İTKİB GENEL SEKRETERLİĞİ AR & GE VE MEVZUAT ŞUBESİ

TÜRKİYE DE ÇORAP TİCARETİNİN GÜNCEL DURUMU VE DÜNYA TİCARETİNDE YERİ 2014 İTKİB GENEL SEKRETERLİĞİ AR & GE VE MEVZUAT ŞUBESİ EKİM 2014

TÜRKİYE DE ÇORAP TİCARETİNİN GÜNCEL DURUMU VE DÜNYA TİCARETİNDE YERİ 2014 I. Giriş... 1 II.Dünya Çorap Ticareti... 2 İhracat... 2 İthalat... 3 III.En Fazla Çorap İthal Eden Ülkelerde Durum... 5 ABD nin Çorap İthalatı... 5 Japonya nın Çorap İthalatı... 7 Almanya nın Çorap İthalatı... 9 İngiltere nin Çorap İthalatı... 11 Fransa nın Çorap İthalatı... 13 IV. Türkiye nin Çorap Dış Ticareti... 15 Çorap İhracatının Örme Konfeksiyon İhracatındaki Payı... 17 Ürün Bazında Çorap İhracatı... 18 Çorap İhracatında Başlıca Pazarlar... 21 Türkiye nin Çorap İthalatı... 25 Çorap İthalatının Örme Konfeksiyon İthalatındaki Payı... 27 Ürün Bazında Çorap İthalatı... 28 Çorap İthalatında Başlıca Tedarikçiler... 31 V. Değerlendirme... 35 ii

TÜRKİYE DE ÇORAP TİCARETİNİN GÜNCEL DURUMU VE DÜNYA TİCARETİNDE YERİ 2014 I. Giriş Çoraplar, tarihi taş devrine kadar uzanan, dünyanın en eski giyim eşyalarındandır. Yıllarca elde örülen çoraplar, yüzyıllar içinde makina kullanılarak üretilmeye başlamış, üretim artınca kullanım da yaygınlaşmış ve sanayi devrimi ile gelişen teknoloji, seri üretimin yolunu açmıştır. Bu süreçte naylon ve benzeri sentetik liflerin bulunması ile pamuk, yün gibi doğal liflerin yanısıra sentetik lifler de çorap üretiminde kullanılmaya başlamıştır. Özellikle 1940 yılından sonra gerek hammadde gerekse teknoloji anlamında tekstil ve konfeksiyon sanayiindeki gelişmeler paralelinde çorap sektöründe de pekçok yenilik ve gelişme olmuş, üretim yelpazesi genişlemiş ve çoraplar çeşitlenmiştir. İçinde bulunduğumuz 21. yüzyılda artık nitelikli ve modern çoraplar tasarlanmakta ve üretilmektedir. Bugün çoraplar her kesimden insan için vazgeçilmez giysilerdir ve sağlıkestetik gibi kaygılar ile çoraplara ilave nitelikler kazandırılması, kullanımı her geçen gün arttırmaktadır. Yumuşak sarış rahatlığı, daha iyi esneme ve geri toplama performansı, geliştirilmiş nefes alabilme özellikleri, gümüş iyonları katkısı ile istenmeyen kokuların önlenmesi ve antibakteriyel özellikler, geliştirilmiş nem kontrolü ile serinletici etki, basınç ayarlanarak vücuttaki kan dolaşımının hızlandırılması, sık yıkanmaya karşı daha az solma, aromaterapi, günümüz çoraplarına ileri teknolojiler ile kazandırılan özelliklerdendir. Bu çalışma, dünyanın en fazla hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı yapan altıncı ülkesi olan Türkiye de, çorap sanayiinin oldukça önemli bir alt sektör olduğu ve ihracat potansiyeli dikkate alınarak çorap ticaretinin güncel durumunu ve dünya ticaretindeki yerini ortaya koymak üzere hazırlanmıştır. Bu raporda, sektörel dış ticareti en güncel ve güvenilir istatistiklerle ortaya koymak açısından, önce dünya çorap ihracatı ve ithalatı ITC/Trademap kaynaklı uluslararası istatistiklerden 2012 ve 2013 yıllık olarak ülkeler bazında ortaya konmuş, dünyanın en fazla çorap ithalatı yapan beş ülkesinde Türkiye nin konumu ve pazar payı irdelenmiştir. Hemen akabinde Türkiye nin 2012-2013 yıllarında ve 2014 Ocak- Temmuz döneminde yaptığı çorap ihracatı ve ithalatı, ürünler ve ülkeler bazında verilmiştir. 1

II.Dünya Çorap Ticareti İhracat ITC/Trademap kaynaklı uluslararası istatistiklere göre, 2013 yılında dünya çorap ihracatı 2012 yılına kıyasla %8 oranında artarak 12,9 milyar dolardan 13,9 milyar dolara yükselmiştir. 159 ülke çorap ihracatı yapmıştır. En fazla çorap ihracatı yapan ülkeler Çin Halk Cumhuriyeti, İtalya, Türkiye, Almanya ve Hollanda olarak sıralanmaktadır. Belçika, Pakistan, ABD, Sırbistan, El Salvador, Portekiz ve Kore önde gelen ihracatçılardandır. 2013 yılında en fazla çorap ihracatı yapan ülkelere ilişkin ihracat verileri ile yıllık değişim oranları ve paylar, aşağıdaki tabloda verilmektedir. DÜNYA'DA EN FAZLA ÇORAP İHRAÇ EDEN ÜLKELER 2012-2013 YILLIK $ SIRALI Birim: 1.000 $ 2012 / 2013 2012 2013 DEĞİŞİM PAY ÜLKELER DEĞER DEĞER % % Çin Halk Cumhuriyeti 5.578.664 6.142.875 10 44 İtalya 1.128.719 1.155.655 2 8 Türkiye 993.028 1.152.545 16 8 Almanya 568.164 602.440 6 4 Hollanda 298.941 325.973 9 2 Belçika 248.556 316.763 27 2 Pakistan 259.925 304.153 17 2 ABD 326.635 303.470-7 2 Sırbistan 227.890 274.074 20 2 El Salvador 234.233 228.374-3 2 Portekiz 195.168 198.306 2 1 Kore 174.938 179.632 3 1 Polonya 150.045 159.142 6 1 İngiltere 121.577 143.821 18 1 Fransa 123.600 142.937 16 1 Meksika 155.757 138.048-11 1 Hırvatistan 140.324 136.610-3 1 Avusturya 120.038 121.087 1 1 Endonezya 120.733 120.426-0,3 1 Belarus 110.262 118.524 7 1 İlk 20 Ülke Toplamı 11.277.197 12.264.855 9 88 Dünya Çorap İhracatı 12.853.454 13.876.428 8 100 20 Ülkenin Payı % 88 88 Kaynak: ITC - Trademap / Eylül 2014 2

DÜNYA'DA EN FAZLA ÇORAP İHRAÇ EDEN ÜLKELER 2013 YILLIK Kore 1% Diğer Ülkeler 19% El Salvador ABD Portekiz 1% Sırbistan Pakistan Çin Halk Cumhuriyeti 44% Belçika Hollanda Almanya 4% Türkiye 8% İtalya 8% Çin Halk Cumhuriyeti 6,1 milyar dolarlık ihracat rakamı ile dünya pazarının %44 ünü elinde tutmaktadır. İtalya 1,2 milyar dolar ile pazarın %8 ini elinde tutarken, Türkiye nin 1,2 milyar dolar ile pazar payı %8 dir. Dördüncü büyük çorap ihracatçısı Almanya 602,4 milyon dolar ile dünya çorap ihracatından %4 pay alırken, Hollanda 326 milyon dolarlık ihracat ile dünya pazarından %2 pay almaktadır. 2013 yılında en fazla ihracat yapan ilk yirmi ülke, 13,9 milyar dolarlık ihracatın %88 ini gerçekleştirmiştir. Bu yirmi ülkeden onbeşinin ihracatı %1 ile %27 arasında değişen oranlarda artarken, beş ülkenin ihracatı %0,3 ile %11 arasında değişen oranlarda artmıştır. Çorap ihracatını en yüksek oranlı arttıran ülke Belçika olurken, ihracat 248,6 milyon dolardan %27 artış ile 316,8 milyon dolara çıkmıştır. Sırbistan %20, İngiltere %8 ve Pakistan %17 oranında artışlarla dikkat çeken diğer ülkelerdir. En fazla ihracat yapan ilk yirmi ülke içerisinde 2013 yılında ihracatı azalan ülkeler arasında %11 lik düşüşle Meksika, %7 lik düşüşle ABD, %3 lük düşüşlerle El Salvador ve Hırvatistan yeralmaktadır. Yüksek oranlı ihracat düşüşlerinin görüldüğü ülkeler içinde Latin Amerika ülkeleri ve ABD nin yeralması dikkat çekicidir. İthalat 2013 yılında 213 ülke toplam 12,8 milyar dolar değerinde çorap ithalatı gerçekleştirmiştir. İthalat, 2012 yılına kıyasla %13 oranında artmıştır. En fazla ithalat yapan ilk yirmi ülke toplam ithalatın %80 ini gerçekleştirmiş bulunmaktadır. En fazla çorap ithalatı yapan ülke olarak ABD yerini korumaktadır. ABD dünya ithalatının %18 ini gerçekleştirmektedir ve 2013 yılında ülkenin çorap ithalatı %7 oranında artışla 2,3 milyar dolara yükselmiştir. Japonya, Almanya, İngiltere, Fransa, Rusya Federasyonu ve İtalya diğer önemli çorap ithalatçısı ülkelerdir. Bu noktada, 3

