İzmir Türk Musevileri e-haber Bülteni Revista Digital de los Judios Turkanos de İzmir Ocak - Şubat 2011 013 Dürüstlük Adalet Barış Gitmek istediğiniz başlığın üstüne tıklayarak gidebilirsiniz. İçindekiler bölümüne dönmek için sayfa sonlarındaki ok'u tıklayınız. İçindekiler Bülten sayfaları, bir A4 sayfada alt alta iki A5 olarak düzenlenmiştir. Ekranınızın görünüm yüzdesini bir A5 e ayarlamanız halinde "PgUp / PgDn" tuşları ile sayfalar arasında kolaylıkla gezinebilirsiniz. 003 - Merhaba 004 - Başkandan 008 - HABERLER 017 - İçimizden 018 - Aramızdan Ayrılanlar KURUMLARIMIZ 019 - Cemaat Yönetim Kurulu 020 - Liga & İyi Niyet 021 - Sunday School & Beth Hayim 022 - Azil & Karataş Hastanesi & Talmud Tora İZMİR E İZ BIRAKANLAR 023 - Nesim Levi Bayraklı - Sarit Bonfil SEKSION EN LADINO 029 - El Kantoniko de Rachel - R.A.Bortnick 037 - Yehuda ke Dize - Yehuda Hatsvi 041 - Detras del Perde de la Istoria - R.S.Wolfe 044 - Rekuerdos de Roz - Roz Kohen Drohobyczer 049 - D aki D aya - Eliz Gatenyo 053 - Un Ramo de Versos - Haim Vitali Sadacca 054 - Graciela Tevah de Ryba - I 057 - Graciela Tevah de Ryba - II 060 - Selim Amado - Konferensia 074 - Un Regaliko en Inglez - Nathalie Barzilay İÇİNDEKİLER BİZDEN BİRİ 076 - Moris Bencuya - Sarit Bonfil KÖŞE YAZILARI 087 - Baş Yazı - Rafael Algranati 091 - Derinlik - Rafael Algranati 093 - Mi-draş İtzhak - Rav İsak Alaluf 096 - Kronometre - İvo Molinas 099 - Uzak Yakın - Selim Amado 101 - Çağrışımlar - Avram Ventura 108 - Yansımalar - Raşel Rakella Asal 111 - Sabetay Sevi'nin Ardından - Gad Nassi 117 - Açı - David Enriquez 123 - One Minute - Avram Aji 126 - Yaşam Koçunuz - Violet Alalof 129 - Yahudilik Felsefesi - Yisahar Aaron İzak 131 - Astroloji - Beki Baron 134 - Görüş - Daniel Levi 137 - İskele - İsrael Benyakar 141 - EskiYeni - Moris Şaul (Yeni) 146 - Tarihimizden - Rıfat Bali GENÇ GÖRÜŞ 153 - Natan Abulafya 157 - Şoşi Kohen 159 - Rozi Alaluf 161 - Ben Becker 162 - Nathalie Barzilay BİLİYOR MUYUZ? 165 - Ketuba ÇOCUKLAR 173 - Kırmızı İbikli Küçük Tavuk KONUŞAN RESİMLER (Yeni) 175 - Selim Bonfil EKONOMİ 181 - Makro Bakış BİZİM KÜRSÜ 186 - Hayim Danon - Beth İsrael Sinagogu OKUR İLETİLERİ 197 - İsak Amado BASINDAN SEÇMELER 207 - Lütfü Türkkan - Internethaber 211 - Taha Akyol - Milliyet 213 - Levent Ertürk - Hastürk 218 - İzmir Sanat Etkinlikleri 219 - Bu Sayının Sözü 220 - Yayın Ekibi & İletişim - 2 - Gitmek istediğiniz başlığın üstüne tıklayarak sayfasına gidebilirsiniz. Bu sayfaya dönmek için sayfa sonlarındaki ok'u tıklayınız
Merhaba Değerli Okurlarım, Yayın Yönetmeni İyi ve kötü günleri ile bir yılı daha geride bıraktık. Bir yanımız bir yılı daha geride bırakmanın burukluğunu yaşarken, diğer bir yanımız tüm bilinmezleri ile gizemli bir çekim odağı olan yeni yıl için umut, beklenti ve dilek dolu. Yeni yıl ile birlikte bültenimiz DIYALoG da iki yaşını doldurdu. Yayın yaşamının her gününden birşeyler öğrenen DIYALoG, iki yayın yılının her sayısını bir evvelkinden öğrendiklerinin deneyimleri ile daha güçlü karşıladı. Olumsuz ortama rağmen, sizlerin değerli katkıları ile büyümesini sürdürdü. Bu hepimizin ortak başarısı!.. Başarımızın devam edebilmesi için bize yazabileceğiniz her tür anı, öykü, makale veya malzemeye ihtiyacımız olduğunu izninizle bir kez daha hatırlatmak istiyorum. yazarlarımıza katıldı. Selim Bonfil kardeşimiz Konuşan Resimler köşesi ile eminim her sayıda bizlere nostaljik duygular yaşatacak. İsteyen okurlarımıza resimlerin yüksek çözünürlükteki kayıtlarını e-mail ile ulaştırmaya çalışacağız. Bültenimize her zaman destek veren Sami Barki, gönderdiği Tsadik (Doğru) Sözler ile bizlere öz değerlerimizi sunuyor. Kendilerine teşekkür ediyorum. 