FIRAT ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ 3. SINIF EKSTRAKTİF METALURJİ DERSİ VİZE SINAV SORULARI CEVAP ANAHTARI ---------------------------------------Boşluk Doldurma Soru Ve Cevapları---------------------------------------- 1) Teknik anlamda metalürji konusu itibari ile endüstri ve teknikte malzeme olarak kullanılan metalik maddeleri kapsar. 2) Ekstraktif metalurji; metallerin doğal hammaddeden, cevherden, filizden ve metalik artıklardan(hurdadan) üretimiyle ilgilenen bilim dalıdır. 3) Metaller alaşım halinde de üretilmektedir. Alaşım halinde üretilen metallerin çoğu yüksek sıcaklıklarda karbür oluşumuna yakın metaller ve bunları oluşturduğu çelik alaşımlarıdır. 4) Üretimde metalürjik çalışma basamakları metalin doğal yatağından alınması yani madencilik ile başlar. 5) Zengin oksidik filizler kayaç ise doğrudan toz halinde zinterlenerek reaktöre gönderilir. 6) Metallerin oksit veya sülfürden temizlenmesi işlemine redükleme veya reaksiyon adı verilir. 7) Metalurjide uygulanan işlemler ana hatlarıyla iki grupta toplanırlar; 1) Hiçbir kimyasal reaksiyonun vukuu bulmadığı fiziksel reaksiyonlar 2) Hiçbir fiziksel değişim olsun veya olmasın vukuu bulan kimyasal değişimler 8) Reaksiyon, ancak atom ve moleküllerin yeterli derecede bir harekete sahip olmalarıyla mümkün olabilir. 9) Artan reaksiyon hızı, artan aksiyon hızıyla doğru orantılıdır. 10) Metal filizleri ya oksit ya da sülfür durumunda bulunurlar. 11) Metale enerji verilerek yapılan ayrıştırma metoduna düşkünlük(anfinite) denir. 12) Termik ayrıştırma yönteminde atomlar arası çekim kuvveti ve kimyasal bağlar artar. Sıcaklıkla hızlanan atom ve molekül hareketleri gittikçe zayıfladığından kuramsal olarak metalleri bileşiklerinden, dışarıdan ısı vererek ayrıştırmak mümkündür. 13) Herhangi bir metale bağlı O ya da S elementlerinin bu elemente oranla daha büyük bir düşkünlük gösteren başka bir gaz tarafından ayrılması ve metalin kimyasal açıdan indirgenerek yüksüz hale geçmesine redüksiyon denir. 14) (DC) doğru akım teknolojisi özellikle Al, Mg ve Be elementlerinin üretimi elektrolizle yapılmaktadır. 15) Elektrik enerjisi kullanılarak yapılan üretim çalışmalarına elektro metalürjik işlemler denir. 16) Elektrik enerjisinin elektrolitik veya kimyasal bir etki yapmadan kullanıldığı ve enerjinin yalnızca ısı alarak kullanıldığı üretim yöntemine elektroterm denir. 17) bir reaksiyona ısı vererek çalışıyorsa ekzoterm, ısı alarak çalışıyorsa endoterm reaksiyonudur. 18) Seramikler genellikle yalıtkan ve dielektrik malzemelerdir. 19) Kavurma, sülfürlü ve arsenikli bileşiklerin oksitlere, sülfatlara ve klorürlere dönüştürülmesi için metal bileşiklerin özellikle sülfürlerin kimyasal içyapılarının değiştirildiği işleme denir.