2010 yılında - iki yıl önce - üçüncü ithalatçı olan Japonya nın 2012 yılı itibarıyla Almanya yı geçerek ikinci sıraya yükseldiğini, benzer şekilde Rusya Federasyonu nun yedinci büyük ithalatçı konumundan İtalya yı geçerek altıncılığa yükseldiğini ve 2013 yılında bu konumlarını koruduklarını hatırlamakta fayda görülmektedir. Dünyanın en fazla çorap ithal eden ülkelerine ilişkin veriler, yıllık değişimler ve dünya ithalatında paylar aşağıdaki tabloda verilmektedir. DÜNYA'DA EN FAZLA ÇORAP İTHAL EDEN ÜLKELER 2012-2013 YILLIK $ SIRALI Birim: 1.000 $ 2012 / 2013 2012 2013 DEĞİŞİM PAY ÜLKELER DEĞER DEĞER % % ABD 2.114.699 2.254.028 7 18 Japonya 1.181.836 1.235.540 5 10 Almanya 1.031.592 1.126.667 9 9 İngiltere 790.104 836.718 6 7 Fransa 610.042 679.470 11 5 Rusya Federasyonu 600.636 608.807 1 5 İtalya 466.697 463.817-1 4 Hollanda 328.159 398.534 21 3 Vietnam 2.465 392.638 15.829 3 Belçika 253.827 305.223 20 2 Kanada 264.647 285.980 8 2 İspanya 271.992 284.748 5 2 Kırgızistan 22.750 229.861 910 2 Avusturya 212.806 227.671 7 2 Avustralya 146.781 164.677 12 1 Birleşik Arap Emirlikleri 170.366 161.414-5 1 İsveç 147.006 153.663 5 1 İsviçre 152.342 152.772 0 1 Şili 133.367 148.245 11 1 Kazakistan 45.275 115.289 155 1 İlk 20 Ülke Toplamı 8.947.389 10.225.762 14 80 Dünya Çorap İthalatı 11.337.010 12.823.338 13 100 20 Ülkenin Payı % 79 80 Kaynak: ITC - Trademap / Eylül 2014 Dünyanın en fazla çorap ithal eden ikinci ülkesi Japonya nın çorap ithalatı 2013 yılında 2012 yılına göre %5 artışla 1,2 milyar dolara yükselmiştir.pazar payı %10 olarak hesaplanmaktadır. Üçüncü büyük çorap ithalatçısı Almanya 2013 yılında %9 artışla 1,1 milyar dolar değerinde çorap ithal etmiş ve dünya ithalatından %9 pay almıştır. Dünyanın dördüncü büyük çorap ithalatçısı İngiltere dir. İngiltere ye 2013 yılında %6 artışla 836,7 milyon dolarlık ithalat yapılmıştır. Beşinci sırada Fransa %11 artışla 679,5 milyon dolar değerinde çorap ithalatı ile dünya ithalatının %5 ini gerçekleştirmiştir. 4

İlk yirmi ithalatçı ülke içerisinde Vietnam %15829 gibi yüksek oranlı ithalat artışı ve 2,5 milyon dolardan 392,6 milyon dolara fırlayan ithalat değeri ile dikkat çekmektedir. %910 ithalat artışı ve 229,9 milyon dolar değer ile Kırgızistan, %155 ithalat artışı ve 115,3 milyon dolar değer ile Kazakistan, çorap ithalatının arttığı diğer ülkelerdir. İlk yirmi ülke içerisinde onsekiz ülkenin ithalatı %1 ile %15829 arasında değişen oranlarda artarken, iki ülkenin ithalatı %1 ile %5 arasında değişen oranlarda azalmıştır. DÜNYA'DA EN FAZLA ÇORAP İTHAL EDEN ÜLKELER 2013 YILLIK Diğer Ülkeler 31% ABD 18% Belçika İspanya Kanada Hollanda 3% Vietnam 3% İtalya 4% Fransa 5% Rusya Fed. 5% Almanya 9% İngiltere 7% Japonya 10% III.En Fazla Çorap İthal Eden Ülkelerde Durum ABD nin Çorap İthalatı ITC/ Trademap kaynaklı uluslararası istatistiklere göre dünyanın en büyük çorap ithalatçısı, bir başka ifade ile dünyanın en büyük çorap pazarı 314 milyon nüfusu ve 9,8 milyon km² yüzölçümü ile ABD dir. 2013 yılında ABD nin çorap ithalatı %7 oranında artışla 2,1 milyar dolardan 2,3 milyar dolara yükselmiştir. ABD nin en fazla çorap ithal ettiği ülke Çin Halk Cumhuriyeti dir. Bu ülkeden yapılan çorap ithalatı, ABD nin 2,3 milyar dolarlık toplam çorap ithalatının %54 üne karşılık gelmektedir. 2013 yılında Çin den 1,2 milyar dolarlık çorap ithal edilmiş ve ithalat 2012 yılına kıyasla %15 oranında artmıştır. Orta Amerika ülkesi El Salvador, ABD nin ikinci büyük çorap tedarikçisi olarak görünmektedir. Bu ülkeden ithalat 2013 yılında %3 düşüşle 243,2 milyon dolara gerilemiştir. El Salvador, ABD çorap ithalatının %11 ini sağlamaktadır. 5

Honduras, ABD nin üçüncü büyük çorap tedarikçisidir. 2013 yılında Honduras tan çorap ithalatı %12 düşüşle 161,1 milyon dolara gerilemiştir. Honduras tan yapılan çorap ithalatı ABD toplam çorap ithalatının %7 sine karşılık gelmektedir. Pakistan, Meksika, Kore, Tayvan ve İtalya, ABD nin en fazla çorap ithal ettiği ülkeler arasındadır. Bu ülkeler içerisinden Kore den ithalat %9 ve İtalya dan ithalat %8 oranında artarken, Meksika, Pakistan ve Tayvan dan ithalat sırasıyla %15, %0,2 ve %8 oranında azalmıştır. Türkiye, ABD nin en fazla çorap ithal ettiği ilk on beş ülke içerisinde dokuzuncu sıradadır. 2013 yılında ABD nin Türkiye den çorap ithlatı %6 oranında azalmıştır. Türkiye nin ABD nin çorap ithalatında payı sadece %1 düzeyindedir. ABD nüfusunun kalabalıklığı dikkate alındığında coğrafi uzaklığa rağmen ABD daha çok pay alınması gereken, dikkatle değerlendirilmesi gereken bir pazar niteliğindedir. ABD nin en fazla çorap ithal ettiği ülkelere ilişkin veriler ile yıllık değişim oranları ve paylar, aşağıdaki tabloda verilmektedir. ABD'NİN EN FAZLA ÇORAP İTHAL ETTİĞİ ÜLKELER 2012-2013 YILLIK $ SIRALI Birim: 1.000 $ 2012 / 2013 2012 2013 DEĞİŞİM PAY ÜLKELER DEĞER DEĞER % % Çin Halk Cumhuriyeti 1.051.693 1.211.081 15 54 El Salvador 251.630 243.202-3 11 Honduras 182.599 161.061-12 7 Pakistan 128.739 128.534-0,2 6 Meksika 134.031 114.265-15 5 Kore 93.400 101.744 9 5 Tayvan 71.149 65.520-8 3 İtalya 29.644 31.874 8 1 Türkiye 21.821 20.431-6 1 Bulgaristan 9.943 17.072 72 1 Kostarika 8.097 16.903 109 1 Kanada 16.085 15.300-5 1 Hindistan 10.782 14.981 39 0,7 Tayland 9.161 11.431 25 0,5 Vietnam 7.667 11.195 46 0,5 İlk 15 Ülke Toplamı 2.026.441 2.164.594 7 96 ABD'nin Toplam Çorap İthalatı 2.114.699 2.254.028 7 100 İlk 15 Ülkenin Payı % 96 96 Kaynak : ITC - Trademap / Eylül 2014 6

ABD'NİN EN FAZLA ÇORAP İTHAL ETTİĞİ ÜLKELER 2013 YILLIK İtalya 1% Kore Cumh. 5% Meksika 5% Pakistan 6% Tayvan 3% Honduras 7% Türkiye 1% Diğer Ülkeler. 8% Çin Halk Cumh. 54% El Salvador 11% Japonya nın Çorap İthalatı ITC/ Trademap kaynaklı uluslararası istatistiklere göre, Japonya dünyanın en büyük ikinci çorap ithalatçısı konumundadır. 2013 yılında Japonya nın 62 farklı ülkeden çorap ithalatı %5 oranında artışla 1,2 milyar doların üzerine çıkmıştır. Japonya nın en fazla çorap ithal ettiği ülke ABD ye benzer şekilde Çin Halk Cumhuriyeti dir. Bu ülkeden yapılan çorap ithalatı, Japonya nın 1,2 milyar dolarlık toplam çorap ithalatının %85 ine karşılık gelmektedir. 2013 yılında Çin den 1,1 milyar dolarlık çorap ithal edilmiş ve ithalat 2012 yılına kıyasla %4 oranında artmıştır. Bu rakamlar ışığında, Çin in tek başına Japonya çorap pazarını elinde tuttuğu söylenebilir. Tayland, Japonya nın ikinci büyük çorap tedarikçisidir. Bu ülkeden ithalat 2013 yılında %5 artışla 81,2 milyon dolara yükselmiştir. Tayland, Japonya çorap ithalatının %7 sini sağlamaktadır. Vietnam, Japonya nın üçüncü büyük çorap tedarikçisidir. 2013 yılında Vietnam dan çorap ithalatı %37 oranında artarak 25,2 milyon dolara yükselmiştir. Vietnam dan yapılan çorap ithalatı Japonya toplam çorap ithalatının %2 sine karşılık gelmektedir. Kore, Endonezya, ABD, Tayvan, İtalya ve Almanya Japonya nın en fazla çorap ithal ettiği önemli ülkelerdir. Bu ülkelerden Kore, ABD ve Tayvan dan ithalat %10 ile %14 arasında değişen oranlarda azalırken, Endonezya dan ithalat %37 oranında, İtalya dan ithalat %7 oranında ve Almanya dan ithalat %14 oranında artmıştır. 7

Japonya nın en fazla çorap ithal ettiği ilk yirmi ülke içinde Filipinler %192 artış ile, Pakistan %126 artış ile Türkiye %63 artış ile dikkat çekmektedir. 2010 yılında Türkiye, Japonya nın en fazla çorap ithal ettiği ülkeler içerisinde onaltıncı sırada yeralmış iken, 2012 yılında onbirinci sıraya, 2013 yılında ise 10. sıraya yükselmiştir. Japonya Türkiye den 2,5 milyon dolar değerinde çorap ithal etmiştir. Bu artışla, Türkiye nin Japonya toplam çorap ithalatında payı hala oldukça küçük olmakla birlikte, %0,2 ye yükselmiştir. Japonya nın girilmesi zor bir pazar olması ve Çin in neredeyse pazarın tamamına hakim olması, Türkiye nin bu pazarda daha iyi paylar almasına engel teşkil etmektedir. Japonya nın en fazla çorap ithal ettiği ülkelere ilişkin veriler ile yıllık değişim oranları ve paylar aşağıdaki tabloda verilmektedir. JAPONYA'NIN EN FAZLA ÇORAP İTHAL ETTİĞİ ÜLKELER 2012-2013 YILLIK $ SIRALI Birim: 1.000 $ 2012 / 2013 2012 2013 DEĞİŞİM PAY ÜLKELER DEĞER DEĞER % % Çin Halk Cumhuriyeti 1.013.904 1.053.075 4 85 Tayland 77.584 81.227 5 7 Vietnam 18.383 25.228 37 2 Kore 18.857 16.341-13 1 Endonezya 9.584 12.627 32 1 ABD 12.166 10.919-10 1 Tayvan 7.714 6.608-14 1 İtalya 4.817 5.174 7 0,4 Almanya 4.420 5.053 14 0,4 Türkiye 1.515 2.469 63 0,2 Laos 2.534 2.204-13 0,2 Pakistan 812 1.838 126 0,1 Filipinler 583 1.703 192 0,1 Hindistan 1.083 1.360 26 0,1 Madagaskar - 1.330-0,1 İlk 15 Ülke Toplamı 1.173.956 1.227.156 5 99 Japonya'nın Toplam Çorap İthalatı 1.181.836 1.235.540 5 100 İlk 15 Ülkenin Payı % 99 99 Kaynak: ITC - Trademap / Eylül 2014 8

