Korno Kullanım Kılavuzu
Tebrikler! Şimdi yüksek kaliteli bir müzikal enstrümana sahipsiniz. Yamaha yı seçtiğiniz için teşekkür ederiz. Enstrümanın düzgün montajı ve mümkün olabildiği kadar uzun süre optimum konumda tutulması ile ilgili talimatlar için bu Kullanım Kılavuzunu iyice okumanızı tavsiye ederiz.
Korno Kullanım Kılavuzu Önlemler Kullanmadan önce okuyunuz Aşağıda belirtilen önlemler enstrümanın düzgün ve güvenli kullanımı ile ilgilidir ve sizi ve başkalarını zarara veya yaralanmalara karşı korumayı amaçlamaktadır. Lütfen bu talimatları izleyiniz ve onlara uyunuz. Eğer enstrüman çocuklar tarafından kullanılıyorsa, güvenliklerinden sorumlu kişi bu talimatları çocuğa açık bir şekilde anlatmalı ve talimatların çocuk tarafından iyice anlaşıldığından ve bunlara uyulduğundan emin olmalıdır. Bu kılavuzu okuduktan sonra, ileride başvurmak üzere güvenli bir yerde saklayınız. Simgeler Hakkında : Bu simge dikkat edilmesi gereken noktaları belirtir. : Bu simge, yasaklanmış olan eylemleri belirtir. Dikkat Bu işaretle belirtilmiş olan hususların göz ardı edilmesi hasara veya yaralanmaya yol açabilir. Enstrümanı fırlatmayınız veya sallamayınız. Ağızlık veya diğer parçalar fırlayarak başkalarına çarpabilir. Enstrümana daima özen gösteriniz. Yağı, cilayı vs. çocukların ağızlarından uzak tutunuz. Yağı, cilayı vs. çocuklardan uzak tutunuz ve bakımı, çocuklar yokken gerçekleştiriniz. Sıcaklık, nem gibi iklim koşullarına dikkat ediniz. Enstrümanı ısıtıcı vs. gibi ısı kaynaklarından uzak tutunuz.ayrıca, enstrümanı çok sıcak veya nemli yerlerde kullanmayınız veya saklamayınız. Aksi halde, tuş balansında, bağlantıda veya pedlerde hasar meydana gelerek performans sırasında sorunlara yol açabilir. Asla lake kaplamalı enstrümanların bakımı için benzin veya tiner kullanmayınız. Aksi takdirde üst kaplama zarar görebilir. Enstrümanın şeklini bozmamaya dikkat ediniz. Enstrümanı dengesiz bir şekilde yerleştirmek düşmesine sebep olarak şeklinin bozulmasına yol açabilir. Enstrümanı nereye ve nasıl yerleştirdiğinize dikkat ediniz. Enstrümanı modifiye etmeyiniz. Enstrümanın modifikasyonu, garantiyi geçersiz kılmanın yanında tamirleri de imkansız hale getirebilir. Plaka kaplamalı nefesli çalgıların kaplamalarının rengi zamanla değişebilir ancak, enstrümanın performansı bundan etkilenmeyecektir. Erken aşamalardaki renk bozulması, bakım ile kolayca giderilebilir. (Renk bozulması ilerledikçe giderilmesi zorlaşabilir.) * Enstrümanınızdaki kaplama tipi için belirtilmiş aksesuarları kullanınız. Ayrıca, metal cilalarının kaplamanın üst katmanını kaldırarak kaplamanın incelmesine yol açtığını unutmayınız. Cila kullanmadan önce bu noktaya dikkat ediniz. 2
