TÜRBİN GAZ SAYACI
TASARIMI VE FONKSİYONU CGT serisindeki türbin gaz sayaçları, gaz miktarını ölçmek için tasarlanan akış ölçerlerdir. CGT serisindeki gaz sayaçları, yüksek doğruluğa ihtiyaç duyulan ölçme sistemlerinde kullanılır. Bunlar: doğal gazın taşınması birinci ve ikinci derecede ölçümler doğal gazın ve sanayideki diğer agresif olmayan teknik gazların kontrollü ölçülmesi teknik amaçlarla akış yönetimi Türbin gaz sayacı, gaz miktarını akış prensibine göre ölçer. Gaz, akışı doğru orantılı olarak dağıtarak türbin çarkına yönlendiren entegre gaz koşullandırıcının içine akar. Çark gaz akışıyla hareket ettirilir ve açısal dönme hızı gaz akış oranıyla doğru orantılıdır. Basınç kaybı olarak algılanan enerji tüketimi akış koşullandırıcının uygulanması, en yüksek hassasiyetteki bilyeli rulmanlar, bütün ölçme parçalarının en doğru toleransları ve bunların doğru hizalanmasından dolayı mutlak uygun minimum değere kadar azaltılır. Türbin çarkının dönme hareketi dişli çarklar ve bunsa bağlı olan gaz geçirmez ve hermetik manyetik kaplinle gövdenin üstüne monte edilen indeks ünitesine aktarılır, totalizörün üzerindeki çalışma hacmini gösterir. Türbin çarkı standart olarak alüminyumdan yapılmıştır. Bu da her CGT türbin gaz sayaçlarına HF indüktif darbe sensörlerinin temin edilmesini sağlar. Türbin çarkının değiştirilmesinden kaynaklanan ekstra maliyetler yoktur. İndeks başlığı Manyetik kaplin Gaz ölçerin gövdesi Akış koşullandırıcı Ölçme kartuşu
GENEL TEKNİK VERİLER TASARIM VE TEKNİK VERİLER tablo 1 DN G Qmaks 1,6 ve 2 MPa basınca göre tasarlanan gaz ölçerler için Qmin (atmosfer basıncında) 5, 6.4, 10, ve 11 MPa basınca göre tasarlanan gaz ölçerler için Qmin (atmosfer basıncında) LF değerleri ve yaklaşık HF değerleri 1:10 1:20 1:30 1:5 1:10 1:20 1:30 LF HF1, HF2 HF37HF6 m 3 /sa m 3 /sa m 3 /sa m 3 /sa m 3 /sa m 3 /sa m 3 /sa m 3 /sa darbe/m 3 darbe/m 3 darbe/m 3 50 40 65 6 13 6 2610 94829 65 100 10 5 10 20 10 2610 94829 100 160 16 8 32 16 8 1081 42563 80 160 250 25 13 50 25 13 1 844 30652 250 400 40 20 80 40 20 470 17059 160 250 13 50 25 13 1383 29309 100 250 400 20 13 80 40 20 1 632 16782 400 650 32 20 130 65 32 20 401 9719 400 650 32 20 130 65 32 20 1 302 7331 150 650 1000 50 32 200 100 50 32 227 6873 1000 1600 80 50 320 160 80 50 0,1 129 3910 650 1000 50 32 100 50 32 1 114 3113 200 1000 1600 1600 2500 80 50 130 80 160 80 50 0,1 116 3167 250 130 80 67 2025 1000 1600 80 50 160 80 50 58 2111 250 1600 2500 130 80 250 130 80 0,1 58 2111 2500 4000 200 130 400 200 130 34 1223 1600 2500 130 80 250 130 80 32 1181 300 2500 4000 200 130 400 200 130 0,1 32 1181 4000 6500 320 200 650 320 200 19 680 2500 4000 200 130 400 200 130 7 242 400 4000 6500 320 200 650 320 200 0,1 7 242 6500 10000 500 320 1000 500 320 7 285 basınç değerleri: nominal çap: gaz sayaçlarının gövdeleri: akış hızı: PN110, ANSI150 ANSI600, diğer oranlar isteğe göredir. DN 50 DN 400, diğerleri isteğe göredir. veya karbon çeliği, ayrıntılı bilgiler tablo 4 de verilmektedir. 0,16 650 m³/sa, diğerleri isteğe göredir. aralık: atmosfer basınçta maksimum 1:30 isteğe göre daha yüksek yukarı giden pompa: minimum 2 x DN, gaz sayaçları OIML R32 89 Ek A nın koşullarına uygundur. sıcaklık aralığı: gaz sıcaklığı 20 C +60 C ortam sıcaklığı 25 C +70 C izin verilen ortamlar: Bakınız Tablo 2 çalışma pozisyonu: yatay veya dikey
