açıklanmıştır. 31 Aralık 2012 tarihi itibarıyla; Türkiye nüfusu 75.627.384 kişidir. 2012 yılında Türkiye de ikamet eden nüfus bir önceki yıla göre 903.115 kişi ile %1,21 artmıştır. Nüfusun % 50,19 unu (37.956.168 kişi) erkekler, % 49,81 ini (37.671.216 kişi) ise kadınlar oluşturmaktadır. 2012 yılında 81 ilden; 67 sinin nüfusu bir önceki yıla göre artarken, 14 ilin nüfusu azalmıştır. Tablo 1-2012 yılında Nüfusu En Çok Artan İl Sıralamasında Kocaeli (%) 1 Çankırı 4,06 5 Tekirdağ 2,70 9 Karabük 2,47 2 Ordu 3,78 6 Şanlıurfa 2,67 10 Antalya 2,40 3 Van 2,88 7 Gaziantep 2,62 11 Gümüşhane 2,15 4 Hakkari 2,87 8 Yalova 2,55 12 Kocaeli 2,06 Grafik 1 - Kocaeli Nüfusunun Yıllara Göre Dağılımı (kişi) 1800000 1600000 1400000 1200000 1000000 800000 600000 400000 200000 0 1.634.691 1.601.720 1.560.138 1.522.408 1.490.358 1.437.926 1.206.085 1.177.379 920.255 596.899 383.552 1970 1980 1990 1997 2000 2007 2008 2009 2010 2011 2012 1

31 Aralık 2012 tarihi itibariyle Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi ne göre Kocaeli ili nüfusu ise 1 milyon 634 bin 691 kişi olarak tespit edilmiştir. Tespit edilen İl nüfusunun 828 bin 071 ini erkek, 806 bin 620 sini ise kadın nüfus oluşturmaktadır. Kocaeli nüfusu, bir önceki yıla göre yüzde 2,06 oranında artış göstermiştir. Nüfus yoğunluğu olarak ifade edilen bir kilometrekareye düşen kişi sayısı Türkiye genelinde 98 kişidir. Bu sayı illerde 12 ile 2.666 kişi arasında değişmektedir. İstanbul 2.666 kişi ile nüfus yoğunluğunun en fazla olduğu ildir. Bu sıralamada 453 kişi ile Kocaeli ikinci sırada yer almaktadır. Kocaeli yi sırasıyla, 333 kişi ile İzmir, 264 kişi ile Gaziantep ve 258 kişi ile Bursa illeri izlemektedir. Nüfus yoğunluğunun en az olduğu il ise 12 kişi ile Tunceli dir. Grafik 2 - Nüfus Yoğunluğu Sıralamasında Kocaeli (Kişi) 3.000 2.666 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0 453 333 264 258 53 12 İstanbul Kocaeli İzmir Gaziantep Bursa Konya Tunceli Yıllık nüfus artış hızı oranları incelendiğinde ise, Kocaeli yüzde 2,06 ile 12.sırada bulunmaktadır. Grafik 3 - Yıllık Nüfus Artış Hızı Sıralamasında Kocaeli (%) 4,50 4,06 4,00 3,50 3,00 2,50 2,00 1,50 1,00 0,50 0,00 3,78 2,88 2,87 2,70 2,67 2,62 2,55 2,47 2,40 2,15 2,06 2

1.2- ŞEHİR VE KÖY NÜFUSU Kocaeli ili nüfusunun 1 milyon 527 bin 407 si şehirlerde (il ve ilçe merkezlerinde ikamet eden nüfus), 107 bin 284 kişisi ise belde ve köylerde (il ve ilçe merkezleri sınırları dışında kalan yerleşim yerlerindeki nüfus) yaşamaktadır. Kocaeli nin ilçelerinde nüfus açısından en yüksek ilçe İzmit tir. İzmit in nüfusu, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi 2012 yılı sonuçlarına göre; 327 bin 435 kişi olarak tespit edilmiş olup, ilçe nüfusunun 302 bin 960 kişisi şehirde, 24 bin 475 kişisi ise belde ve köylerde ikamet etmektedir. Tablo 2-2012 yılında Kocaeli İlçelere Göre Şehir ve Belde/Köy Nüfus Dağılımı (kişi) İlçeler ŞEHİR BELDE / KÖY TOPLAM İzmit 302.960 24.475 327.435 Gebze 304.283 15.024 319.307 Darıca 157.304-157.304 Gölcük 138.074 5.793 143.867 Körfez 135.379 3.841 139.220 Derince 125.485 3.325 128.810 Kartepe 91.375 8.035 99.410 Çayırova 98.367-98.367 Başiskele 69.711 3.616 73.327 Karamürsel 47.433 5.188 52.621 Kandıra 14.744 35.298 50.042 Dilovası 42.292 2.689 44.981 TOPLAM 1.527.407 107.284 1.634.691 Grafik 4-2012 Kocaeli Nüfusunun İlçelere Göre Dağılımı (%) Karamürsel 3% Kandıra 3% Kartepe 6% İzmit 20% Körfez 8% Gölcük 9% Başiskele 4% Çayırova 6% Darıca 10% Gebze 20% Derince 8% Dilovası 3% 3

1.3- CİNSİYETE GÖRE NÜFUS 2012 ADNKS verilerine göre; Kocaeli ili toplam nüfusunun 806 bin 620 sini kadın, 828 bin 71 ini ise erkek nüfus oluşturmaktadır. Nüfusun en yüksek olduğu İzmit ilçesinde ise 163 bin 556 sı kadın, 163 bin 879 u erkek olmak üzere toplam 327 bin 435 kişi yaşamaktadır. İzmit i sırasıyla 319 bin 307 kişi ile Gebze, 157 bin 304 kişi ile Darıca, 143 bin 867 kişi ile Gölcük, 139 bin 220 kişi ile Körfez, 128 bin 810 kişi ile Derince, 99 bin 410 kişi ile Kartepe, 98 bin 367 kişi ile Çayırova, 73 bin 327 kişi ile Başiskele, 52 bin 621 kişi ile Karamürsel, 50 bin 42 kişi ile Kandıra ve 44 bin 981kişi ile Dilovası izlemektedir. Nüfusu düşen tek ilçe Dilovası dır. Tablo 3-2012 yılında Cinsiyete Göre Nüfusun İlçelere Göre Dağılımı (kişi) İl/İlçe merkezi Belde/Köy Toplam Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Başiskele 69.711 35.284 34.427 3.616 1.957 1.659 73.327 37.241 36.086 Çayırova 98.367 50.287 48.080 98.367 50.287 48.080 Darıca 157.304 79.745 77.559 157.304 79.745 77.559 Derince 125.485 63.199 62.286 3.325 1.655 1.670 128.810 64.854 63.956 Dilovası 42.292 21.641 20.651 2.689 1.371 1.318 44.981 23.012 21.969 Gebze 304.283 154.957 149.326 15.024 7.668 7.356 319.307 162.625 156.682 Gölcük 138.074 70.839 67.235 5.793 2.945 2.848 143.867 73.784 70.083 İzmit 302.960 151.360 151.600 24.475 12.196 12.279 327.435 163.556 163.879 Kandıra 14.744 7.490 7.254 35.298 19.121 16.177 50.042 26.611 23.431 Karamürsel 47.433 23.549 23.884 5.188 2.567 2.621 52.621 26.116 26.505 Kartepe 91.375 46.161 45.214 8.035 4.097 3.938 99.410 50.258 49.152 Körfez 135.379 67.999 67.380 3.841 1.983 1.858 139.220 69.982 69.238 Toplam 1.527.407 772.511 754.896 107.284 55.560 51.724 1.634.691 828.071 806.620 1.4- NÜFUSA KAYITLI OLUNAN İL Nüfusa kayıtlı olduğu ve ikamet ettiği il Kocaeli olanların sayısı, Kocaeli nüfusunun 3 te birinden çok az fazladır (yüzde 32,5). Buna karşın, tüm kültürleri barındıran Kocaeli nüfusunun diğer 3 te 2 lik kısmı ise Türkiye nin 81 iline kayıtlı olup, Kocaeli de ikamet eden vatandaşlarımızdan oluşmaktadır. Kocaeli de yaşayanlar arasında ikinci sırayı ise 71.119 kişi ile Erzurum nüfusuna kayıtlı olanlar almakta ve bu rakamı 64.142 kişi ile Sakarya, 53.117 kişi ile Trabzon, 52.227 kişi ile Kars illerine kayıtlı olan vatandaşlarımız takip etmektedir. 4

Tablo 4-2012 yılında Farklı İllerin Nüfusuna Kayıtlı Olup Kocaeli de İkamet Edenler (kişi) Nüfusa Kayıtlı Olunan İl Kocaeli'de İkamet Sayısı Nüfusa Kayıtlı Olunan İl Kocaeli'de İkamet Sayısı Kocaeli 531.291 Bitlis 8.280 Erzurum 71.119 Mardin 7.016 Sakarya 64.142 Niğde 6.847 Trabzon 53.117 Kayseri 5.830 Kars 52.227 Tunceli 5.712 Giresun 51.824 Kırşehir 5.656 Ardahan 40.953 Adana 5.593 Ağrı 38.886 Bartın 5.414 Gümüşhane 34.755 Yalova 5.200 Samsun 34.584 Kahramanmaraş 5.069 Ordu 32.866 Hatay 5.046 Sivas 31.887 Nevşehir 4.988 İstanbul 31.277 Şanlıurfa 4.944 Tokat 30.614 Kırıkkale 4.857 Kastamonu 24.824 Siirt 4.847 Artvin 23.997 Edirne 4.768 Muş 20.000 Gaziantep 4.608 Düzce 19.903 İzmir 4.585 Sinop 19.678 Mersin 4.241 Bolu 19.294 Manisa 3.912 Rize 17.102 Kırklareli 3.877 Van 15.549 Aksaray 3.814 Bursa 14.643 Iğdır 3.664 Konya 14.000 Tekirdağ 3.662 Afyonkarahisar 13.257 Çanakkale 3.552 Bayburt 12.993 Kütahya 3.502 Eskişehir 12.926 Uşak 2.943 Karabük 12.610 Osmaniye 2.818 Zonguldak 12.094 Batman 2.719 Erzincan 11.723 Isparta 2.664 Amasya 11.567 Aydın 2.462 Ankara 11.368 Adıyaman 2.198 Çankırı 11.109 Denizli 2.069 Bilecik 10.450 Şırnak 1.688 Çorum 10.052 Antalya 1.612 Elazığ 10.031 Karaman 1.601 Balıkesir 9.556 Kilis 1.257 Yozgat 9.524 Muğla 1.245 Diyarbakır 9.206 Burdur 1.101 Malatya 8.878 Hakkari 358 Bingöl 8.458 TOPLAM 1.634.691 55

1.5- YAŞ GRUPLARINA GÖRE NÜFUS Kocaeli il nüfusunun 393 bin 635 ini 0-14 yaş arası nüfus oluşturmaktadır. Kocaeli ilinde 15-64 yaş arası nüfus 1 milyon 142 bin 572 kişi iken, 65 yaş ve üstü nüfus ise 98 bin 484 kişidir. Tablo 5-2012 yılında Yaş Gruplarına Göre Nüfusun İlçelere Göre Dağılımı Başiskele Çayırova Darıca Derince Dilovası Gebze '0-4' 6.308 9.852 14.413 9.616 4.939 28.744 '5-9' 5.864 8.854 13.745 9.312 4.768 26.795 '10-14' 6.022 8.758 13.648 9.756 4.974 27.138 '15-19' 5.871 7.769 12.483 9.481 4.548 24.984 '20-24' 5.634 7.488 12.220 9.784 4.061 25.182 '25-29' 6.525 10.248 15.305 11.500 3.999 32.312 '30-34' 7.243 10.928 16.756 12.681 4.053 33.767 '35-39' 6.216 8.855 13.601 11.264 3.129 28.017 '40-44' 5.155 6.855 10.652 9.190 2.498 22.450 '45-49' 4.678 5.980 9.541 8.596 2.252 19.986 '50-54' 3.939 4.258 7.445 7.651 1.729 15.896 '55-59' 3.304 3.219 5.973 6.800 1.347 12.415 '60-64' 2.358 1.959 4.252 4.953 964 8.388 '65-69' 1.645 1.245 2.824 3.224 640 5.247 '70-74' 1.111 878 1.912 2.151 442 3.322 '75-79' 707 619 1.235 1.362 308 2.306 '80-84' 464 416 865 977 209 1.476 '85-89' 226 138 331 385 91 702 '90+' 57 48 103 127 30 180 TOPLAM 73.327 98.367 157.304 128.810 44.981 319.307 Gölcük İzmit Kandıra Karamürsel Kartepe Körfez Toplam '0-4' 10.791 22.520 2.825 3.364 8.332 11.753 133.457 '5-9' 10.456 22.702 2.715 3.341 8.047 11.431 128.030 '10-14' 10.417 24.124 3.321 3.866 8.135 11.989 132.148 '15-19' 10.125 26.417 3.924 4.045 7.930 10.956 128.533 '20-24' 12.243 28.551 4.296 3.566 7.476 10.529 131.030 '25-29' 12.738 28.572 3.893 3.919 8.830 12.398 150.239 '30-34' 14.772 30.795 3.768 4.379 9.771 13.492 162.405 '35-39' 11.980 27.325 3.346 4.140 8.562 11.293 137.728 '40-44' 9.872 24.381 3.423 3.704 7.024 9.587 114.791 '45-49' 8.977 21.752 3.271 3.522 6.312 8.654 103.521 '50-54' 8.443 18.544 3.281 3.476 5.218 7.330 87.210 '55-59' 7.720 16.041 2.791 3.202 4.394 6.459 73.665 '60-64' 5.384 12.275 2.464 2.457 3.264 4.732 53.450 '65-69' 3.626 8.608 1.973 1.939 2.318 3.181 36.470 '70-74' 2.640 6.258 1.903 1.512 1.649 2.316 26.094 '75-79' 1.823 4.260 1.441 1.086 1.070 1.509 17.726 '80-84' 1.193 2.826 972 707 703 1.049 11.857 '85-89' 555 1.203 365 327 302 436 5.061 '90+' 112 281 70 69 73 126 1.276 TOPLAM 143.867 327.435 50.042 52.621 99.410 139.220 1.634.691 6

K Rakamlarla O C A E L I O C A E L İ 1.6- OKUR-YAZARLIK ve CİNSİYETE GÖRE NÜFUS 2012 ADNKS sonuçlarına göre; Kocaeli de okuma-yazma bilmeyenlerin oranı geçtiğimiz yıl yüzde 3.2 iken, 2012 yılında yüzde 2,90 ye gerilemiştir. Okuma yazma bilenlerin oranı ise 2011 yılında yüzde 94 iken 2012 de yüzde 94,62 ye yükselmiştir. Bilinmeyen kısım ise yüzde 2.47 oranındadır. Yine aynı sonuçlara göre okuma-yazma bilen toplam 1 milyon 390 bin 677 kişinin yüzde 51,7 si erkekler (718.945), yüzde 48.3 ü kadınlardan (671.732) oluşmaktadır. 2012 yılında okuma yazma bilen sayısında bir önceki yıla göre yüzde 2,68 oranında artış görülmektedir. Okuma yazma bilen sayısı 2011 yılında 1.354.369 idi. Yaş grubu Cinsiyet Tablo 6 - Kocaeli de Okuma-Yazma Durumu, Cinsiyet ve Yaş Grubuna Göre Nüfus (kişi) Okuma yazma bilmeyen Okuma yazma bilen Bilinmeyen Toplam '6-13' Erkek 10 105.918 113 106.041 Kadın 25 99.640 157 99.822 '14-17' Erkek 37 52.723 106 52.866 Kadın 77 49.460 152 49.689 '18-21' Erkek 149 50.334 501 50.984 Kadın 285 49.178 706 50.169 '22-24' Erkek 156 39.637 918 40.711 Kadın 481 39.102 1.232 40.815 '25-29' Erkek 247 71.743 3.703 75.693 Kadın 762 71.346 1.849 73.957 '30-34' Erkek 318 80.716 2.500 83.534 Kadın 703 76.151 1.517 78.371 '35-39' Erkek 252 69.527 1.476 71.255 Kadın 688 64.273 1.102 66.063 '40-44' Erkek 202 57.632 1.008 58.842 Kadın 909 53.644 1.045 55.598 '45-49' Erkek 230 51.160 993 52.383 Kadın 1.677 47.749 1.414 50.840 '50-54' Erkek 296 42.315 1.368 43.979 Kadın 2.625 38.781 1.586 42.992 '55-59' Erkek 480 34.924 1.521 36.925 Kadın 4.042 30.855 1.667 36.564 '60-64' Erkek 565 24.652 1.335 26.552 Kadın 4.752 20.472 1.569 26.793 '65 +' Erkek 3.708 37.664 2.735 44.107 Kadın 19.083 31.081 4.013 54.177 Toplam 42.759 1.390.677 36.286 1.469.722 * Yabancılar kapsama alınmamıştır. 7

1.7- BİTİRİLEN EĞİTİM DÜZEYİNE GÖRE NÜFUS ADNKS 2012 yılı sonuçlarına göre aşağıdaki tablolardan da görüleceği üzere Kocaeli de 6+yaş 42.759 kişi ve 15+yaş 42.707 kişi okuma yazma bilmemektedir. 6+ yaş grubu kategorisine göre 2011 yılında 45.902 okuma yazma bilmezken 2012 yılında bu oran %6,85 oranında azalarak 42.759 kişiye gerilemiştir. Tablo 7 - Kocaeli de Bitirilen Eğitim Düzeyi ve Cinsiyete Göre Nüfus (6+yaş) Bitirilen eğitim düzeyi Toplam Erkek Kadın Okuma yazma bilmeyen 42.759 6.650 36.109 Okuma yazma bilen fakat bir okul bitirmeyen 256.666 122.055 134.611 İlkokul mezunu 302.484 116.843 185.641 İlköğretim mezunu 299.590 164.331 135.259 Ortaokul veya dengi okul mezunu 71.682 42.783 28.899 Lise veya dengi okul mezunu 311.910 185.805 126.105 Yüksekokul veya fakülte mezunu 138.153 80.939 57.214 Yüksek lisans mezunu 8.135 4.985 3.150 Doktora mezunu 2.057 1.204 853 Bilinmeyen 36.286 18.277 18.009 Toplam 1.469.722 743.872 725.850 Tablo 8 - Kocaeli de Bitirilen Eğitim Düzeyi ve Cinsiyete Göre Nüfus (15+yaş) Bitirilen eğitim düzeyi Toplam Erkek Kadın Okuma yazma bilmeyen 42.707 6.635 36.072 Okuma yazma bilen fakat bir okul bitirmeyen 48.253 14.422 33.831 İlkokul mezunu 302.484 116.843 185.641 İlköğretim mezunu 275.978 152.331 123.647 Ortaokul veya dengi okul mezunu 71.682 42.783 28.899 Lise veya dengi okul mezunu 311.910 185.805 126.105 Yüksekokul veya fakülte mezunu 138.153 80.939 57.214 Yüksek lisans mezunu 8.135 4.985 3.150 Doktora mezunu 2.057 1.204 853 Bilinmeyen 35.958 18.148 17.810 Toplam 1.237.317 624.095 613.222 8

1.8- MEDENİ DURUM, CİNSİYET ve YAŞ GRUBUNA GÖRE NÜFUS 2012 yılı nüfus verileri 2011 yılına göre değerlendirildiğinde; 2012 yılında evlenenlerin sayısının bir önceki yıla göre yüzde 2.23 oranında arttığı, ancak boşanma sayısının da 2011 yılına göre yüzde 7,45 oranında arttığı görülmektedir. Evlenen sayısı 2011 yılında 801.250, boşanma sayısı da 32.333 idi. Aşağıdaki tabloda da görüleceği üzere boşanma en çok 35-39 yaş aralığında görülmektedir. Evlenenlerin yaş aralığı ise 30-34 yaş olarak görülmektedir. Tablo 9-2012 Yılında Medeni Durum, Cinsiyet ve Yaş Grubuna Göre Nüfus (kişi) Yaş grubu Cinsiyet Hiç Evlenmedi Evli Boşandı Eşi Öldü Toplam 15-19 Erkek 65.930 220 2 66.152 Kadın 58.789 3.278 39 4 62.110 20-24 Erkek 58.195 6.362 114 2 64.673 Kadın 38.194 26.887 645 31 65.757 25-29 Erkek 37.567 37.197 916 13 75.693 Kadın 15.184 56.679 1.946 148 73.957 30-34 Erkek 16.146 65.294 2.046 48 83.534 Kadın 7.473 67.340 3.130 428 78.371 35-39 Erkek 6.111 62.598 2.465 81 71.255 Kadın 4.727 57.321 3.207 808 66.063 40-44 Erkek 2.841 53.602 2.282 117 58.842 Kadın 3.053 48.234 2.923 1.388 55.598 45-49 Erkek 1.450 48.690 2.061 182 52.383 Kadın 2.207 43.773 2.409 2.451 50.840 50-54 Erkek 959 40.898 1.751 371 43.979 Kadın 1.351 35.785 1.997 3.859 42.992 55-59 Erkek 593 34.440 1.312 580 36.925 Kadın 864 28.657 1.423 5.620 36.564 60-64 Erkek 336 24.559 841 816 26.552 Kadın 532 18.672 949 6.640 26.793 65+ Erkek 433 36.402 973 6.299 44.107 Kadın 975 22.235 1.310 29.657 54.177 Toplam 323.910 819.123 34.741 59.543 1.237.317 *Yabancılar kapsama alınmamıştır. 9

1.9- KOCAELİ NİN ALDIĞI ve VERDİĞİ GÖÇ 2012 Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi verilerine göre; 2011-2012 döneminde Kocaeli, Türkiye deki tüm illerden toplam 62 bin 966 kişi göç alırken, 51 bin 561 kişi de göç vermiştir. Kocaeli nin göç aldığı illerin başında 18.497 kişi ile İstanbul gelmekte, bunu 3.362 kişi ile Sakarya, 2.232 kişi ile Bursa ve 2.170 kişi ile Ankara izlemektedir. Grafik 5-2012 Yılında Kocaeli nin En Çok Göç Aldığı İller (Kişi) 30.000 29.042 25.000 20.000 18.497 15.000 10.000 5.000 3.362 2.232 2.170 1.735 1.372 1.319 1.105 1.070 1.062 0 1 İstanbul Sakarya Bursa Ankara İzmir Zonguldak Erzurum Van Ağrı Giresun Diğer Grafik 6-20112 Yılında Kocaeli nin En Çok Göç Verdiği İller (Kişi) 25000 21805 20000 15000 14166 10000 5000 2968 2804 2371 1671 1661 1455 930 903 827 0 İstanbul Sakarya Ordu Ankara Bursa İzmir Van Giresun Düzce Balıkesir Diğer 10

