DEVELOPING OFFICE MACHINERY TECHNICIANS OCCAPATION STANDARD

5. Uluslararası İleri Teknolojiler Sempozyumu (IATS 09), 13-15 Mayıs 2009, Karabük, Türkiye BÜRO MAKİNELERİ TEKNİSYENİ MESLEK STANDARDI GELİŞTİRME DEVELOPING OFFICE MACHINERY TECHNICIANS OCCAPATION STANDARD Beyza ALCAN a, *, Haydar BATTALOĞLU b, Mustafa KÖROĞLU c, Veysel ALCAN d ve Fecir DURAN e a, Ulus Endüstri Meslek Lisesi, Ankara,Türkiye, E-posta: beyzaalcan@meb.gov.tr b Dikmen Endüstri Meslek Lisesi Ankara,Türkiye,E-posta: battalogluhaydar@gmail.com c MEB Projeler Koordinasyon Merkezi Başkanlığı 06500 Ankara,Türkiye, E-posta: mkoroglu@meb.gov.tr d Dikmen Endüstri Meslek Lisesi Ankara,Türkiye E-posta: alcanveysel@hotmail.com e Gazi Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Elektronik Bilgisayar Bölümü Ankara,Türkiye, E-posta:fduran@gazi.edu.tr Özet Meslek standartları, mesleki ve teknik eğitim müfredatlarını, bir mesleğin başarı ile yürütülebilmesi için gerekli olan nitelikleri belirlemektedir. Standartlar meslekte yeterlilik belgesi alabilmek için yapılacak sınavlarda aranacak ölçme ve değerlendirme ölçütlerini de belirlemektedir. Ülkemizde mesleki ve teknik eğitim mezunlarının, işletmelerin talep ettiği nitelikleri kazanması ve sürekli değişen işgücü ihtiyaçlarına duyarlı hale getirilebilmesi için bir dizi çalışmalar yapılmaktadır. Kalifiye büro makineleri teknik servis elemanına son yıllarda hızla gelişen ve yayılan büro makineleri sektöründe duyulan ihtiyaç hızla artmaktadır. Bu açıdan büro makineleri teknik servis elemanı sektörde önemli bir yere sahiptir. Büro makineleri teknik servis elemanı ve çalışma alanı ile ilgili olarak ülkemizde geniş kapsamlı bir yasa ve yönetmeliklerin olmaması dolayısıyla sektörde yetkisi ve bilgi yeterliliği olmayan çalışanlar önemli bir sorun oluşturmaktadır. Bu çalışma ile ülkemizdeki mesleki eğitimin etkinliğinin ve verimliliğini arttırılması için büro makineleri teknik servis elemanının standartları ve ihtiyaçları belirlenmektedir. Anahtar Kelimeler: Meslek Standardı, Büro Makineleri Teknisyeni Abstract Profession standards determine the required quality of professional and technical education curriculum for successfully executing. Standards determine quantification and evaluation of criterions in exam which will hold an examination, for taking professional compliance certificate. In our country a series studies are done for students that graduated from professional and technical education to get quality which companies want and sensitive for lack of continuously modifying working force. Recently lack of qualified office machine technician has been increased in rapidly developing and spanned sector of office machines. In this respect office machines technicians are important in sector. Workers who have poor acquirements and no authorization are important problem because in our country there is not wide- ranging law and public act about office machines technicians and their working area. With this study standards and necessities are determined for office machines technicians, for increasing activity and efficiency of professional education. Keywords: Occupation standard, Office machinery technician 1. Giriş Teknolojik gelişmeler yeni meslek alanları ortaya çıkarmaktadır. Bu gelişmeler ve yeni meslekler, hızla artan eğitimli insan kaynağı ihtiyacını meydana getirmektedir. Ülkelerin işsizlik sorununda ve iş gücü talebinde en büyük çözüm, mesleki ve teknik eğitimden geleceği düşüncesiyle, uluslar arası arenada mesleki eğitime yönelik çözüm önerileri geliştirilmekte, ortak projeler üretilmektedir [1].. Bu yaklaşım; iş piyasasının ihtiyaçlarına cevap verebilen, temel eğitim, genel orta öğretim ve yüksek öğretim sistemleri ile bütünlük içerisinde, modern, esnek ve kaliteli bir mesleki eğitim sisteminin oluşturulmasına alt yapı sağlayacaktır. Türkiye'de işgücü vasfının çok düşük olduğu ve işsizliğin en çok mesleki becerisi olmayanlar