İSTANBUL TİCARET ODASI DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA SERVİSİ BANGLADEŞ ÜLKE RAPORU Güncellenme Tarihi :11.5.2005 Ülke No: 666
I. GENEL BİLGİLER DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA SERVİSİ Resmi Adı : Bangladeş Halk Cumhuriyeti Yönetim Şekli : Parlamenter sistem Coğrafi Konumu : Bangladeş, güneyde Bengal Körfezi, güney doğuda Birmanya, kuzey, batı ve doğuda ise Hindistan ın Batı Bengal ve Assam eyaletleri ile çevrilidir. Yüzölçümü : 133.910 km 2 Nüfus : 149.8 Milyon kişi (2005). Nüfus Yoğunluğu : 1118 kişi/ km 2 (2005) Başkent : Dakka Önemli Şehirleri Zaman Ayarı : Chittagong, Khulna, Rajshahi GMT den 6 saat ileridir İklimi : Bangladeş te yağmur taşıyan rüzgarları, aşırı olmayan sıcaklığı ve fazlasıyla nemli havasıyla tipik muson iklimi özellikleri görülür. Genelde Nisan dan Eylül e değin süren yaz mevsiminde en yüksek sıcaklıklar 33 derece ile 36 derece arasında değişir. Bangladeş in pek çok yerinde Nisan en sıcak, Ocak ise en soğuk aydır. Kış mevsimi Ekim den Mart a değin sürer. Resmi Dil : Halkın yüzde 99 unun konuştuğu Bengali dilinin dışında, kabilelerin özgün lehçeleri de vardır. Ticari Dil : İngilizce dir. Din : Nüfusun % 83. ünü Müslümanlar, % 16 sını Hindular oluşturur. Geri kalanlar ise Budist, Hıristiyan ve diğer kabile dinlerine mensuptur. 2
II. EKONOMİK GÖSTERGELER YILLAR 2000 2001 2002 2003 2004 GSYİH ( Milyar ABD $) (Gayri Safi Yurt İçi Hasıla) Kişi Başı GSYİH (ABD $) Reel GSYİH Büyüme Hızı (%) 46.8 46.9 47.5 51.8 56.7 333.5 334.2 323.7 353.1 378.5 6.7 5.2 4.4 5.3 5.4 Enflasyon (tüketici fiyatlarıyla,ort %) 3.9 1.4 2.5 5.7 6.0 Nüfus (milyon kişi) 137.6 140.9 143.8 146.7 149.8 Para Birimi: Taka (BDT) 1 ABD Dolar = 63.5 Taka (11.05.2005) 1 Taka = 0.02 Yeni Türk Lirası (11.05.2005) Kaynak: The Economist Intelligence Unit /Country by Country 2005 3
III. GENEL OLARAK DIŞ TİCARETİ BANGLADEŞ İN DIŞ TİCARETİ (Milyar ABD Doları) Yıllar İhracatı İthalatı Ticaret Hacmi Ticaret Dengesi 1994 2.9 4.4 7.3-1.5 1995 3.7 6.1 9.8-2.4 1996 4.0 6.3 10.3-2.3 1997 4.8 6.6 11.4-1.8 1998 5.1 6.7 11.8-1.6 1999 5.5 7.5 13.0-2.0 2000 6.4 8.0 14.4-1.6 2001 6.1 8.1 14.2-2.0 2002 6.1 8.2 14.3-2.1 2003 6.9 9.3 16.2-2.4 2004 7.7 10.5 18.2-2.8 Kaynak: The Economist Intelligence Unit /Country by Country 2005 4
Başlıca İhracat Yaptığı Ülkeler : ABD (23.8%), Almanya (13.7%), İngiltere (10.0%), Fransa (5.8%), Hollanda (5.2%), İtalya(4.42%) Başlıca İthalat Yaptığı Ülkeler : Hindistan(15.6%), Çin(13.6 %), Singapur (9.5 %), Japonya (6.0%), Hong Kong (4.9%), Başlıca İhraç Ürünleri : Jüt ve jüt ürünleri, ham deri, deri eşyaları,giyim eşyaları, balık ve deniz mahsulleri. Başlıca İthal Ürünleri : Tekstil ürünleri, sebze, buğday, seramik ve cam ürünler, çimento, makine ve aksamları, demir-çelik, kimyasallar, ham pamuk, ham petrol ve petrol ürünleri, muhtelif gıdalar IV. TÜRKİYE İLE TİCARİ İLİŞKİLERİ : 5