JAPONYA'NIN EN FAZLA ÇORAP İTHAL ETTİĞİ ÜLKELER 2013 YILLIK Endonezya Kore 1% 1% Vietnam. Tayland 7% ABD 1% Tayvan 1% İtalya 0,4% Diğer Ülkeler Çin Halk Cumhuriyeti 85% Almanya nın Çorap İthalatı Almanya 2013 yılı itibarıyla dünyanın en fazla çorap ithal eden üçüncü ülkesi konumunu korumaktadır. 81 milyon nüfusu ile Almanya, 2013 yılında 1,1 milyar dolarlık çorap ithal etmiş, ithalatı 2012 yılına kıyasla %9 oranında artmıştır. Almanya nın en büyük onbeş çorap tedarikçisinden on üçünden ithalatı %2 ile %84 arasında değişen oranlarda artarken sadece iki ülkeden, Portekiz ve Endonezya dan ithalat azalmıştır. 2012 yılında çorap ithalatı %19 gibi önemli bir oranda azalan Almanya da 2013 yılında perakende satışlardaki olumlu havanın çorap sektörüne de yansıdığını görmek sevindiricidir. ABD ve Japonya gibi, Almanya nın da en fazla çorap ithal ettiği ülke Çin Halk Cumhuriyeti dir. Bu ülkeden yapılan çorap ithalatı, Almanya nın 1,1 milyar dolarlık toplam çorap ithalatının %21 ine karşılık gelmektedir. 2013 yılında Çin den 236,3 milyon dolarlık çorap ithal edilmiş ve ithalat 2012 yılına kıyasla %2 oranında artmıştır. 9

Türkiye, Almanya nın ikinci büyük çorap tedarikçisidir. Almanya nın Türkiye den çorap ithalatı ITC/Trademap kaynaklı uluslararası istatistiklere göre 2013 yılında %16 artışla 233,4 milyon dolara yükselmiştir. Türkiye, Almanya çorap ithalatının %21 ini, diğer bir ifade ile yaklaşık beşte birini sağlamaktadır. İtalya, Almanya nın üçüncü büyük çorap tedarikçisidir. 2013 yılında İtalya dan çorap ithalatı %7 oranında artarak 111,9 milyon dolara yükselmiştir. İtalya dan yapılan çorap ithalatı Almanya toplam çorap ithalatının %10 una karşılık gelmektedir. Almanya nın en fazla çorap ithal ettiği ülkelere ilişkin veriler ile yıllık değişim oranları ve paylar aşağıdaki tabloda verilmektedir ALMANYA'NIN EN FAZLA ÇORAP İTHAL ETTİĞİ ÜLKELER 2012-2013 YILLIK $ SIRALI Birim: 1.000 $ 2012 / 2013 2012 2013 DEĞİŞİM PAY ÜLKELER DEĞER DEĞER % % Çin Halk Cumhuriyeti 231.617 236.257 2 21 Türkiye 201.212 233.409 16 21 İtalya 104.168 111.871 7 10 Slovak Cumhuriyeti 58.305 59.472 2 5 Hollanda 34.620 58.893 70 5 Portekiz 58.578 53.672-8 5 Endonezya 46.227 45.981-1 4 Sırbistan 36.829 44.474 21 4 Pakistan 23.777 31.795 34 3 Yunanistan 23.237 25.330 9 2 İsviçre 20.293 22.120 9 2 Çek Cumhuriyeti 9.805 18.074 84 2 Fas 16.290 16.675 2 1,5 ABD 15.253 15.596 2 1,4 Sri Lanka 13.710 15.258 11 1,4 İlk 15 Ülke Toplamı 893.921 988.877 11 88 Almanya'nın Toplam Çorap İthalatı 1.031.592 1.126.667 9 100 İlk 15 Ülkenin Payı % 87 88 Kaynak: ITC - Trademap / Eylül 2014 10

ALMANYA'NIN EN FAZLA ÇORAP İTHAL ETTİĞİ ÜLKELER 2013 YILLIK Yunanistan Diğer Ülkeler 20% Çin Halk Cumh. 21% Pakistan 3% Sırbistan 4% Endonezya 4% Türkiye 21% Portekiz 5% Hollanda 6% İtalya 10% Slovak Cumh. 5% Slovak Cumhuriyeti, Hollanda, Portekiz, Endonezya, Sırbistan ve Pakistan, Almanya nın diğer önde gelen çorap tedarikçilerindendir. Bu ülkeler içerisinden Hollanda dan ithalat %70 gibi nisbeten yüksek oranlı bir artışla dikkat çekerken, Pakistan dan ithalat 34 oranında ve Sırbistan dan ithalat %34 oranında artmıştır. Portekiz ve Endonezya, Almanya çorap pazarında pay kaybeden ülkelerdir. İngiltere nin Çorap İthalatı İngiltere dünyanın dördüncü büyük çorap ithalatçısıdır ve 2013 yılında 44 farklı ülkeden 836,7 milyon dolarlık çorap ithal etmiştir. İthalat 2012 yılına kıyasla %6 oranında artmıştır. İngiltere nin en fazla çorap ithal ettiği ülke Türkiye dir. Türkiye den yapılan ithalat 2013 yılında %2 oranında artışla 254,2 milyon dolara yükselmiştir. Türkiye den yapılan çorap ithalatı İngiltere nin yaptığı toplam ithalatın %30 una karşılık gelmektedir. Diğer bir ifade ile Türkiye pazarın yaklaşık üçte birine hakimdir. Çin Halk Cumhuriyeti, İngiltere nin ikinci büyük çorap tedarikçisi olarak görünmektedir. Bu ülkeden ithalat 2013 yılında %4 artışla 243,9 milyon dolara yükselmiştir. Çin, İngiltere çorap ithalatının %29 unu sağlamaktadır. 11

İtalya, İngiltere nin üçüncü büyük çorap tedarikçisidir. 2013 yılında İtalya dan çorap ithalatı %6 artışla 93,1 milyon dolara yükselmiştir. Bu ülkeden yapılan çorap ithalatı İngiltere nin toplam çorap ithalatının %11 ine karşılık gelmektedir. Almanya, Portekiz, Pakistan, Belçika, Hollanda, Birleşik Arap Emirlikleri ve Polonya, İngiltere nin en fazla çorap ithal ettiği ülkeler arasındadır. Bu ülkeler içerisinden Belçika dan ithalatın %19 oranında azalması, Almanya dan ithalatın ise %59 oranında artması dikkat çekicidir. En fazla ithalat yapılan ilk onbeş ülke içerisinde on ülkeden ithalat %2 ile %59 arasında değişen oranlarda artarken, beş ülkeden ithalat %1 ile %19 arasında değişen oranlarda azalmıştır. İngiltere nin en fazla çorap ithal ettiği ülkelere ilişkin veriler ile yıllık değişim oranları ve paylar aşağıdaki tabloda verilmektedir. İNGİLTERE'NİN EN FAZLA ÇORAP İTHAL ETTİĞİ ÜLKELER 2012-2013 YILLIK $ SIRALI Birim: 1.000 $ 2012 / 2013 2012 2013 DEĞİŞİM PAY ÜLKELER DEĞER DEĞER % % Türkiye 249.738 254.164 2 30 Çin Halk Cumhuriyeti 233.423 243.890 4 29 İtalya 87.710 93.146 6 11 Almanya 24.956 39.802 59 5 Portekiz 19.123 26.294 37 3 Pakistan 21.490 23.814 11 3 Belçika 24.027 19.389-19 2 Hollanda 15.146 19.064 26 2 Birleşik Arap Emirlikleri 18.534 17.353-6 2 Polonya 12.694 11.450-10 1 Endonezya 9.681 10.672 10 1 İrlanda 9.208 9.104-1 1 İspanya 9.411 8.859-6 1 ABD 6.055 7.819 29 1 Fransa 4.603 6.163 34 1 İlk 15 Ülke Toplamı 745.799 790.983 6 95 İngiltere'nin Toplam Çorap İthalatı 790.104 836.718 6 100 İlk 15 Ülkenin Payı % 94 95 Kaynak: ITC - Trademap / Eylül 2014 12

İNGİLTERE'NİN EN FAZLA ÇORAP İTHAL ETTİĞİ ÜLKELER 2013 YILLIK Hollanda Polonya 1% Pakistan 3% Portekiz 3% Birl.Arap Emirlikleri Belçika Almanya 5% Diğer Ülkeler 11% İtalya 11% Türkiye 30% Çin Halk Cumhuriyeti 29% Fransa nın Çorap İthalatı ITC/ Trademap kaynaklı uluslararası istatistiklere göre dünyanın beşinci büyük çorap ithalatçısı Fransa dır. 2013 yılında Fransa nın 91 farklı ülkeden çorap ithalatı %11 oranında artışla 610 milyon dolardan 679,5 milyon dolara yükselmiştir. Fransa nın en fazla çorap ithal ettiği ülke İtalya dır. 2013 yılında İtalya dan yapılan çorap ithalatı, Fransa nın 679,5 milyon dolarlık toplam çorap ithalatının %27 sine, diğer bir ifade ile dörtte birine karşılık gelmektedir. 2013 yılında İtalya dan 186,7 milyon dolarlık çorap ithal edilmiş ve ithalat 2012 yılına kıyasla %10 oranında artmıştır. Türkiye 2012 yılında Fransa nın üçüncü büyük çorap tedarikçisi iken 2013 yılında ikinciliğe yükselmiştir. Türkiye den ithalat 2013 yılında %32 artışla 100,7 milyon dolardan 133,4 milyon dolara yükselmiştir. Türkiye, Fransa çorap ithalatının %20 sini, diğer bir ifade ile beşte birini sağlamaktadır. Çin Halk Cumhuriyeti, Fransa nın üçüncü büyük çorap tedarikçisidir. 2013 yılında Çin Halk Cumhuriyeti nden çorap ithalatı %16 oranında artışla 87,1 milyon dolardan 100,7 milyon dolara yükselmiştir. Çin Halk Cumhuriyeti nden yapılan çorap ithalatı, Fransa toplam çorap ithalatının %15 ine karşılık gelmektedir. 2012 yılında Fransa nın beşinci çorap tedarikçisi olan Çin Halk Cumhuriyeti nin, 2013 yılında pazar payını %8 den %15 e yükselterek üçüncü tedarikçi konumuna geçmesi dikkat çekicidir. Fransa nın en fazla çorap ithal ettiği ülkelere ilişkin veriler ile yıllık değişim oranları ve paylar, aşağıdaki tabloda verilmektedir. 13