arasında yaygın olduğu bilinmektedir. Ekonomik ve sosyal kalkınmanın hızlandırılması, refahın artırılması ve ona bağlı olarak işsizliğin azaltılması için iş piyasasının talep ettiği nitelik ve nicelikte işgücünü sağlayacak bir sistem hayati önem taşımaktadır [1]. Çalışma hayatının ihtiyaç duyduğu insan kaynaklarının niteliklerinin tanımlanmasında, iş yaşamında geliştirilen ve benimsenen meslek standartları büyük önem taşımaktadır. Oluşan bu standartlara uygun insan yetiştirilmesi ve istihdamı ancak meslek standartları hazırlandıktan sonra gerçekleştirilebilecektir[2 3]. Bu çalışma ile işgücü piyasasında, belirli bir meslekte istihdam edilebilmek için işgücünde aranan mesleki yeterlilikler ortaya konmaktadır. Ayrıca bu yeterlilikleri ortaya koymakla; eğitim programcılarına müfredat hazırlamada yardımcı olmak, kişilerin, söz konusu mesleki yeterliliklerle donatılmasına yönelik olarak sunulan mesleki eğitim, meslek değiştirme, mesleki ilerleme gibi eğitim hizmetlerine destek verilmektedir. Eğitim ile iş yaşamı arasında sağlam köprüler kurularak, iş yaşamının eğitime ilgi, katılım ve katkısını artırmak, iş değiştirme ve işe yerleştirme faaliyetlerine yardımcı olmaktadır [3 7]. Mesleki yeterlilik belgelerine sahip işgücü istihdamının yaygınlaştırılmasıyla tüketiciye daha kaliteli mal ve hizmet sunulmasına destek vermek, mesleki yeterlilik belgesi sahibi nitelikli işgücü hareketliliğini artırmak ve uzun vadede işsizliğin azaltılmasına ve istihdamın geliştirilmesine katkıda bulunmaktır [5 6]. İhtiyaç duyulan yetişmiş ve nitelikli servis elemanının sürekli arttığı büro makineleri sektörü için nitelikli personel sıfatlarını tanımlanmak ve güncellemek gerekmektedir. Gerçekleştirilen bu çalışma ile Elektrik Elektronik Teknolojisi Alanı altında yer alan Büro Makineleri Teknik Servis Elemanı meslek dalında 4. seviyede (usta seviyesi) çalışan bir kişinin meslek tanımı yapılmaktadır. Elemanın IATS 09, Karabük Üniversitesi, Karabük, Türkiye

yapması gereken görev ve işlemler ile sahip olması gereken genel bilgi becerileri, tutum davranışları ve mesleki tanıtım bilgilerinin oluşturduğu taslak meslek standardı elde edilmektedir [4]. 2. Büro Makineleri Teknisyeni Büro makineleri teknisyeni fotokopi, priport, faks, yazıcı, ödeme kaydedici, çizici, para sayıcı, çok fonksiyonlu vb. cihazların kullanımını, her türlü elektrik-elektronik, mekanik arızalarını tespit etme ve onarım ile ilgili işleri belirli bir süre içerisinde yapma bilgi ve becerisine sahip nitelikli kişidir [4]. Mesleğin mevcut yasal düzenlemeleri 5362 Sayılı esnaf sanatkârlar meslek kuruluşları kanun, 3308 Sayılı çıraklık ve mesleki eğitim kanunu, 4857 Sayılı iş kanun ile yapılmaktadır. 2.1.Görevleri İş organizasyonu yapmak Cihaz montajı (kurulumu) yapmak Fotokopi cihazı arızasını gidermek Faks cihazı arızasını gidermek Yazıcı arızasını gidermek Tarayıcı arızasını gidermek Çizici arızasını gidermek Para sayma makinesi arızasını gidermek Hesap makinesi arızasını gidermek Ödeme kaydedici cihaz arızasını gidermek Evrak imha cihazının arızasını gidermek Çok fonksiyonlu cihazların arızasını gidermek Periyodik bakım yapmak Mesleki gelişime ilişkin faaliyetleri yürütmek 2.2.Meslek Elemanlarında Aranan Özellikler Meslekte çalışacak kişilerin tüm duyu organları işlevlerini tam olarak yerine getirmelidir. El becerisine dayalı bir meslek alanı olduğundan, el ve parmaklarını ustalıkla kullanabilmelidir. Ayrıca titizlik ve özen isteyen bir çalışma gerektirdiğinden kişinin sabırlı, dikkatli ve tedbirli olması gerekir. Mekanik konulara ilgili ve yetenekli, teknik resim çizme ve okuma becerisi gelişmiş alet ve makinelerle uğraşmaktan hoşlanan, sesleri ayırt edebilme yeteneğine sahip, ince ayrıntıları algılayabilen, ekip çalışmasına yatkın, sorumluluk duygusu gelişmiş, fen bilimleri, matematik, bilgisayar ve yabancı dil bilgisine sahip kişiler olması gerekir. Bunların yanında, otomasyon sistemleri, endüstriyel