Parça Adları F Tekli 3. Kol 2. Kol 1. Kol Parmak Kancası 3.Valf 2.Valf 1.Valf 3.Valf Sürgüsü Ağızlık Kalak Ağızlık Ana Akort Sürgüsü 1.Valf Sürgüsü 3.Valf Sürgüsü Bb Single Parmak Kancası 3. Kol 2. Kol 1. Kol 4. Kol 4.Valf 3.Valf 2.Valf 1.Valf Ağızlık 3.Valf Sürgüsü Ağızlık Kalak Ana Akort Sürgüsü (Arka Taraf) 4.Valf Sürgüsü 1.Valf Sürgüsü 2.Valf Sürgüsü 3
Parça Adları F/Bb Full Double 3. Kol 2. Kol 1. Kol 4. Kol Parmak Kancası 1Valf 4.Valf 3.Valf 2.Valf Bb 3.Valf Sürgüsü Ağızlık F 3.Valf Sürgüsü Kalak Ağızlık Ana Akort Sürgüsü Bb 1.Valf Sürgüsü F Akort Sürgüsü F 1.Valf Sürgüsü F 2.Valf Sürgüsü Bb 2.Valf Sürgüsü 3. Kol 2. Kol 1. Kol 4. Kol Parmak Kancası 4.Valf 3.Valf 2.Valf 1.Valf Bb 3.Valf Sürgüsü Ağızlık F 3.Valf Sürgüsü Ağızlık F Akort Sürgüsü (2) Kalak Bb Akort Sürgüsü Ana Akort Sürgüsü Bb 1.Valf Sürgüsü F 1.Valf Sürgüsü F 2.Valf Sürgüsü Bb 2.Valf Sürgüsü F Akort Sürgüsü (1) * Geliştirme amaçlı olarak teknik özellikler ve/veya tasarım haber verilmeden değiştirilebilir. 4
Çalmadan Önce Enstrümanın Kullanımı Enstrüman ince metalden yapılmıştır bu yüzden dikkatli kullanınız. Oyulacağından veya hasar göreceğinden enstrümana aşırı kuvvet uygulamayınız veya darbelere maruz bırakmayınız. Vidalı Kalağın Takılması Vidalı kalağı takarken, daima kalağı orta kısmından tutarak takınız. Aşırı sıkmayınız. 2. Yağın eşit şekilde dağılması için kolları hareket ettiriniz. Ağızlığın Takılması Yağlama Ağızlığı yavaşça ağızlık borusuna takınız. Rotorların Yağlanması 1. Kolları aşağıda tutarken valf sürgülerini çıkarınız, daha sonra aşağıdaki şekilde gösterildiği gibi rotorlara rotor yağı uygulayınız (her bir rotor için birkaç damla). * Asla ağızlığı ağızlık borusuna zorlamayınız. Ağızlık, ağızlık borusunun içinde sıkışabilir. * Kol düzgün çalışmıyorsa yağ uygulayınız. * Yağ uygularken, yağın valf sürgüsünün içine yapışan sürgü gresiyle karışmasına izin vermeyiniz. 5
Ayarlama Çalmadan önce enstrümanın akort ayarının yapıldığından emin olmak için ana akort sürgüsünü kullanınız. Sıcaklık enstrümanın ses frekansını etkilediğinden, akort ayarını yapmadan önce ısıtmak için enstrümana biraz sıcak hava üfleyiniz. Kornonun akort ayarını yapmak için gerekli akort sürgüsü ayar miktarı bireyden bireye farklılık gösterir, bu yüzden izlenecek standart bir kural yoktur (ancak, 20 C de ana akort sürgüsünü yaklaşık 0.6 dışarı çekmek enstrümanı A=442Hz ye ayarlamak için aşağı yukarı yeterli olacaktır). Sıcaklık daha yüksek ise ana akort sürgüsü biraz daha fazla dışarı çekilmeli ve sıcaklık daha düşük ise sürgü içeri itilmelidir. Ayrıca, kalaktaki sağ elinizin pozisyonu ve açısı da ses frekansını etkileyecektir. Tek Kornolar Enstrümanı akort etmek için ana akort sürgüsünü içeri veya dışarı doğru kaydırınız. Çift Kornolar 1. Bb tarafını ayarlamak için ana akort sürgüsünü kullanınız. * Bb akort sürgülü enstrümanlar ana akort sürgüsü ile de ayarlanmalıdır. 2. Enstrümanın F tarafını ayarlamak için F akort sürgüsünü kullanınız. 6