FRANSA'NIN EN FAZLA ÇORAP İTHAL ETTİĞİ ÜLKELER 2012-2013 YILLIK $ SIRALI Birim: 1.000 $ 2012 / 2013 2012 2013 DEĞİŞİM PAY ÜLKELER DEĞER DEĞER % % İtalya 169.835 186.736 10 27 Türkiye 100.693 133.365 32 20 Çin Halk Cumhuriyeti 87.055 100.733 16 15 Romanya 58.274 57.686-1 8 Portekiz 25.466 31.103 22 5 Endonezya 27.394 24.515-11 4 Almanya 18.256 18.823 3 3 Belçika 15.845 15.118-5 2 Pakistan 14.703 15.105 3 2 Hollanda 10.627 11.651 10 2 Polonya 7.206 8.784 22 1 Avusturya 6.854 6.634-3 1 İspanya 5.392 6.094 13 1 Bulgaristan 5.118 5.598 9 1 Hindistan 5.782 5.117-12 1 İlk 15 Ülke Toplamı 558.500 627.062 12 92 Fransa'nın Toplam Çorap İthalatı 610.042 679.470 11 100 İlk 15 Ülkenin Payı % 92 92 Kaynak : ITC - Trademap / Eylül 2014 Romanya, Portekiz, Endonezya, Almanya, Belçika ve Pakistan, Fransa nın çorap ithal ettiği diğer önemli ülkelerdendir. Bu ülkeler içerisinden Romanya, Endonezya ve Belçika %1 ile %11 arasında değişen düşüşlerle dikkat çekerken, Portekiz %22 artışla öne çıkmaktadır. FRANSA'NIN EN FAZLA ÇORAP İTHAL ETTİĞİ ÜLKELER 2013 YILLIK Pakistan Belçika Almanya 3% Endonezya 4% Diğer Ülkeler 14% İtalya 27% Portekiz 5% Romanya 10% Çin Halk Cumhuriyeti 15% Türkiye 20% 14

IV. Türkiye nin Çorap Dış Ticareti Türkiye de hazırgiyim ve konfeksiyon sektörünün gelişimine paralel şekilde çorap sanayi de gelişmiş, yıllar içerisinde modern teknoloji ile donanımlı önemli bir üretim kapasitesi yaratılmış, ürün yelpazesi geliştirilmiş ve çeşitlendirilmiş, ar-ge ve ürün geliştirme çalışmaları yapılarak başarılı bir ihracat performansı yakalanmıştır. Türkiye de çorap üretim kapasitesine ilişkin sağlıklı veriler bulunmamakla birlikte, mevcut kapasite paralelinde gösterilen ihracat performansı, sektörel değerlendirme için gösterge niteliğindedir. Bugün Türkiye, Çin Halk Cumhuriyeti ve İtalya nın ardından dünyanın en fazla çorap ihraç eden 3. ülkesi pozisyonundadır. Pazar payı %8 dir. AB ülkeleri pazarında Türkiye, Çin in ardından 2. tedarikçi durumundadır ve pazar payı %17,5 tir. Dünyanın en büyük çorap ithalatçısı ABD nin çorapta 9. tedarikçisidir, pazar payı %1 dir. Türkiye nin hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatında 44 temel ürün grubu içerisinde 7. sırada çoraplar yeralmaktadır. 2000 yılından 2014 yılının Temmuz ayı sonuna kadar son on dört yılı aşkın bir süreçte Türkiye nin çorap ihracatı mercek altına alındığında, çorap ihracatının 2012 yılına kadar devamlı artan bir eğilim içerisinde olduğu, sadece 2012 yılında %6,2 oranında azaldığı görülmektedir. Süreç içerisinde 2000 yılında 281,1 milyon dolar değerinde olan çorap ihracatı, 2003 yılında 500 milyon doların üzerine çıkmış, 2011 yılında ise 1 milyar dolarlık eşik değer atlanmıştır. 2000 yılından 2004 yılına kadar %15 ile %34 arasında değişen oranlarda artan çorap ihracatı, 2005 ve 2006 yıllarında %8,7 ve %2 lik tek haneli artışlarla 728,4 milyon dolara yükselmiştir. 2007 yılında %17,6 lık artış sektörel ihracatı 856,4 milyon dolara çıkartırken, 2008, 2009 ve 2010 yıllarında %1,1 lere kadar düşen tek haneli artışlarla Türkiye nin çorap ihracatı 952,7 milyon dolara yükselmiştir. 2011 yılında %11 lik artışla sektörel ihracat 1,1 milyar dolara yükselerek tavan yapmış, 2012 yılında ise %6,1 lik düşüşle 991,9 milyon dolara gerilemiştir. 2013 yılında tekrar toparlanan çorap ihracatı %16,1 lik artışla 1,2 milyar dolara yükselmiştir. 2000 yılında 85 ülkeye 281 milyon dolar değerinde çorap ihraç edilen Türkiye den, 2013 yılı itibariyle 136 ülke ve serbest bölgeye 1,2 milyar dolar değerinde çorap ihraç edilmiştir. 2014 yılının Ocak-Temmuz ilk yedi aylık döneminde ise Türkiye den 135 ülkeye 674,4 milyon dolar değerinde çorap ihraç edilmiş, ihracat 2013 yılının eş dönemine kıyasla %13,9 oranında artmıştır. 15

YILLAR İTİBARİYLE TÜRKİYE'NİN ÇORAP İHRACATI 2000-2013 YILLIK ve 2013-2014 OCAK-TEMMUZ 2000 281.082.065 İhracat Değişim % 2001 324.362.801 15,4 2002 393.287.799 21,2 2003 527.488.907 34,1 2004 657.095.086 24,6 2005 713.938.272 8,7 2006 728.370.467 2,0 2007 856.368.869 17,6 2008 871.862.965 1,8 2009 881.063.359 1,1 2010 952.720.638 8,1 2011 1.056.734.005 10,9 2012 991.656.027-6,2 2013 1.151.211.526 16,1 2013 Ocak - Temmuz 592.326.600 2014 Ocak-Temmuz 674.367.671 13,9 Kaynak: Ekonomi Bakanlığı Bilgi Sistemi / Eylül 2014 1.400.000.000 YILLAR İTİBARİYLE TÜRKİYE'NİN ÇORAP İHRACATI 2000-2013 YILLIK ve 2013-2014 OCAK-TEMMUZ $ D B A 1.200.000.000 1.000.000.000 800.000.000 600.000.000 400.000.000 200.000.000 713.938.272 393.287.799 324.362.801 281.082.065 657.095.086 527.488.907 1.056.734.005 952.720.638 856.368.869 881.063.359 871.862.965 728.370.467 991.656.027 1.151.211.526 592.326.600 674.367.671 - YILLAR 16

Çorap İhracatının Örme Konfeksiyon İhracatındaki Payı Çoraplar örme konfeksiyon mamüllerinin temel ürün gruplarındandır ve çorap ihracatının Türkiye nin örme konfeksiyon ihracatı içerisinde kayda değer bir payı bulunmaktadır. 2000 yılında %7,5 olan bu pay, 2005 yılına kadar düzenli şekilde artarak %10,8 e yükselmiş, 2006 yılında %10,5 e hafifçe gerileyerek, takibeden üç yılda devamlı artarak 2009 yılında %12,7 ye ulaşmıştır. 2009 yılı, küresel ekonomik krizin pek çok ülkeyi ve pek çok sektörü etkilediği bir yıl olmakla beraber, çorap ihracatının Türkiye nin örme konfeksiyon ihracatı içindeki payının en yüksek olduğu yıl olarak dikkat çekmektedir. 2010 yılında %12,3 e gerileyen bu pay, 2011 yılında %12,6 ya yükselmiş, 2012 yılında %11,8 e hafifçe gerilemiş, 2013 yılında ise tekrar yükselerek %12,4 olmuştur. Çorap ihracatının 2014 Ocak-Temmuz dönemi itibarıyla örme konfeksiyon ihracatında payı %11,4 olarak hesaplanmaktadır. Aşağıdaki tabloda 2000 yılından 2014 yılının Temmuz ayı sonuna kadar son onüç yıllık süreçte çorap ihracatının örme konfeksiyon ihracatındaki payına ilişkin veriler yeralmaktadır. Birim : $ YILLAR ÇORAP İHRACATININ ÖRME KONFEKSİYON İHRACATI İÇERİSİNDEKİ PAYI ÖRME KONFEKSİYON İHRACATI ÇORAP İHRACATI ÇORAP İHRACATININ PAYI % 2000 3.728.649.685 281.082.065 7,5 2001 3.641.200.082 324.362.801 8,9 2002 4.443.027.138 393.287.799 8,9 2003 5.732.568.984 527.488.907 9,2 2004 6.259.221.871 657.095.086 10,5 2005 6.590.352.173 713.938.272 10,8 2006 6.938.274.616 728.370.467 10,5 2007 8.022.460.339 856.368.869 10,7 2008 7.826.731.868 871.862.965 11,1 2009 6.925.600.992 881.063.359 12,7 2010 7.731.211.950 952.720.638 12,3 2011 8.385.635.881 1.056.734.005 12,6 2012 8.418.617.980 991.656.027 11,8 2013 9.256.681.002 1.151.211.526 12,4 2013 Ocak-Temmuz 5.266.779.751 592.326.600 11,2 2014 Ocak-Temmuz 5.916.503.598 674.367.671 11,4 Kaynak: Ekonomi Bakanlığı Bilgi Sistemi / Eylül 2014 17