ölçme doğruluğu: AB yönetmelikleri ve diğerleri en az garanti edilen: 0,2 Q makss Q maks < ± %1 Q makss 0,2 Q maks < ± %2 Hata % Şekil 2: Ölçme hatasının tipik eğrisi alçak basınçta (ortalama 1 bar a) yeşil eğri yüksek basınçta (5 bar ın üzerinde a) mavi eğri Gaz Kimyasal sembolü (formülü Yoğunluk, ρ [kg/m 3] Havaya göre yoğunluk ρ w Gaz ölçerin uygulaması Argon Ar 1,66 1,38 standart IIB Bütan C4H,0 2,53 2,10 standart IIB Karbon dioksit co2 1,84 1,53 standart IIB Karbon monoksit CO 1,16 0,97 standart IIB Etan C2H6 1,27 1,06 standart IIB Etilen C2H4 1,17 0,98 standart IIB Helyum He 0,17 0,14 standart IIB Metan 0,67 0,55 standart IIB Doğal gaz ~0,75 ~0,63 standart IIB Azot 1,16 0,97 standart IIB tablo 2: CGT Türbin Gaz sayaçlarıyla ölçülebilen en yaygın görülen gazların fiziksel özellikleri 101,325 kpa basınç ve 20 C sıcaklıktaki yoğunluğu Propan C3H8 1,87 1,56 standart IIB Asetilen C2H2 1,09 0,91 özel IIC Hidrojen H2 0,084 0,07 özel IIC Hava 1,20 1,00 standart IIB ÖLÇME ÇIKIŞLARI BASINÇ ÇIKIŞLARI Referans basıncı (çalışma basıncı) bağlantı kapağı mahfazanın ortasında bulunur ve pr şeklinde gösterilir. Gaz sayacının gövdesinin aynı tarafında, gerekirse çıkış basıncını ölçme için kullanılan başka bir basınç musluğu vardır. Aynı kapaklar aynı zamanda mahfazanın diğer tarafına da yerleştirilmiştir. Bu gaz sayacı, gaz sıcaklığını ölçmek için isteğe göre gövdenin iç tarafında bulunan iki tane sıcaklık cebiyle donatılabilir. Aynı kapaklar aynı zamanda mahfazanın diğer tarafına da yerleştirilmiştir. DARBE SENSÖRLERİ Mekanik indeks ünitesi, çalışma sıcaklığında ve çalışma basıncında ölçülen gazın gerçek hacmini gösterir. Değerleri okumayı kolaylaştırmak ve darbe sensör fişlerinin daha kolay bağlanmasına olanak sağlamak için eksenel olarak 350 döndürülebilir. İndeks ünitesi standart olarak alçak frekanslı (LFK) bir dilli kontaklı darbe vericisiyle donatılır. İstek halinde, indeks ünitesi aşağıda belirtilen sensörlerle donatılabilir: LFI indüktif darbe sensörleri (NAMUR) HF indüktif darbe sensörleri (NAMUR)
ÖLÇME ÇIKIŞLARI HF (indeks) LFI LFK, AFK U. = 20 V DC U. = 20 V DC U. = 15,5 V DC I. = 60 ma I. = 60 ma I. = 52 ma P. = 80 mw P. = 130 mw P. = 169 mw L = 150 ph L = 350 ph L = 0 C = 150 nf C. = 250 nf C = 0 Şekil 2: Ölçme çıkışlarının yeri (üstten görünümü) tablo 3: Güvenli devrelerin izin verilen besleme parametreleri CGT türbin gaz sayaçları, DN100 DN300 modeli için maksimum 10 tane darbe sensörüyle ve DN50 DN80 modeli için 8 tane darbe sensörüyle donatılabilir. LFK alçak frekanslı dilli kontaklı darbe sensörü LFI alçak frekanslı indüktif darbe sensörü HF indeks ünitesindeki indüktif darbe sensörü HF türbin çarkının üzerindeki indüktif darbe sensörü HF referans çarkının üzerindeki indüktif darbe sensörü AFK sahtekarlığa karşı dilli kontak (AFK) LFK1, LFK2 LFI1, LFI2 HF1, HF2 HF3, HF4 