Ayarlama 3. Valf sürgülerinin her birisini 1/ 5-2/5 inç arasında dışarı çekiniz. Sürgüleri dışarı çekerken, sürgüye karşılık gelen kolun bastırıldığından emin olunuz. 4. Elle kapatma tekniği kullanıldığında, YHR-332 deki 4. valf normal akor basmayı bu teknik ile birlikte kullanmanızı sağlar. Ayrıca, aşağıdaki şekilde gösterildiği gibi ayarlandığında, 2. valf gibi kullanılarak ses frekansını yarım adım düşürebilir. * Gestopft veya elle kapatma nedir? Bu, kornonun ses frekansını yarım adım arttırmak ve enstrümanın tonunu değiştirmek için elin kalağın içine daha fazla itildiği F Tel veya Çift kornolarda (F tarafını kullanan) kullanılan bir tekniktir. Fakat, bunu yapmak müzisyenin doğru ses frekansını elde etmesi için partisyonu yardım adım değiştirmesini gerektirir. YHR-322 deki 4. valf, elle kapatma tekniğini kullanırken ses frekansındaki farkı dengeler ve bu yüzden partisyonu olduğu gibi okuyabilir ve doğru ses frekansını elde edebilirsiniz. 7
Bakım Çalma sonrasında enstrümanın bakımı Enstrümanın görüntüsünü ve çalma performansını korumak için, çaldıktan sonra bakımını düzgün yaptığınızdan emin olunuz. Enstrümanın bakımını yaparken bir masanın üzerine yerleştiriniz veya her iki elinizle iyice tutarak düşmemesine dikkat ediniz. Valf Sürgüsü Bakımı 1. Nemi almak için valf sürgülerini çıkarınız. Gövdenin Bakımı Enstrümanın yüzeyini silmek için bir parlatma bezi kullanınız. Eğer kir veya lekeler çok belirgin ise, aşağıdaki ürünler kullanılabilir. * İlgili kolu aşağıda tutmadan valf sürgüsünü çıkarırsanız, borudaki hava basıncı düşerek rotorun düzgün çalışmamasına veya borunun içinde hasar oluşmasına neden olabilecek bir vakum yaratır. 2. Enstrümanın bir su vanası varsa, su vanasındaki suyu da temizleyiniz. Lake kaplamalar için Parlatma bezi + lake cilası Gümüş kaplama için Gümüş bezi + gümüş cilası Güzel parlama için, enstrümanı bir silikon bez ile parlatınız. Haftalık Bakım * Valf sürgüleri korozyona karşı mükemmel direnç gösteren pirinç veya nikel gümüşten yapılmıştır. Ancak, nemin uzun süre enstrümanın içinde bırakılması durumunda korozyon meydana gelebilir. Lütfen dikkat ediniz. Rotor Bakımı 1. Rotor valfindeki kapağı çıkarınız ve rotor yataklarına az miktarda rotor mili yağı uygulayınız. * Yağı uyguladıktan sonra, fazla yağı alınız. Yağı uyguladıktan sonra, kapağı kapatınız ve yağı eşit şekilde dağıtmak için kolu birkaç kez hareket ettiriniz. 8