2012 yılı nüfus verilerine göre Türkiye de en çok göç alan illerin sıralaması yapıldığında ilk sırayı 384.535 kişi şüphesiz İstanbul almaktadır. İlimiz Kocaeli ise 62.966 kişi ile Türkiye sıralamasında 6.sırada yeralmaktadır. En az göç alan il ise 3.664 kişi ile Bayburt olmuştur. Grafik 7-2012 Yılında Türkiye de En Çok Göç Alan İller Sıralamasında Kocaeli nin Yeri (Kişi) VAN KONYA KOCAELİ BURSA ANTALYA İZMİR 50.003 51.981 62.966 67.736 83.596 105.804 ANKARA 160.235 İSTANBUL 384.535 0 50.000 100.000 150.000 200.000 250.000 300.000 350.000 400.000 2012 yılı nüfus verilerine göre Türkiye de en çok göç veren iller sıralaması yapıldığında da ilk sırayı 354.074 kişi ile yine İstanbul almaktadır. İlimiz Kocaeli ise 51.561 kişi ile Türkiye sıralamasında 9.sırada yeralmaktadır. En az göç veren il ise 4.085 kişi ile Bayburt olmuştur. Grafik 8-2012 Yılında Türkiye de En Çok Göç Veren İller Sıralamasında Kocaeli nin Yeri (Kişi) Diyarbakır Konya Kocaeli Mersin Adana Bursa Antalya İzmir Ankara İstanbul 47.575 48.313 51.561 53.523 59.294 61.520 62.893 95.954 137.834 354.074 0 50.000 100.000 150.000 200.000 250.000 300.000 350.000 400.000 11

Tablo 10- Türkiye ve Kocaeli nin Aldığı ve Verdiği Göç, Net Göç, Net Göç Hızı (2011-2012 Dönemi) İl ADNKS 2012 Nüfusu Aldığı Göç Verdiği Göç Net Göç Net Göç Hızı Türkiye 74.724.269 2.317.814 2.317.814 0 0 Kocaeli 1.601.720 62.966 51.561 11.405 7 Tablo 11- Yıllar İtibariyle Kocaeli İli Net Göç ve Net Göç Hızı Verileri 60000 50000 40000 30000 20000 10000 0 Yıllar Net Göç Grafik 10 - Yıllar İtibariyle Kocaeli nin Verdiği Göç (kişi) Net Göç Hızı (%) 1975-1980 53.640 112,9 1980-1985 41.287 67 1985-1990 83.262 108,2 1995-2000 211 0,2 2007-2008 23.018 15,56 2008-2009 12.033 7,94 2009-2010 15.124 9,74 2010-2011 13.244 8,3 2011-2012 11.045 7 2008 2009 2010 2011 2012 40947 48399 49379 50070 51561 65000 64000 63000 62000 61000 60000 59000 58000 Yıllar itibariyle net göç rakamları incelendiğinde, Kocaeli nin göç almada, göç vermeden daha etkin olduğu görülmektedir. Ancak, net göç rakamlarında 1975-80 li yıllara göre azalış göze çarpmaktadır. Grafik 9 - Yıllar İtibariyle Kocaeli nin Aldığı Göç (kişi) 2008 2009 2010 2011 2012 63965 60432 64503 63314 62966 Yıllar itibariyle Kocaeli nin aldığı göç oranı incelendiğinde 2011 yılında bir önceki yıla göre yüzde 1,84 oranında azalış görülmekte olup, 2012 yılında ise 2011 e göre yüzde 0,55 oranında düşüş görülmektedir. Kocaeli nin verdiği göç oranları incelendiğinde ise, 2011 yılında bir önceki yıla göre yüzde 1,4 oranında artış gözlemlenirken, 2012 yılında bir önceki yıla göre %2,98 oranında artış görülmektedir. 12

2 2.1- GENEL DURUM 21.yüzyılın değişen şartlarına ayak uydurabilmek, öne çıkardığı değerlere sahip çağdaş bir toplum olarak yaşayabilmek için eğitimin önemi her geçen gün artmaktadır. Eğitimin bu denli öneminin arttığı günümüzde ilimiz; coğrafi konumu, önemli bir sanayi kenti oluşu, sosyo-kültürel yapısı, üniversite kenti oluşu, sürekli göç alması, insan sirkülasyonu gibi farklı özellikleri ile dikkat çekmekte ve bu özellikleri de büyük ölçüde ilimiz eğitim portresine yansımaktadır. Gelişmiş yörelerden biri konumunda olan ilimiz. Diğer illere oranla büyük bir öğrenci yoğunluğuna sahip olması açısından eğitim çalışmaları büyük önem taşımaktadır. İlimizin coğrafi, sosyo-kültürel ve ekonomik yapısı dikkate alındığında ülke geneline nazaran oturmuş bir eğitim yapısı göze çarpmaktadır. İlimiz bünyesinde eğitim çalışmaları İl Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından yürütülmekte olup, büyük bir titizlikle eğitim seviyesinin artırılması, eğitim kalitesinin ve seviyesinin yükseltilmesi için gerekli çalışmalar yapılmaktadır. Tablo 12-2012 - 2013 Kocaeli İli Resmi ve Özel Okul. Derslik. Öğretmen ve Öğrenci Sayıları (Adet) Okul Türü Okul Sayısı Derslik Sayısı Öğrenci Sayısı Öğretmen Sayısı OKUL ÖNCESİ 42 881 23.777 1.030 İLKOKUL 299 4.022 116.993 4.730 ORTAOKUL 270 3.363 100.333 4.707 ÖZEL EĞİTİM 27 238 658 284 ORTAÖĞRETİM 161 3.183 90.791 4.945 Genel Ortaöğretim 89 1.685 41.318 2.339 Mesleki Ortaöğretim 72 1.498 49.473 2.606 İL TOPLAMI 799 11.687 332.552 15.696 İl Milli Eğitim Müdürlüğü verilerine göre; Kocaeli de 2012-2013 Eğitim Öğretim yılı itibariyle resmi ve özel olmak üzere toplam 799 okul mevcuttur. Aynı dönem itibariyle il genelinde toplam 11 bin 687 derslikte eğitim-öğretim yapılmıştır. Toplam öğrenci sayısı bir önceki dönemde 331 bin 450 iken 2012-2013 döneminde 332 bin 552 ye ulaşmış olup. her bir öğretmene 21 öğrenci düşmektedir. 2011-2012 yılı eğitim öğretim döneminde 576 olan okul sayısı 2012-2013 döneminde 799 a yükselirken. yine aynı dönem itibariyle 14 bin 76 olan öğretmen sayısı ise 2012-2013 döneminde yüzde 11,5 oranında artarak 15.696 olmuştur.. 13

Tablo 13-2008-2012 Yılları Okul. Öğrenci ve Derslik Sayıları (Adet) 2008-2009 2009-2010 2010-2011 2011-2012 2012-2013 Okul Sayısı Öğrenci Sayısı Derslik Sayısı Okul Öğrenci Derslik Sayısı Sayısı Sayısı Okul Öğrenci Derslik Sayısı Sayısı Sayısı Okul Öğrenci Sayısı Sayısı Derslik Sayısı Okul Sayısı Öğrenci Sayısı Derslik Sayısı TOPLAM 533 302.892 9.503 539 314.430 10.465 562 321.240 11.160 576 331.450 11.098 799 332.552 11.687 400.000 300.000 200.000 100.000 0 Grafik 11- Kocaeli de Yıllar İtibariyle Öğrenci Sayıları (kişi) 2003-2004 261.991 2004-2005 265.127 2005-2006 277.817 2006-2007 284.605 2007-2008 290.223 2008-2009 302.892 2009-2010 314.430 2010-2011 321.240 2011-2012 331.450 2012-2013 332.552 İl Milli Eğitim Müdürlüğü verilerine göre Kocaeli de yıllar itibariyle öğrenci sayılarında artış görülmektedir.. Grafikten de anlaşılacağı üzere; 2003-2004 eğitim-öğretim döneminde 261 bin 991 olan öğrenci sayısı yılar itibariyle giderek artmıştır. 2012-2013 eğitim öğretim döneminde öğrenci sayısı, bir önceki döneme göre yüzde 0,33 oranında artarak 332 bin 552 öğrenciye ulaşmıştır. 14

2.2- OKUL ÖNCESİ EĞİTİM Eğitimin sağlam temeller üzerine kurulmasında ve insanların ileri yaşlardaki başarılarında okul öncesi eğitimin rolü bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Ana kucağındaki yoğun ilgiden sonra. anaokulu ortamı çocuk için dünyaya açılan yepyeni bir penceredir. Okul öncesi eğitim sosyal ve duygusal gelişimi destekleyerek. yetişkinlik döneminde de kişilerin daha üretici ve verimli olmalarını ve sahip oldukları potansiyeli tam olarak kullanmalarını sağlar. Bu nedenle ilimiz Kocaeli de okul öncesi eğitime büyük önem verilmektedir. Tablo 14-2012-2013 Eğitim-Öğretim Yılı Okul Öncesi Eğitimin İlçelere Göre Dağılımı İLÇELER (RESMİ VE ÖZEL) Okul Sayısı Öğrenci Sayısı Öğretmen Sayısı Derslik Sayısı Başiskele 3 1.202 61 65 Çayırova 3 1.648 81 64 Darıca 3 2.327 77 61 Derince 3 2.021 90 59 Dilovası 1 480 21 18 Gebze 3 4.212 148 131 Gölcük 3 2.074 106 71 İzmit 15 4.759 247 207 Kandıra 0 488 25 26 Karamürsel 2 619 32 30 Kartepe 5 1.721 66 79 Körfez 1 2.226 76 70 TOPLAM (RESMİ+ÖZEL) 42 23.777 1.030 881 Kocaeli de resmi ve özel olmak üzere toplam 42 okul öncesi eğitim kurumu bulunmaktadır. Okul öncesi eğitimde toplam öğrenci sayısı ise 23.777 dir. Okul öncesi eğitim ilçeler itibariyle incelendiğinde. en çok öğrenci sayısının 4.759 öğrenci ile İzmit te olduğu görülmektedir. İzmit i 4.202 öğrenci ile Gebze takip etmekte olup üçüncü sırada 2.327 öğrenci ile Darıca ilçesi yeralmaktadır Kocaeli de, 2011-2012 eğitim-öğretim döneminde okul öncesi eğitimde toplam 24.427 öğrencinin eğitim aldığı bilinmekte olup, 2012-2013 eğitim-öğretim döneminde geçen yıla oranla okul öncesi öğrenci sayısında %2,66 düşüş gerçekleşmiştir. 2012-2013 eğitim öğretim dönemindeki okul öncesi eğitim kurumalarının 28 i resmi ve 14 ü özel olmaktadır. 15

2.3- İLKOKUL Kocaeli de 2012-2013 Eğitim Öğretim yılı itibariyle 277 si resmi ve 22 si özel olmak üzere toplam 299 ilkokul ve 4.022 derslik sayısı mevcuttur. Derslik başına düşen öğrenci sayısı resmi ilkokullarda 29 olurken, özel ilkokullarda 10 olmuştur. Aynı dönem itibariyle ilkokullarda Kocaeli genelinde toplam 113.119 u resmi, 3.874 ü özel olmak üzere toplam 116.993 öğrenci eğitim görürken, 4.418 i resmi, 312 si özel ilkokullarda olmak üzere toplam 4.730 öğretmen görev yapmıştır. Tablo 15-2012-2013 Eğitim-Öğretim Yılı ilkokul İlçelere Göre Dağılımı (Resmi ve Özel) İLKÖĞRETİM (Resmi ve Özel) İLÇELER Okul Sayısı Öğrenci Sayısı Öğretmen Sayısı Derslik Sayısı Başiskele 26 5.562 299 193 Çayırova 15 8.139 282 242 Darıca 17 12.664 470 358 Derince 19 7.273 301 299 Dilovası 10 5.048 120 146 Gebze 42 22.883 1.083 746 Gölcük 23 9.714 402 362 İzmit 60 22.658 1.083 746 Kandıra 21 2.448 138 137 Karamürsel 11 3.106 152 154 Kartepe 33 7.054 325 352 Körfez 22 10.444 410 358 İL TOPLAMI 299 116.993 4.730 4.022 2011-2012 eğitim öğretim dönemi istatistikleri ilçeler itibariyle incelendiğinde 22.883 ilkokul öğrencisi ile Gebze birinci sırada yer almaktadır. Gebze ilçesini 22.658 öğrenci ile İzmit takip etmekte olup üçüncü sırada 12.664 öğrenci ile Darıca yer almaktadır. 16

2.4- ÖZEL EĞİTİM Özel eğitim; çoğunluktan farklı ve özel gereksinimli çocuklara sunulan. yetersizliği engele dönüştürmeyi önleyen. engelli bireyi kendine yeterli hale getirerek topluma kaynaşmasını ve bağımsız üretici bireyler olmasını destekleyecek becerilerle donatan eğitimdir ve özel eğitime ihtiyaç duyan öğrencilere yönelik olarak kurulan resmi ve özel okulları ifade etmektedir. Tablo 16-2012-2013 Eğitim-Öğretim Yılı Özel Eğitimin İlçelere Göre Dağılımı (Resmi ve Özel) ÖZEL EĞİTİM OKULLARI (Resmi ve Özel) İLÇELER Okul Sayısı Öğrenci Sayısı Öğretmen Sayısı Derslik Sayısı Başiskele 1 0 8 9 Derince 1 49 7 12 Gebze 7 345 60 49 Gölcük 6 135 49 33 İzmit 8 81 120 116 Karamürsel 2 41 19 11 Körfez 2 7 21 8 TOPLAM 27 658 284 238 Özel Eğitim Okulları 2012-2013 eğitim-öğretim döneminde incelendiğinde, mevcut okulların 18 inin resmi, 9 unun ise özel olduğu görülmektedir. İldeki tüm özel eğitim kurumlarında toplamda 658 öğrenci eğitim görürken bu eğitimler 238 derslikte 284 öğretmen tarafından verilmektedir. Tablo 17- Özel Eğitimin İlçelere Göre Yıllar İtibariyle Dağılımı ÖZEL EĞİTİM OKULLARI (Resmi+Özel) 2011-2012 2012-2013 İLÇELER Okul Sayısı Öğrenci Sayısı Öğretmen Sayısı Derslik Sayısı Okul Sayısı Öğrenci Sayısı Öğretmen Sayısı Derslik Sayısı Başiskele 1 Derince 1 Gebze 3 Gölcük 4 İzmit 9 Karamürsel 1 Körfez 1 2 102 4 4 İl Milli Eğitim Müdürlüğü verilerine göre Kocaeli de özel eğitim okulları bir önceki döneme göre; okul sayısında yüzde 35 oranında artış, derslik sayısında yüzde 20,2 oranında artış gerçekleşirken öğrenci sayısında yüzde 1,35 oranında düşüş gözlenmiştir. Öğretmen sayısında ise yüzde 104,3 oranında artış göze çarpmaktadır. 9 12 193 23 41 111 19 28 218 68 114 32 13 9 9 8 8 1 1 7 6 8 0 8 9 49 7 12 345 60 49 135 49 33 81 120 116 2 41 19 11 2 7 21 8 TOPLAM 20 667 139 198 27 658 284 238 17

2.5- ORTAOKUL İlimizde. 2012-2013 yılı eğitim-öğretim dönemi itibariyle 270 (resmi + özel) ortaokul mevcuttur. İl genelindeki Ortaokullarda 100 bin 333 öğrenci eğitim görürken, 4 bin 707 öğretmen ve 3 bin 363 derslik aracılığıyla eğitim faaliyetleri sürdürülmektedir. Tablo 18-2012-2013 Eğitim-Öğretim Yılı Ortaokul Verilerinin İlçelere Göre Dağılımı (Resmi+Özel) ORTAOKUL TOPLAM İLÇELER Okul Sayısı Öğrenci Sayısı Öğretmen Sayısı Derslik Sayısı Başiskele 25 5.155 313 294 Çayırova 12 6.374 249 195 Darıca 14 10.712 450 261 Derince 23 7.748 380 261 Dilovası 9 3.259 116 81 Gebze 41 22.089 906 526 Gölcük 21 7.082 348 222 İzmit 45 17.829 920 693 Kandıra 19 2.534 177 164 Karamürsel 10 2.792 159 123 Kartepe 28 5.811 262 239 Körfez 23 8.948 427 304 TOPLAM 270 100.333 4.707 3.363 18

2.6- ORTAÖĞRETİM İlimizde. 2012-2013 yılı eğitim-öğretim dönemi itibariyle 135 i resmi (genel+mesleki ortaöğretim), 26 sı özel (genel+mesleki) ortaöğretim olmak üzere toplam 161 ortaöğretim okulu mevcuttur. Genel ortaöğretimde 68 resmi, 21 özel okul bulunurken, mesleki ortaöğretimde ise 67 resmi, 5 özel okul bulunmaktadır. Tablo 19-2012-2013 Eğitim-Öğretim Yılı Ortaöğretimin İlçelere Göre Dağılımı (Genel+Mesleki, Resmi+Özel) ORTAÖĞRETİM - Genel (Resmi+Özel) ORTAÖĞRETİM - Mesleki (Resmi+Özel) İLÇELER Okul Sayısı Öğrenci Sayısı Öğretmen Sayısı Derslik Sayısı Okul Sayısı Öğrenci Sayısı Öğretmen Sayısı Derslik Sayısı Başiskele 7 1.491 159 90 4 3.974 209 157 Çayırova 5 3.142 123 101 5 2.439 108 106 Darıca 9 4.873 233 181 4 3.952 170 93 Derince 6 2.951 151 133 4 1.792 110 60 Dilovası 1 363 12 14 3 2.343 115 65 Gebze 14 8.777 391 276 10 8.234 408 237 Gölcük 8 3.443 236 173 5 4.543 217 110 İzmit 20 9.044 617 382 16 12.738 785 344 Kandıra 2 676 38 37 3 1.164 55 53 Karamürsel 2 864 62 41 5 2.276 134 113 Kartepe 7 1.922 114 79 6 3.571 179 107 Körfez 8 3.772 203 178 7 4.177 197 123 TOPLAM 89 41.318 2.339 1.685 72 49.473 2.606 1.498 19

İlimizde. 2012-2013 yılı eğitim-öğretim dönemi itibariyle genel ortaöğretimde, 38 bin 462 si resmi, 2 bin 856 sı özel okulda olmak üzere toplam 41 bin 318 öğrenci, mesleki ortaöğretimde ise 48 bin 492 si resmi, 981 i özel olmak üzere toplam 49 bin 473 öğrenci eğitim görmektedir. Toplamda 3 bin 183 dersliğin mevcut olduğu ortaöğretimde 86 bin 954 ü resmi (genel+mesleki) ortaöğretimde, 3 bin 837 si özel ortaöğretimde (genel+mesleki) olmak üzere toplam 90 bin 791 öğrenci öğrenim görmektedir. 2012-2013 yılı eğitim-öğretim dönemindeki öğrenci sayısında bir önceki yıla göre yüzde 8,8 oranında düşüş görülmektedir. Tablo 20-2012-2013 Eğitim-Öğretim Yılı Ortaöğretimin İlçelere Göre Dağılımı (Genel+Mesleki, Resmi+Özel) ORTAÖĞRETİM (Genel+Mesleki) (Resmi+Özel) İLÇELER Okul Sayısı Öğrenci Sayısı Öğretmen Sayısı Derslik Sayısı Başiskele 11 3.735 287 177 Çayırova 10 5.581 231 207 Darıca 13 8.825 403 274 Derince 10 4.743 261 193 Dilovası 4 2.706 127 79 Gebze 24 17.011 799 513 Gölcük 13 7.986 453 283 İzmit 36 21.782 1.402 726 Kandıra 5 1.840 93 90 Karamürsel 7 3.140 196 154 Kartepe 13 5.493 293 186 Körfez 15 7.949 400 301 TOPLAM 161 90.791 4.945 3.183 20

Aynı dönem itibariyle il genelinde 4.475 i resmi ortaöğretimde, 470 özel ortaöğretimde olmak üzere toplam 4.945 öğretmen eğitim vermektedir. Genel ve mesleki ortaöğretim ilçeler itibariyle incelendiğinde okul, öğrenci ve öğretmen sayılarının en çok olduğu ilçe İzmit olarak görülmektedir. Grafik 12- Kocaeli de Ortaöğretimde Yıllar İtibariyle Öğrenci Sayıları (Adet) 100.000 90.000 80.000 70.000 60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 0 2006-2007 70.877 2007-2008 67.042 2008-2009 76.361 2009-2010 84.314 2010-2011 91.690 2011-2012 99.555 2012-2013 90.791 Kocaeli de ortaöğretimdeki öğrenci sayıları yıllar itibariyle değerlendirildiğinde; 2007-2008 eğitimöğretim döneminde bir önceki yıla göre yüzde 5.41 oranında bir düşüş görülmekte, ancak sonraki yıllarda giderek artan bir seyir izlenmektedir. Benzer bir durum 2012-2013 döneminde de gerçekleşmiştir. Söz konusu dönemde bir önceki yıla göre yüzde 8,8 oranında düşüş olmuştur. 21

2.7- YÜKSEKÖĞRETİM 2.7.1- KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ Kocaeli Üniversitesi, İlimiz için oldukça önemli bir değer taşımaktadır. Her geçen yıl daha fazla öğrenciye hizmet sunan üniversitemiz, verdiği eğitim ile de ülkemizin sayılı üniversiteleri arasında yer almaktadır. 2012-2013 eğitim öğretim dönemi (13.02.2013 tarihi itibariyle) itibariyle Kocaeli üniversitesinde; 214 profesör, 168 doçent, 475 yardımcı doçent, 283 öğretim görevlisi, 169 okutman, 28 uzman ve 679 araştırma görevlisi olmak üzere toplam 2.016 akademik personel görev yapmaktadır Tablo 21 - Kocaeli Üniversitesi Akademik Personelin Dönemler İtibariyle Dağılımı Akademik Personel 2004-2005 2005-2006 2006-2007 2007-2008 2008-2009 2009-2010 2010-2011 2011-2012 2012-2013 Profesör 136 147 168 168 163 164 179 190 214 Doçent 75 79 92 105 120 138 137 142 168 Yardımcı Doçent Öğretim Görevlisi 392 421 448 453 463 446 469 474 475 248 284 294 298 296 287 281 287 283 Okutman 148 162 168 173 169 164 177 176 169 Uzman 42 51 24 48 660 42 38 35 28 Araştırma Görevlisi 659 710 693 661 44 682 702 682 679 TOPLAM 1.700 1.854 1.887 1.906 1.915 1.921 1.983 1.986 2.016 Grafik 13 - KOÜ Öğrenci Sayılarının Dönemler İtibariyle Dağılımı 80.000 60.000 40.000 41.269 45.783 50.325 51.972 54.659 65.501 57.936 57.624 57.059 20.000 0 2004-2005 2005-2006 2006-2007 2007-2008 2008-2009 2009-2010 2010-2011 2011-2012 2012-2013 22