2011 yılında yaşayacağımız her yarın için umutlarımızdan hiç vazgeçmeyelim. Her birini, bir evvelkinden daha güzel ve kaliteli yaşayabilmek için çaba sarfedelim. Bu çabalarımızla kendi yaşamımıza katabileceğimiz her güzellik, başta sevdiklerimize olmak üzere hale hale genişleyerek çevremize de yayılacaktır. Yeni yılda kendiniz ve sevdikleriniz için yüreğinizden dolup taşan tüm güzel dileklerinizin gerçekleşmesini diliyorum. Sağlık ve mutlulukla kalın!.. - 3 - Bu sayımızda EskiYeni köşesi ile Moris Şaul Nice güzel yıllara!.. Başkandan Jak Kaya İzmir Musevi Cemaati Başkanı Hayim Eskenazi, Efrayim Kohen, Natan Hayim, Sabi Jimi, Avram Sevinti, Mirey Eskenazi, Sami Azar, Rafael Algranati ve yedek üyelerimiz Moris Şaul, Binyamin Hazan ve Ester Cen. - 4 - Sevgili Kardeşlerim, 28 Kasım 2010 Pazar günü yapılan Cemaat Yönetimi Genel Kurul Toplantısı, 100 kişiyi aşkın bir katılımla yapıldı. Bu toplantıda cemaat yönetiminin geçen dönem yaptığı faaliyetlerle ilgili rapor okundu. Katılamayanların bilgi edinebilmesi açısından bu raporu bilgilerinize sunuyorum. Sevgili Kardeşlerim, *** Bugün görevini tamamlayan yönetim kurulumuz, Aralık 2007 de göreve geldi. Üyelerimizi size tanıtmak isterim: Avram Abuaf, Miryam Levi, Bu süre zarfında, hiç aksatmadan 15 günde bir toplandık. Cemaatin çok çeşitli konuları üzerinde çalıştık ve faydalı olmaya gayret ettik. Neler yaptığımızı kalın hatlar halinde özetlemek istiyorum. Cemaatin rutin işlevleri, yani yardımlar, dini personel ücretleri, havralarımızın bakımı, onarımı aksatılmadan yerine getirildi. Her Hamursuz bayramında İstanbul dan Matsa vs. getirtildi. Her bayramda 5 er sinagogumuz açıldı. Sizlere daha iyi hizmet verebilmek için misafir hocalarla kadrolarımız takviye edildi. Kaşer et ve tavuk hizmeti sürdürüldü. Şair Eşref te bulunan eski cemaat ofisi dairesi satıldığından, halen hizmet vermekte olduğumuz
Gündoğdu daki ofis dairesi, okul derneği tarafından satın alınarak cüzi bir kira karşılığı cemaat yönetimine tahsis edildi. Böylece çok daha konforlu ve güzel bir ofise kavuştuk. Aynı şekilde Sunday School umuz da 26 Ağustos taki yeni dairesine taşındı. Kurumlarımız ile çok yakın ilişkiler sürdürüldü. Arkadaşımız Rafael Algranati nin girişimi ile cenazelerde bağış yapanların isimlerinin yazılabileceği çelenkler, Kültür Derneğimize önemli bir gelir kaynağı teşkil etti ve ilginizi bekliyor. Kültür Derneğimizin mülkünün ½ hissesi yıllardan beri Ebi Gomel kardeşimizin üzerinde idi. Yaptığımız görüşmeler sonucu bu hisseyi önümüzdeki günlerde Kültür Derneğine hibe ederek tapunun tamamının derneğimize ait olması sağlanacak. Bu meyanda, yurt dışında yaşayan bu kardeşimizin yardım ve desteklerinden dolayı şükranlarımızı sunuyoruz. Şaar Aşamayim in çevre güvenlik tesisinin birinci kısmı tamamlandı. Ticaret Odasında Türkiye Sinagogları Fotoğraf Sergisi Hahambaşımızın katılımı ile açıldı. Beth İsrael deki mütevazı müzemiz, bazı kardeşlerimizin, özellikle Avram Abuaf kardeşimizin verdikleri objelerle daha da zenginleşti ve sürekli ziyarete açık tutuldu. Müzikli Hamera yemeği yapıldı. Beth-İsrael de büyük topluma açık olarak, protokolün de katılımı ile Linet Şaul ve arkadaşının konseri çok beğenildi. Böylece bu güzel mekânımızın, sanat ve kültür faaliyetlerinde kullanılmasının yolu açıldı. İhracatçılarımızın üretimlerine kaşer belgesi verilmesi uygulaması Ezel Roditi ve Moti Hoca tarafından yürütüldü. Yine Rafael Algranati kardeşimizin ön ayak olduğu ve bizzat yürüttüğü DIYALoG dergisinin yayınları devam ediyor. Cemaatin iletişim boşluğunu dolduran bu yayın, gerek İstanbul da - 5 - gerekse yurt dışında ilgi ile izleniyor. Ciddi bir çalışma yapan Rafael Algranati ve ekibine şükranlarımızı sunuyoruz. Cemaatimiz, İstanbul Cemaati ile yakın ilişkiler içinde bulunuyor. Paylaştığımız ve aksettirdiğimiz tüm sorunlarımıza yakın ilgi gösteren Başkan Sami Herman a, eski Başkan Silvyo Ovadya ya, Onursal Başkan Bensiyon Pinto ya, Orahayim Hastanesi yönetim kurulu başkanı Elyo Medina ve arkadaşlarına, İstanbul daki İzmirli gençlerle yakından ilgilenen gençlik masası başkanı Tuna Alkan a sonsuz teşekkürlerimiz var. İsrail devleti temsilcileri Büyükelçi Gaby Levi ve Başkonsolos Moşe Kamhi ile sürekli irtibatımız var ve her fırsatta karşılıklı ziyaretler yaptık. Geçen