Yıllar TÜRKİYE BANGLADEŞ TİCARİ İLİŞKİLERİ (Milyon ABD Doları) Türkiye nin İhracatı Türkiye nin İthalatı Ticaret Hacmi Ticaret Dengesi 1994 6.2 13.6 19.8-7.4 1995 5.2 22.2 27.4-17.0 1996 12.7 25.8 38.5-13.1 1997 6.8 16.9 23.7-10.1 1998 18.1 24.3 42.4-6.2 1999 26.3 24.8 51.1 1.5 2000 25.9 25.8 51.7 1.0 2001 15.2 22.2 37.4-7.0 2002 15.3 31.9 47.2-16.6 2003 40.3 41.6 81.9-1.3 2004 33.1 83.6 116.7-50.5 Ticaret dengesi Türkiye açısından değerlendirilmektedir. Kaynak: Devlet İstatistik Enstitüsü TÜRKİYE-BANGLADEŞ 6
DIŞ TİCARETİN SEYRİ Milyon ABD Dolar $100 $95 $90 $85 $80 $75 $70 $65 $60 $55 $50 $45 $40 $35 $30 $25 $20 $15 $10 $5 $- 83,6 41,6 40,3 31,9 22,2 25,8 24,4 26,3 25,8 22,2 33,1 16,9 24,8 25,9 13,6 12,7 18,1 15,3 15,2 6,2 6,8 5,2 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 Yıllar İTHALAT İHRACAT TÜRKİYE NİN BAŞLICA FASILLAR İTİBARİYLE BANGLADEŞ E İHRACATI (ABD DOLAR) 7
Fasıl No: Açıklaması 2004 07 YENİLEN SEBZELER VE BAZI KÖK VE YUMRULAR 6.767.647 84 KAZAN;MAKİNA VE CİHAZLAR, ALETLER, PARÇALARI 6.452.019 72 DEMİR VE ÇELİK 5.556.764 55 SENTETIK VE SUNI DEVAMSIZ LIFLER 3.523.402 52 PAMUK 3.300.976 85 ELEKTRİKLİ MAKİNA VE CİHAZLAR,AKSAM VE PARÇALARI 1.001.580 21 YENİLEN ÇEŞİTLİ GIDA MÜSTAHZARLARI 996.647 70 CAM VE CAM EŞYA 847.968 25 TUZ, KÜKÜRT, TOPRAK VE TAŞLAR, ALÇILAR VE ÇIMENTO 32 DEBAGAT VE BOYACILIKTA KULLANILAN HÜLASA,BOYA,MACUN,SAKIZLAR Kaynak: Devlet İstatistik Enstitüsü 535.861 402.206 TÜRKİYE NİN BAŞLICA FASILLAR İTİBARİYLE BANGLADEŞ E İHRACATI (ABD DOLAR) Fasıl No: Açıklaması 2003 Fasıl No: 07 YENİLEN SEBZELER VE BAZI KÖK VE YUMRULAR 12.356.288 52 PAMUK 9.182.424 85 ELEKTRİKLİ MAKİNA VE CİHAZLAR,AKSAM VE PARÇALARI 6.241.183 70 CAM VE CAM EŞYA 1.254.941 55 SENTETIK VE SUNI DEVAMSIZ LIFLER 1.169.300 09 KAHVE,ÇAY,PARAGUAY ÇAYI VE BAHARAT 1.153.745 21 YENİLEN ÇEŞİTLİ GIDA MÜSTAHZARLARI 704.111 51 YÜN, KIL, AT KILI, BUNLARIN İPLİK VE DOK. 556.641 54 DOKUMAYA ELVERİŞLİ SUNİ VE SENTETİK LİFLER 403.105 25 TUZ, KÜKÜRT, TOPRAK VE TAŞLAR, ALÇILAR VE ÇIMENTO Kaynak: Devlet İstatistik Enstitüsü TÜRKİYE NİN BAŞLICA FASILLAR İTİBARİYLE BANGLADEŞ TEN İTHALATI (ABD DOLAR) 377.276 Açıklaması 2004 8
53 DOKUMAYA ELVERİŞLİ BİTKİSEL LİFLER,KAĞIT İPEĞİ VE DOKUMALARI 54.673.199 61 ÖRME GİYİM EŞYASI VE AKSESUARLARI 10.668.451 62 ÖRÜLMEMİŞ GİYİM EŞYASI VE AKSESUARLARI 10.317.005 54 DOKUMAYA ELVERİŞLİ SUNİ VE SENTETİK LİFLER 2.925.901 55 SENTETIK VE SUNI DEVAMSIZ LIFLER 2.382.232 58 ÖZEL DOKUNMUŞ MENSUCAT, DANTELA, DUVAR HALILARI, İŞLEMELER 85 ELEKTRİKLİ MAKİNA VE CİHAZLAR,AKSAM VE PARÇALARI 63 MENSUCATTAN MAMUL DİĞER EŞYA,KULLANILMIŞ EŞYA,PAÇAVRALAR 779.429 515.848 386.605 69 SERAMİK MAMULLERİ 218.442 52 PAMUK 204.159 Kaynak: Devlet İstatistik Enstitüsü Fasıl No: TÜRKİYE NİN BAŞLICA FASILLAR İTİBARİYLE BANGLADEŞ TEN İTHALATI (ABD DOLAR) Açıklaması 2003 53 DOKUMAYA ELVERİŞLİ BİTKİSEL LİFLER,KAĞIT İPEĞİ VE DOKUMALARI 31.700.361 62 ÖRÜLMEMİŞ GİYİM EŞYASI VE AKSESUARLARI 3.523.465 61 ÖRME GİYİM EŞYASI VE AKSESUARLARI 2.968.924 63 MENSUCATTAN MAMUL DİĞER EŞYA,KULLANILMIŞ EŞYA,PAÇAVRALAR 650.370. 