Ürün Bazında Çorap İhracatı Türkiye den en fazla ihrac edilen çoraplar, 61 15 95 00 00 00 GTİP li pamuklu çoraplardır. Bu çorapların ihracatı, 2013 yılında değer olarak %13 oranında artışla 620,2 milyon dolara yükselmiştir. Ürün grubunun Türkiye toplam çorap ihracatında payı %54 tür. İkinci önemli ürün grubu %28 ihracat artışı ile 151,7 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirilen 61 15 29 00 00 12 GTİP li pamuklu örme külotlu çorap ve taytlar olmuştur. Ürün grubunun Türkiye toplam çorap ihracatında payı %13 tür. Türkiye den en çok ihraç edilen üçüncü önemli ürün grubu ise 87,8 milyon dolar değerinde ihracat yapılan 61 15 29 00 00 11 GTİP li suni liflerden örme külotlu çoraplar ve taytlardır. Ürün grubunun toplam ihracatta payı %8 dir. 2012 2013 2012/13 YILLIK YILLIK DEĞİŞİM TOPLAMDA GTİP KAPSAM DEĞER ($) DEĞER ($) DEĞER (%) PAY % 611595000000 Çorap; Pamuktan (Örme) 547.468.747 620.163.234 13 54 611529000012 Çorap, Külotlu Ve Taytlar; Pamuktan (Örme) 118.491.986 151.696.651 28 13 611529000011 Çorap, Külotlu Ve Taytlar; Suni Liflerden (Örme) 87.033.464 87.846.397 1 8 611596990000 Çorap; Sentetik Liflerden Diğer Çoraplar (Örme) 68.267.295 82.803.085 21 7 611521000000 611599000000 611522000000 611529000019 611596100000 611594000000 611530110000 Çorap, Külotlu Ve Taytlar; Sentetik Liflerden (Tek Kat Desiteks <67) (Örme) Diğer Çoraplar; Dokunabilir Diğer Maddeden (Örme) Çorap, Külotlu Ve Taytlar; Sentetik Liflerden (Tek Kat Desiteks >67) (Örme) Çorap, Külotlu Ve Taytlar; Dokumaya Elverişli Diğer Maddelerden (Örme) Çorap; Sentetik Liflerden Diz Altı Çorapları (Varis Çorapları Hariç) (Örme) Çorap; Yünden Veya İnce Hayvan Kıllarından (Örme) Çorap; Kadınlar İçin Diz Altı Çorap; Sentetik Liflerden (Tek Katı <67 Desiteks) (Örme) 70.130.219 74.407.044 6 6 26.944.397 31.551.550 17 3 10.776.110 22.903.066 113 2 9.498.280 18.753.988 97 2 18.348.967 18.530.284 1 2 9.613.992 13.362.332 39 1 8.004.702 9.910.282 24 1 611596910000 Çorap; Sentetik Liflerden Kadın Çorapları (Örme) 6.572.734 6.015.083-8 1 611530900011 611530190000 611510900000 611510100000 611530900019 611529000013 Çorap; Kadınlar İçin Diz Altı Çorap; Dokumaya Elverişli Diğer Maddelerden (Tek Katı <67 Desiteks) Çorap; Kadınlar İçin Uzun Çorap; Sentetik Liflerden (Tek Katı <67 Desiteks) (Örme) Çorap; Dereceli Olarak Baskı Yapan Diğer Maddelerden Varis Çorapları) (Örme) Çorap; Dereceli Olarak Baskı Yapan Sentetik Liflerden Varis Çorapları) (Örme) Çorap; Kadınlar İçin Uzun Çorap; Dokumaya Elverişli Diğer Maddelerden (Tek Katı <67 Desiteks) (Örme) Çorap, Külotlu Ve Taytlar; Yünden/İnce Hayvan Kıllarından (Örme) Kaynak: Ekonomi Bakanlığı Bilgi Sistemi / Eylül 2014 ÜRÜN BAZINDA TÜRKİYE'NİN ÇORAP İHRACATI 2012-2013 YILLIK 4.525.626 4.885.318 8 0 2.853.322 3.250.541 14 0,3 985.893 1.940.868 97 0,2 960.613 1.544.774 61 0,1 849.683 1.276.186 50 0,1 329.997 370.843 12 0,0 TOPLAM 991.656.027 1.151.211.526 16 100 TOPLAM ÖRME KONFEKSİYON İHRACATI 8.418.617.980 9.256.681.002 10 ÇORAP İHRACATININ PAYI % 11,8 12,4 18

2013 yılında ihracatı en yüksek oranlı artan çoraplar 61 15 22 00 00 00 GTİP li sentetik liflerden külotlu çorap ve taytlardır. Ürün grubunda ihracat 2012 yılına kıyasla %113 oranında artışla 10,8 milyon dolardan 22,9 milyon dolara yükselmiştir. 61 15 22 00 00 00 GTİP li sentetik liflerden külotlu çorap ve taytların Türkiye toplam çorap ihracatında payı %2 dir. Yüksek oranlı ihracat artışı görülen diğer iki ürün grubu %97 artışla 18,8 milyon dolarlık ihracat yapılan 61 15 29 00 00 19 GTİP li dokumaya elverişli diğer maddelerden külotlu çorap ve taytlar ile yine %97 artışla 1,9 milyon dolarlık ihracat yapılan 61 15 10 90 00 00 GTİP li varis çoraplarıdır. 61 15 29 00 00 19 GTİP li çorap ve taytların toplam çorap ihracatında payı %2 ve 61 15 10 90 00 00 GTİP li varis çoraplarının payı %0,2 düzeyindedir. TÜRKİYE'DEN EN FAZLA İHRAÇ EDİLEN ÇORAP ÇEŞİTLERİ 2013 YILLIK Sentetik Liflerden Diğer Çoraplar 7% Sentetik Liflerden Külotlu Çorap ve Taytlar 6% Diğer Çoraplar 1 Pamuklu Örme Çoraplar 54% Suni Liflerden Külotlu Çorap ve Taytlar 8% Pamuklu Örme Külotlu Çorap ve Taytlar 13% 2013 yılında ihracatı azalan tek ürün grubu 61 15 96 91 00 00 GTİP li sentetik liflerden örme kadın çoraplarıdır. Bu ürün grubunda ihracat 2012 yılına kıyasla %8 oranında azalmış ve 6,6 milyon dolardan 6 milyon dolara gerilemiştir. Ürün grupları bazında çorap ihracatına 2014 yılının Ocak- Temmuz dönemi itibarıyla bakıldığında ise en fazla ihraç edilen ürün grubunun 61 15 95 00 00 00 GTİP li pamuklu örme çoraplar olduğu görülmektedir. Ürün grubunun ihracatı %15 artışla 396,2 milyon dolara yükselirken, toplam çorap ihracatında pay %59 a yükselmiştir. Benzer şekilde 2014 Ocak-Temmuz döneminde ikinci önemli ihraç kalemi 61 15 29 00 00 12 GTİP başlıklı pamuklu örme külotlu çorap ve taytların ihracatı %14 oranında artarken, toplam çorap ihracatında pay %12 olmuştur. 2014 ün ilk yedi ayı içinde ihracatı yüksek oranlı artan ürün grupları %125 artışla 19,5 milyon dolarlık ihracat yapılan 61 15 22 00 00 00 GTİP li sentetik liflerden külotlu çoraplar ve taytlar ile %111 artışla 51,5 milyon dolarlık ihracat yapılan 61 15 19

29 00 00 13 GTİP başlıklı yün ve incehayvan kıllarından külotlu çoraplar ve taytlar olmuştur. 2014 yılında ürün grubu bazında ihracatta dikkat çeken bir husus da 2013 yılında sadece bir tek ürün grubunda düşüş görülmüşken, bu defa altı ürün grubunda %1 ile %42 arasında değişen oranlarda düşüşler olmasıdır. 61 15 30 90 00 19 GTİP başlıklı dokumaya elverişli diğer maddelerden bayanlar için uzun çoraplar %42 ile en yüksek oranlı düşüş olan ürün grubudur, ancak bu ürün grubunun Türkiye toplam çorap ihracatında payı da %0,1 gibi oldukça küçüktür. 2014 Ocak-Temmuz döneminde ürün grupları bazında çorap ihracatına ilişkin veriler aşağıdaki tabloda yeralmaktadır. ÜRÜN BAZINDA TÜRKİYE'NİN ÇORAP İHRACATI 2013-2014 OCAK - TEMMUZ 2013 2014 2013/14 OCAK - TEMMUZ OCAK - TEMMUZ DEĞİŞİM TOPLAMDA GTİP KAPSAM DEĞER ($) DEĞER ($) DEĞER (%) PAY % 611595000000 Çorap; Pamuktan (Örme) 345.682.359 396.162.928 15 59 611529000012 Çorap, Külotlu Ve Taytlar; Pamuktan (Örme) 72.976.549 83.110.988 14 12 611596990000 611521000000 611529000011 611522000000 611599000000 611529000019 611530110000 611596100000 611594000000 611596910000 611530900011 611530190000 611510100000 Çorap; Sentetik Liflerden Diğer Çoraplar (Örme) Çorap, Külotlu Ve Taytlar; Sentetik Liflerden (Tek Kat Desiteks <67) (Örme) Çorap, Külotlu Ve Taytlar; Suni Liflerden (Örme) Çorap, Külotlu Ve Taytlar; Sentetik Liflerden (Tek Kat Desiteks >67) (Örme) Diğer Çoraplar; Dokunabilir Diğer Maddeden (Örme) Çorap, Külotlu Ve Taytlar; Dokumaya Elverişli Diğer Maddelerden (Örme) Çorap; Kadınlar İçin Diz Altı Çorap; Sentetik Liflerden (Tek Katı <67 Desiteks) (Örme) Çorap; Sentetik Liflerden Diz Altı Çorapları (Varis Çorapları Hariç) (Örme) Çorap; Yünden Veya İnce Hayvan Kıllarından (Örme) Çorap; Sentetik Liflerden Kadın Çorapları (Örme) Çorap; Kadınlar İçin Diz Altı Çorap; Dokumaya Elverişli Diğer Maddelerden (Tek Katı <67 Desiteks) Çorap; Kadınlar İçin Uzun Çorap; Sentetik Liflerden (Tek Katı <67 Desiteks) (Örme) Çorap; Dereceli Olarak Baskı Yapan Sentetik Liflerden Varis Çorapları) (Örme) 39.742.148 48.690.697 23 7 35.638.050 35.270.532-1 5 38.659.724 35.006.928-9 5 8.695.539 19.524.074 125 3 14.582.873 16.845.566 16 2 9.590.217 10.158.209 6 2 5.460.200 7.264.720 33 1 7.365.254 7.166.824-3 1 4.395.327 4.043.894-8 1 2.431.487 3.507.848 44 1 2.785.269 2.385.412-14 0 1.488.822 1.577.412 6 0,2 897.730 1.559.035 74 0,2 611510900000 611530900019 611529000013 Çorap; Dereceli Olarak Baskı Yapan Diğer Maddelerden Varis Çorapları) (Örme) Çorap; Kadınlar İçin Uzun Çorap; Dokumaya Elverişli Diğer Maddelerden (Tek Katı <67 Desiteks) (Örme) Çorap, Külotlu Ve Taytlar; Yünden/İnce Hayvan Kıllarından (Örme) 894.314 1.454.373 63 0,2 1.016.306 586.686-42 0,1 24.432 51.545 111 0,0 TOPLAM 592.326.600 674.367.671 14 100 Kaynak: Ekonomi Bakanlığı Bilgi Sistemi / Eylül 2014 TOPLAM ÖRME KONFEKSİYON İHRACATI 5.266.779.751 5.916.503.598 12 ÇORAP İHRACATININ PAYI % 11,2 11,4 20