yaz, Devlet Bakanı ve Başmüzakereci Egemen Bağış ile bir araya geldik ve kendisine önemli sorunlarımızı içeren bir dosya verdik. Sevgili Dostlar, Mesaimizin bir kısmını İzmir Cemaatinin hukuki sorunları ile ilgili çalışmalar teşkil etti. Son çıkan DIYALoG da, bu sorunları etraflıca anlatan bir yazı yazmıştım. Cemaatin bir tüzel kişiliği olmayışı, buna karşılık çok değerli bir kültür mirası teşkil eden sinagogların mülkiyet durumu, çözüm bekleyen önemli sorunlarımızdandır. İstanbul Cemaatinin avukatları eşliğinde, Vakıflar Genel Müdürlüğü üst düzey yöneticilerine, Genel Müdürün bizzat kendisine, başbakan yardımcısı Sn. Bülent Arınç a ziyaretler yaptık ve sorunlarımızı anlattık. Bu konuda İstanbul avukatları Nedim Karako, Ester Zonana ve Şemi Levi ye teşekkür ediyorum. Bu sinagogların restorasyonları konusunda, Büyükşehir Belediyesi Bet İllel sinagogunun restorasyonunu üstlendi ve projeyi Anıtlar Kurulundan geçirdi. Konak Belediyesi eski Haham Evi nin restorasyon projelerini hazırlıyor. - 6 -
İsrail de bulunan ve İzmir in bu değerli hazinesine hayran olan Kiryati Vakfı ve ilgilisi Dita Kiryati ile çeşitli temaslarımız oldu. Birbirine çok yakın bulunan altı sinagogumuzun (Hevra, Ets Hayim, Şalom, Algazi, Sinyora, Forestero) bir Yahudi müzeleri kompleksi halinde restore edilmesi fikri üzerinde İzmir de Konak Belediyesi ile, Amerika da İzmir dostları grupları ve ABD nin bu konudaki yardım fonu yöneticileri ile çalışmalar devam ediyor. Geçtiğimiz dönemde bizi en çok işgal eden konu, Karataş Hastanesi oldu. Yönetim Kurulunun istifası üzerine, Cemaat yöneticileri bizlerden beş kişi, yeni yönetimi teşkil etmeye mecbur olduk ve diyebilirim ki mesaimizin en büyük bölümü hastaneye tahsis edildi. Kiralama işi olmayınca yeniden yapılandırmaya eğildik. Avram Hasan arkadaşımızı yönetici müüdür atadık. Sonuç olarak aylık bilançolarda artık zarar yerine kârları görmeye başladık. İnşallah bu trend sürer ve bu asırlık eser hizmetlerine devam eder. İfade etmek isterim ki bütün bu çalışmalar, çok ahenkli ve özverili yönetim kurulu çalışmaları ile oldu. Yukarıda isimlerini saydığım kardeşlerime sonsuz şükranlar sunuyorum. Kurumlarımızın gönüllü çalışan insanlarına, yani Kabristan Derneği üyelerine, Talmud Tora Derneği üyelerine, Liga Derneği üyelerine, İyiniyet grubu üyelerine, Sunday School üyelerine, Karataş Hastanesi Kadınlar Kolu üyelerine, Havralarımızın yöneticileri ve hocalarımıza, çalışanlarımız Moiz Malki ve Jak Palombo ya teşekkür ederiz. Son son olarak kisbasını ödeyen, cemaate destek sağlayan siz hayırsever kardeşlerime teşekkür ederim. - 7 - Haberler uymayan öğrenim planlarında ısrarcı olmamalarını önerdi. - 8 - Ceki Hazan dan Yaşam Boyu Eğitim" Semineri Renin Eliş - İzmir İzmir Kültür Derneği, cemaatimizin genç kardeşlerinden Ceki Hazan ın seminerine ev sahipliği yaptı. Hazan, 27 Ekim Çarşamba akşamı dernek lokalinde kendi deneyimlerinden yola çıkarak yüksek eğitim fırsatları ile ilgili aydınlatıcı bilgilerini toplumumuz ile paylaştı. Gisel & Alberto Hazan çiftinin evlatları olan Ceki, eğitim hayatı süresince kendi ile ilgili aldığı tüm kararları ailesinin hep desteklediğini belirtirken, ailelerin çocuklarının duygu ve düşünce dünyasına Kendisinin yaşam boyu eğitim prensibi ile kişisel araştırmaları yaparken farklı ülkelerde öğrenim görme şansı olmuş. Ceki Hazan, Londra Üniversitesinde bir yıl süren akademik hazırlık