12 fakülte, 20 meslek yüksek okulu, 5 yüksek okul, 3 enstitü ve 1 devlet konservatuarından oluşan Kocaeli üniversitesinde; 2012-2013 eğitim-öğretim dönemi itibariyle toplam 65.501 öğrenci öğrenim görmektedir. 2011-2012 eğitim öğretim döneminde 57.936 öğrencinin eğitim gördüğü Kocaeli Üniversitesinde, öğrenci sayısında 2012-2013 döneminde %13,06 oranında artış gözlenmektedir. Tablo 22-2012-2013 Eğitim-Öğretim Dönemi İtibariyle KOÜ Fakültelere Göre Öğrenci Dağılımı (kişi) Fakülteler Toplam 1 Fen -Edebiyat Fakültesi 4409 2 Diş Hekimliği Fakültesi 269 3 Eğitim Fakültesi 2345 4 Hukuk Fakültesi 566 5 İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi 6058 6 İletişim Fakültesi 2933 7 Mimarlık ve Tasarım Fakültesi 693 8 Mühendislik Fakültesi 10557 9 Tıp Fakültesi 1173 10 Teknik Eğitim Fakültesi 836 11 Teknoloji Fakültesi 119 12 Güzel Sanatlar Fakültesi 554 Fakülte Toplamı 30.512 Tablo 23-2012-2013 Eğitim-Öğretim Dönemi İtibariyle KOÜ Yüksekokullara Göre Öğrenci Dağılımı (kişi) Yüksekokullar Toplam 1 Barbaros Denizcilik Yüksekokulu 191 2 Kocaeli Sağlık Yüksekokulu 837 3 Sivil Havacılık Yüksekokulu 572 4 Derbent Turizm İşl. Ve Otelcilik Yüksekokulu 453 5 Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu 1768 Devlet Konservatuarı 46 TOPLAM 3.821 23

Tablo 24-2012-2013 Eğitim-Öğretim Dönemi İtibariyle KOÜ Meslek Yüksekokullarına Göre Öğrenci Dağılımı (kişi) Meslek Yüksekokulları Toplam 1 Adalet Meslek Yüksekokulu 119 2 Ali Rıza Veziroğlu Meslek Yüksekokulu 951 3 Arslanbey Meslek Yüksekokulu 942 4 Asım Kocabıyık Meslek Yüksekokulu 907 5 Değirmendere Meslek Yüksekokulu 197 6 Derbent Meslek Yüksekokulu 1073 7 Gazanfer Bilge Meslek Yüksekokulu 1236 8 Hereke Meslek Yüksekokulu 2704 9 Gölcük Meslek Yüksekokulu 1677 10 Hereke-Ömer İsmet Uzunyol Meslek Yüksekokulu 3136 11 İhsaniye Meslek Yüksekokulu 670 12 İzmit Meslek Yüksekokulu 1352 13 Kandıra Meslek Yüksekokulu 2512 14 Karamürsel Meslek Yüksekokulu 1825 15 Kartepe Meslek Yüksekokulu 175 16 Kocaeli Meslek Yüksekokulu 5592 17 Kocaeli Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu 692 18 Köseköy Meslek Yüksekokulu 1675 19 Uzunçiftlik Nuh Çimento Meslek Yüksekokulu 493 20 Yahyakaptan Meslek Yüksekokulu 144 TOPLAM 28.072 2011-2012 eğitim öğretim döneminde Kocaeli deki Meslek Yüksek Okullarındaki öğrenci sayılarında bir önceki döneme göre yüzde 20,36 oranında artış görülmektedir. Öğrenci sayısı 2011-2012 eğitim öğretim döneminde 23.354 idi. Enstitülerde doktora ve master yapan öğrenci sayısında ise 2012-2013 eğitim öğretim döneminde bir önceki döneme göre yüzde 25,05 oranında artış görülmektedir. 2011-2012 dönemindeki öğrenci sayısı ise 2.439 idi. Tablo 25-2012-2013 Eğitim-Öğretim Dönemi İtibariyle KOÜ Enstitülere Göre Öğrenci Dağılımı (kişi) Enstitüler Master Doktora Toplam 1 Fen Bilimleri Enstitüsü 1.047 400 1.447 2 Sosyal Bilimler Enstitüsü 1.147 298 1.445 3 Sağlık Bilimleri Enstitüsü 89 69 158 TOPLAM 2.283 767 3.050 24

Grafik 14 - KOÜ den Mezun Olan Öğrencilerin Yıllar İtibariyle Dağılımı (kişi) 15.000 10.000 5.000 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 4.116 5.297 5.552 6.504 6.740 5.883 8.690 10.360 10.265 11.910 12.542 12.385 11.517 Kocaeli Üniversitesi nden (Meslek Yüksekokulları, Enstitüler dahil) 2012 yılında 11.517 öğrenci mezun olmuştur. Mezun olan öğrenci sayısında bir önceki yıla göre yüzde 7 oranında düşüş görülmektedir. Kuruluş tarihi olan 1994 yılından bu yana Kocaeli Üniversitesi nden toplam 121.734 öğrenci mezun olmuştur. DİĞER 38.357 KASTAMONU ERZURUM BURSA ORDU GİRESUN SİVAS TRABZON SAKARYA İSTANBUL KOCAELİ 1.434 1.449 1.729 1.794 1.820 2.151 2.155 2.223 4.265 8.124 Grafik 15-2012-2013 Eğitim-Öğretim Döneminde Kocaeli Üniversitesi ne Kocaeli den ve Diğer İllerden Gelen Öğrencilerin Dağılımı (kişi) 0 5000 10000 15000 20000 25000 30000 35000 40000 25

2.7.2- GEBZE YÜKSEK TEKNOLOJİ ENSTİTÜSÜ (GYTE) 3837 Sayılı Kanun ile 3 Temmuz 1992 tarihinde kurulan, Ülkemizdeki iki yüksek teknoloji enstitüsünden birisi olan Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü (GYTE); Marmara Bölgesi'nde seçilmiş bir alanda konumlanmış, İlimizin önemli bir kurumu olup, araştırma ve teknoloji üretimi öncelikli bir ihtisas üniversitesidir. 1994 yılından bu yana 2 Enstitü ve 4 fakültesinde çeşitli disiplinlerde yüksek lisans ve doktora düzeyinde eğitim veren Enstitü; 2001 yılından itibaren Malzeme Bilimi, Elektronik ve Bilgisayar Mühendislikleri ile Matematik ve Fizik bölümlerinde lisans eğitimine başlamış olup 2005 yılında ise ilk lisans mezunlarını vermiştir. Enstitü, 2008 yılı itibariyle Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü ve İşletme Fakültesi İşletme Bölümlerine de lisans öğrencisi almaya başlamıştır. Tablo 26-2012-2013 Eğitim-Öğretim Dönemi İtibariyle GYTE Akademik Personelin Dağılımı GEBZE YÜKSEK TEKNOLOJİ ENSTİTÜSÜ MEVCUT AKADEMİK PERSONEL DURUMU PROF. DOÇENT YARD. DOÇ. ÖĞR. GÖR. OKUTMAN ARAŞ. GÖR. UZMAN TOPLAM Toplam 49 62 59 23 28 222 29 472 GYTE nde 2012-2013 eğitim öğretim döneminde Fakültelerde toplam 1.629 öğrenci, enstitülerde toplam 2.624 öğrenci öğrenim görmektedir. Tablo 27-2012-2013 Eğitim-Öğretim Dönemi Fakültelere Göre Öğrenci Sayısı FAKÜLTE ADI ÖĞRENCİ SAYISI MÜHENDİSLİK 909 MİMARLIK 193 FEN 325 İŞLETME 202 TOPLAM 1.629 26

Tablo 28-2012-2013 Eğitim-Öğretim Dönemi İtibariyle GYTE Bölümlere Göre Öğrenci Sayısı BÖLÜM ADI LİSANS TOPLAM YÜKSEK LİSANS DOKTORA 2. ÖĞRETİM LİSANS ÜSTÜ EĞİTİM TOPLAM BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ 363 130 43-173 ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ 341 107 50-157 MALZEME BİLİMİ VE MÜHENDİSLİĞİ MOLEKÜLER BİY. VE GEN. 126 205 93 26-119 FİZİK 12 82 68-150 MATEMATİK 187 42 26-68 MİMARLIK 193 43 - - 43 İŞLETME 202 192 201 293 686 STRATEJİ BİLİMİ - 173 - - 173 GİRİŞİMCİLİK VE YEN. YÖN - - - 24 24 ULUSLARARASI TİC. FİN. - - - 48 48 İKTİSAT - 50 - - 50 MAKİNE MÜH. - 193 14-207 ÇEVRE MÜH. - 124 53-177 KİMYA MÜH. - 89 24-113 MOLEKÜLER BİYOLOJİ - 63 26-89 ŞEHİR VE BÖLGE PLANLAMA - 66 - - 66 DEPREM VE YAPI MÜH. - 100 7-107 JEODEZİ VE FOTOGRAMETRİ - 51 - - 51 KİMYA - 70 53-123 TOPLAM 1.629 1.668 591 365 2.624 Tablo 29-2012-2013 Eğitim-Öğretim Dönemi Enstitülere Göre Öğrenci Sayıları ENSTİTÜ ADI MÜHENDİSLİK VE FEN BİLİMLERİ ÖĞRENCİ SAYISI 1.643 SOSYAL BİLİMLER 981 TOPLAM 2.624 27

Tablo 30 GYTE nden Lisansüstü Mezun Olan Öğrencilerin Yıllar İtibariyle Dağılımı LİSANSÜSTÜ MEZUN ÖĞRENCİ SAYILARI TOPLAM 1996 10 1997 50 1998 58 1999 75 2000 86 2001 95 2002 122 2003 193 2004 183 2005 197 2006 182 2007 195 2008 147 2009 232 2010 281 2011 223 2012 193 TOPLAM 2.522 Grafik 15 - GYTE nden Lisansüstü Mezun Olan Öğrencilerin Yıllar İtibariyle Dağılımı 300 281 250 200 193 183 197 182 195 232 223 193 150 100 50 50 58 75 86 95 122 147 0 10 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 GYTE nden lisansüstü mezun olan öğrencilerin yıllar itibariyle dağılımı incelendiğinde; 1996 yılında 10 mezun veren GYTE, 2010 yılında 281 mezun ile en yüksek lisansüstü mezun sayısına ulaşmıştır. 2012 yılına gelindiğinde ise 193 mezun veren okulun, lisansüstü mezun öğrenci sayısı bir önceki yıla göre %13,45 azalmıştır. 28

Tablo 31 GYTE nden Lisans Mezun Olan Öğrencilerin Yıllar İtibariyle Dağılımı LİSANS MEZUN ÖĞRENCİ SAYILARI YILLAR TOPLAM 2005 24 2006 21 2007 70 2008 100 2009 139 2010 136 2011 128 2012 173 TOPLAM 791 Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü nde, 2001 yılında 5 bölüm (Malzeme Bilimi. Elektronik ve Bilgisayar Mühendislikleri, Matematik ve Fizik) ile başlayan lisans eğitiminden ilk olarak 2005 yılında toplam 24 kişi mezun olmuştur. 2007 yılında bir önceki yıla göre yüzde 233 lük bir artışla mezun öğrenci sayısı 70 e ulaşmış, öğrenci sayılarında sırasıyla 2008 de yüzde 42,8, 2009 yılında yüzde 39 oranında bir artış görülmüştür. 2010 yılında ise yüzde 2 oranında bir düşüş görülmektedir. 2011yılına bakıldığında da 128 lisans mezuniyet rakamıyla %5,9 oranında düşüş olduğu görülmekte olup, 2012 yılında 173 öğrenci lsans düzeyinde mezun edilmiştir. Geçen yıla göre mezun sayısı %35,16 oranında artarken 2005 yılından bu güne toplamda 791 öğrenci lisans düzeyinde mezun olmutur. Grafik 16 - GYTE nden Lisans Mezun Olan Öğrencilerin Yıllar İtibariyle Dağılımı 200 180 173 160 139 140 136 120 128 100 100 80 70 60 40 24 20 21 0 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 29

2.8- KURSLAR ve DERSHANELER İl Milli Eğitim Müdürlüğü verilerine göre; Kocaeli de 2012-2013 dönemi itibariyle 78 adet Dershanenin 63 Motorlu Taşıt ve Sürücü Kursu bulunmaktadır. Ayrıca ilimize hizmet eden 47 muhtelif kurs bulunmaktadır. İLÇE ADI DERSHANE MTSK MUHTELİF KURSLAR Başiskele ÇAYIROVA 3 3 DARICA 6 4 1 DERİNCE 5 4 DİLOVASI 1 GEBZE 18 14 8 GÖLCÜK 9 6 4 İZMİT 27 21 32 KANDIRA 1 1 KARAMÜRSEL 3 2 KARTEPE 1 KÖRFEZ 6 6 2 TOPLAM 78 63 47 Tablo 32 2012-2013 Eğitim- Öğretim Döneminde Kocaeli de Kurs ve Dersane Sayılarının (adet) ilçelere göre dağılımı Tablo 33 2012-2013 döneminde Kocaeli de İlçeler İtibariyle Kurs, Rehabilitasyon Merkezi ve Etüd Merkezi Sayıları (adet) İLÇE ADI ÖZEL ETÜD MERKEZİ REHABİLİTASYON MERKEZİ Başiskele 1 ÇAYIROVA 2 DARICA 2 2 DERİNCE 2 DİLOVASI GEBZE 2 5 GÖLCÜK 1 4 ÖZEL HİZMET İÇİ EĞİTİM KURSU İZMİT 10 6 1 KANDIRA 1 KARAMÜRSEL 1 2 KARTEPE 1 KÖRFEZ 1 TOPLAM 16 27 1 2012-2013 dönemi itibariyle 16 Özel Etüd Merkezi, 27 Rehabilitasyon Merkezi ve 1 özel Hizmet İçi Eğitim Kursu bulunmaktadır. Özel Hizmet İçi Eğitim Kursu sadece İzmit ilçesinde bulunmakta olup, Dilovası hariç diğer tüm ilçelerde Rehabilitasyon Merkezi bulunmaktadır. 30

2.9- ÖZEL ÖĞRENCİ YURTLARI İl Milli Eğitim Müdürlüğü verilerine göre; Kocaeli de 2012-2013 dönemi itibariyle 12 ilçemizde toplam 104 Adet öğrenci yurdu bulunmaktadır. Bu yurtların 44 ü orta öğrenim, 60 ı ise yüksek öğrenim öğrencilerine yöneliktir. Söz konusu dönemde bu yurtların toplam kapasitesi 9.951 kişi olup. 6.071 öğrencinin barınması sağlanmıştır. Tablo 34 2012-2013 Eğitim-Öğretim Döneminde Kocaeli de Öğrenci Yurtlarının İlçelere Göre Sayıları, Kapasiteleri ve Barınan Öğrenci Sayıları İLÇELER/YURT SAYILARI ORTA ÖĞRETİM YÜKSEK ÖĞRETİM BAŞİSKELE 6 2 ÇAYIROVA 2 0 DARICA 4 0 DERİNCE 4 1 DİLOVASI 1 0 GEBZE 6 1 GÖLCÜK 4 2 İZMİT 5 41 KANDIRA 4 7 KARAMÜRSEL 1 0 KARTEPE 4 4 KÖRFEZ 3 2 TOPLAM 44 60 İLÇE ADI / YURT KAPASİTESİ BARINAN ÖĞRENCİ SAYISI BAŞİSKELE 623 304 ÇAYIROVA 128 124 DARICA 260 183 DERİNCE 568 281 DİLOVASI 80 65 GEBZE 684 396 GÖLCÜK 537 201 İZMİT 5.119 3.439 KANDIRA 838 294 KARAMÜRSEL 97 75 KARTEPE 625 373 KÖRFEZ 392 336 TOPLAM 9.951 6.071 31

2.10- ÖSS ve YGS BAŞARI DURUMU İl Milli Eğitim Müdürlüğü verilerine göre Kocaeli; Türkiye Geneli İl Sıralamasında YGS' de 47. sırada yer almakta, başarı puanı olarak da 214,586 puanda yer almaktadır. Tablo 35 YGS (Ortaöğretim) Sınav Sonuçlarına Göre Başarı Durumu (Türkiye Sıralaması ) YILI 12. Sınıf Sınava Katılan Öğrenci Sayısı Başarı Puanı İl Sıralaması 2010-2014 Stratejik Plandaki Hedef 2009-187,901 53-2010 14.039 233,325 23 20 2011 14.398 214,586 47 20 Tablo 36 LYS Sınav Sonuçlarına Göre Başarı Durumu (Türkiye Sıralaması ) YILI Yerleştirilen Öğrenci Sayısı LYS Sınavına Giren Öğrenci Sayısı Oran (1/2) Puan Türü (MF) İl Sıralaması Puan Türü (TM) İl Sıralaması Puan Türü (TS) İl Sıralaması 2010 8.100 8.950 %90,50 270,747 69 264,104 62 267,868 56 2011 7.371 8.810 %83,67 250,113 75 251,614 63 257,595 68 2012 8.224 245,145 74 245,601 52 243,559 34 İl Milli Eğitim Müdürlüğü verilerine göre Kocaeli; Türkiye Geneli İl Sıralamasında Kocaeli MF puan türünde 245,145 puan ile 74. sırada, TM puan türünde 245,601 puan ile 52. sırada ve TS puan türünde 243,559 puan ile 34. sırada yer almaktadır. 32

3 3.1- HALK EĞİTİM MERKEZİ ÇALIŞMALARI Kocaeli İl Milli Eğitim Müdürlüğü verilerine göre Kocaeli de her ilçemizde 12 tane Halk Eğitim Merkezi bulunmaktadır. Halk Eğitim Merkezleri tarafından Valilik ve İlçe Kaymakamlıkları nezdinde 2012-2013 yılı eğitim-öğretim döneminde de mesleki ve sosyo-kültürel amaçlı kurslar düzenlenmeye devam edilmiştir. 2012-2013 yılı eğitim-öğretim döneminde Kocaeli de halk eğitim merkezlerinde toplam 8.029 kurs düzenlenmiştir. Kurslara toplam 154.812 kursiyer katılmıştır. Tablo 37 (2012-2013) Kocaeli de İlçelere Göre Halk Eğitim Merkezlerinde Açılan Kurs Sayıları. Kursiyer Sayıları ve Görev Alan Öğretmen Sayıları Açılan Kurs Kursiyer Sayısı Erkek Kız Toplam BAŞİSKELE 521 3.053 6.960 10.013 ÇAYIROVA 291 1.777 3.620 5.397 DARICA 465 3.113 6.003 9.116 DERİNCE 424 2.154 5.731 7.885 DİLOVASI 165 1.087 1.965 3.052 GEBZE 870 6.403 13.346 19.749 GÖLCÜK 722 3.279 9.495 12.374 İZMİT 2.531 21.070 28.728 49.798 KANDIRA 479 2.668 4.792 7.460 KARAMÜRSEL 274 1.917 3.618 5.535 KARTEPE 614 3.901 8.917 12.818 KÖRFEZ 673 2.910 8.305 11.215 GENEL TOPLAM 8.029 53.332 101.480 154.812 2012-2013 döneminde Kocaeli de en çok kurs 2.531 kurs ile İzmit te açılmıştır. İzmit i 870 kurs ile Gebze, 722 kurs ile Gölcük, 673 kurs ile Körfez ve 614 kurs ile Kartepe ilçeleri takip etmektedir. Kursiyer sayısında ise 49.798 kişi ile yine İzmit ilk sırada bulunmaktadır. 33

3.2- KO-MEK (Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Meslek ve Sanat Eğitimi Kursları) ÇALIŞMALARI Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Daire Başkanlığı Yaygın Eğitim Şube Müdürlüğü verilerine göre; İlimizde 2011-2012 döneminde 37.983 kursiyere eğitim verilmiştir. Tablo 38 - Dönemler İtibariyle KO-MEK Kurs Merkezleri (adet) Eğitim Dönemi Eğitim Verilen Kurs Merkezi (Toplam) 2004-2005 8 2005-2006 20 2006-2007 27 2007-2008 32 2008-2009 32 2009-2010 35 2010-2011 36 2010-2012 40 2011-2012 41 Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Daire Başkanlığı Yaygın Eğitim Şube Müdürlüğü verilerine göre; 2005-2013 döneminde 29 ana dalda ve 209 ayrı alanda çok çeşitli branşlar açılmıştır. Tüm bu branşlarda 2005-2013 döneminde toplam 270.803 kursiyer eğitim almıştır. Kursiyerlerin; 216.335 i erkek. 54.468 i bayandır. Tablo 39-2005-2012 Döneminde KO-MEK Tarafından Açılan kursların Branşları 1 Ahşap Teknolojisi 16 İnşaat Teknolojisi 2 Aile ve Tüketici Bilimleri 17 Kişisel Gelişim ve Eğitim 3 Bahçecilik 18 Makine Teknolojisi 4 Bilişim Teknolojileri 19 Metal Teknolojisi 5 Büro Yönetimi ve Sekreterlik 20 Muhasebe ve Finansman 6 Çocuk Gelişimi ve Eğitimi 21 Müzik ve Gösteri Sanatları 7 Denizcilik 22 Okuma - Yazma 8 Elektrik - Elektronik Teknolojisi 23 Pazarlama ve Perakende 9 El Sanatları Teknolojisi 24 Sanat ve Tasarım 10 Ev Hizmetleri 25 Seramik ve Cam Teknolojisi 11 Gıda Teknolojisi 26 Spor 12 Giyim Üretim Teknolojisi 27 Tesisat Teknolojisi ve İklimlendirme 13 Grafik ve Fotoğraf 28 Yabancı Diller 14 Güzellik ve Saç Bakım Hizmetleri 29 Yiyecek ve İçecek Hizmetleri 15 Hasta ve Yaşlı Hizmetleri 34