TÜRKİYE'DEN EN FAZLA İHRAÇ EDİLEN ÇORAP ÇEŞİTLERİ 2014 OCAK - TEMMUZ Suni Liflerden Külotlu Çorap ve Taytlar 5% Sentetik Liflerden Külotlu Çorap ve Taytlar 5% Diğer Çoraplar 11% Pamuklu Örme Çoraplar 59% Sentetik Liflerden Diğer Çoraplar 7% Pamuklu Örme Külotlu Çorap ve Taytlar 1 Çorap İhracatında Başlıca Pazarlar Türkiye den Rusya Federasyonu ndan ABD ye, Japonya dan Şili ye farklı kıtalarda pek çok ülkeye çorap ihracatı yapılmaktadır. 2013 yılında 136 ülkeye ihracat gerçekleştirilmiştir. Çorap ihracatında önde gelen pazarlar 2013 yılı itibariyle İngiltere, Almanya, Fransa, İspanya ve Hollanda olarak sıralanmaktadır. Bu ilk beş pazara 2012 yılına kıyasla 2013 yılında ihracat %3 ile %40 arasında değişen oranlarda artmıştır. İngiltere Türkiye nin çorap ihracatının %24 ünün yapıldığı en büyük pazar konumundadır. 2013 yılında İngiltere ye 280,3 milyon dolar değerinde çorap ihraç edilmiş, ihracat 2012 yılına kıyasla %3 oranında artmıştır. İkinci büyük pazar Almanya ya %17 artışla 234 milyon dolarlık çorap ihraç edilmiş ve toplam ihracatta pay %20 olmuştur. Fransa %40 artış ve 112,2 milyon dolar ihracat değeri ile üçüncü büyük pazar konumunu korurken, %20 artışla 90,5 milyon dolarlık çorap ihraç edilen İspanya dördüncü büyük pazar olarak kalmıştır. Fransa 2012 yılında çorap ihracatında en yüksek oranlı kayba uğranan pazar iken 2013 yılında toparlanarak, yüksek oranlı artış sağlanan bir pazar konumuna gelmiştir. Dolar bazında yaklaşık 32 milyon doları geçen bu kazanç, sektörel ihracat artışının en önemli bileşenlerinden biri durumundadır. %40 lık artış ayrıca Fransa nın Türkiye toplam çorap ihracatında payını %10 a yükseltmiştir. 2013 yılında Türkiye den en fazla çorap ihraç edilen ilk yirmi ülke içerisinde en yüksek oranlı ihracat artışı %112 artışla 14,6 milyon dolarlık ihracat yapılan Romanya da olmuştur. %51 artışla 9,3 milyon dolarlık ihracat yapılan Yunanistan ve %43 artışla 23 milyon dolarlık ihracat yapılan Rusya Federasyonu, diğer yüksek oranlı ihracat artışı elde edilen pazarlardır. 21

Aşağıdaki tabloda 2013 yılında Türkiye den en fazla çorap ihraç edilen ülkeler, yıllık değişimler ve paylar yeralmaktadır. TÜRKİYE'NİN EN FAZLA ÇORAP İHRAÇ ETTİĞİ ÜLKELER 2012-2013 YILLIK $ SIRALI 2012/2013 2012 2013 DEĞİŞİM PAY ÜLKELER DEĞER ($) DEĞER ($) % % İngiltere 272.733.347 280.290.601 3 24 Almanya 199.789.645 234.003.999 17 20 Fransa 80.145.904 112.208.632 40 10 İspanya 75.112.167 90.454.614 20 8 Hollanda 41.623.948 54.121.495 30 5 İtalya 27.285.474 37.808.846 39 3 İsveç 34.731.060 36.103.914 4 3 Belçika 33.561.971 35.569.069 6 3 Rusya Federasyonu 16.100.192 22.975.739 43 2 Polonya 16.983.194 22.663.000 33 2 Danimarka 20.712.736 21.169.757 2 2 A.B.D. 19.969.150 18.120.630-9 2 İsviçre 15.498.620 16.175.498 4 1 Romanya 6.865.577 14.578.509 112 1 Slovakya 9.803.578 13.957.884 42 1 Norveç 12.987.309 11.437.924-12 1 Avusturya 7.963.520 9.765.781 23 1 B.A.E. 9.139.630 9.459.837 4 1 Yunanistan 6.168.547 9.317.229 51 1 İrlanda 9.462.174 8.521.572-10 1 İlk 20 Ülke Toplamı 916.637.743 1.058.704.530 15 92 Türkiye Toplam Çorap İhracatı 991.656.027 1.151.211.526 16 100 20 Ülkenin Payı % 92 92 Kaynak: Ekonomi Bakanlığı Bilgi Sistemi / Eylül 2014 2013 yılında en fazla ihracat yapılan ilk yirmi ülke içerisinde sadece üç ülkeye yapılan çorap ihracatında azalma olmuştur. Bunlar %9 düşüşle 18,1 milyon dolarlık ihracat yapılan ABD, %12 düşüşle 11,4 milyon dolarlık ihracat yapılan Kuzey Avrupa ülkesi Norveç ve %10 düşüşle 8,5 milyon dolarlık ihracat yapılan AB ülkesi İrlanda dır. 22

TÜRKİYE'NİN ÇORAP İHRACATINDA BAŞLICA ÜLKELER 2013 Polonya ABD. Rusya Fed. Belçika 3% İtalya 3% Danimarka. İsveç 3% Hollanda 5% Diğer Ülkeler 16% İspanya 8% Fransa 10% İngiltere 24% Almanya 20% 2014 yılının Ocak-Temmuz dönemi itibarıyla çorap ihracatının ülkeler itibarıyla dağılımına bakıldığında en büyük ilk beş pazarın İngiltere, Almanya, Fransa, İspanya ve Hollanda - değişmediği görülmektedir. Ancak, İngiltere ye ihracat %15 artışla, Almanya ya ihracat %13 artışla ve Fransa ya ihracat %31 artışla devam ederken,ispanya pazarında %21 lik bir kayıp dikkat çekmektedir. Hollanda ya ihracatta da %1 lik düşüş kaydedilmiştir. İngiltere ve Almanya %24 ve %20 olarak Türkiye toplam çorap ihracatında paylarını korurlarken, Fransa nın 2013 yılında %10 olan payı %12 ye çıkmış, İspanya nın %8 olan payı ise %5 e gerilemiştir. 2014 yılının Ocak-Temmuz döneminde çorap ihracatının en yüksek oranlı arttığı ülke %177 artışla ihracatın 3,5 milyon dolardan 9,8 milyon dolara yükseldiği Romanya olmuştur. Slovak Cumhuriyeti %75 ihracat artış ile Danimarka ve Norveç %36 lık artışlarla dikkat çekmektedir. ABD, İsviçre ve Yunanistan en fazla ihracat yapılan ilk yirmi ülke içinde %14 ile %27 arasında oranlarda düşüş görülen diğer ülkelerdir. 2014 Ocak-Temmuz döneminde Türkiye den en fazla çorap ihraç edilen ülkeler, yıllık değişimler ve paylar izleyen tabloda verilmektedir. 23

TÜRKİYE'NİN EN FAZLA ÇORAP İHRAÇ ETTİĞİ ÜLKELER 2013-2014 OCAK - TEMMUZ $ SIRALI 2013 2014 2012/2013 OCAK-TEMMUZ OCAK-TEMMUZ DEĞİŞİM PAY ÜLKELER DEĞER ($) DEĞER ($) % % İngiltere 142.824.925 160.993.738 13 24 Almanya 119.796.916 137.987.602 15 20 Fransa 61.071.258 80.057.503 31 12 İspanya 42.970.608 34.128.960-21 5 Hollanda 28.106.426 27.964.967-1 4 İtalya 19.598.450 24.847.687 27 4 İsveç 18.921.370 23.110.959 22 3 Belçika 18.950.520 20.475.818 8 3 Danimarka 10.723.820 14.636.664 36 2 Rusya Federasyonu 13.224.783 13.562.800 3 2 Polonya 10.785.635 12.070.015 12 2 Slovak Cumhuriyeti 6.723.603 11.783.724 75 2 Romanya 3.544.720 9.810.659 177 1 A.B.D. 11.063.414 8.096.605-27 1 Norveç 5.781.586 7.851.365 36 1 İsviçre 9.745.642 7.735.270-21 1 B.A.E. 4.884.671 6.447.798 32 1 Suudi Arabistan 4.666.610 5.734.897 23 1 İrlanda 4.298.042 5.085.490 18 1 Yunanistan 5.862.393 5.030.340-14 1 İlk 20 Ülke Toplamı 543.545.392 617.412.861 14 92 Türkiye Toplam Çorap İhracatı 592.326.600 674.367.671 14 100 20 Ülkenin Payı % 92 92 Kaynak: Ekonomi Bakanlığı Bilgi Sistemi / Eylül 2014 TÜRKİYE'NİN ÇORAP İHRACATINDA BAŞLICA ÜLKELER 2014 OCAK - TEMMUZ Polonya Slovak Cumh. Rusya Fed. Danimarka Belçika 3% İsveç 3% İtalya 3% Hollanda 5% Diğer Ülkeler 16% İspanya 8% Fransa 10% İngiltere 24% Almanya 20% 24