- 9 - yılının ardından, sosyoloji-siyaset-uluslararası hukuk eğitimi için Hollanda'ya gitmiş. Son eğitim yılını, değişim programıyla Kanada'da geçiren Hazan, önümüzdeki yıl doktora için ABD'ye başvuruyor. Göç ve mültecilik üzerine çalışmalarını yoğunlaştıran Hazan, halen Avrupa Birlğinin bazı komisyonlarıyla çalışmalarını sürdürüyor. Edirne deki Büyük Sinagogun Restorasyonu için İlk Adım Farklı ülkelerde, değişik kültürlerle öğrenim görmenin zorluklarını, kazanımlarını dinleyicilerle paylaştı. Aynı konferansı, 7 Kasım tarihinde gençlere sunan Ceki Hazan kardeşimiz, genç yaşına rağmen idealist ve olgun düşünceleriyle, aydınlatıcı görüşleriyle kendisini dinleyenlerin beğenisini toplarken, gençlere farklı bir kapı aralamanın yollarını gösterdi. Musevi Cemaati için önemli bir ibadethane olan Edirne deki büyük Sinagogun restarasyonu için yapılan ihale sonuçlandı. 2012 de restorasyonun tamamlanmasının ardından Edirne, 3 dini kucaklayan bir hoşgörü kenti görünümüne bürünecek. Musevi cemaati için önemli bir ibadethane olan Edirne'deki Büyük Sinagogun restorasyonu için ilk adım atıldı. AA muhabirinin aldığı bilgiye göre, uzun yıllar terk edilmiş bir görünüme sahip sinagogun restorasyonu Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından 3 milyon 700 bin liraya ihale edilerek, firmaya yer teslimi yapıldı. Onarım kapsamında sinagogun içinde yer alan kullanılamaz durumdaki malzemeler sökülerek kaldırılacak, taşıyıcı sistemi ise çelik konstrüksiyon olarak inşa edilecek. Restorasyon kapsamında binanın orijinal yapısını korumak için yığma tuğla kullanılmasına karar verilirken tavanların ''Bağdadi'' tekniği ile yapılarak tüm yüzeylerin sıvanacağı öğrenildi. 2012 yılında restorasyonun tamamlanmasının ardından Edirne, 3 dini kucaklayan bir hoşgörü kenti görünümüne bürünecek. AVRUPA'NIN 3. BÜYÜK SİNAGOGU Bir Osmanlı başkenti olan Edirne'de dini ve insani hoşgörünün simgelerinden olan Büyük Sinagog, 1905 yılında yaşanan ve ''Harik-i Kebir'' (Büyük Yangın) olarak isimlendirilen yangında yok olan 13 ayrı sinagogun yerine Padişah 2. Abdülhamit'in fermanıyla yapılarak, 1907'de ibadete açıldı. Fransız mimar France Depre tarafından Viyana Sinagogu örnek alınarak projelendirilen yapının büyük bir bölümü aradan geçen süre içinde tahrip oldu. Trakya Üniversitesi'nin geçmiş dönemde restorasyonunu üstlenerek kültürel amaçlı kullanma isteğine sıcak bakılmasının ardından üniversiteye tahsis edilen bina Yahudi cemaatinin tepkisi üzerine yeniden Vakıflar Genel Müdürlüğü'ne devredilmişti. İnsanlar bir kırmızı gül peşinde koşarken ayakları altında ezilen papatyaları görmezler. - 10 -
İzmir de Hanuka Bayramı Kutlamaları Renin Eliş - İzmir Hanuka Bayramı İzmir'de farklı etkinliklerle kutlandı. Liga gençliği, 4 Aralık Cumartesi akşamı, dernek çatısı altında yapılan Hanuka partisinde bir araya geldi. Gençler, Hanuka bayramı ile ilgili bilgilenirken, çeşitli aktiviteler ve yarışmalarla eğlendiler. Bir başka etkinlik de, 5 Aralık Pazar günü Kordon otelde Liga Yönetim Kurulu tarafından düzenlenen Brunch buluşmasıydı. Yoğun katılımın olduğu kutlamada, Sunday School'a devam eden minik kardeşlerimiz, Hanuka nın tarihçesini anlatan bir gösteri yaptılar. Gönüllü öğretmenlerimizin yaratıcı emekleriyle ortaya çıkan bu gösteri katılanların beğenisini kazandı. Farklı yaş gruplarının dans şovları ve çocuklarımız arasında düzenlenen En güzel Hanukiya Tasarım Yarışması oldukça ilgi çekti. Tüm katılımcılar, başarı belgesi ile onurlandırılırken, dereceye girenlere ödülleri verildi. İzmirlilerin yoğun ilgisi ve tekrar birlikte olmanın mutluluğu ile Hanuka Bayramı coşku ile kutlandı. - 11 - İzmir Büyükşehir Belediyesi Tenis Turnuvası Sona Erdi Renin Eliş - İzmir Beki Şikar ın Doğum Günü - 12 - Kültürpark Tenis Kulübunde yapılan İzmir Büyükşehir Tenis Turnuvasında 35+ Bayanlar ve Yeni Başlayan Bayanlar kategorilerinde cemaatimizin başarılı sporcularından Stella Teri iki ayrı şampiyonluk kupasını kazandı. Aynı turnuvada, cemaatimizin başarılı genç iş adamlarından İzzet Kohen de Centilmenlik Kupasını kazanarak hepimize gurur kaynağı oldular. Stella Teri ve İzzet Kohen e başarılarının devamını diliyoruz. Düzenlediği mükemmel organizasyonlarla özel kutlamalarımızı unutulmaz bir güne dönüştüren, cemaatimizin faal üyesi ve başarılı işhanımı arkadaşımız Beki Şikar 40. doğum gününü yakın dostlarıyla birlikte kutladı. Sıcak ve samimi bir ortamda gerçekleşen doğum gününde herkes çok eğlendi. Yeni yaşına giren kardeşimizi kutluyor, kendisine ve ailesine daha nice sağlık, mutluluk dolu yıllar diliyoruz.