20) Basınca dayanıklı iyi bir pelet üretebilmek için aranılan tane iriliği ortalama 0,06 mm nin altındaki değerlerdir. -----------------------------------------Klasik Sınav Soru Ve Cevapları-------------------------------------------- 1) Malzeme nedir? Belirli işlemlerden geçirilerek isteklere cevap verebilecek özelliklere kavuşturulabilen maddelere ve işe yarayan her şeye malzeme denir. 2) Malzemeye malzeme diyebilmemiz için hangi özellikleri barındırması gerekir? Malzemenin mekanik ve kimyasal bir işlemden geçebilmesi İstenilen özelliklere kavuşturulabilmesi Malzemenin işe yaraması 3) Metalurji biliminin yakın olduğu branşlardan 5 tanesini yazınız. Malzeme bilimi Fiziksel metalürji Metal fizik Kimya Fizikokimya Katı hal fiziği Kimyasal teknolojiler Makine motor 4) Metalurji, hangi bilim dallarından oluşmaktadır? Üretim metalürjisi(ekstraktif metalurji) Kaynak metalürjisi Plastik şekil verme tekniği Birleştirme teknikleri Seramik metalürjisi Refrakter metalurjisi Toz metalurjisi Döküm metalurjisi Malzeme bilgisi 5) Metalurjiyi oluşturan bilim dallarında yer alan; a) Döküm metalurjisi ikiye ayrılır. Bunlar nelerdir? b) Malzeme bilgisi bilimini oluşturan özellikler nelerdir? a) 1- Yenilenen kalıplarda döküm 2- Sürekli kalıplarda döküm b) 1- Metalik malzemeler 2- Metal olmayan Malzemeler
6) Sülfürlü filizler tesislerde yabancı ve zararlı bileşiklerden ayrıldıktan sonra reaktöre verilmeden uygulanan işlemler nelerdir? Kavurma Briketleme Zinterleme Peletleme 7) Endüstride cevheri tanımlayınız. Ekonomik şekilde üretime yarayan minerallere cevher adı verilir. 8) Tenör nedir? Bir cevher içindeki mevcut metal miktarına denir. 9) Tenörde ekonomiklik hangi sebeplere bağlıdır? Cevher yatağının durumu Cevher yatağının rezervi Pazar yerine mesafe Metalin piyasa değeri Metal üretim masrafları 10) Kavurma kimyasal amaçlarına göre kaç çeşittir? Bunlar nelerdir? 3 çeşittir. Oksitleyici Sülfatlayıcı Klorlayıcı --------------------------------------------Test Sınav Soru Ve Cevapları-------------------------------------------- 1) Metalurjiyi oluşturan bilim dallarında yer alan plastik şekil verme teknikleri, aşağıdakilerden hangisinde yanlış verilmiştir? A) Haddeleme B) Boru çekme C) Damgalama D) Lehim E) Dövme 2) Tabiatta metalik durumda bulunmayan element aşağıdakilerden hangisidir? A) Platin B) Bakır C) Alüminyum D) Gümüş E) Altın 3) İki veya daha fazla metalin ekonomik olarak kazanılabilen cevher gruplarından hangisi yanlıştır? A) Cu-Sn B) Pb-Zn-Cu C) Cu-Au D) Pb-Cu-Ag-Au E) Pb-Zn-Cu-Ag-Au
4) Maddenin hal durumuna göre fiziksel dönüşüm olayları aşağıdakilerden hangisi olamaz? A) Katı hal faz dönüşümü B) Katı-sıvı ve sıvı-katı dönüşümü C) Sıvı-gaz ve gaz-sıvı dönüşümü D) Katı-gaz ve gaz-katı dönüşümü E) Katı-katı ve sıvı-sıvı dönüşümü 5) Maddenin reaksiyon tipine göre kimyasal işlemler aşağıdakilerden hangisini içinde barındıramaz? A) Parçalanma reaksiyonları B) Yanma reaksiyonları C) Redüksiyon reaksiyonları D) yer değiştirme reaksiyonları E) Oksidasyon reaksiyonları 6) Aşağıdakilerden hangisi briketlemede bağlayıcı olarak kullanılamaz? A) Zamk B) Zift C) Sönmüş kireç D) H 2SO 4 E) Torna talaşı 7) Pelet iriliklerini 3 ile 40 mm arasını etkileyen faktörler aşağıdakiler hangisi değildir? A) Hammaddenin cinsi B) Peletleme işini yapan cihazlar C) Kullanılan bağlayıcı çeşiti D) Nem durumu E) Kullanım amacı 8) En ucuz çözücü (liç elemanı) aşağıdakilerden hangisidir? A) Kolonya B) Su C) Sirke D) Deniz suyu E) Soda 9) Saf halde bulunan altının erime sıcaklığı aşağıdakilerden hangisidir? A) 1072 B) 1012 C) 1060 D) 1055 E) 1063 10) Oksitli halde bulunan Fe 2O 3 ün erime sıcaklığı aşağıdakilerden hangisidir? A) 1550 B) 1512 C) 1500 D) 1563 E) 1570