Yayınevi sertifika no: 14452 Yayın no: 317 UNUTULMAYAN İNSANLAR Genel yayın yönetmeni: Ergün Ür Yayınevi editörü: Ömer Faruk Paksu Kapak: Durmuş Yalman İç düzen: DY.dizayn Tashih: Emre Taşkın İSBN: 978 975 261 363 8 1. Baskı: Temmuz, 2016 Copyright Zafer Yayınları, 2016 Bu eserin tüm yayın hakları, 14452 sertifika numaralı, ZAFER BASIN YAYIN TURİZM VE BİLG.ÜRÜN SAN.TİC.LTD.ŞTİ. ye aittir. Eserde yer alan metin ve resimlerin ZAFER BASIN YAYIN TURİZM VE BİLG.ÜRÜN SAN.TİC.LTD. ŞTİ. nin önceden yazılı izni olmaksızın, elektronik, mekanik, fotokopi ya da herhangi bir kayıt sistemi ile çoğaltılması, yayınlanması ve depolanması yasaktır. Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun (FSEK)in, 21,22, ve 23. maddelerine göre bu eserin işleme,çoğaltma ve yayma hakkı 14452 sertifika numaralı ZAFER BASIN YAYIN TURİZM VE BİLG.ÜRÜN SAN.TİC. LTD.ŞTİ. tarafından, yazılı bir izinle 19891 sertifika numaralı Erkam Yayın Sanayi ve Ticaret A.Ş ye verilmiştir. Zafer Yayınları, Zafer Yayın Grubu nun bir kuruluşudur. Talatpaşa mah. Terasevler Sitesi No:1-A Kağıthane /İstanbul Tel: (0 212) 446 21 00 Faks: (0 212) 446 01 39 www.zafer.com / zafer@zafer.com twitter.com/zaferyayinlari - facebook.com/zaferyayinlari ALİ ÇANKIRILI CEM ALİ YAMAN Baskı-cilt: Erkam Yayın Sanayi ve Ticaret A.Ş. İkitelli O.S.B. Mahallesi Atatürk Bulvarı Haseyad 1. Kısım No: 60/3-C Başakşehir - İstanbul Tel: (0212) 671 07 00 MATBAA SERTİFİKA NO: 19891
Pedagog Ali ÇANKIRILI: 1947 yılında Çankırı da doğdu. İlk ve ortaokulu Çankırı da, Liseyi Üsküdar Fen Lisesinde bitirdi. Gazi Üniversitesi İngiliz Dili ve Edebiyatı bölümünden mezun olduktan sonra bir hocasının tavsiyesi üzerine psikoloji bölümüne devam etti ve mezun olduktan sonra Amerika da Alabama Üniversitesi nde Çocuk Psikolojisi ve Davranışları alanında pedagoji mastırı yaptı. Başarılı çalışmalarından dolayı kendisine Onursal Amerikan Vatandaşlığı belgesi verildi. Yurda döndükten sonra değişik kamu ve özel eğitim kurumlarında görev aldı, 1990 yılında kendi isteği ile emekli oldu. Gazete ve dergilere çocuk eğitimi ve psikolojisi alanında makaleler yazan, Anne baba okullarında ders veren, yurt içinde ve yurt dışında seminerlere katılan Ali Çankırılı nın Batı klasiklerinden yaptığı çevirileri ve telif eserleri bulunmaktadır. Evli, 2 çocuk babasıdır. Torun Sevme Rehberi kitabının kahramanı Zeynep Zeren in dedesidir. Yazdığı Kitaplar: Çocuklarımız Mutsuz ve Başarısız Olmasın, Benim Sağlıklı Bebeğim, Kötü Çocuk Yoktur, Çocuğun Manevi Eğitimi, Oynuyorum Öğreniyorum, Okul Ailede Başlar, Anne Ben Nerden Geldim, Eve Kardeş Geldi, Çocuklara Söz Geçirme Sanatı, Çocuk Resimlerinin Dili, Evlilik Okulu. Ana Baba Okulu, Baba Olma Sanatı, Anne Olma Sanatı, Torun Sevme Rehberi, Ergenlik Çağı, Ailede ve Okulda Değerler Eğitimi, Hikâyelerle Değerler Eğitimi. alicankirili@gmail.com içindekiler Sözün Özü...9 General Garcia ya Gidecek Mektup... 17 Karanlık Dünyamı Aydınlatan İdealist Öğretmen.... 25 Üç Bin Çocuğa Annelik Yaptı... 32 İyilik Yapmak İçin Büro Tutmuştu... 37 Kimsesiz Genç Kızları Sokağa Düşmekten Kurtaran Hemşire.... 44 Sekiz Bin Çocuğun Koruyucu Meleği... 51 Babasının Borcunu Ödedi... 58 Görme Engelli Bir Doktorun Başarıları... 64 Bang! Bang! Bang! Yedi Karın Doyacak!... 70 Herkesin Yardımına Koşan Derviş Karakterli Adam. 76 Ablam Öksüz Kalan Altı Kardeşe Annelik Yaptı.... 84