Prof. Aron Aji Bilkent Üniversitesi ndeki Bilge Karasu Sempozyumunda Baş Konuşmacıydı Bilkent Üniversitesi Türk Edebiyatı Merkezi nde 13-14 Aralık tarihlerinde yirminci yüzyıl Türk edebiyatının en önemli yazarlarından Bilge Karasu nun (1930-1995) doğumunun seksen, ölümünün on beşinci yılı dolayısıyla uluslararası katılımlı bir sempozyum düzenlendi. Karasu nun yayıncısı Metis Yayınları ile ortaklaşa düzenlenen etkinlikte iki gün süresince edebiyatçılar, eleştirmenler ve yazarın dostları Bilge Karasu nun yazarlığını ve eserlerini ele alan konuşmalar yaptılar. Baş konuşmayı Bilge Karasu dan yaptığı çevirilerle 2004 te ABD nin en önemli çeviri ödülünü (National Translation Award) almış olan Davenport, St. Ambrose Üniversitesi, Fen ve Edebiyat Fakültesi (College of Arts and Sciences) dekanı Prof. Aron Aji yaptı. Dilde Özgürlük: Karasu nun Eserlerinde Yenilikçi Atılımlar konulu konuşmayı yapan, karşılaştırmalı edebiyat profesörü İzmir doğumlu Prof. Aron Aji, şu sıralarda Karasu nun Uzun Sürmüş Bir Günün Akşamı nı İngilizceye çeviriyor. Tecrübe insanın hayatta yaptığı hataların toplamıdır. - 13 - - 14 - Sevinti Ailesinin Mutlu Günü Renin Eliş - İzmir Gelinin İstanbullu olması nedeniyle törene çok sayıda İstanbullu misafir katıldı. Beth-İsrael sinagogundaki düğün seromonisinin ardından konuklar Sevinti ailesi tarafından Hilton otelinde önce geleneksel Kezada töreni ve akşamına neşe ve eğlence dolu bir düğünle ağırlandılar. Eğlencenin sabahın erken saatlerine kadar sürdüğü düğünden herkes çok mutlu ayrıldı. Yaşamlarını İzmir'de sürdürecek genç çifte ömür boyu mutlulular dileriz. Cemaatimizin başarılı iş adamı ve yöneticilerinden Avram Sevinti ile eşi Rozi Sevinti nin büyük oğulları Mark ve Julie'nin düğün töreni seçkin ve kalabalık bir davetli topluluğu huzurunda 19 Aralık 2010 Pazar günü gerçekleşti. Dünyada paylaşıldıkça büyüyen tek şey sevgidir. Hadi o zaman paylaşalım.
Cemaatimizde Dinsel Eğitim Faaliyetleri Bir kesim tarafından pek bilinmese de cemaatimizde birçok dinsel eğitim faaliyeti Sayın Moti Katan ın önderliğinde belirli bir program içinde uzun süredir başarı ile sürdürülmektedir. Son zamanlarda bu yönde gitgide artmakta olan ilgi nedeni Moti Katan, isteyen kişi veya gruplara özel kurslar açmaktadır. Dileyen herkes tek başına veya gruplar kurarak bu kurslardan ücretsiz olarak yararlanabilir. Kabala Dersleri : Pazartesi ve Perşembe olmak üzere haftada iki gün iki ayrı gruba Kabala dersleri verilmektedir. Pazartesi grubu ikinci senesini doldurmaktadır. Perşembe grubu yoğun talep üzerine bu sene oluşturulmuş bir gruptur. İbranice Kursları : Haftada üç gün üç ayrı gruba İbranice dersleri verilmektedir. Uzun zamandır devam eden Pazartesi grubu ileri seviyelere ulaşmış bir gruptur. Salı akşamları ve Perşembe öğlenleri ise yeni başlayanlar için açılmış olan grupların çalışmaları keyifli bir ortamda başarı ile sürdürülmektedir. Haftanın Peraşası : Her Şabat 11.00 12.30 arası, haftanın peraşası ve yorumlarının tartışıldığı bir grup çalışmalarını sürdürmektedir. Tikun : Her Roş Hodeş arifesi, Rav Palaçi ve diğer ravlar Gürçeşme Kabristanında ziyaret edilerek tikun yapılmakta ve isteyenler mikve ye girmektedir. Tüm cemaat üyelerimize açık olan bu etkinlikte ücretsiz ulaşım ve kahvaltı sağlanmaktadır. Dersler Moti ve Süzet Katan ın Alsancak taki evlerinde düzenlenmektedir. İlgi duyanların 4650254 numaralı telefondan Süzet Hanım veya Moti Hoca ya ulaşmaları yeterlidir. Kapıları herkese iyi niyet ve güleryüzlülükle açıktır. - 15 - İzmir de Moris Bencuya Otistik Çocuklar Eğitim Merkezi Bu eğitim yılının başlamasıyla birlikte İzmir Yenişehir de hizmete giren, İzmir Musevi Cemaati eski Başkanı nın tadilat ve donanım masraflarını karşıladığı ve kendi adını taşıyan Moris Bencuya Otistik Çocuklar Eğitim Merkezi, otistik çocukları olan İzmirli ailelerde sevinç yarattı Engellilere Yaşam ve Özel Eğitim Derneği nin kendisine getirdiği teklifi severek kabul ettiğini belirten Bencuya, Duyarlı bir insan olarak bütün amacım insanların ömrünü uzatıp onlara yardım etmek. Okul, iş yerime çok yakın. Bağış teklifi geldikten sonra okulu daha yakından inceledim ve hemen bağış yapmaya karar verdim. Engelli çocukların eğitimine katkı yapmak beni ayrıca heyecanlandırıyor. Okula desteğimi sürdüreceğim. Okulun en iyi şekilde eğitim vermesi için