Tablo 40 KOMEK Tarafından 2005-2013 Döneminde Açılan Kursların Alan Olarak Dağılımı BRANŞ - DAL BRANŞ - DAL 1 0-3 Yaş Aile Eğitim Kursu 51 Ebru 2 3-6 Yaş Aile Eğitim Kursu 52 Eğitici Annelik 3 7-11 Yaş Aile Eğitim Kursu 53 El Nakışı 4 Ahşap Boyama ve Vernikleme 54 El Sanatları 5 Ahşap Rölyef 55 El ve Ayak Bakımı 6 Almanca 56 Elde Antep İşi 7 Alüminyum Kabartma 57 Elde Aplike 8 Amatör Denizcilik 58 Elde Beyaz İş 9 Ana Arı Yetiştiriciliği 59 Elde Çin İğnesi 10 Arapça 60 Elde Maraş İşi 11 Arı Yetiştiriciliği 61 Elde Suzeni 12 Astragan İşi ve Blanyo İğnesi 62 Elde Tel Sarma 13 Aşçı Çırağı 63 Elde Tül İşi 14 Bağlama Eğitimi 64 Elde Türk İşi 15 Banyo Takımları Dikimi 65 Elektrik Ark Kaynağı 16 Basit Nakış İğne Teknikleri 66 Elektrik Tesisatçılığı 17 Basketbol 67 Etkili İletişim ve Halkla İlişkiler 18 Bebe Giysileri Dikimi 68 Etkili ve Hızlı Okuma 19 Bebek Odası Hazırlama 69 Ev Tekstili ve Örtü Dikimi 20 Bilgisayar Destekli Çizim (Autocad) 70 Ev ve Kurum Temizliği 21 Bilgisayar Destekli Muhasebe 71 Ev Yemekleri Hazırlama 22 Bilgisayar Destekli Rek.ve Tasarımı 72 Evde Çocuk Bakımı 23 Bilgisayar Kullanımı 73 Fantezi Yaka Çiçeği Yapma 24 Bilgisayar Programlama Teknikleri 74 Fidan Üretimi 25 Bilgisayar Sistem Bakım Onarımı 75 File İşi 26 Bulaşıkçı - Meydancı 76 Filografi Tekniği 27 Bulgar Dili 77 Firkete Oyası 28 Buz Pateni 78 Fitness 29 Cam Seramik ve Porselen Boyama 79 Forkilift 30 Cam Süs Eşya Yapımı 80 Fotoğraf Çekimi 31 Cilt Bakımı ve Temel Makyaj 81 Föncü 32 Çeyiz Ürünleri Hazırlama 82 Futbol 33 Çini İşlemeciliği - Desinatörlüğü 83 Gazaltı Kaynaği (MIG-MAG) 34 Çocuk Bakım Elemanı 84 Girişimcilik 35 Çocuk Gösteri Giysileri Dikimi 85 Gitar Eğitimi 36 Çuval Çiçek Yapma 86 Giyim Aksesuarları Dikimi 37 Dantel Anglez 87 Grafik Tasarımı 38 Dekoratif Deri Yastık Dikimi 88 Grafik ve Animasyon 39 Dekoratif Ahşap Süsleme 89 Grafik ve Animasyon Tabanlı Web Tasarımı 40 Dekoratif Deri Yastık Dikimi 90 Gravür 41 Dekoratif Ev Aksesuarları Hazırlama 91 Gümüş Kazaz Örücülüğü 42 Dekoratif Minder Dikimi 92 Güzellik Hizmetleri Elemanı 43 Dekoratif Örtü ve Kılıflar Dikimi 93 Güzellik ve Bakım Ürünleri Eğitimi 44 Deri Çiçek Yapma 94 Hasır Örme 45 Deri Tablo Yapımı 95 Hasta ve Yaşlı Refakatçisi 46 Diksiyon 96 Hazır Gereçlerle Yapılan Nakışlar 47 Doğalgaz Kaynakçılığı 97 Hesap İşi 48 Dolgu Oyuncak Bebek Yapma 98 Hızlı Klavye Kullanımı 49 Drama 99 Hüsn-i Hat 50 Düz Dikiş Makineci 100 İğne Oyası 3537

BRANŞ - DAL BRANŞ - DAL 101 İlik Düğme - Otomatçı 156 Ofis Programları Kullanımı 102 İmalat Çizeri 157 Okuma - Yazma 103 İngilizce 158 Osmanlı Türkçesi 104 İş ve Sosyal Hayatta İletişim 159 Ön Muhasebe 105 Japonca 160 Örtülü Elektrot ve Ark Kaynağı 106 Kadın Dış Giysileri Dikimi 161 Pantomim 107 Kadın Giyisileri Kalıp Hazırlama 162 Pastacı Çırağı 108 Kadın İç Giyisileri Dikimi 163 Perde Hazırlama 109 Kadın Üst Giysileri Dikimi 164 Pike Dikimi 110 Kadife İşi 165 Pul Boncuk Dikişleri 111 Kaligrafi 166 Resim (Guaj Boya, Sulu Boya, Yağlı Boya Tekniği) 112 Kapalı Tohumlu Bitkilerin Yetiştiriciliği 167 Rusça 113 Kasap Yardımcısı 168 Saç Bakımı ve Yapımı 114 Kasnak Sallayarak Yapılan Makine Nakışları 169 Salon Takımları Dikimi 115 Katı Modelleme 170 Satış Görevlisi 116 Kat'i Sanatı 171 Satranç 117 Keçe Yapımı 172 Sedef Kakma 118 Keman Eğitimi 173 Sepet Örücülüğü 119 Kılıf ve Hurç Dikimi 174 Seramik Hamur Çiçek Yapma 120 Kırkyama 175 Step Aerobik 121 Kişisel Gelişim 176 Stilistlik 122 Konfeksiyon İşçiliği 177 Süt Sığırcılığı 123 Konfeksiyon M. Kul. 178 Şerit Örme 124 Kum İşi 179 Şiş Örücülüğü (Çanta,Eldiven,Hırka,Şal) 125 Kumaş Abajur Yapma 180 Tabii Kumaş Çiçek Yapımı 126 Kumaş Boyama 181 Takı Tasarımı 127 Kur'an-ı Kerim Okuma 182 Tavşan Yetiştiriciliği 128 Kurdela İşi 183 Tel Kırma 129 Makinede Antep işi 184 Temel Muhasebe 130 Makinede Aplike 185 Temizlik Görevlisi Yetiştirme 131 Makinede Beyaz iş 186 Tenis 132 Makinede Beyaz iş 187 Tezhip 133 Makinede Çin İğnesi 188 Tığ Oyası 134 Makinede Dantel Sarma ve Piko Yapma 189 Tığ Örücülüğü 135 Makinede Gel. Türk İşlemeleri 190 Tiyatro 136 Makine Nakışları 191 Tül ve Katlamalı Perde Hazırlama 137 Makinede Maraş İşi 192 Türk Bayrağı Dikimi 138 Makinede Suzeni İşi 193 Türk Halk Oyunları 139 Makinede Türk İşi 194 Türk Müziği Nazariyeti 140 Makreme Abajur Yapma 195 Türkçe / Yab. uyruklulara 141 Makremede Çanta Yapma 196 Ud 142 Makremede Gazetelik Yapma 197 Üç Boyutlu Çizim - Solidworks 143 Makremede Örgü Yapma 198 Üç Boyutlu Şekillendirme 144 Makyaj Yapma Teknikleri 199 Veri Tabanı 145 Manikür - Pedikür Teknikleri 200 Voleybol 146 Mantar Yetiştiriciliği 201 Web Tasarımcısı, Programcısı 147 Mekik Oyası 202 Yakıt Püskürtme Sistemleri 148 Model Gemi Yapımı 203 Yatak Örtüleri Dikimi 149 Modelistlik 204 Yelken 150 Muhasebe Yardımcısı 205 Yönetici Asistanı 151 Mutfak Takımları Hazırlama 206 Yüzme 152 Mutfak ve Banyo Tekstili 207 Zikzak Makinede Aplike 153 Mutfak ve Çocuk Odası Perdesi Hazırlama 208 Zikzak Makinede Beyaz İş 154 Nevresim Takımları Dikimi 209 Zikzak Makinede Çin İğnesi 155 Ney Eğitimi 3638

Tablo 41 Dönemler İtibariyle KO-MEK Kursiyer Sayıları (kişi) Kursiyer Sayısı Kadın Erkek Toplam 2005-2006 2.815 1.095 3.910 2006-2007 12.235 5.244 17.479 2007-2008 18.014 7.358 25.372 2008-2009 27.025 12.141 39.166 2009-2010 27.684 11.864 39.548 2010-2011 28.260 10.990 39.250 2011-2012 29.627 8.356 37.983 2012-2013* 18.534 4.069 22.603 *2012-2013 dönemi verileri geçicidir ve tüm dönemi yansıtmamaktadır. 2012-2013 döneminde toplam kursiyer sayısı 22.603 kişi olmuştur. Kursiyerlerin 18 bin 534 ü, yani %82 sini bayan katılımcılar oluştururken kalan %18 ine tekamül eden 4 bin 69 u erkek katılımcıdır. 37

4 MESLEKİ EĞİTİM MERKEZİ ÇALIŞMALARI Kocaeli de valilik ve ilçe kaymakamlıkları nezdinde 2012-2013 yılı eğitim öğretim döneminde de mesleki eğitime yönelik çalışmalar sürdürülmüştür. İlimizde 2012-2013 döneminde mesleki eğitim merkezleri aracılığıyla 2 bin 207 aday çırak/çırak öğrenci ve 285 kalfa yetiştirilmiş, 335 kalfalık belgesi, 231 ustalık belgesi, 67 işyeri açma belgesi ve 224 usta öğretici belgesi alınmıştır. Tablo 42 - Kocaeli de 2011-2012 ve 2012-2013 Döneminde Öğrenci ve belge Sayıları MESLEKİ EĞİTİM 2011-2012 2012-2013 ADAY ÇIRAK / ÇIRAK SAYISI 2.145 2.207 KALFA SAYISI 449 285 KALFALIK BELGESİ ALANLAR 1.008 335 USTALIK BELGESİ ALANLAR 705 231 İŞYERİ AÇMA BELGESİ ALANLAR 149 67 USTA ÖĞRETİCİ BELGESİ ALANLAR 404 224 Not: 2012-2013 Öğretim yılı verileri 22.11.2012 tarihi itibariyledir. 38

5 5.1- GENEL DURUM İl Sağlık Müdürlüğü nün verilerine göre; Kocaeli Halk Sağlığı Müdürlüğü ve Kocaeli Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği Kapsamındaki Kurumlar hariç Kocaeli de toplam 5.046 sağlık personeli bulunmaktadır. Söz konusu personellerin 687 si uzman hekim, 143 ü pratisyen hekim, 314 ü Asistan ve 321 i diş hekimidir. Kalan personelin 1.019 u hemşire, 220 si ebe, 440 ı eczacı ve 1.902 si diğer personellerden oluşmaktadır. Ayrıca İlimizde, 24 adet 112 Acil İstasyonu (İzmit, Karamürsel, Gölcük, Başiskele, Kandıra, Derince, Körfez, Gebze, Dilovası ve Kartepe ilçelerinde), 12 adet Tıp Merkezi, 8 adet Özel Poliklinik, 8 adet özel dal merkezi ve 9 u özel, 7 si kamu olmak üzere toplam 16 Diyaliz Merkezi bulunmaktadır. Tablo 43 - Sağlık Personeli Sayısı (Kocaeli Halk Sağlığı Müdürlüğü ve Kocaeli Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği Kapsamındaki Kurumlar Dahil Değildir SAĞLIK PERSONELİ 2012* Toplam Hekim Sayısı 1.144 Uzman Hekim 687 Pratisyen Hekim 143 Asistan Hekim 314 Diş Hekimi 321 Hemşire 1.019 Ebe 220 Eczacı 440 Diğer Personel 1.902 GENEL TOPLAM 5.046 *Personel sayısına İl Sağlık Müdürlüğü+İlçe Sağlık Müdürlükleri, Üniversite Hastanesi ve Özeller Alınmıştır. Kocaeli Halk Sağlığı Müdürlüğü ve Kocaeli Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği 39

Tablo 44-2012 Yılı İtibariyle Özel Hastaneler, Yatak, Yatan Hasta ve Ameliyat Sayılarının Dağılımı (adet) ÖZEL HASTANELER Yatak Sayısı Yatan Hasta Sayısı Ameliyat Sayısı Özel Hospitalpark Darıca Hastanesi 20 3.580 7.089 Özel Dr.Tahsin Özbek Hastanesi 14 1.470 1.850 Özel Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi 201 7.743 4.813 Özel Gebze Merkez Hastanesi 52 5.988 8.257 Özel Yüzyıl Hastanesi 68 5.848 4.182 Özel Medicalpark Gebze Hastanesi 118 9.606 0 Özel Acıbadem Kocaeli Hastanesi 61 6.307 2.057 Özel Konak Hastanesi 96 13.978 9.964 Özel Kocaeli Akademi Hastanesi 61 5.140 4.629 Özel Dünya Göz Hastanesi 11 0 3.529 Özel Romatem Fizik Tedavi Merkezi 27 205 0 Özel Körfez Marmara Hastanesi 15 1766 1583 TOPLAM 744 61.631 47.953 Tablo 45-2012 Yılı İtibariyle Üniversite Hastanesi, Yatak, Yatan Hasta ve Ameliyat Sayısı (adet) ÜNİVERSİTE HASTANESİ Yatak Sayısı Yatan Hasta Sayısı Ameliyat Sayısı Kocaeli Üniversitesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi 704 28.316 26.422 2012 itibariyle, İlimizdeki toplam 11 özel hastane ve 1 Fizik Tedavi Merkezinde yatak sayısı 744, yatan hasta sayısı ise 61 bin 631 olmuş ve özel hastanelerde 47 bin 953 hasta ameliyat edilmiştir. Kocaeli Üniversitesi Araştırma ve Uygulama Hastanesinde ise toplam 704 yatak bulunmakta olup, 28 bin 316 kişi yatarak tedavi görmüş ve 26 bin 422 hasta ameliyat edilmiştir. 2012 yılında özel ve üniversite hastanelerinde toplamda 89 bin 947 Kocaeli de 2012 yılında yatarak tedavi gören hasta sayısı il genelinde bir önceki yıla göre %13,88 oranında artış göstermiştir. Yatarak tedavi gören hasta sayısı 2011 yılında, özel hastanelerde 49 bin 326 ve Üniversite hastanesinde 29 bin 656 hasta olmak üzere toplam 78 bin 982 hasta idi. 40

5.2- DİYALİZ HİZMETLERİ Kocaeli ilinde 2012 yılı sonu itibariyle 9 u özel, 7 si kamuya ait olmak üzere toplam 16 diyaliz merkezi bulunmaktadır. Özel Diyaliz merkezlerinde 2012 yılı itibariyle toplam hekim sayısı ise 21 olup, 9 u uzman 12 si ise pratisyen olarak görev yapmaktadır. Tablo 46-2012 Yılı İtibariyle Özel Diyaliz Merkezlerinde Çalışan Hekim Sayısı DİYALİZ MERKEZİ Uzman Hekim Sayısı Pratisyen Özel Derince Diyaliz Merkezi 1 - Özel Fresenius M.C. Diyaliz Merkezi 1 3 Özel RTS İzmit Diyaliz Merkezi 1 2 Özel Gölcük Diyaliz Merkezi 1 2 Özel Zirve Diyaliz Merkezi 1 1 Özel Renalis Diyaliz Merkezi 1 1 Özel Gebze Diyaliz Merkezi 1 1 Özel Novak Diyaliz Merkezi 1 1 Özel FMC Diyaliz Merkezi 1 1 TOPLAM 9 12 İlimizde 2006 yılında 13 olan diyaliz merkezi sayısı 2007 yılında 17 ye ulaşmış, 2008 ile 2009 yıllarında aynı seviyede kalmış, ancak 2010, 2011 ve 2012 yılında 16 adet diyaliz merkezi hizmet vermeye devam etmiştir. 41

Tablo 47-2012 Yılı İtibariyle Diyaliz Çalışmaları Cihaz Durumu DİYALİZ MERKEZLERİ Toplam Hasta Sayısı Faal Yedek Toplam Makine Sayısı Özel Derince Diyaliz Merkezi 94 19 1 20 Özel Fresenius M.C. Diyaliz Merkezi 139 25 1 26 Özel RTS İzmit Diyaliz Merkezi 139 35 1 36 Özel Gölcük Diyaliz Merkezi 108 21 1 22 Özel Zirve Diyaliz Merkezi 60 20 2 2 Özel Renalis Diyaliz Merkezi 96 30 1 31 Özel Gebze Diyaliz Merkezi 0 20 1 21 Özel Novak Diyaliz Merkezi 119 25 3 28 Özel FMC Diyaliz Merkezi 101 21 1 22 TOPLAM 856 216 12 228 Kocaeli deki Özel diyaliz merkezlerinde hasta sayısı 2012 yılında 856 olmuştur. Özel diyaliz merkezlerindeki cihaz durumu incelendiğinde ise toplamda 216 cihazın faal olarak hizmet verdiği görülmektedir. Faal cihazlarında yanında yedek olarak ise toplamda 12 adet cihaz bulunmaktadır. Yedek ve faal cihazlar toplandığında ise makine sayısı 228 olarak karşımıza çıkmaktadır. 42

5.3-112 ACİL SAĞLIK HİZMETLERİ 60 Grafik 17 - Ambulans Sayılarının Yıllar İtibariyle Dağılımı (adet) 40 20 0 10 12 11 11 13 16 17 17 17 22 24 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 10 12 11 11 13 16 17 17 17 22 24 34 54 34 54 Kocaeli İl Sağlık Müdürlüğü verilerine göre, 2000 yılında 10 olan ambulans sayısı 2012 yılına gelindiğinde 54 e ulaşmıştır. 2006-2008 yılları arasında aynı seviyede kalmış, 2009 yılında bir önceki yıla göre yüzde 29,4 oranında, 2010 yılında yüzde 9,1 oranında ve 2011 yılında yüzde 41,7 oranında artış göstermiştir. 2012 yılında ise bir önceki yıla göre ambulans sayısında %58,82 oranında artış gerçekleşmiştir. 112 acil hizmetlerinde görevli personel sayısı ise 2010 yılında 317 iken, 2011 yılında yüzde 42 oranında artarak 450 ye yükselmiştir. 2012 yılında personel sayısı 428 e düşerek %5,14 oranında azalış göstermiştir. Tablo 48 - Kocaeli de 2000 2012 Yılları Arasında 112 Acil Sağlık Hizmetlerinde Vaka Ulaşma Süresi, İstasyon ve Vaka Sayıları Vaka Ulaşma Süresi (dk.) İstasyon Sayısı Vaka Sayısı 2000 6,5 8 7.103 2001 5,6 10 8.191 2002 6 11 10.203 2003 6,5 11 13.361 2004 6 13 15.706 2005 6,1 12 18.768 2006 6,4 12 22.195 2007 6,5 17 24.205 2008 * 17 31.131 2009 * 17 41.529 2010 8 17 50.140 2011 8 22 59.929 2012 10 24 72.714 80.000 70.000 60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 0 Grafik 18 - Yıllar İtibariyle Kocaeli de Acil Vaka Sayısının Dağılımı 7.103 2000 8.191 2001 10.203 2002 13.361 2003 15.706 2004 18.768 2005 22.195 2006 24.205 2007 31.131 2008 41.529 2009 50.140 2010 59.929 2011 72.714 2012 * Vakaya ulaşma sayısı 2008 ve 2009 yıllarında ortalama olarak alınmamış, ilk 10 dk.ulaşılan, 10-20 dk.ulaşılan, 20-30 dk.ulaşılan, 30-60 dk.ulaşılan ve 60 dk.ve üzeri ulaşılan vaka sayısı olarak ayrı ayrı hesaplanmıştır. Kocaeli de acil vaka sayısı her geçen yıl artış göstermektedir. 2012 yılında da bir önceki yıla göre yüzde 21,33 oranında artış görülmektedir. 43

6 Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı(ÇSGB) nın verilerine göre 2012 yılı sonu itibariyle; Kocaeli il genelinde toplam kayıtlı çalışan sayısı 426 bin 489 olmakta olup, 37 bin 87 kayıtlı firma bulunmaktadır. Geçen yıl ile kıyaslandığında çalışan sayısında %9,56 artış olurken firma sayısında da %7,94 oranında artış olmuştur. yıllar itibariyle incelendiğinde 2001 den günümüze hem firma sayısında hem de çalışan sayılarında düzenli bir artışın olduğu görülmektedir. Tablo 49 - Yıllar İtibariyle Kocaeli de Kayıtlı Çalışan ve Firma Sayısı Çalışan Sayısı Firma Sayısı 2000 210.436 17.973 2001 176.058 17.167 2002 195.635 17.483 2003 210.911 18.406 2004 215.863 19.060 2005 245.281 21.610 2006 294.515 24.310 2007 307.316 26.041 2008 320.838 28.447 2009 321.742 29.126 2010 358.060 31.789 2011 389.287 34.358 2012 426.489 37.087 44

7 Türkiye İş Kurumu Kocaeli İl Müdürlüğü verilerine göre; 2012 yılında 22.036 sı kadın, 37.086 sı erkek olmak üzere toplam 59,122 kişi iş başvurusunda bulunmuştur. İş başvurusunda bulunanlardan aynı tarih itibariyle 2.664 ü kadın, 7.447 si erkek olmak üzere toplam 10.111 kişi işe yerleştirilmiştir. YAŞ BAŞVURU İŞE YERLEŞTİRME Başvuru İşe Yerleştirme Yaş Grubu Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam 15-19 2.522 1.962 4.484 404 172 576 20-24 9.642 5.861 15.503 2.210 691 2.901 25-29 9.183 4.542 13.725 2.035 572 2.607 30-34 6.393 3.659 10.052 1.156 476 1.632 35-39 3.943 2.768 6.711 697 384 1.081 40-44 2.520 1.758 4.278 482 208 690 45-49 1.711 933 2.644 274 110 384 50-54 663 375 1.038 121 38 159 55-59 350 131 481 53 10 63 60-64 113 37 150 14 3 17 65 ve Daha Büyük Tablo 50 - Kocaeli de Yaş Gruplarına Göre İŞKUR Kayıtları (kişi) 46 10 56 1 0 1 TOPLAM 37.086 22.036 59.122 7.447 2.664 10.111 Tablo 51 - Kocaeli de Öğrenim Durumlarına Göre İŞKUR Kayıtları (kişi) Başvuru İşe Yerleştirme Öğrenim Durumu Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Okur Yazar Olmayan 144 153 297 24 14 38 Okur Yazar 161 190 351 43 31 74 İlköğretim 15.537 9.380 24.917 3.275 1.344 4.619 Ortaöğretim (Lise ve Dengi) 13.987 6.756 20.743 3.019 814 3.833 Önlisans 4.403 3.105 7.508 861 280 1.141 Lisans 2.769 2.365 5.134 221 155 376 Yüksek Lisans 78 84 162 4 26 30 Doktora 7 3 10 0 0 0 Genel Toplam 37.086 22.036 59.122 7.447 2.664 10.111 45