bakım onarım, güvenlik sistemleri, görüntü ve ses sitemleri dallarını seçecek kişilerin devre tasarım yeteneği ve matematiksel konulara ilgi duyan kişiler olmaları gerekir. Büro makineleri teknik servis elemanı ve çalışma alanı ile ilgili olarak ülkemizde geniş kapsamlı bir yasa ve yönetmeliklerin olmaması dolayısıyla sektörde yetkisi ve bilgi yeterliliği olmayan çalışanlar önemli bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır [4]. Ayrıca bir süreden beri elektronik sektöründe yayılan dijital yapı büro makinelerine da yansımakta ve mevcutta çalışan elemanların yerine yeterli ve bilgili elemanların geçmesini sağlamaktadır. Bu açıdan Büro makineleri teknik servis elemanı sektörde önemli bir yere sahiptir. Yazılı veya dijital iletişim sürdükçe, ticaret var oldukça bu sektördeki makineler var olacak ve teknik servisine de ihtiyaç olacaktır. Bütün bunlar değerlendirildiğinde önümüzdeki yıllarda Büro makineleri teknik servis elemanının önemi ve sektörün ihtiyacı daha da artacaktır. 2.3.Çalışma Ortamı ve Koşulları Büro makineleri teknik servis elemanları; çalışmalarını kendi bakım onarım merkezlerinde ya da iş yerlerinin, fabrikaların ofislerinde ve kapalı mekânlarında yürütürler. Gürültüden uzak ve çok ağır olmayan bir iş ortamına sahiplerdir. Ayrıca büro makinelerinin periyodik bakımlarının genelde firmaların kendi iş yerlerinde ve kısa sürede yapılması istediğinden sürekli hareket hâlindedirler. Meslek elemanının işbirliği içinde diğer elemanlar ise Tedarikçi, Kalıpçı, Hammadde satıcısı, Plastik işleme elemanı, Elektronik mühendisi, Bilgisayar mühendisi, Makine mühendisi, Elektrik tesisatçısı, Klimacı, Endüstriyel elektronik elemanları, Bilgisayar sistemleri teknik servis elemanı, Haberleşme sistemleri teknik servis elemanıdır. Meslek çalışanlarının hastalık riskleri şu şekilde sıralanabilir; para sayma makinelerinde bulaşıcı hastalık riski, kanserojen maddelere maruz kalma, elektrik akımına maruz kalma, kas ve iskelet sistemi rahatsızlıkları, göz bozuklukları, fotokopi cihazı ve lazer sistemli cihazların yaydığı ısı sonucu boğaz enfeksiyonları oluşabilmektedir. 2.4.Eğitim ve Kariyer Olanakları Eğitim ve kariyer açısından değerlendirildiğinde, büro makineleri teknisyenine yetkili firmalar ve distribütörler tarafından ürün kullanımı ve teknik servis hizmeti ile ilgili periyodik olarak hizmet içi eğitimler verilmektedir. Teknik kursların yanı sıra yabancı dil, insan ilişkileri ve halkla ilişkiler konularında kurslara katılabilmektedirler. Gerekli altyapıyı sahip olan elemanlar işyerinde daha üst düzey cihazlara teknik servis hizmeti vermektedir. Belirli bir tecrübeyi edindikten ve kendini kanıtladıktan sonra firma içerisindeki kariyer planlama ölçütlerine göre görev/pozisyon yükseltme hakkına sahip olmaktadırlar. Yeterli yabancı dili olan elemanlar yurtdışı eğitim ve kariyer imkânlarına da sahip olabilmektedirler. Büro makineleri teknisyeni dalında öğrenim gören öğrenciler, 2547 sayılı Kanunun 45.maddesine 4702 sayılı Kanun ile eklenen E bendi uyarınca [10] mezun olduklarında sınavsız yerleştirilebilecekleri meslek yüksek okulu programlarına geçebileceklerdir. Bu programlarda meslek yüksek okuluna devam eden öğrenciler, öğrenim süreleri sonunda girecekleri dikey geçiş sınavı ile belirlenen kontenjandan faydalanarak lisans programlarına geçiş yapabilirler. Lisans öğrenimine başlama hakkını elde eden öğrencilere üniversiteleri tarafından lisans öğrenimine hazırlık programı uygulanır. 3. Büro Makineleri Teknisyeni için Meslek Standardı Geliştirilmesi Gerçekleştirilen meslek standardındaki meslek tanımında; Büro Makineleri Teknisyeni fotokopi, priport, faks, yazıcı, ödeme kaydedici, çizici, para sayıcı, çok fonksiyonlu vb. cihazların kullanımını, her türlü elektrik-elektronik, mekanik arızalarını tespit etme ve onarım ile ilgili işleri belirli bir süre içerisinde yapma bilgi ve becerisine sahip nitelikli kişidir [4] diye ifadelendirilmiştir.