Ninemden Dürüst ve Cesur Olmayı Öğrendim... 92 Mahkûmlara Annelik Yapan Genç Kadın.... 100 Alay Edilen Kekeme ve Yürüme Özürlü Çocuk Doktor Olmuştu... 106 Demircilikten Diplomatlığa Uzanan Bir Başarı Hikâyesi 114 81 Hastanenin, 79 Bölge Sağlık Merkezinin ve 350 Gezici İlk Yardım Ekibinin Kuruluşuna Öncülük Etti. 117 Otomobil Tamirciliğinden Savaş Pilotluğuna ve Havayolları Şirketi Sahipliğine Uzanan Bir Başarı Öyküsü... 124 Görme Engelli Kayak Şampiyonu... 134 Uzun Yıllar Kolombiya da Yaşayan İnsanların Doktoru, Emniyet Müdürü, Din Adamı, Tamircisi ve Aşçısı Oldu... 139 Çevresinde Patlayan Bombalardan Korkmadan Görevine Devam Etti... 148 Zorlukları Azimle Aşan Felçli Çocuk... 158 Kimsesiz Yetim Çocuklara Babalık Yaptı... 164 Verdiğin Nafaka İçin Şükürler Olsun Allah ım!... 173 Pestalozzi nin İzinde Bir Kızılderili Öğretmen... 179 6 Çocuk Doğuran, 11 Toruna ve 5 Torun Çocuğuna Bakan Süper Nine... 185 Elinden Her İş Gelen İlginç Yabancı... 191 Yüzlerce Annenin Hayatını Kurtardı.... 200 Elli İki Yaşında Ara Vermeden 400 Km Yüzdü.... 208 Elli Yaşından Sonra Uçak Sürmeyi ve Gemi Kullanmayı Öğrenen Kimya ve Jeoloji Mühendisi Bayan... 213 Hepimiz Doktorun Çocuklarıyız... 219 Senin Çocuğun Görme Engelli, Kimyager Olamaz Demişlerdi... 225 Pullen Ana, Küçüğünden Büyüğüne Herkese Annelik Etmişti................................... 232 1760 Kilometrelik Bisiklet Yarışını 50 Genci Geride Bırakarak Kazanan İhtiyar... 239 Sirk Cambazlığından Diş Doktorluğuna... 243 Çiftlik Sahibinin Kovduğu Fakir ve İşsiz Genç.... 248 Aza Kanaat Eden Geniş Bir Ailenin Çalışkan Babası. 250 Rehberim Eskimo Natoonik ten Kutup Hayatı Konusunda Çok Şey Öğrendim.... 258 Tanıdığım Rehberlerin En Cesuru, En Çalışkanı ve En Bilgilisiydi... 264 İşitme Engelliyim Diyorum İnanmıyorlar... 270 Yetimdi, Yoksuldu, Otuz Yaşında Üniversite Bitirdi ve Çince Öğrendi.... 277 Herkesin Kalbini Kazanan Bir İyilik Meleği... 283 Üç Yaşında Yangında Ağır Yaralı Kurtarıldı, Tıp İlmine Büyük Katkıları Oldu... 289 Serseri Çocukları Yola Getiren Adam... 295
Sözün Özü RABBİMİZ, Hucurat Suresi nde buyuruyor: Ey insanlar! Biz sizi bir erkekle bir dişiden yarattık. Hem de sizi kabilelere ve milletlere ayırdık ki tanışasınız. Haberiniz olsun ki Allah ın yanında en çok kerim (şerefli ve cömert) olanınız en takvalınızdır (kötülükten sakınanınız ve insanlara faydalı olanınızdır). Muhakkak ki Allah her şeyi bilen ve her şeyden haberi olandır. Peygamberimiz (s.a.v.) de, Veda Hutbesi nde, kendisini dinleyen binlerce insana şöyle seslendi: Ey insanlar! Rabbiniz birdir. Babanız da birdir. Hepiniz Âdem in çocuklarısınız. Âdem ise topraktandır. Elinizdeki kitabı hazırlarken hareket noktamız Rabbimizin ve Peygamberimizin bütün insanlığı kuşatıcı bu mesajları oldu. Unutulmayan insanların hayat hikâyelerini okurken Batı dünyasının bugün içine düştüğü sosyal ve ahlaki yozlaşmanın unutulmayanları başarıya götüren ve yücelten değerleri kaybetmelerinden kaynaklandığını göreceksiniz. Bu kitabı okurken üç büyük gerçeğin farkına varacaksınız. 9