elimden geleni yapacağım dedi. İzmir Yenişehir semtinde bulunan okul, üç dönüm araziye üç ayrı bina olarak, 1957 yılında yapılmış. Uzun yıllar Ziya Gökalp İlköğretim Okulu olarak hizmet vermekteydi. Ancak bölgedeki öğrenci sayısının azalması ile son yıllarda kullanılmayan ön binanın Otistik Çocuklar Eğitim Merkezi olarak değerlendirilmesine karar verildi. Konuyla ilgili olarak Engelliler Yaşam ve Özel Eğitim Derneği (EYADER) ile İzmir Valiliği arasında 21.01.2010 tarihinde bir protokol imzalandı. Moris Bencuya, İzmir Valiliği ve Milli Eğitim Müdürlüğü oluruyla dernek ile yaptığı protokolle binanın tadilat ve donanım masraflarını karşılayarak okulun kısa bir sürede tamamlanıp eğitime açılmasını sağladı. Moris Bencuya Otistik Çocuklar Eğitim Merkezi, İzmir merkezde otistik çocuklara eğitim veren tek bağımsız devlet okulu. - 16 -
İÇİMİZDEN DOĞUM Sara & Yusuf Nahmias kızları Simha Suzi Nahmias 16 Aralık 2010 Renin Eliş / İzmir Anna Dozetos Cemaatimizin büyüklerinden Anna Dozetos, geçirdiği kalça ameliyatının komplikasyonu olduğu düşünülen bir akciğer ambolisi nedeni ile hastaneye yatırılarak tedavisine başlandı. Kendisine geçmiş olsun diyor acil şifalar diliyoruz. Ruben Benadava Kabristan Derneğimizin çok değerli başkanı Sayın Ruben Benadava, geçirdiği bir kalp yetmezliği nedeni ile hastahanede müşahade altına alındı. - 17 - GEÇMİŞ OLSUN!.. Jak Kaya Cemaat Başkanımızın birkaç ay önce geçirdiği önemli ameliyatın ardından, 6 Aralık 2010 Pazartesi günü, başarılı bir düzeltme ameliyatı geçirerek tamamı ile sağlığına kavuştu. Kendisine geçmiş olsun diyoruz. Kendisine geçmiş olsun diyor, acil şifalar diliyoruz. Röne Talvi Kalp damarlarındaki tıkanıklık nedeniyle bir müdahele geçiren Röne Talvi ye geçmiş olsun diyor, bir an önce sağlığına kavuşmasını diliyoruz. - 18 - Aramızdan Ayrılanlar Rabi Galanti 30 Ekim 2010 Yıldız Estreya Arditi 07 Kasım 2010 Alegra Kastro 09 Kasım 2010 Dora Donna Kohen 21 Kasım 2010 Raşel Esin Eskenazi 23 Kasım 2010 Flora Bonomo 05 Aralık 2010 Nino Danon - İsrael 17 Aralık 2010 Alber Taranto 22 Aralık 2010 İzak Roditi 23 Aralık 2010 Baruh Dayan Aemet!..
- 19 - Kurumlarımız Cemaat Yönetim Kurulu Değerli İzmirliler, 28 Kasım 2010 Pazar günü Alsancak Şaar Aşamayim sinagogunda yapılmış olan İzmir Musevi Cemaati Genel Kurul toplantısında üç yıllık görev süresini dolduran Yönetim Kurulumuzun seçimleri yenilenmiştir. Seçime katılan Jak Kaya başkanlığındaki liste oy çokluğu ile seçimleri tekrar kazanmıştır. Göstermiş olduğunuz güvene teşekkür ederiz. Seçimlerden hemen sonra ilk toplantısını yaparak yeni çalışma dönemi için görev bölümü yapan yeni yönetim kurulumuzun görev dağılımı aşağıdaki şekildedir. Başkan Başkan Vekili Sekreter Sayman Kisba Güvenlik Üye Üye Üye Üye Üye Yedek Üye Yedek Üye Yedek Üye Denetçi Denetçi Denetçi : Jak Kaya : Avram Abuaf : Mirey Eskenazi : Hayim Eskenazi : Binyamin Hazan : Sabi Jimi : Sami Azar : Natan Hayim : Avram Abuaf : Efraim Kohen : Miryam Levi : Moris Şaul : Alp Habif : Münir Mercan : İzak Strugo : Jak Galiko : Pepo Arditi Liga İyi Niyet - 20 - Değerli İzmirliler, Liga olarak Kasım ve Aralık aylarında aylarında da faaliyetlerimize yoğun olarak devam ettik. Sevgili VİOLET ALALUF ve ortağı SUMRU GÜNEŞ bizleri, kişisel gelişimimiz için verdikleri seminerle aydınlattılar. Ayrıca kasım ayında HANUKA bayramımızı kutladık. Düzenlenen Hanuka yemeği ve Sunday School çocuklarımızın gösterileriyle bayramımızı neşe içinde geçirdik. Ayrıca gençlerimiz Liga da tertipledikleri parti ile Hanuka bayramını coşku ile kutladılar. Yaklaşmakta olan Tu Bişvat Frutas bayramının hazırlıklarına da başlamış bulunuyoruz. Grubumuzca; Berit, doğum, düğün, bayram, barmitzva, bat-mitzva, sağlık, her türlü kutlama ve başsağlığı dilekleriniz için kart gönderimleri yapılmakta olup mezuza satışlarımız da devam etmektedir. Ayrıca, şabat mumu seti satışlarına başlanmıştır. Setimiz, bir aylık şabat mumu, 2 tane tealight mumluk ve Şabat mumu berahasını içermektedir. Yaklaşmakta olan bayramlar için çalışmalarımız devam etmekte olup bu sene sizlere farklı, modern ve dikkat çekici ürünler sunacağız. Bu dönemde işsiz durumda olan ve maddi zorluk çeken kişilere yardım etmek hepimizin görevidir. Bu bilinçle, birlik ve beraberliğimizin hiçbir zaman bozulmamasını diliyor hepinize mutlu ve huzurlu bir 2011 diliyoruz.
