YÜKSEKÖĞRETİM VE SANAYİLEŞME Prof. Dr. Muhittin ŞİMŞEK 18 ARALIK 2014 ALMATY M.Şimşek 1
Сейчас не удается отобразить рисунок. DEĞİŞİMİ YÖNETMEK DEĞİŞİMİ YAŞAMAK ÖLÜMÜ BEKLEMEK M.Şimşek 2
DEĞİŞİMİN ÜÇ UNSURU KÜRESELLEŞME REKABET TEKNOLOJİ M.Şimşek 3
DÜNYADAKİ DEĞİŞİM VE DEĞİŞİM SÜRECİ TARIM TOPLUMU SANAYİ TOPLUMU İtici Güç BİLGİ TOPLUMU KÜLTÜR TOPLUMU Temel Fonksiyon Tarım Toplumu 19 yy Arazi Emek Sanayi Toplumu 20 yy Makina İş Gücü Bilgi Toplumu 21 yy Kültür Toplumu Bilgi Farklı Kültürleri Tanıma Beyin Gücü Mal ve hizmetin serbest dolaşımı 21. yüzyıl, bilgiyi üreten, uygulayan ve değerlendiren ülkelerin yüzyılıdır. Bilgiyi üreten, değerlendiren, sorunlarını belirlemede ve çözmede bilgiyi kullanan toplumlar geleceği belirleyecektir. Ayrıca dünyadaki farklı kültürleri tanıyarak mekan kavramını kaldırarak mal, hizmet ve sermayenin dolaşımı sağlanmıştır. M.Şimşek 4
2000 Lİ YILLAR??? 1990 HIZ İLE REKABET 1980 KALİTE İLE REKABET 1970 MALİYET İLE REKABET 1960 ÜRETİM İLE REKABET REKABETİN AŞAMALARI M.Şimşek 5
Yükseköğretimi Değişime Zorlayan Faktörler Yükseköğretimi radikal değişime yönlendiren ana faktörler Demografi/Demokratikleşme Küreselleşme Rekabet Bilgi Ekonomisinin Yükselişi The Economist,The Brain Business, Sep 8th 2005 M.Şimşek 6
Küreselleşme Bazı Gerçekler Dünya da Ekonomik Üretim son 50 yılda 6 kat Dünya nüfüsu 2.5 kat artmış Kentsel/Kırsal nüfus ilk defa 2006 yılında eşitlenmiş Gelir grupları arasındaki asimetri dayanılmaz boyutlara ulaşmıştır. *The Economist,The Brain Business, Sep 8th 2005 M.Şimşek 7
REKABET Yükseköğretimde en önemli gelişmelerden birisi süphesiz üniversiteler arası Küresel Süper Lig dir. Bu yaklaşım yükseköğretim kurumlarının artık küresel ölçekte yarışmalarını ve tüm Dünyayı hinterland olarak kabul etmelerini gündeme getirmiştir. The Economist,The Brain Business, Sep 8th 2005 M.Şimşek 8
1 TON KAYISI 1500 DOLAR 1 TON UÇAK SMİLATÖRÜ 210000 DOLAR 1 TON NANOTECH. STENT 10 MİLYAR DOLAR M.Şimşek 9
Teknoloji Tarihinde Bazı Büyük Olaylar M.Şimşek 10
Bilgi Yeteneği (Information Competence)= Bilgi Okuryazarı (Information Literacy) +Bilgi Teknolojisi Okuryazarlığı (Info Technology Literacy) Bilgi Yeteneği: Bilgiyi kazanabilme ve yorumlayabilme, Bilgiyi yönetebilme, Bilgi iletişimi kurabilme, Bilgiyi özgü görevlere uygulayabilmek ve yenilikçi olmak Yukarıdaki becerileri, uluslar arası ve çok disiplinli bağlamda uygulayabilmek Bilgi yeteneği (information competence) Bilgi okuryazarlığı (information literacy) Bilgi teknolojisi okuryazarlığı (information technology literacy) Dünyanın toplam bilgi üretimi; erkek, kadın ve çocuk dahil olmak üzere, yeryüzündeki her bir kişi başına aşağı yukarı 250 MB düşecek miktardadır.açıktır ki bilgi denizinde boğuluyoruz. Yapılacak olan, bu denizde sürüklenmek yerine yüzmeyi öğrenmektir. 11
GERÇEK GÜÇ BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ MALZEME TEKNOLOJİLERİ NANOTECH GENETİK BİYOTEKNOLOJİ NANOBİYOTEKNOLOJİ ENERJİ TEKNOLOJİLERİ CEVRE TEKNOLOJİLERİ TASARIM TEKN BEYİN SMİLASYON TEKNOLOJİLERİ M.Şimşek 12