Birinci gerçek: Bakara Suresi nde geçen, Bazen şer zannettiğiniz şey hayırla, hayır zannettiğiniz şey de şerle sonuçlanır, gerçeği siz bilemezsiniz, Rabbiniz bilir, mesajında gizlidir. Unutulmayanların hayat hikâyelerinde bu gerçeği anlatan onlarca örnek bulacaksınız. Okuduğunuzda inanmakta zorlanacağınız bir örnek: Amerikan iç savaşından birkaç sene önce, güzel bir bahar günü, öksüz, fakir ve işsiz bir genç adam, zengin bir çiftçinin kapısını çaldı. Tek istediği, karın tokluğuna çalışabileceği bir iş ve yatacak bir yerdi. Zengin çiftçi, adının Jim olduğunu söyleyen bu genci çiftliğine aldı. Jim gerçekten de çalışkan bir gençti. Bütün gün her işe koşturuyor, yemeğini işçilerle birlikte yiyor ve samanlıkta yatıyordu. Jim, bütün yazı o çiftlikte çalışarak geçirdi. Bu süre zarfında, çiftçinin kızına âşık olmuştu. Kızın da onda gönlü vardı. Bir gün bütün cesaretini toplayarak kızın babasına onunla evlenmek istediğini söyledi. Zengin çiftçi bu işe çok öfkelendi: Senin gibi parasız, çulsuz ve şerefli bir isimden yoksun birine kızımı vermem. diyerek Jim i çiftlikten kovdu. Burada bir ara verelim: Jim çiftlikten kovulup yine işsiz kalınca, bu olayı kendisi için belki şer olarak gördü ve çok üzüldü. Hikâyeye devam edelim: Aradan tam 35 yıl geçti. Zengin çiftlik sahibi kızına evlilik teklif ettiği için kızıp kovduğu Jim adındaki yetim ve fakir genci çoktan unutmuştu. Yeni bir samanlık yaptırmak için eskisini yıkmaya karar verdi. Yıkım sırasında seneler önce Jim in kaldığı odanın duvarına isminin tamamını yani James Abram Garfield adını kazımış olduğunu görünce, şaşkınlıktan neredeyse küçük dilini yutacaktı. Çiftlik sahibi neden çok şaşırdı, biliyor musunuz? Çünkü James Abram Garfield o sıralarda Amerika nın 20. devlet başkanı idi. Unutulmayanlarda verilmek istenen ikinci büyük gerçeği, The Way Less Travelled (Az Gidilen Yol) isimli bir kitaptan alıntı yaparak ifade etmek istiyoruz. Yazar şöyle diyor: Allah ın lütfu (yardımı/iyiliği) bütün insanlara açıktır; ancak çok az insan ondan faydalanabilir. Çünkü lütfa giden yol zorluklarla, engellerde, imkânsızlıklarla, acılarla doludur. Bunları kabullenip yola çıkanlar, sabır ve sebatla, yılmadan devam edenler lütfa kavuşurlar. No pain, no gain (Rahmet zahmette gizlidir,) der bir İngiliz atasözünde. Hiç kimse başarı merdivenlerini eli cebinde tırmanmamıştır. Unutulmayanların hayat hikâyelerinde bunun onlarca örneğini okuyacaksınız. Helen Keller adında işitme ve görme engelli bir çocuk ve ona öğretmenlik yapan Anne Sullivan adında genç bir kızın hikâyesinde bu gerçeğin en çarpıcı örneğini bulacaksınız. Sullivan, sabırla, ciddiyetle ve fakat sevgiyle öğrencisine konuşmayı, okumayı ve yazmayı öğretir. Helen Keller, bütün dünyayı dolaşarak konferanslar verir, kitaplar yazar. Ünlülerle tanışır, onlardan engelli öğrenciler için yardımlar alır. Helen, öldükten sonra dirilmeye inanıyor. Bir röportajında şöyle der: Hayatla ölüm iki kapılı bir odadır. Ölümle, bir odadan diğer odaya geçiyoruz. Şu farkla ki, 10 11