Sunday School Beth Hayim - 21 - Çocuklarımızla çalışmalarımız Perşembe ve Cuma akşamları devam ediyor. Geçtiğimiz ay Kültür Derneğimizle birlikte Hanuka faaliyetini düzenledik ve Işıklar bayramımızı güzel bir şekilde kutladık. Önümüzde Tu Bishvat bayramımız var, çocuklarımızla bayramın ruhuna uygun bir şekilde kutlamamızı yapacağız. Çalışmalarımızın verimli ve devamlı olması için velilerimizin desteğine her zaman ihtiyacımız var. Beraberce daha nice başarılara imza atmayı diliyoruz. Değerli Kardeşlerimiz, Kasım ve Aralık aylarında, hepimizi derin acılara sevkeden çok sayıda cemaat mensubumuzun kayıplarını yaşadık. Altındağ Kabristanındaki yeni bölümün alt yapı çalışmalarına hızla devam edilmekte. Geçirdiği bir kalp yetmezliği nedeni ile hastanede müşahede altına alınan Başkanımız Ruben Benadava ya acil şifalar diliyoruz. Cemaat mensuplarımızın yeni takvim yılını kutluyor, sağlık ve mutluluklar diliyoruz. Azil Karataş Hastanesi - 22 - Kış mevsimi Azilde kalan yaşlılarımız için daha hareketli bir mevsim!.. Hergün kadınlar kolunun ziyaretleri, sıkça düzenlenen yemekler, çevreden katılan cemaat mensupları ile birlikte düzenlenen Şabat sofraları, gerçek ziyafetler gibi neşe içinde geçiyor. Yemek sonraları birlikte içilen kahve ve sohbetler onları çok mutlu ediyor. Son olarak Hanuka bayramı kutlamalarına Kadınlar kolu ile birlikte yaşlılarımızın eş ve dostları da katıldı. Yeni yıl kutlaması 30 Aralık Perşembe günü K.kolu ile beraber yapıldı. Talmud Tora Bu kurumumuzdan bültenimize bilgilendirme yazısı ulaşmamıştır. Bu kış Kadınlar koluna, Kültür Derneğinin faal üyelerinden PERLA ÖZONUR da katılmıştır. Kendisine aramıza hoşgeldin diyoruz. Yaşlılarımız ile birlikte Kadınlar kolumuz, 2011 yılının hepimize sağlık ve mutluluk getirmesini diliyoruz. Bu kurumumuzdan bültenimize bilgilendirme yazısı ulaşmamıştır.
İzmir e İz Bırakanlar Sarit Bonfil Nesim Levi Bayraklı (1849 İzmir - 1926 Paris) 1900 lü yılların başında, gelişmekte olan İzmir e kalıcı eserler kazandıran Nesim Levi Bayraklı yı hayırsever bir işadamı olarak tanıyoruz. Karataş Hastanesi nin kurulması için evini bağışlayan, Asansör Kulesi ni inşa ettiren, kente sinagoglar yaptıran yardımsever İzmirli... Bugün her Asansör Kulesi ne gidişimizde giriş kapısının üstündeki Fransızca kitabede adını okuyor, Karataş Hastanesi ne uğradığımızda eski binada, antik bir sütun üzerinde duran büstünü görüyoruz. Ama onun hakkında bundan başka neler biliyoruz acaba? İlginçtir ki bir semtin, hatta bir kentin kaderini değiştiren bu etkin kişinin ayrıntılı biyografisine sahip değiliz. Arşivlerden birtakım tarihi bilgiler edinmek mümkünse de, Nesim Levi ye dair birçok bilgi sözlü aktarmalarla günümüze geldi. Ulaştığımız kaynaklardan edindiğimiz bilgileri derleyerek sis perdesini biraz olsun aralamak ve bu değerli İzmirliyi bir kez daha anmak istedik. Nesim Levi Bayraklı nın İzmir e katkılarını daha iyi anlayabilmek için o dönemin Yahudi - 23 - cemaatinin durumuna bir göz atmak gerekir. On sekizinci yüzyılın ikinci yarısında İzmir şehrinin gelişmeye başlaması ile birlikte Musevi cemaatinde bazı sosyal değişiklikler görüldü. Daha önceki sosyo-ekonomik çöküş döneminden sonra cemaat üyeleri şehrin ticari potansiyelinden tekrar önemli paylar almaya başladılar. İzmir de Musevi Burjuva sınıfı oluştu. Bu yeni sınıfın büyük kısmı Tilkilik ve Mezarlıkbaşı ndaki geleneksel Musevi mahallesinden taşındı. Pek azı zamanın önemli kısmı Frenk mahallesine göçtü, önemli kısmı şehrin batısındaki Karataş, Karantina, Göztepe yönünde yerleşti. Nesim Levi Bayraklı bu burjuvalardan biriydi. Önceleri Salhane de deniz kenarında oturduğu, sonra yukarı Karataş a taşındığı söyleniyor. 1905 te kentin nüfusunun 250 bin kişiyi aştığı, buna karşın Yahudi nüfusun 25 binlere ulaştığı tahmin ediliyor. Karataş a yerleşen Yahudi sayısı ise sürekli artmaktaydı. Doğal olarak bu semtteki mevcut sinagoglar yetersiz gelmeye başladı, burada yaşayanların günlük ihtiyaçlarından doğan eksiklikler baş gösterdi. Hayırsever işadamı Nesim Levi işte tam bu noktada devreye girdi. Nesim Levi nin soyadındaki Bayraklı ilavesinin sebebi bile kesin olarak bilinmiyor. Kimi kaynaklara göre zamanın Frenk Mahallesi ndeki Bayraklı mağazasının sahibi olduğu için bu adla anılıyordu. (Bora, s.151) Sözlü kaynaklar ise bu lakabı dükkânının önünde asılı duran Türk Bayrağıyla ya da dükkândaki bayrak satışı ile ilişkilendiriyor. Sebebi her ne olursa olsun, arşivlerden, eski gazetelerden elde edilen bilgilerin de doğruladığı gibi Nesim Levi kentteki hemen her türlü yardım faaliyetine katılan, kentin sosyo ekonomik kalkınması için çaba gösteren varlıklı bir tüccardı. Nesim Levi nin, Coya Judith Albagli ile evliliğinden yedi çocuğu oldu. Rafael, İzak, Jozef, Moris, Roza, Kaden ve Ester. (Alain Farhi soyağacı çalışması) Ailesiyle Fransa ya göç ettiği biliniyor. Ancak yılı belirsiz. Onun kentte izleyebildiğimiz ilk faaliyetleri - 24 -