64 AYAKKABILAR,GETRLER,TOZLUKLAR VB EŞYA 628.722 55 SENTETIK VE SUNI DEVAMSIZ LIFLER 579.319 54 DOKUMAYA ELVERİŞLİ SUNİ VE SENTETİK LİFLER 392.749 41 HAM POSTLAR, DERİLER VE KÖSELELER 327.369 58 ÖZEL DOKUNMUŞ MENSUCAT, DANTELA, DUVAR HALILARI, İŞLEMELER 779.429 52 PAMUK 319.811 Kaynak: Devlet İstatistik Enstitüsü TÜRKİYE NİN İLK 10 ÜRÜN İTİBARİYLE BANGLADEŞ E İHRACATI (ABD DOLAR) ÜRÜN TANIMI 2004 9
Kırmızı mercimek;kabuksuz(kuru) diğer 6.743.092 Sürekli döküm kütükler 5.553.684 Boyama makineleri 2.593.559 Ege standart beyaz I(kardesiz,penyesiz) 1.981.593 Sentetik mensucat (viskoz ipek karışımı) 1.917.305 Dokuma makinesi (motorsuz, mekikli) 1.664.000 Sentetik ve suni devamsız lifler 1.031.831 Ekmekçi mayası,kuru (canlı) 996.647 Pamuk mensucat(fasoneli) 615.679 Devamsız lif iplikler 495.571 Kaynak:Devlet İstatistik Enstitüsü TÜRKİYE NİN İLK 10 ÜRÜN İTİBARİYLE BANGLADEŞ E İHRACATI (ABD DOLAR) ÜRÜN TANIMI 2003 Kırmızı mercimek;kabuksuz(kuru) diğer 12.356.288 Ege standart beyaz I(kardesiz,penyesiz) 7.365.940 Otomatik telefon santralleri 4.966.285 Boyama makineleri 2.488.900 Kimyon tohumları (ezilmemiş/öğütülmemiş) 1.153.745 Sentetik mensucat (viskoz ipek karışımı) 1.147.304 Bardaklar (makine imali) 793.664 Çamaşır kurutma makinaları 764.858 Ekmekçi mayası,kuru (canlı) 704.111 Mensucat (taranmış yün+ince kıl) 556.641 Kaynak:Devlet İstatistik Enstitüsü TÜRKİYE NİN İLK 10 ÜRÜN İTİBARİYLE BANGLADEŞ TEN İTHALATI (ABD DOLAR) ÜRÜN TANIMI 2004 10
Jüt, Bitki İç Kabuğu Lif İplikleri 50.646.598 Kadın/kız çocuk hırka yelek benzeri giyim eşyası/sentetik 2.989.967 Dokunmuş mensucat (ağarmış/ağarmamış) 2.642.617 Erkek/erkek çocuk için hırka yelek benzeri eşya 1.722.725 Ramiden dokunmuş mensucat 1.679.434 Mensucat (devamsız poliester)) 1.349.789 Erkek,erkek çocuk için pantolonlar 1.084.141 Kadın/kız çocuk hırka yelek benzeri giyim eşyası/örme 996.284 Kadın/kız çocuk için pantolonlar 946.646 Pamuktan örme tişörtler 796.194 Kaynak:Devlet İstatistik Enstitüsü TÜRKİYE NİN İLK 10 ÜRÜN İTİBARİYLE BANGLADEŞ TEN İTHALATI (ABD DOLAR) ÜRÜN TANIMI 2003 Jüt, bitki iç kabuğu lif iplikleri 31.532.162 Erkek/erkek çocuk için hırka yelek benzeri eşya 749.925 Kadın/kız çocuk hırka yelek benzeri giyim eşyası/sentetik 712.213 Erkek,erkek çocuk için pantolonlar /pamuktan 577.092 Ambalaj için jütten torba ve çuvallar 511.524 Erkek,erkek çocuk için gömlekler 500.458 Erkek,erkek çocuk için pantolonlar ( denimden ) 455.705 Bileği örten baldırı örtmeyen ayakkabı 417.219 Dokunmuş mensucat (ağarmış/ağarmamış) 376.385 Erkek,erkek çocuk için pantolonlar (kadife) 373.606 Kadın/kız çocuk hırka yelek benzeri giyim eşyası/örme 353.605 Kaynak:Devlet İstatistik Enstitüsü 11
TÜRKİYE İLE BANGLADEŞ ARASINDAKİ BELLİ BAŞLI ANLAŞMALAR Ticaret Anlaşması (4.1.1977) Denizcilik Anlaşması (1.3.1987) Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin Anlaşması (13.9.1989) 12