HF5, HF6 İndeks ünitesindeki soketler TUCHEL fişiyle (No C091 31H006 100 2) uyumludur. tablo 3: İndeks kafasına takılan 1 ve 2 Nolu soketlerdeki darbe sensör piminin numaralandırılması polarite kontak LFK 1 LFK 2 AFK LFI 1 LFI 2 HF 1 HF 2 1 S O 4 + S O Soket 1 2 O P P O O 5 + O P P O O 3 O P 6 + O P 1 P O 4 + P O Soket 2 2 O O P O 5 + O O P O 3 O P 6 + O P S standart bağlantılar P tercih edilen bağlantılar O seçmeli bağlantılar Seçmeli HF3, HF4, HF5, HF6 darbe sensörlerinin soketleri TUCHEL soketiyle (No C091 31D004 100 2) uyumludur. Bağlantılar için, lütfen 3 ve 4 Nolu pimleri kullanın. tablo 4: HF3, HF4, HF5 ve HF6 güvenli devrelerin izin verilen besleme parametreleri. HF3 HF4 HF5 HF6 Ui [V] Ii [ma] Pi [mw] Li [μh] Ci [nf] CHFI02 15,5 52 169 40 28 Bi3EG12RY1 20 60 200 150 150 Bi1EG05Y1 20 60 80 150 150 NJ085GMNY07451 16 25 64 50 20
EBATLARI VE AĞIRLIKLARI CGT türbin gaz sayaçlarının genel ebat ve ağırlıkları Tablo 4 de gösterilmektedir. Şekil 5. CGT türbin gaz sayacının ebatları tablo 4 DN Flanş gövde L A B C E;F ağırlık mm mm mm mm mm mm kg 9 50 80 100 150 8 12 150 198 42 58 11 PN50/ANSI300 12 PN63/64 216 15 PN100 17 PN110/ANSI600 13 60 19 146 18 240 201 95 24 24 PN50/ANSI300 80 27 PN63/64 212 28 PN100 32 PN110/ANSI600 30 24 157 25 300 215 101 124 32 34 PN50/ANSI300 42 PN63/64 223 39 PN100 46 PN110/ANSI600 52 47 125 46 DN Flanş gövde L A B C E;F ağırlık mm Mm mm mm mm mm kg 70 200 250 300 400 202 71 70 600 265 212 240 71 PN50/ANSI300 100 PN63/64 115 PN100 268 130 PN110/ANSI600 140 130 232 130 PN50/ANSI300 750 293 270 330 175 PN63/64 190 PN100 298 230 PN110/ANSI600 250 190 258 200 PN50/ANSI300 900 318 300 350 260 PN63/64 270 PN100 324 330 PN110/ANSI600 340 350 390 PN50/ANSI300 480 PN63/64 1200 354 500 400 387 490 PN100 610 PN110/ANSI600 580 150 185 64 450 242 180 64 PN50/ANSI300 155 80 PN63/64 251 86 PN100 96 PN110/ANSI600 105 E boyu, PN20, PN50, ANSI150, ANSI300 için geçerlidir. F boyu PN63/64, PN100, ANSI600 için geçerlidir.
EBATLAR VE BASINÇ KAYBI BASINÇ KAYBI Gaz sayacı kaçınılmaz basınç düşüşüne neden olur. Her boydaki gaz sayacı için basınç kaybının değeri Q maks maksimum akışında belirlenir (atmosfer koşullarında ve 0 = 1,2 kg/m 3 yoğunluktaki hava için) ve Tablo 6 da gösterilir bulunabilir. Gerçek koşullarda, basınç düşüşü ( prz [Pa]) aşağıda belirtilen formülle hesaplanır: TANIMLAR Tablo 2 ye göre gaz yoğunluğu p a atmosfer basıncı (p a 101 [kpa] ), p gaz ölçerin yukarı doğru gösterge gaz basıncı [kpa], p gaz ölçerin girişinden önceki gösterge basıncı p havayla ilgili gaz kaybı (Şekil 6 dan) [Pa] 0 = 1,2 kg/m 3 tablo 6. Q maks değerinde basınç kaybı Q [m 3 /sa] Şekil 6. 0 = 1,2 kg/m 3 (hava) değeriyle ilgili basınç kaybının şeması COMMON S.A. şirketinde uygulanmakta olan bir ArGe programı vardır. Gelişmelerden dolayı teknik özellikleri ve yapısı değiştirilebilir. Bu yayın yalnızca genel bilgiler verir. Bütün özellikler COMMON S.A. şirketinin onayına tabidir.
ORTAĞINIZ COMMON S.A. ul. Aleksandrowska 67/93 91205 Łódź, Polonya tel: +48 42 253 66 00 faks: +48 42 253 66 99 http://www.common.pl email: common@common.pl