Tablo 52-2012 yılında Kocaeli de Mesleklere Göre İŞKUR Kayıtları (kişi) Başvuru İşe Yerleştirme Meslek Grupları Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam BİLİNMEYEN 1 1 2 0 0 0 BÜRO HİZMETLERİNDE ÇALIŞAN ELEMANLAR 2.361 4.599 6.960 177 256 433 HİZMET VE SATIŞ ELEMANLARI 2.884 2.614 5.498 443 213 656 NİTELİK GEREKTİRMEYEN MESLEKLER 10.540 7.915 18.455 4.561 1.646 6.207 NİTELİKLİ TARIM, ORMANCILIK VE SU ÜRÜNLERİ ÇALIŞANLARI PROFESYONEL MESLEK MENSUPLARI SANATKARLAR VE İLGİLİ İŞLERDE ÇALIŞANLAR SİLAHLI KUVVETLERLE İLGİLİ MESLEKLER TEKNİSYENLER, TEKNİKERLER VE YARDIMCI PROFESYONEL MESLEK MENSUPLARI TESİS VE MAKİNE OPERATÖRLERİ VE MONTAJCILAR 220 9 229 41 0 41 1.869 2.285 4.154 111 144 255 5.603 1.001 6.604 1.278 258 1.536 2 0 2 0 0 0 5.643 1.949 7.592 847 90 937 4.451 831 5.282 484 150 634 YÖNETİCİLER 321 193 514 3 0 3 Genel Toplam 33.895 21.397 55.292 7.945 2.757 10.702 Kocaeli de 2011 yılında İŞKUR a başvuran toplam 37.545 kişinin yüzde 32.4 ü yani 12..167 kişisi işe yerleştirilmiştir. Başvurular öğrenim durumlarına göre değerlendirildiğinde 24.917 kişi ile ilköğretim mezunlarının ilk sırada yer aldığı görülmektedir. İlköğretim mezunlarının yüzde 18,54 ü yani 4.619 kişi işe yerleştirilmiştir. Başvurular mesleklere göre yerleştirme yapıldığında ise 18.455 kişi ile nitelik gerektirmeyen işlerde çalışanların ilk sırada yer aldığı görülmektedir. Bu başvuruların yüzde 33,63 ü yani 6.207 kişisi işe yerleştirilmiştir. 46

80.000 Grafik 19 - Kocaeli de Yıllar İtibariyle İşe Yerleştirilenler ve İş Başvurusunda Bulunanlar (kişi) 70.000 60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 İşe Yerleştirilenler İş Başvurusu Yapanlar 2011 yılında ilimizde 37.545 kişi iş başvurusunda bulunurken, işe yerleştirilenlerin sayısı ise 12.167 olmuştu. Buna göre, 2012 yılında iş başvurusunda bulunanların sayısı bir önceki yıla göre %57 oranında artarken, işe yerleştirilenlerin sayısı ise 2012 yılında bir önceki yıla göre %16 oranında azalmıştır. Türkiye İş Kurumu Kocaeli İl Müdürlüğü verilerine göre; 2012 yılında iş isteği ile başvuran engelli sayısı 2166 kişidir. Yıl içerisinde işe yerleştirilen engelli sayısı ise 1.717 olarak gerçekleşmiştir. 2011 yılında iş isteği ile 1.780 engelli başvuruda bulunurken, 623 engelli işe yerleştirilmiştir. 2011 yılı içerisinde işten ayrılıp, işsizlik ödeneği almak için Türkiye İş Kurumu Kocaeli İl Müdürlüğü ne müracaat edenlerin sayısı ise 18.205 olarak gerçekleşmiştir. Grafik 20 - Kocaeli de Yıllar İtibariyle İş Başvurusunda Bulunan ve İşe Yerleştirilen Engelli Sayısı 2.500 2.000 1.500 1.000 500 1.318 1.148 721 809 728 1.692 701 1.902 558 1.821 623 1.780 2.166 1.717 0 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 İş Başvurusu Yapanlar İşe Yerleştirilenler 47

8 Kocaeli İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğü verilerine göre; 2012 yılında Kocaeli de; 5 Yetiştirme Yurdu ve Çocuk Yuvaları, 6 Çocuk Evleri, 4 Huzurevleri, 5 Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi, 3 Konuk Evi, 3 Toplum Merkezi, 2 Çocuk ve Gençlik Merkezi ve 2 Aile Danışma Merkezi ve 1 Bakım Rehabilitasyon ve Aile Danışma Merkezi bulunmaktadır. Tablo 53 - Kocaeli İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğü ne Bağlı Kuruluşlar ve Kapasiteleri, Mevcut Durumları (kişi) KURULUŞLAR KAPASİTE KAYITLI SAYISI YETİŞTİRME YURDU ve ÇOCUK YUVALARI 75.Yıl Cumhuriyet Yetiştirme Yurdu 70 85 Gazi Vakfı Gazanfer Bilge Çocuk Yuvası 100 111 Kassel Şehri Çocuk Köyü Müdürlüğü 112 137 Türk Alman Vakfı Gölcük Saraylı Çocuk Köyü 91 101 Çayırova Sergi Evleri Çocuk Yuvası ve Kız Yetiştirme Yurdu 84 92 TOPLAM 457 526 ÇOCUK EVLERİ Mutlu Çocuk Evi 5 5 Doğa Çocuk Evi 5 5 Minikler Çocuk Evi 5 5 Minik Kalpler Çocuk Evi 5 4 Güneş Çocuk Evi 6 5 Barış Çocuk Evi 6 Henüz faaliyete geçilmedi TOPLAM 32 24 HUZUREVLERİ Kocaeli Huzurevi 104 99 Gölcük Belediyesi Huzurevi 40 39 SHÇEK Büyükşehir Belediyesi Tavşancıl Huzurevi 30 30 Darıca Gazeteciler Cemiyeti Hikmet Memduh Kızılağaç Huzurevi Müdürlüğü 41 40 TOPLAM 215 208 48

KURULUŞLAR KAPASİTE KAYITLI SAYISI BAKIM VE REHABİLİTASYON MERKEZİ Köseköy Gençlik Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi 48 43 Kocaeli Bakım Rehabilitasyon ve Aile Danışma Merkezi 300 206 Suadiye Cemal Doğan Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi 70 70 Türk Anneler Derneği Akmeşe Zihinsel Engelli Çocuklar Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi 50 44 Kocaeli Koruma Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi 25 30 Kocaeli Bakım ve Sosyal Rehabilitasyon Merkezi 40 Henüz faaliyete geçilmedi TOPLAM 533 393 KADIN KONUKEVLERİ Kocaeli Kadın Konukevi 8 5 Kocaeli 2. Kadın Konukevi 54 21 (25 Çocuk) Kocaeli 3. Kadın Konukevi 30 17 (18 Çocuk) TOPLAM 92 86 TOPLUM MERKEZLERİ ATİAT Toplum Merkezi Gündüzlü - UKD SHÇEK Körfez Toplum Merkezi Gündüzlü - Gölcük Belediyesi Toplum Merkezi Gündüzlü - ÇOCUK ve GENÇLİK MERKEZLERİ Gölcük Çocuk ve Gençlik Merkezi Gündüzlü - 80.Yıl Çocuk ve Gençlik Merkezi Gündüzlü - AİLE DANIŞMA MERKEZLERİ Kocaeli Aile Danışma Merkezi Gündüzlü - Gebze Aile Danışma Merkezi Gündüzlü - 49

9 Kocaeli de 2012 yılı itibariyle tahakkuk edilen 38 milyar 511 milyon 972 bin TL lik verginin 36 milyar 25 milyon 725 bin TL si tahsil edilmiştir. Kocaeli, %93,53 lük vergi tahsilat oranı ile iller sıralamasında birinci sırada yer almaktadır. Ayrıca, 2012 yılı Türkiye toplam vergi gelirleri tahsilatının (278 milyar 751 milyon 67 bin TL) %12,92 si Kocaeli tarafından gerçekleştirilmiştir. Böylece; Kocaeli, Türkiye toplam vergi tahsilatında İstanbul dan sonra en büyük paya sahip il konumundadır. Türkiye genelinde 2012 yılı itibariyle tahakkuk eden toplam 328 milyar 496 milyon 383 bin TL lik verginin, 278 milyar 751 milyon 67 bin TL si tahsil edilmiş olup, vergi tahsilat oranı %84,9 olarak gerçekleşmiştir. Yıllar Tablo 54 - Kocaeli de Yıllar İtibariyle Vergi Tahakkuk ve Tahsilat Oranları Tahakkuk (1) Tahsilat (2) (%) (2/1) Toplam Tahsilat İçindeki Payı 1995 (Milyar TL) 158.891 155.006 97,55 14,29 1996 (Milyar TL) 404.709 397.873 98,31 17,73 1997 (Milyar TL) 858.838 843.885 98,26 17,78 1998 (Milyar TL) 1.341.858 1.315.032. 98,00 14,25 1999 (Milyar TL) 2.241.502 2.182.194 97,35 14,74 2000 (Milyar TL) 4.013.280 3.762.960 93,76 14,2 2001 (Milyar TL) 6.712.800 6.495.870 96,77 16,35 2002 (Milyar TL) 11.103.004 10.828.820 97,53 18,16 2003 (Milyar TL) 14.578.135 14.261.523 97,83 16,91 2004 (Milyar TL) 15.464.113 15.137.420 97,89 16,8 2005 (Bin TL) 18.725.288 18.358.636 98,04 17,17 2006 (Bin TL) 20.742.228 20.284.376 97,79 14,76 2007 (Bin TL) 23.536.836 22.672.559 96,33 14,83 2008 (Bin TL) 26.131.140 25.020.902 95,75 14,89 2009 (Bin TL) 24.074.910 22.772.082 94,59 13,21 2010 (Bin TL) 29.381.234 27.577.368 93,9 13,10 2011 (Bin TL) 35.997.494 33.666.927 93,5 13,27 2012 (Bin TL) 38.511.972 36.025.725 93,54 12,92 50

Grafik 21 - Kocaeli nin Türkiye Vergi Gelirleri İçindeki Payı (%) 16,35 18,16 16,91 16,8 17,17 14,2 14,76 14,83 14,89 13,21 13,1 13,27 12,92 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 14,2 16,35 18,16 16,91 16,8 17,17 14,76 14,83 14,89 13,21 13,1 13,27 12,92 Grafik 22 - Kocaeli de Vergi Tahakkukunun Tahsilata Oranı (Yıllar İtibariyle %) 99 98 97 96 95 94 93 92 91 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 93,76 96,77 97,53 97,83 97,89 98,04 97,79 96,33 95,75 94,59 93,9 93,5 93,54 51

Tablo 55-2012 yılı Aralık Ayı İtibariyle İller Bazında Genel Bütçe Vergi Gelirlerinin Tahakkuk ve Tahsilatı Tahakkuk [1] Tahsilat [2] % [2/1] Top.Tah.İç Payı (%) İstanbul 140.647.360 123.759.557 87,99 44,40 Kocaeli 38.511.972 36.025.725 93,54 12,92 İzmir 36.952.338 32.817.594 88,81 11,77 Ankara 37.894.281 29.353.572 77,46 10,53 Bursa 7.629.531 6.037.384 79,13 2,17 Mersin 6.541.022 5.693.910 87,05 2,04 Antalya 5.251.738 3.828.357 72,90 1,37 Hatay 3.568.810 3.074.899 86,16 1,10 Tekirdağ 3.303.826 2.800.416 84,76 1,00 Adana 3.121.604 2.026.235 64,91 0,73 Konya 2.694.156 2.007.457 74,51 0,72 Samsun 1.976.143 1.611.453 81,55 0,58 Kayseri 2.004.464 1.571.713 78,41 0,56 Manisa 2.009.520 1.516.756 75,48 0,54 Muğla 1.916.396 1.371.414 71,56 0,49 Balıkesir 1.681.724 1.322.514 78,64 0,47 Zonguldak 1.647.303 1.300.453 78,94 0,47 Eskişehir 1.515.350 1.194.827 78,85 0,43 Gaziantep 1.619.998 1.093.056 67,47 0,39 Trabzon 1.201.834 942.607 78,43 0,34 Merkez 879.092 879.092 100,00 0,32 Denizli 1.340.373 878.826 65,57 0,32 Aydın 1.296.180 851.178 65,67 0,31 Diyarbakır 1.105.850 801.843 72,51 0,29 Sakarya 1.216.107 741.383 60,96 0,27 Kırıkkale 791.855 690.594 87,21 0,25 Urfa 987.456 664.473 67,29 0,24 Çanakkale 830.630 651.795 78,47 0,23 K.Maraş 786.484 640.930 81,49 0,23 Edirne 707.418 588.369 83,17 0,21 Kütahya 754.554 554.842 73,53 0,20 Erzurum 719.347 523.910 72,83 0,19 Malatya 678.540 511.075 75,32 0,18 Ordu 649.023 476.800 73,46 0,17 Rize 525.409 450.710 85,78 0,16 Elazığ 564.244 449.201 79,61 0,16 Afyon Karahisar 628.785 438.317 69,71 0,16 Aksaray 533.929 436.735 81,80 0,16 Sivas 666.120 415.328 62,35 0,15 Kastamonu 481.609 391.479 81,29 0,14 52

Van 601.577 349.759 58,14 0,13 Kırklareli 561.169 348.470 62,10 0,13 Isparta 448.039 343.022 76,56 0,12 Çorum 433.438 336.524 77,64 0,12 Osmaniye 433.827 298.559 68,82 0,11 Tokat 413.579 293.245 70,90 0,11 Düzce 500.379 293.126 58,58 0,11 Yalova 438.306 284.236 64,85 0,10 Giresun 335.541 255.667 76,20 0,09 Karabük 319.116 255.068 79,93 0,09 Bolu 396.623 254.858 64,26 0,09 Uşak 355.246 239.376 67,38 0,09 Adıyaman 332.723 230.323 69,22 0,08 Batman 318.771 224.273 70,36 0,08 Yozgat 317.618 210.378 66,24 0,08 Burdur 278.028 202.184 72,72 0,07 Amasya 269.964 199.300 73,82 0,07 Mardin 333.426 187.230 56,15 0,07 Nevşehir 284.262 186.767 65,70 0,07 Artvin 231.070 179.295 77,59 0,06 Niğde 232.606 165.431 71,12 0,06 Bilecik 240.855 160.297 66,55 0,06 Erzincan 202.051 156.690 77,55 0,06 Ağrı 190.781 142.857 74,88 0,05 Kırşehir 207.336 141.678 68,33 0,05 Şırnak 232.451 137.782 59,27 0,05 Sinop 175.091 128.603 73,45 0,05 Kars 165.328 124.604 75,37 0,04 Bartın 172.831 123.249 71,31 0,04 Siirt 156.737 119.703 76,37 0,04 Muş 136.918 109.916 80,28 0,04 Bitlis 135.525 109.647 80,91 0,04 Çankırı 125.258 98.160 78,37 0,04 Karaman 143.172 95.047 66,39 0,03 Bingöl 106.958 85.360 79,81 0,03 Iğdır 109.927 66.878 60,84 0,02 Gümüşhane 72.226 60.061 83,16 0,02 Tunceli 53.822 47.424 88,11 0,02 Kilis 62.475 45.433 72,72 0,02 Ardahan 47.196 37.529 79,52 0,01 Bayburt 38.359 30.876 80,49 0,01 Hakkari 53.403 5.403 10,12 0,00 Toplam 328.496.383 278.751.067 84,86 100,00 Not : İller Bazında Bütçe Gelirleri ve Bütçe Giderleri İl Sınırları İçindeki Muhasebe Birimlerince Tahsil Edilen ve Ödenen Tutarlardan Oluşmaktadır. Bakanlıkların Merkez Muhasebe Birimlerince Tahsil Edilen ve Ödenen Tutarlar İl Ayrımına Tabi Tutulmaksızın Merkez Satırında Yer Almaktadır. 53

10 10 10.1- TARIM 10.1.1- ARAZİ VARLIĞI Kocaeli İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Verilerine göre; Kocaeli ilinde 2012 yılı itibariyle toplam 104 bin 556 hektar alan tarla arazisi mevcut bulunmakta olup, tarım alanlarının 85 bin 792 hektar alanı tarla, 5 bin 584 hektar alanı sebzelik, 237 hektar alanı örtüaltı, 12 bin 882 hektar alanı meyvelik ve 61 hektar alanı süs bitkilerinden oluşmaktadır. Grafik 23- Kocaeli de Arazi Varlığının Yüzdesel Dağılımı 100.000 90.000 85.792 80.000 70.000 60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 12.882 10.000 5.584 237 61 0 Tarla Sebzelik Örtüaltı Meyvelik Süs Bitkileri Hektar Alan 85.792 5.584 237 12.882 61 54

10.1.2- TARLA ÜRÜNLERİ Kocaeli İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Verilerine göre; Kocaeli de 2012 yılı önemli tarla ürünleri üretimi için 68 bin 15 hektar alan kullanılmış olup, toplam 382 bin 10 ton üretim gerçekleştirilmiştir. Bir önceki yıl ile kıyaslandığında kullanılan arazi alanında %2,96 oranına denk gelen 1.956 ha artış olurken üretim miktarında da 48 bin 709 ton yani %14,61 oranında artış gerçekleşmiştir. Tablo 56 - Kocaeli de 2012 Yılı Önemli Sebze Ürünleri (Ekonomik Değeri En Yüksek İlk 10 Ürün) 10.1.3- SEBZECİLİK Kocaeli İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Verilerine göre; Kocaeli de 2012 yılı önemli sebze ürünleri sıralamasında ilk 10 sırada bulunan ürünler için 2.360 hektar alan kullanılmış olup, toplam 58.380 ton üretim gerçekleştirilmiştir. Söz konusu ürünler içerisinde 524 hektar alan ile sofralık domates ilk sırada bulunurken, bu ekimden 15.892 ton üretim elde edilmiştir SIRA NO ÜRÜN ADI EKİLEN ALAN (Ha) ÜRETİM MİKTARI (Ton) HUBUBAT TOPLAM 49.382 178.394 BAKLAGİL TOPLAM 181 267 ENDÜSTRİ BİTKİLERİ TOPLAM 9 171 YAĞLI TOHUMLAR TOPLAM 5.683 32.513 SOĞANLI VE YUMRULU BİT. TOPLAM 102 1.967 YEM BİTKİLERİ TOPLAM 12.658 168.698 TARLA GENEL TOPLAM 68.015 382.010 NADAS ALANI 8.831 KULLANILMAYAN ARAZİ 11.929 GENEL TOPLAM 85.792 Tablo 57 - Kocaeli de 2012 Yılı Önemli Sebze Üretim Dalları (Ekonomik Değeri En Yüksek İlk 10 Ürün) ÜRÜN ADI EKİLEN ALAN (Ha) ÜRETİM MİKTARI (Ton) ORT. VERİM (Ton/Ha) 1 Domates Sofralık 524 15.892 30,32 2 Karpuz 480 18.106 37,72 3 Biber Sivri-Çarliston 455 6.190 13,60 4 Fasulye Taze 276 3.547 12,85 5 Patlıcan 149 2.845 19,09 6 Ispanak 121 1.397 11,54 7 Lahana Beyaz 99 3.261 32,93 8 Kabak Bal 97 2.675 27,57 9 Domates Salçalık 90 3.780 42,00 10 Soğan Taze 69 687 9,95 55

10.1.4- MEYVECİLİK Kocaeli de 2012 yılında önemli meyve üretim dalları sıralamasında yer alan ilk 10 ürün için 11.983 hektar alan kullanılmıştır. Kullanılan bu alanlarda ise toplamda 34.924 tonluk üretim gerçekleşmiştir Gerçekleşen üretimler arasında ilk sırayı 8.435 hektar alan ve 2.251 tonluk üretim ile fındık almaktadır. Fındığı 1.024 hektar alan ve 7.103 ton üretim ile kiraz takip ederken, 590 hektar alan ve 2.036 ton üretim ile ceviz üçüncü sırada yer almaktadır. Tablo 58 - Kocaeli de 2012 Yılı Önemli Meyve Üretim Dalları (Ekonomik Değeri Yüksek İlk 10 Ürün-(Bağ-Zeytin ve Fındık Dâhil) SIRA NO 10.2- HAYVANCILIK ÜRÜN ADI ÜRETİM ALANI (ha) ÜRETİM MİKTARI (TON) ORT. VERİM (Ton/ha) 1 Fındık 8435 2251 0,26 2 Kiraz 1024 7103 6,93 3 Ceviz 590 2036 3,45 4 Erik (Tüm Çeşitler Dahil) 396 6741 17,02 5 Şeftali 366 2732 7,46 6 Armut 310 4425 14,27 7 Elma Starking 258 2607 10,10 8 Üzüm 225 2950 13,11 9 Ayva 196 2328 11,87 10 Elma Golden 183 1751 9,56 Kocaeli İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü verilerine göre Kocaeli de 2012 yılında 108.646 adet büyükbaş ve 94.079 adet küçükbaş hayvan mevcut bulunmaktadır. 2011 yılında 81.439 olan büyükbaş hayvan sayısı 2012 yılında bir önceki yıla göre %33,41 oranında artmış olup, 2011 yılında 53.486 olan küçükbaş hayvan sayısı da 2012 yılında %75,89 oranında artmıştır. Tablo 59 - Yıllar İtibariyle Kocaeli de Hayvancılık (adet) 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Büyükbaş 60.362 58.907 59.933 66.520 65.090 69.176 81.439 108.646 Küçükbaş 54.010 49.872 48.421 43.159 29.505 38.360 53.486 94.079 TOPLAM 114.372 108.779 108.354 109.679 103.450 107.536 134.925 202.725 56