Çizelge 1. Büro makineleri teknisyeninin görevleri ve gerçekleştireceği işlemler A B C D E F G H I J K L M N GÖREVLER İŞ ORGANİZASYONU YAPMAK CİHAZ MONTAJI (KURULUMU) YAPMAK FOTOKOPİ CİHAZI ARIZASINI FAKS CİHAZI ARIZASINI YAZICI ARIZASINI TARAYICI ARIZASINI ÇİZİCİ ARIZASINI PARA SAYMA MAKİNESİ ARIZASINI HESAP MAKİNESİ ARIZASINI ÖDEME KAYDEDİCİ CİHAZ ARIZASINI EVRAK İMHA CİHAZININ ARIZASINI ÇOK FONKSİYONLU CİHAZLARIN ARIZASINI PERİYODİK BAKIM YAPMAK MESLEKİ GELİŞİME İLİŞKİN FAALİYETLERİ YÜRÜTMEK A01 A02 A03 A04 A05 A06 A07 B01 B02 B03 B04 C01 C02 C03 C04 C05 D01 D02 D03 D04 D05 E01 E02 E03 E04 E05 F01 F02 F03 F04 G01 G02 G03 G04 G05 H01 H02 H03 H04 H05 I01 I02 I03 I04 J01 J02 J03 J04 K01 K02 K03 K04 L01 L02 L03 L04 L05 M01 M02 M03 N01 İŞLEMLER Müşteri ile iletişim kurmak Malzeme temin etmek Servis formlarını doldurmak Çevre güvenliği tedbirlerini almak İş ve işçi güvenliği tedbirleri almak Diğer meslek elemanları ile uyumlu çalışmak Onarıma gelen cihazların takibini yapmak Montaj yerinin uygunluğunun tespitini yapmak Ürünün fiziki kontrolünü ve montajını yapmak Ürün tanıtımını yaparak müşteriye teslim etmek Montaj evraklarını doldurarak müşteriye teslim etmek Mekanik bakım yapmak Kalibrasyon yapmak Mesleki kanun ve yönetmelikleri takip etmek

Büro makineleri teknisyeninin görev ve işlem analizleri Türkiye nin önde gelen büro makineleri üretici ve yetkili servis sorumluları ile gerçekleştirilen çalışmalarla elde edilmiştir. Yine sonrasında sektörün çeşitli kamu kuruluşları, sivil toplum örgütleri, özel kurumlarının görüş ve istekleri doğrultusunda güncellenmiştir. (Çizelge 1) Çizelge 2. Büro makineleri teknisyeninin kullanacağı araçlar ve donanımlar KULLANILAN ARAÇ VE DONANIMLAR 1 Alkol Alyan takımı 3 Anahtar takımı 4 Anti statik bilezik 5 Arıza bakım takip formu 6 Arıza bildirim formu 7 Avometre 8 Ayna 9 Büyüteç 10 Cımbız 11 Dizüstü bilgisayar 12 El feneri 13 Endüstiryel yağ çeşitleri 14 Fırça 15 Fotokopi kağıdı 16 Garanti belgesi 17 Hava kompresörü 18 Havya seti 19 İletişim araçları 20 İrsaliye-Fatura 21 İş elbisesi 22 Kalibrasyon (Densitometre)cihazı 23 Kargaburun 24 Kontrol kalemi 25 Kullanım kılavuzu 26 Kumpas 27 Kurulum fişi 28 Kurulum montaj formu 29 Kurulum prospektüsü 30 Kurulum prospektüsü 31 Lehim 32 Lehim pompası 33 Lokma takımı 34 Maket bıçağı 35 Maske 36 Müşteri bilgi formu 37 Pasta 38 Pense 39 Sekman pensesi 40 Servis formu 41 Servis giriş formu 42 Su terazisi 43 Temizleme spreyi 44 Temizlik bezi 45 Tornavida çeşitleri 46 Tüm devre test cihazı 47 Yan keski 48 Yapıştırıcı 49 Yay kancası 50 Zımpara Büro makineleri teknisyeninin yapılan çalışmada görev ve işlemleri çıktıktan sonra bu görev ve işlemleri yaparken hangi araç donanımlar (Çizelge 2) kullanarak hangi gereçleri sarf ederek (Çizelge 3) bu işlemleri yerine getirdiği sorulur ve bunun neticesinde bu çizelge 1 ve çizelge 2 oluşturulur. Sonrasında sektörün çeşitli kamu