İleri Bilgisayar Ağları (COMPE 508) Ders Detayları Ders Adı İleri Bilgisayar Ağları Ders Kodu COMPE 508 Dönemi Ders Uygulama Saati Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Güz 3 0 0 3 7.5 Ön Koşul Ders(ler)i Dersin Dili Dersin Türü Dersin Seviyesi Ders Verilme Şekli Dersin Öğrenme ve Öğretme Teknikleri İngilizce Zorunlu Bölüm Dersleri Fen Bilimleri Yüksek Lisans Yüz Yüze Anlatım Dersin Koordinatörü
Dersin Öğretmen(ler)i Dersin Asistanı Dersin Amacı Dersin Eğitim Çıktıları Dersin İçeriği Bu dersin amacı; TCP/IP bilgisayar ağlarının ileri ve detaylı çalışma prensiplerini günümüz İnternet uygulamalarına odaklanarak öğretmektir. Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler; Temel veri ağ prensiplerini bilir ve TCP/IP protokol kümesinin çalışma esaslarını yorumlayabilir. TCP/IP ağlarda yönlendirme mekanizmalarını ve yönlendirme yöntemlerini bilir. Çoklu ortam özelliklerini bilir ve ihtiyaçlarını yorumlayabilir. Tasarlı ve tasarsız kablosuz ağ prensiplerini bilir. Bilgisayar ağlarında güvenlik ihtiyaçlarını bilir ve güvenlik uygulamalarını tanır. Ağ yönetim esaslarını yorumlayabilir. TCP/IP bilgisayar ağlarında ileri teknik konular. Yönlendirme prensipleri ve mekanizmaları. Kablosuz bilgisayar ağları. Çoklu ortam ağları. Ağ güvenliği. Ağ yönetimi. Haftalık Konular ve İlgili Ön Hazırlık Çalışmaları HaftaKonular 1 Temel ağ terminolojisi. Sayısal iletişimin temelleri. Katmalı ağ yapısı ve protokoller. Ağ güvenliği ve saldırı tipleri. Intenetin kısa tarihçesi. Ön Hazırlık Bölüm 1
2 Uygulama katmanı prensipleri. Çok bilinen uygulama protokolleri (http, FTP, SMTP, POP3, DNS, DHCP). Gönderim katmanı ve prensipleri. UDP ve TCP iletişim prensipleri. Kesimler ve kesim formatı. 3 Ağ katmanı prensipleri (yönlendirme ve aktarma). IP adresleme, alt ağlar, yönlendirme protokolleri. VPN ler. Bağlantı katmanı prensipleri. HUB ve Anahtar çalışma prensipleri. Çerçeve formatı. VLAN lar. Fiziksel katman standartları ve prensipleri. 4 Yönlendirme algoritmaları. Bağlantı-durumu ve Uzaklık-vektörü yönlendirme algoritmaları. Hiyerarşik yönlendirme. İç alan yönlendirmesi: OSPF, RIP. Ağlar arası yönlendirme: BGP. Yayım ve çoklu gönderim. 5 Kablosuz ağ çalışma prensipleri ve protocol özeti (WiFi, BlueTooth, WiMA). IEEE 802.xx standard ve kablosuz servisler. Hücresel ağlar. 6 Kablosuz tasarsız ağlar. Kablosuz ağlarda dolaşabilirlik. Mobil IP. Bölüm 2-3 Bölüm 4-5 Bölüm 4.5-4.7 Bölüm 6.1-6.4 Bölüm 6.5-6.7 7 Genl tekrar ve ara sınav. Ders notları. 8 Çoklu ortam ağ uygulamaları. Video özellikleri. Çoklu ortam uygulama tipleri. Duraksız depolanmış video (UDP, http, DASH). İçerik dağıtım ağları. Uygulama örnekleri. 9 Ip üzerinden ses iletimi. En-yüksek-çaba ağların kısıtlamaları. Ses iletişimde alıcı tarafında seğirmenin kaldırılması. Kayıp paketlerden etkilenmeme. Gerçek zamanlı etkileşimli uygulamalar için protokoller. RTP, SIP. Bölüm 7.1-7.2 Bölüm 7.3-7..4
10 Çoklu ortam uygulamalarında ağ desteği. En-yüksek-çaba ağlarda boyutlandırma. Çoklu servis sınıfları oluşturma Diffserv. Bağlantı servis kalite garantisi (QoS). 11 Kriptolojinin temelleri (Simetrik, asimetrik ve açık anaktar kriptolama). Mesaj bütünlüğü ve sayısal imzalar (kriptografik özet algoritmaları, mesaj onay kodu, sayısal imza). Son kullanıcı onayı ve yetkilendirme. 12 E-postalarda güvenlik (güvenli e-posta, SMIME, PGP). TCP bağlantılarda güvenlik (TLS/SSL). Ağ katmanında güvenlik (IPsec ve sanal özel ağlar). Kablosuz ağlarda güvenlik (802.11i). Uygulama/işletme güvenliği: Ateş duvarları, saldırı tespit sistemleri. 