Grafik 24- Kocaeli de Büyükbaş Küçükbaş Hayvancılığın Yıllar İtibariyle Dağılımı (adet) 250.000 200.000 150.000 100.000 50.000 0 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Küçükbaş 54.010 49.872 48.421 43.159 29.505 38.360 53.486 94.079 Büyükbaş 60.362 58.907 59.933 66.520 65.090 69.176 81.439 108.646 Grafik 25- Kocaeli de Kombine (Besi-Süt) Tesislerin Yıllar İtibariyle Dağılımı (adet) 20.000 18.000 18.600 16.000 Kocaeli de 2012 Yılındaki 12.162 işletmenin 2.034 süt işletmesi, 848 adet besi işletmesi ve 9.280 adedi de karma İşletme olmaktadır. 14.000 12.000 10.000 8.000 6.000 10.000 5.600 10.000 11.521 12.569 12.162 4.000 2.000-2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 57

11 11 11.1- ORMANCILIK İzmit Orman İşletme Müdürlüğü 2012 verilerine göre; 147.199,5 hektar ormanlık alan, ve 188.724,8 hektar açık alan olmak üzere 335.924,3 hektar genel alan mevcuttur. Kocaeli de bulunan toplam 147.199,5 hektar ormanlık alanın 83.520,3 ü koru, 63.679,2 si de koruya tahvil alandan oluşmaktadır. Tablo 60 - Kocaeli de Ormanlık Sahaların Dağılımı Birim Açıklık Alan Ormanlık Alan Genel Alan Toplam Alan Hektar 147.199,5 188.724,8 335.924,3 TOPLAM (%) 43,82 56,18 100 Tablo 61 - Kocaeli de Yıllar ve İşletme Müdürlükleri İtibariyle Orman Ürünleri Üretimi İzmit İşletme Müd. (m3) 2010 2011 2012 Gölcük İşletme Müd. (m3) 2010 2011 2012 Tomruk 2.818 6.430 2.003 Yuv San 8.280 7.838 2.835 İnce San 8.387 11.333 6.417 Lif Yonga 89.986 122.953 62.461 Kağ. Od. 16.901 1.239 134 Yakacak Od. 117.907 124.259 97.219 Çubuk 459 570 856 Kab. Kağ. Od. 0 19.753 5.558 Sırık 0 347 0 Mad. Direk 0. 7 Tomruk 5.812 9.609 13.145 M.Direk 8 0 7 S. Odunu 3.011 5.812 6.541 K. Odunu 4.656 6.332 10.298 Lif 58.658 51.588 37.703 End. Top. 72.145 73.361 67.694 Yak. Od. (st) 25.259 27.514 42.576 58

Hektar Alan K O C A E L I Tablo 62 - Kocaeli de Yıllar ve İşletme Müdürlükleri İtibariyle Odun Dışı Ürünler Gölcük İşletme Müd. 2010 2011 2012 İzmit İşletme Müd. 2010 2011 2012 Süceyrat Od. (st) 237 237 0 Tali Ürün (kg) 60.000 0 0 Gövde ve Dallar (kg) 0 0 10.000 Turbo Yaprağı (ton) 0 4 0 Diğer Çalı ve Dallar (kg) Fıstıkçamı Kozalağı (kg) Defne Yaprağı (kg) Çam Kabuğu (kg) 804.000 15.000 560.000 0 1.300 0 2.421.000 2.081.350 309.066 5.000 0 0 Üretim Artığı (st) 0 1.345 0 Erika (kg) 295.000 0 0 Eğrelti Otu (kg) 0 500 0 Dğr. Sürgün ve Yapr. 0 60.000 0 Tavşan Memsei (kg) Süpürge Çalısı (kg) 7.000 4.000 500.000 0 40.000 90.000 Tablo 63 - Kocaeli de Yıllar İtibariyle Ağaçlandırma Çalışmaları 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Ağaçlandırma 40 430 - - - 140 - - - - - Rehabilitasyon - - 1.280 6.175 961 - - - - 713 2.125 Hatıra Ormanı - - 30 100-140 250 45 363 30 160 Özel Ağaçlandırma 901 1.189 1.626 1.744 731 1.320 748 215 228 38 - Toplam 941 1.619 2.936 8.019 1.692 1.600 998 260 591 781 2.285 59

11.2- ÇEVRE İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü nce; 2012 yılında ilimizde tüm işlemler için toplam 425 şikayet değerlendirme gerçekleştirilmiştir. 2012 yılında atık ekibi tarafından gerçekleştirilen işlemler incelendiğinde Ağustos ayına kadar 77 firmaya lisans verilmiş, 271 atık yönetim planı gerçekleştirilmiş ve 122 On-Line Tehlikeli Atık Beyan Sistemi işlemi gerçekleştirilmiştir. 2012 yılının tamamını kapsayan Atık Ekibi çalışmalarının diğer kalemleri incelendiğinde 39 Tehlikeli Atık Geçici Depolama İzni, 17 Atık İthalatı Uygunluk İşlemleri, 44 Serbest Bölge İşlemleri, 29 Şikayet Değerlendirme ve İl Müdülüğü Uygunluk işlemi gerçekleştiği görülmektedir. Tablo 64 - Kocaeli de 2012 Yılı Atık Su ve Liman Ekibi İstatistikleri Yapılan İşlem 2012 AAT Proje Onay Sayısı 30 Denetlenen Atık Kabul Tesisi Sayısı (Liman) 15 Denetlenen Deniz-Liman-Sulama Sayısı 20 Şikayet Değerlendirme 98 Tablo 65 - Kocaeli de 2012 Yıllı İtibariyle Emisyon İşlemleri İle İlgili Çalışmalar Yapılan İşlem 2012 Tesis İl Müdürlüğü Uygunluk Yazısı 290 Valilik Tespit Raporu 182 Şikayet Değerlendirme 298 Emisyon Kaynağı Olmayan 25 E-İzne Yönlendirme 18 Tablo 66 - Kocaeli de 2012 Yıllı İtibariyle Atık Ekibi Çalışmaları Yapılan İşlem 2012 *Lisans Verilen Firma Sayısı 77 *Atık Yönetim Planları 271 Tehlikeli Atık Geçici Depolama İzni 39 Atık İthalatı Uygunluk İşlemleri 17 Serbest Bölge İşlemleri 44 *On-Line Tehlikeli Atık Beyan Sistemi 122 Şikayet Değerlendirme 29 İl Müdülüğü Uygunluk 37 Toplam 636 * Ağustos ayından itibaren Çevre Yönetimi Şubesi Yürütmektedir 60

12 Kocaeli Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Daire Başkanlığı verilerine göre, 2012 yılında Kocaeli de 5.260 yangın gerçekleşmiştir. Yıl içerisinde gerçekleşen yangınlardan 538 i başlangıç aşamasında söndürülmüş, 4.557 si kısmen yanarak kurtarılmış ve 165 i ise tamamen yanmıştır. Yıl içindeki yangınlarda 1 kişi hayatını kaybetmiş, 3 büyükbaş ve küçükbaş hayvan ölmüştür. Tablo 67 - KBB İtfaiye Daire Başkanlığı nın Yıllar İtibariyle Kocaeli deki Kurtarma Çalışmaları ve Diğer Hizmetleri (adet) 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Trafik Kazası Kurtarma Teknik Kurtarma (İnsan) Teknik Kurtarma (Hayvan) 181 99 82 395 358 461 438 496 638 488 445 481 55 44 47 164 77 109 124 109 130 192 71 101 55 62 65 125 152 213 238 295 280 189 241 592 Sel(Su) Baskını Tahliye Çalışması Araç Hizmeti (Tatbikat, Maç vs) 568-113 29 31 491 172 64 84 878 141 416 75 113 130 548 690 1.343 1.096 2.123 2.290 2.290 17 366 TOPLAM 934 318 437 1.261 1.308 2.617 2.068 3.087 3.322 4.037 1.258 1.956 KBB İtfaiye Daire Başkanlığı nın verilerine göre 2012 yılında önceki yıllara kıyasla en çok sayıda yapılan Ara. Hizmeti (tatbikat, Maç, vs.) çalışmalarıdır. 2011 yılında 17 kez verilen bu hizmet 2012 yılında yüzde 2 bin 52 oranında artarak 366 kez çalışma yapılmıştır. Trafik kazası kurtarma sayısında ise bir önceki yıla göre yüzde 8,09 artış meydana gelmiştir. Benzer şekilde, insan kurtarma sayısında da 2011 yılına göre yüzde 42,25 oranında bir artırş göze çarpmaktadır. 2012 Kocaeli Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Daire Başkanlığı nca ayrıca 403 kapı açma hizmeti gerçekleştirilmiş olup 2 bin 359 kurtarma çalışmaları ve diğer hizmetler gerçekleşmiştir. 61

Tablo 68 - Kocaeli de 2012 Yılında Meydana Gelen Yangınlar ve Türlerine Göre Dağılımı (adet) Yangın Türü Betonarme Çelik Ahşap Karkas Diğer Toplam Bina Yangınları Kamu 9 1 - - - 10 Özel 455 1 23 2 76 557 Atölye, İmalathane, Fabrika vb. Yangınları 130 27 4-53 214 Motorlu Araç Yangınları 1 37-1 272 311 Odun, Kömür Dep.vs.Yangınları 20 5 4-25 54 Ormanlık Fidanlık Yangınları - - - - 35 35 Ot-Saman-Çöp-Ekin, Çalılık Yangınları 6-3 - 1.810 1.819 Diğer Yangınlar 304 10 38-1.908 2.260 GENEL TOPLAM 925 81 72 3 4.179 5.260 Tablo 69 - Kocaeli de 2012 Yılında Meydana Gelen Yangınların Yanma Derecelerine Göre Dağılımı (adet) Yangın Türü Başlangıçta Söndürülen Kısmen Yanarak Kurtarılan Tamamen Yanan Toplam Bina Yangınları Atölye, İmalathane, Fabrika vb. Yangınları Kamu 5 4 1 10 Özel 86 443 28 557 36 168 10 214 Motorlu Araç Yangınları 37 229 45 311 Odun, Kömür Dep.vs.Yangınları 1 43 10 54 Ormanlık Fidanlık Yangınları - 27 8 35 Ot-Saman-Çöp-Ekin, Çalılık Yangınları 36 1.778 5 1.819 Diğer Yangınlar 337 1.865 58 2.260 GENEL TOPLAM 538 4.557 165 5.260 2012 yılında bir önceki yıla göre başlangıçta söndürülen yangın sayısında bir önceki yıla göre 76,39 oranında artış, kısmen yanarak kurtarılan yangınlarda yüzde 8,55 oranında artış, tamamen yanan yangınlarda ise yüzde 32,65 oranında düşüş görülmektedir. 62

Tablo 70 - Kocaeli de 2012 Yılında Meydana Gelen Yangınların Nedenlerine Göre Dağılımı (adet) Yangın Türü Elektrik Kontağı LPG, Doğalgaz, Vs. Ocak, Soba, Kalorifer Kazanı Baca Tutuşması Patlayıcı Madde Yıldırım Düşmesi Sabotaj Diğer Çatı Toplam Bina Yangınları Atölye, İmalathane, Fabrika vb. Yangınları Motorlu Araç Yangınları Odun, Kömür Dep.vs. Yangınları Ormanlık Fidanlık Yangınları Kamu 3 - - - - - - 7-10 Özel 29 6 15 265 - - 1 100 141 557 13 - - 4 1-2 190 4 214 9 1 - - - - 2 299-311 - - - - - - - 53 1 54 - - - - - 1-34 - 35 Ot-Saman-Çöp- Ekin, Çalılık Yangınları 1 - - - - - 2 1.816-1.819 Diğer Yangınlar 47 27 6 106 3 9-2.058-2.260 GENEL TOPLAM 102 34 21 375 4 10 7 4.557 146 5.260 Kocaeli Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Daire Başkanlığı nca 2012 yılında müdahale edilen ormanfidanlık yangını sayısı 35 olurken, 214 adet fabrika-atölye-imalathane yangınına müdahale edilmiştir. 2012 yılında en çok yangın 1.819 adet ile diğer saman, çöp, ekin yangınlarından kaynaklanmıştır. Yıl içinde 9 adet yangına, motorlu araçlarda meydana gelen elektrik kontağı neden olmuş, 4 adet yangına atölye, imalathane ve fabrikalarda meydana gelen baca tutuşmaları neden olmuştur. 63

AYLAR Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık K O C A E L I 13 Kocaeli genel olarak Karadeniz ve Akdeniz ikliminin kesiştiği bir iklime sahiptir. Yazlar sıcak ve az yağışlı, kışlar yağışlı geçmektedir. Kocaeli Meteoroloji Müdürlüğü nün verilerine göre; Kocaeli de ortalama sıcaklık 2012 yılında 15,8 derece olmuştur. Yılın 136 günü yağışlı geçmiş ve aylık yağış toplamı 840,2 mm olarak gerçekleşmiştir. Kocaeli de yıl içinde ortalama nem oranı %69,3 dür. En yüksek nem oranı %77,2 ile Aralık ayında görülmüştür. 2012 yılının en sıcak ayı Temmuz ayında (36,7 derece), en düşük sıcaklık ise Ocak ve Aralık ayında(-0,5 derece) gerçekleşmiştir. Tablo 71-2012 Yılı Kocaeli Meteorolojik Verileri Ortalama Sıcaklık (oc) 4,6 3,9 7,5 15,8 18,1 23,9 26,4 25,3 22,4 19,8 14,1 8,2 15,8 En Yüksek Sıcaklık (oc) 16,6 16,7 22 30,2 30,8 35,5 36,7 36,3 34,6 31 28,4 22,7 36,7 En Düşük Sıcaklık (oc) -4,5-4,3-1,5 2,7 9,7 14,3 15,8 14,3 13,3 11,8 5,3 0,1-4,5 Ort.Basınç (mb) 1.018,1 1019,6 1022,4 1010,9 1012,2 1013,6 1011,1 1013,5 1015,1 1015,5 1019,5 1016,2 1015,6 Ort.Nispi Nem (%) 76,3 74,7 68,2 62 74,3 63,6 64,4 61,2 64,7 67,2 78,3 77,2 69,3 Aylık Yağış Toplamı (mm) 100,4 119,1 68,9 65,7 96,8 30,1 16,4 36,6 5,5 41,5 87,4 171,8 840,2 Günlük En Çok Yağış Miktarı (mm) 21,4 29,5 12 13,6 30,1 18,4 16 21,7 2,8 15,2 29,6 35,6 35,6 Yağışlı Gün Sayısı(Gün) 21 16 12 14 16 4 2 6 4 7 12 22 136 En Çok Esen Rüzgar Yönü WNW WNW, ESE, NE WNW WNW WNW ENE ENE ENE ENE E,ENE E WNW WNW Ortalama Rüzgar Hızı (m/sn) 1,7 1,6 1,8 1,8 1,6 1,6 1,6 1,5 1,5 1,3 1,2 1,8 1,6 Ortalama Güneşlenme Süresi (saat) 2,2 3,2 5,2 7,1 5,8 10,7 10,7 9,5 8,3 5,3 3,2 2,5 6,1 64

14 14.1- KARAYOLU ULAŞIMI Kocaeli İl Emniyet Müdürlüğü verilerine göre; ilimizde 2012 yılı itibariyle tescilli araç sayısı 283.579 dur. 2011 yılında ise tescilli araç sayısı 265.135 idi. İlimizde 2012 yılında bir önceki yıla göre tescilli araç sayısında %6,96 oranında artış görülmektedir. 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Motosiklet 5.600 7.499 11.903 13.635 15.431 16.418 16.069 19.509 20.467 Otomobil 78.933 84.613 93.632 98.462 107.045 118.517 114.692 140.592 152.149 Minibüs 4.501 4.724 5.529 6.146 6.748 7.488 6.137 6.283 5.979 Otobüs 4.276 4.651 6.122 7.700 9.354 9.534 7.240 7.763 8.533 Kamyonet 20.287 23.488 28.607 31.235 33.359 38.071 42.375 51.500 55.324 Kamyon 9.962 10.423 11.648 12.017 12.212 12.207 12.511 12.498 12.514 Traktör 11.005 11.353 12.049 12.173 12.426 12.550 11.933 13.413 13.878 Çekici 1.416 1.360 2.045 2.461 2.885 3.128 3.177 4.535 5.216 Özel Amaçlı Araç 450 613 640 681 726 733 488 591 583 Tanker 974 963 1.057 1.041 1.035 1.030 856 974 971 Arazi Taşıtı 576 761 1.057 1.337 1.633 2.007 1.613 897 596 Römork ve Yarı Römork (Motorsuz Taşıt) Tablo 72 - Yıllar İtibariyle Kocaeli de Bulunan Kayıtlı Araç Sayısı (adet) 1.848 2.147 2.826 3.291 3.806 4.287 4.188 6.580 7.369 TOPLAM 139.828 152.724 176.845 190.179 206.660 225.970 221.279 265.135 283.579 Kocaeli de 2012 yılı itibariyle 152.149 adet otomobil, 5.979 adet minibüs, 8.533 adet otobüs, 55.324 adet kamyonet ve 12.514 adet kamyon bulunmaktadır. Kocaeli de 2011 yılı itibariyle 140.592 adet otomobil, 6.283 adet minibüs, 7.763 adet otobüs, 51.500 adet kamyonet ve 12.498 adet kamyon bulunmaktaydı. Buna göre 2012 yılında, bir önceki yıla göre otomobil sayısında %8,22 oranında artış, minibüs sayısında %4,83 oranında düşüş, otobüs sayısında %9,92 oranında artış, kamyonet sayısında %7,43 oranında artış olurken, kamyon sayısında ise %0,13 oranında artış gerçekleşmiştir. 65

K Rakamlarla O C A E L I O C A E L İ Grafik 26- Kocaeli de Yıllar İtibariyle Kayıtlı Araçların Türlerine Göre Dağılımı (adet) 160.000 140.000 120.000 100.000 80.000 60.000 40.000 20.000 0 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Motosiklet Otomobil Minibüs Otobüs Kamyonet Kamyon Tablo 73 - Yıllar İtibariyle Kocaeli de Meydana Gelen Trafik Kazaları (adet) 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Ölümlü Kaza 74 83 38 73 111 44 51 Yaralamalı Kaza 1.670 1.670 1.967 2.146 2.806 2.539 2.861 Maddi Hasarlı kaza 16.498 19.244 19.244 8.691 4.293 4.177 4.056 TOPLAM 18.242 20.997 21.249 10.910 7.210 6.760 6.968 66

Kocaeli de 2012 yılında 6.968 trafik kazası meydana gelmiştir. 2011 yılında ise 6.760 kaza meydana gelmiş olup, 2012 yılında meydana gelen kaza sayısında 2011 yılına göre %3,08 oranında artış meydana gelmiştir. 2012 yılında meydana gelen kazalarda 56 kişi hayatını kaybederken, 5.074 kişi de yaralanmıştır. 2012 yılında gerçekleşen kazaların 4.056 sı ise maddi hasarlı kazalardan oluşmaktadır. Tablo 74 - Yıllar İtibariyle Kocaeli de Meydana Gelen Trafik Kazaları, Yaralı ve Ölü Sayıları (adet) Yıllar Kaza Yaralı Ölü 2001 13.273 2.473 94 2002 11.454 2.409 76 2003 11.241 2.282 86 2004 13.114 2.474 83 2005 15.923 1.566 68 2006 18.242 3.040 100 2007 21.294 3.608 98 2008 10.910 3.943 86 2009 6.684 4.314 83 2010 7.210 3.673 121 2011 6.760 4.663 54 2012 6.968 5.074 56 Tablo 75 Kocaeli de 2012 Yılı Sürücü Belgesi Tablosu (adet) Bölge BAY BAYAN TOPLAM İl Merkezi 191.613 51.228 242.841 Gebze 96.661 26.544 123.205 Gölcük 42.747 16.145 58.892 Körfez 29.986 9.925 39.911 Karamürsel 7.400. 2.868 10.268 Kandıra 3.362. 1.022 4.384 TOPLAM 371.770 107.732 479.502 Tablo 76 - Kocaeli de 2012 Yılında Ceza Miktarları Ceza Nedenleri Toplam Aşırı Hız Hatalı Park Emniyet Kemeri Takmamak 28.872.416 TL Alkollü Araç Kullanmak Şehir İçi Kamyon Yasağı 2012 yılında; Kocaeli İl Emniyet Müdürlüğü nce 28.872.416 TL, tutarında ceza kesilmiştir. Cezalar, aşırı hız, hatalı park, emniyet kemeri takmamak, alkollü araç kullanmak ve şehir içi kamyon yasağı nedeniyle kesilmiştir. 6774

14.2- DEMİRYOLU ULAŞIMI TCDD 1.Bölge Müdürlüğü verilerine göre; 2012 yılı itibariyle Kocaeli il sınırlarındaki demiryolu güzergah uzunluğu Çayırova 37+600 ve Maşukiye 117+000 kilometreler arası 79 km olmakta olup çift hatlıdır. Kocaeli il sınırları içerisine; Fatih, Osmangazi, Gebze, Diliskelesi, Tavşancıl, Hereke, Körfez, Derince, İzmit, Kırkikievler, Köseköy, Büyükderbent, Kirazlıyalı, Seramik, Tütünçiftlik, Koruma ve Kuruçeşme istasyonları olmak üzere toplam 17 istasyon ve durak bulunmaktadır. İstasyon Adı Tablo 77 - Kocaeli İl Sınırları İçerisindeki İstasyonlarda 2012 Yılında Taşınan Yolcu Sayıları Banliyö Trenleri 01.01.2012-28.04.2012 Anahat Trenleri 01.01.2012-31.01.2012 Adapazarı Ekspresi01.01.2012-31.01.2012 Fatih 183.193 0 0 Osmangazi 276.058 0 0 Gebze 606.034 4.408 6.455 Diliskelesi 0 0 1.308 Tavşancıl 0 0 0 Hereke 0 179 6.343 Körfez 0 311 5.137 Derince 0 1.035 6.291 İzmit 0 7.953 27.225 Köseköy 0 0 621 Büyükderbent 0 0 3.794 TOPLAM 1.065.285 13.886 57.174 İŞYERİ Tablo 78 - Kocaeli İl Sınırları İçerisinde 2012 Yılında Gerçekleşen yük taşımaları Dolan (Giden) Boşalan (Gelen) Vagon (adet) Ton Vagon (adet) Ton Tavşancıl 199 10.326 0 0 Derince Lojistik Md. 1.503 47.616 2.151 114 Derince Liman 647 18.317 171 311 Körfez 6.572 327.007 1 4.784 Köseköy 6.504 103.438 153 42 TOPLAM 15.425 506.704 2.476 124.354 1 Şubat 2012 tarihi itibariyle Adapazarı ve Anahat Ekspreslerinin seferlerine son verilmiştir. Bölgemizde sadece Arifiye Gar kalkışlı Boğaziçi ve İç Anadolu Mavi Ekspresleri çalışmakta, bu trenlerin seferleri de 01.02.2013 tarihi itibariyle yine Yeni Hızlı Tren çalışmaları kapsamında geçici olarak durdurulmuştur. (Marmaray ve Hızlı Tren çalışmaları kapsamında 29.04.2012 tarihi itibariyle Banliyö Trenleri sadece Haydarpaşa-Pendik arasında işlemektedir) 68