kuruluşları, sivil toplum örgütleri, özel kurumlarının görüş ve istekleri doğrultusunda güncellenmiştir Çizelge 3. Büro makineleri teknisyeninin kullanacağı gereçler GEREÇLER (MALZEMELER) 1 Algılayıcı (Sensör-Switch) çeşitleri 2 Ana kart 3 Atık kağıt haznesi 4 Atık toner haznesi 5 Belt çeşitleri 6 Clutch çeşitleri 7 Corona teli 8 Developer 9 Developer atık haznesi 10 Dişli çeşitleri 11 Drum ünitesi 12 Fuser ünitesi 13 Görüntü camı 14 Güç kablosu 15 Haberleşme kablosu 16 İzole bant 17 Kartuş 18 Kaset ünitesi 19 Kontrol kart çeşitleri 20 Koruma sigorta çeşitleri 21 Lamba çeşitleri 22 Lazer ünitesi 23 Makaran 24 Merdane çeşitleri 25 Motor çeşitleri 26 Optik Ayna 27 Optik Mercek 28 Paten çeşitleri 29 Rulo kağıt(diğer) 30 Sayıcı ve göstergeler Sürücü kart çeşitleri(hvt-motor -Ekran-Expo Regüle- 31 Modem) 32 Temizleyici bıçak çeşitleri 33 Termal ünite 34 Test kağıdı (Test sheet)(diğer) 35 Toner 36 Tuş takımı 37 Veri kablosu 38 Yazıcı kafa 39 Yazıcı şeritli Yapılan çalışma sonucunda meslek elemanında olması gereken genel tutum ve davranışla aşağıdaki Çizelge 4 te oluşturulmuştur. Buradaki çalışma ile büro makineleri teknisyeninin mesleğini icra ederken eğitim kurumlarından veya kendiliğinden öğrenip de mesleği yaparken kullanacağı bilgi ve beceriler görülmektedir.

Çizelge 4. Büro makineleri teknisyeninin bilgi ve becerileri III. GENEL BİLGİ BECERİLER 1 Anlatma yeteneği 2 Araç, gereç ve ekipman bilgisi 3 Bilgisayar kullanım bilgisi 4 Büro makineleri çalışma prensipleri bilgisi 5 Büro makineleri kullanım bilgisi 6 Büro makineleri yazılım bilgisi 7 Ekip içinde çalışma yeteneği 8 El becerisi 9 Elektrik sistemleri ve makine bilgisi 10 Isı bilgisi 11 Işık bilgisi 12 İletişim yeteneği 13 İş yeri çalışma prosedürleri bilgisi 14 İşçi sağlığı ve iş güvenliği önlemleri bilgisi 15 Karar verme yeteneği 16 Kayıt tutabilme becerisi 17 Malzeme bilgisi 18 Mekanik bilgisi 19 Mesleği ile ilgili yasal mevzuat bilgisi 20 Mesleki elektronik bilgisi 21 Mesleki teknolojik gelişmelere ilişkin bilgi 22 Mesleki terim bilgisi 23 Mesleki yabancı dil bilgisi 24 Network bilgisi 25 Öğretme yeteneği 26 Ölçme bilgisi 27 Renk bilgisi 28 Servis kitapçığı anlama becerisi 29 Standart ölçüler bilgisi 30 Şema okuma bilgisi 31 Ürün bilgisi 32 Yedek parça bilgisi Bu meslek elemanında sahip olması gereken doğuştan veya sonradan kazanılmış genel bilgi ve becerileri Çizelge 5 te görülmektedir. Buradaki bilgi ve beceriler iş piyasasındaki insanların verimli ve iyi bir hayat geçirebilmesi için çok önemlidir. Ayrıca mesleki kariyer açısında bakıldığında da çok önem arz etmektedir. Çizelge 5. Büro makineleri teknisyeninin genel tutum ve davranışları IV. GENEL TUTUM VE DAVRANIŞLAR 1 Çalışkan olmak 2 Çevre korumaya karşı duyarlı olmak 3 Detaylara dikkat etmek 4 Dikkatli olmak 5 İnsan ilişkilerine özen göstermek 6 İş disiplinine sahip olmak 7 İş güvenliğine dikkat etmek 8 İşyeri çalışma prensiplerine uymak 