YÜKSEKÖĞRETİM AÇISINDAN 20. YÜZYIL İÇİNDEKİ EN ÖNEMLİ KİLOMETRE TAŞI VE AVRUPA ÜNİVERSİTELERİNDEKİ DEĞİŞİM YAKLAŞIMININ TEMELİ 1986 DA MAGNA CHARTA FİKRİNİN ORTAYA ATILMASI İLE BİRLİKTE BAŞLAMIŞTIR. DAHA SONRA BOLOGNA SÜRECİ BU YAKLAŞIMI KUVVETLENDİRMİŞTİR. M.Şimşek 13
MAGNA CHARTA NIN TEMEL İLKELERİ: ÜNİVERSİTELER HER TÜRLÜ POLİTİK VE EKONOMİK YAKLAŞIMLARDAN ÖZERK KURULUŞLARDIR. ÖĞRETİM VE ARAŞTIRMA AYRILMAZ BİR BÜTÜNDÜR. ARAŞTIRMA VE EĞİTİMDEKİ ÖZERKLİK ÜNİVERSİTER YAŞAMIN TEMEL İLKELERİDİR; HÜKÜMETLER BU ÖZERKLİĞE SAYGI DUYMALI VE KORUMALIDIRLAR. ZİRA, TOLERANS BİLGİNİN GELİŞTİRİLMESİNE ZEMİN HAZIRLAR. ÜNİVERSİTE İNSANCIL GELENEKLERLE EVRENSEL BİLGİYE ULAŞMAYI AMAÇLAR; İŞLEVİNİ GERÇEKLEŞTİRMEDE, TÜM POLİTİK VE COĞRAFİ SINIRLARI AŞAR. M.Şimşek 14
Üniversite Ne İçindir? Üniversitenin ruhunu yeniden keşfetmeliyiz!!! Kurumlar, bir amaç için tasarlanmş makina gibidir. Üniversite bilim üretecek ise, Bilim Nedir?Sorusunun cevabına göre tasarlanmalıdır. Eğitim vercek ise eğitim nedir? İnsan nasıl öğrenir? Sorularının cevabına göre tasarlanmalıdır M.Şimşek 15
Çağımızda Yükseköğretim Genel ve mesleki eğitim önem kazanmaktadır. Genel eğitim: Bireyin mesleki eğitimi dışındaki tüm eğitimi anlamına gelir. Beklenmedik bir çağ yaşıyoruz. Gençlerimizi giderek karmaşıklaşan ve zorlaşan küresel, dinamik bir dünyada yaşamak üzere hazırlamalıyız. M.Şimşek 16
Çağımızda Universite Universite günümuzde süper kompleksite ile karşı karşıya gelmiş bulunuyor. Gercekten üniversite kaotik bir dünyada belirsizlik ile birlikte yasamak zorundadir. Eğitimciler, süreklice geçmişi incelemeli, şimdiyi değerlendirmeli ve geleceği kucaklamalıdır. M.Şimşek 17
Üniversite Üniversiteler, bilgi-tabanli toplum inşasının ana Aktörlerindendir. Eğitim, bilginin yayılması ve insan sermayesinin geliştirilmesiyle, araştırmalar yoluyla üniversiteler; insanlığın bilgi ufkunu genisletir ve diğer etkinlikleriyle toplum kesimlerine bilgiyi transfer ederler. Mevcut endustri ile calışmalar yaparak yeni şirketlerin doğumunu hazırlarlar. M.Şimşek 18
Bilgi Okuryazarı Kişi Bilgi Okuryazarı Kişi: Nasıl öğrenileceğini öğrenen kişidir. Öğrenme aşağıdaki bilgi yeteneklerini en üst düzeye çıkarma sürecidir:.doğru sorular sormak,.iyi problemler tasarlayabilmek,.bilgi edinmek,.bilgi kaynaklarını değerlendirebilmek,.eleştirel olarak araştırabilmek,.problem çözebilmek,.çok sayıda alternatifler arasından seçimler yapabilmek,.kavramları başkalarına açıklayabilmek (hem sözlü hem yazılı olarak).yeni durumlara genelleştirmeler yapabilmek. M.Şimşek 19
Üniversitenin Misyonu Uzman Araştırmacı Bilim Adamı Lisansüstü Eğitim Öğretim Eğitim-Öğretim Misyonu Bilgi Öğretimi AR-GE Bilgi Üretimi ÜNİVERSİTE Bilgi Kurumu Danışmanlık Misyonu Bilgi Sunumu Araştırma Merkezi Kamu Kurumlarına Topluma Meslek Eğitimi Genel Eğitim Lisans Eğitim Öğretimi Yayın Çalışma Bilgi Yayımı Akademik Yayınlar Akademik-Olmayan Yayınlar Kitap Periyodikler 20