15 15.1- İZMİT LİMANLARI İzmit Liman Başkanlığı verilerine göre; 2012 yılı itibariyle İzmit Körfezi nde faaliyet gösteren 2 si kamuya ait, 33 ü özel olmak üzere toplam 35 liman işletme kuruluşu bulunmaktadır. 2012 yılında söz konusu limanlara gelen-giden gemi adedi 10 bin 644 olmuştur. 2012 yılında İzmit limanlarına gelen gemi adedi Türkiye yi ziyaret eden toplam gemilerin %14,03 ünü oluşturmaktadır. Tablo 79 - İzmit Limanları İle Türkiye Limanlarına Uğrayan Gemi Adetleri 2011 2012 Gelen Gemi İzmit Türkiye % İzmit Türkiye % 10.559 75. 134 14,05 10.644 75. 875 14,03 Grafik 27- Yıllar İtibariyle İzmit Limanlarına Gelen Giden Gemi Adetleri 14.000 12.000 10.000 10.034 12.483 12.483 13.257 13.237 12.457 11.577 11.133 10.559 10.644 8.000 7.065 8.066 6.000 4.000 2.000-2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 İzmit Liman Başkanlığı verilerine göre; 2012 yılında 10.644 olarak gerçekleşen gelengiden gemi adedinde bir önceki yıla göre yüzde 0,81 oranında artış meydana gelmiştir. 69

15.2- DERİNCE LİMANI Derince Limanı nın yıllık gemi kapasitesi 1.150 adet, depolama kapasitesi ise yılda 2.984.000 ton dur. Derince Limanında 2012 yılında 1.271.563 ton yükleme, 701.326 ton ise boşaltma yapılmıştır. 2011 yılı ile kıyaslandığında yükleme sayısında %4,74 oranında, boşaltma sayısında da %33,33 düşüş görülmektedir. 2012 yılı içinde limanı 943 gemi ziyaret etmiş olup, gelen-giden gemi sayısında bir önceki yıla önceki yıla göre değişiklik olmamıştır. 2.500.000 Grafik 28- Yıllar İtibariyle Derince Limanı Yükleme Boşaltma Miktarları (ton) 2.000.000 1.500.000 1.000.000 500.000 0 Yükleme Boşaltma 2003 348.473 1.103.166 2004 500.500 1.466.951 2005 729.091 1.495.253 2006 770.016 1.774.746 2007 844.921 2.186.115 2008 1.061.350 1.991.914 2009 788.349 798.368 2010 1.575.314 909.986 2011 1.334.875 1.051.923 2012 1.271.563 701.326 Tablo 80-2012 Yılında Derince Limanı na Gelen Gemi Adedi 2012 YILI GEMİ ADEDİ TÜRK BAYRAKLI 149 YABANCI BAYRAKLI 794 TOPLAM 943 70

16 16 16.1- POSTA HİZMETLERİ Kocaeli PTT Baş Müdürlüğü verilerine göre; 2012 yılında gelen mektup adedi 37 milyon 669 bin 504 olurken, giden mektup adedi ise 13 milyon 72 bin 434 olarak gerçekleşmiştir. Aynı yıl itibariyle 1 milyon 295 bin 687 koli gelmiş ve 1 milyon bin 463 koli ise gönderilmiştir. Gelen telgraf adedi 21 bin 380, giden telgraf adedi de bin 964 olmuştur. 2011 yılına göre ilimize gelen mektuplarda yüzde 9,19 azalış, giden mektuplarda ise yüzde 46,66 oranında artış gerçekleşmiştir. Grafik 29- Yıllar İtibariyle Gelen Giden Mektupların Dağılımı (adet) 80.000.000 70.000.000 60.000.000 50.000.000 40.000.000 30.000.000 20.000.000 10.000.000 36.351.739 45.170.133 73.977.346 53.042.916 5.356.346 11.089.249 14.600.731 8.239.970 41.483.380 39.754.424 37.583.559 47.433.630 45.819.633 37.262.121 33.485.189 23.225.890 8.913.614 5.460.336 5.301.245 5.854.776 6.066.759 6.711.762 8.447.953 4.008.944 13.072.434 37.669.504 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Gelen Mektup Giden Mektup 71

17 17 17.1- MÜZE ve KÜTÜPHANELER SİNEMA ve TİYATRO VERİLERİ İlimizde İl Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı olarak hizmet veren; Saray Müze ile Arkeoloji ve Etnografya Müzesi olmak üzere iki adet müze bulunmaktadır. İki müzede 2012 yılı itibariyle toplam 9.239 eser sergilenmekte olup, aynı yıl içinde ziyaretçi sayısı 35 bin 739 olmuştur. ilimizde ayrıca; Eskihisar Osman Hamdi Bey Müzesi, Gayret Gemisi (Yüzer Gemi) Müzesi, TCG Hızırreis (Denizaltı) Müzesi, Gölcük Deniz Müzesi, Gölcük Belediyesi Yarhisar Müze Gemisi ve İzmit Elektronik Kent Müzesi de bulunmaktadır. Tablo 81 - Kocaeli İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü verilerine Göre Yıllar İtibariyle Kütüphane Müze Verileri HALK KÜTÜPHANELERİ 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Kütüphane sayısı 11 12 12 12 12 10 10 11 11 11 11 Kitap sayısı 101.030 101.092 41.400 34.724 100.413 36.413 37.192 99.838 98.691 113.919 1.446.001 Yararlanan sayısı 125.282 118.749 96.098 14.482 93.917 101.341 5.325 144.811 131.584 126.938 219.995 MÜZELER, MEVCUT ESERLER ve ZİYARETÇİLER 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Müze sayısı* 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 Eser mevcudu 8.672 8.668 8.675 8.658 8.597 8.955 8.955 9.068 9.136 9.160 9.239 Ziyaretçi sayısı - - - - - 328 18.192-24.313 35.199 35.739 *İl Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı olarak hizmet veren müze sayısı. Tablo 82-2012 Yılı Tiyatro Salon ve İzleyici Sayıları 2012 YILI Tiyatro Salon Sayısı 1 Tiyatro İzleyici Sayısı 41.085 72

17.2- TİYATRO ÇALIŞMALARI 17.2.1- KOCAELİ BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI ŞEHİR TİYATROLARI MÜDÜRLÜĞÜ Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları Müdürlüğü verilerine göre, 2011-2012 sezonunda 267 oyun sergilenmiş olup toplam izleyici sayısı ise 82.407 olmuştur. 2010-2011 sezonu ile kıyaslandığında izleyici sayısında %0,32 oranında düşüş, sergilenen oyun sayısında ise %5,65 oranında düşüş yaşanmıştır. Tablo 83 - Yıllar İtibariyle Sahnelenen Oyun Sayısı ve İzleyici Sayısı SEZON SAHNELENME SAYISI İZLEYİCİ SAYISI 2003-2004 230 66.473 2004-2005 294 112.070 2005-2006 372 122.879 2006-2007 414 125.695 2007-2008 279 67.572 2008-2009 243 53.769 2009-2010 299 73.939 2010-2011 283 82.673 2011-2012 267 82.407 Tablo 84-2012-2013 Sezonu İtibariyle KBB Şehir Tiyatrolarında Görevli Personel Sayısı Görev Sayı A Kadro 24 B Kadro 7 C Kadro 13 Kadrolu İşçi Oyuncu 9 İhale Kapsamı Oyuncu 18 Memur 5 Sözleşmeli Personel 1 Kadrolu İşçi İdari 21 Kadrolu İşçi Teknik 16 İhale Kapsamı Teknik 9 İhale Kapsamı Temizlik 12 Hizmet Alımı (Figüran, Müzisyen ) 24 Toplam 159 Tablo 85 - KBB Şehir Tiyatrolarının 2011-2012 Sezonu Oyunları Sahnelenen Oyunlar KÖSEM SULTAN, KAFESTEN BİR KUŞ UÇTU, RİTA SENEYE BUGÜN, KÜHEYLAN, RESİMLİ OSMANLI TARHİ KARANLIKTA KOMEDİ, ESKİ FOTOĞRAFLAR, GİŞE ÇOCUK OYUNLARI ; KRİSTAL ÇİÇEK, DON KİŞOT PETMEN'E KARŞI ROBİNSON DANS ÖĞRENİYOR 73

17.2.2- KOCAELİ BÖLGE TİYATROSU Kocaeli Bölge Tiyatrosu Müdürlüğü verilerine göre, 2011 yılında toplam 42 oyun sergilenmiş olup, bu oyunlarda 55 amatör oyuncu, 533 kursiyer oyuncu görev almış ve söz konusu oyunların toplam seans miktarı ise 164 olarak gerçekleşmiştir. 2011 yılındaki oyunları izleyen kişi sayısı ise 26.000 biletli kişi + sokak seyircisi olmuştur. Tablo 86 - Yıllar İtibariyle Kocaeli Bölge Tiyatrosunda Sahnelenen Oyun Personel Seans ve Seyirci Sayıları YIL ETKİNLİK PERSONEL Profesyonel Amatör Kursiyer SEANS 2001 17 oyun 40 3 175 62 2002 24 oyun 10 9 297 66 2003 20 oyun 9-266 24 2004 25 oyun 16-335 57 2005 23 oyun 16-295 39 2006 24 oyun 15-306 38 2007 25 oyun - 12 354 81 2008 27 oyun - 17 336 74 2009 29 oyun - 36 375 137 2010 29 oyun - 44 369 134 2011 42 oyun - 55 533 164 SEYİRCİ 16.640 + sokak seyircisi 32.114 + sokak seyircisi 6.869 + sokak seyircisi 15.760 + sokak seyircisi 10.990 + sokak seyircisi 15.060 + sokak seyircisi 28.420 + sokak seyircisi 20.210 + sokak seyircisi 47.126 + sokak seyircisi 31.446 + sokak seyircisi 26.000 + sokak seyircisi 2012 32 oyun - 38 355 37 6.415 Yıllar itibariyle inceleme yapıldığında en çok oyunun 42 oyun ile 2011 yıllında oynandığı, aynı şekilde oyunlarda en çok seansın 164 ile yine 2011 yılında yapıldığı görülmektedir. 2012 yılında ise 32 oyun sergilenmiş olup 37 seans gerçekleştirilmiştir. Ayrıca en çok seyirci 47.126 biletli kişi + sokak seyircisi ile 2009 yılında sağlanmıştır. Kocaeli Bölge Tiyatrosunda en çok personel 588 kişi ile 2011 yılında görev almıştır. 2012 yılında 6 bin 415 seyirci oyunları izlerken, toplamda 393 personel oyunlarda görev almıştır. 74

17.3- KOCAELİ FUARI ÇALIŞMALARI Kocaeli Fuar Müdürlüğü nün verilerine göre; 2012 yılında Fuarda 19 işletme çalışmıştır. Fuardaki işletme sayısı yıllar itibariyle incelendiğinde, 2004 yılından bugüne düşüş yaşandığı görülmektedir. 80 Grafik 30- Yıllar İtibariyle Kocaeli Fuarı ndaki İşletme Sayıları (adet) 70 68 70 70 60 59 50 40 40 40 30 20 32 25 23 21 19 10 0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Kocaeli Fuar Müdürlüğü verilerine göre 2012 yılında fuara gelen ziyaretçi sayısı 1 milyon 78 bin 400 kişi olup, gelen ziyaretçi sayısında bir önceki yıla göre %9,8 oranında düşüş görülmektedir. Grafik 31- Yıllar İtibariyle Kocaeli Fuarı Ziyaretçi Sayıları (adet) 1.400.000 1.200.000 1.000.000 800.000 998.483 989.211 1.079.267 1.106.891 1.186.718 1.270.520 1.220.876 1.195.620 1.078.400 600.000 664.647 400.000 526.869 200.000 0 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 75

17.4- TURİZM İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü verilerine göre; İlimizde 2012 yılı itibariyle turizm işletme belgeli 33 konaklama tesisi bulunmaktadır. İlimizde bulunan konaklama tesislerinde toplam yatak sayısı 4 bin 25, oda sayısı ise 1.990 dır. Tablo 87 - Kocaeli de Bulunan Turizm İşletmesi Belgeli Konaklama Tesisleri (adet) Sınıfı Tesis Adı Oda Sayısı Yatak Sayısı 1 ***** Emex Otel Kocaeli 123 284 2 ***** RamadaPlaza İzmit 182 364 3 **** The Green Park Kartepe Resort 298 648 4 **** Hegsagone Otel 50 104 5 **** Baltürk Otel Kocaeli 58 116 6 **** Ener Old Castle Resort Otel 45 90 7 **** North Star Resort & Hotels Bayramoğlu 52 104 8 **** Paha Palas Hotel 34 68 9 **** Life Port İstanbul 54 116 10 **** Holiday Inn Gebze-İstanbul Asia 155 310 11 **** Bayramoğlu Paradaise Island 68 136 12 *** Asya Otel 90 172 13 *** Kao Otel 38 76 14 *** Grand Gebze Otel 55 85 15 *** Bayramoğlu Resort Otel 46 92 16 *** Altınnal Otel 79 160 17 *** Wes Otel 24 48 18 *** Teona Otel 44 88 19 *** Yelkenkaya Otel 70 140 20 *** Hotel Delta TSS 68 136 21 ** Otel Restaurant Bekir 22 44 22 ** Yakamoz Otel 20 40 23 ** Kozluca Otel 65 115 24 ** Çenedağ Otel 31 46 25 ** Club Atabay 23 48 26 ** Seka Park Otel 45 85 27 ** İstikbal Otel 23 46 28 ** İzmit Saray Otel 23 48 29 ** Anibal Otel 39 78 30 ** Blackmont Otel 26 52 31 ** Chaleten Otel 10 20 32 * Yeni Doğuş Otel 12 24 33 * Libiza Hotel 18 42 TOPLAM 1.990 4.025 2005 yılında 13 olan turizm işletme belgesine sahip konaklama tesisi sayısı; 2006 yılında 16 ya, 2007 yılında 19 a, 2008 yılında 21 e, 2009 yılında 26 ya ve 2010 yılında 30 a ulaşmış, 2011 yılında da aynı düzeyde kalmış olup 2012 yılında 33 e yükselmiştir. İlimizde ayrıca, 1.980 kişi kapasiteli işletme belgeli tesis kapsamında toplam 9 büyük lokanta hizmet vermektedir. Bunlar; Gölbaşı Natural (180 kişi), Buzz Restaurant (375 Kişi), Hünkar Restaurant (245 kişi), Safran Anadolu ve Dünya Lezzetleri (260 Kişi), Pedaliza Restaurant (150 kişi), De La Reu Lokanta (180 Kişi), Lokanta (190kişi), Gebze Restaurant (250 Kişi) ve Meşale Restaurant (150Kişi). Ayrıca Gebze de bulunan 200 kişilik günübirlik tesis (D.Ç.E Doğa Günübirlik Tesisleri) ve 140 kişilik Mavi Düş Günübirlik Tesisleri bulunmaktadır. Yine Gebze de 60 yat kapasiteli yat çekek yeri (Atabay Turizm Yat Limanı) bulunmaktadır. 76

18 Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü verilerine göre; Kocaeli ilinde 2012 yılı itibariyle 57 spor branşında 69 bin 136 sporcu faaliyet göstermektedir. Sporcuların 22 bin 367 si bayan, 46 bin 769 u erkektir. Tablo 88 - Kocaeli de Branşlara Göre Sporcu Sayıları (adet) Lisanslı Sporcu Faal Sporcu Adı K E T K E T ATICILIK VE AVCILIK 49 420 469 5 90 95 ATLETİZM 1943 2876 4819 132 202 334 BADMİNTON 480 602 1082 27 6 33 BASKETBOL 705 3851 4556 218 1205 1423 BEDENSEL ENG. 10 57 67 3 5 8 BİLARDO 119 455 574 0 58 58 BİNİCİLİK 238 362 600 6 3 9 BİSİKLET 398 863 1261 16 63 79 BOCCE, BOWLİNG VE DART 330 549 879 5 22 27 BOKS 172 1536 1708 27 295 322 BRİÇ 27 347 374 9 99 108 BUZ HOKEYİ 112 294 406 16 54 70 BUZ PATENI 175 130 305 92 71 163 CİMNASTİK 1074 632 1706 195 162 357 DAĞCILIK 366 827 1193 3 28 31 DANS 43 51 94 11 12 23 ESKRİM 263 285 548 10 11 21 GELENEKSEL 1 58 59 0 37 37 GELISMEKTE OLAN SP BRANSLARI 55 50 105 23 20 43 GOLF 4 8 12 0 0 0 GÖRME ENG. 15 50 65 9 28 37 GÜREŞ 30 2099 2129 8 496 504 HALK OYUNLARI 1603 1038 2641 388 227 615 HALTER 46 175 221 9 7 16 HAVA SPORLARI 0 1 1 0 1 1 HENTBOL 210 324 534 90 122 212 HERKES İÇİN SPOR 263 497 760 135 196 331 HOKEY 5 26 31 0 14 14 İŞİTME ENG. 23 202 225 10 87 97 İZCİLİK 659 1280 1939 217 418 635 JUDO 589 1183 1772 127 192 319 KANO 71 97 168 6 15 21 KARATE 1514 3629 5143 255 650 905 KAYAK 31 68 99 15 15 30 KICK BOKS 425 2590 3015 79 531 610 KIZAK 0 2 2 0 0 0 KÜREK 305 698 1003 24 56 80 MASA TENİSİ 678 1122 1800 30 178 208 MODERN PENTATLON 25 36 61 23 22 45 MOTOSIKLET 18 160 178 1 102 103 MUAY-THAİ 247 1418 1665 74 504 578 OKÇULUK 341 486 827 9 22 31 ORYANTİRİNG 50 65 115 21 18 39 OTOMOBİL SPORLARI 24 119 143 2 13 15 ÖZEL SPORCULAR 149 383 532 14 74 88 RAGBİ 30 165 195 19 31 50 SATRANÇ 975 3243 4218 455 1780 2235 SU TOPU 0 1 1 0 0 0 SUALTI SPORLARI 150 520 670 43 176 219 TAEKWON-DO 2032 4560 6592 397 742 1139 TENİS 604 603 1207 156 180 336 TRİATLON 80 193 273 0 7 7 VOLEYBOL 2395 981 3376 512 167 679 VÜCUT GEL., FİTNESS 18 287 305 4 58 62 WUSHU 299 1355 1654 95 431 526 YELKEN 164 405 569 55 137 192 YÜZME 1735 2455 4190 281 379 660 GENEL TOPLAM 22367 46769 69136 4361 10519 14880 77

80.000 70.000 60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 0 Grafik 32- Yıllar İtibariyle Sporcu Sayıları (adet) 69.136 59.915 54.893 48.748 44.871 41.028 40.938 30.700 12.209 12.222 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü 2012 yılı verilerine göre; Sporcu sayısında 2011 yılına göre %15,3 oranında artış görülmektedir. Hakem ve antrenör sayıları incelendiğinde ise, Kocaeli de 2012 yılında 39 branşta 1.526 hakem, 44 branşta 613 antrenör bulunduğu görülmektedir. 2011 yılında ise 1.395 hakem, 612 antrenör bulunmakta idi. Buna göre 2012 yılında bir önceki yıla göre hakem sayısında %9,4, antrenör sayısında ise yüzde 0,16 oranında artış gözlenmektedir. Grafik 33- Yıllar İtibariyle Hakem ve Antrenör Sayıları (adet) 1800 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 852 329 1526 1384 1395 1291 996 993 980 820 612 613 470 467 482 383 392 331 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Hakem Antrenör 78

Tablo 89 - Kocaeli de 2012 Yılında Hakem ve Antrenör Sayıları (adet) BRANŞLAR 1 Atıcılık ve Avc. 2012 2012 BRANŞLAR HAKEM ANTRENÖR HAKEM ANTRENÖR 8 4 26 İşitme Eng. 0 0 2 Atletizm 109 7 27 İzcilik 0 67 3 Badminton 6 81 28 Judo 7 8 4 Basketbol 76 70 29 Kano 1 1 5 Bedensel Eng. 0 1 30 Karate 24 16 6 Bilardo 6 4 31 Kayak 1 2 7 Binicilik 15 5 32 Kıck Boks 15 10 8 Bisiklet 26 14 33 Kürek 36 8 9 Bocce Bowling 1 4 34 Masa Tenisi 39 3 Modern 10 Boks 7 4 35 Pentatlon 2 0 11 Briç 15 11 36 Muay Thai 56 0 12 Buz Pateni 0 23 37 Okçuluk 4 1 13 Buz Hokeyi 29 4 38 Oryantiring 2 61 14 Curling 0 5 39 Otomobil Sp. 226 1 15 Jimnastik 0 1 40 Satranç 41 9 16 Hokey 0 5 41 Sualtı Sp. 9 1 17 Dağcılık 0 1 42 Taekwondo 38 16 18 Dans 0 3 43 Tenis 27 30 19 Eskrim 7 5 44 Triatlon 7 1 20 Gel. Ol.Sp. 23 17 45 Voleybol 227 13 21 Görme Eng. 1 0 46 Vücut Gel. 1 4 22 Güreş 45 7 47 Wushu 21 0 23 Halk Oyunları 6 1 48 Yelken 76 13 24 Halter 0 2 49 Yüzme 153 27 25 Hentbol 133 42 TOPLAM 1526 613 79