9 Kaliteye dikkat etmek 10 Meslek ahlakına sahip olmak 11 Planlı ve organize olmak 12 Sabırlı olmak 13 Sorumluluk sahibi olmak 14 Titiz olmak 15 Yeniliklere açık olmak 16 Zamanı iyi kullanmak 4.SONUÇ Türkiye'de işgücü vasfının çok düşük olduğu ve işsizliğin en çok mesleki becerisi olmayanlar arasında yaygın olduğu bilinmektedir. Ekonomik ve sosyal kalkınmanın hızlandırılması, refahın artırılması ve ona bağlı olarak işsizliğin azaltılması için iş piyasasının talep ettiği nitelik ve nicelikte işgücünü sağlayacak bir sistem hayati önem taşımaktadır. Böyle bir sistem, meslek standartlarının oluşturulup kullanımı ile gerçekleşebilecektir. Sonuçta meslek standartları bireyler için faydalı, işveren için kullanışlı, toplumumuz içinde düzenleyici çalışılan mesleklerde kişilerin ve işverenlerin doğru işlerde doğru görev ve sorumluluktaki insanlarla çalışabilmesinin sağlanabilmesi için çok önemli bir rehberdir. Büro makineleri teknik servis elemanı ve çalışma alanı ile ilgili olarak ülkemizde geniş kapsamlı bir yasa ve yönetmeliklerin olmaması dolayısıyla bu çalışma, ülkemizdeki mesleki eğitimin etkinliğinin ve verimliliğini arttırılması için ve teknik servis elemanının standartlarının ve ihtiyaçlarının belirlenmesinde önemli bir eksikliği gidermektedir. Yazılı veya dijital iletişim sürdükçe, ticaret var oldukça büro makineleri var olacağı için bu alanda teknik servis elemanına da ihtiyaç olacaktır. İhtiyaç duyulan yetişmiş ve nitelikli servis elemanının sıfatlarını periyodik olarak tanımlanmak ve güncellemek gerekmektedir Kaynaklar [1].Mesleki Eğitim ve Öğretim Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi (MEGEP), Başlangıç raporu (Nihai), Sayfa:5.1 Ankara, Eylül 2003. [2].İş Piyasası Ekibi Hayat Boyu Öğrenme Politika Belgesi Türkiye de Meslekî Eğitim ve Öğretim Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi (MEGEP) Ankara, Ekim 2006 [3]. Yardımcı, Y.; Bjerre, M., Çalışma piyasası bilgisi el kitabı Mesleki Eğitim ve Öğretim Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi (MEGEP) İş Piyasası Ekibi, Ekim 2005. [4]. Alcan, B.; Battaloğlu, H., Büro makineleri teknisyeni meslek standardı Meslek Standardı Mesleki Eğitim ve Öğretim Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi (MEGEP) İş Piyasası Bileşeni Ankara, Ocak 2007. [5]. MEGEP, İş Piyasası Ekibi İŞKUR, İş Gücü Piyasası Departmanı, İş piyasası ve beceri ihtiyaçları incelemesi 2005 Ankara, Haziran 2006. [6]. Köroğlu M., Mesleki ve Teknik Eğitime Sektörel Bakış, Bakış, 2(6), 2006 [7]. Türkiye İş Piyasası Raporu Türkiye de Meslekî Eğitim ve Öğretim Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi (MEGEP) Haziran 2006 [8]. Mesleki ve Teknik Eğitim Alanları Tanıtım Modülü Türkiye de Meslekî Eğitim ve Öğretim Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi (MEGEP) ANKARA 2005. [9]. Yardımcı Y. Çalışma piyasası bilgi sistemleri, 2007 [10]. İSKUR, www.iskur.gov.tr, 2007