Eğitim-Öğretim (Education) Öğretim Üyesi (Lecturer) Öğrenci (student) Öğretilen bilgi (knowladge) Eğitim; eğiten (hoca), eğitilen ve eğitimin konusu arasındaki ilişkiler bütünüdür. Eğitim sistemi denildiğinde eğitimi oluşturan unsurlar arasındaki ilişkilerin belirli bir felsefi-teorik çerçeve içinde tutarlı bir biçimde düzenlenmesi anlamına gelir. 21
Çağdaş Üniversitenin Misyonu Üniversite; bilgiyi (a) Üretir, (b) Öğretir, (c) Sunar, (d) Yayar. Bu dört misyon (M), üniversitenin varoluş sebebi, işlevleridir. Bilgi üretme işlevini araştırma-geliştirme (AR-GE) faaliyetiyle, öğretme işlevini eğitim-öğretim faaliyetiyle, sunma işlevini topluma danışmanlık yapma ve yayma işlevini yayın yapmak suretiyle yerine getirir. M.Şimşek 22
Üniversitenin fonksiyonlarının birbirleriyle ilişkisi nedir? Üniversitenin bu fonksiyonları şematik olarak anlatılmıştır. Şemadan da anlaşıldığı üzere, üniversitenin fonksiyonları iki yönlü döngüsel ve aynı zamanda karşılıklı olarak birbirini etkilemekte dolayısıyla tüm fonksiyonları birbiriyle interaktif bir ilişki içindedir. M.Şimşek 23
Üniversitenin Misyonu AR-GE M. Bilgi Üretimi EĞİTİM ÖĞRETİM M. Bilgi Öğretimi ÜNİVERSİTE Bilgi Kurumu DANIŞMANLIK M. Bilgi Sunumu YAYIN ÇALIŞMASI M. Bilginin Yayımı M: Misyon M.Şimşek 24
Bütün Olarak Algılama M.Şimşek 25
Yükseköğretim ve Finans Kaynakları Yükseköğretime ayrılan kaynaklar ABD %2.7 (GSMH) AB %1.1 Kanada %2.5 Kore %2.5 Türkiye %1.0 M.Şimşek 26
22.12.2014 D. Günay 27 Bologna Sürecine Katılan Ülkeler Haritası SIRBİSTAN- KARADAĞ BULGARİSTAN BOSNA-HERSEK ÇEK CUM. ARNAVUTLUK ANDORRA DANİMARKA ESTONYA GKRY HIRVATİSTAN BELÇİKA AVUSTURYA FRANSA ALMANYA YUNANİSTAN VATİKAN FİNLANDİYA 1 2 3 4 5 6 10 9 8 7 12 11 13 14 15 16 İZLANDA İRLANDA MACARİSTAN İTALYA 17 19 20 18 LETONYA 21 LİHTENŞTAYN 22 MALTA MAKEDONYA POLONYA HOLLANDA LÜKSEMBURG LİTVANYA ROMANYA NORVEÇ PORTEKİZ 25 24 23 26 27 28 30 29 31 44 45 MOLDAVYA ARMENISTAN 43 UKRAYNA SLOVAKYA TÜRKİYE SLOVENYA İSPANYA İSVEÇ İSVİÇRE İNGİLTERE RUSYA 32 33 34 35 36 37 38 39 40 42 GÜRCISTAN 41 AZERBAYCAN 1 2 3 4 5 6 10 9 8 7 12 11 13 14 15 16 17 19 20 18 21 25 24 23 22 26 27 28 30 29 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45
Bologna Süreci [1999 da Başladı] ECTS/DS Müfredat Yenileme Hareketlilik (Öğrenci ve Akademisyen Değişimi) ve Tanınma Yaşam Boyu Öğrenim Ortak Dereceler Kalite Güvencesi 22.12.2014 D. Günay 28
TÜRKİYE DEKİ YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARININ SAYILARI DEVLET ÜNİVERSİTELERİ 105 VAKIF ÜNİVERSİTELERİ 75 VAKIF MESLEK YÜKSEKOKULLARI 7 DİĞER YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARI (HARP AKADEMİLERİ, POLİS AKADEMİSİ, VD.) TOPLAM 193 6 M.Şimşek 29
YILLARA GÖRE ÜNİVERSİTE SAYILARI YILLAR ÜNİVERSİTE SAYILARI 1933 1 1957 6 1978 19 1982 27 1984 28 (27+1) 2001 76 (53+23) 2007 115 (85+30) 2011 2014 168 (103+65) 180 (105+75) 1 30
M.Şimşek 31
M.Şimşek 32
Afrika da Açlık ve Yetersiz Beslenme M.Şimşek 33
DİKKATİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER M.Şimşek 34