ikinci odada ben de sizler gibi göreceğim. Anne Sullivan ın hayat hikâyesi de en az Helen Keller inki kadar ilgi çekicidir. Anne ve babası İrlanda dan Amerika ya göç etmiş, tahsilsiz, fakir insanlardı. Annesi tüberküloz (verem) hastası, babası mesleksiz ve alkolikti. Anne nin gözleri 7 yaşında trahoma hastalığına yakalanmış, tedavi edilmediği için gözlerinin saydam tabakası iltihaplanmış, görme güçlüğü yaşamaya başlamıştı. Bir sene sonra, sekiz yaşında, annesini kaybetti. Okulunu bırakıp harabeden farksız evde erkek kardeşine ve babasına hizmet etmeye çalıştı. Babası iki sene sonra evi terk edip kayıplara karıştı. Aileyi Koruma Dairesi, Anne yi ve erkek kardeşi Jimmie yi Kimsesizler Yurduna yerleştirdi. Jimmie, annesinden kaptığı tüberkülozdan kurtulamayarak yurda yerleştikten bir sene sonra öldü. Anne, yurtta kaldığı süre için iki başarısız göz ameliyatı geçirdi. Yurt yöneticileri, doktor raporuna dayanarak Anne yi Boston daki Perkins Görme Engelliler Okuluna gönderdiler. Buradaki eğitim sırasında Anne nin hayata bakış açısı değişti. Büyük bir gayretle okuma yazma öğrendi ve çok az gördüğü halde, her gün bir kitap bitirecek şekilde okuma zevki kazandı. Bu arada görme engelliler için hazırlanmış Braille alfabesini de öğrenmiş, bu alfabeyle yazılmış kitapları da okuyabiliyordu. Başarılı çalışmaları okul yönetiminin dikkatini çekmiş, okul müdürü, bir göz hastanesiyle görüşerek Anne yi ameliyat ettirmişti. Ameliyatlar başarılı geçmiş, Anne eskisine nazaran daha iyi görmeye başlamıştı. Nihayet, okulda öğrenecek fazla bir şey kalmadığı için Anne yi yüksek derecede bir başarı belgesiyle mezun ederler. Helen Keller in ailesi işitme ve görme engelli küçük kızları için bir öğretmen aramaktadır. Anne Sullivan ın adını ve başarılarını duyar, ona kızlarına öğretmenlik yapmasını teklif ederler. Böylece küçük Helen ve öğretmeni Anne için zorlu bir eğitim süreci başlar. Bu kitapta verilmek istenen üçüncü gerçek Peygamber efendimizin şu sözlerinde gizlidir: İnsanların en hayırlısı insanlara faydalı olandır. Veren el alan elden üstündür. İyilik yaparsan, iyilik bulursun. İyilik, iyilik gören kadar iyilik yapana da iyi gelir. Merhamet duygusunu güçlendirir, verdikçe veresi gelir insanın. Bu gerçeği anlatan onlarca örneği zevkle okuyacaksınız ve sizin de iyilik yapma duygularınız güçlenecektir. Fakir bir ailenin oğluydu. Küçüklüğünde bir giyim mağazasında çalışıyordu. Görevi kapının dışındaki elbise tezgâhını gözetlemekti. İşte o sıralarda gerçekleşen bir olay onun insanlık ve hayat hakkındaki görüşlerine tesir etmiş, alçak gönüllülüğü sayesinde, adını vermeden, binlerce ihtiyaç sahibine yardım elini uzatmıştı. Soğuk bir kış günü, üstünde eski bir elbise ile yine eski ve ince bir şapka bulunan on beş yaşındaki küçük Jacques, dükkânın önündeki yerinde titrerken, yanına gelen iyi giyinmiş bir adam ona dikkatlice baktıktan sonra içeri girdi. Geri geldiğinde elinde bulunan bir palto ile kürklü bir başlığı Jacques a uzatarak, Bunları hemen giy, sana hediye ediyorum, ama benden hiçbir açıklama isteme, çünkü 12 13
bunu kendi iyiliğim için yapıyorum. Allahaısmarladık, dostum. dedi. Bu sözlerden sonra adam hızla uzaklaştı. Bu olay Jacques in üzerinde derin bir etki bıraktı. Bu adam, karşılığını düşünmeden iyilik yapabilmenin ne yüce bir davranış olduğunu ona anlatmış ve hayatı boyunca kullanabileceği bir formülü vermiş oldu: Mutlu olmak istiyorsan, hiç karşılık beklemeden, ihtiyacı olan bir insana yardım ederek hayatının en büyük sevincini yaşa ve yaşat. Jacques, yıllarca çok çalışarak senelik bir milyon franklık gelirinden yirmi binini hayır işlerine ayırdı. Her perşembe günü, uşaklarının ve işçilerinin arasından kaybolur, gözlerine siyah gözlük takar, cepleri zarflarla dolu olarak yola çıkardı. Bu, tercüme edilmiş bir kişisel gelişim kitabı değildir, ama okuduktan sonra sizi geliştirdiğini göreceksiniz. Ali Çankırılı / Cem Ali Yaman Çankırı, Nisan 2016 14