Bakım 2. Rotor miline ve alıcısına az miktarda rotor mili yağı uygulayınız. Ayda Bir veya İki Kez Yapılan Bakım Valf Sürgüsü Bakımı 1. Valf kollarını bastırınız ve valf sürgülerini çıkarınız. 3. Kol grubunun her bir bağlantısına az miktarda kol yağı uygulayınız. 2. Temizleme çubuğunu, metal kısım açıkta olmayacak şekilde bezle sarınız ve valf sürgülerindeki ve dış boruların içindeki kiri temizleyiniz. * Fazla yağı alınız ve küçük parçaları temizlemek için bir bez kullanınız. 3. Bezi kullanarak valf sürgüsünün yüzeyindeki kiri temizleyiniz, daha sonra biraz sürgü gresi uygulayınız. 4. Yağı eşit şekilde dağıtmak için valf sürgüsünü birkaç kez içeri ve dışarı kaydırınız. Daha sonra, sürgüden çıkan ekstra gresi temizleyiniz. 9
Bakım Yılda İki Kez Yapılan Bakım Enstrümanın Temizlenmesi 1. 10-15 ölçek ılık su (78 F - 88 F C) ve 1 ölçek pirinç sabunu kullanarak bir pirinç sabunu su solüsyonu hazırlayınız. Enstrümanı solüsyonun içine koymadan önce valf sürgülerini çıkarınız. 4. Bez ile bütün nemi aldıktan sonra yağ ve gres uygulayınız. 2. Biraz pirinç sabunu solüsyonunu esnek temizleyicinin ucundaki fırçaya uygulayınız ve temizlik ürününü kullanarak enstrüman borusunun içini temizleyiniz. 3. Enstrümanı temizledikten sonra, kiri ve sabunu iyice durulamak için temiz su kullanınız. Enstrümanın İçini Temizlerken Dikkatli Olunuz Asla rotorun parçalarını sökmeyiniz. Ayrıca, boruyu suyla durularken ana akort sürgülerinden hava akışının aksi yönünden su akıtınız. Eğer su enstrümanın ağızlığından akarsa, valfler kirle tıkanarak valflerin yavaş çalışmasına sebep olabilir. 5. Ağızlık fırçasına biraz sabunlu su solüsyonu uygulayınız, daha sonra fırçayı kullanarak ağızlığın boğaz kısmını temizledikten sonra temiz suyla durulayınız. 10
Rotor Tellerinin Bağlanması Teli aşağıdaki şekilde gösterildiği gibi sarınız ve tel stoper vidasını sıkınız. Teli, vidanın sıkma yönü ile aynı yönde vidanın etrafına sarınız. Sardıktan sonra, kolun yüksekliğini ayarlamak için Tel Stoper Vidası B yi kullanınız. Rotor Gövdesi Vidası Tel Stoper Vidası B Tel Stoper Vidası A Kol Bağlantısı Kolu indirir Kolu kaldırır Bu şekilde YHR-567/567D kullanılmıştır. 4. Kolun İşlevinin Değiştirilmesi F/Bb Çift Korno Yamaha çift korno, normalde 4. kola basılmadığında F perdesini (açık F) ve 4. kola basıldığında Bb perdesini çalacak şekilde tasarlanmıştır. Ancak, aşağıdaki şekilde gösterildiği gibi kolu yeniden ayarlayarak bu işlevi tersine çevirebilirsiniz; yani korno, kola basılmadığında Bb perdesini (açık Bb) ve kola basıldığında ise F perdesini çalar. Bu ayarlamayı kullanmak için, teli ve tel tablasını hareket ettiriniz, daha sonra teli tel tablası üzerine yerleştiriniz. Tel Stoper Vidası B Tel Stoper Vidası A Rotor Gövdesi Vidası Kol Bağlantısı Açık F Açık Bb 11 YHR-567/567D modeli gösterilmiştir.