Karataş 'ta Bet Levi ve Yukarı Karataş'ta Bet Ester (kızının ismi) adlı iki küçük sinagog inşa ettirmesi. Bu iki sinagog ihtiyaca cevap vermeyince, yeni bir sinagog inşası, yer ve tahsisi için Vilayet Makamı na başvurulur. Bu dilekçede Nesim Levi nin imzası vardır. Başvuruya 14 Şubat 1320 (1904) 'de olumlu cevap verilir ve ruhsat niteliği taşıyan Sultan II. Abdülhamit 'in fermanı ile cemaat tarafından satın alınarak üzerinde sinagog yapılmak üzere bir devlet arazisi tahsis edilir. Nesim Levi nin yapımına maddi destek verdiği Bet İsrael Sinagogu 1907 de hizmete açılır. Nesim Levi nin İzmir e armağan ettiği asansörün yapımı ile ilgili tek tarihsel belge, kulenin birinci kademesinin ön yüzündeki Fransızca ve İbranice kitabedir. Ascenseur construit par Nessim Levi, 1907. Akla hemen şu soru geliyor: Nesim Levi hangi yetkiyle bu alanın sahibi olmuş ve üzerine Asansör Kulesi ni yaptırmıştı? Bugün Mithatpaşa Caddesi ile 40 metre yukarıdaki Halil Rıfat paşa arasında bulunan kot farkı kentin gelişmeye başladığı 1860 lı yıllara kadar yoktu ve taş ocağı olarak kullanılan bu kayalık tepe denize kadar inmekteydi. Ticari aktivitenin artmasıyla liman gereksinimi ortaya çıkınca bir rıhtım ve liman inşaatına başlandı. 1868 de başlayan inşaat ve dolgu için Karataş taki kayalıkların kullanılmış olduğu düşünülüyor. Bu rıhtım ve dolgu işinde rolü olduğu ileri sürülen Nesim Levi Bayraklı ya asansörün bulunduğu mevki, İzmir i ziyaret eden Sultan Abdülaziz tarafından liman inşaatındaki başarılarından dolayı hibe edildi. (Dr.M.Murat Erdim) - 25 - Nesim Levi nin okuryazar olmadığı ancak zeki ve ileri görüşlü olduğu söyleniyor. Sık sık Paris e gittiği için yenilikleri izleme, ufkunu genişletme olanağı buldu. Asansörü ilk olarak orada gördü. Bu ulaşım aracının Mithatpaşa Caddesi ile Halil Rıfat Paşa Caddesi (Yukarı Karataş) arasındaki 155 basamağı, özellikle yağmurlu günlerde ve geceleri kat etmekte zorlanan halkın yaşamını kolaylaştıracağını düşündü. Aralarında 40 metrelik yükseklik farkı olan iki semti birleştirmek için kolları sıvadı. 1907 de Paris ve İtalya dan getirttiği mühendislere çizdirdiği plana göre, eski taş ocağının bulunduğu kayalık alana Asansör Kulesi ni inşa ettirdi. O dönemde günde yaklaşık 1000 kişinin yararlandığı asansör, suyla çalışıyordu. Asansörün 1942 de vergi borcunu ödeyemeyen Levi nin varisleri tarafından Şerif Remzi Reyent e satıldığı biliniyor. Burada önemli bir noktaya dikkat çekmek gerekir. Bu tarihe kadar Asansör çeşitli şahıslara kiraya verildi ve kiradan elde edilen, Karataş Hastanesi nin başlıca gelir kaynaklarından birini oluşturdu. (Bora, s.78) Bildiğiniz üzere Asansör, 1983'de İzmir Büyükşehir Belediye'sine bağışlandı. Nesim Levi nin o dönem Aydın Vilayeti nin merkezi olan İzmir in kalkınması için de önemli çalışmaları olduğunu görüyoruz. Asansörün hizmete girdiği 1907 yılının mayıs ayında, Vilayet İdare Meclisi Üyeliğine seçildi ve iki yıl bu görevi sürdürdü. II. Meşrutiyetin ilanından sonra İttihat ve Terakki, Osmanlı Sanayini geliştirmek için birtakım önlemler almaktaydı. Yahudilerin bu sektördeki girişimleriyle ilgili iki gazete haberi de Nesim Levi ile ilgili. 1908 yılının ocak ayında, Frenk mahallesinde bulunan İplikçiyan Mağazasının üst katındaki dairede Sanayi Kulübü açma izni aldı. Kulübün amacı, İzmir tüccarının batının ticaret âlemiyle ilişki kurmasını sağlamaktı. Kulüp, yerli veya yabancı bütün tüccarlara bilgi vererek hizmet edecekti. 1909 yılında ise Nesim Levi, Sanayi Sergisi düzenlemek üzere görevlendirildi. Nesim Levi nin bu görevi üstlenince tüm vilayeti dolaşarak birçok iş yerini ziyaret ettiği sanılıyor. (Bora, s.151) Ancak - 26 -