General Garcia ya Gidecek Mektup GARCİA YA MEKTUP adlı yaklaşık yüz sene önce yazılmış bir makale tarihin en fazla okunan metni olma özelliğini taşır. Milyonlarca kopyası çıkartılmış; bakanlara, cephelerdeki askerlere, devlet memurlarına dağıtılmış bu makaleyi ve makalenin kendisi kadar etkileyici olan yayılma hikâyesini sizlerle paylaşmak istedik. Yeryüzünde birçok şairin, yazarın şiirleri, hikâyeleri, romanları, yabancı dillere çevrilmiş, kendi ülkesi dışında da yayımlanmıştır ama galiba yalnızca bir gazetecinin köşe yazısı birçok yabancı dille çevrilmiş 17
UNUTULMAYAN İNSANLAR UNUTULMAYAN İNSANLAR ve kendi ülkesi dışında birçok ülkede de yayımlanmıştır. O gazetecinin adı Elbert Hubbard, o köşe yazısının başlığı ise Garcia ya Mektup tur. Elbert Hubbard ın bu yazısının, yüz yıl boyunca çeşitli ülkelerde yapılan baskısı, yüz milyon adedi aşmıştır. Tüm meslektaşlarına örnek oluşturacak bir olgunluk düzeyindeki bu Amerikalı gazetecinin, Philistine adlı aylık bir derginin 1899 Şubat sayısında yayımlanan bu yazısı, hiçbir olağanüstü özelliği olmayan, bir teğmenin görev sorumluluğunun öyküsüdür. Hubbard in Garcia ya Mektup undan etkilenen ilk kişi, New York Merkez Demiryolu İşletmesi yöneticilerinden George Deniels oldu. Bu yönetici, Philistine dergisindeki yazıyı Genel Yönetmenine okuduktan sonra ondan, bu yazıyı çoğaltıp tüm demiryolu çalışanlarına dağıtmak için izin istedi. George Daniels istediği izni aldıktan sonra Garcia ya Mektup u beş yüz bin adet bastırdı ve Bu teğmeni örnek alınız! ön yazısıyla işletmenin tüm çalışanlarına dağıttı. Garcia ya Mektup un varlığı, kısa bir süre sonra Rus Demiryolları Genel Yönetmeni Prens Hilakoff un kulağına ulaştı. New York Merkez Demiryolu İşletmesi çalışanlarından birinden sağlanan mektubun bir kopyasını okuduktan sonra Prens Hilakoff, bunun Rusça ya çevrilmesini ve Rus Demiryolu Şirketinin tüm çalışanlarına dağıtılmasını emretti. Garcia ya Mektup, demiryolu işçilerinden, Rus ordusu mensuplarının eline geçti. Erler arasında elden ele dolasan mektubu ordu Komutanları okuyunca, mektubun resmileştirilmesine ve tüm ordu mensuplarına dağıtılmasına karar verdiler. Japonlarla başlayan savaş için cepheye giden Rus askerlerin tümünün üniformalarının ceplerinde Garcia ya Mektup un bir kopyası bulunuyordu. Japonlar, savaşta tutsak aldıkları Rus askerlerin tümünün ceplerinden çıkan Garcia ya Mektup u görünce bunu ciddi bir incelemeden geçirdiler. Mektup Japoncaya çevrildi ve bunun, Tutsak alınan tüm Rus askerlerin ceplerinde bulunduğu haberiyle birlikte Japon İmparatoru na sunuldu. Mektup tan imparator da etkilendi ve birer kopyasının Japon Hükümetinin tüm üyelerine dağıtılmasını emretti. Tüm Japon Bakanlar, Garcia ya Mektup u çoğaltıp, kendi bakanlık örgütünde görevli tüm çalışanlara gönderdiler. ABD Deniz Kuvvetleri mensuplarına 1913 te dağıtılan mektubun özel olarak çoğaltılmış kopyaları ise Birinci Dünya Savaşına katılan askerlerin önemli bir bölümünün ceplerinde bulunuyordu. Dergide yayımlandığının on dördüncü yılında Garcia ya Mek- 18 19