12 19.1- ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ İlimizde sanayinin hızlı ve düzensiz yapılaşması Organize Sanayi Bölgelerinin kurularak, sanayinin planlı bir yapı içerisinde organize olmasını gerektirmiştir. İlimizde tüzel kişilik kazanmış 12 Organize Sanayi Bölgesi bulunmakta iken, son olarak Kandıra Gıda İhtisas Organize Sanayi Bölgesi (Kandıra-GİOSB) 06.05.2010 tarihi itibariyle tüzel kişilik kazanmış ve İlimizdeki organize sanayi bölgesi sayısı 13 e yükselmiştir. Kandıra GİOSB nin OSB sınırları içerisindeki kamulaştırma işlemleri devam etmektedir. Tablo 90 - Kocaeli de Organize Sanayi Bölgeleri OSB'nin ADI FAALİYET DURUMU OSB'nin ADI FAALİYET DURUMU 1 Gebze OSB (Tescilli) Faal 8 Dilovası OSB (Tescilli) Faal 2 TAYSAD OSB (Tescilli) Faal 9 Kömürcüler OSB (Tescilli) Faal + Yol ve Alt Yapı İnşaatı 3 Plastikçiler OSB (Tescilli) Faal 10 Arslanbey OSB (Tescilli) Faal 4 Güzeller OSB (Tecilli) Faal 11 Alikahya OSB (Tescilli) Planlama ve Kamulaştırma + Altyapı 5 Gebze V.(Kimya) İhtisas OSB (Tescilli) Faal 12 Asım Kibar OSB (Tescilli) Faal 6 Makine İhtisas OSB (Tescilli) Faal 13 Kandıra GİOSB (Tescilli) Kamulaştırma 7 Gebze VI.(İMES) OSB (Tescilli) Faal 19.1.2- FAAL ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ 19.1.2.1- GEBZE ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ Gebze Organize Sanayi Bölgesinde 2012 yılında faaliyet gösteren firma sayısı 135 dir. 2011 yılı ile kıyaslandığında firma sayısında %3,05 artış olduğu görülmektedir. 80

Grafik 34- Yıllar İtibariyle GOSB Firma Sayısı 160 140 127 131 135 120 100 80 74 76 86 93 100 102 113 115 60 40 20 0 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 19.1.2.2- DİLOVASI ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ Dilovası Organize Sanayi Bölgesinde 2012 yılı itibariyle 207 firma faaliyet göstermektedir. Firma sayısı 2010 yılında 201 iken, 2011 yılında 199 olmuştur. Dilovası Organize Sanayi Bölgesinde 2006 yılında toplam 710.672.439,00 $, 2007 yılında 706.633.690,00 $, 2008 yılında ise 1 milyar 165 milyon 978 bin 589 TL tutarında ihracat gerçekleştirilmiştir. 2009 yılında ise bu rakam 1 milyar 898 milyon 216 bin dolar a yükselmiştir. Grafik 35- Yıllar İtibariyle Dilovası OSB de Faaliyet Gösteren Firma sayıları 250 200 173 192 187 180 201 199 207 150 122 147 100 77 92 50 0 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 8190

19.1.2.3- GEBZE PLASTİKÇİLER ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ 2012 yılı itibariyle Gebze Plastikçiler Organize Sanayi Bölgesinde faaliyette bulunan toplam firma sayısı fabrikalar ve küçük sanayi işyerleri de dahil olmak üzere 125 olmuştur. 2012 yılında bölgede 79 milyon 229 bin dolar (146 milyon 550 bin TL) tutarında yatırım gerçekleştirilmiştir. 2012 yılında yapılan yatırım tutarı bir önceki yıla göre yüzde 105,75 oranında artış göstermiştir. 160 Grafik 36- GEPOSB de Faaliyette Bulunan Firma Sayıları (adet) 140 120 100 80 60 65 82 91 103 115 124 128 134 125 40 20 0 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Grafik 37- Yıllar İtibariyle GEPOSB Yatırım Tutarı (Bin $) 140.000 120.000 120.000 132.500 100.000 80.000 60.000 75.000 62.500 56.500 42.000 67.400 38.508 79.229 40.000 20.000 0 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 82

19.1.2.4- KOCAELİ ASIM KİBAR ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ Kocaeli Asım-Kibar Organize Sanayi Bölgesi nin içerisinde OSB oluşmadan önce faal durumda olan 2 adet işletme 2012 yılında da faaliyetlerine devam etmiştir. OSB oluşumundan sonra yeni faaliyet gösteren işletme bulunmamaktadır. Mevcut 2 firmanın 2011 yılında gerçekleştirdiği ihracat miktarı 1 milyar 402 milyon 306 bin 75 dolar tutarındadır. Ayrıca bölgede 2012 yılı içinde 15 milyon 957 bin 111,63 TL yatırım gerçekleştirilmiştir. 19.1.2.5- ARSLANBEY ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ Arslanbey Organize Sanayi Bölgesi nin 2007 yılı sonlarında kurulmuştur. 2008 verilerine göre Faaliyette olan firma sayısı 10 iken, 2009 yılında 15 firma sayısına ulaşılmış, firma sayısı 2010 yılında da değişmemiştir. 2011 yılında ise bir önceki yıla göre yüzde 20 artış göstererek 18 firmaya ulaşılmıştır. En son 2012 yılında ise firma sayısı bir önceki yıl ile aynı kalmıştır. Grafik 38- Arslanbey OSB de Faaliyette Bulunan Firma Sayıları (adet) 18 16 14 12 10 18 18 8 15 15 6 10 4 2 0 2008 2009 2010 2011 2012 19.1.2.6- GEBZE KÖMÜRCÜLER ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ Gebze Kömürcüler Organize Sanayi Bölgesinin yol ve altyapı inşaatı tamamlanmış olup, katılımcılarından 1 firmaya 2010 yılında İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı verilmiştir. 83

19.1.2.7- GEBZE GÜZELLER ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ Gebze Güzeller Organize Sanayi Bölgesi nde 2011 yılında 44 olan firma sayısı, yüzde 6,82 oranında artış göstererek 2012 yılı itibariyle 47 ye yükselmiştir. Grafik 39- Yıllar İtibariyle Gebze Güzeller OSB de Faaliyette Bulunan Firma Sayıları (adet) 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 47 44 36 31 27 21 15 8 1 3 3 4 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Tablo 91 - Gebze Güzeller OSB de Yıllar İtibariyle Yatırım ve İhracat Tutarları ($) 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 YATIRIM 4.204.020 16.583.615 23.282.444 18.000.000 23.000.000 28.000.000 25.000.000 İHRACAT 6.485.429 32.091.991 17.655.543 15.000.000 19.000.000 22.000.000 40.000.000 Yıllar itibariyle yatırım tutarları incelendiğinde; 2006 yılından 2008 yılına kadar artan bir seyir görülürken, 2009 yılında bir önceki yıla göre %22.7 oranında düşüş meydana gelmiş, 2010 yılında ibre yine yükselmeye başlamış olup 2011 yılında da devam etmiştir. 2012 yılına gelindiğinde ise yatırım tutarı bir önceki yıla göre %10,71 azalmış ve 25.000.000 dolar olarak gerçekleşmiştir. İhracat verilerine göz atıldığında ise 2008 yılında bir önceki yıla göre %45 lik bir düşüşün ardından 2009 yılında da %15 oranında bir düşüş ve 2010 yılında %26.7 oranında bir artış görülmektedir. 2011 yılında ise bir önceki yıla göre %15,8 oranında artış olmuştur. Artış 2012 yılında da devam etmiştir ve %81,82 lik artış ile 40.000.000 dolara yükselmiştir. 19.1.2.8- MAKİNE İHTİSAS ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ Makine İhtisas Organize Sanayi bölgesinde planlama, kamulaştırma ve altyapı çalışmaları tamamlanmış olup faal bir Organize Sanayi Bölgesidir. Bölgede 4 firma faaliyet göstermektedir. 84 93

19.2- SERBEST BÖLGELER 19.2.1- KOCAELİ SERBEST BÖLGESİ Kocaeli Serbest Bölgesinde; 2012 yılı itibariyle toplam 21 firma faaliyet göstermektedir. Serbest bölgede yıllar itibariyle ticaret hacminde artış görülürken, 2012 yılında toplam ticaret hacmi bir önceki yıla göre %34,33 oranında artarak 738.278.797 dolar olarak gerçekleşmiştir. Bölgeden yurtdışına mal çıkışı 2011 yılında 115.951.490 dolar iken, 2012 yılında bir önceki yıla göre %43,36 oranında artarak 166.230.389 dolar olarak gerçekleşmiştir. Yurtdışından Bölgeye mal girişi ise 2011 yılında 58.115.350 dolar iken 2012 yılında yüzde 106,24 oranında artarak 119.859.237 dolara ulaşmıştır. 900.000.000 Grafik 40- Yıllar İtibariyle Ticaret Hacmi ( $ ) 800.000.000 700.000.000 705.157.308 811.407.301 738.278.797 600.000.000 500.000.000 400.000.000 300.000.000 200.000.000 100.000.000 467.287.032 258.591.107 182.739.549 122.724.627 387.917.905 549.610.873 0 9.157.747 29.190.412 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Tablo 92 - Yıllar İtibariyle Ticaret Hacmi ( $ ) İŞLEM YÖNÜ 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Bölgeden Yurtdışına Mal Çıkışı Bölgeden Türkiye'ye Mal Çıkışı Türkiye'den Bölgeye Mal Girişi 23.696.168 35.325.578 53.173.332 90.187.744 293.863.855 188.547.817 153.983.905 115.951.490 166.230.389 42.633.773 63.582.653 54.624.804 115.828.663 133.484.488 306.829.304 74.573.552 247.512.970 228.894.076 23.849.654 37.756.134 74.550.718 89.533.181 108.942.537 191.925.781 61.147.378 128.031.063 223.295.095 Yurtdışından Bölgeye Mal Girişi 32.545.032 46.065.848 72.431.873 171.578.489 168.866.429 123.350.716 98.172.189 58.115.350 119.859.237 TOPLAM 122.724.627 182.730.21 3 254.780.726 467.128.077 705.157.308 810.653.620 387.877.023 549.610.873 738.278.797 85

Bölgeden Türkiye ye mal çıkışı, 2011 yılında 247.512.970 dolar iken, 2012 yılında bir önceki yıla göre %7,52 oranında azalarak 228.894.076 dolar olarak gerçekleşmiştir. 2011 yılında 128.031.063 dolar olarak gerçekleşen Türkiye den bölgeye mal girişi ise 2012 yılında bir önceki yıla göre %74,41oranında artarak 223.295.095 dolara yükselmiştir. 180.000.000 Grafik 41- Aylar İtibariyle Ticaret Hacmi 160.000.000 140.000.000 120.000.000 100.000.000 80.000.000 60.000.000 40.000.000 20.000.000 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 40.964.924 56.828.577 29.653.548 33.605.557 52.139.279 69.612.832 55.631.540 77.044.572 12.495.056 26.434.331 154.239.990 129.628.590 19.2.2- TÜBİTAK MAM TEKNOLOJİ SERBEST BÖLGESİ TÜBİTAK MAM Teknoloji Serbest Bölgesinde; 2012 yılı itibariyle toplam 32 firma faaliyet göstermektedir. Firma sayısında bir önceki yıla göre değişiklik olmamıştır. Grafik 42- Yıllar İtibariyle TÜBİTAK - MAM Teknoloji Serbest Bölgesinde Faaliyet Gösteren Firma Sayıları 50 45 49 47 44 40 35 35 32 32 30 20 10 0 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 86

Tablo 93 - TÜBİTAK - MAM Teknoloji Serbest Bölgesi Yıllar İtibariyle Ticaret Hacmi ( $ ) YIL TÜRKİYEDEN BÖLGEYE BÖLGEDEN TÜRKİYEYE YURTDIŞINDAN BÖLGEYE BÖLGEDEN YURT DIŞINA TOPLAM 2002 254.642 1.074.511 1.242.704 2.583.323 5.155.180 2003 104.874 4.479.690 531.184 4.438.948 9.554.696 2004 65.224 6.897.997 492.877 4.884.678 12.340.776 2005 467.286 7.926.706 561.909 5.885.685 14.841.586 2006 1.254.574 22.100.252 441.854 6.617.387 30.414.067 2007 1.889.003 37.477.693 1.415.751 6.273.229 47.055.676 2008 8.247.741 80.965.353 1.461.046 21.019.493 111.693.634 2009 4.068.450 125.694.315 2.206.107 32.903.721 164.872.593 2010 2.217.398 185.791.097 1.039.648 42.594.525 231.642.668 2011 353.860 134.066.505 788.915 61.578.153 196.787.433 2012 805.215 146.950.261 2.316.872 57.717.028 207.789.376 2012 yılı itibariyle bölgede gerçekleşen toplam ticaret hacmi, bir önceki yıla göre %5,59 oranında artış göstererek 207.789.376 dolara ulaşmıştır. 2012 yılında Türkiye den bölgeye 805.215 dolarlık, bölgeden Türkiye ye 146.950.261 dolarlık, yurtdışından bölgeye 2.316.872 dolarlık ve bölgeden yurtdışına ise 57.717.028 dolarlık ticaret gerçekleştirilmiştir. Grafik 43- TÜBİTAK - MAM Teknoloji Serbest Bölgesi Yıllar İtibariyle Ticaret Hacmi ( $ ) 250.000.000 200.000.000 150.000.000 100.000.000 50.000.000 0 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 87

Tablo 94 - TÜBİTAK - MAM Teknoloji Serbest Bölgesi 2012 Yılı Aylar İtibariyle Ticaret Hacmi ( $ ) AY TÜRKİYEDEN BÖLGEYE BÖLGEDEN TÜRKİYEYE YURTDIŞINDAN BÖLGEYE BÖLGEDEN YURT DIŞINA TOPLAM OCAK 33.566 22.459.661 30.648 9.024.323 31.548.198 ŞUBAT 23.961 4.014.231 14.646 2.667.361 6.720.199 MART 55.865 10.002.469 384.254 2.495.669 12.938.258 NİSAN 168.364 13.234.546 30.558 7.439.211 20.872.678 MAYIS 78.145 19.060.635 174.314 2.665.932 21.979.027 HAZİRAN 57.775 6.726.449 212.971 1.933.758 8.930.953 TEMMUZ 52.714 9.365.423 285.825 7.468.867 17.172.829 AĞUSTOS 18.595 17.020.335 192.566 3.516.739 20.748.235 EYLÜL 39.862 4.572.633 351.507 1.675.426 6.639.429 EKİM 97.575 15.539.687 120.247 12.116.855 27.874.365 KASIM 136.951 21.251.862 354.417 2.508.723 24.251.953 ARALIK 41.842 3.702.330 164.920 4.204.163 8.113.254 TOPLAM 805.215 146.950.261 2.316.872 57.717.028 207.789.376 Tablo 95 - TÜBİTAK-MAM Teknoloji Serbest Bölgesi 2012 Yılı Ticaret Hacminin Ülkelere Göre Dağılımı ( $ ) Yurtdışından Bölgeden Adı Bölgeye Yurtdışına Toplam *OECD ÜLKELERİ 753.548 41.676.120 42.429.668 *AB ÜLKELERİ 967.547 12.031.679 12.999.226 *TÜRK CUMHURİYETLERİ 0 458.495 458.495 *ESKİ SSCB 214.500 388.871 603.371 *İSLAM ÜLKELERİ 0 1.599.038 1.599.038 *DİĞER İSLAM ÜLKELERİ 0 137.226 *DİĞER ÜLKELER 149.194 1.425.599 1.574.793 *TÜRKİYE 805.215 146.950.261 147.755.476 *DİĞER SERBEST BÖLGELER 232.082 0 232.082 GENEL TOPLAM 3.122.088 204.667.289 207.789.376 88

Tübitak-MAM Teknoloji Serbest Bölgesi nde 2012 yılı itibariyle yapılan ithalatın %25,79 u Türkiye den yapılırken, ihracatın ise %71,80 i yine Türkiye ye gerçekleştirilmiştir. İthalatın %24,13 ü ise OECD ülkelerinden yapılırken, ihracatın %20,36 sı da yine OECD ülkelerine gerçekleştirilmiştir. 35.000.000 30.000.000 25.000.000 20.000.000 15.000.000 10.000.000 5.000.000 Grafik 44- TÜBİTAK - MAM Teknoloji Serbest Bölgesi 2012 Yılı Aylar İtibariyle Ticaret Hacmi ( $ ) 0 Tablo 96 - TÜBİTAK - MAM Teknoloji Serbest Bölgesi Ticaret Hacminin Sektörlere Göre Dağılımı ( $ ) Türkiye'den Bölgeye Bölgeden Türkiye'ye Yurtdışından Bölgeye Bölgeden Yurtdışına TOPLAM AR-GE 805.215 146.950.261 2.316.872 57.717.028 207.789.376 Ticaret hacminin sektörlere göre dağılımı incelendiğinde ise yapılan ticaretin tümünü AR-GE grubunun oluşturduğu görülmektedir. 89

20 20.1- ELEKTRİK ENERJİSİ VE DOĞAL GAZ TÜKETİMİ Sakarya Elektrik Dağıtım A.Ş. (SEDAŞ) Satış Direktörlüğü Müşteri Hizmetleri Müdürlüğü nün verilerine göre; 2012 yılında Kocaeli de elektrik enerjisi tüketimi toplam 4,484,951,958 kwh olarak gerçekleşmiş olup, 2011 yılına göre elektrik enerjisi tüketiminin %30,5 oranında arttığı görülmektedir. 2011 yılında il genelinde tüketilen elektrik enerjisi miktarı 3,435,580,022 kwh dır. Tablo 97-2012 Yılı Elektrik Tüketiminin Kullanıcı Gruplarına Göre Dağılımı Abone Grubu Tüketim Oran (%) Sanayi 2,833,568,687 63,2 Mesken 1,014,251,351 22,6 Ticarethane 377,581,660 8,4 Resmi Daire 159,835,508 3,6 Genel Aydınlatma 85,895,799 1,9 Diğer 13,818,954 0,3 TOPLAM 4,484,951,958 kwh Tablo 98 - Satılan Enerji Bedeline Ait Tahakkuk ve Tahsilat Miktarları Tahakkuk (TL) Tahsilat (TL) Oran % Tutar 2,182,621,262 2,163,055,234 99,1 2012 yılı içerisinde Kocaeli de abone gruplarına göre elektrik tüketimi incelendiğinde; en fazla tüketimin 2,833,568,687 kwh ile sanayi işletmeleri ve 1,014,251,351 kwh ile meskenler tarafından yapıldığı görülmektedir. 2011 yılında 738.052 olan abone sayısı ise 2012 yılında yüzde 0.23 azalışla 736.313 e gerilemiştir. Tablodan da görüleceği üzere, 2012 yılında abone sayılarının yüzde 86,8 i meskenlere ait yüzde 12, si ise ticarethanelere aittir. Kocaeli de 2011 yılında 841.458.259.-TL tutarında tahakkuk eden enerji, 2012 yılında %159,4 oranında artış göstermiş ve 2,182,621,262.-TL olmuştur. Tablo 99-2012 Yılı Elektrik Abonelerinin Sektörel Dağılımı Abone Grubu Abone Sayıları Oran (%) Sanayi 1,027 0,1 Mesken 639,019 86,8 Ticarethane 88,230 12,0 Resmi Daire 1,815 0,2 Genel Aydınlatma 4,281 0,6 Diğer 1,941 0,3 TOPLAM 736,313 adet Tablo 100-2012 Yılı Doğal Gaz Abonelerinin Sektörel Dağılımı 2012 Yılında Lisans Sınırları İçinde Tüketilen Doğal Gaz Miktarı Tüketilen Yer Sm3 Konut & Resmi 269.584.130 Sanayi & Ticari 71.336.005 Taşıma Miktarları 1.719.997.612 TOPLAM 2.060.917.747 Tablo 101-2012 Yılı Doğal Gaz Abonelerinin Sektörel Dağılımı 2012 Yılında Lisans Sınırları İçinde Gaz Kullanıcı Sayısı Tür Adet Konut 249.766 Resmi 3.402 Ticari 5.794 Sanayi 81 TOPLAM 259.043 BBS* * BBS - Bağımsız Birim Sayısı Kocaeli de 2012 yılında 259 bin 43 kullanıcı tarafından toplamda 2.060.917.747 Sm3 doğalgaz tüketilmiştir. En çok abone sayısı 249 bin 766 ile konut da yer alırken, bu bölümdeki kullanıcılar toplam kullanıcı sayısı içinde %96,42 lik bir paya sahiptir. 90

21 Kocaeli, dış ticaret hacminde özellikle Türkiye toplam ithalatında önemli bir yere sahiptir. Bunun nedeni imalat sanayi ağırlıklı olan üretimin girdilerinin bir kısmının yurt dışından karşılanmasıdır. Aynı zamanda, Kocaeli'de yıllara göre devamlı artış gösteren sanayi yatırımları, son yıllarda yeni ve gelişmiş teknolojileri de bölgeye taşıyarak yabancı sermaye yatırımlarının bölgeye akmasını sağlamıştır. Ülkemiz dış ticaretinde de önemli bir yere sahip olan İlimizde, Türkiye İstatistik Kurumu ve T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı nın Gümrüklere Göre İthalat-İhracat verilerine göre; 2012 yılında Kocaeli deki gümrükler aracılığıyla 17 milyar 399 milyon dolar tutarında ihracat, 39 milyar 796 milyon dolar tutarında ithalat gerçekleştirilmiştir. Tablo 102 - Kocaeli de Yıllar İtibariyle Dış Ticaret Verileri (milyon dolar) Milyon $ 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 İhracat 1.570 2.039 3.229 7.186 8.560 10.065 14.220 18.060 11.039 12.894 16.021 17.399 İthalat 6.375 7.204 10.591 17.664 21.427 25.572 27.040 32.995 22.915 31.838 41.185 39.796 İhracatın İthalatı Karşılama Oranı 24,63 28,30 30,48 40,68 39,95 39,36 52,59 54,73 48,17 40,50 38,90 43,72 Dış Ticaret Dengesi -4.805-5.165-7.362-10.478-12.867-15.507-12.820-14.935-11.876-18.944-25.164-22.397 KOCAELİ NİN TÜRKİYE DIŞ TİCARETİ İÇİNDEKİ PAYI 2012 yılı itibariyle Türkiye genelinde; 152 milyar 478 milyon dolar ihracat, 236 milyar 545 milyon dolar ise ithalat gerçekleştirilmiştir. Ülke ihracatı bir önceki yıla göre %13,02 oranında artmş, ithalat ise %1,78 oranında azalmıştır. Ülke ihracatı 2011 yılında toplam 134 milyar 907 milyon bin dolar iken, ithalat 240 milyar 842 milyon dolar olmuştur. 91