Diğer Ayarlar YHR-567GDB deki yatak stoper vidasının konumunu değiştirerek vuruşu uzundan kısaya değiştirebilirsiniz. (Şekilde açık F gösterilmiştir.) Yatak stoper vidası Açık Bb için buraya takınız. * Yatak stoper vidası döner merkezin yakınına takıldığında, vuruş kısa olacaktır. Vida döner merkezin uzağına takıldığında, vuruş uzun olacaktır. YHR-667V/VS, YHR-668D/ND, YHR-567/567GDB deki 4. kol, müzisyenin elinin büyüklüğüne ve konumuna daha iyi uyacak şekilde ayarlanabilir. Bir tornavida kullanarak kolun uzunluğunu aşağıdaki şekilde gösterildiği gibi ayarlayınız. 12
Seçenekler Eb Ağızlık (opsiyonel) Bu opsiyonel ana akort sürgüsü YHR-314 için tasarlanmıştır ve Eb parçalarını transpoze etmeden çalmak için tek F kornoyu Eb kornoya dönüştürür. Ağızlık, takıldığında korno kutusuna sığacak şekilde tasarlanmıştır. Ana Akort Sürgüsü Eb Ağızlığı Eb ağızlığını kullanırken, 1-3 valf akort sürgüleri biraz dışarı çekilmelidir. 13
Seçenekler F Doğal Sürgü (opsiyonel) YHR-322 nin 4. valf sürgüsüne takılan F doğal sürgüsü, açık bir F kornonun sesini sunar. C (gerçek F) veya G (gerçek C) ve dengeli ses perdesi gibi orta-düşük aralıktaki netliği arttırır. F Doğal Sürgüsü, takıldığında korno kutusuna sığacak şekilde tasarlanmıştır. F Doğal Sürgüsü 14
Sorun Giderme Ton net değil ve ses frekansı zayıf. Borunun içinde kir birikmiş. Valf Sürgüsü Bakımı kısmındaki prosedürü kullanınız ve borunun içini yıkayınız. Su vanası mantarı çatlayarak havanın sızmasına sebep oluyor. Su vanası mantarını yenisiyle değiştiriniz. Ağızlık gevşek ve çatırdama sesi çıkarıyor ve ağızlığın çevresinden hava sızıyor. Boruda büyük bir oyuk var ve borunun bağlantı yerindeki noktalardan hava sızıyor. Boruda yabancı madde var. Rotordaki delikler valf muhafazasındaki deliklerle hizalanmamış. Enstrümanı satın aldığınız bayiye başvurunuz. Rotorlar yavaş. Tel gevşek. Bir tornavida kullanarak teli sıkınız. Valf muhafazası ile rotor arasında kir birikmiş. Valf muhafazası deforme olmuş. Döner valf dağıtılmış ve sonra yeniden toplanmış. Enstrümanı satın aldığınız bayiye başvurunuz. Vida çok sıkı ve gevşetilemiyor. Vida paslanmış. Vidaya vurmak hasar görmesine yol açmış. Enstrümanı satın aldığınız bayiye başvurunuz. Ağızlık çıkarılamıyor. Enstrüman, ağızlık takılı iken düşürülmüş veya darbe almış. Veya ağızlık çok fazla kuvvet uygulanarak takılmış. Enstrüman, ağızlık takılı bir şekilde uzun bir süre bakılmış. Enstrümanı satın aldığınız bayiye başvurunuz. Enstrüman çalınırken anormal sesler çıkarıyor. Enstrümandaki lehim gevşemiş. Boruda yabancı madde var. Enstrümanı satın aldığınız bayiye başvurunuz. Valf sürgüsü sıkışmış ve çıkarılamıyor. Sürgü yavaş çalışıyor. İç ve dış sürgüler arasında kir veya toz birikmiş ve valf sürgüsü hasar görmüş. Sürgülerdeki kiri temizleyiniz ve daha sonra biraz sürgü gresi uygulayınız. Sürgünün düşürülmesi veya darbe alması oyulmaya sebep olmuş veya sürgü temizlik sırasında bükülmüş. Enstrümanı satın aldığınız bayiye başvurunuz. 15
Akor Basma Tablosu F Tek Korno A Bb Tek Korno B A B C 16
Akor Basma Tablosu F/Bb Çift Korno C Çift kornolardaki 4. kol, kornonun F ve Bb tarafları arasında geçiş yapmak için kullanılır. Fabrikada bu valf, 4. kol bastırıldığında korno F tarafından B tarafına değişecek şekilde ayarlanmıştır. : Kapalı : Açık 17
Akor Basma Tablosu A B C A B C : Kapalı : Açık 18
Akor Basma Tablosu Klasik ve Romantik vs. müzikteki bazı fa anahtarı kısımları bir oktav düşük yazılmıştır. Soldaki akor basma, çift akor basmayı kullanan notalar için çalınmalıdır. Sağdaki akor basma, alternatiftir. Çift kornolar için, bu aralık genellikle kornonun Bb tarafında çalınır. 19