13 Ağ yönetim altyapısı. İnternet-standart-yönetim-çerçevesi. Yönetim bilgi yapısı. 14 Yönetim bilgi tabanı (MIB). SNMP protokolü uygulamaları ve gönderim eşlemesi. Güvenlik yönetimi. ASN.1 15 Gözden geçirme 16 Gözden geçirme Bölüm 7.5-7.6 Bölüm 8.1-8.3 Bölüm 8.4-8.8 Bölüm 9.1-9.3 Bölüm 9.4-9.5 Kaynaklar Ders Kitabı: Diğer Kaynaklar: 1. Computer Networking: A Top-Down Approach Featuring the Internet, 5/E, James F. Kurose, Keith W. Ross, Addison-Wesley, 2010, ISBN: 978-0-13-136548-3. 1. Computer Networks 4/E, Andrew S. Tanenbaum, Pearson Education Inc., 2006
2. Cryptography and network security, William Stallings, Pearson, 2011, ISBN-13: 978-0-13-705632-3 3. Introduction to Data Networks, Lawrence Harte, ALTHOS Publishing, 2005 4. Computer Networking First-Step, Wendell Odom, Cisco Press, 2004 5. Bilgisayar Ağları, Nazife Baykal, Sas Bilişim, 2005 6. TCP/IP Tutorial and Technical Overview, On-line book available at http://www.redbooks.ibm.com/ Redbooks, published 19 December 2006, Last accessed May 14, 2009 Değerlendirme Sistemi Çalışmalar Sayı Katkı Payı Devam/Katılım - - Laboratuar - - Uygulama - - Alan Çalışması - - Derse Özgü Staj - - Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği - - Ödevler 3 20 Sunum - - Projeler - - Seminer - - Ara Sınavlar/Ara Juri 1 40 Genel Sınav/Final Juri 1 40 Toplam 5 100
Yarıyıl İçi Çalışmalarının Başarı Notu Katkısı Yarıyıl Sonu Çalışmalarının Başarı Notuna Katkısı 60 40 Toplam 100 Ders Kategorisi Temel Meslek Dersleri Uzmanlık/Alan Dersleri Destek Dersleri İletişim ve Yönetim Becerileri Dersleri Aktarılabilir Beceri Dersleri Dersin Öğrenim Çıktılarının Program Yeterlilikleri ile İlişkisi # Program Yeterlilikleri / Çıktıları Katkı Düzeyi 1 2 3 4 5 1 Matematik, fen bilgisi ve mühendislik bilgilerini uygulama becerisi
2 Deney tasarlama ve yapma ve deney sonuçlarını analiz ederek yorumlama becerisi. 3 Belirlenen gereksinimlere göre bir sistem, bileşen ve işlem tasarımlama becerisi. 4 Disiplinler arası alanlarda iş yapabilme becerisi. 5 Mühendislik problemlerini belirleme, formüle etme ve çözme becerisi. 6 Profesyonel ve meslek etiği sorumluluğunu kavrama. 7 Etkin iletişim kurma becerisi. 8 Yaşam boyu eğitimin bir gereksinim olduğunu tanımak ve aynı zamanda bu eğitime angaje olma becerisi. 9 Çağdaş konular hakkında bilgi sahibi olmak. 10 Mühendislik uygulamaları için gerekli modern mühendislik araçlarını, tekniklerini ve yetenekleri kullanma becerisi. 11 Proje yönetimi becerileri ve uluslar arası standartları ve metodolojileri tanıma. 12 Gerçek hayat problemleri için mühendislik ürünleri ve prototipleri yaratabilme yeteneği. 13 Profesyonel bilgiye katkı yeteneği. 14 Yöntembilimsel bilimsel araştırma yapabilme yeteneği 15 Orijnal ya da var olan bir bilgi kümesi etrafında bir bilimsel yapıt üretme, raporlama ve sunma yeteneği. 16 Üretilen orijinal fikri savunma yeteneği. ECTS/İş Yükü Tablosu Aktiviteler Sayı Süresi (Saat) Toplam İş Yükü
Ders saati (Sınav haftası dahildir: 16 x toplam ders saati) Laboratuar Uygulama Derse Özgü Staj Alan Çalışması Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi Sunum/Seminer Hazırlama Projeler 16 3 48 16 3 48 Ödevler 3 20 60 Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği Ara Sınavlara/Ara Juriye Hazırlanma Süresi Genel Sınava/Genel Juriye Hazırlanma Süresi 1 25 25 1 45 45 Toplam İş Yükü 226