Türkiye nin Çorap İthalatı Özellikle son yıllarda Türk toplumunun gerek uluslararası moda eğilimlerini takibetmesi gerekse kendi modasını- markalarını yaratması, bayanların her geçen gün daha fazla çalışma hayatının içinde yeralmaları ve çeşitli estetik kaygılar gibi etkenler, hem giysi hem çorap ve ayakkabı hem de aksesuar kullanımında çeşitliliği arttırmaktadır. Bu eğilimler ve artan talep, Türkiye de çorap perakende piyasasında dikkat çekici bir ürün çeşitliliğini ve perakende satışlarda dikkate değer bir canlılığı beraberinde getirmiştir. İç piyasadaki ürün çeşitliliği, büyük ölçüde yerli üretim ile karşılanırken, kısmen yabancı ülkelerden yapılan ithalat ile de karşılanmaktadır. Dünya nın 3. büyük çorap ihracatçısı olan Türkiye, mevcut piyasa şartlarında bir miktar ithalat da yapmaktadır. 2000 yılında 4,6 milyon dolar olan ithalat 2004 yılında 10 milyon doları aşmış, yıllık %70 lere dayanan yüksek oranlı artışlar ve sadece 2009 yılında %16 lık bir düşüşle 2011 yılında 61,1 milyon dolara yükselerek bir nevi tavan yapmıştır. 2012 yılında %8,2 lik düşüşle 56,1 milyon dolara inen Türkiye nin çorap ithalatı 2013 yılında %13,5 lik düşüşle 48,5 milyon dolara gerilemiştir. Güncel veriler, çorap ithalatının 2000 yılından 2013 yılına son ondört yıl içerisinde 10,5 katına çıktığını ortaya koymaktadır. Bu süreçte 2001 yılında %1,3 lük, küresel ekonomik krizin etkisi altında kalınan 2009 yılında %16 lık, 2012 yılında %8,2 lik ve 2013 yılında %13,5 lik ithalat düşüşleri olmuş, diğer yıllar ise %4,4 ile %68,4 arasında değişen oranlarda ithalat artmıştır. 2014 yılının Ocak-Temmuz döneminde ise çorap ithalatı %27 oranında artarak 23,6 milyon dolardan 30 milyon dolara tekrar yükselişe geçmiştir. Bu arada, 2000 yılından 2013 yılına Türkiye nin çorap ihracatı yıllık ortalama %12 artış kaydederken, ithalatın yıllık ortalama %23,2 oranında arttığı hesaplanmıştır. Dolar bazında sektörel ihracat ve ithalat rakamları birbirine yakın olmamakla birlikte, ithalatın ihracattan daha yüksek oranlı artması sektör adına olumsuz bir gelişme olarak nitelenebilir. 2000 yılından 2014 yılının Temmuz ayı sonuna kadar Türkiye nin çorap ithalatına ilişkin veriler ile yıllık değişimler aşağıdaki tabloda verilmektedir. 25

YILLAR İTİBARİYLE TÜRKİYE'NİN ÇORAP İTHALATI 2000-2013 YILLIK ve 2013-2014 OCAK-TEMMUZ 2000 4.607.813 İthalat Değişim % 2001 4.549.719-1,3 2002 4.747.894 4,4 2003 6.618.056 39,4 2004 10.639.972 60,8 2005 12.073.690 13,5 2006 20.329.601 68,4 2007 28.414.183 39,8 2008 33.699.667 18,6 2009 28.316.350-16,0 2010 46.017.250 62,5 2011 61.127.952 32,8 2012 56.090.697-8,2 2013 48.533.752-13,5 2013 Ocak - Temmuz 23.629.422 2014 Ocak-Temmuz 30.010.057 27,0 Kaynak: Ekonomi Bakanlığı Bilgi Sistemi / Eylül 2014 Türkiye nin 2000 li yıllarda çorap dış ticaretine ilişkin bir grafik aşağıda verilmektedir. YILLAR İTİBARIYLE TÜRKİYE'NİN ÇORAP İTHALATI 2000-2013 YILLIK ve 2013-2014 OCAK-TEMMUZ 70.000.000 60.000.000 61.127.952 56.090.697 50.000.000 46.017.250 48.533.752 $ D B A 40.000.000 30.000.000 20.000.000 12.073.690 33.699.667 28.414.183 20.329.601 28.316.350 23.629.422 30.010.057 10.000.000-4.607.813 4.747.894 10.639.972 6.618.056 4.549.719 YILLAR 26

Çorap İthalatının Örme Konfeksiyon İthalatındaki Payı Yıllar içerisinde Türkiye nin hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı artarken gereksinimler, hızlı moda ve global eğilimler doğrultusunda ithalat da artmıştır. Örme konfeksiyon ürün grubunda ithalat 2000 yılında 111,9 milyon dolar iken, 2010 yılında 1 milyar doları aşmış, 2013 yılında ise 941,2 milyon dolar olmuştur. 941,2 milyon dolarlık örme konfeksiyon ithalatı içerisinde 48,5 milyon dolarlık çorap ihracatının payı %5,2 dir. Bu pay, 2000 yılında %4,1 iken yıllar itibarıyla dalgalanarak kah %3,8 e inmiş kah %6,7 ye çıkmış, ama 2013 yılı sonunda %5,2 olmuştur.2014 Ocak- Temmuz döneminde ise çorap ihracatının örme konfeksiyon ihracatı içinde payı %5,5 olarak hesaplanmaktadır. Türkiye nin örme hazırgiyim ve konfeksiyon ithalatı 2013 yılında 2012 yılına kıyasla %11,6 oranında artarken, çorap ithalatının %13,5 oranında azalması, bu ürün grubunun örme hazırgiyim ve konfeksiyon ithalatındaki payının %6,7 den %5,2 ye düşmesine sebebiyet vermiştir. 2000 yılından 2014 yılının Temmuz ayı sonuna kadar çorap ithalatının Türkiye toplam örme konfeksiyon ithalatındaki payı aşağıdaki tabloda verilmektedir. Birim : $ YILLAR ÇORAP İTHALATININ ÖRME KONFEKSİYON İTHALATI İÇERİSİNDEKİ PAYI ÖRME KONFEKSİYON İTHALATI ÇORAP İTHALATI ÇORAP İTHALATININ PAYI % 2000 111.926.789 4.607.813 4,1 2001 83.730.542 4.549.719 5,4 2002 90.724.204 4.747.894 5,2 2003 140.507.688 6.618.056 4,7 2004 224.453.755 10.639.972 4,7 2005 252.710.518 12.073.690 4,8 2006 374.777.588 20.329.601 5,4 2007 539.045.378 28.414.183 5,3 2008 761.127.204 33.699.667 4,4 2009 752.709.225 28.316.350 3,8 2010 1.007.370.733 46.017.250 4,6 2011 1.084.866.422 61.127.952 5,6 2012 843.387.620 56.090.697 6,7 2013 941.228.657 48.533.752 5,2 2013 Ocak-Temmuz 486.237.709 23.629.422 4,9 2014 Ocak-Temmuz 541.937.070 30.010.057 5,5 Kaynak: Ekonomi Bakanlığı Bilgi Sistemi / Eylül 2014 27

Ürün Bazında Çorap İthalatı 2013 yılında Türkiye ye en fazla ithal edilen çoraplar, 61 15 95 00 00 00 GTİP li pamuklu örme çoraplar olmuştur. Bu tür çorapların ithalatı 2012 yılına kıyasla %27 oranında artarak 13,4 milyon dolardan 17 milyon dolara yükselmiş, ürün grubunun toplam çorap ithalatında payı %35 olmuştur. 61 15 95 00 00 00 GTİP li pamuklu örme çoraplar, aynı zamanda en fazla ihraç edilen ürün grubudur. İthal edilen ikinci önemli çorap çeşidi 61 15 22 00 00 00 GTİP li sentetik liflerden külotlu çorap ve taytlardır ki, bu grupta 2013 yılında %182 artışla 8,7 milyon dolarlık ithalat yapılmıştır. Ürün grubunun toplam ithalatta payı %18 dir. 2013 yılında ithalatı en yüksek oranlı artan çoraplar, %2405 artışla 336,7 milyon dolarlık ithalat yapılan 61 15 30 90 00 11 GTİP li dokumaya elverişli diğer maddelerden kadınlar için dizaltı çoraplar, % 182 artışla 8,7 milyon dolarlık ihracat yapılan 61 15 22 00 00 00 GTİP li sentetik liflerden külotlu çorap ve taytlar ve %82 artışla 540,2 milyon dolarlık ithalat yapılan 61 15 29 00 00 11 GTİP li suni liflerden külotlu çoraplar ve taytlar olmuştur. 2012 2013 2012/13 YILLIK YILLIK DEĞİŞİM TOPLAMDA GTİP KAPSAM DEĞER ($) DEĞER ($) DEĞER (%) PAY % 611595000000 Çorap; Pamuktan (Örme) 13.372.580 17.012.440 27 35 611522000000 611521000000 Çorap, Külotlu Ve Taytlar; Sentetik Liflerden (Tek Kat Desiteks >67) (Örme) Çorap, Külotlu Ve Taytlar; Sentetik Liflerden (Tek Kat Desiteks <67) (Örme) 3.086.555 8.709.568 182 18 18.823.646 6.720.249-64 14 611596990000 Çorap; Sentetik Liflerden Diğer Çoraplar (Örme) 3.327.701 4.222.354 27 9 611530110000 611510100000 611599000000 Çorap; Kadınlar İçin Diz Altı Çorap; Sentetik Liflerden (Tek Katı <67 Desiteks) (Örme) Çorap; Dereceli Olarak Baskı Yapan Sentetik Liflerden Varis Çorapları) (Örme) Diğer Çoraplar; Dokunabilir Diğer Maddeden (Örme) 5.801.147 2.110.566-64 4 2.909.192 2.080.756-28 4 1.924.129 1.603.635-17 3 611596910000 Çorap; Sentetik Liflerden Kadın Çorapları (Örme) 1.593.429 1.403.344-12 3 611529000012 Çorap, Külotlu Ve Taytlar; Pamuktan (Örme) 1.402.391 980.233-30 2 611529000019 611596100000 Çorap, Külotlu Ve Taytlar; Dokumaya Elverişli Diğer Maddelerden (Örme) Çorap; Sentetik Liflerden Diz Altı Çorapları (Varis Çorapları Hariç) (Örme) 744.857 773.773 4 2 1.308.298 759.829-42 2 611529000011 Çorap, Külotlu Ve Taytlar; Suni Liflerden (Örme) 296.272 540.249 82 1 611530190000 611510900000 Çorap; Kadınlar İçin Uzun Çorap; Sentetik Liflerden (Tek Katı <67 Desiteks) (Örme) Çorap; Dereceli Olarak Baskı Yapan Diğer Maddelerden Varis Çorapları) (Örme) ÜRÜN BAZINDA TÜRKİYE'NİN ÇORAP İTHALATI 2012-2013 YILLIK 651.991 502.248-23 1 243.149 411.144 69 1 611530900011 Çorap; Kadınlar İçin Diz Altı Çorap; Dokumaya Elverişli Diğer Maddelerden (Tek Katı <67 Desiteks) 13.439 336.670 2.405 0,7 611594000000 611530900019 611529000013 Çorap; Yünden Veya İnce Hayvan Kıllarından (Örme) Çorap; Kadınlar İçin Uzun Çorap; Dokumaya Elverişli Diğer Maddelerden (Tek Katı <67 Desiteks) Çorap, Külotlu Ve Taytlar; Yünden/İnce Hayvan Kıllarından (Örme) 448.897 290.909-35 0,6 76.379 69.355-9 0,1 66.645 6.430-90 0,0 TOPLAM ÇORAP İTHALATI 56.090.697 48.533.752-13 4 TOPLAM ÖRME KONFEKSİYON İTHALATI 843.387.620 941.228.657 12 ÇORAP İTHALATININ PAYI % 6,7 5,2 Kaynak: Ekonomi Bakanlığı Bilgi Sistemi /Eylül 2014 28

Diğer yandan, 61 15 29 00 00 13 GTİP li yün ve ince hayvan kılından külotlu çoraplar ve taytlar, 61 15 21 00 00 00 GTİP li sentetik liflerden külotlu çoraplar ve taytlar ile 61 15 30 11 00 00 GTİP li sentetik liflerden dizaltı çoraplar ise 2013 yılında ithalatı yüksek oranlı olarak azalan çorap çeşitleri olmuşlardır. 61 15 29 00 00 13 GTİP li yün ve ince hayvan kılından külotlu çoraplar ve taytların ithalatı %90 düşüşle 6,4 milyon dolara gerilerken, 61 15 21 00 00 00 GTİP li sentetik liflerden külotlu çoraplar ve taytların ithalatı %64 oranında azalarak 18,8 milyon dolardan 6,7 milyon dolara ve 61 15 30 11 00 00 GTİP li sentetik liflerden dizaltı çorapların ithalatı %64 düşüşle 5,8 milyon dolardan 2,1 milyon dolara gerilemiştir. İthalatın mamül bazında dağılımına ilişkin grafik aşağıda verilmektedir. TÜRKİYE'YE EN FAZLA İTHAL EDİLEN ÇORAP ÇEŞİTLERİ 2013 YILLIK Sentetik Liflerden Bayan Dizaltı Çoraplar 4% Sentetik Liflerden Diğer Çoraplar 9% Diğer çoraplar 20% Pamuklu Örme Çoraplar 35% Sentetik Liflerden Külotlu Çorap ve Taytlar (ince) 14% Sentetik Liflerden Külotlu Çoraplar ve Taytlar 18% Türkiye nin çorap ithalatına 2014 Ocak-Temmuz dönemi itibarıyla bakıldığında 2013 yılının eş dönemine kıyasla ithalatın %15 oranında azalarak 23,6 milyon dolardan 20 milyon dolara indiği görülmektedir. Yılın ilk yedi ayında, en fazla ithal edilen ürün grubu değişmezken, toplam onbir ürün grubunda %1 ile %61 arasında değişen oranlarda düşüşler, yedi ürün grubunda ise %33 ile %824 arasında değişen oranlarda artışlar kaydedilmiştir. 2014 Ocak-Temmuz döneminde en fazla ithal edilen çoraplar yine 61 15 95 00 00 00 GTİP li pamuklu örme çoraplar olmuştur. %16 düşüşle 8,3 milyon dolarlık ithalat yapılmış ve ürün grubunun toplam ithalatta payı %42 olmuştur. 61 15 21 00 00 00 GTİP li sentetik liflerden külotlu çoraplar ve taytlar %48 düşüş ve 2 milyon dolar değer ile ikinci büyük ithalat kalemi olurken, 61 15 96 99 00 00 GTİP li sentetik liflerden çoraplar %11 düşüş ve 1,9 milyon dolar ile üçüncü büyük ithalat kalemi olmuştur. Yılın ilk yedi ayı itibarıyla 61 15 29 00 00 11 GTİP li suni liflerden külotlu çorap ve taytlarda %824 lük ithalat artışı ve 61 15 30 19 00 00 GTİP başlıklı sentetik 29

liflerden kadınlar için uzun çoraplardaki %354 lük ithalat artışı dikkate değer bulunmaktadır. 2014 yılının ilk yedi ayı itibarıyla Türkiye ye yapılan çorap ithalatının ürün bazında dağılımına ilişkin veriler aşağıdaki tablo ve grafikte yeralmaktadır. ÜRÜN BAZINDA TÜRKİYE'NİN ÇORAP İTHALATI 2013-2014 OCAK - TEMMUZ 2013 2014 2013/14 OCAK - TEMMUZ OCAK - TEMMUZ DEĞİŞİM TOPLAMDA GTİP KAPSAM DEĞER ($) DEĞER ($) DEĞER (%) PAY % 611595000000 Çorap; Pamuktan (Örme) 9.865.823 8.317.655-16 42 611521000000 611596990000 611522000000 611510100000 611530190000 611596910000 611530110000 Çorap, Külotlu Ve Taytlar; Sentetik Liflerden (Tek Kat Desiteks <67) (Örme) Çorap; Sentetik Liflerden Diğer Çoraplar (Örme) Çorap, Külotlu Ve Taytlar; Sentetik Liflerden (Tek Kat Desiteks >67) (Örme) Çorap; Dereceli Olarak Baskı Yapan Sentetik Liflerden Varis Çorapları) (Örme) Çorap; Kadınlar İçin Uzun Çorap; Sentetik Liflerden (Tek Katı <67 Desiteks) (Örme) Çorap; Sentetik Liflerden Kadın Çorapları (Örme) Çorap; Kadınlar İçin Diz Altı Çorap; Sentetik Liflerden (Tek Katı <67 Desiteks) (Örme) 3.851.128 2.016.070-48 10 2.140.278 1.903.106-11 10 1.266.093 1.690.731 34 8 1.227.694 1.055.148-14 5 230.414 1.046.890 354 5 819.112 814.192-1 4 1.650.565 638.302-61 3 611529000012 Çorap, Külotlu Ve Taytlar; Pamuktan (Örme) 388.197 610.384 57 3 611596100000 611529000011 611529000019 611599000000 611510900000 611594000000 611530900011 611530900019 611529000013 Çorap; Sentetik Liflerden Diz Altı Çorapları (Varis Çorapları Hariç) (Örme) Çorap, Külotlu Ve Taytlar; Suni Liflerden (Örme) Çorap, Külotlu Ve Taytlar; Dokumaya Elverişli Diğer Maddelerden (Örme) Diğer Çoraplar; Dokunabilir Diğer Maddeden (Örme) Çorap; Dereceli Olarak Baskı Yapan Diğer Maddelerden Varis Çorapları) (Örme) Çorap; Yünden Veya İnce Hayvan Kıllarından (Örme) Çorap; Kadınlar İçin Diz Altı Çorap; Dokumaya Elverişli Diğer Maddelerden (Tek Katı <67 Desiteks) Çorap; Kadınlar İçin Uzun Çorap; Dokumaya Elverişli Diğer Maddelerden (Tek Katı <67 Çorap, Külotlu Ve Taytlar; Yünden/İnce Hayvan Kıllarından (Örme) 350.704 466.091 33 2 50.250 464.207 824 2 186.751 395.704 112 2 1.237.423 290.874-76 1 248.306 145.590-41 1 92.477 72.235-22 0,4-64.787-0,3 21.750 16.551-24 0,1 2.457 1.540-37 0,0 Kaynak: Ekonomi Bakanlığı Bilgi Sistemi / Eylül 2014 TOPLAM ÇORAP İTHALATI 23.629.422 20.010.057-15 3 TOPLAM ÖRME KONFEKSİYON İTHALATI 486.237.709 541.937.070 11 ÇORAP İTHALATININ PAYI % 4,9 3,7 30

TÜRKİYE'YE EN FAZLA İTHAL EDİLEN ÇORAP ÇEŞİTLERİ 2013-2014 OCAK - TEMMUZ Diğer çoraplar 25% Pamuklu Örme Çoraplar 4 Sentetik Liflerden Varis Çorapları 5% Sentetik Liflerden Külotlu Çorap ve Taytlar 8% Sentetik Liflerden Diğer Çoraplar 10% Sentetik Liflerden Külotlu Çorap ve Taytlar 10% Çorap İthalatında Başlıca Tedarikçiler 2013 yılında Türkiye ye 70 ülkeden çorap ithalatı yapılmıştır. En fazla ithalat yapılan ülkeler Çin Halk Cumhuriyeti, İtalya, Bangladeş, Pakistan ve Almanya olarak sıralanmaktadır. 48,5 milyon dolarlık çorap ithalatının %29 luk bölümü 14 milyon dolar bedel ile Çin den, %13 lük bölümü ise 6,3 milyon dolar bedel ile İtalya dan ithal edilmiştir. Çin den çorap ithalatı 2012 yılına kıyasla %40 oranında artmıştır. İtalya dan ithalat ise %63 oranında azalmıştır. 2012 yılında İtalya Türkiye nin en fazla çorap ithal ettiği ülke iken, %63 düşüş neticesinde ikinci tedarikçi konumuna düşmüştür. Üçüncü tedarikçi Bangladeş ten 2013 yılında %22 düşüşle 5,7 milyon dolarlık ithalat yapılırken, dördüncü tedarikçi Pakistan dan %358 artışla 3,4 milyon dolar değerinde ve Almanya dan %6 düşüşle 3 milyon dolarlık ithalat gerçekleştirilmiştir. Bangladeş ten yapılan çorap ithalatının Türkiye toplam çorap ithalatında payı %12, Pakistan ın payı %7 ve Almanya nın payı %7 dir. Bangladeş in 2012 yılında %8 olan payını 2013 yılında %12 ye çıkartması ve Pakistan ın 2012 yılında %1 pay ile onikinci tedarikçi iken 2013 yılında %7 pay ile dördüncü tedarikçi durumuna gelmesi dikkat çekici gelişmeler olarak not edilmelidir. 48,5 milyon dolarlık çorap ithalatının %95 i ilk yirmi tedarikçi ülkeden gerçekleştirilmektedir. En fazla ithalat yapılan ilk yirmi ülke içerisinde dördüncü sırada Pakistan %358 lik ithalat artışı ile ve onikinci sırada Hollanda %159 ithalat artışı ile dikkat çekmektedir. Pakistan dan çorap ithalatı 2012 yılında 749,9 bin dolar iken 2013 yılında hemen hemen beş katına çıkarak 3,4 milyon dolara yükselmiştir. %159 artışla 716,7 bin dolarlık ithalat yapılan AB ülkesi Hollanda ve %58 artışla 1,2 milyon dolarlık ithalat yapılan Endonezya, 2013 yılında çorap ithalatının yüksek oranlı arttığı diğer ülkelerdir. 31